Jaguar Magazine DESIGN – Dutch
Im Mittelpunkt der Jaguar Magazine Ausgabe 01-2016 steht DESIGN: Das Themenspektrum reicht von einem formvollendeten Jaguar über innovative Architektur bis hin zu kunstvollen Produkten, die von der Natur inspiriert wurden.
Im Mittelpunkt der Jaguar Magazine Ausgabe 01-2016 steht DESIGN: Das Themenspektrum reicht von einem formvollendeten Jaguar über innovative Architektur bis hin zu kunstvollen Produkten, die von der Natur inspiriert wurden.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Analoog & Digitaal:<br />
HOE MENS EN TECHNOLOGIE<br />
HAND IN HAND GAAN<br />
BIJ DE PRODUCTIE<br />
VAN GEWELDIGE JAGUARS<br />
THE<strong>DESIGN</strong> ISSUE<br />
PLUS: Miami’s bloeiende kunstscene, <strong>Jaguar</strong>s groeiende assortiment in een nieuw licht en de<br />
rijzende sterren van de designwereld, van mode tot architectuur en nog veel meer
AWARD-WINNING<br />
SOUND, WHEREVER<br />
YOU ARE
Image courtesy of Home Theater of Long Island<br />
Whether you enjoy your music collection in your home or in<br />
your car, Meridian systems provide you with the ultimate sound<br />
reproduction for a truly authentic listening experience.<br />
Recently awarded the accolade of ‘Best In-Car Audio System’<br />
by AUTOMOBILE magazine, we are proud to be the sole audio<br />
partner for both <strong>Jaguar</strong> and Land Rover.<br />
Performance and simplicity are at the heart of everything we do.<br />
If you’re looking for audio perfection <strong>–</strong> then look no further.<br />
meridian-audio.com
THE JAGUAR COLLECTION 2016<br />
READY WHEN<br />
YOU ARE<br />
Wherever you’re going and whatever you’re doing the <strong>Jaguar</strong> Collection offers a range<br />
of stylish, comfortable and adaptable clothing to fit.<br />
For this season we’ve injected a bold splash of colour and modern <strong>Jaguar</strong> branding to<br />
make up a selection of clothes that includes new jackets, scarves and hats as well as<br />
accessories and gifts that are both cool and practical.<br />
And, we’re all about family. We’ve introduced an even bigger selection of items<br />
designed especially for the children. As well as the ubiquitous t-shirt we’ve got drivers<br />
jackets, hoodies, backpacks, lunchboxes and more besides.<br />
The <strong>Jaguar</strong> Collection. Ready to go.<br />
For more information visit your local <strong>Jaguar</strong> Retailer.<br />
<strong>Jaguar</strong>.com<br />
THE ART OF PERFORMANCE
THE RUSH<br />
Meer grip<br />
Aangezien <strong>Jaguar</strong> nu van zijn al zijn<br />
modellen versies met vierwielaandrijving<br />
aanbiedt <strong>–</strong> van de XE tot de F-PACE <strong>–</strong><br />
vonden we het de hoogste tijd om ze<br />
allemaal over een aantal van de meest<br />
uitdagende wegen van het Verenigd<br />
Koninkrijk te laten scheuren. Blader naar<br />
p.58 voor de exclusieve fotoshoot<br />
waarbij de nieuwe productieauto’s tot<br />
het uiterste worden gedreven, plus een<br />
verkenningsrit met <strong>Jaguar</strong>s allereerste<br />
SVR-product <strong>–</strong> de ultieme F-TYPE<br />
AWD. Registreer je om online meer te lezen op: jaguar.com<br />
FOTO: Greg Pajo<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 5
INHOUD<br />
<strong>DESIGN</strong> is een woord dat soms wat te veel wordt gebruikt. Het wordt door overijverige<br />
verkopers te pas en te onpas in het iets langere ‘designer’ geschoven om allerlei producten dat vage tikje<br />
extra te geven. Dergelijke denkbeeldige ‘designartikelen’ worden, in de verkeerde handen, pure marketingclichés.<br />
Elk product heeft tenslotte een design, maar het ene design is al geslaagder dan het andere. In deze<br />
editie wordt het meer doordachte design in de bloemetjes gezet, gaande van uitmuntende <strong>Jaguar</strong>s <strong>–</strong> die<br />
altijd al voor hun elegante vormen bekendstonden <strong>–</strong> tot innovatieve en originele architectuur, door de<br />
natuur geïnspireerde producten die onze levenskwaliteit verbeteren, plus een reisverslag van wat onge t-<br />
wijfeld de opwindendste designgeoriënteerde stad ter wereld is. Om het geheel in evenwicht te houden,<br />
bevat deze uitgave ook technologische bijdrages over emissieverlaging en de aanstaande lancering van<br />
<strong>Jaguar</strong> in de toekomstgerichte wereld van volledig<br />
elektrisch racen in de Formule E. En uiteraard mogen<br />
in geen enkele uitgave van J-<strong>Magazine</strong> de prachtige<br />
foto’s van het uitbreidende gamma <strong>Jaguar</strong>s ontbreken<br />
<strong>–</strong> in deze editie met auto’s als<br />
artistieke stillevens in de studio,<br />
maar ook in epische volle vaart.<br />
Als de test met het assortiment<br />
<strong>Jaguar</strong>s met vierwielaandrijving<br />
één ding illustreert, dan is het<br />
wel dat pure schoonheid moet<br />
18<br />
worden aangevuld met uitmuntende<br />
functionaliteit, in dit<br />
geval karakteristieke prestaties<br />
en capaciteit. Zoals altijd.<br />
66<br />
34<br />
MEDEWERKERS<br />
Greg Pajo verdeelt zijn tijd tussen Austin<br />
(Texas) en Londen, maar is eigenlijk veel<br />
nuchterder dan het eerste deel van deze zin<br />
doet vermoeden. Hij neemt foto’s voor een rist<br />
klanten en is de man achter de verbluffende<br />
fotoreportage met de AWD-modellen in deze<br />
editie van J-<strong>Magazine</strong>.<br />
Gezien zijn hectische<br />
levensstijl is het design dat<br />
hij graag snel uitgevonden<br />
zou zien, een teleporteermachine<br />
of een gadget dat<br />
zijn hemden kreukvrij houdt<br />
bij transport<br />
Ben Barry weet een en ander over<br />
rijden met en schrijven over supersnelle<br />
auto’s voor magazines als CAR<br />
en AutoWeek, dus het was de geknipte<br />
auteur voor ons pittige artikel<br />
over vierwielaandrijving. Het gadget<br />
dat hij zou laten<br />
ontwerpen, is<br />
een paspoort-app<br />
voor zijn smartphone,<br />
“dat is dan<br />
alvast één zorg<br />
minder op mijn<br />
werkreizen”<br />
Trent McMinn is een naar Londen<br />
uitgeweken Australiër die portretten maakt<br />
voor Monocle, de Britse versie van Vogue en<br />
de Japanse versie van Wired. Voor ons<br />
hoofdartikel vereeuwigde hij de belangrijkste<br />
designers en ingenieurs die de <strong>Jaguar</strong>s tot<br />
de geweldige auto’s maken<br />
die ze zijn. Het design dat<br />
in zijn leven nog ontbreekt,<br />
is iets “waarmee ik mijn<br />
fotografiemateriaal de<br />
stad kan ronddragen<br />
zonder mijn rug te<br />
breken!”<br />
6 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
16<br />
50<br />
58<br />
08 Ignition<br />
We blijven bij ons designthema en hebben een aantal van<br />
de best ontworpen nieuwe producten en plaatsen<br />
verzameld, aangevuld met wereldwijd <strong>Jaguar</strong>nieuws<br />
16 Motorsport: <strong>Jaguar</strong> racet naar Formule E<br />
Lees ons exclusieve interview met teambaas James Barclay<br />
over <strong>Jaguar</strong>s opwindende, volledig elektrische raceplannen<br />
18 Van droom naar werkelijkheid<br />
<strong>Jaguar</strong>s mooi en functioneel maken is een zware opdracht<br />
die door designers en ingenieurs samen wordt uitgevoerd.<br />
J-<strong>Magazine</strong> zet hen allebei in de kijker in de 16 pagina’s<br />
tellende coverstory<br />
34 Reizen: Miami Nice<br />
We bezoeken de zonnige zuidelijke stad die zich in<br />
sneltreinvaart als Amerika’s belangrijkste centrum voor<br />
kunst en design ontpopt<br />
42 Infographic: De kracht van design<br />
Design doet dingen er niet alleen goed uitzien, maar<br />
kan ook een belangrijke invloed op de economie, de<br />
volksgezondheid en de veiligheid uitoefenen<br />
44 Wereldwijde designsterren<br />
We richten de spotlights op een aantal lichtende<br />
productdesigners en architecten die onze wereld aan het<br />
veranderen zijn<br />
50 Klassieke advertenties<br />
Laat J-<strong>Magazine</strong> je meenemen op een nostalgische trip langs<br />
een aantal van de mooiste klassieke <strong>Jaguar</strong>-advertenties<br />
44<br />
56 Profiel: De man die <strong>Jaguar</strong> redde<br />
We praten met de bedachtzame en bescheiden Ratan<br />
Tata, de man die zonder meer het merk gered heeft<br />
58 Testrit: AWD & F-TYPE SVR<br />
We gaan op zoek naar de beste open wegen in Wales<br />
en testen het nieuwe assortiment <strong>Jaguar</strong>s met<br />
vierwielaan drijving uit <strong>–</strong> inclusief de toch wel speciale<br />
eerste SVR-roadster in de <strong>Jaguar</strong>stal<br />
66 Geïnspireerd door de natuur<br />
De natuur moet evolueren om te overleven en heeft<br />
daardoor al heel wat ongelooflijke dingen en processen<br />
ontworpen. We zetten een paar ontwerpen van de mens<br />
in de kijker die door de natuur werden geïnspireerd<br />
72 Future power<br />
Hoe <strong>Jaguar</strong> de uitstoot op alle fronten vermindert, van<br />
benzine- en dieselmotoren tot de hybride en elektrische<br />
modellen van de toekomst<br />
74 Mijn <strong>Jaguar</strong> & ik<br />
In harmonie met het thema van deze uitgave maken we<br />
een profiel op van twee verschillende eigenaars met<br />
uitgesproken artistieke neigingen<br />
77 Laatste pagina: Achter de schermen<br />
Waarom fotoshoots in het diepe Wales riskant zijn en<br />
waarom het te gek is om designers te zien schetsen…<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 7
EUROPA<br />
Ignition<br />
Het is zomer. Tijd dus om andere oorden te verkennen,<br />
ACHTER HET STUUR TE KRUIPEN VAN OPWINDENDE<br />
AUTO’S, een brief te schrijven met een pen die<br />
u nooit meer kwijt wilt, of een bijzonder geschenk te<br />
kopen waarmee u een dierbare gelukkig maakt<br />
HET INTERIEUR<br />
WONDER WALLS BELGIË<br />
Kunt u maar niet beslissen welke kleur van<br />
verf of welk behangpatroon u voor uw<br />
volgende decoratieproject gaat kiezen,<br />
dan is er iets nieuws waar u misschien nog<br />
niet aan gedacht had: 3D-wandpanelen.<br />
Ze springen niet alleen in het oog, ze hebben<br />
ook een praktisch nut: ze verbergen<br />
oneffenheden en bieden een uitstekende<br />
geluids isolatie. U ziet ze regelmatig in<br />
restaurants met gevoel voor stijl en design,<br />
maar ook steeds vaker gewoon bij<br />
mensen thuis. € 295 per m 2<br />
arte-international.com<br />
DE ERVARING<br />
DE VERRASSING<br />
DE KUNST VAN HET RIJDEN<br />
Dit jaar organiseert <strong>Jaguar</strong> voor het<br />
eerst tal van buitengewone rijervaringen.<br />
Wilt u het opnemen tegen anderen<br />
op ons gloednieuwe Smart Cone-circuit,<br />
of cruisen op de wegen buiten de stad?<br />
Dit is uw kans om de kracht en de prestaties<br />
van een <strong>Jaguar</strong> aan den lijve te<br />
voelen. Meer informatie over een<br />
bijzondere rijervaring met professionele<br />
instructies vindt u binnenkort op<br />
jaguar.com<br />
DE WERELD IN EEN<br />
DOOSJE LONDEN<br />
De Engelse accessoiredesigner Anya<br />
Hindmarch heeft een unieke stempel<br />
gedrukt op het concept van de geschenkdoos.<br />
Haar Wow Boxes zijn<br />
tegelijk luxueuze souvenirs en kanten-klare<br />
geschenkdoosjes, ontworpen<br />
voor 11 verschillende gelegenheden en<br />
thema’s, van ‘vrijgezellenavond’ tot<br />
‘midlifecrisis’, telkens met een eigenzinnige<br />
opvulling. Iets heel ongewoons<br />
<strong>–</strong> een luxueus geschenk met gevoel<br />
voor humor. Vanaf € 193<br />
anyahindmarch.com<br />
8 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
HET VERBLIJF<br />
COTTON HOUSE HOTEL<br />
BARCELONA<br />
De lichte aankleding van de kamers<br />
en het aangepaste design<br />
vormen het perfecte decor voor<br />
een ontspannende avond na een<br />
dagje sightseeing. Reserveer een<br />
tafeltje voor twee op het beschutte<br />
terras, neem een siësta in een van<br />
de smaakvol afgewerkte slaapkamers<br />
en geniet van een cocktail aan<br />
de rand van het zwembad op het<br />
dakterras. € 295<br />
hotelcottonhouse.com<br />
DE SAMENWERKING<br />
MONTBLANC x MARC NEWSON ZWITSERLAND<br />
Het is zover: voor het eerst in zijn 110-jarige bestaan waagt<br />
accessoireproducent Montblanc zich aan een samenwerking,<br />
en het resultaat mag er zijn: gerenomeerd designer Marc<br />
Newson <strong>–</strong> bekend voor zijn horloges, meubilair en zelfs<br />
vliegtuigen <strong>–</strong> bewijst dat het lange wachten heeft geloond.<br />
De M-collectie combineert Newsons unieke zachtvloeiende<br />
stijl en accenten met Montblancs tactiele vakmanschap.<br />
De prachtige, uit hars vervaardigde pennen<br />
zijn verkrijgbaar in vijf modellen: als vulpen,<br />
rollerbal, balpen, screenwriter en art<br />
fineliner. Vanaf € 345<br />
montblanc.com<br />
DE RIT<br />
KLASSIEK RACEN<br />
<strong>Jaguar</strong> keert in 2016 terug naar het klassieke<br />
racen, onder andere op het circuit van Le Mans<br />
(juli), de Nürburgring en Oulton Park (augustus).<br />
Voor de <strong>Jaguar</strong> Classic Challenge staan een hele<br />
reeks <strong>Jaguar</strong>s van vóór 1966 wiel aan wiel aan de<br />
start van exclusieve <strong>Jaguar</strong>-races om onder meer<br />
de beroemde overwinningen van <strong>Jaguar</strong> in Le<br />
Mans te vieren. Wie zich hiervoor wil aanmelden,<br />
neemt best een kijkje op de website van de<br />
Historic Sports Car Club:<br />
hscc.org.uk/jaguar-classic-challenge<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 9
Relax<br />
Ontspan in Italië,<br />
kleedt u op z’n<br />
Zweeds en ga in<br />
Londen met de<br />
neus in de (<strong>Jaguar</strong>-)<br />
boeken zitten<br />
EUROPA<br />
JW MARRIOTT VENETIË, ITALIË Geen betere manier om<br />
Venetië in het hoogseizoen te bezoeken dan te kiezen voor<br />
een hotel op zijn eigen privé-eiland in de lagune met een<br />
eigen bootshuttle om u van en naar de stad te brengen.<br />
In het zwembad op het dakterras geniet u bovendien van<br />
adembenemende vergezichten over het water. Aardig.<br />
€ 360 jwvenice.com<br />
RUSSIA CALLING<br />
<strong>Jaguar</strong> heeft (samen met<br />
zustermerk Land Rover) een<br />
nieuw Experience Centre<br />
gebouwd in Moskou, Rusland,<br />
waar u als bezoeker lessen kunt<br />
volgen om uw rijervaring te<br />
verbeteren en u u kunt laten<br />
gaan op een twee kilometer<br />
lang circuit. jaguar.ru<br />
LICHT BOMBERJACK VOOR HEREN<br />
ZWEDEN Dit olijfkleurige Acne<br />
Studios-bomberjack met satijnen afwerking<br />
kunt u met zowat elk ander kledingstuk<br />
combineren. € 500 liberty.co.uk<br />
THE LOOK AND FEEL<br />
DE BOEKWINKEL<br />
VAN DE TOEKOMST<br />
LONDEN, ENGELAND<br />
In tijden van digitale boekenverkoop<br />
en expressleveringen<br />
aan huis, springt een initiatief<br />
dat de traditionele boekhandel<br />
heruitvindt er meteen uit. Het<br />
elegante design van Libreria in<br />
Hanbury Street in Londen is een<br />
reactie op de moderne obsessie<br />
met algoritmes en digitale<br />
afleidingen. Onafhankelijke uitgevers<br />
genieten er de voorkeur<br />
boven zwaar gepromote bestsellers<br />
en mobiele telefoons zijn<br />
niet toegelaten. Stilte a.u.b…<br />
libreria.io<br />
STIJL-<br />
GESCHIEDENIS<br />
Wilt u zich verdiepen<br />
in de designgeschiedenis<br />
van <strong>Jaguar</strong>,<br />
waag u dan aan<br />
deze 512 pagina’s<br />
tellende pil. € 110<br />
porterpress.co.uk<br />
10 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
N OORD- EN ZU ID-AMERIKA<br />
(Un)plug and play<br />
Ontdek een nieuw Mexico, print leuke<br />
(en betaalbare) gadgets in 3D, zet uw<br />
nieuwste zonnebril op… en mediteer in stijl<br />
ZET ‘M OP<br />
Zonnebrilexpert Ray-Ban<br />
heeft twee van zijn<br />
klassieke ontwerpen, de<br />
Clubmaster en Round,<br />
doen samensmelten tot<br />
de Clubround. Retro,<br />
maar met een moderne<br />
toets. Past iedereen. € 173<br />
ray-ban.com<br />
HET SCIFI-ONTSPANNINGSOORD MEXICO Architect Miguel Angel<br />
Aragonés is de man achter het ongewone en nieuwe hotel Mar Adentro Cabos<br />
langs de kust van Mexico’s Baja California. Het witte design aan de rand van<br />
de oceaan creëert een hemelse sfeer, die nog wordt versterkt door gastentablets<br />
waarmee je de kamer naar eigen behoefte kunt aanpassen <strong>–</strong> en roomservice<br />
kunt aanvragen. maradentrocabos.com<br />
3D BIJ U THUIS<br />
2016 wordt het doorbraakjaar<br />
voor 3D-printing, nu de eindeloze<br />
mogelijkheden ervan ook<br />
voor vele gezinnen betaalbaar<br />
worden. Het Amerikaanse cameramerk<br />
Polaroid, bekend vanwege<br />
de briljante eenvoud van<br />
zijn instantcamera’s, brengt het<br />
ModelSmart 250S op de markt,<br />
waarmee u al in drie klikken een<br />
houten of plastic 3D-print kunt<br />
maken. De camera houdt het<br />
bovendien simpel, met slechts<br />
10 mogelijke instellingen in<br />
plaats van honderden bij andere<br />
ca mera’s. € 1.860 polaroid.com<br />
NIEUWE ENERGIE<br />
ONGESLAGEN ORLANDO, VS De tweede, door <strong>Jaguar</strong> gesponsorde editie van de<br />
Invictus Games <strong>–</strong> het internationale sportevent voor gewonde en zieke militairen <strong>–</strong> die in<br />
mei 2016 in Orlando (Florida) werd georganiseerd, was opnieuw een succes. Op de foto<br />
hierboven zijn een paar leden van het Britse team samen met prins Harry te zien.<br />
DE PERSOONLIJKE<br />
MEDITATIECOCON<br />
De Headspace-app, die dagelijks aan meer<br />
dan zes miljoen gebruikers meditatieoefeningen<br />
en advies voor mindfulness aanbiedt,<br />
heeft nu, in samenwerking met de<br />
architecten van Oyler Wu, een fysieke<br />
meditatiecocon ontwikkeld. De ‘pods’<br />
met een ergonomisch interieur dat volledig<br />
uit hout is gesneden, zullen aanvankelijk<br />
alleen in openbare<br />
ruimtes worden gebruikt,<br />
maar de fervente<br />
meditatiefans staan al<br />
te popelen om zo’n<br />
meditatiecocon in huis<br />
(of kantoor) te nemen.<br />
headspace.com<br />
invictusgamesfoundation.org<br />
12 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
JAGUAR ACCESSORIES<br />
PERFORMANCE<br />
PERSONALISED<br />
<strong>Jaguar</strong> Approved Accessories let you put your personal touch on the new <strong>Jaguar</strong> F-PACE <strong>–</strong><br />
the Performance Crossover without performance compromise.<br />
Brought to life by the same team that engineered your vehicle, all <strong>Jaguar</strong> Approved<br />
Accessories are conceived with your F- PACE in mind. Beautifully styled and infinitely<br />
practical, they are designed to perfectly complement your car and lifestyle.<br />
When it comes to long-term performance and durability the same high standards apply.<br />
That’s why we rigorously test all of our accessories in extreme conditions. This brutal testing<br />
inspires the confidence that allows us to offer a comprehensive warranty on all <strong>Jaguar</strong><br />
Approved Accessories, giving you the peace of mind to enjoy the road, your way.<br />
For more information visit accessories.jaguar.com or your local <strong>Jaguar</strong> Retailer.<br />
THE ART OF PERFORMANCE<br />
Vehicle Shown: <strong>Jaguar</strong> F-PACE in Italian Racing Red, fitted with the following optional accessories <strong>–</strong> Roof Cross Bars, Roof Sport Box.<br />
Roof rails and cross bars are required for F-PACE roof mounted accessories. Roof rails are factory-fit and must be ordered at time of vehicle order.
AZIË<br />
KOREAN FRIED CHICKEN<br />
Iedereen kent wellicht de KFC-keten, maar hier<br />
staat KFC voor Korean Fried Chicken. Deze<br />
knapperige en heerlijk sappige lekkernij werd<br />
door de Koreanen verfijnd en gaat nu de<br />
wereld rond. Proeven kan bij Fuku in de New<br />
Yorkse wijk East Village. fuku.momofuku.com<br />
Groene Luxe<br />
Verdwaal in de Tasmaanse wildernis,<br />
wandel langs Japanse pelgrimswegen,<br />
verken China’s hoogst opwindende nieuwe<br />
weg, doe je te goed aan een perfect<br />
gebakken Koreaanse fried chicken, en nip<br />
van een ietwat ongewone Aussie-espresso<br />
AMANEMU, JAPAN<br />
Het nieuwste Aman Resort<br />
werd onlangs geopend<br />
in het spectaculaire<br />
Ise-Shima National Park,<br />
bekend voor zijn culinaire<br />
en culturele tradities,<br />
en is bereikbaar met<br />
de Japanse hogesnelheidstrein.<br />
Vanaf € 850<br />
aman.com<br />
PUMPHOUSE POINT<br />
TASMANIË<br />
Dit unieke hotel werd gebouwd<br />
in een oud pomphuis op 250<br />
meter van de oevers van<br />
het Lake St Clair in Centraal-<br />
Tasmanië. Hier komt u gegarandeerd<br />
tot rust. € 245<br />
pumphousepoint.com.au<br />
GADGET VAN EEN<br />
KOFFIEGEEK<br />
Australiër Mark Folker is<br />
verzot op koffie en heeft<br />
net de Trinity ONE<br />
uitgevonden. Die verenigt<br />
drie technieken <strong>–</strong> luchtdruk,<br />
conische filter en cold brew<br />
<strong>–</strong> in één heel apart design.<br />
€ 203 trinitycoffee.co<br />
EPISCHE UITJES<br />
XJ WERKT IN CHINA AAN COMFORT De spectaculaire 240 km<br />
lange Yaxi ‘Skyroad’ heeft ’s werelds langste dubbele spiraaltunnel<br />
en de langste aanhoudende hellingsgraad <strong>–</strong> onze <strong>Jaguar</strong>-ingenieurs<br />
trokken erheen om het passagierscomfort van de XJ te verhogen.<br />
14 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
MOTO RSPORT<br />
VIER WEETJES OVER FORMULE E…<br />
Formule E brengt de autosport terug<br />
naar een aantal van de grootste steden<br />
ter wereld. Tijdens de voorbije twee<br />
seizoenen vormden zowel Peking,<br />
Mexico City, Londen, Parijs als Moskou<br />
het iconische decor voor het<br />
sportspektakel<br />
TWEE AUTO’S PER RACE<br />
Net als bij Formule 1 hebben de<br />
raceauto’s niet voldoende brandstof, of<br />
<strong>–</strong> in het geval van Formule E <strong>–</strong> accuvermogen<br />
om een volledige wedstrijd uit<br />
te rijden. Momenteel voeren de<br />
Formule E-teams halfweg een wissel<br />
uit, maar…<br />
BATTERIJBOOST<br />
… verwacht wordt dat er vanaf 2018<br />
door de verbeterde levensduur van de<br />
batterijen geen wissel meer nodig zal<br />
zijn. Dat voorspelt alvast niets dan<br />
goeds voor de elektrische<br />
productieauto’s van de toekomst<br />
FANBOOST<br />
Een ongebruikelijk extra onderdeel<br />
van Formule E is dat fans hun favoriete<br />
piloten een duwtje in de rug kunnen<br />
geven door vóór elk event op hen te<br />
stemmen via de sociale media. De top<br />
drie krijgt dan extra elektrisch<br />
vermogen dat tijdens de race als een<br />
‘joker’ kan worden gebruikt. Stem voor<br />
<strong>Jaguar</strong>! Zie fiaformulae.com<br />
E-HELD<br />
NU JAGUAR OPWINDENDE PLANNEN<br />
BEKENDMAAKT OM TERUG TE KEREN<br />
NAAR DE RACEWERELD IN HET VOLLEDIG<br />
ELEKTRISCHE FORMULE E-KAMPIOEN-<br />
SCHAP, LEGT TEAMBAAS JAMES<br />
BARCLAY EXCLUSIEF AAN J-MAGAZINE<br />
UIT WAAROM, EN WAAROP<br />
WE ONS MOGEN VERHEUGEN…<br />
TEKST: Guy Bird<br />
16 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
W<br />
e hebben een spannende toekomst voor<br />
ons en elektrificatie maakt deel uit van de<br />
strategie, dus de stap naar Formule E was<br />
snel gezet,” aldus een enthousiaste James<br />
Barclay, teambaas van <strong>Jaguar</strong>. “De kennis en expertise<br />
binnen ons onderzoeks- en ontwikkelingsteam zullen van<br />
cruciaal belang zijn om succes te boeken. Daarnaast staat<br />
het legendarische motorsportteam van Williams ons bij als<br />
technische partner. We hebben eerder al samengewerkt<br />
met hen voor het C-X75-concept uit 2010. Zij leveren de<br />
batterijen voor alle Formule E-auto’s en zijn koplopers op<br />
het gebied van elektrische technologie. Toch is het <strong>Jaguar</strong><br />
zelf die de races zal rijden, dat is essentieel; we hebben ons<br />
lot zelf in handen.”<br />
Barclay heeft het over de op til staande terugkeer van<br />
<strong>Jaguar</strong> naar de racewereld. Het automerk zal deze herfst<br />
deelnemen aan het wereldkampioenschap Formule E <strong>–</strong> een<br />
competitie die binnenkort haar derde seizoen ingaat en<br />
ondersteund wordt door de Fédération Internationale de<br />
l’Automobile (FIA), de organisatie die ook toezicht houdt<br />
op de Formule 1. Maar waarom engageert <strong>Jaguar</strong> zich, en<br />
waarom net nu? Barclay vervolgt: “We tonen de wereld dat<br />
elektrische voertuigen bestaan en waartoe ze in staat zijn.<br />
Tegelijk vormt de Formule E een platform om elektrificatietechnologie<br />
te ontwikkelen. De volgende generatie<br />
elektrische voertuigen zal qua bereik aan de eisen van de<br />
meeste mensen voldoen en zal een energieke rijstijl<br />
toelaten. Psychologisch is er een grote stap voorwaarts<br />
gezet. Heel wat EU-landen (waaronder Groot-Brittannië)<br />
en Amerikaanse staten zijn overeengekomen om tegen<br />
2050 geen verbrandingsmotoren meer te produceren, dus<br />
er is een eindpunt in zicht. De vraag is wat daarna komt.<br />
Als je met race-ingenieurs praat, merk je dat ze ongelooflijk<br />
opgewonden zijn over het enorme potentieel van<br />
elektrische motoren qua prestaties en strategie. Deze<br />
auto’s zullen heel snel kunnen rijden. Het leuke aan dit<br />
kampioenschap is dat het de motorsport naar het hart van<br />
de grootste steden ter wereld brengt en dat het een publiek<br />
bereikt dat er anders niet mee in aanraking zou komen.<br />
We zijn ervan overtuigd dat de Formule E niet alleen de<br />
traditionele motorsportfans zal aanspreken die van het<br />
raceaspect houden, maar ook nieuwe fans die geïnteres seerd<br />
zijn in de technologie en de duurzaamheid.”<br />
“Het ongelooflijke is dat het racen er alleen maar beter op<br />
zal worden. Door de verschillen in elektrische motoren en<br />
versnellingsbakken zullen de auto’s allemaal hun sterke en<br />
zwakke punten hebben, waardoor zowel het racen als de<br />
inhaalmanoeuvres fantastisch kijkvoer worden. Elektrische<br />
voertuigen hebben al een krachtige lineaire versnelling in<br />
huis, en naarmate de technologie zich verder ontwikkelt,<br />
zullen de prestaties van deze auto’s er nog met rasse<br />
schreden op vooruitgaan.”<br />
“Ook in het verleden heeft <strong>Jaguar</strong> steeds de racewereld<br />
opgezocht om het merk te optimaliseren. De C-Type was de<br />
eerste <strong>Jaguar</strong> met schijfremmen, en de aluminiumstructuren<br />
en aerodynamica van D-Types uit het racecircuit<br />
werden later ook in de wegmodellen geïntegreerd.<br />
We hadden evengoed andere vormen van motorsport<br />
kunnen kiezen, maar Formule E was uiteindelijk de<br />
aantrekkelijkste optie.”<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 17
PEOPLE<br />
Van droom naar<br />
werkelijkheid<br />
JAGUAR IS INTRINSIEK VERBONDEN MET MOOI <strong>DESIGN</strong>, MAAR <strong>DESIGN</strong>ERS<br />
HEBBEN INGENIEURS NODIG OM HUN SCHETSEN IN AUTO’S OM<br />
TE ZETTEN DIE EVEN ELEGANT FUNCTIONEREN ALS ZE ERUITZIEN.<br />
J-MAGAZINE STELT U AAN EEN AANTAL SLEUTELFIGUREN VOOR…<br />
INTERVIEWS: Guy Bird / PORTRETFOTO’S: Trent McMinn / AUTOFOTO’S: Amos Fricke<br />
18 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
VAN PEN NAAR PAPIER<br />
Dit is hoe iedere <strong>Jaguar</strong> wordt<br />
geboren. Deze F-TYPE-schets<br />
werd speciaal voor J-<strong>Magazine</strong><br />
in een paar luttele minuten<br />
tijd gemaakt door Wayne<br />
Burgess, production design<br />
studio director<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 19
HET COMPLETE<br />
PLAATJE<br />
PEOPLE<br />
IAN CALLUM, 61<br />
Dagtaak: Hoofd design<br />
Vrije tijd: Ik teken voortdurend, niet<br />
alleen auto’s maar ook boten, grote<br />
jachten en horloges. En als ik niet zit te<br />
tekenen, haal ik de schroefsleutels boven<br />
en steek ik auto’s opnieuw in elkaar.<br />
Ik heb al een <strong>Jaguar</strong> MkII opgeknapt en<br />
als volgend project overweeg ik om een<br />
zo puur mogelijke E-Type te maken<br />
A<br />
ls ik met designers van andere<br />
autoconstructeurs praat, zie ik de<br />
frustratie die ze verbijten als de<br />
‘hard points’ van een auto ook echt ‘hard<br />
points’ blijken te zijn [de essentiële<br />
dragende componenten van de autostructuur<br />
waaraan niets veranderd kan worden].<br />
Bij <strong>Jaguar</strong> werkt de relatie tussen packaging,<br />
design en ingenieurswerk veel meer in twee<br />
richtingen. Voor het ontwerp van de F-PACE<br />
kregen we carte blanche. Omdat we de<br />
lengte van de F-PACE mochten kiezen,<br />
konden we de daklijn langer maken om een<br />
gevoel van snelheid te creëren. Die lijn<br />
hebben we nog verlengd met de achterspoilerlip.<br />
Bovendien wilden we de achterruit<br />
zo steil mogelijk maken. Door de<br />
verlengde carrosserie en de veranderde<br />
positie van de stoelen konden we daarin<br />
onze gang gaan. Met een kortere kofferbak<br />
hadden we die luxe niet gehad. We konden<br />
de grootte van de auto uiteindelijk puur op<br />
functie en stijl afstemmen.<br />
20 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
Ian Callum en Kevin Stride bespreken de<br />
onderbouw van de <strong>Jaguar</strong> op zoek naar de<br />
perfecte proporties <strong>–</strong> hier een schaalmodel<br />
van de Lichtgewicht Aluminium Architectuur<br />
PHOTOGRAPHY: LKJDÄLKJDF KJLÄKJ ÖÄÖK ; DFÄÖLKJÄLKDJ ÖÄDFÖÄ (2)<br />
KEVIN STRIDE, 46<br />
Dagtaak: Vehicle Line director<br />
Vrije tijd: Ik hou van mountainbiken,<br />
behoorlijk heftige<br />
toestanden met rotsen,<br />
voornamelijk bergaf. Als mijn<br />
tienerzonen allebei 16 zijn, ga<br />
ik de Megavalanche-race<br />
(gletsjerafdaling) met hen<br />
opnieuw doen. Ik heb het hun<br />
moeder nog niet verteld…<br />
I<br />
k wilde al <strong>Jaguar</strong>-designer worden toen ik<br />
zeven was. Naarmate ik ouder werd,<br />
besefte ik echter dat ik meer geschikt zou<br />
zijn als ingenieur. Ian heeft ons fantastische<br />
instructies gegeven en ons [ingenieurs] de<br />
belangrijke ingrediënten bijgebracht die een<br />
<strong>Jaguar</strong> uniek maken. Het gaat om proporties,<br />
vooral van de zitplaats tot het voorwiel.<br />
Voordat Ian zelfs maar vormen begint te<br />
tekenen, moet die dimensie dus eerst goed<br />
zitten. Als je al de rest wegdenkt, kun je<br />
gerust stellen dat alles van de voorkant tot de<br />
scheidingswand [die het motorcompartiment<br />
van de cabine scheidt, zie het schaalmodel<br />
van de F-PACE-architectuur, links] wordt<br />
bepaald door stijl en proportie.<br />
Het eerste waarop we ons bij de F-PACE<br />
geconcentreerd hebben, was de ophanging.<br />
We hebben er elke overbodige tiende van een<br />
millimeter uitgehaald om ze zo laag mogelijk<br />
te maken. Daardoor is ook de motorkap lager<br />
en ontstaat een unieke lijn die over de hele<br />
zijkant naar achteren loopt.<br />
Ook van essentieel belang was het design van<br />
de achterlichtcluster. Die wilden we zo smal<br />
mogelijk hebben om trouw te blijven aan de<br />
grafische stijl van de F-TYPE en tegelijk meer<br />
diepte te creëren rond het achteruitrijlicht.<br />
Door de specifieke wetgeving moest het licht<br />
vanuit heel wat verschillende richtingen<br />
zichtbaar zijn, dus maakten we al heel vroeg<br />
een ‘lichtmodel’ [met werkende lichten]. We<br />
hebben simulatiesoftware die licht opspoort<br />
en die ons 80% zekerheid geeft over de<br />
zichtbaarheid, maar met het ‘lichtmodel’ krijg<br />
je ook te zien welke delen eventueel in de<br />
schaduw liggen en meer. Bij dergelijke tests<br />
merk ik dan bijvoorbeeld drie dingen op,<br />
maar de designers zien er wel 50! Als gevolg<br />
daarvan hebben we de technologie in het<br />
witte rechthoekige achteruitrijlicht aangepast.<br />
We hebben één type led door een ander<br />
type vervangen omdat de elektronica erachter<br />
compacter was. Dat zijn de kleine technische<br />
dingen waarmee je de designvisie in realiteit<br />
kunt omzetten.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 21
PEOPLE<br />
INTERIEUR<br />
DAVE WALKER, 51<br />
Dagtaak: Hoofdingenieur,<br />
Vehicle Concept & Package<br />
Vrije tijd: Ik ga wandelen en<br />
kamperen met mijn twee<br />
tienerzoons. Ik hou ook van<br />
videospelletjes, mijn lievelingsspel<br />
is Team Fortress 2<br />
Mensen denken vaak dat<br />
ingenieurs zich alleen bezighouden<br />
met de cijfers en de<br />
fysica achter de auto, maar om die taal te<br />
beheersen moet je begrijpen wat een auto<br />
is en waar hij voor staat. Zo niet eindig je<br />
gewoon met een volkomen logisch, maar<br />
emotieloos vehikel. Een goede <strong>Jaguar</strong><br />
moet de emoties aanspreken. De manier<br />
waarop we de kofferruimte van de<br />
F-PACE hebben ontworpen, lijkt me een<br />
goed voorbeeld. Heel wat ingenieurs<br />
zouden waarschijnlijk op alle mogelijke<br />
manieren de kofferbak groter proberen te<br />
maken om extra bagageruimte te<br />
winnen, maar hebben daarbij te weinig<br />
aandacht voor de vorm. Wat wij doen, is<br />
proberen de kofferbak eenvoudiger en<br />
gebruiksvriendelijker te maken, zodat je<br />
echt het gevoel krijgt dat je er makkelijk<br />
grote voorwerpen kunt inleggen.<br />
Daardoor verlies je hier en daar<br />
misschien wel een halve liter volume,<br />
maar het eindresultaat ziet er gewoon<br />
veel beter uit. We hebben ook hard<br />
gewerkt aan de rijpositie. Van de stoel<br />
voorin hebben we bijvoorbeeld de neus<br />
twee graden naar omhoog gebracht en de<br />
achterkant twee graden naar omlaag. Het<br />
lijkt niet veel, maar het transformeert de<br />
auto. We hebben dynamica-experts het<br />
verschil laten testen en ze waren<br />
euforisch over de verandering. Er is nog<br />
een reeks aanpassingen aan de stoel,<br />
maar intrinsiek komt het erop neer dat je<br />
een beetje meer met de ‘knieën naar<br />
boven’ zult zitten en dat is de typische<br />
rijpositie voor een sportauto. Het geeft je<br />
dat sportieve gevoel. We hebben zelfs de<br />
hond van een van mijn ingenieurs <strong>–</strong> Roly,<br />
een golden retriever <strong>–</strong> digitaal gemeten<br />
om te beoordelen hoe gemakkelijk<br />
honden in en uit konden stappen. We<br />
hebben Roly zowel rechtstaand als zittend<br />
gemeten, want geloof het of niet, maar<br />
honden zijn groter als ze zitten.<br />
MENSEN DENKEN VAAK DAT INGENIEURS ZICH ALLEEN<br />
BEZIGHOUDEN MET DE CIJFERS EN DE FYSICA ACHTER DE<br />
AUTO, MAAR OM DIE TAAL TE BEHEERSEN MOET JE<br />
BEGRIJPEN WAT EEN AUTO IS EN WAAR HIJ VOOR STAAT<br />
DAVE WALKER, HOOFDINGENIEUR, VEHICLE CONCEPT & PACKAGE<br />
22 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
INFOTAINMENT-GOEROE<br />
Alister Whelan<br />
bespreekt het<br />
interieur met<br />
Dave Walker<br />
in het Design<br />
Centre<br />
ALISTER WHELAN, 40<br />
Dagtaak: Hoofd Interior Design<br />
Vrije tijd: Ik heb een kleine Fuji X-T1<br />
met magnesiumbehuizing. Het is<br />
een compacte camera, maar hij is<br />
met heel wat verschillende lenzen<br />
uitgerust en heeft mijn passie voor<br />
fotografie opnieuw doen oplaaien.<br />
Ik heb een jong dochtertje, dus van<br />
haar neem ik veel foto’s<br />
De ruimte die we binnen in de auto<br />
creëren, is even belangrijk voor de<br />
designers als voor de packagingexperts.<br />
Het gaat om het vinden van het<br />
juiste evenwicht tussen de metrieke analyse<br />
en de gepercipieerde kwaliteit, ruimte en<br />
gebruiksvriendelijkheid. Een van de<br />
mooiste dingen aan de F-PACE vond ik de<br />
manier waarop we dat sportieve rijgevoel<br />
hebben behouden. We hebben nooit eerder<br />
een auto gemaakt die zo praktisch is en we<br />
wisten dat gebruikers de hoge bestuurderspositie<br />
aantrekkelijk vinden bij SUV’s, maar<br />
we wilden dat het wel nog steeds als een<br />
<strong>Jaguar</strong> aanvoelde, dus hebben we aan de<br />
middenconsole steunpunten aangebracht<br />
en hebben we de ‘Riva Hoop’ (het door de<br />
Riva-raceboot geïnspireerde rondhout)<br />
onder aan de voorruit en onder aan de<br />
schouderlijn van de deur een beetje doen<br />
zakken, zodat het voelt alsof je daadwerkelijk<br />
in en niet op de auto zit.<br />
PETER VIRK, 37<br />
Dagtaak: Director of<br />
Connected Technologies<br />
& Apps<br />
Vrije tijd: Mijn baan is<br />
eigenlijk mijn hobby.<br />
Mijn huis is met alle<br />
mogelijke netwerken<br />
verbonden, zodat ik er<br />
voluit kan experimenteren.<br />
Fietsen maakt<br />
mijn hoofd vrij en geeft<br />
me tijd om na te<br />
denken. Ik heb thuis<br />
een tweeling, dus er<br />
gaat heel wat tijd naar<br />
mijn gezin<br />
Het departement dat ik leid, bestond<br />
drie jaar geleden nog niet. De<br />
wereld van de gebruiker verandert,<br />
dus moesten we de technologie van de<br />
gebruiker in de auto integreren. Er werken<br />
nu 28 mensen aan apps alleen en 400-500 in<br />
totaal voor infotainment. Mijn team werkt<br />
aan de gebruikerservaring, de zogenoemde<br />
InControl-apps, die van je telefoon op je<br />
voorruit worden geprojecteerd (HTML5-<br />
apps). Het centrale infotainmentscherm is<br />
van zeven inch naar 10,2 inch gegaan, dus<br />
het moet zo ontworpen worden dat het in de<br />
auto past <strong>–</strong> dat is de hardware <strong>–</strong> en dan<br />
overleggen we met het designteam zodat<br />
onze grafische toepassingen mooi samenlopen<br />
met de sfeer van het interieur. Het is<br />
geen gewoon navigatiescherm meer, het<br />
heeft audio, je kunt er tv op kijken, het geeft<br />
je de weersvoorspelling en leest het nieuws<br />
voor terwijl je aan het rijden bent (dat alles<br />
zonder je af te leiden).<br />
We willen een hybride systeem creëren,<br />
want als je rijdt, verlies je soms je verbinding<br />
en we hebben een systeem nodig dat zowel<br />
on- als offline kan worden gebruikt. In plaats<br />
van helemaal uit te vallen zal het systeem<br />
bijvoorbeeld vragen of je een bepaald<br />
muzieknummer via je telefoon of Spotify wil<br />
beluisteren. De gps-functie kan al je<br />
gegevens in een cachegeheugen bewaren<br />
terwijl je verbinding hebt, zodat je ook<br />
zonder verbinding nog de weg terug vindt.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 23
PEOPLE<br />
SIOBHAN HUGHES, 47<br />
Dagtaak: Chief Designer, Colour & Materials<br />
Vrije tijd: Ik ben aan het studeren voor een<br />
economiediploma, maar vind nog steeds tijd<br />
om te lezen, fietsen en badmintonnen<br />
IK HEB ALTIJD AL<br />
EEN AUTODESIG-<br />
NER WILLEN ZIJN,<br />
MAAR IK VOND HET<br />
OOK BELANGRIJK<br />
OM TE WETEN HOE<br />
AUTO’S WERKEN<br />
MARK WHITE,<br />
HOOFDINGENIEUR,<br />
CARROSSERIEBOUW<br />
KLEUR & MATERIALEN<br />
I<br />
n tegenstelling tot de meesten had ik<br />
geen kunstdiploma op zak toen ik<br />
deze baan kreeg. Ik volgde een opleiding<br />
kleisculptuur voor ik naar het<br />
departement Kleur en Materialen kwam.<br />
Daardoor kon ik 3D-vormen goed<br />
inschatten, en het helpt me om de intrinsieke<br />
eigenschappen van materialen aan<br />
te voelen <strong>–</strong> wat ze kunnen en niet<br />
kunnen. Ik streef ernaar om kleur en<br />
decoratieve elementen in het productieproces<br />
te integreren voor de designers<br />
beginnen te schetsen. Er worden materialen<br />
geselecteerd die bij een bepaald<br />
voertuig en een specifieke klant passen.<br />
De designers integreren die materialen<br />
vervolgens in de designthema’s, en dat<br />
beïnvloedt op zijn beurt de geometrie.<br />
Anders gezegd: de kleuren en het materiaal<br />
staan voorop bij het designproces.<br />
Lederstalen uit de uitgebreide<br />
collectie van Siobhan<br />
24 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
MARK WHITE, 56<br />
Dagtaak: Hoofdingenieur,<br />
Carrosseriebouw<br />
Vrije tijd: Luisteren naar<br />
rockmuziek, alles van Led<br />
Zeppelin en Deep Purple tot Foo<br />
Fighters en Skunk Anansie<br />
ZICHT VAN BUITENAF<br />
WAYNE BURGESS, 47<br />
Dagtaak: Production Design Studio<br />
Director<br />
Vrije tijd: Leadgitaar spelen in de<br />
rockband Scattering Ashes [die in<br />
2016 op het Download Festival<br />
speelt]. We spelen vrij donkere<br />
muziek die toch niet té hard is. Ik ben<br />
ook gek op vliegtuigen en bezoek<br />
vliegshows met mijn tweelingzoons<br />
H<br />
et is belangrijk om mensen zoals<br />
mijn collega-ingenieur en vriend<br />
Mark White te vinden die<br />
dezelfde passie voelen als wij. Ik zal hem<br />
missen als hij binnenkort met pensioen<br />
gaat. Als ik echt mijn tanden stukbijt op<br />
de vraag hoe we zijpanelen in één stuk<br />
kunnen stansen, dan bel ik gewoonlijk<br />
Mark op en vraag hem wat de mogelijkheden<br />
zijn. Het hele proces kan drie<br />
maanden duren. In overleg met Marks<br />
team kijken we hoe we de vormen zo<br />
strak mogelijk, de hoeken zo scherp<br />
mogelijk en de buitenpanelen zo puur<br />
mogelijk kunnen maken. Zo kunnen<br />
we aan het einde van de rit het product<br />
afleveren dat we voor ogen hadden.<br />
De grootste uitdaging bij de huidige<br />
<strong>Jaguar</strong>-modellen met hun brede schouders,<br />
zijn de aluminium zijpanelen.<br />
Hoe dieper de zijpanelen, hoe moei lijker<br />
ze immers te produceren zijn. Je kunt<br />
aluminium nu eenmaal niet eindeloos<br />
uitrekken. Het achterspatbord van de<br />
F-TYPE is met zijn eenvoudige gekroonde<br />
vorm eigenlijk het gemakkelijkst om te<br />
De achterlip van de F-TYPE moest<br />
uiterst voorzichtig worden gevormd<br />
om hem überhaupt te kunnen<br />
produceren (en hem er ook nog<br />
goed te laten uitzien)<br />
stansen. Ook de oesterschelpachtige<br />
vorm van de motorkap van de F-TYPE<br />
speelde een interessante rol. Door die<br />
vorm hebben we de lijn van de motorkap<br />
en het spatbord kunnen verlagen. Uiteraard<br />
hebben we daarbij rekening<br />
gehouden met de opgelegde vereisten om<br />
de schade bij een botsing met een<br />
voetganger zoveel mogelijk te beperken.<br />
Heel simpel uitgedrukt: als je de hele<br />
motorkap beweeglijk maakt <strong>–</strong> inclusief de<br />
wielkasten en spatborden <strong>–</strong> kun je de<br />
spatborden zo laag bouwen als je wilt. Je<br />
kunt ze immers naar omhoog laten<br />
schieten met pyrotechniek om voetgangers<br />
bij een frontale aanrijding op te<br />
vangen en weg te houden van de harde<br />
carrosseriedelen. Door deze pyrotechniek<br />
en beweeglijke spatborden kun je in<br />
de hoogte bijna 70 mm uitsparen, zowat<br />
het verschil tussen een sportauto en een<br />
berline. Een geweldige vondst!<br />
D<br />
e eerste baan die ik ooit had<br />
bij <strong>Jaguar</strong>, was het dak<br />
weghalen van de XJ-S uit<br />
eind de jaren 1980. De verkoop steeg<br />
van 20 naar 130 stuks per week, en ik<br />
heb sindsdien elke cabriolet ontworpen,<br />
van de XK tot de F-TYPE. Als<br />
kind wilde ik altijd al auto’s ontwerpen,<br />
maar ik wilde ook weten hoe<br />
auto’s werken, van de aerodynamica<br />
tot de packaging. Haalbaarheid van<br />
design is helemaal mijn ding. Als je<br />
de eigenschappen van aluminium<br />
onder de knie hebt, kun je zowat alles<br />
ontwerpen. Je moet alleen weten hoe<br />
ver je het rond een bepaalde vorm<br />
kunt wikkelen. Doordat [de voormalige<br />
legendarische <strong>Jaguar</strong>-aerodynamicus]<br />
Malcolm Sayer uit de vliegtuigindustrie<br />
kwam en veel met<br />
aluminium werkte, ontwikkelde hij<br />
een liefde voor het materiaal die<br />
iemand uit de staal- of auto-industrie<br />
misschien niet had gehad. Hij was<br />
een van mijn jeugdhelden <strong>–</strong> ik heb<br />
elke contour van de C- en D-Types en<br />
de XJ13 bestudeerd.<br />
Het gaat erom de essentie van het<br />
design te vatten en de soepele<br />
vormen die de ontwerper voor ogen<br />
had naar een haalbaar stansresultaat<br />
te vertalen. We hebben zelfs nieuwe<br />
legeringen ontwikkeld die ‘kneedbaarder’<br />
zijn om complexere vormen<br />
te kunnen produceren. Het is niet<br />
enkel een kwestie van leren omgaan<br />
met de beperkingen van het materiaal.<br />
Onze missie is het beschermen<br />
van het uitwendige oppervlak: de<br />
onderverdeling van de panelen en de<br />
‘look’ van het geheel; kunnen we de<br />
hele zijkant uit één stuk produceren<br />
of hebben we een afzonderlijk<br />
achterspatbord nodig? Dat hangt af<br />
van de oppervlakgeometrie waarmee<br />
we moeten werken.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 25
26 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
VOOR HET ONTWERP VAN DE F-PACE<br />
KREGEN WE CARTE BLANCHE<br />
IAN CALLUM, HOOFD <strong>DESIGN</strong><br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 27
JAGUAR HEEFT NU EEN<br />
VERBLUFFEND ASSORTIMENT<br />
MET VIJF VERSCHILLENDE<br />
MODELLEN <strong>–</strong> ZOVEEL KEUZE<br />
WAS ER NOOIT EERDER
BIJ JAGUAR WERKT DE RELATIE<br />
TUSSEN <strong>DESIGN</strong>ERS EN<br />
INGENIEURS IN TWEE RICHTINGEN<br />
IAN CALLUM, HOOFD <strong>DESIGN</strong><br />
F-TYPE SVR<br />
“Het originele kleimodel had een rechte schouderlijn die bijna verticaal tot aan<br />
de rand doorliep. De wetten van de fysica maakten het ons helaas onmogelijk<br />
om dat ontwerp in werkelijkheid om te zetten. De enige manier om die<br />
krachtige rand te omhullen, was om dat verticale element bij elke hoek van de<br />
auto om te buigen tot een hoek van 15 graden. Daardoor wordt de hoek meer<br />
open en de radius groter, maar visueel ziet het er nog steeds fantastisch uit<br />
en het kernidee is bewaard gebleven.”<br />
MARK WHITE, HOOFDINGENIEUR, CARROSSERIEBOUW
XF<br />
“We zijn het zo gewend om te googelen dat we van elk systeem<br />
verwachten dat het net zo werkt. We hebben ons nieuwe infotainmentsysteem<br />
daar dan ook aan aangepast. Je kunt de naam van een<br />
winkel of een postcode opzoeken en je mag daarbij zelfs spellingfouten<br />
maken. Om al die informatie in een auto te integreren heb je<br />
terabytes opslagcapaciteit nodig, maar met een ‘cloudoplossing’ kun<br />
je dat probleem omzeilen. Je hebt een hybride systeem nodig waarbij<br />
de navigatie-info in de auto geïntegreerd is en waarbij ‘de cloud’ voor<br />
verkeersinfo en andere toepassingen wordt gebruikt. Op die manier<br />
kun je ook zonder internetverbinding nog van A naar B rijden.”<br />
PETER VIRK, DIRECTOR OF CONNECTED TECHNOLOGIES & APPS<br />
XE<br />
“De verticale radiateurgrille, het ‘pure’ profiel van de motorkap en de koplampen<br />
onder die dreigende wenkbrauw zijn allemaal essentieel voor de attractieve verschijning<br />
van de XE en hadden makkelijk ten prooi kunnen vallen aan veiligheidsvereisten.<br />
We hebben het design echter millimeter per millimeter nagelopen en hebben<br />
de vereisten voor de botsveiligheid van voetgangers zo secuur geanalyseerd<br />
dat we uiteindelijk onze designvisie hebben kunnen omzetten. Bovendien werden<br />
we de veiligste in onze klasse met een vijfsterrenresultaat bij Euro NCAP.”<br />
WAYNE BURGESS, PRODUCTION <strong>DESIGN</strong> STUDIO DIRECTOR
“Bij de F-PACE staan de wielen ver naar voren,<br />
anders dan bij de meeste andere, gewonere SUV’s.<br />
Die hebben, simpel uitgedrukt, te veel motorkap<br />
en te veel overhang. Ook al bedraagt het verschil<br />
soms maar 25 millimeter: het effect is enorm.”<br />
IAN CALLUM, HOOFD <strong>DESIGN</strong><br />
F-PACE
XJ<br />
“Bij de XJ hebben we eerst een zeer eenvoudige interieurarchitectuur<br />
gecreëerd. Dat gaf ons een zee van mogelijkheden bij de verdere<br />
verfijning en verfraaiing. Dat is het geheim: hou de architectuur, de<br />
basislijnen en -structuren, zo eenvoudig mogelijk.”<br />
IAN CALLUM, HOOFD <strong>DESIGN</strong>
REIZEN<br />
Miami Nice<br />
MIAMI GROEIT IN SNELTEMPO UIT TOT<br />
AMERIKA’S NIEUWE CULTURELE<br />
HOOFDSTAD VOOR KUNST, ARCHITECTUUR<br />
EN <strong>DESIGN</strong> EN IS DUS THE PLACE TO BE<br />
VOOR ONZE <strong>DESIGN</strong> ISSUE-SPECIAL. LAAT<br />
U RONDLEIDEN DOOR J-MAGAZINE…<br />
TEKST & FOTO’S: Shiraz Randeria<br />
34 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
FLYING HIGH<br />
De hemel boven Miami door de<br />
ongewone lens van de Fly’s Eye<br />
Dome van architect Buckminster<br />
Fuller in het Design District. Deze<br />
geodetische koepel, die de ingang<br />
vormt van de ondergrondse<br />
parkeergarage, werd in 2014<br />
gebouwd op basis van Fullers<br />
ontwerp, met gebruikmaking van<br />
technologie waarover de architect<br />
in de jaren 1970 nog niet beschikte<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 35
REIZEN<br />
MIAMI GING IN HET VERLEDEN OM UITEENLOPENDE REDENEN<br />
OVER DE TONGEN, MAAR DE STAD HEEFT ZICHZELF RECENTELIJK<br />
OPNIEUW UITGEVONDEN EN ONTWIKKELT ZICH NU TOT<br />
EEN WERELDWIJD EPICENTRUM VAN KUNST EN <strong>DESIGN</strong><br />
APRYL THORNTON, HOSTESS,<br />
BASEMENT, EDITION HOTEL<br />
“Miami is het warmere en hippere zusje<br />
van New York. Vroeger zag je hier vooral<br />
‘s winters toeristen die uit de koudere<br />
noordelijke staten van Amerika kwamen<br />
om van de zon te genieten, maar intussen<br />
trekt de stad het hele jaar door bezoekers<br />
aan, zelfs tijdens de hete zomermaanden”<br />
36 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
<strong>DESIGN</strong><br />
DISTRICT<br />
Deze foto: De Fly’s<br />
Eye Dome van<br />
Buckminster Fuller.<br />
Links: Beeldhouwwerk<br />
van Le<br />
Corbusier van de<br />
Franse kunstenaar<br />
Xavier Veilhan in<br />
Palm Court.<br />
Linksonder: De<br />
neonverlichte<br />
ijsbaan in het<br />
Edition Hotel.<br />
Miami ging in het verleden om uiteenlopende redenen<br />
over de tongen. Tijdens de cocaïneoorlogen van begin<br />
jaren 1980 <strong>–</strong> vastgelegd in de iconische tv-dramaserie<br />
Miami Vice met Crockett en Tubbs <strong>–</strong> was de stad dé<br />
moordhoofdstad van de wereld.<br />
Tegelijkertijd had Miami ook lange tijd een reputatie<br />
als Noord-Amerika’s belangrijkste resort voor<br />
gepensioneerden.<br />
Recentelijk werden de drugsbendes echter buitenspel gezet en nu vindt de stad<br />
zichzelf opnieuw uit en ontwikkelt ze zich tot een wereldwijd epicentrum van<br />
kunst en design. Dé grote katalysator voor deze snelle verandering is Art Basel<br />
Miami Beach, de glamoureuze kunstbeurs die er sinds 2002 plaatsvindt.<br />
“Art Basel had en heeft een onmiskenbare impact op Miami’s kunst- en cultuurscene.<br />
Eén week per jaar richt de hele kunstwereld zijn blik op onze kunstenaars<br />
en culturele instellingen”, legt Brandi Reddick uit. Zij is conservatrice van het<br />
kunstprogramma Miami-Dade County Art in Public Places en heeft in die hoedanigheid<br />
een grote invloed op het lokale stadsbestuur. Ze is verantwoordelijk voor<br />
de gunning van opdrachten en heeft de leiding over openbare kunstprojecten. Ze<br />
plaatst de actuele kunsttrend van Miami in een historisch perspectief: “Je moet<br />
weten dat Miami al voor de komst van de beurs een bloeiende kunstscene had.<br />
Ons publieke kunstprogramma is ontstaan in 1973 en is een van de oudste en<br />
grootste van het land. De collectie bestaat uit meer dan 700 werken van internationaal<br />
erkende en in Miami gevestigde kunstenaars, verspreid over de county.”<br />
Maar Miami wordt niet alleen bejubeld om zijn beeldende kunst: Sinds 2005<br />
vindt de designbeurs Miami Design er plaats en de stad heeft het hele jaar door<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 37
REIZEN<br />
“HIER IN MIAMI ZORGT EEN<br />
ONDERSTROOM VAN EUROPESE<br />
EN ZUID-AMERIKAANSE FIJNGE-<br />
VOELIGHEID ERVOOR DAT GEEN<br />
ENKEL DECORATIEF ELEMENT<br />
TE OVERWELDIGEND WORDT”<br />
een aantrekkelijke cultuurkalender, met een internationale<br />
boekenbeurs, een filmfestival en de beroemde Winter Music<br />
Conference voor dancemuziek en dj’s.<br />
Door de nabijheid van Miami tot Cuba en Zuid-Amerika hoor<br />
je op elke hoek van de straat Spaans spreken, en de toestroom<br />
van geld uit Latijns-Amerika heeft voor een duidelijk<br />
zichtbare boom gezorgd van residentiële flatgebouwen,<br />
hotels en openbare kunstruimtes.<br />
Reddick verwijst naar de langetermijnvisie van de stad voor<br />
wat betreft de kunst in de openbare ruimte: “Meer dan<br />
tien jaar lang werden in het kader van het investeringsprogramma<br />
van de county culturele instellingen gepland, zoals<br />
het Adrienne Arsht Center for the Performing Arts, het Pérez<br />
Art Museum Miami, het Frost Museum of Science en het<br />
South Miami-Dade Cultural Arts Center.” Dankzij deze<br />
nieuwe kunstencentra, openbare gebouwen en bezienswaardigheden<br />
krijgt Miami nu ook de kans om uit te groeien tot<br />
de belangrijkste architecturale hotspot van het continent.<br />
De stad telt niet alleen het grootste aantal art-decogebouwen<br />
ter wereld, er verrijzen ook tal van nieuwe projecten van<br />
gerenommeerde architecten, zoals het Pérez Art Museum<br />
Miami van Herzog & de Meuron, het centrum voor het<br />
New World Symphony-orkest van Frank Gehry, en werken<br />
van Buckminster Fuller, Zaha Hadid, Isay Weinfeld, Bjarke<br />
Ingels en het plaatselijke bureau Arquitectonica. Zelfs<br />
de nieuwste parkeergarages krijgen een artistiek trekje.<br />
Mooiste voorbeeld hiervan is de elegante betonnen parkeergarage<br />
van Herzog & de Meuron <strong>–</strong> 1111 Lincoln Road <strong>–</strong> met<br />
een modezaak pal in het midden van de vijfde verdieping en<br />
meerdere penthouses. Aan de andere kant van de stad vind<br />
je een levensgrote kunstinstallatie van John Baldessari op<br />
de gevels van een gloednieuwe, met metaal beklede parkeergarage<br />
binnen het Design District, een lange strook van<br />
18 hoge gebouwen die sinds 2007 het langetermijnproject<br />
vormt van projectontwikkelaar Craig Robins.<br />
Het Design District is het summum van stedelijke<br />
commerciële metamorfose. Weinig aantrekkelijke<br />
opslagruimtes werden omgetoverd tot vlaggenschipwinkels<br />
voor Hermès, Tom Ford en Bulgari, verfijnd met een<br />
royale dosis prachtige openbare kunst. Als volgend jaar de<br />
derde en laatste bouwfase voltooid zal zijn, zullen 160<br />
winkels en kunstgalerieën hun deuren openen. Craig Robins<br />
ziet er ook op toe dat de kunst in de openbare ruimte in<br />
harmonie is met de winkels die er komen, zodat het centrum<br />
38 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
WAAR KUNST EN ARCHITECTUUR MET ELKAAR VERSMELTEN<br />
De wijk Wynwood (onder & rechtsonder) staat bekend om<br />
zijn straatkunst, cafés en galerieën. Links: de parkeergarage op<br />
1111 Lincoln Road, naar een ontwerp van Herzog & de Meuron.<br />
AMANDA FRAGA,<br />
MANAGER DRANKAFDELING, MICHAEL’S<br />
GENUINE FOOD & DRINK:<br />
“We zijn al sinds 2007 in het Design District<br />
gevestigd en waren de voorlopers van een<br />
nieuwe eetcultuur, waarbij we producten vers<br />
van het land op tafel zetten. Florida heeft een<br />
lang oogstseizoen en combineert heel wat<br />
internationale culinaire invloeden. Andere<br />
leuke uitgaansplekken zijn Brickell, met tal van<br />
nieuwe restaurants, en Wynwood, voor een<br />
koffietje of een biertje.”<br />
duidelijk naar voren komt als een allesomvattende culturele<br />
plek. Precies daarin ligt volgens Robins de kracht van Miami:<br />
“Al jarenlang komen grote kunstverzamelaars zich hier vestigen<br />
<strong>–</strong> Ella Cisneros, Carlos en Rosa de la Cruz en Norman en<br />
Irma Braman, om maar de belangrijkste te noemen. Zij<br />
waarderen Miami omdat de stad hun een hoge kwaliteit van<br />
leven biedt en omdat hier verschillende zakelijke belangen<br />
samenkomen.”<br />
“Deze al tientallen jaren in volume toenemende privéverzamelingen<br />
worden heel genereus tentoongesteld in onze<br />
plaatselijke musea of worden ondergebracht in speciaal<br />
daartoe gebouwde musea, zoals het de la Cruz Collectionmuseum<br />
in het Design District. Deze opvallend grote<br />
privéverzameling is een van de belangrijkste redenen<br />
waarom de toenmalige directeur van Art Basel, Sam Keller,<br />
Miami koos als tweede locatie voor zijn eerbiedwaardige<br />
show. En zoals we weten is Miami dankzij de komst van Art<br />
Basel het publieke bewustzijn binnengedrongen als een<br />
knooppunt van kunst en design.”<br />
Als Miami de plaats is waar Noord- en Zuid-Amerika samenkomen,<br />
dan ligt het epicentrum ervan in een gloednieuwe<br />
wijk in het voorheen ouderwetse Mid-Beach: Faena District.<br />
Acht gebouwen, gelegen aan de Atlantische Oceaan, vormen<br />
het ambitieuze project van de Argentijnse hoteleigenaar<br />
Alan Faena: een volautomatische parkeergarage die werkt<br />
als een gigantisch verkoopautomaat; een luxueus warenhuis;<br />
het Faena Forum, een centrum voor kunst en performance,<br />
ontworpen door Rem Koolhaas en zijn OMA; drie<br />
woontorens; het gastenverblijf Casa Claridge’s, het enige nog<br />
overgebleven gebouw in de buurt uit de Spaanse kolonisatie,<br />
en het opvallende Faena Hotel, een vernieuwde uitgave van<br />
het voormalige Saxony Hotel.<br />
De wijk is nog steeds in aanbouw, alleen de hotels en de<br />
eerste woontoren van Foster + Partners zijn op dit moment<br />
voltooid. “We wilden een unieke omgeving creëren, iets fris<br />
en hedendaags, om de mensen een dynamische ervaring<br />
van kunst, design, natuur, technologie en dienstverlening te<br />
bieden”, zegt Faena. Woorden als ‘luxueus’ en<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 39
REIZEN<br />
KUNST OP HET WATER<br />
Boven: Het in 2013 geopende Pérez Art Museum Miami <strong>–</strong><br />
dat eveneens door Herzog & de Meuron werd ontworpen <strong>–</strong><br />
focust op hedendaagse kunst uit Amerika, Europa en<br />
Afrika. Onder: Brandi Reddick, de curator van Miami-Dade<br />
County Art in Public Spaces, heeft de kunst in de stad een<br />
duwtje in de rug gegeven<br />
‘projectontwikkelaar’ wil hij niet in de mond nemen, hij ziet<br />
zichzelf veel meer als een urbane theaterdirecteur in een<br />
stad waar het publiek zowel toeschouwer als acteur is. “Heel<br />
het Faena-universum is een podium waarop elke ruimte heel<br />
nauwkeurig wordt gechoreografeerd tot een opeenvolging<br />
van in elkaar vloeiende dromen en acts”, voegt hij eraan toe.<br />
Een mooi voorbeeld van deze geraffineerde theatraliteit zijn<br />
de tuinen van het hotel, die worden gedomineerd door<br />
Damien Hirsts reusachtige kunstwerk Gone but not forgotten,<br />
een glazen vitrine met daarin een waarheidsgetrouwe<br />
reconstructie van een met bladgoud verguld mammoetskelet.<br />
Misschien klinkt het overdreven, maar als je hem zo<br />
‘in levenden lijve’ ziet, vormt deze dode mammoet, hoe bizar<br />
ook, het perfecte symbool van de stad Miami, zonder daarbij<br />
neerbuigend over te komen. Hij is mooi, modern en doet de<br />
glorie van weleer alle eer aan.<br />
Binnen in het hotel zijn de gastenkamers en de suites<br />
gemaakt naar een ontwerp van de Australische regisseur<br />
Baz Luhrmann en zijn vrouw, kostuum- en productieontwerper<br />
Catherine Martin. Essentieel is daarbij de matigende<br />
factor van de stad. Had het hotel langs de West Coast<br />
gestaan, zou het allemaal misschien wat protserig lijken,<br />
40 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
“ER IS EEN CONSTANT EVENWICHT<br />
TUSSEN KUNST IN DE OPENBARE<br />
RUIMTE ENERZIJDS EN BIG BUSINESS<br />
EN COMMERCIËLE OVERWEG -<br />
INGEN ANDERZIJDS. BOVENDIEN<br />
IS MEN ZICH BEWUST VAN DE<br />
NOODZAAK OM TALENT VAN EIGEN<br />
BODEM, NIEUWE WIJKEN EN<br />
GEMEEN SCHAPPEN TE STIMULEREN”<br />
maar hier in Miami zorgt een onderstroom van Europese en<br />
Zuid-Amerikaanse fijngevoeligheid ervoor dat geen enkel<br />
decoratief element te overweldigend wordt.<br />
In de lobby van het hotel, dat ook wel ‘de Kathedraal’ wordt<br />
genoemd, zijn grote wandschilderingen van Juan Gatti te zien<br />
die acht deugden afbeelden, waaronder gnosis, pax, amor en<br />
energos. De ruimte lijkt in geen enkel opzicht op een lobby <strong>–</strong> er<br />
is geen balie, alleen een paar gestoffeerde banken langs de<br />
muur <strong>–</strong> waardoor je als gast niet meteen overladen wordt door<br />
allerlei zakelijke verplichtingen, zoals een receptie en<br />
conciërge, computers, paperassen en stapels bagage. Het eerste<br />
wat je ziet, is simpelweg kunst. Eind dit jaar, wanneer Art Basel<br />
2016 in Miami georganiseerd wordt, zal het hele district<br />
voltooid zijn. Als dan het grote publiek de nieuwe wijk in trekt<br />
en de buurt gaat ontdekken, zullen Faena’s zware inspanningen<br />
aan de praktijk worden getoetst.<br />
Ook heel wat andere wijken van Miami hebben iets<br />
opvallends te bieden. Het Art Deco District in South<br />
Beach bijvoorbeeld, met zijn beroemde pastelkleurige<br />
en gebroken silhouetten, blijft floreren onder toezicht van<br />
monumentenzorg. Slechts een paar woonblokken bezuiden het<br />
Design District ligt Wynwood, een levendige buurt waar tal<br />
van galerieën, kunststudio’s, tattooshops en cafés te vinden<br />
zijn en waar het in het weekend wemelt van de straatkunst <strong>–</strong> en<br />
graffititoeristen.<br />
Brandi Reddick kijkt al uit naar de volgende uitdaging: “De<br />
wijk Little Haiti/Little River bruist van energie. Meerdere<br />
galerieën hebben er onlangs nieuwe ruimtes geopend, zoals<br />
Spinello Projects, Gallery Diet, Emerson Dorsch en het<br />
ArtCenter South Florida. Sommige van Miami’s bekendste<br />
kunstenaars hebben hier hun atelier: Edouard Duval-Carrié,<br />
Carlos Betancourt, Agustina Woodgate en Bhakti Baxter.<br />
En wat vooral belangrijk is, veel galerieën en kunstenaars<br />
kopen hier hun pand, wat voor hen een belangrijke financiële<br />
inves tering met het oog op de toekomst is.”<br />
En misschien is dit wel de sleutel tot het huidige succes van<br />
Miami: het is een stad waar handel en kunst op alle niveaus<br />
naast elkaar kunnen bestaan. Er is een constant evenwicht<br />
tussen kunst in de openbare ruimte enerzijds en big business<br />
en commerciële overwegingen anderzijds. Bovendien is men<br />
zich bewust van de noodzaak om talent van eigen bodem,<br />
nieuwe wijken en gemeenschappen te stimuleren. Het valt niet<br />
meer te ontkennen: Miami is op dit moment State of the art.<br />
OVERNACHTEN<br />
FAENA HOTEL MIAMI BEACH <strong>–</strong> Het Faena<br />
Hotel maakt deel uit van een groep gebouwen<br />
(met o.a. het Faena Forum hierboven)<br />
en is Miami’s meestbesproken hotel. Met<br />
kunstwerken van Damien Hirst (onder), een<br />
cabaretclub en een exquis restaurant wil<br />
het de concurrentie met de wereldtop<br />
aangaan<br />
ALOFT MIAMI BRICKELL <strong>–</strong> Een eenvoudig,<br />
maar zeer interessant ingericht hotel vlak<br />
bij de binnenstad<br />
THE MIAMI BEACH EDITION <strong>–</strong> Ian Schragers<br />
hotel mikt op een jong publiek, met een<br />
adembenemende, compleet witte lounge,<br />
bowling- en schaatsbaan, een nachtclub en<br />
rechtstreekse toegang tot het strand<br />
BEZOEKEN<br />
PÉREZ ART MUSEUM <strong>–</strong> Een prachtig kunstmuseum,<br />
bereikbaar met de gratis Metromover<br />
WYNWOOD DISTRICT <strong>–</strong> Een straatkunstparadijs<br />
met talloze kleine galerieën,<br />
kunstateliers en cafés<br />
LITTLE HAITI/LITTLE RIVER DISTRICT <strong>–</strong><br />
Een nieuwe thuis voor interessante<br />
kunste naars, met grote nieuwe galerieën en<br />
ateliers<br />
ETEN EN DRINKEN<br />
MICHAEL’S GENUINE FOOD & DRINK <strong>–</strong><br />
Uitstekende keuken met producten vers<br />
van het land<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 41
De kracht van design<br />
voor en na<br />
We onderzoeken hoe goed design de wereld veranderd heeft,<br />
op het gebied van economie tot sport en van gezondheid tot veiligheid<br />
INFOGRAFIC: Peter Stadden / RESEARCH: Carmen Safdari & Guy Bird<br />
1 CULTUUR:<br />
MIAMI <strong>DESIGN</strong><br />
DISTRICT<br />
(sinds 2007)<br />
2<br />
Het deel van Miami dat nu<br />
Design District wordt genoemd,<br />
was vroeger een verwaarloosde<br />
buurt met niet veel meer dan<br />
een paar meubelwinkels. Anno<br />
2016 is het een bloeiende<br />
kunstbestemming<br />
VOOR<br />
0<br />
Kunstgalerieën,<br />
cafés en<br />
modewinkels<br />
NA<br />
160<br />
Kunstgalerieën,<br />
cafés en<br />
modewinkels<br />
ECONOMIE:<br />
APPLE<br />
(cruciaal jaar 1997)<br />
1997 was het jaar waarin Steve Jobs als CEO naar Apple terugkeerde en<br />
waarin Jonathan Ive tot senior vice president van de afdeling Industrieel<br />
Design werd gepromoveerd. De wereld kocht de iMac, iPod, iPhone en iPad<br />
en de marktkapitalisatie van het bedrijf schoot de hoogte in<br />
STEVE JOBS<br />
JONATHAN IVE<br />
$ 586<br />
miljard<br />
2016<br />
$ 1<br />
miljard<br />
1998 2016<br />
1987<br />
1997<br />
42 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
3 SPORT:<br />
GROTERE<br />
TENNISRACKETS<br />
(leind jaren 1970)<br />
4<br />
Door hout door<br />
synthetische materialen te<br />
vervangen werden rackets<br />
groter en lichter, wat de<br />
topspin, de snelheid en<br />
de vaardigheid binnen het<br />
tennis bevorderde<br />
GEZONDHEID:<br />
AUTOMATISCHE EXTERNE DEFIBRILLATOR (AED)<br />
(1990*)<br />
Overlevingskansen<br />
bij<br />
hartstilstand<br />
buiten het<br />
ziekenhuis<br />
Met AED<br />
50%<br />
*Draagbare defibrillatoren<br />
werden in de jaren<br />
1960 ontworpen, maar<br />
werden pas veel later op<br />
grote schaal in gebruik<br />
genomen. Tegen 1990<br />
waren alle ambulances in<br />
Groot-Brittannië ermee<br />
uitgerust<br />
Zonder AED<br />
14 %<br />
tot eind jaren 1970<br />
9 x 27”<br />
200 rpm<br />
topspin<br />
5 TOERISME:<br />
6<br />
GUGGENHEIM MUSEUM BILBAO<br />
(geopend in 1997)<br />
Deze Noord-Spaanse stad was een onbeduidende toeristische bestemming tot<br />
het bestuur en plaatselijke sponsors in een verbluffend kunstmuseum van de hand<br />
van de wereldvermaarde architect Frank Gehry investeerden. De economische<br />
transformatie van de stad was zo groot dat men nu spreekt van “het Bilbao-effect”<br />
= 25.000 bezoekers<br />
VEILIGHEID:<br />
GORDELS<br />
(eerste driepuntsgordel<br />
gestandaardiseerd in 1959)<br />
Tot<br />
75%<br />
minder dodelijk risico<br />
voor passagiers<br />
ACHTERIN<br />
1000 rpm<br />
+500%<br />
to p spi n<br />
1992: 100.000<br />
na de jaren 1970<br />
10 x 27”<br />
OPEN!<br />
1 miljoen levens<br />
gered sinds 1959<br />
1997: 300.000<br />
2006: 1.000.000<br />
Tot<br />
50%<br />
minder dodelijk risico<br />
voor passagiers<br />
VOORIN<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 43
CULTUUR<br />
Designsterren<br />
VAN ARCHITECTONISCHE<br />
VISIONAIRS TOT<br />
PRODUCT<strong>DESIGN</strong>ERS<br />
EN DIGITALE EN<br />
GRAFISCHE GENIEËN:<br />
J-MAGAZINE STELT<br />
ZEVEN <strong>DESIGN</strong>ERS<br />
VOOR DIE MET HUN<br />
ORIGINALITEIT DE<br />
WERELD VERANDEREN<br />
TEKST: Johnny Tucker<br />
INTERIEUREXPERT: LEE BROOM<br />
Lee Broom ontwerpt en produceert zijn eigen interieurproducten<br />
vanuit een studio in het hart van de wijk<br />
Shoreditch in Londen en is een ware wervelwind van<br />
energie. Om een idee te geven waartoe de man in staat is:<br />
toen de meesten er vorig jaar voor kozen om een paar<br />
producten te lanceren op het grootste jaarlijkse designevent<br />
in Milaan, nam Broom een rits winkels over, maakte er één<br />
van en creëerde The Department Store waarin hij niet<br />
minder dan 20 nieuwe ontwerpen voorstelde. De winkel had<br />
zelfs een eigen Londense taxi voor de deur staan en een<br />
portier in uniform.<br />
Zijn vastberadenheid inzake design is verbazingwekkend.<br />
Eén huls in carraramarmer voor een tl-buis <strong>–</strong> passend ‘Tube’<br />
genaamd <strong>–</strong> moest maandenlang worden getest en leverde<br />
een berg gebroken marmerstukken op voordat de bedenker<br />
ervan exact kon creëren wat hij voor ogen had gehad. De<br />
meesten zouden het al lang opgegeven hebben.<br />
Broom heeft een gevoel voor esthetiek dat qua vormen en<br />
kleuren vaak teruggrijpt naar de jaren 1980, en naar materialen<br />
van discrete en elegante eenvoud, van het genoemde<br />
marmer tot het kristalglas van twee van zijn populairste<br />
ontwerpen <strong>–</strong> lampenkappen gemaakt van oude karaffen,<br />
en kristallen gloeilampen die een prachtige schaduw van<br />
geslepen glas werpen als ze worden aangezet.<br />
Boven: Brooms handelsmerk:<br />
kristallen gloeilampen die een<br />
spectaculaire schaduw<br />
werpen. Rechts: Lee Broom<br />
en zijn gamma lichtgevende<br />
halvemanen. Onder: Interieur<br />
voor het restaurant Old Tom &<br />
English in de wijk Soho.<br />
44 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
<strong>DESIGN</strong>-SUPERKOPPEL: NERI & HU<br />
Linksboven en rechts: The Waterhouse<br />
at South Bund, Shanghai. Boven:<br />
Together Chairs voor Fritz Hansen.<br />
Lyndon Neri en Rossana Hu wonen in Shanghai en<br />
werken binnen het brede designspectrum van klein<br />
meubilair <strong>–</strong> waarvan er heel wat voorbeelden te vinden<br />
zijn in hun eigen winkel Design Republic <strong>–</strong> tot architectuur.<br />
Ze begonnen hun reis aan de Berkeley-universiteit in<br />
Californië voor ze oostwaarts trokken, via Harvard en<br />
Princeton en grote architectenbureaus aan de Amerikaanse<br />
oostkust naar Shanghai, waar ze in 2004 neri&hu<br />
oprichtten. Vanuit dat “centrum van hedendaagse chaos”,<br />
zoals ze de stad zelf noemen, behouden ze een blik op de<br />
wereld met projecten van de Filippijnen tot Londen, waar ze<br />
net nog een kantoor hebben geopend.<br />
Hun architecturale canon is breed en reikt van het Oxford<br />
International College in Changzhou (China) over retailparken<br />
tot zelfs een kerkhof. De meeste lof oogstten ze<br />
evenwel met hun hotelwerk, in het bijzonder het Waterhouse-hotel<br />
in Shanghai, waar het oude magazijngebouw tot<br />
op het bot werd gestript. De hoofdfoyer, te bereiken via<br />
monumentale verroeste stalen deuren, is een gigantische<br />
huizenhoge lege ruimte met een betonnen incheckbalie, een<br />
dramatisch statement dat coole elegantie ademt.<br />
Op welke schaal ze hun<br />
projecten ook maken, Neri &<br />
Hu behouden steeds een<br />
briljant evenwicht tussen oog<br />
voor detail, zin voor vormen<br />
en liefde voor materialen<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 45
CULTUUR<br />
SPECIALIST IN HOTEL<strong>DESIGN</strong>: ANDRÉ FU<br />
Als een architect vindt dat zijn naam genoeg<br />
aantrekkingskracht heeft om onder een<br />
eponymisch merk voorwerpen te ontwerpen, zal<br />
hij meestal opteren voor accessoires, kantoorbenodigdheden<br />
of misschien meubelen die aanleunen bij voorwerpen<br />
die hij voor een recent project heeft ontworpen. Fu is<br />
echter een andere weg ingeslagen en lanceert een eau de<br />
toilette met de naam Fargesia, voor mensen en interieurs,<br />
verpakt in een mooi bamboedoosje.<br />
De jeugdig ogende Fu maakte vooral naam in de wereld van<br />
hoteldesign. Als u een globetrotter bent met een hang naar<br />
luxe, heeft u misschien wel al overnacht in een van de<br />
paleizen die door Fu zijn ontworpen, waaronder het Upper<br />
House in Hong Kong en het Fullerton Bay Hotel in Singapore.<br />
De benijdenswaardige architect staat op de loonlijst<br />
van hotels als Maybourne, Four Seasons, Shangri-La,<br />
Swire, Capella en Park Hyatt. Hij heeft ook restaurants<br />
ontworpen, zoals Kioku in Four Seasons Seoul en Motif in<br />
Tokio. Ook werkt hij voor detailhandelaars als Louis<br />
Vuitton, agnès b en Lane Crawford.<br />
Grote foto: Theebar<br />
aan het onthaal in<br />
L’appartement,<br />
Hong Kong, voor<br />
Louis Vuitton.<br />
Boven: Het buitenterras<br />
Clifford Pier<br />
in het Fullerton Bay<br />
Hotel Singapore.<br />
46 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
Het initiatief ‘One Laptop Per Child’ oogstte zo veel respect<br />
dat het op de Rwandese bankbiljetten werd vereeuwigd.<br />
SURFER MET SOCIAAL BEWUSTZIJN: YVES BÉHAR<br />
Het cliché wil dat de meeste Californische surfers gezapige types<br />
zijn die graag hippe woorden gebruiken. Yves Béhar is net dat<br />
tikkeltje anders. Hij surft, dat wel, maar hij neemt de intensiteit<br />
van het surfen ook mee naar alles wat hij verder nog in zijn leven doet,<br />
waaronder ontwerpen. Eigenlijk is hij veel meer dan een designer en<br />
verkondigt hij dat designers de nieuwe ondernemers zijn. Hij werd in<br />
Zwitserland geboren, maar woont in San Francisco en is de perfecte<br />
exponent van de opstartcultuur van die stad. Hij ontwerpt niet alleen<br />
producten voor Prada, Samsung, Swarovski, Kodak en SodaStream,<br />
maar is ook chief creative officer bij Jawbone, een bedrijf dat draagbare<br />
fitnessapparaten produceert (Béhar draagt er een aantal van op zijn<br />
arm). Béhar heeft ook een groot ‘designstudio-fuseproject’ <strong>–</strong> de naam<br />
zegt veel over zijn aanpak <strong>–</strong> compleet met een eigen gecureerde galerie.<br />
Hij vindt zelfs de tijd om te werken aan projecten met sterk sociaal<br />
geëngageerde inslag, zoals het initiatief ‘One Laptop Per Child’, dat<br />
technologie ter beschikking stelt van kinderen in ontwikkelingslanden.<br />
Het pioniersproject oogstte zo veel respect dat het op de Rwandese<br />
bankbiljetten werd vereeuwigd. Béhars jongste project bevindt zich dan<br />
weer aan het andere uiteinde van het spectrum: hij ontwierp een collectie<br />
luxehorloges voor Movado.<br />
Helemaal bovenaan:<br />
Leergierige Afghaanse<br />
schoolmeisjes met<br />
de laptops van Béhar.<br />
Boven: Een fitnessapparaat<br />
van<br />
Jawbone, waar Béhar<br />
(links) chief creative<br />
officer is.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 47
CULTUUR<br />
Het werk van Soh is<br />
fascinerend en licht<br />
verontrustend: stel je<br />
een film van David<br />
Lynch voor met<br />
Alexander McQueen<br />
als creatief directeur<br />
DIGITAL NATIVE: SHAWN SOH<br />
Shawn Soh is er eentje om in het oog te houden.<br />
Hij kan nog niet bogen op een gigantisch oeuvre<br />
of klantenbestand, maar hij heeft puur talent in<br />
overvloed waarmee hij het wel eens erg ver zou kunnen<br />
brengen. Deze voorspelling is bijna volledig gebaseerd<br />
op zijn afstudeershow in de Londense kunstschool<br />
Central Saint Martins in 2015 (waarvoor hij samenwerkte<br />
met filmmaker Nathanael Brooks).<br />
Digital Afterlife is een video waarvoor Soh een reeks<br />
grimmige zwart-witportretten creëerde waarbij de<br />
geportretteerden er als mutanten uitzien door het<br />
gebruik van morphing-materialen. Het effect is tegelijk<br />
fascinerend en licht verontrustend <strong>–</strong> stel je een film<br />
van David Lynch voor ten tijde van Eraserhead met<br />
Alexander McQueen als creatief directeur.<br />
Boven: Shawn Soh. Grote foto, boven en rechts: beelden<br />
uit de Soh-video Digital Afterlife.<br />
48 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
Kristjana<br />
Williams in haar<br />
studio en<br />
voorbeelden van<br />
haar complexe<br />
knip- en<br />
plakwerk.<br />
DE ONTMOETINGSPLAATS TUSSEN GRAFISCH ONTWERP<br />
EN KUNST: KRISTJANA S WILLIAMS<br />
De complexiteit van het werk van<br />
Kristjana S Williams wordt<br />
alleen door de schoonheid ervan<br />
geëvenaard. Williams heeft een rijke<br />
ader aangeboord van stralende kleuren<br />
in een victoriaanse stijl en heeft een<br />
oeuvre gecreëerd dat gaat van kaarten<br />
tot reproducties en interieurproducten.<br />
Haar modus operandi is knippen en<br />
plakken, waarmee ze gedetailleerde,<br />
door dieren bevolkte collagewerelden<br />
creëert die teruggrijpen naar een<br />
Phileas Fogg-gevoel uit vervlogen<br />
tijden. Williams werd in Engeland<br />
geboren, maar verhuisde naar IJsland<br />
toen ze amper twee was. Later keerde<br />
ze naar Engeland terug om er als<br />
landmeter te werken, vooraleer ze haar<br />
grafische roeping kreeg en aan de<br />
veelbelovende Londense kunstschool<br />
Central Saint Martin ging studeren. In<br />
2012 startte ze haar eigen zaak op en<br />
sindsdien is ze de aandacht en prijzen<br />
blijven opstapelen. Het zegt heel wat<br />
over de populariteit van haar werk dat<br />
haar stijl nu door gewone bedrijven<br />
wordt opgepikt en nagebootst.<br />
Naar eigen zeggen is haar chromatische<br />
exuberantie een reactie op de grijsheid<br />
van de IJslandse natuur. Haar werk<br />
werd al poëtisch omschreven als het<br />
“visuele equivalent van het verorberen<br />
van een doos aromatische, inventieve<br />
en, cruciaal, handgemaakte pralines”.<br />
Onlangs maakte ze een collage van 5 bij<br />
2,8 meter voor de 32ste verdieping van<br />
de Londense Shard-wolkenkrabber, en<br />
een werk voor het Connaught Hotel in<br />
de Londense wijk Mayfair dat vervolgens<br />
als basis voor 160 merkproducten<br />
van het hotel werd gebruikt, van ‘Niet<br />
storen’-bordjes tot menukaarten en<br />
paraplu’s.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 49
<strong>DESIGN</strong><br />
Performance<br />
KUNST<br />
1959<br />
VAN DE DOOR ART DECO GEÏNSPIREERDE JAREN 1930 TOT DE DOOR WINST<br />
IN LE MANS BEÏNVLOEDE JAREN 1980 EN OOK NADIEN HEEFT JAGUAR KEER<br />
OP KEER PARELTJES VAN PUBLICITEITSCAMPAGNES AFGELEVERD<br />
OM ZIJN AUTO’S TE PROMOTEN. J-MAGAZINE KIEST EEN PAAR TOPPERS UIT<br />
TEKST: Guy Bird / FOTO‘S: <strong>Jaguar</strong> Land Rover Classic Archive<br />
50 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
LET OP DE RODE BEKLEDING Links: Een stijlvolle Amerikaanse advertentie uit<br />
1959 voor de XK150 Roadster met een foto van Dan Rubin. Onder: Een betoverende<br />
XJ-advertentie uit 1973 vat de sfeer van menige jongensdroom.<br />
1973<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 51
<strong>DESIGN</strong><br />
Vanaf de begindagen <strong>–</strong> voor<br />
het merk zelfs <strong>Jaguar</strong><br />
heette <strong>–</strong> had medeoprichter<br />
William Lyons oog voor<br />
goed design, marketing en verkoop. In<br />
Marketing the Marque verklaart Nigel<br />
Thorley dat Lyons een fan was van de<br />
in de jaren 1920 en 1930 populaire<br />
art-decobeweging en dat dit duidelijk<br />
weerspiegeld wordt in de eerste<br />
advertenties van het toen SS Cars<br />
geheten merk <strong>–</strong> wat afwisselend voor<br />
Standard Swallow, Swallow Special of<br />
Swallow Sports stond. Dat <strong>Jaguar</strong><br />
later de naam van een model en<br />
uiteindelijk zelfs de merknaam werd,<br />
is eveneens het gevolg van marketingstrategie.<br />
Volgens het boek <strong>Jaguar</strong><br />
Design: A Story of Style van Nick Hull<br />
(dat je ook op p. 10 van J-<strong>Magazine</strong><br />
terugvindt) was Lyons goed bevriend<br />
met Bill en Bob Bett van Nelson<br />
Advertising, die zelfs al voor het<br />
uitbreken van de Tweede Wereldoorlog<br />
bezorgd waren om de negatieve<br />
associaties van de initialen SS, en de<br />
naam <strong>Jaguar</strong> bedachten. Een terughoudende<br />
Lyons zocht aanvankelijk<br />
naar een compromis en doopte zijn<br />
auto uit 1935 de SS <strong>Jaguar</strong>, tot het<br />
hele bedrijf in 1945 een nieuwe naam<br />
kreeg. En de rest is, zoals men pleegt<br />
te zeggen, geschiedenis…<br />
1936<br />
1961<br />
WILLIAM LYONS WAS BEÏNVLOED DOOR<br />
ART DECO, WAT DUIDELIJK WEERSPIEGELD<br />
WORDT IN DE EERSTE ADVERTENTIES<br />
COVERKUNST Medeoprichter William Lyons onderhield goede banden met de<br />
media en plaatste regelmatig advertenties op de cover van The Autocar, zoals in<br />
deze editie uit 1936 (links) voor de SS <strong>Jaguar</strong>. “Grace, space, pace” was een<br />
bekende slogan die decennialang werd gebruikt, bijvoorbeeld in deze advertentie<br />
uit 1961 met (van boven naar onderen) de Mark 2, de Mark 10 en de E-Type.<br />
Rechts: Deze Amerikaanse advertentie voor de E-Type uit 1970 verwijst naar de<br />
naamgelijkenis met de grote katachtige.<br />
52 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
1970<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 53
<strong>DESIGN</strong><br />
1972<br />
JAGUARS<br />
RACEACHTERGROND<br />
werd regelmatig aangewend om<br />
wegauto’s van hetzelfde merk te<br />
verkopen. Onder: Deze advertentie uit<br />
1985 voor de XJ-S verwijst succesvol<br />
naar de XJR-6 (met sublieme reclametekst).<br />
De reclamespreuken bleven in<br />
de loop ter tijd pittig, maar dan vaak<br />
op een andere manier. In 2007<br />
(rechts) luidde de reclameslogan voor<br />
de XK “Gorgeous demands your<br />
attention” (vrij vertaald: “Dit prachtexemplaar<br />
schreeuwt om aandacht”).<br />
1985<br />
ZELFVERTROUWEN EN GEVOEL VOOR HUMOR<br />
speelden vanaf begin jaren 1970 een grote rol in <strong>Jaguar</strong>s<br />
reclamecampagnes, zoals deze advertentie uit 1972 aantoont:<br />
“Tenzij je echt overweegt om een XJ6 te kopen, raden we een<br />
testrit ten strengste af. Je zult nadien van geen enkele andere<br />
auto meer kunnen genieten”.<br />
NA DE MEER INGETOGEN ADVERTENTIES<br />
VAN DE JAREN 1960, WERD BEGIN JAREN 1970<br />
SUCCESVOL GEBRUIK GEMAAKT VAN HUMOR<br />
54 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
2007<br />
2014<br />
JAGUAR<br />
GAAT DOOR<br />
met zijn fijne traditie<br />
van glamoureuze<br />
advertenties voor het<br />
huidige gamma, zoals<br />
deze Londense<br />
jetsetscène met de<br />
F-TYPE R Coupé uit<br />
de recente ‘Alive’-<br />
campagne perfect<br />
illustreert.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 55
PEOPLE<br />
Een uitzonderlijke held<br />
HET GETUIGT VAN VERTROUWEN OM MIDDEN IN EEN CRISIS TE INVESTEREN.<br />
TOCH IS HET DAT WAT RATAN TATA DEED TOEN HIJ<br />
JAGUAR LAND ROVER TIJDENS DE ZWAARSTE RECESSIE VAN EEN<br />
GENERATIE OVERNAM (EN ZO VAN DE ONDERGANG REDDE)<br />
TEKST: Gavin Green / FOTO‘S: Peter Hapak<br />
In India prijkt de naam Tata op meer<br />
producten dan gelijk welk ander<br />
merk, van grote trucks tot kleine<br />
auto’s, van mineraalwater tot<br />
mobieltjes. Het merk heeft belangen in<br />
de chemie- en de bouwsector, in de<br />
mijnbouw en de media, de diepvriesindustrie<br />
en hernieuwbare energie, de<br />
farmaceutica en defensie, de hotel- en<br />
gezondheidssector, telecommunicatie<br />
en IT.<br />
In Groot-Brittannië is de bijdrage<br />
van Tata aan het industriële welzijn<br />
van de natie weliswaar belangrijk,<br />
maar discreter. Nergens verschijnt de<br />
naam Tata op voertuigen van <strong>Jaguar</strong><br />
of Land Rover. Toch is het Ratan Tata <strong>–</strong><br />
nu emeritus voorzitter van de Tata<br />
Groep <strong>–</strong> die, meer dan wie ook,<br />
verantwoordelijk is voor het opmerkelijke<br />
recente succes van <strong>Jaguar</strong> Land<br />
Rover (JLR), de grootste werkgever en<br />
investeerder binnen de autoindustrie,<br />
en de grootste autoproducent van het<br />
land.<br />
Zoals CEO Ralf Speth een paar jaar<br />
geleden tegen Auto Express zei:<br />
“Zonder Ratan Tata zou <strong>Jaguar</strong> Land<br />
Rover niet meer bestaan”. Voor een<br />
man wiens naam in India overal is,<br />
blijft hij opvallend ver van de schijnwerpers<br />
vandaan en leeft hij bescheiden<br />
in Colaba (Zuid-Mumbai).<br />
Van kinds af aan was hij al gek van<br />
auto’s. “Mijn eerste ontmoeting met<br />
een <strong>Jaguar</strong> had ik als schooljongen.<br />
Mijn vader had een XK120. We wisten<br />
die auto toen eigenlijk helemaal niet<br />
naar waarde te schatten. Voor ons was<br />
het gewoon een tweedeursroadster<br />
waarin onze vader zich jong voelde. Ik<br />
maakte ritjes met hem. Toen ik ging<br />
studeren, probeerde ik een soortgelijk<br />
model van een medestudent over te<br />
kopen. Ik maakte er een testritje mee,<br />
maar ik kon niet betalen wat hij ervoor<br />
wilde hebben.” Het was deze passie<br />
voor auto’s, en een fijne neus voor<br />
zakelijke kansen die hem er in 2008<br />
toe verleidde <strong>Jaguar</strong> Land Rover van<br />
Ford over te kopen. Hij geeft toe dat<br />
het een gok was, en hij zegt nu in alle<br />
eerlijkheid dat hij “niet altijd even<br />
zeker was” dat hij het lot van die twee<br />
bekende merken zou kunnen keren.<br />
Kort nadat Tata JLR voor $ 2,3 miljard<br />
overkocht, ging Lehman Brothers<br />
bankroet en sloeg de zwaarste recessie<br />
van de laatste decennia toe. De timing<br />
had voor Tata niet slechter kunnen<br />
zijn. “Uiteraard waren er heel wat<br />
momenten waarop we<br />
ons afvroegen wat we<br />
gedaan hadden. Ik was<br />
ervan overtuigd dat ik op<br />
mijn instinct moest<br />
vertrouwen. Ik voelde<br />
dat de recessie niet lang<br />
zou duren en ik was ervan overtuigd<br />
dat de verkoop weer zou opbloeien.<br />
We hadden meer producten nodig.<br />
Met fantastische nieuwe producten<br />
had de onderneming een kans. Dus<br />
investeerden we.” Terwijl heel wat<br />
concurrenten hun investeringen in<br />
nieuwe modellen terugschroefden,<br />
begon Tata zwaar te investeren. Met<br />
geld dat voornamelijk van Indiase<br />
banken afkomstig was, begon JLR een<br />
reeks nieuwe voertuigen te ontwikkelen<br />
die wereldwijd succes zouden<br />
oogsten, waaronder de nieuwste<br />
Range Rover en Range Rover Sport<br />
met aluminium carrosserie, de <strong>Jaguar</strong><br />
F-TYPE en XE en de Range Rover<br />
Evoque, die het snelstverkopende<br />
model werd in de geschiedenis van<br />
<strong>Jaguar</strong> Land Rover.<br />
“ALLES WAT DAARNA GEBEURDE,<br />
IS EEN RECHTSTREEKS<br />
GEVOLG VAN DE SPIRIT VAN<br />
HET PERSONEEL”<br />
“Tijdens de recessie had ik meermaals<br />
contact met het personeel, en ik zei<br />
hun: ‘Laten we zij aan zij werken om<br />
de glorie van deze twee merken te<br />
doen herleven’. Alles wat daarna<br />
gebeurde, is een rechtstreeks gevolg<br />
van de spirit van het personeel en het<br />
management van <strong>Jaguar</strong> Land Rover.”<br />
Het lef van Tata bleek een meesterzet.<br />
Toen de wereld uit het dal van de crisis<br />
klauterde, had JLR zijn nieuwe<br />
voertuigen klaar. Tijdens de voorbije<br />
zes jaar is de omzet verdrievoudigd en<br />
de verkoop en het personeel verdubbeld.<br />
JLR is momenteel een van de<br />
snelstgroeiende producenten van<br />
hoogwaardige auto’s. Vorig jaar<br />
opende een nieuwe fabriek in China,<br />
en geplande fabrieken in Brazilië en<br />
Slovakije <strong>–</strong> ter aanvulling op de vier<br />
Britse fabrieken, waaronder een<br />
motorfabriek in Wolverhampton <strong>–</strong><br />
moeten tegemoetkomen aan de<br />
wereldwijde vraag.<br />
“Het is tot dusver een zeer bevredigende<br />
ervaring geweest. Ik ben uiterst<br />
trots op wat er allemaal gebeurd is en<br />
heb enorm veel bewondering voor wat<br />
Ralf [Speth] en zijn team hebben<br />
56 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
“IK PRIJS ME GELUKKIG<br />
OMDAT IK EEN VERSCHIL DENK<br />
TE KUNNEN MAKEN”<br />
verwezenlijkt. Ik had er vertrouwen in<br />
en pompte geld in het bedrijf toen het<br />
nodig was, maar ik werd wel wat<br />
zenuwachtig van de erg grote bedragen<br />
hier [in India].”<br />
Ratan Tata zet zich nu vooral in voor<br />
Tata Trusts, dat aan liefdadigheid doet<br />
voor een waaier aan goede doelen.<br />
“Momenteel is mijn hoofdactiviteit de<br />
bestrijding van ondervoeding bij<br />
vrouwen en kinderen, zodat over 10 of<br />
15 jaar een nieuwe generatie van<br />
mentaal en fysiek sterkere Indiërs kan<br />
opstaan. Tata is een hoogst ongewoonlijk<br />
conglomeraat. De houdstermaatschappij<br />
is immers voor 66% in<br />
handen van liefdadigheidsinstellingen.<br />
Het grootste deel van de winst<br />
wordt uitgedeeld aan liefdadigheid:<br />
medische hulp, onderwijshulp, armoedebestrijding<br />
en geld voor kunst en<br />
cultuur. “Dat was een zeer verlichte<br />
daad van mijn voorouders. De<br />
oprichters lieten hun bedrijf aan goede<br />
doelen na. Ze gaven de winst terug<br />
aan de mensen.”<br />
Ratan Tata is ook een opvallende pleitbezorger<br />
van de strijd tegen de<br />
klimaatopwarming. Gelijktijdig met de<br />
klimaatconferentie in Parijs van december<br />
vorig jaar, bracht hij een aantal<br />
zwaargewichten uit de (high tech)industrie<br />
samen, waaronder Bill Gates, Mark<br />
Zuckerberg, Richard Branson en Jack<br />
Ma, en richtte samen met hen de Breakthrough<br />
Energy Coalition op, een groep<br />
die de ontwikkeling van groene energie<br />
wil versnellen. “Ik ben tevreden dat ik<br />
de groep heb kunnen oprichten binnen<br />
een [zakelijke] omgeving waarin<br />
waarden en ethiek soms moeilijk lagen,”<br />
zegt hij over zijn nalatenschap. “We<br />
hebben die waarden behouden. Met de<br />
leeftijd word ik steeds gevoeliger voor<br />
de ongelijkheid in welvaart en welzijn,<br />
en diep vanbinnen voel ik de drang om<br />
een verschil te maken. Ik prijs me<br />
gelukkig omdat ik een verschil denk te<br />
kunnen maken.”<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 57
GROEPSTEST<br />
KWINTESSENTIEEL<br />
QUINTET<br />
De F-TYPE SVR, de<br />
snelste sportauto die<br />
<strong>Jaguar</strong> ooit in serie<br />
geproduceerd heeft, ligt<br />
op kop in deze<br />
AWD-groepstest, op de<br />
hielen gezeten door de<br />
XE, XF, F-PACE en XJ<br />
De fotoshoot voor AWD & SVR vond plaats in een zorgvuldig gecontroleerde omgeving met ervaren chauffeurs.<br />
We raden ten stelligste af om dit zelf te proberen. Respecteer steeds de plaatselijke snelheidsbeperkingen.<br />
58 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
Grip van<br />
een nieuwe orde<br />
J-MAGAZINE HEEFT EEN HEERLIJK PANORAMA IN DE<br />
HOOGVLAKTES VAN WALES UITGEZOCHT OM DE UNIEKE<br />
CAPACITEITEN VAN JAGUARS EERSTE SERIE MET<br />
ALL-WHEEL DRIVE UIT TE PROBEREN <strong>–</strong> VAN DE F-PACE TOT<br />
DE F-TYPE SVR EN ALLES DAARTUSSENIN…<br />
TEKST: Ben Barry / FOTO‘S: Greg Pajo<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 59
GROEPSTEST<br />
AWD IS NIET ALLEEN VEILIGER IN VERRADERLIJKE<br />
OMSTANDIGHEDEN, MAAR GEEFT<br />
BIJ ELKE WEERTYPE EXTRA VERTROUWEN<br />
OP MISSIE<br />
<strong>Jaguar</strong>s vijfkoppige<br />
AWD-assortiment<br />
verkende een aantal van<br />
de kronkeligste en<br />
mooiste wegen van Wales:<br />
XJ en XF (rechts), F-TYPE<br />
R, XE en F-PACE<br />
60 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
Wales is een paradijs voor autorijders. Hier<br />
in het noorden, in het nationale park<br />
Snowdonia, is er nauwelijks verkeer. De<br />
landschappen zijn adembenemend en de<br />
wegen behoren tot de beste ter wereld.<br />
Het uitdagende bochtenwerk en het onvoorspelbare weer<br />
creëren samen de perfecte omstandigheden voor een testrit<br />
met all-wheel drive. Elke <strong>Jaguar</strong> is nu met all-wheel drive<br />
(AWD) verkrijgbaar <strong>–</strong> de XE, XF, XJ, F-PACE en F-TYPE. Het<br />
assortiment reikt van efficiënte 2.0 dieselmotoren tot performante<br />
sportauto’s op benzine <strong>–</strong> dus testen we er één van elk<br />
uit de eerste hand om te ontdekken waar ze goed in zijn.<br />
De luxeberline XJ was de eerste van de modellen uit deze<br />
groepstest die met AWD werd aangeboden en blijkt een<br />
weldadige metgezel tijdens de lange trip van Londen naar<br />
Noord-Wales. Als je rijdt, verricht de AWD wonderen zonder<br />
dat je het merkt, en dat is net de bedoeling: de <strong>Jaguar</strong>ingenieurs<br />
wilden de pure kracht van de achterwielaandrijving<br />
(RWD) van een sportauto combineren met de veiligheid<br />
van AWD. Daarom rijdt de XJ bij een normaal wegdek<br />
overwegend op achterwielaandrijving. Alleen wanneer het<br />
traject bochtrijker wordt of wanneer je het gaspedaal wat<br />
dieper indrukt op wegen met weinig grip, wordt ook de<br />
voorwielaandrijving subtiel aangesproken. Daardoor<br />
worden slippartijen zelfs in de extreemste omstandigheden<br />
vervangen door serene vooruitgang en wint een grote<br />
luxeauto als de XJ zelfs nog aan verfijndheid.<br />
Als ik in Wales aankom en naar het Bala-meer (Llyn Tegid)<br />
rijd om er de rest van het <strong>Jaguar</strong>team te ontmoeten, doemen<br />
in de verte met sneeuwpoeder bedekte woeste bergtoppen<br />
op. Terwijl auto’s worden gepolijst en fotoshots worden<br />
bedacht, spring ik in de XE en knijp ertussenuit voor een<br />
ritje. De XE is de compacte premiumberline waarin <strong>Jaguar</strong><br />
voor het eerst zijn geavanceerde nieuwe lichtgewicht<br />
aluminiumarchitectuur uittestte, en zowel de diesel- als de<br />
benzinemodellen zijn nu met AWD verkrijgbaar (afhankelijk<br />
van de marktregio). Net als bij de XJ is de AWD volledig<br />
variabel, maar de XE rijdt in normale omstandigheden voor<br />
90% op achterwielaandrijving en maakt gebruik van Intelligent<br />
Driveline Dynamics (IDD) om het koppel constant<br />
tussen beide assen te verdelen. IDD werd oorspronkelijk<br />
ontwikkeld om de F-TYPE met AWD even sportief te laten<br />
rijden als het originele model. Het systeem zorgt voor een<br />
naadloze coördinatie tussen motor, versnellingsbak, en<br />
tractie- en stabiliteitscontrole. Vanuit stilstand kan de auto<br />
in slechts 165 milliseconden van achterwielaandrijving naar<br />
AWD overschakelen. Tijdens het rijden zijn daar zelfs amper<br />
100 milliseconden voor nodig. Bovendien reageert het<br />
systeem niet alleen wanneer de auto begint te slippen, maar<br />
anticipeert het ook met behulp van sensoren die veranderingen<br />
aan het gaspedaal en het stuur detecteren. Als slippen<br />
onvermijdelijk wordt, transfereert het systeem preventief<br />
90% van het koppel van de achter- naar de voorwielen om<br />
voor optimale grip te zorgen.<br />
Het is een krachtige combinatie die de om zijn souplesse<br />
geprezen XE de nodige zelfbeheersing bijbrengt zonder het<br />
rijplezier te verminderen. Het model ontwikkelt moeiteloos<br />
zijn kracht, wat van deze testrit een trefzekere en hoogst<br />
vermakelijke missie maakt.<br />
De XF borduurt voort op de formule van de XE, met<br />
hetzelfde AWD-systeem. Nu eens krijg je een adrenalinekick<br />
van deze bolide, dan weer laat ze je zachtjes cruisen. Het<br />
model werd nog ruimer en luxueuzer gemaakt. We kiezen<br />
voor de efficiënte 2.0 liter diesel, die met zijn 180 pk zelfs<br />
vanuit lage toerentallen pittig optrekt.<br />
Ook hier merk je nauwelijks dat je met AWD rijdt, maar je<br />
voelt wel dat je het gaspedaal in de bochten eerder en dieper<br />
kunt indrukken. Het systeem is niet alleen veiliger in<br />
verraderlijke omstandigheden, maar geeft bij elk weertype<br />
extra vertrouwen. Net als de XE rijdt de XF in normale<br />
omstandigheden voor 90% op achterwielaandrijving. Het<br />
IDD-systeem van <strong>Jaguar</strong> heeft echter een bijzondere<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 61
ZIE (EN VOEL) HET VERSCHIL<br />
Links: De AWD is bij de XE volledig variabel, maar de<br />
auto rijdt in normale omstandigheden voor 90% op<br />
achterwielaandrijving. Onder: De XF biedt AWD in<br />
talrijke varianten. Rechts: Het sportieve uitzicht<br />
vanaf de fantastische bestuurdersstoel van de XE.<br />
eigenschap waarmee het de concurrentie ver achter zich laat:<br />
het detecteert wanneer de auto grip dreigt te verliezen en<br />
bereidt zich preventief voor om meer tractie naar de vooras<br />
te brengen, wat bijvoorbeeld handig is op snelle wegen met<br />
haarspeldbochten. Bovendien geeft het de meeste andere<br />
modellen het nakijken bij het optrekken van 0 naar 100<br />
km/h. Invoegen op een drukke weg wordt veiliger omdat de<br />
kracht bij het versnellen over de vier wielen wordt verdeeld.<br />
Met de nieuwste aanwinst in de renstal, de F-PACE, verkent<br />
<strong>Jaguar</strong> nieuw terrein. Toch is ook dit model opgebouwd rond<br />
dezelfde aluminium bouwstenen en hetzelfde AWD-systeem<br />
als de XE en XF, en ademt het de essentie van <strong>Jaguar</strong> qua<br />
betoverend design en rijgevoel. Ondanks het uitstekende<br />
zicht over de weg zit je relatief laag in de cockpit, achter een<br />
klein en handzaam stuur. De voorbanden snijden de bochten<br />
met de precisie van een roadster aan, de stuurinrichting is<br />
uiterst responsief en mooi uitgebalanceerd, en de vering<br />
combineert finesse met soepel comfort. De achterbank is<br />
ruim en de kofferbak is niet alleen de grootste binnen dit<br />
marktsegment, maar ook flexibel en uiterst toegankelijk<br />
door de brede achterklep.<br />
AWD is zowel bij de F-PACE met vier cilinders als bij het<br />
model met zes cilinders verkrijgbaar en werd standaard in<br />
ons model geïntegreerd. Ook hier krijg je het gevoel dat je<br />
met achterwielaandrijving rijdt, maar als je versnelt in een<br />
lange, weidse bocht wordt de kracht bijna onmerkbaar naar<br />
voren verlegd, waardoor de F-PACE zich met sprekend<br />
gemak door de bochten werkt. Het is een snelle, veilige en<br />
ronduit zalige manier om de uitdagende Welshe wegen te<br />
verkennen. De F-PACE kan ook offroad zijn mannetje staan,<br />
maar daarbij dient te worden opgemerkt dat AWD niet volledig<br />
hetzelfde is als vierwielaandrijving (4WD). 4WD wordt<br />
normaal gesproken enkel in rasechte terreinauto’s geïntegreerd<br />
en zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de<br />
kracht over de vier wielen. Het systeem werkt met zeer lage<br />
overbrengingsverhoudingen die door de bestuurder zelf<br />
kunnen worden geselecteerd. AWD is dan weer verfijnd<br />
en gesofisticeerd. Het verlegt de kracht in een paar milliseconden<br />
van de ene as naar de andere en is door die flexibiliteit<br />
beter geschikt voor de hogere snelheden die wegauto’s<br />
doorgaans halen. Toch staat de F-PACE met zijn verhoogde<br />
bodemvrijheid, AWD en Adaptive Surface Response <strong>–</strong><br />
waarbij de grip automatisch aan de omstandigheden wordt<br />
aangepast <strong>–</strong> meer dan zijn mannetje in nagenoeg alle situaties.<br />
Om de theorie aan de praktijk te toetsen, slaan we een<br />
onverharde veldweg in. De banden slippen heel even op de<br />
zachte, drassige ondergrond en vinden dan al snel houvast.<br />
De diepe rijsporen en de kleine stenen die van de afbrokkelende<br />
heuveltop naar beneden zijn gevallen, houden de<br />
F-PACE niet tegen, en hij baant zich stoïcijns een weg door<br />
terrein dat de meeste auto’s van de wijs zou brengen. Als we<br />
het einde van de weg bereikt hebben, voelen we ons als<br />
onversaagde avonturiers. We krijgen in de verte een<br />
adembenemende weg in het vizier die als een schoenveter<br />
door het landschap kronkelt. Een weg die op het lijf geschreven<br />
lijkt van de sportiefste aller <strong>Jaguar</strong>s: de F-TYPE.<br />
De F-TYPE R Coupé V8 is een tweezitter met compressormotor<br />
en 550 pk. Zelfs met achterwielaandrijving trekt hij<br />
indrukwekkend snel op, maar zijn prestatie met AWD is<br />
ronduit duizelingwekkend: van 0 naar 100 km/h in amper<br />
3,9 seconden. Ondanks deze verbluffende snelheid vind je<br />
als bestuurder al gauw je eigen ritme. De rijpositie is laag en<br />
stabiel, en elke component <strong>–</strong> de motor en versnellingsbak,<br />
het stuur, de carbon keramische remmen waarmee onze auto<br />
werd uitgerust <strong>–</strong> reageert onmiddellijk. Het geluid van de<br />
vier uitlaten klinkt als muziek in de oren: gezellig gespin<br />
bij lage toerentallen en donderend geknal wanneer je het<br />
gaspedaal stevig indrukt. Het zorgt voor een gevoel van<br />
verbondenheid tussen auto en bestuurder. Dat gevoel wordt<br />
alleen nog versterkt als de AWD zich met maximale grip in<br />
de weg vastbijt, bijvoorbeeld als je vanuit stilstand optrekt<br />
of over een verlaten weg suist. De AWD F-TYPE R lijkt de<br />
ultieme auto voor deze epische wegen. Toch heeft <strong>Jaguar</strong><br />
nóg een tandje bijgestoken voor de nieuwe en verbluffende<br />
AWD F-TYPE SVR, de snelste en krachtigste versie tot nog<br />
toe. Blader snel om voor een testrit…<br />
62 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
GROEPSTEST<br />
OOK HIER KRIJG JE HET GEVOEL DAT JE MET ACHTERWIELAANDRIJVING<br />
RIJDT, MAAR ALS JE VERSNELT IN EEN LANGE, WEIDSE BOCHT WORDT<br />
DE KRACHT BIJNA ONMERKBAAR NAAR VOREN VERLEGD, WAARDOOR<br />
DE F-PACE ZICH MET SPREKEND GEMAK DOOR DE BOCHTEN WERKT<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 63
EERSTE RIT<br />
De ultieme F-TYPE<br />
WE TESTEN DE EERSTE JAGUAR OOIT MET HET HEILIGE SVR-EMBLEEM<br />
De F-TYPE SVR is het snelste en krachtigste<br />
serievoertuig dat <strong>Jaguar</strong> ooit gebouwd heeft,<br />
de ultieme expressie van <strong>Jaguar</strong>s<br />
AWD-technologie. Als je in de lage, perfect<br />
zittende sportstoelen plaatsgenomen hebt,<br />
zie je meteen dat het interieur van de SVR anders is: van<br />
het Jet Black-leder met Lozenge Quilt-patroon en contrasterend<br />
stiksel tot het tactiele suède dat over het instrumentenpaneel<br />
en de middenconsole werd gedrapeerd. Na een<br />
druk op de startknop bromt de V8-motor met 575 pk door<br />
de titanium Inconel-uitlaat; het nieuwe uitlaatsysteem is<br />
maar liefst 16 kg lichter dan een standaardsysteem en<br />
klinkt als donder in een glas. Je bent nog niet vertrokken<br />
en je hartslag gaat al de hoogte in.<br />
Dat is allemaal het werk van Special Vehicle Operations<br />
(SVO), de interne afdeling van <strong>Jaguar</strong> Land Rover die het<br />
beste nog net dat tikkeltje beter moet maken. Voor de<br />
F-TYPE SVR nam SVO de F-TYPE R als basis en maakte die<br />
sneller, lichter, leuker om mee te rijden en visueel nog<br />
indrukwekkender. Het resultaat is een supersportauto voor<br />
alle weertypes die overal opvalt, van 0 naar 100 km/h<br />
optrekt in amper 3,5 seconden en met topsnelheden<br />
uitpakt van 322 km/h (coupé) en 314 km/h (cabriolet). Tot<br />
de bijzondere designelementen behoren de nieuwe<br />
voorbumper met vergrote luchtinlaten, de in het oog springende<br />
luchtopeningen op de motorkap, de vernieuwde<br />
achterspoiler uit carbon en het unieke design van de<br />
20-inch-aluminiumvelgen. Niets van dat alles is overbodig:<br />
de vergrote luchtinlaten zorgen voor een betere koeling<br />
van de motor; de uitklapbare spoiler zorgt in combinatie<br />
met de raceautoachtige onderkant en achterontluchting<br />
voor een verbeterde aerodynamica; de nieuwe velgen ten<br />
slotte zijn 13,8 kg lichter en er zitten op maat gemaakte<br />
banden rond die 10 mm breder zijn dan bij de F-TYPE R en<br />
daardoor betere grip en reactiesnelheid bieden. Onder de<br />
motorkap zit een V8-compressormotor met 25 pk extra, de<br />
variabele ophanging werd versterkt om de controle te<br />
verhogen, en de automatische achtversnel lingsbak is nog<br />
doeltreffender geworden. Nog een cruciaal element is dat<br />
de Intelligent Driveline Dynamics (IDD)-software van het<br />
AWD-systeem grondig herzien werd met het oog op een<br />
nog dynamischere rijervaring.<br />
We zetten de automatische versnellingsbak in de Drivestand,<br />
voegen in op de weg en merken meteen hoe de<br />
SVR-ophanging de soepele dynamiek van de F-TYPE met<br />
meer controle verzoent; ook het SVR-stuur is merkbaar<br />
strakker en brengt de bestuurder en het wegdek als het<br />
ware met elkaar in verbinding. We voeren het tempo op en<br />
sturen de SVR door een paar bochten. Onmiddellijk voelen<br />
we de precisie van de bredere banden; de sportauto volgt<br />
perfect zijn lijn en wint onmiddellijk al ons volste vertrouwen.<br />
We versnellen en de SVR zet zich schrap. De banden<br />
zetten de enorme krachtontwikkeling in pure snelheid om,<br />
waarbij we naar achteren worden gezogen door de achterwielaandrijving<br />
en betoverd worden door de adembenemende<br />
snelheidsontwikkeling van het AWD-systeem. Bij<br />
het uitrijden van de bochten voelen we de extra druk van<br />
de V8; we schakelen wat hoger en de auto schiet vooruit.<br />
De V8 tovert een brede grijns op het gezicht van de bestuurder<br />
met zijn knetterende en bruisende geluiden. De SVR is<br />
64 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
DETAILS DIE HET<br />
VERSCHIL MAKEN<br />
De F-TYPE SVR is onmiddellijk<br />
herkenbaar aan de herwerkte<br />
achterspoiler uit carbon, de<br />
speciale aluminiumvelgen van<br />
20 inch en het essentiële<br />
SVR-embleem.<br />
zonder enige twijfel de F-TYPE met de grootste focus tot<br />
nog toe, maar die focus gaat niet ten koste van de gebruiksvriendelijkheid.<br />
De kleppen in de uitlaat beperken het<br />
volume bij een rustig zondags ritje, de 14-voudig elektrisch<br />
verstelbare stoelen leggen je in de watten, en het InControlinfotainmentsysteem<br />
met touchscreen is compatibel met<br />
draagbare technologieën zoals de Apple Watch. En in<br />
welke omstandigheden en op welke manier je de F-TYPE<br />
ook gebruikt, het AWD-systeem beschermt je altijd en<br />
overal. <strong>Jaguar</strong> noemt dat ‘The Art of Performance’. Beter<br />
kunnen wij het zelf niet zeggen.<br />
HET RESULTAAT IS EEN SUPERSPORTAUTO VOOR ALLE WEERTYPES<br />
DIE OVERAL OPVALT, VAN 0 NAAR 100 KM/H<br />
OPTREKT IN AMPER 3,5 SECONDEN EN TOT 322 KM/H HAALT<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 65
GALLERY<br />
Geïnspireerd door<br />
de natuur<br />
MILJOENEN JAREN EVOLUTIE HEEFT AL OPLOSSINGEN VOOR HEEL<br />
WAT <strong>DESIGN</strong>PROBLEMEN OPGELEVERD. BIOMIMETISCH <strong>DESIGN</strong> <strong>–</strong><br />
OF BIOMIMICRY <strong>–</strong> IS GEÏNSPIREERD DOOR DE NATUUR OF GAAT HAAR<br />
ACHTERNA. J-MAGAZINE KIEST DE BESTE VIJF UIT<br />
TEKST: Herbert Wright<br />
RESEARCHPAVILJOENEN BIJ DE<br />
UNIVERSITEIT VAN STUTTGART<br />
De studenten van het Instituut voor<br />
Computerontwerp aan de universiteit van<br />
Stuttgart bouwen elk jaar een lichtgewicht<br />
paviljoen dat door biologische structuren<br />
is geïnspireerd. In het verleden stonden de<br />
exoskeletten van kreeften en gevleugelde<br />
kevers al model, het paviljoen van 2014/15<br />
(foto) imiteerde de luchtbellen waarin<br />
waterspinnen leven, en het volgende zal<br />
gebaseerd zijn op zee-egels. Mooi.<br />
66 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 67
BULLET TRAIN SHINKANSEN<br />
DOOR EIJI NAKATSU<br />
De eerste hogesnelheidstrein was de Shinkansen<br />
in Japan, maar die dook tegen 320 km/h uit<br />
tunnels op met een supersonische schokgolf. De<br />
verbeterde versie uit 1997 is een biomimetische<br />
ingenieurslegende. Ontwikkelingsmanager Eiji<br />
Nakatsu modelleerde de 15 meter lange neus van<br />
de Shinkansen naar de bek van de ijsvogel, die<br />
nauwelijks een rimpeltje veroorzaakt wanneer hij<br />
tegen hoge snelheid het water induikt.<br />
68 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
GALLERY<br />
ZONNEBOOM<br />
DOOR ROSS LOVEGROVE<br />
Ross Lovegrove staat bekend om zijn<br />
‘vetvrij design’ en laat zich inspireren<br />
door de natuur. Toen hij voor<br />
Artemide stadsverlichting ontwierp,<br />
bootste hij na hoe de plantenstengels<br />
van een potplant zich kunnen uitstrekken,<br />
en incorporeerde<br />
hij hun<br />
krachtbron <strong>–</strong><br />
natuurlijk licht <strong>–</strong> via<br />
fotovoltaïsche<br />
cellen. De 5,5<br />
meter hoge Zonneboom<br />
geeft zelfs<br />
licht tijdens een<br />
bewolkte week.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 69
GALLERY<br />
SYNAPS-CHIP DOOR IBM<br />
Meer dan de traditionele getalverwerking van<br />
een computer imiteren artificiële neurale<br />
netwerken de werking van onze hersenen. We<br />
benaderen, passen aan en leren. De energiezuinige<br />
SyNAPSE-microchip, ontwikkeld door<br />
IBM, Hewlett-Packard en HRL Laboratories,<br />
dient als gastheer voor neurale netwerken zoals<br />
de hersenen als gastheer dienen voor<br />
gedachtes. IBM zal<br />
gebruik maken van zijn<br />
TrueNorth-architectuur en<br />
voorziet neurale<br />
netwerken in je telefoon<br />
(om te beginnen).<br />
70 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
HYDROFOBE OPPERVLAKKEN<br />
DOOR NBD NANOTECHNOLOGIES<br />
De initialen van het materiaalbedrijf NBD<br />
Nano uit Massachusetts staan eigenlijk<br />
voor Namib Beetle Design en verwijzen<br />
naar de Namibische Stenocarakever.<br />
Die heeft waterafstotende oppervlakken<br />
die de condensatie opvangen waar hij<br />
van drinkt. Het bedrijf produceert onder<br />
meer hydrofobe coatings voor industrieel<br />
en particulier gebruik, evenals netten<br />
voor het opvangen van mist.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 71
2002<br />
JAGUAR XJ<br />
Aan het begin van de<br />
21ste eeuw schudde de<br />
met aluminium<br />
afgewerkte XJ 200 kg<br />
af in de naam van<br />
efficiëntie<br />
1948<br />
JAGUAR XK120<br />
Al in de jaren 1940<br />
maakte <strong>Jaguar</strong> van lichtheid<br />
een deugd met<br />
deze aluminium roadster<br />
2010<br />
C-X75<br />
Dit concept voor een<br />
elektrische superauto was<br />
een broeinest voor ideeën<br />
over de aandrijving van de<br />
toekomst en figureerde in de<br />
Bondfilm Spectre<br />
FUTURE<br />
POWER<br />
JAGUARS EMISSIEREDUCTIE KOMT<br />
OP TOERENTAL. LEES VERDER<br />
ALS U ER NIETS VAN WILT MISSEN<br />
TEKST: Stuart Birch<br />
2016<br />
FORMULE E<br />
Om zijn toekomstplannen voor<br />
elektrische wegauto’s in een stroomversnelling<br />
te brengen, gooit <strong>Jaguar</strong><br />
zich in de herfst op de Formule E<br />
2014<br />
INGENIUM-<br />
MOTOREN<br />
<strong>Jaguar</strong>s fantastische nieuwe<br />
familie diesel- en benzinemotoren<br />
werd in de XE gelanceerd<br />
en levert hoogwaardige prestaties<br />
in combinatie met een laag<br />
brandstofverbruik en beperkte<br />
CO 2-uitstoot<br />
Nu een richtlijn van de Europese Unie bepaald heeft<br />
dat er na 2050 geen verbrandingsmotoren meer<br />
mogen worden geproduceerd, heeft de auto-industrie<br />
meteen een concreet doel voor ogen. En wees gerust,<br />
<strong>Jaguar</strong> heeft een plan klaar om zijn aandrijvingsmethodes om te<br />
gooien en zo de uitstoot drastisch terug te schroeven <strong>–</strong> en uiteindelijk<br />
tot nul te herleiden. Een plan dat even vlot zal worden<br />
uitgevoerd als de huidige motoren optrekken. De uitdaging is<br />
tegelijk een kans: dat proces voltrekken terwijl elk nieuw model<br />
trouw blijft aan <strong>Jaguar</strong>s eigenheid in een milieubewuste wereld.<br />
Ontwikkeling van de aandrijflijn (motor en transmissie) blijft de<br />
belangrijkste, maar zeker niet enige focus binnen het energiebesparingsproces,<br />
zoals dr. Wolfgang Epple, directeur onderzoek<br />
en ontwikkeling bij <strong>Jaguar</strong>, uitlegt: “Onze bedrijfsstrategie<br />
draait rond milieu-innovatie. We weten dat er meer nodig is<br />
voor de productie van voertuigen die minder brandstof<br />
verbruiken, minder CO 2 uitstoten en duurzamer zijn dan het<br />
72 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
invoeren van hybride en elektrische aandrijflijnen alleen.”<br />
Innovatieve aanvullende technologieën zijn een must om<br />
tot essentiële geïntegreerde oplossingen te komen, zegt<br />
hij. We hebben het dan over een vermindering van<br />
energieverspillende wrijving in motoren, het terugschroeven<br />
van de energiebehoeften van boordsystemen als<br />
verwarming en ventilatie, het verbeteren van de aerodynamica<br />
en het gebruik van lichtere materialen als alumini um.<br />
<strong>Jaguar</strong> heeft altijd in het gebruik van lichte materialen<br />
geloofd, gaande van de oorspronkelijke XK120s uit het<br />
gezegende jaar 1948 tot de volledig uit aluminium<br />
vervaardigde carrosseriestructuur van de XJ, die voor een<br />
gewichtsbesparing van 200 kg in vergelijking met het<br />
voorgaande model zorgde. Lichtere<br />
auto’s hebben minder brandstof nodig<br />
om te kunnen rijden en stoten minder<br />
CO 2 uit. <strong>Jaguar</strong> heeft de ‘lichtere’ aanpak<br />
in alle daaropvolgende modellen voortgezet<br />
en behoort tot de wereldwijde top<br />
wat betreft de productie van auto’s met<br />
aluminium carrosserie.<br />
In een recenter verleden heeft <strong>Jaguar</strong><br />
zijn inspanningen verder opgedreven.<br />
“In 2008 hebben we een onderzoeksprogramma<br />
van meerdere miljarden Britse<br />
pond opgestart,” zegt dr. Epple, “om de<br />
koolstofvoetafdruk van onze krachtige premiummodellen<br />
aanzienlijk te verminderen en toch het comfort, de luxe,<br />
prestatie en verfijning te behouden die onze klanten van<br />
ons verwachten. Terwijl onderzoeksprogramma’s met het<br />
oog op een hybride en zuiver elektrische aandrijflijn lopen,<br />
gaat ook de ontwikkeling van de verbrandingstechnologie<br />
in sneltreinvaart verder. De nieuwste Ingeniumviercilinder-benzine-<br />
en dieselmotoren uit <strong>Jaguar</strong>s gloednieuwe<br />
productiefabriek in Wolverhampton drijven de XE<br />
en XF aan. Ze tonen aan hoe je de nood aan kleinere<br />
motoren verzoent met uitstekende vermogens en een lage<br />
CO 2-uitstoot en dito brandstofverbruik (en jawel, de XE<br />
diesel met 163 pk scoorde bij de lancering met zijn 99 g/<br />
km de laagste uitstoot binnen zijn segment).<br />
Geavanceerde versnellingssystemen zijn een essentiële<br />
aanvulling binnen dit proces, waarbij het motorvermogen<br />
op efficiëntie wordt afgestemd zonder het rijcomfort van<br />
de <strong>Jaguar</strong> uit het oog te verliezen. <strong>Jaguar</strong> is ook constant<br />
op zoek naar energiebesparende oplossingen. “We zijn een<br />
hele waaier technologieën aan het onderzoeken en<br />
concentreren ons onder andere op de vraag hoe we kool -<br />
stofvezels met vlas kunnen combineren,” onthult dr. Epple.<br />
Vlas, dat voor de productie van voedingsmiddelen en<br />
kledingstoffen wordt gebruikt, vormt een van de materialen<br />
die momenteel getest worden binnen het CARBIOproject<br />
waarvoor <strong>Jaguar</strong> met heel wat partners samenwerkt.<br />
Het project onderzoekt alle mogelijke structuren<br />
TECHNOLOGIE<br />
“ DE UITDAGING IS<br />
TEGELIJK EEN KANS:<br />
IEDER NIEUW<br />
MODEL MOET TROUW<br />
BLIJVEN AAN<br />
JAGUARS EIGENHEID<br />
IN EEN<br />
MILIEUBEWUSTE<br />
WERELD”<br />
die ervoor kunnen zorgen dat auto’s minder gaan wegen,<br />
minder kosten, minder impact op het milieu hebben en<br />
ook minder geluidshinder en trillingen veroorzaken. Al<br />
deze factoren zorgen ervoor dat er minder geluiddempend<br />
materiaal nodig is en maken extra gewichtsbesparingen<br />
mogelijk.<br />
Hybride voertuigen <strong>–</strong> waarbij een combinatie van<br />
verbrandingsmotoren en elektrische motoren wordt<br />
gebruikt <strong>–</strong> zijn een andere oplossing om de uitstoot en het<br />
brandstofverbruik te verminderen, en <strong>Jaguar</strong> kijkt al ver<br />
in de jaren 2020 vooruit naar nieuwe aandrijflijnen die<br />
garant staan voor de essentiële combinatie van prestaties,<br />
luxe, verpakking en handling waarop het merk kan bogen,<br />
terwijl nog een stap voorwaarts wordt<br />
gezet qua brandstofverbruik en<br />
uitstootvermindering. Een van die<br />
aandrijflijnen is de radiale-fluxmachine,<br />
die deel uitmaakt van een onderzoeksproject<br />
in samenwerkingsverband dat<br />
mee wordt gefinancierd door het<br />
Innovate UK-programma, dat op zijn<br />
beurt wordt ondersteund door de<br />
Britse regering. Mike Richardson,<br />
hoofd technisch specialist bij <strong>Jaguar</strong><br />
Land Rover, zegt over die radialefluxmachines:<br />
“Ze zijn klein, licht<br />
en extreem krachtig, en ze produceren<br />
tot tweemaal zoveel vermogen als de productietechnologie<br />
van vandaag. We zouden er in theorie gelijk welke<br />
hybride of elektrische voertuigconfiguratie mee kunnen<br />
produceren.”<br />
<strong>Jaguar</strong>s C-X75-concept uit 2010 <strong>–</strong> dat in 2015 als voertuig<br />
voor de slechterik diende in de James Bond-film Spectre <strong>–</strong><br />
heeft een elektrische motor voor ieder wiel en kleine<br />
Bladon-gasturbinemotoren, waardoor de auto maar liefst<br />
900 kilometer kan rijden met één tankbeurt. De conceptauto<br />
geeft al aan hoe het bedrijf duurzame technologie<br />
met rijplezier op hoog niveau zou kunnen combineren,<br />
waarbij slechts 28 g/km CO 2 wordt uitgestoten en in 3,4<br />
seconden van 0 naar 100 km/h kan worden opgetrokken.<br />
Spoel verder naar 2016 en <strong>Jaguar</strong>s betrokkenheid om later<br />
dit jaar naar de racecircuits terug te keren met de volledig<br />
elektrische Formule E-reeks (zie onze special op p. 16), en<br />
het wordt steeds duidelijker dat het <strong>Jaguar</strong> menens is met<br />
deze technologie en met de elektrisch aangedreven<br />
productieauto’s die zullen volgen. Zoals Nick Rogers,<br />
directeur-ingenieur van de groep <strong>Jaguar</strong> Land Rover,<br />
besluit: “Formule E vormt een unieke kans om onze<br />
ontwikkeling met betrekking tot elektrificatietechnologie<br />
uit te breiden en onze geavanceerde technologieën onder<br />
extreme prestatiedruk uit te testen.”<br />
Met andere woorden: De toekomstige aandrijflijn van<br />
<strong>Jaguar</strong> behoort bijna tot het heden en belooft even opwindend<br />
te worden als die uit het verleden.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 73
Mijn<br />
<strong>Jaguar</strong> & ik<br />
VOOR ONS THEMANUMMER OVER <strong>DESIGN</strong> GINGEN WE LANGS<br />
BIJ TWEE JAGUAR-EIGENAARS MET EEN UITGESPROKEN<br />
TALENT VOOR KUNST. ZIJ VERTELLEN ONS HUN VERHAAL<br />
De E-Type is van dezelfde ongrijpbare schoonheid<br />
als de locaties voor mijn kunstinstallaties in de<br />
openbare ruimte. Ik rijd zo vaak als ik kan met<br />
mijn auto. Momenteel wordt hij in mijn atelier<br />
een beetje opgeknapt, maar zodra het kan, ga ik er weer<br />
een ritje mee maken. Mijn auto is een mobiel kunstwerk en<br />
lokt aardig wat reacties uit bij de mensen.<br />
Een E-Type springt sowieso in het oog, zelfs<br />
als het geen kunstobject is, maar zoveel<br />
aandacht had ik nu ook weer niet verwacht.<br />
99,9% van die aandacht is positief. Alleen<br />
tijdens de voorbereidende fase van dit<br />
project hoorde ik van een paar mensen dat<br />
ze niet begrepen hoe ik zo’n fantastische<br />
auto kon ‘ruïneren’. Maar uiteindelijk werden ook de<br />
allergrootste sceptici bekeerd.<br />
Eén seconde heb ik zelf ook getwijfeld, namelijk op het<br />
moment dat ik mijn penseel tegen de carrosserie zette.<br />
NAAM Alexander Luzius Ziermann<br />
Beroep: Kunstenaar<br />
Woonplaats: Frankfurt, Duitsland<br />
Model: E-Type uit 1973 (Serie 3)<br />
Kleur: Veelkleurig (handgeschilderd)<br />
Maar ik denk dat dat normaal is. Als je om iets geeft, ga<br />
je niet hals over kop te werk. Mijn auto heeft ook een<br />
naam: ET. Ik kan me geen leven zonder hem voorstellen.<br />
Het gevoel als ik mijn handen op het stuur leg, het<br />
mooie dashboard en zelfs de krassen: heerlijk! Hij hoort<br />
gewoon bij mij. Soms praat ik zelfs met hem… Staat ET<br />
voor E-Type? Uiteindelijk wel, ja. Vreemd genoeg had ik<br />
dat zelf niet meteen door. Eerst wilde ik de nummerplaat<br />
SL 2506, waarbij SL stond voor ‘Signature of Light’<br />
en ‘2506’ voor het aantal spiegels in mijn installatie.<br />
Maar die combinatie was niet beschikbaar, dus koos<br />
ik voor ET 2506. Mijn wederhelft beweerde dat ze nooit<br />
een voet zou zetten in een beschilderde auto, maar<br />
toen mijn project af was en ik haar stralende ogen zag,<br />
wist ik wel beter.<br />
Of ik mijn auto ooit zou verkopen? Dat is nooit mijn<br />
bedoeling geweest. Maar voor mijn installaties heb ik<br />
altijd heel veel financiële middelen<br />
nodig, dus als iemand me een<br />
paar miljoen euro zou bieden<br />
voor ET, zou ik er wel nog eens<br />
over nadenken. Ik elk geval<br />
zou ik die beslissing nooit zonder<br />
zijn toestemming nemen.<br />
“EEN E-TYPE SPRINGT SOWIESO<br />
IN HET OOG, ZELFS ALS HET<br />
GEEN KUNSTOBJECT IS, MAAR<br />
ZOVEEL AANDACHT HAD IK<br />
NU OOK WEER NIET VERWACHT”<br />
74 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
PEOPLE<br />
Voor het beroep van mijn vrouw zijn we al vaak<br />
verhuisd <strong>–</strong> van Boston naar Zwitserland en nu<br />
naar Londen. Als architect heb ik naast mijn<br />
werk ook altijd veel kunst gemaakt, maar toen<br />
we hierheen verhuisden, wilde ik absoluut mijn eigen<br />
galerie hier in de buurt van Clapham. Ze bestaat nu anderhalf<br />
jaar en ik heb haar The Last Supper<br />
(‘Het Laatste Avondmaal’) genoemd,<br />
naar het gelijknamige schilderij van<br />
Leonardo da Vinci, een architect en<br />
kunstenaar voor wie ik altijd bijzonder<br />
veel bewondering heb gehad. Eerst was<br />
ik de enige kunstenaar in de galerie,<br />
ondertussen zijn we met 20.<br />
NAAM Andrew Wenrick<br />
Beroep: Galeriehouder, kunstenaar en<br />
architect<br />
Woonplaats: Londen, Engeland<br />
Model: XJ6 Sovereign 4.2 uit 1984 (Serie 3)<br />
Kleur: Cranberry<br />
Korte tijd nadat we naar Londen waren gekomen,<br />
nam ik opnieuw contact op met een oude schoolkameraad,<br />
die een zwak heeft voor oldtimers. Hij<br />
vond dat ik te veel werkte en stond erop dat ik<br />
een avond met hem meeging naar Greenwich,<br />
waar het maandelijkse oldtimerevent ‘Park-it-inthe-Market’<br />
plaatsvond. Toen ik die avond<br />
afscheid nam van mijn achtjarige dochter, zei ze<br />
me half schertsend dat ik op het event een auto<br />
voor ons moest kopen. En dat deed ik ook. De<br />
<strong>Jaguar</strong> die ik daar zag, was de enige auto van de<br />
show die te koop stond, en hoe langer ik om hem<br />
heen cirkelde, hoe meer ik me liet verleiden.<br />
Zelfs in mijn wildste dromen had ik nooit gedacht<br />
dat ik ooit een <strong>Jaguar</strong> zou kopen, maar nadat ik<br />
een paar keer de eigenaar van de XJ6 had<br />
ontmoet en de auto beter leerde kennen, deed ik<br />
het uiteindelijk wel. In Londen rijden we niet zo<br />
vaak met onze <strong>Jaguar</strong> rond, maar het is wel leuk<br />
om er in het weekend de stad mee uit te rijden.<br />
Ooit zijn we er in de zomer mee naar Zwitserland<br />
gereden, en één keer ook naar Frankrijk, door het<br />
Loiredal. Het is een heel comfortabele auto voor<br />
langere ritten en hij maakt ook verrassend snel<br />
tempo op de autosnelweg. Sindsdien ben ik een<br />
veel rustiger chauffeur geworden. De mensen<br />
zeggen dat hij bij me past.<br />
“ZELFS IN MIJN WILDSTE<br />
DROMEN HAD IK NOOIT<br />
GEDACHT DAT IK OOIT<br />
EEN JAGUAR ZOU KOPEN.<br />
DE MENSEN ZEGGEN<br />
DAT HIJ BIJ ME PAST”<br />
Andrew met Amélie, zijn zes maanden oude<br />
Hongaarse Vizsla. Ze is heel lief, maar ook heel wild,<br />
daarom mag ze helaas niet mee in de XJ6…<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 75
JAGUAR MAGAZINE<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE<br />
Redactie<br />
Hoofdredacteur Guy Bird<br />
Creatief directeur Michael Darling<br />
Eindredacteur Antonya Kloetgen<br />
Art director Andreas Meiler<br />
Beeldbewerking Martina Hemm<br />
Productiedirecteur Marie Bressem<br />
Productieredacteur Thomas Saible<br />
Vertaalmanagement Elke Link<br />
Vertaling Michiel Vanhee<br />
Tekst:<br />
Ben Barry, Stuart Birch, Guy Bird,<br />
Gavin Green, Will Hersey, Shiraz Randeria,<br />
Johnny Tucker, Herbert Wright<br />
Research:<br />
Carmen Safdari, Karam Ram<br />
Cover:<br />
Schets door Wayne Burgess<br />
Foto‘s:<br />
Guy Bird, Amos Fricke, Peter Guenzel,<br />
Ramon Haindl, Trent McMinn, Shiraz Randeria,<br />
Peter Stadden, Greg Pajo<br />
Met speciale dank aan<br />
Rebecca Allbright, Louise Allinson, James Barclay, David Barnwell,<br />
Mark Beamont, Mick Gidley, Barbara Brona, Wayne Burgess,<br />
Ian Callum, Chris Clarke, Marcelle Duncan, Juliet Fairbarn,<br />
Aimée Hancock, Adam Hatton, Siobhan Hughes, Guy Jones,<br />
Stuart Pittendrigh, Mahin Redlin, Judy Seale, Yulia Svidlo,<br />
Kevin Stride, Alex Tapley, Peter Virk, Ray Vitty, Dave Walker, Andrew<br />
Wenrick, Alister Whelan, Mark White, Alexander Luzius Ziermann<br />
R.I.P. Jon Morgan (senior persvoorlichter van <strong>Jaguar</strong>)<br />
Advertenties<br />
Ad sales directors<br />
Vishal Raghuvanshi<br />
+44 (0)7810 353362 / vishal@metropolist.co.uk<br />
Katherine Galligan<br />
+44 (0)7956 404345 / katherine@metropolist.co.uk<br />
Metropolist Media, Berkeley Square House<br />
London W1J 6BD, metropolist.co.uk<br />
J-<strong>Magazine</strong><br />
Produced for <strong>Jaguar</strong> by Spark44<br />
Tel +44 (0)20 3150 0044<br />
Email j-magazine@spark44.com<br />
Website jaguar.com<br />
Credits<br />
Pagina 05: Greg Pajo Pagina 06: Getty Images/<br />
Nopasorn Kowathanakul (1), Amos Fricke (1),<br />
Trent McMinn (1), Shiraz Randeria (1), Eigen<br />
archief (3) Pagina 07: PR (2), <strong>Jaguar</strong> Heritage<br />
Archive (1), Greg Pajo (1) Pagina 08: PR (4)<br />
Pagina 09: PR (4), Getty Images/Visions Of Our<br />
Land (1) Pagina 10: PR (5) Pagina 12: PR (6)<br />
Pagina 14: PR (4), Aman (2) Pagina 16-17: PR<br />
Pagina 18-25: Trent McMinn Pagina 26-27: PR<br />
Pagina 28-33: Amos Fricke Pagina 34-40: Shiraz<br />
Randeria Pagina 41: Todd Eberle (1), PR (1)<br />
Pagina 42-43: Peter Stadden Pagina 44: PR (2),<br />
Luke Hayes (1) Pagina 45: Derryck Menere (1),<br />
Pedro Pegenaute (1), PR (2) Pagina 46: PR<br />
Pagina 47: PR Pagina 48: PR (3), Andy Tito<br />
Donohoe Pagina 49: PR (3), Leigh Keily Pagina<br />
50-54: <strong>Jaguar</strong> Heritage Archive Pagina 55:<br />
<strong>Jaguar</strong> Heritage Archive (1), PR (1) Pagina 56-57:<br />
Peter Hapak/Trunk Archive Pagina 58-65: Greg<br />
Pajo Pagina 66-67: ICD/ITKE Universiteit van<br />
Stuttgart Pagina 68: Getty Images/ Werner Van<br />
Steen (1), Getty Images/Nopasorn Kowathanakul<br />
(1) Pagina 69: PR (1), Bart Kiggen (1) Pagina 70:<br />
Getty Images/Nick Veasey (1), Screenshot (1)<br />
Pagina 71: Getty Images/ Medioimages/Photodisc<br />
(1), Getty Images/Michael & Patricia Fogden (1)<br />
Pagina 72: <strong>Jaguar</strong> Heritage Archive (1), PR (4)<br />
Pagina 74: Ramon Haindl Pagina 75: Peter<br />
Guenzel Pagina 77: Marc Holstein (1),<br />
Greg Pajo (1), Guy Bird (2), Trent McMinn (2)<br />
Juridische kennisgeving: Gehele of gedeeltelijke herdruk is verboden tenzij de uitgever hiervoor vooraf toestemming heeft gegeven. Er is zorgvuldig<br />
op toegezien dat de inhoud van het <strong>Jaguar</strong> <strong>Magazine</strong> geheel juist is, maar de uitgever en drukker zijn niet aansprakelijk voor fouten en onvolledigheden.<br />
De in dit magazine getoonde specificaties, functies en uitrustingen zijn aan veranderingen onderhevig en kunnen per land verschillen.<br />
Bepaalde in dit magazine beschreven accessoires van InControl kunnen optioneel zijn, en de beschikbaarheid ervan kan afhankelijk zijn van de markt<br />
of de aandrijflijn. Consulteer de <strong>Jaguar</strong>-website voor uw land of uw lokale <strong>Jaguar</strong>-verdeler voor meer informatie inzake beschikbaarheid en alle voorwaarden<br />
in uw land. Bepaalde accessoires vereisen een geschikte simkaart waaraan een abonnement is gekoppeld dat ook na de door uw verdeler<br />
aangeraden initiële termijn geldig moet zijn. Mobiele connectiviteit kan niet op alle locaties worden gegarandeerd.<br />
76 j THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE
DE LAATSTE PAGINA<br />
...achter de schermen<br />
Met hemelse kunst, heftige logistiek in Wales en<br />
fabuleuze schetsen<br />
DROMEN VAN E-TYPES,<br />
dat doet kunstenaar Alexander<br />
Luzius Ziermann, een van<br />
de <strong>Jaguar</strong>-eigenaars in deze<br />
editie (zie p.74), regelmatig.<br />
Hier ensceneert hij dat gevoel<br />
op dramatische wijze in de<br />
opera van Frankfurt.<br />
HET WINDERIGE NOORD-WALES werd<br />
geschapen door zwaar weer. Het nadeel<br />
is dat de afgelegen regio een tikje onherbergzaam<br />
kan zijn, maar het over weldigende<br />
voordeel is dat het een oogverblindend<br />
decor vormt voor onze AWD-fotoshoot.<br />
Uiterst links: Fotoassistent Alex Tapley<br />
(met baard) en Chris Clarke (<strong>Jaguar</strong> Direct<br />
Marketing) in een heroïsche pose. Links:<br />
Fotograaf Greg Pajo gaat aan de slag.<br />
SKETCH IT Het spreekt voor zich dat<br />
<strong>Jaguar</strong>-ontwerpers aardig kunnen<br />
tekenen, maar het was toch een waar<br />
plezier om Ian Callum (rechts) en Wayne<br />
Burgess (uiterst rechts) in een paar<br />
minuten tijd minimeesterwerkjes uit hun<br />
pen te zien toveren tijdens de fotoshoot<br />
voor ons 16 pagina’s tellende hoofdartikel<br />
Van droom naar werkelijkheid.<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 77
PROMOTION<br />
BECOME AN<br />
ICE-DRIVING MASTER<br />
IF YOU ’RE MISSING THE SNOW, NOW ’S<br />
THE PERFECT TIME TO BOOK A WINTER<br />
TRIP OF A LIFETIME, LEARNING TO<br />
DRIVE JAGUAR LAND ROVER’S<br />
STUNNINGLY CAPABLE RANGE<br />
IN DEEPEST SWEDEN<br />
Frozen for half the year, Arjeplog in Sweden is<br />
the perfect spot for <strong>Jaguar</strong> Land Rover’s<br />
engineers to test their vehicles to the limits.<br />
To make sure they can cope with the harshest<br />
environments on Earth. And now you can<br />
experience it too.<br />
Featured in issue three of J-<strong>Magazine</strong> (Ice Test),<br />
Arjeplog is the beautifully remote new location<br />
for <strong>Jaguar</strong> Land Rover’s 2017 customer ice drive<br />
experience. It’s where you can learn to drive<br />
some of the world’s most famous motor racing<br />
circuits recreated by carving their twists and<br />
turns into the metre-thick ice that covers the<br />
vast lakes that surround the town. The highly<br />
trained driving instructors you’ll meet will be<br />
with you every step of the way and in no time<br />
at all you’ll be dancing on ice, gliding around<br />
some of the most awe-inspiring corners<br />
imaginable and realising the true liberation<br />
of the cars’ potential.<br />
Numerous models will be at your disposal over<br />
the course of 2017’s ice drive, meaning you’ll<br />
have the chance to find one that really speaks<br />
your language.<br />
Guests will enjoy much more than just a great<br />
driving experience too. Staying in Arjeplog, a<br />
warm welcome and professional service goes<br />
without saying, while you’ll also have time to<br />
breathe in your epic Nordic surroundings with<br />
guidance from our local <strong>Jaguar</strong> Land Rover<br />
Experience team. More information will be<br />
available soon at jaguar.com/icedrivesweden
IN NO TIME AT ALL YOU’LL BE DANCING<br />
ON ICE, GLIDING AROUND SOME OF THE MOST<br />
AWE-INSPIRING CORNERS IMAGINABLE<br />
THE <strong>DESIGN</strong> ISSUE j 79