De Gezonde Kantine

Inspiratielijst 

De Gezonde Kantine 

Juli 2016


Inhoudsopgave 

De Schijf van Vijf en de Gezonde Kantine .........................................................................................3 

Groente ....................................................................................................................................5 

Fruit . ........................................................................................................................................6 

Brood en ontbijtgranen ................................................................................................................7 

Vetten voor smeren en bereiden .....................................................................................................9 

Beleg . .....................................................................................................................................10 

Zuivel .....................................................................................................................................13 

Maaltijdsalades en warme maaltijden . ............................................................................................14 

Dranken . .................................................................................................................................16 

Vegetarisch in de kantine . ...........................................................................................................20 

Soepen ...................................................................................................................................21 

Sauzen ...................................................................................................................................22 

Gezonde hapjes en drankjes voor feestelijke gelegenheden . ................................................................24 

Zoete en hartige snacks ..............................................................................................................25 

Fruitige snacks . .........................................................................................................................25 

Koeken en repen op graan en/of fruitbasis . .....................................................................................26 

Snoep .....................................................................................................................................27 

Candybars en andere chocoladeproducten . .....................................................................................27 

IJs . .........................................................................................................................................28 

Hartige snacks . .........................................................................................................................29 

Hartige warme snacks ............................................................................................................... 29 

Wetgeving over voedselinformatie op producten ............................................................................. 30 

Legenda bij de criteria 

Kcal kilocalorie TotS totaal suiker 

VV verzadigd vet TS toegevoegd suiker 

TV transvet VZ voedingsvezel 

Disclaimer 

Elk kwartaal actualiseren wij deze inspiratielijst. Kijk voor de nieuwste versie regelmatig op onze site onder ‘inspiratie’, 

‘gezonder aanbod kiezen’. Goede suggesties voor onze inspiratielijst ontvangen wij graag. 

De informatie in de inspiratielijst is onder voorbehoud van aanpassingen die fabrikanten maken. 

Soms wijzigt een product in de tussentijd. Check daarom voor de meest actuele informatie ook het etiket. 

www.voedingscentrum.nl/gezondeschoolkantine 

2

De Schijf van Vijf en 

De Gezonde Kantine 

Steeds meer kantines willen gezond zijn. Daarbij hoort natuurlijk aandacht 

voor het aanbod van eten en drinken. Door de gezonde keuze de gemakkelijke 

keuze te maken, wordt er eerder gekozen voor gezond. 

De Schijf van Vijf is de basis 

De basis van de Richtlijnen Gezondere Kantines is de Schijf van Vijf. 

In de Schijf van Vijf staan alleen gezondere keuzes, zoals water, volkorenbrood, 

karnemelk en vers fruit. Producten die te veel zout, suiker of verzadigd vet 

bevatten, of maar weinig vezels hebben, staan buiten de Schijf van Vijf. 

Bijvoorbeeld tussendoortjes als koekjes, frisdrank en chips. Maar ook 

producten als witbrood, sauzen, vleeswaren, zoet broodbeleg en vla vallen 

erbuiten. Als je volgens de Schijf van Vijf eet kunnen ze er wel bij, maar in 

beperkte mate. Je kan elke dag niet vaker dan 3 tot 5 keer iets kleins buiten 

de Schijf eten, en hooguit 3 keer per week wat groters. 

Iets kleins is bijvoorbeeld een portie kipfilet voor op brood, een klein koekje, 

een waterijsje, een stukje chocolade, een eetlepel tomatenketchup op een 

tosti. Voorbeelden van iets groters zijn een plak 48+ kaas, een gevulde koek, 

patat met mayonaise, een zakje chips, een glas frisdrank en een croissant. Hou 

deze porties klein en eet niet te vaak hetzelfde. 

Binnen alle productgroepen streeft een kantine naar de betere keuzes 

De ‘betere keuze’ uit de Richtlijnen Gezondere Kantines omvat alle producten uit de Schijf van Vijf én producten 

die dagelijks erbij kunnen. ‘Uitzonderingen’ zijn de producten die niet in de Schijf van Vijf vallen en die hooguit 

wekelijks gekozen zouden moeten worden. 

Versoepelde criteria voor producten die er dagelijks bij kunnen 

Tot 1 januari 2020 hanteert het Voedingscentrum voor kantines een overgangsperiode waarin voor bepaalde 

productgroepen versoepelde criteria gelden. Hierdoor tellen meer producten mee als ‘dagelijkse keuze’ en niet als 

‘wekelijkse keuze’. Het betreft de productgroepen hartige snacks, zoete snacks, ijs, soep, dranken en broodbeleg. 

Zo krijgen kantines, cateraars en leveranciers de tijd om hun aanbod af te stemmen op de Schijf van Vijf. 

Volgens de Schijf van Vijf is een ‘dagelijkse keuze’ een portie met niet meer dan 75 kilocalorieën, max. 1,7 gram 

verzadigd vet en max. 0,5 gram zout. Voor de Richtlijnen Gezondere Kantines wordt tot 2020 niet gekeken naar 

verzadigd vet en zout, en ligt de grens voor calorieën in sommige gevallen hoger, waardoor meer producten meetellen 

als ‘dagelijkse keuze’ in plaats van ‘wekelijkse keuze’. De criteria per productgroep zie je op de volgende pagina’s. 

Check je kantine met de online Kantinescan 

Hoe gezond is het aanbod en de uitstraling van de kantine en automaten en wat kun je nog verbeteren? De Kantinescan 

laat de verhouding zien tussen betere keuzes en uitzonderingen, en geeft het huidige niveau van je kantine weer: 

Zilver, Goud of Ideaal. Neem een rustig moment in de kantine en vul hem in. Dat kan zo vaak als je wil: alle gegevens 

worden bewaard in je eigen account. 

Wil je meer weten over de Richtlijnen Gezondere Kantines of de Kantinescan invullen? 


3

Wil je meer weten over de 

Richtlijnen Gezondere kantines of 

de Kantinescan invullen? 


4


Per productgroep 

Binnen de Gezonde Kantine is het streven zoveel mogelijk te kiezen voor de betere keuzes; dat wil 

zeggen producten uit de Schijf van Vijf en producten die dagelijks erbij mogen in een gezond eetpatroon. 

Om kantines te helpen bij het samenstellen van hun assortiment staan in deze lijst voorbeelden. 

Groente 

Groenten vallen in de Schijf van Vijf omdat ze goede stoffen bevatten zoals vezels, mineralen en 

vitamines. Niet één groente bevat alle voedingsstoffen die je nodig hebt. Daarom: varieer in de 

kantine volop met groente. Bijkomend voordeel: variatie verveelt nooit. 

Schijf van Vijf 

n Snackgroenten van bijvoorbeeld Znek, Tommies of Q-key 

n Kiemgroenten zoals radijs- en broccolikiemen 

n Voorgesneden groenten zoals een bakje rauwkostsalade 

n Diepvriesgroente zonder toegevoegd suiker en zout zoals spinazie, pompoen en sperziebonen 

n Groente zonder toegevoegd suiker of zout, in blik of glas zoals Gegrilde groenten van Albert Heijn, 

bijvoorbeeld gegrilde champignons, courgette, paprika en wortel. Dit zijn gekoelde producten 

n Gepureerde groente zonder toegevoegd suiker of zout zoals groentespread zonder toegevoegd suiker en zout 

n Gedroogde groente zonder toegevoegd suiker/ zout zoals Fruits2go, zakjes gedroogde tomaat, maïs en 

courgette (zakje= 14 gram) 

Dagkeuze 

n 1 eetlepel maïs uit blik met zout 

n 3 olijven 

n 1 zoetzure augurk 

n 1 tomaat uit blik 

n 1 theelepel kappertjes 

n 1 opscheplepel wortelen uit blik waaraan zout is toegevoegd 

n 2 gedroogde tomaatjes in olie 

Criteria Schijf van Vijf 

Onbewerkte verse groenten en 

diepvriesgroenten 

Criteria Dagkeuze 

Kcal ≤ 75 kcal/portie 

VV ≤ 1,7 g/portie 

Zout ≤ 0,5 g/portie 

5

Fruit 

Fruit hoort er ook elke dag bij, dus goed om dit in de kantine aan te bieden. Elk soort fruit is weer anders 

van samenstelling. Een afwisselend aanbod is dus niet alleen goed voor variatie maar ook gezonder. 


n Vers fruit zoals appels, sinaasappels, peren, kiwi’s, bananen, mandarijnen 

n Yogi & Yousef’s verse dadels, pakje 3 stuks (30 gram) 

n Voorgesneden fruit zoals een zakje voorverpakt fruit, bijvoorbeeld van Znek en bakje verse fruitsalade zonder 

extra suikers, fruit in blik of glas op sap 

n Diepvriesfruit zonder toegevoegd suiker zoals frambozen, aardbeien, stukjes mango en ananas 

n Gedroogd fruit zonder toegevoegd suiker (beperkt, maximaal een handje per dag. Dit komt neer op maximaal 

20 gram gedroogd fruit per dag). Voorbeelden: 

- Gedroogd fruit zoals rozijnen, pruimen, abrikozen, vijgen en appeltjes 

- Fruits2go zakjes gedroogde appel, banaan, kiwi en lychees (zakje= 14 gram) 

- Crispy Crunch me! Apple (zakje= 15 gram) 

Dagkeuze 

n 1eetlepel appelmoes 

n 1 schijf ananas uit blik op siroop 

n 3 gedroogde en gekonfijte dadels 

n 2 gedroogde tomaatjes in olie 

n 1 schaaltje mandarijnen of perziken op siroop (uit blik/pot) 

n 1 schaaltje vruchten op water (uit blik/pot) 

n gepureerd fruit: 

- Servero Fruit to go, diverse smaken (zakje van 100 g) 

- Servero Slurpfruit, diverse smaken (zakje 100 g) 

- AH knijpzakje, diverse smaken (zakje van 100 g) 

- Zonnatura Biologisch knijpfruit (zakje van 85 g) 

- Jumbo slurpzakje, diverse smaken (zakje van 100 g) 

- Servero fruitcups, diverse smaken (cupje van 100 g) 

- AH cupjes moes, diverse smaken (cupje van 100 g) 


Onbewerkt fruit. Vers en diepvries. 





Tips & Weetjes 

n Rauwkostsalades of fruitsalade kun je prima zelf maken. Geen mogelijkheid? Vraag het dan aan je groente- en 

fruitleverancier. Ze leveren het graag kant-en-klaar. 

n Aan groente op een broodje gezond wordt vaak al gedacht. Maar ook fruit kan prima op een broodje. Wat te denken 

van: broodje aardbei, brood met appel/-stroop of een tosti appel? 

n Fruit over? Verwerk het in een salade of door yoghurt. Groente over? Lekker in de soep. 

n Vruchtensappen zijn dranken bereid uit fruit. Omdat bij de bereidingswijze voedingstoffen verloren kunnen gaan 

kunnen ze vers fruit niet vervangen. Vruchtensappen bevatten van nature suiker en dus energie. Het drinken van veel 

vruchtensap en ook smoothies kan daarom bijdragen aan een te hoge energie-inname en daarmee kans op overgewicht. 

De voorkeur gaat daarom uit naar het eten van vers fruit. Sap van 5 sinaasappels drink je makkelijk op, maar 5 sinaasappels 

eten gaat minder makkelijk. 

n Fruit uit de diepvries is erg lekker om te mengen met een beetje magere yoghurt of kwark. Veel fruit zoals ananas is 

ook al voorgesneden. Lekker makkelijk, want zo tover je op een snelle en gezonde manier een ‘gewone’ tosti om naar 

een Hawaï variant. 

6

Brood en ontbijtgranen 

De helden uit dit vak zijn de volkoren graanproducten, zoals volkorenbrood en volkoren broodvervangers. 

Het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker maak je al kleiner 

door het eten van 3 volkoren boterhammen per dag. Daarnaast leveren graanproducten energie 

en veel andere voedingstoffen, zoals vezel, eiwit, B-vitamines en ijzer. 


n Volkorenbrood en volkoren bolletjes met/ zonder pitten en zaden zoals: 

- Volkoren boterham, ook voor tosti en sandwiches 

- Zachte volkoren broodjes, zoals puntjes en bolletjes 

- Harde volkoren broodjes, zoals pistolet en bolletjes 

- Volkoren stok-, Turks-, of Italiaans brood 

- Volkoren krenten- en mueslibrood 

- Volkoren notenbrood 

- Volkoren zuurdesembrood 

n Meergranenbrood en meergranen bolletjes met/ zonder pitten en zaden: 

- Meergranen boterham, ook voor tosti en sandwiches 

- Zachte broodjes zoals puntjes en bolletjes 

- Harde broodjes zoals pistolet en bolletjes 

n Bruinbrood en bruine bolletjes met/ zonder pitten en zaden: 

- Bruine boterham, ook voor tosti en sandwiches 

- Zachte broodjes zoals puntjes en bolletjes 

- Harde broodjes zoals pistolet en bolletjes 

- Tarwebrood 

n Roggebrood: 

- Licht roggebrood 

- Donker roggebrood 

- Tarweroggebrood 

n Volkoren broodvervangers: 

- Volkoren knäckebröd 

- Volkoren knäckebröd vezelrijk 

- Volkoren sesam knäckebröd 

- Volkoren knäckebröd goudbruin 

- Volkoren knäckebröd lichtgewicht 

- Volkoren cracottes 

n Havermout, muesli en andere volkoren ontbijtgranen zonder toegevoegd suiker en zout: 

- Muesli met vruchten 

- Muesli (naturel) 

- Havermout gemaakt van halfvolle melk en ongezoet 

Dagkeuze 

n 1 volkoren beschuitje 

n 1 cracotte naturel 

n 1 Matze cracker 


VV ≤ 1,0 g/100 g 

TV ≤ 0,1 g/100 g 

Zout ≤ 1,1 g/100 g 

TotS ≤ 8,5 g/100 g 

VZ ≥ 4,5 g/100 g (brood) 

VZ ≥ 6,0 g/100 g (voor producten zoals beschuit) 





7

Kijk ook op www.voedingscentrum.nl/ 

gezondeschoolkantine bij ‘inspiratie’ 

onder ‘heerlijke recepten’ voor volop 

ideeën voor tosti’s en broodjes gezond. 


n De kleur van het brood zegt niets over de hoeveelheid vezels die erin zitten. Brood is volkoren als dit op het etiket staat. 

n Volkoren brood is herkenbaar aan ‘volkoren’ in naam en/of op het witte eetbaar papiertje. 

n Allisonbrood is altijd volkoren. 

n Meergranen brood kan bruin of volkoren zijn, maar dat hoeft niet. Bekijk dus de ingrediënten! 

n Staat er ‘bloem’ als eerste ingrediënt in plaats van ‘meel’ dan weet je dat het minder vezels bevat dan wanneer het enige 

ingrediënt ‘meel’ is. 

n Van een doorgesneden volkoren panini met verse tomatensaus en beleg uit de volgende lijst maak je zo een heerlijk 

pizzabroodje. 

n Op sommige scholen biedt men magere yoghurt met muesli en wat vers fruit aan als snel ontbijt voor degenen die thuis 

niet hebben gegeten. 

n Voor de afwisseling is het erg lekker om zelfgemaakte bruschetta te maken. Bruschetta maak je makkelijk door tomaat in 

kleine blokjes te snijden en te mengen met een beetje basilicum, knoflook en een klein beetje olijfolie. Dit serveer je op 

een stukje geroosterd volkorenbrood. 

n Een leuk idee voor een kantine is het concept Pick & Mix. Leerlingen kunnen kiezen uit verschillende minibroodjes 

belegd met bijvoorbeeld salade, ham, zalm en kaas, aangeboden op een mooie schaal. Koop je één broodje dan kost 

het E 1,-, koop je er bijvoorbeeld 3 dan betaal je E 2,50. 

8

Vetten voor smeren en bereiden 

Vet is een bouwstof en brandstof voor ons lichaam en levert vitamines A, D en E. Vet is een best 

complexe stof. Het bestaat uit verzadigd en onverzadigd vet. En in elk product zitten deze vetten in 

andere hoeveelheden. Als je producten met veel verzadigd vet vervangt door producten met veel 

onverzadigd vet heb je minder kans op hart- en vaatziekten. Dat is mooi meegenomen! 


n Zachte margarine of halvarine voor op brood: alle soorten (dieet)margarine of (dieet)halvarine in een kuipje 

n Vloeibare margarine en vloeibaar bak-en-braadvet zoals vloeibare bereidingsvetten die in een knijpfles zitten 

n De meeste plantaardige oliën zoals olijfolie en zonnebloemolie 

Dagkeuze 

n Halfvolle roomboter (voor 1 snee) 


VV ≤ 30% totaal vet 

TV ≤ 1 g/100 g 

Zout ≤ 0,4 g/100 g 

TS: niet toegevoegd 






n Het smeren van brood is belangrijk voor de gezonde vetten en vitamines A, D en E. 

n Besmeer brood dun met halvarine/ margarine. Dat komt neer op 6 gram (= ongeveer een theelepel) per boterham. 

n Oliën bevatten geen vitamine A en D. In vloeibare margarine en bak- en braadvet zit wel vitamine A en D. Oplossing: 

varieer bij het bereiden van de warme maaltijd tussen olie en vloeibare margarine of vloeibaar bak- en braadvet. 

9

Beleg 

Een broodje of een panini kan met een breed scala aan producten belegd worden zoals vleeswaren, kaas of vis. 

Maar ook groente, fruit en noten op brood zijn heerlijke combinaties. Hieronder staan voorbeelden van 

belegsoorten die een gezondere keuze zijn voor op brood. 

Hartig beleg 


n Kaas 

- 20+ en 30+ kaas 

- Slankie smeerkaas (20+), alle smaken 

- Cottagecheese / Hüttenkäse 

- Mozzarella 

- Rambol 

- Verse geitenkaas 

- Verse kaas light (8%) 

- Kees-kaas (kaas met plantaardig vet) 

- Zuivelspread (light en gewoon) 

n Vis 

- Alle soorten verse vis 

- Zalm, gerookt/gestoomd 

- Makreel, gerookt/gestoomd 

- Haring (zout en zuur) 

- Vis uit blik zoals zalm, tonijn en sardientjes 

- Gebakken vissticks 

n Ei 

- Gekookt of (roer)gebakken zonder zout 

n Pindakaas, pasta’s van noten, zaden of pitten zonder toevoegingen zoals zout 

- Notenpasta en pindakaas van 100% noten of pinda’s. Voorbeelden zijn: 

- - Biologische notenpasta van de Aldi 

- - Bio Today varianten: Gemengde notenpasta, cashewnotenpasta, amandelpasta, amandelpasta wit en hazelnootpasta 

- - Smaakt pindakaas zonder zout 

- - AH 100% pindakaas varianten: naturel en met stukjes pinda 

- Pasta’s van 100% zaden of pitten: 

- - Bio Today varianten: Zonnebloempasta en tahin wit 

Dagkeuze 

n Vleeswaren 

- Achterham 

- Beenham 

- Casselerrib 

- Kip- en kalkoenfilet 

- Rosbief 

- Magere knakworst 

- Magere smeerpaté 

- Runderrookvlees, licht gezouten 

n Kaas 

- 20+ en 30+ smeerkaas 

n Overig hartig: 

- Selderij-, kool-, farmer- en komkommersalade 

- Vlees-, huzaren-, ham-prei- en kip-kerriesalade 

- Krab-, tonijn-, zalm- en garnalensalade 

- Sandwichspread 

- Baba Anoesh Hoemoes Koriander en Limoen en Muhammara van Maza 

- Houmous van de Aldi 

10

Zoet beleg 


n Fruit dat als betere keuze in een kantine past. Zoals plakjes appel of banaan. 

Of gepureerd fruit zonder toevoegingen, zoals gepureerde aardbeien 

Dagkeuze 

n Porties van maximaal 15 g. 

- Jam, honing, (appel)stroop 

- Vruchten- en chocoladehagelslag, chocoladevlokken 


Kaas 

VV: ≤ 14 g/100g 

TV: niet toegevoegd 

Zout: ≤ 2,1 g/100 g 






Bewerkte vis met meer dan 70% vis. 

Notenpasta 

VV: geen criterium 

TV: ≤ 0,1 g/ 100g 

Zout: niet toegevoegd 


Belegde broodjes 

In de overgangsfase wordt een belegd broodje ingedeeld op basis van broodsoort, hoeveelheid beleg en saus. Het soort beleg, 

smeersel en saus wordt tot 1-1-2020 nog niet meegenomen bij de indeling, zodat kantinebeheerders een ruimere keuze 

hebben om brood te beleggen. Het is uiteraard wenselijk zoveel mogelijk beleg uit de Schijf van Vijf of Dagkeuze te kiezen. 

Volkoren en bruine broodjes zijn betere keuzes, witte broodjes uitzonderingen. Maximale hoeveelheden beleg: 

n Boterham: max. 15 gram zoet beleg, max. 20 gram hartig beleg 

n Broodje: max. 25 gram zoet beleg, max. 30 gram hartig beleg 

n Dubbele boterham: max. 30 gram zoet, max. 40 gram hartig beleg 

Criteria voor een belegd broodje 

n Bruin of volkorenbrood 

n Margarine/halvarine uit een kuipje 

n Beleg uit de Schijf van Vijf 

n Eventueel één portie uit de Dagkeuze 

Bijvoorbeeld: 

n Volkoren broodje, besmeerd met halvarine en belegd met mozzarella, tomaat en een likje pesto 

n Volkoren broodje, besmeerd met margarine en belegd met gegrilde groenten of gedroogd fruit 

11

Verras je leerlingen bijvoorbeeld 

eens met een warme wrap of een 

verrassend broodje gezond. 


n Kies bij gebruik van vleeswaren of kaassoorten voor een kleinere portie en maak het broodje extra lekker met veel 

knapperige groenten. 

n Vissalades kun je gemakkelijk zelf maken met vis uit blik met wat kwark en kruiden voor de smeuïgheid. 

n Uniekaas Tjiezi Mozzarella Strings en Tjiezi Mozzarella Duo Strings passen goed in een automaat van een gezonde 

kantine. 

n In plaats van notenpasta kun je nootjes ook op brood doen. Een handje noten staat in de Schijf van Vijf, maar overdrijf 

het niet. Er zitten veel calorieën in noten. Ongebrand, gebrand of geroosterd? Alle noten zonder zout zijn goed. 

12

Zuivel 

Melk, yoghurt, kwark en kaas, ze zijn populair in Nederland. En dat is mooi, want met je dagelijkse 

portie zuivel verklein je het risico op darmkanker. Eet je yoghurt, dan verklein je bovendien de kans 

op diabetes type 2. Daarnaast levert zuivel je onder andere calcium en vitamine B12. 


n Dranken 

- Halfvolle melk 

- Karnemelk 

- Magere melk 

- Optimel Chocolademelk 

- Albert Heijn Chocolademelk light 

- Magere yoghurtdrank met zoetstof en/of laag in suiker als: 

- - Albert Heijn drinkyoghurt 0% vet 

- - Optimel yoghurtdrink 

- - Optimel Puur 

- - Fristi Geen Suiker Toegevoegd 

- - Arla Naturals drinkyoghurt, diverse smaken 

- - Yogho Yogho Geen Suiker Toegevoegd 

n Overige zuivel 

- Magere/halfvolle yoghurt 

- Magere kwark 

- Magere yoghurt, -kwark of vla met zoetstof zoals: Optimel yoghurt Griekse stijl (smaken framboos en perzik) 

- Magere yoghurt zoals Breaker bosbes-banaan en kokos 

- Hangop 

n Sojaproducten (verrijkt met calcium en vitamine B12) 

- Alpro Sojadrink Original Fresh, Original, Light Fresh, Light, Ongezoet 

- Alpro plantaardige variaties op yoghurt, variant Naturel 

- Alpro Pur’Enjoy framboos granaatappel 

- Alpro Sojadrink Banaan 

Dagkeuze 

n 1 bakje Activia yoghurt 0%, smaken perzik, aardbei en kers 

n 1 flesje Yakult 

n 1 eetlepel volle yoghurt/kwark 

n 1 eetlepel halfvolle kwark 


VV ≤ 1,1 g/100 g 

TV: niet toegevoegd 

Zout: niet toegevoegd 

TotS ≤ 6 g/100 g 






n Sommige zuivelproducten bevatten nog aardig wat calorieën. Het is dan slim om voor bekertjes te kiezen in plaats 

van voor halve literpakken of voor grotere flesjes. 

n Magere yoghurt en stukjes vers fruit is lekker voor elk moment van de dag. Tevens een prima restverwerking van fruit. 

n Op sommige scholen biedt men magere yoghurt met muesli en wat vers fruit aan als snel ontbijt voor degenen die 

thuis niet hebben gegeten. 

n In een (on)gekoelde automaat passen goed pakjes lang houdbare melk/drinkyoghurt, bijvoorbeeld van het merk Inex 

en het huismerk van Jumbo en Albert Heijn. Optimel heeft ook pakjes die in een (on)gekoelde automaat kunnen: 

Optimel Drink langlekker smaken perzik-abrikoos en aardbei-framboos. 

13

Maaltijdsalades en warme maaltijden 

Maaltijdsalades en warme maaltijden passen prima in een Gezonde Kantine. Je kunt uit allerlei 

Schijf-van-Vijf-producten een heerlijke en gezonde maaltijd(salade) bouwen. Zoals een pastasalade 

van volkorenpasta met groente en tonijn of lekkere roergebakken groenten met zilvervliesrijst en 

ongezouten cashewnoten. 

Tot 1-1-2020 zijn de volgende maaltijden ook betere keuzes: 

n De maaltijd bevat minimaal 150 gram groenten 

n Minimaal 100 gram groente per 150 gram saus bij een maaltijdsaus 

n Saus/dressing: maximaal 1 eetlepel 

Hieronder zie je de bouwstenen die je goed kunt gebruiken bij het bereiden van deze maaltijden. Bij de andere 

productgroepen zoals groente en zuivel kun je zien wat betere keuzes zijn. 

Vlees/vis/vleesvervanger 

n Vis 

- Alle soorten vis, zoals zalm, schol, tonijn, kabeljauw 

- Vissticks en lekkerbekje (>70% vis) 

n Schaal- en schelpdieren 

- Alle soorten; zoals garnalen, mosselen en krab 

n Peulvruchten 

- Zoals linzen en bruine bonen. Kan gedroogd en uit blik of glas zonder toegevoegd suiker en met minder dan 

0,5 gram zout per 100 gram 

n Onbewerkt vlees 

- Zoals kipfilet, kipdrumstick, kalkoenfilet, biefstuk, magere runderlappen, sukadelap, varkenshaas, haaskarbonades, 

magere varkenslappen, varkensfiletlapjes, hamlap en mager lamsvlees 

n Eieren 

- Gekookt of (roer)gebakken zonder zout 

n (Kant-en-klare) vleesvervangers 

- Vegetarische burgers, stukjes of balletjes met minder dan 1,1 gram zout per 100 gram 

- Tofu en tempé 

- Ongezouten noten 

Aardappel en graanproducten 

n Aardappelen 

- Gekookt, gebakken in vloeibaar vet of gepureerd (zonder toevoeging van zout) 

n Graanproducten 

- Zilvervliesrijst, bulgur, quinoa, volkoren couscous en volkoren pasta 


n Let bij peulvruchten in blik wel op het zoutgehalte. Peulvruchten in blik zijn een gezonde keuze als ze minder dan 

200 milligram natrium per 100 gram bevatten. Kijk hiervoor op het etiket. Spoel peulvruchten in blik af om zoveel 

mogelijk zout kwijt te raken. 

n 1 keer per week vis eten is een echte aanrader. Vooral vette vis zoals makreel, haring, zalm, heilbot, bokking, sardines. 

Lekker op brood, maar ook in salades en warme maaltijden. 

n Zet elke week peulvruchten op je menukaart. Peulvruchten zijn bijvoorbeeld linzen, kikkererwten en bruine bonen. 

n Volkoren pasta, zilvervliesrijst, bulgur, aardappel… ze hebben allemaal hun eigen kwaliteiten. Doe ze allemaal eer aan 

door ze aan te bieden in de kantine. 

14

Wil je meer inspiratie voor 

maaltijden met bonen? Kijk dan op 

www.voedingscentrum.nl/recepten 

Blije boon 

Bonen zijn gezond en de productie ervan legt weinig druk op het milieu. Daarom vinden dit jaar wereldwijd, 

in 32 landen, initiatieven plaats die de boon als voedingsmiddel op de kaart zetten. 

Peulvruchten, in de volksmond bonen genoemd, hebben een rijke voedingswaarde, die we in Nederland 

beter zouden kunnen benutten: ze zijn caloriearm en bevatten vitamines, mineralen en vezels. Wekelijks 

peulvruchten eten leidt tot een verlaging van het LDL-cholesterol, heeft de Gezondheidsraad onlangs 

vastgesteld. Ze zijn ook geschikt als vleesvervanger. 

Kortom, bonen passen in een Gezonde Kantine! Bijvoorbeeld als bonenschotel, maar door de soep en salade 

is ook heerlijk. Een salade met onder andere tonijn, witte bonen en tomaatjes is makkelijk te maken en biedt 

een goede variatie op andere gerechten die in een kantine verkrijgbaar zijn. 

15

Dranken 

Voor ongeveer 60% is een mens van water. Je verliest water onder andere door te plassen en te 

zweten. Door te plassen voer je afvalstoffen af en met zweten blijf je netjes op temperatuur. Wat je 

aan vocht verliest vul je vooral aan met drinken. Zwarte en groene thee nemen een speciale plek in. 

Deze dranken verlagen de bloeddruk en verkleinen het risico op een beroerte. 

Met 3 koppen thee per dag heb je al voordeel. Kruidenthee is eigenlijk geen echte thee omdat het niet van de theeplant 

komt. Het is een aftreksel van planten of vruchten of een mengsel van kruiden, bloemen en specerijen zoals zoethout of 

kamille. Kruidenthee telt daarom niet mee met de 3 koppen zwarte thee en groene thee. Is het al theetijd? 


n Water 

- Kraanwater van watertappunt 

- Flesjes kraanwater 

- Flesjes mineraalwater zoals: 

- - Spa Intense 

- - Spa Reine 

- - Spa Finesse 

- - Chaudfontaine still & sparkling 

- - Bar-le-Duc mineraalwater, bruisend en zonder koolzuur 

- - Evian mineraalwater 

- - Solan de Cabras mineraalwater 

n Water met een smaakje 

- Chaudfontaine Fusion citroensmaak 

- Chaudfontaine Fusion pompelmoes & cranberrysmaak 

- Spa Touch of Mint 

- Spa Touch of Blackcurrant 

- Spa Touch of Lemon 

- Bar-le-Duc, water met fruit, diverse smaken 

n Thee 

- Zwarte (‘gewone’) thee 

- Groene thee 

- Kruidenthee (zoals rooibos, verse munt, kamille) 

n Koffie 

- Gefilterde koffie 

- Espresso 

- Koffie uit de automaat 

Dagkeuze 

n 1 bekertje automatenkoffie met melk/creamer (zonder suiker) 

n 1 kopje cappuccino (creamer, zonder suiker) 

n 1 glas thee met 1 klontje suiker 

n Light (fris)dranken ≤ 4 kcal/100 ml 

- 7-Up light 

- Aquarius Zero Lemon 

- AA Drink Sportwater 

- AA Drink Hydration Zero Sugar 

- Arizona Green Tea Zero 

- Coca-Cola Light en Coca-Cola Zero 

- CoolBear kant-en-klare limonade, smaken Black Ice Tea Citroen, Framboos en Cassis Appel 

- Dalphin Sportwater 

- Crystal Clear 

- Fanta Orange Zero 

vervolg volgende pagina 

16

- Lipton Ice-Tea Zero 

- Pepsi Light 

- Pepsi Max 

- Robinsons Fruit Shoot Hydro, smaken Apple & Raspberry en Orange & Pineapple 

- Royal Club Tonic Light 

- Royal Club Cassis Light 

- Schweppes Soda Water 

- Sisi Fruitwater 

- Slimpie Drink, diverse smaken Wicky Zero 


Water, gefilterde koffie en thee zonder suiker 


Thee en koffie 





Andere dranken 

Kcal ≤ 4 kcal/ 100 g 




n Stimuleer het drinken van water, bijvoorbeeld door het laten plaatsen van een watertappunt. 

n Er bestaan ook zakjes voor bereiding van koude thee zoals Zonnatura Frisse Thee. 

n Koudere tijden? Misschien leuk idee om gratis thee te verstrekken? 

n Bij Spadel is een display te verkrijgen om flesjes drinken uit te stallen. Uit onderzoek blijkt dat er door het gebruik van het 

display de omzet met 15% stijgt. Kies natuurlijk wel de ‘betere keuze’, zoals water (met een smaakje). 

n Bekertjes limonade van suikervrije siroop verkopen is een goed alternatief voor suikerrijke frisdrank. Voorbeelden van 

suikervrije limonades (verkrijgbaar in diverse smaken): Slimpie, Prominent light siroop, AH Vruchtenlimonade 0% suiker, 

Teisseire 0% suiker, Coolbear vruchtensiroop 0% suiker, Raak vruchtensiroop zero sugar. 

n Yeau! en Karvan Cévitam Go! zijn verkrijgbaar in kleine flesjes. Leuk voor leerlingen om een flesje water een smaakje te 

kunnen geven. Het drankje bevat nauwelijks calorieën. 

n Bolero instant sticks; voeg het poeder toe aan water om een suikervrije limonade/ ijsthee te maken. 1 stick is genoeg voor 

een halve liter limonade. 

n Leuk om aan te bieden: een flesje water en bijvoorbeeld stukjes fruit. Leerlingen kiezen dan zelf een vulling voor hun 

flesje en doen er water bij. Zie www.watermetsmaak.nl 

Tips voor water 

- Serveer water in een kan met muntblaadjes 

of citroenschijven. Je kunt ook een glas 

water versieren met een schijfje sinaasappel, 

een schijfje komkommer of fleurig parasolletje. 

- Maak ijsklontjes met een blaadje munt of 

basilicum, fruit zoals een framboos, druif of 

blauwe bes. Doe het ijsklontje in een glas water. 

17

Overgangsfase geldend tot 1-1-2020 

Frisdranken met ≤ 30 kcal/100 ml én maximum van 110 kcal/portie 

n Active O2 Function Cherry Cassis 

n Active O2 smaken Iced Berry en Cherry 

n Bar-le-Duc, FruitWater, diverse smaken 

n Bionade, smaken vlierbessen, kruiden, lychee en boomgaard 

n Brisk Ice Tea, diverse smaken 

n Capri-Sun Fruity Water, smaken Red Fruits en Tropical 

n Dalphin Isotonic Sport Lemon-Grapefruit 

n Dalphin Vitamin water, smaken Mango-Guave en Framboos Granaatappel 

n Dubbelfriss Free Perzik en Mandarijn 

n DubbelFrisss light 

n Fernandes Cherry Bouquet Sugarfree 

n Fruity Water, diverse smaken 

n Hero Cassis Light 

n Holy Soda 

n Lipton Ice Tea Green 

n Lipton T Fusions 

n myCoco natural coconut water 

n Nestea, smaken green tea, peach en lemon 

n O2life, smaken orange, apple, framboos en lemon 

n Pure Leaf, smaken Peach, Lemon, Mint en Raspberry 

n Rivella, diverse smaken 

n Robinsons Fruit Shoot No Sugar Added, smaken Apple, Orange en RedFruits 

n Roosvicee Multivit Bosvruchten Light 

n Saskia Vitaminewater 

n Sisi No Bubbles 

n Spa Fruit, koolzuurhoudend, smaak: Apple 

n Taksi Geen Suiker Toegevoegd 

n Veri organic soda, diverse smaken 

n Vita Coconutwater natural 

Frisdranken met ≤ 30 kcal/100 ml én maximum van 110 kcal/portie, 

waarbij alleen aangegeven porties voldoen 

n AA Drink Isotone (33 cl) 

n AA Drink Pro Energy (33 cl) 

n Arizona Iced Tea peach (35,5 cl) 

n Arizona Green Tea with honey (35,5 cl) 

n Arizona Half Iced Tea & Half Lemonade (35,5 cl) 

n Active O2 smaken Mango Passion Fruit, Apple Kiwi, Raspberry Cranberry en 

n Black Current (50 cl) 

n Active O2 Function smaken Apple Lemon, Lemon Nectarine B12 en Cherry Cassis 

n Aquarius, lemon, blueberry (33 cl) 

n Bionade organic (33 cl) 

n Bos Ice Tea, smaken lemon, apple, peach, berry, lime en ginger (27,5 cl) 

n Cawston, Apple & Pear, Apple & Summerberries en Apple Blackcurrant (20 cl) 

n Cawston Press Cloudy Apple (20 cl) 

n Coca-Cola life (33 cl) 

n DubbelFrisss (27,5 cl) 

n Dr Pepper (33 cl) 

n Extran Hydro Lemon Ice & Citrus (33 cl) 

n Fanta Exotic (33 cl) 

n Fernandes pink melon, sparkling coco en purple sensation (33 cl) 

n Hero Kokoswater, diverse smaken (33 cl) 

n Lipton Ice Tea, smaken Peach & Lemon (20 cl en 33 cl) 

vervolg volgende pagina 

18

n Lipton Ice Tea Raspberry (20 cl) 

n Little Miracles, diverse smaken (33 cl) 

n Pepsi Next (33 cl) 

n Roosvicee Fruitig Drankje (20 cl), smaken mango/sinaasappel, boomfruit en roodfruit 

n Roosvicee Minions aardbei (20 cl) 

n Roosvicee 50/50, alle smaken behalve paarsfruit (20 cl) 

n Sisi sinas (20 cl, 25 cl en 33 cl) 

n Sourcy Vitaminwater, diverse smaken 

n Spa Fruit, koolzuurhoudend, smaken: Lemon Cactus, Citron, Orange en Citrus Fruit (33 cl) 

n Sprite (33 cl) 

n Taksi Splash (20 cl) 

n Tropical Coco water natural (31,5 cl) 

n Vita Coconutwater smaakjes (33 cl) 

n Yagua Beauty Tea (50 cl) 

n Wicky Fruitzacht, alle smaken (20 cl) 

n Wicky Fruitdrink, alle smaken (20 cl) 

n Wicky Ice Tea (20 cl) 

n Wicky Sport, alle smaken (33 cl) 

n Whole Earth Sparkling cranberry (33 cl) 

Criteria Overgangsfase 

Tot 1-1-2020 zijn dranken met max. 30 kcal/100 ml + max. 110 kcal/ portie 

ook betere keuzes. Er wordt nog geen rekening gehouden met VV en zout. 

19

Voor meer informatie over vegetarisch eten 

kijk op www.voedingscentrum.nl, 

gebruik als zoektermen ‘vegetarisch eten’, 

‘vleesvervangers’ en ‘vegetarisme’. 

Vegetarisch in de kantine 

We kunnen prima zonder vlees of vis, wanneer er gekozen wordt voor goede vervangers en we andere 

voedingsmiddelen eten. Dit geldt ook voor kinderen die in de groei zijn. Als we vegetarisch eten of dit parttime 

doen, is het slim dat we kiezen voor vervangers waaraan voldoende ijzer, vitamine B1 en B12 is toegevoegd. 

Voor de variatie kun je vleesvervangers opnemen in je assortiment. Bijvoorbeeld voor op brood, zoals een 

broodje vega-burger of tosti met vegetarische ham. Leuk voor wie vegetarisch wil eten of kennis wil maken 

met vegetarische producten. Daarnaast kunnen vega-producten ook gezonder zijn. Zo zijn een vega hamburger 

en rookworst gezondere keuzes dan een ‘gewone’ variant! Ze bevatten minder verzadigde vetten en omdat 

de producten meestal op basis zijn van peulvruchten zoals sojabonen of lupine, bevatten ze veel eiwitten, 

B-vitamines, voedingsvezel, ijzer en andere mineralen. 

Onderstaande vegetarische producten passen in de Gezonde Kantine: 

n Sommige kant-en-klare vegetarische stukjes, balletjes en burgers passen in een Gezonde Kantine. Zit er 

(toegevoegd) ijzer en vitamine B12 in? Daarnaast moet er minder dan 1,1 gram zout inzitten. Kijk daarom 

op het etiket. Bijna alle producten bevatten te veel zout. 

n Een gekookt/ gebakken eitje zonder zout op brood is ook een prima vleesvervanger. 

n Ongezouten nootjes. Elke dag een handje nootjes (25 gram) is gezond. Kies wel voor ongezouten en niet 

gesuikerde nootjes. Af en toe kun je vlees prima vervangen door nootjes. Lekker door een salade of op een 

broodje. Of als notenpasta op brood, zie kopje beleg. 

n Peulvruchten (zoals bruine bonen en linzen) en producten gemaakt van de peulvrucht sojaboon (tofu en tempé) 

kunnen ook af en toe als vleesvervanger dienen. Ze zijn geen volwaardige vleesvervanger omdat ze geen 

vitamine B12 bevatten. Een portie van 75 gram vervangt een portie vlees. Kies voor peulvruchten met minder 

dan 200 milligram natrium per 100 gram. 

Voor meer informatie over vegetarisch eten kijk op www.voedingscentrum.nl, 

gebruik als zoektermen ‘vegetarisch eten’, ‘vleesvervangers’ en ‘vegetarisme’. 

20

Soepen 

Wel eens gehoord van aardbeiensoep, doperwtjessoep of Poolse zuurkoolsoep? Soep is nooit saai! 

Kijk eens in de koelkast welke groente er nog ligt. Doe het in een pan, beetje water en kruiden erbij, 

even laten koken, eventueel pureren… en klaar is je soep. 


n Soep van gepureerde groenten zonder bouillon of zout. Soep kan op smaak gemaakt worden met kruiden 

en specerijen zoals knoflook en peper. 

Dagkeuze 

n Soepen op basis van natriumarme bouillon. 


n Maggi opkikker, smaken tomaat, rundvlees en tuinkruiden 

n Cup-a-Soup bouillon, smaken Fijne Tuinkruiden en Kruidige kip 

n Cup-a-Soup, alle smaken 

n Cup-a-Soup Souperieur, alle smaken 

n Cup-a-Soup Extra, alle smaken 

n Soepen van Unox Soup Factory smaken: Franse Ui, Biologische Groente, Bospaddenstoelen, Erwten, Goulash, 

Indiase Kerrie, Italiaanse Tomaat, Kip Tandoori, Linzen, Bacon, Chili Con Carne, Minestrone, Ossenstraat, 

Romige Kip, Thaise Kip, Tikka Masala, Vis 

n Toppings die geleverd worden bij de Unox Soup Factory en in een Gezonde Schoolkantine passen zijn: 

kruiden zoals peterselie, basilicum, bieslook, koriander en kervel. Of groenten zoals bosui, rode paprika, maïskorrels, 

lente-uitjes, mini maïskolfjes, taugé, paksoi en prei. Mangoblokjes is ook een gezonde optie. 

n 365soup, smaken: Franse uiensoep, Romige tomatensoep, Romige champignonsoep, Romige kippensoep met 

groenten, Chinese tomatensoep, Heldere groentesoep met rundvlees, Italiaanse tomatensoep met oregano, 

Romige kerriesoep met kip en kokos, Hollandse goulashsoep met paprika en rundvlees, Mosterdsoep, Stevige 

Hollandse erwtensoep met rookworst 


Soep van gepureerde 

groenten zonder bouillon 

of zout 






Tot 1-1-2020 zijn soepen met max. 100 kcal/ 100 gram 

ook nog betere keuzes. Er wordt nog geen rekening 

gehouden met VV en zout. 


n De voorbeeldsoepen scoren gunstiger qua zout en vet. Bij kant-en-klare soep is het gezond en lekker wat extra groenten 

toe te voegen. 

n Denk ook eens aan zelfgemaakte soep met gepureerde groenten zoals pompoensoep of courgettesoep, lekker met verse 

kruiden zoals koriander of munt. 

n Voeg aan soep groente toe, dit levert een bijdrage aan de groente consumptie. Denk aan gekookte doperwtjes, taugé 

of stukjes wortel. 

n Peulvruchten zoals bonen, erwten, linzen of kikkererwten maken de soep extra rijk aan vezels en extra voedzaam. 

21

Sauzen 

Smaakmakers, zoals ketchup, fritessaus, pesto en andere sauzen vallen buiten de Schijf van Vijf. 

Deze producten bevatten veel calorieën, suiker en zout. Sommige sauzen kunnen, afhankelijk van 

de samenstelling en hoeveelheid, dagelijks erbij gegeten worden. 

Wil je je broodje smakelijker maken? Ons advies aan kantinebeheerders is om kleine porties te gebruiken op het broodje 

of de tosti. De gezondere alternatieven staan hieronder beschreven. 


n Sauzen gemaakt van magere yoghurt en/of kwark met kruiden en specerijen, zonder zout. 

Dagkeuze 

n Per eetlepel: 

- Barbecuesaus 

- Chilisaus 

- Curry 

- Friteslijn van Remia 

- Fritessaus maximaal 25% olie 

- Joppiesaus 

- Knoflooksaus met 20% olie 

- Mosterd 

- Piccalilly 

- Slasaus met 25% olie 

- Tomatenketchup 


- 






Tot 1-1-2020 wordt het soort saus nog niet 

meegenomen bij de indeling, er wordt 

alleen gelet op de hoeveelheid saus. Er mag 

maximaal 1 eetlepel saus of dressing gebruikt 

worden voor een broodje of maaltijd. 


n Richtlijn voor gebruik van saus op broodjes of salades: maximaal 5 gram (= 1 theelepel). 

n De sauzen in de tabel zijn dagkeuzes. Ze bevatten vaak minder vet, zout en/of calorieën. 

n Probeer het aanbod aan sauzen in de kantine te beperken. 

n Kleine zakjes saus (liefst tegen betaling) hebben de voorkeur boven flessen saus. Help je leerlingen met het minderen van 

sausgebruik, en vervang de flessen door kleine zakjes. 

n Sausjes kun je ook zelf makkelijk maken door magere kwark/ yoghurt of slaolie met 25% olie te mengen met lekkere 

kruiden zoals knoflook(poeder), paprikapoeder of een kruidenmengsel zoals bieslook, oregano en tijm. 

n Een broodje kun je ook smaakvoller maken door het sausje te vervangen door verse kruiden zoals bieslook, gegrilde 

groenten zoals paprika, champignons en courgette (zijn koelvers bij Albert Heijn verkrijgbaar) of een plukje kiemgroenten. 

22

Een broodje kun je ook smaakvoller 

maken door het sausje te vervangen 

door verse kruiden 

Onderstaande sauzen zijn verkrijgbaar in zakjes/cupjes: 

Van Oordt 

n Fritessaus 18 ml 

n Tomatenketchup 5 en 9 ml 

n Curry 9 ml 

n Zoete chilisaus 8 ml 

n Ketjap manis 5 ml 

n Mosterd 4 ml 

Calvé 


n Tomatenketchup 15 ml 

n Broodje Unox saus 15 ml 

n Curry 9 ml 

Remia 


n Friteslijn 20 ml 

n Tomatenketchup 10 en 20 ml 

n Curry 10 ml 

n Mosterd 4 en 5 ml 

Oliehoorn 


n Tomatenketchup 10 ml 

n Curry 10 ml 

n Mosterd 4 ml 

23

Op onze site www.voedingscentrum.nl/gezondeschoolkantine 

vind je meer recepten als je zoekt op ‘feestelijke hapjes’. 

Of check onze receptendatabase op www.voedingscentrum.nl 

Gezonde hapjes en drankjes voor 

feestelijke gelegenheden 

Op een schoolfeest, kerstdiner, examenuitreiking en verjaardag wordt al snel gedacht aan het serveren van 

taart of het drinken van bier en wijn, terwijl er genoeg gezondere alternatieven zijn die geserveerd kunnen 

worden. Wat ideeën op een rijtje: 

n Spiesjes met groente of fruit. Bijvoorbeeld met: 

- Cherrytomaatjes, mini-mozzarella en basilicum 

- Blokjes 30+ (belegen) kaas of magere party knaks aan een prikkertje met tomaatjes / plakjes komkommer 

- Vers fruit zoals stukjes meloen, appel en sinaasappel 

- Aardbeispiesjes 

- Groente (zoals worteltjes, plakjes komkommer of reepjes paprika) met een dipje van yoghurt en kruiden/ 

specerijen. 

Tips voor dips, check onze receptendatabase op www.voedingscentrum.nl 

n Plakjes volkoren stokbrood belegd met zuivelspread, gerookte zalm/ kipfilet en bieslook. 

n Vegetarische, warme hapjes die in de gezonde kantine passen en die in de oven bereid kunnen worden: 

- Mini hamburgers, nuggets, balletjes, satéballetjes, (spicy) falafelballetjes van Tivall 

- Balletjes, groenteballetjes, nuggets van GoodBite 

- Balletjes van Vivera 

Afhankelijk van het hapje, kan na de bereiding een spiesje van het hapje gemaakt worden. Bijvoorbeeld een 

spiesje met een tomaatje en een balletje of balletjes in gekruide tomatensaus. 

n Cocktails zonder alcohol, oftewel mocktails. Voorbeelden: apple nojito, mint cooler, alcoholvrije Caipirinha en 

cranberrymocktail. 

Een glas water kan ook snel gepimpt worden met een schijfje citroen/limoen, takje munt of ijsjesblokjes 

gemaakt van water met stukjes fruit zoals zwarte besjes of frambozen. 

24

Zoete en hartige snacks, ijs 

Als je gezond eet volgens de Schijf van Vijf, kan af en toe snoepen best. Maar houd de porties 

die je aanbiedt klein, zodat ze binnen een Dagkeuze vallen. Zo help je iedereen vanzelf gezondere 

keuzes te maken. 

Fruitige snacks 

Dagkeuze Eenheid Kcal 

n Fruits2go, aardbei 1 zakje =14 g 40 

n Jumbo Yoghurt Rozijntjes 1 doosje = 13 g 50 

n FruitBowl flakes, smaken blackcurrant en strawberry 1 zakje = 16 g 50 

n Sun Drop Choco Yoghurt 1 doosje = 12,5 g 55 

n Pure Fruit YoYo’s 2 rolletjes = 20 g 55 

n Crispy Crunch me! apple-strawberry juice 1 zakje = 15 g 55 

n Fruit Bowl, diverse smaken 1 stick = 20 g 60 

n Fruitfingers, smaken aardbei en appel Food2Smile 1 zakje = 18 g 60 

n Scrummies, diverse smaken 1 zakje = 20 g 60 

Overgangsfase geldend tot 1-1-2020 Eenheid Kcal 

n Crunchies, smaken appel, bramen & appel Food2Smile 1 zakje = 21 g 80 

n Albert Heijn Yoghurt rozijnvriendjes 1 zakje = 20 g 85 

n Fruit pure 100%, diverse smaken 1 reepje = 30 g 85-90 

n Blye fruit, fruitchips, diverse smaken 1 zakje = 25 g 90 

n Urban Fruit, diverse smaken 1 zakje = 35 g 100-105 

n So Pure Blueberry met quinoa seeds 1 reepje = 30 g 110 


n Kleine porties gedroogd fruit van maximaal 20 gram kunnen ook Schijf-van-Vijf-producten zijn. Bij toevoeging van 

bijvoorbeeld suikers zoals stroop, is gedroogd fruit geen Schijf-product meer en wordt het als snack ingedeeld. 

25

Koeken en repen op graan en/of fruitbasis 


n Fruits2go, aardbei 1 zakje =14 g 40 

n Snelle Jelle Mini (horecaverp. 100 stuks) 1 plak = 18 g 50 

n Bolletje Brosse eierkoek met melklaagje of kaneel 1 stuk = 15 g 65 

n Peijnenburg Ontbijtkoek (horecaverp. 100 stuks) 1 plak = 21 g 65 

n Peijnenburg Zero% zonder toegevoegde suikers 1 plakje = 28 g 65 

n AH Mueslireep light, smaken chocolade en zomerfruit 1 reep = 21 g 70 


n Peijnenburg ovenverse ontbijtkoek minder suiker 1 plak = 28 g 80 

n Uniekaas dipper, smaken aardbei en choco 1 bakje = 30 g 80 

n Special K krokante repen Kellogg’s (alle smaken) 1 reep = 20 g 80-90 

n Kellogg’s Rice Krispies bar 1 reep = 20 g 85 

n Peijnenburg Ovenverse Ontbijtkoek (portieverpakking) 1 plak = 28 g 85 

n MadeGood muesli mini’s, diverse smaken 1 zakje = 24 g 85-95 

n Snelle Jelle Zero 1 reep = 42 g 90 

n Mueslireep Ravensberger 1 reep = 23 g 90 

n Eat natural little bars (alle smaken) 1 reep = 20 g 90-95 

n Nakd Oatie repen (alle smaken) 1 reep = 30 g 90-100 

n Special K-mini breaks Kellogg’s (alle smaken) 1 zakje = 24 g 100 

n Mueslireep Fruit Zonnatura 1 reep = 25 g 100 

n Special K Biscuit Moment Kellogg’s (alle smaken) 2 repen = 25 g 100 

n Hema Granola bar 1 reep = 21 g 100 

n Kellogg’s Frosties graanreep 1 reep = 25 g 105 

n Nakd Crunchie repen (alle smaken) 1 reep = 30 g 105-110 

n Oreo biscuits pocket 1 zakje = 22 g 105 

n Hero B’tween pure chocolade 1 reep = 23 g 105 

n Roo’bar, smaken Goji-bessen, Cacao nibs & Amandelen, 

Maca & Veenbessen, Inca Berry & Sinaasappel en 

Moerbei & Vanille 1 reep = 30 g 100-110 

n Hero B’tween hazelnoot 1 reep = 25 g 110 

n Peijnenburg Tussendoor Fruit 1 reep = 34 g 110 

n Bolletje Goed Bezig! krokante granenreep naturel 

en cranberry 1 stuk = 23,5 g 110 

n Angry Birds Bizkids 1 zakje = 25 g 110 

n Snelle Jelle Tussendoor smaken Kruidkoek & Rozijnen 1 reep = 36 g 110 


n Producten als gevulde koeken, roze koeken, appelkoeken, muffins, cake en stroopwafels bevatten slechts ‘lege calorieën’. 

Dat wil zeggen wel (veel) calorieën, maar geen nuttige voedingstoffen zoals vezels, vitamines en mineralen. Bovendien zijn 

dit soort producten uitzonderingen en passen minder goed in een Gezonde Kantine. Wees ook bedacht op groot formaat 

mueslirepen en koeksoorten. Zo zitten mueslirepen van Eat Natural tussen de 200-235 kcal en koekrepen als Snelle Jelle en 

Peijnenburg Complete start tussen de 170 en 300 kcal. 

26

Snoep 


n Twisters, suikervrije lolly Food2Smile 1 stuk = 9 g 2 

n Kandies, suikervrije snoepjes Food2Smile 1 zakje = 100 g 2 

n Lolly van Slimpie, diverse smaken 1 stuk = 9 g 20 

n Läkerol (suikervrij snoepje in zes smaken) 1 doosje = 23 g 25 

n Wilhelmina pepermunt (suikervrij) 1 doosje = 19 g 35 

n Blink (trendy doosjes, suikervrije pastilles) 1 doosje = 15 g 35 

n HEMA mints sugarfree 1 doosje = 14 g 35 

n Haribo Goudbeertjes 1 uitdeelzakje = 12 g 40 

n Oldtimer dropwieltjes suikervrij, diverse smaken 1 doosje = 25 g 40 

n Mentos Now Mints, diverse smaken 1 doosje = 18 g 45 

n Mentos Mini Mints, diverse smaken 1 doosje = 20 g 45 

n Lolly (als Chupa Chups, Mao Pop, Mr Bubble) 1 stuk = 12-15 g 50-60 

n Venco drops, exotisch fruit 1 doosje = 32 g 55-65 

n Fisherman’s Friends (no sugar added) 1 zakje = 25 g 65 

n Goody Good Stuff uitdeelmix, diverse smaken 1 zakje = 20 g 65-70 

n Tic Tac, diverse smaken 1 doosje = 18 g 70 

n Snap and Crackle 1 reep = 18 g 75 


n Venco drops, krachtige salmiak 1 doosje = 32 g 55-65 

n Haribo Starmix 1 uitdeelzakje = 25 g 85 

n Smint (suikervrij), XL, diverse smaken 1 blikje = 35 g 85 

n Leev Bio Fruit Energy 1 rolletje = 21 g 85 

n Leev Bio Pastilles Munt 1 rolletje = 21 g 85 

n Wybert, keelpastilles in drie smaken 1 doosje = 25 g 90 

n Haribo Dragibus 1 uitdeelzakje = 25 g 90 

n Lakrisal, salmiakpastilles 1 rolletje = 25 g 100 

n King Chewmints suikervrij, diverse smaken 1 doosje = 36 g 100 

n Jimmy’s zoete popcorn 1 zakje = 25 g 105 

n Mentos Get Fresh, drop sugarfree 1 doosje = 45 g 105 

n Frisia Winegums 1 rol = 30 g 105 

Candybars en andere chocoladeproducten 


n Milkinis 1 reepje = 11 g 65 

n Rolo mini 1 rol = 16 g 75 

n Brinky Choco Wafel 1 wafel = 14 g 80 

n Kellogg’s Coco Pops Graanreep Melk 1 reep = 20 g 85 

n Kellogg’s Special K Pleasure Melkchocolade 1 reep = 22 g 90 

n Milka Leo go mini 1 wafel = 18 g 95 

n Bazqet Rocky rice repen - smaken melkchocolade, 

chocolade & aardbei, chocolade & sinaasappel 1 reep = 18 g 95 -100 

n Schoko-reis wölkenleicht 1 reep = 18 g 100 

n M&M’s peanuts en chocolade mini 1 zakje = 20 g 100 






Kcal max. 110 kcal per verpakking 

Er wordt nog geen rekening gehouden 

met vv en zout. 

27


n Snoep levert lege calorieën. Dat wil zeggen wel (veel) calorieën, maar geen nuttige voedingstoffen. Als je toch snoep wilt 

aanbieden, kies dan altijd voor de kleinste verpakking. 

n Een deel van de producten in de tabel is suikervrij. Snoep en drop zijn vaak gezoet met polyolen (zoals sorbitol, lactitol) die in 

grotere hoeveelheid mogelijk laxerend werken. 

n De meeste rollen snoep hebben een inhoud van 40-45 gram en snoepzakken variëren van 45 gram tot vaak wel bijna 

100 gram en bevatten dus veel kcal. Let dus vooral bij de snoepzakken goed op de inhoud. 

n Let op: een gemiddelde candybar levert 285 kcal per reep. Als er twee of meer repen in een verpakking in zitten, staan de 

kcal er vaak per reep op. Zo zijn producten als Balisto (2 x 94 kcal), Kinder Bueno (2 x 123 kcal), Twix (2 x 124 kcal) rijker aan 

energie dan ze in eerste instantie lijken. 

IJs 

Dagkeuze 

Kcal/verpak. 

n Waterijsje van Slimpie 2 

n AH Biologisch bosfruit ijsje 35 

n Raket 40 

n Bevroren Fruit op een stokje 40-45 

n Nice, ijs om te knijpen / ijs op een stokje 40-55 

n AH Fruitiez, smaken peer en aardbei 45 

n AH Biologisch peer ijsje 45 

n Mini-Twister 45 

n Max Adventures X-pop / Max Funny Finger 45/50 

n Festini 50 

n Slush puppie (klein = 55 g) 50 

n Split 65 

n Angry Birds waterijs 70 

n Wicky fruitijsjes, diverse smaken 70 


Kcal/verpak. 

n Solero 95 

n Calippo 95-100 


n IJs wordt vaak slechts enkele weken verkocht. Wil je dit als school, maak dan in ieder geval een slimme keuze. 

De ijsjes uit de tabel zijn eigenlijk bevroren limonade en soms (deels) fruit. 

In plaats van ijsjes, kunnen deze 

waterkannen er ook heel verleidelijk 

uitzien. Zet deze zichtbaar op de balie! 

28

Hartige snacks 


n Jack Links Beef Jerky (4 smaken) 1 zakje = 25 g 65 - 75 

n Jack Links Beef Snack 1 zakje = 25 g 80 

n Snekker rijstrepen, diverse smaken 1 zakje = 21 g 80 

n Taste of Jimmy’s, smaken sea salt, tasty cheese, 

hot wasabi, jamon d’Espana, sweet salsa en sweet & salt 1 cup = 20 g 80 

n La Vache qui rit Cheez dippers light 1 bakje = 35 g 80 

n Uniekaas dipper, smaak kaas 1 bakje = 30 g 85 

n Kellogg’s Special K Cracker Crisp, diverse smaken 1 zakje = 23 g 95 

n Pop chips (4 smaken) 1 zakje = 23 g 95 

n Hip Pops, diverse smaken 1 zakje = 25 g 100 

n Pom-Bar Chips (chips in beervorm, uitdeelzak) 1 zakje = 19 g 100 

n Jimmy’s zoute popcorn 1 zakje = 25 g 100 

n Pipa’s Zonnebloempitten 1 zakje = 22 g 105 

n La Vache qui rit Cheez dippers naturel 1 bakje = 35 g 105 

n Nibb it (horecaformaat) 1 zakje = 22 g 110 

n Japanse mix van Cormet 1 zakje = 30 g 110 

n Propercorn, diverse smaken 1 zakje = 20-30 g 90 - 110 


n Let op: over het algemeen is het formaat van zakjes zoutjes in de dozen die bij groothandels worden verkocht, een stuk 

groter dan het formaat in uitdeelzakken. 

Hartige warme snacks 

In de wintermaanden hebben de leerlingen vaak zin in iets warms. Je kunt je leerlingen verrassen met Schijf van Vijf 

producten, zoals brood, kaas, vlees of vis. Denk hierbij aan tosti’s of panini’s. Er staan veel lekkere en gezonde 

recepten op www.voedingscentrum.nl/gezondeschoolkantine onder ‘inspiratie’ en dan ‘heerlijke recepten’. 

Wellicht zijn leerlingen in te zetten bij de bereiding. Heb je geen mogelijkheid om zelf broodjes te maken? Dan zijn 

kant-en-klare warme producten op basis van brooddeeg een uitkomst. Die hoeven alleen maar even te worden 

verwarmd. 


n Alle gefrituurde snacks, ovensnacks en bladerdeegsnacks leveren veel calorieën, vet en zout, maar weinig stoffen 

waar het lichaam iets aan heeft. 

n Als je frituurt, krijgt je school al snel de uitstraling en geur van een snackbar. 

n Ga je als school écht voor gezond, verkoop deze producten dan niet! 

n Wil je toch af en toe zo’n snack serveren, doe dit dan bijvoorbeeld één dag per week of twee weken of nog liever 

slechts één keer per maand. Zo blijft het ook wat bijzonders. 

Ovensnacks zijn in de fabriek voorgefrituurd. Ze bevatten minder calorieën en vet dan de varianten die je zelf frituurt. 

Soms is het verschil per portie marginaal zoals bij een frikandel (12 kcal), kroket (15 kcal) of hamburger (22 kcal); 

soms scheelt het wat meer zoals bij kaassoufflé (49 kcal), kipcorn (71 kcal) of Mexicano (125 kcal). 

n Advies van de brigade: gebruik ook bovengenoemde producten alleen bij uitzondering! 

29

Wetgeving over voedselinformatie 

op producten 

Producten zonder de verplichte vermeldingen mogen volgens de Warenwet niet verkocht worden in kantines/ 

automaten/restaurants tenzij het om 24-uursverkoop gaat. Denk aan bijvoorbeeld koekjes die per stuk verpakt 

zijn in een verpakking zonder informatie over het product. 

Er zijn een paar mogelijkheden waardoor je dergelijke producten volgens de Warenwet wel mag verkopen in 

een schoolkantine of automaat: 

n Verkoop via een omdoos, op de verpakking staan de juiste gegevens (incl. houdbaarheidsdatum). 

n Via een sticker op het product. Hierbij is belangrijk dat je alle verplichte gegevens goed overneemt van de 

verpakking. 

n Via een aparte print; op de websites van veel fabrikanten kun je alle gegevens zoals voedingswaarde, aanwezige 

allergenen en ingrediënten vinden en uitprinten. De houdbaarheidsdatum staat op de omdoos. Deze informatie 

kun je in een map bewaren en laten zien als een leerling een vraag over een product heeft. 

Bij de tweede en derde oplossing is het goed om regelmatig de website te checken om te kijken of de productinformatie 

nog kloppend is. Doe dit half jaarlijks. Gooi oude informatie weg. 

Verplichte informatie die aanwezig moet zijn bij de verkoop van een voorverpakt product: 

n Naam van het levensmiddel 

n Lijst met ingrediënten 

n Eventueel aanwezige allergenen 

n Hoeveelheid van de ingrediënten (als dit in de benaming of afbeelding van het product zit) 

n Netto hoeveelheid van het product 

n Houdbaarheidsdatum (ten minste houdbaar (tht) tot of te gebruiken tot (tgt)) 

n Bijzondere bewaarvoorschriften of gebruiksvoorwaarden 

n Naam en contactgegevens van de fabrikant of verkoper/importeur 

n Een gebruiksaanwijzing, als het product moeilijk te gebruiken is zonder gebruiksaanwijzing 

n Land van oorsprong of plaats van herkomst 

n Voedingswaardevermelding 

Allergenen 

Soms is het niet mogelijk om allergeneninformatie te achterhalen. Dan is het toegestaan om aan te geven dat 

er mogelijk allergenen in het product zitten en dat er geen garantie is dat deze allergenen er niet in zitten. Dit is 

verwoord in een stappenplan op www.khn.nl/tools/stappenplan-invulling-llergenenwetgeving. 

Meer informatie: 

n www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/wet-voedselinformatie 

n www.nvwa.nl 

30

Voor de inspiratie... 

31

Doe mee! En maak de gezonde keuze ook 

de gemakkelijke keuze! 

Email degezondeschoolkantine@voedingscentrum.nl 

Twitter @GezondeBrigade 


32 07/2016

De Gezonde Kantine

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?