You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bas van Gils – Maurice Zwart<br />
Bas<br />
Bas<br />
van<br />
van<br />
Gils<br />
Gils –<br />
Maurice<br />
Maurice<br />
Zwart<br />
Zwart
-FEEDBACK IS FOOD FOR CHAMPIONS-<br />
Soms kom <strong>je</strong> iemand tegen, waarbij <strong>je</strong> direct het gevoel hebt,<br />
dat hij onderscheidend is. Iemand die de middenmoot<br />
ontstijgt. Iemand waarvan <strong>je</strong> weet, dat hij zal passen bij<br />
mensen, die bereid zijn om zich open te stellen voor iets<br />
nieuws. Mensen die zich willen laten verbazen en bereid zijn<br />
om er over na te denken. Kortom een bijzondere man met<br />
een levensfilosofie en een passie, waar hij alles voor zal doen<br />
om dit te delen. Later komt hij langs met zijn "maat<strong>je</strong>". Het<br />
zijn de auteurs van dit boek.<br />
In de kleedkamer van PSV hadden zij een groep mensen<br />
uitgenodigd, die reeds ervaring hadden met hun werkwijze.<br />
Mensen die de fase van de wake-up call en (<strong>zelf</strong>)reflectie al<br />
hadden meegemaakt. Je kon zien, dat ze op een manier met<br />
elkaar omgingen, die voor mij nieuw was: open over alles , in<br />
een veilige omgeving, maar ook gaan tot de grens.<br />
Is hun werkwijze gekoppeld aan hun persoon? Op dit<br />
moment wel. Kun <strong>je</strong> door een boek te lezen, dit <strong>je</strong><strong>zelf</strong> eigen<br />
maken? Nee, maar het boek kan <strong>je</strong> zeker inspireren om dit als<br />
een vorm van persoonlijke start te zien. Al heel wat mensen<br />
hebben er baat bij gehad. Maar wees gewaarschuwd. Het zijn<br />
mannen met passie, die er alles aan zullen doen om hun<br />
boodschap te laten landen en u te helpen. "BAM" zullen ze<br />
<strong>zelf</strong> zeggen. De beste typering voor hun werkwijze.<br />
Toon Gerbrands<br />
- algemeen directeur PSV -<br />
2
-BRON-<br />
1. E-boek Durf <strong>je</strong><strong>zelf</strong> te zijn – De meest krachtige en<br />
vooruitstrevende methode voor het verwerven van<br />
een optimale gezondheid, betere relaties en een<br />
succesvolle levenswijze Copyright © 2011<br />
Nederlandse editie door Joop Korthuis.<br />
2. E-book: Jaap Mackaay, PMA-coach, Pure M<br />
3. Algemeen Nederlands Persbureau<br />
Door: Redactie 6 oktober 2015<br />
4. Nieuwsredactie.net. september 2016<br />
www.arousals.nl<br />
3
-Voorwoord-<br />
Dit boek is een product van 40 jaar ervaring met coaching van<br />
politiemedewerkers en andere verschillende individuen,<br />
sporter(s), groep (en) of teams. De eigen ervaringen welke ik<br />
heb onthouden en heb opgedaan op het gebied van arousals<br />
wil ik delen met jullie lezers. In bovengenoemde periode heb<br />
ik mij niet ontwikkeld als wetenschapper en dat wil ik ook<br />
niet zijn. Derhalve heb ik veel boeken bestudeerd en<br />
tijdschriften gelezen, de vakliteratuur bijgehouden, met vele<br />
coaches en sporters en andere betrokken deelnemers<br />
ervaringen opgedaan en gesprekken gevoerd, lezingen<br />
bezocht. Het kan zijn dat u als lezer iets bekends tegenkomt.<br />
Ik heb de informatie welke ik ter beschikking heb dusdanig<br />
gefilterd waardoor het mijn waarheid is geworden. Dit is<br />
waarom ik doe wat ik doe en waarom ik dolgraag met<br />
mensen werk. Ik help mensen als zij dat willen. Hierdoor help<br />
ik mij<strong>zelf</strong>. Ik krijg er een goed gevoel van. Het zal <strong>je</strong> voorzien<br />
in een gemakkelijk te gebruiken techniek die ver vooruit is op<br />
de huidige algemene kennis d.m.v. arousal training(en). Het<br />
staat jullie lezers vrij om teksten en ervaringen uit dit boek<strong>je</strong><br />
te gebruiken.<br />
Dit boek<strong>je</strong> is voor een ieder, sporter, individueel, team of<br />
groepen, met het accent op prestatie-/topsport. Het zal <strong>je</strong><br />
inzicht verschaffen, <strong>je</strong> zult gaan begrijpen hoe emoties in<br />
onderbewuste processen worden gecreëerd en hoe<br />
neurofysiologische kortsluitingen in <strong>je</strong> onderbewustzijn de<br />
kwaliteit van <strong>je</strong> leven bepalen. Uiteindelijk ga jij over <strong>je</strong> eigen<br />
denkpatronen, jouw overtuigingen, jouw beslissingen, jouw<br />
gedrag en dus om <strong>je</strong> eigen gezondheid. Hoe <strong>je</strong> dat uiteindelijk<br />
bereikt?<br />
“Succes <strong>bepaal</strong> <strong>je</strong> namelijk <strong>lekker</strong> <strong>zelf</strong>, zeg ik altijd”<br />
4
-Inhoudsopgave-<br />
“1997, IJsselstein”<br />
Introductie --------------------------------------------------------------------- 7<br />
“Beste Bas”<br />
Algemeen ---------------------------------------------------------------------- 10<br />
“ Ik wil vertellen over…….”<br />
Wat betekent arousal eigenlijk? ----------------------------------------- 12<br />
Ervaringen, herinneringen en gevoelens: hoe werkt dat? -------- 14<br />
Je bewustzijn wordt <strong>bepaal</strong>d door <strong>je</strong> verleden ---------------------- 16<br />
“ Wagenberg, 1962”<br />
Waarom nu juist dat vervelende gevoel op dat moment? ------- 19<br />
Dat vervelende gevoel..waar komt dat eigenlijk vandaan? -------20<br />
“Jaguar, the ard of performance”<br />
Zullen we eens kijken hoe dit eigenlijk in werkelijkheid werkt? -22<br />
“Najaar 2011”<br />
Ons onderbewuste kan niet redeneren en niet voelen------------- 26<br />
“De organisatie is ziek”<br />
Zo kan <strong>je</strong> dus ziek worden ------------------------------------------------- 30<br />
“Een op de drie profvoetbals kampt met depressies”<br />
Angst voor <strong>je</strong> eigen verleden kan <strong>je</strong> grootste vijand warden ----- 33<br />
“Heb ik al vertelt: DAT JE GOED bezig bent?”<br />
Arousd zijn en voelen is trainbaar---------------------------------------- 35<br />
Waarom beïnvloedt arousal het presteren? -------------------------- 39<br />
Door wie wordt het arousalniveau <strong>bepaal</strong>d? ------------------------- 41<br />
“Zondag 25 september 2016. Donrijp”<br />
Het brein------------------------------------------------------------------------ 43<br />
“Wie voedt eigenlijk wie op?”<br />
Je bewustzijn, het gekoppelde positieve gevoel, <strong>je</strong> verleden ---- 46<br />
“Flow VS Aroused”<br />
Voorbeeld gezondheidsprobleem in relatie “bad clusters” ----- 53<br />
Feedback aan een coach -------------------------------------------------- 54<br />
5
“1997, IJsselstein. Een collega van politie uit IJsselstein belt<br />
me, ik was toen docent bij politie Utrecht en vertelde me het<br />
volgende; “afgelopen nacht heb ik met mijn vuurwapen<br />
tegenover een verdachte gestaan en jouw kop hing als een<br />
waas boven die verdachte”. Wat bleek? Op dat moment van<br />
die aanhouding met vuurwapen schoten er beelden door het<br />
hoofd van de collega waarin hij reflecties had van een training<br />
die hij bij mij gevolgd had. Hij vertelde dat de situatie die<br />
nacht vrijwel identiek was aan momenten in de training. De<br />
aanhouding was goed afgelopen, geen schot gevallen, en de<br />
bewuste collega had een zeer goed gevoel bij het gebeurde.<br />
Mijn interpretatie van het geheel achteraf en nu is dat tijdens<br />
de training positieve gevoelens werden ontwikkeld en<br />
gekoppeld aan die gebeurtenis van die training. In zijn gedrag<br />
later tijdens die aanhouding kwamen deze gevoelens<br />
spontaan en direct terug. Voor mij was de eyeopener dat<br />
training super belangrijk is, doceer <strong>je</strong> het “verkeerde”, dan<br />
worden er dus “foute” gevoelsneuronen ontwikkeld die tot<br />
“fout” gedrag leiden in het dagelijkse werk. Hier heb ik een<br />
theorie aan ontleend genaamd arousals. Train en zorg voor<br />
positiviteit, train “op het rand<strong>je</strong>” van <strong>je</strong> kunnen, train onder<br />
condities van spanning en bedreiging, train veel, herhaal veel.<br />
Alles onder wisselende omstandigheden en laat ervaren. En…<br />
-ver-oordeel NIET.<br />
Dit is een way of life voor me geworden, ik heb er dagelijks<br />
profijt van en ik kan dit fantastisch iedere dag weer<br />
gebruiken. In mijn werk, in mijn gezin, op de sportclub, overal.<br />
En…. HET HELPT mij ENORM.<br />
Controle krijgen is simpel, controle houden is vaak lastig. Ik<br />
waarborg altijd mijn authenticiteit en daardoor houd ik<br />
controle. Mijn verstand en emotie veroorzaken<br />
controleverlies. Ik herken en erken dit en blijf hierdoor binnen<br />
mijn grenzen. Ik kan me er snel in herpakken.”<br />
6
-Introductie-<br />
Mijn naam is Bas van Gils. Ik heb 40 jaar ervaring in coaching<br />
van politiemedewerkers en sporters. Ik geef arousals<br />
trainingen. De naam arousals training heb ik <strong>zelf</strong> bedacht. Ik<br />
geef deze training aan een ieder, individueel of groep, iedere<br />
sporter, individueel of team met het accent op de prestatie-<br />
/topsport. Ik kijk samen met de persoon, sporter, groep of<br />
team naar zijn of haar drijfveren, ambities en doelstellingen.<br />
Zijn er in de uitvoering obstakels waar we tegenaan lopen?<br />
Obstakels of belemmeringen welke deze doelstellingen<br />
kunnen beinvloeden. Zullen we dit samen onderzoeken? Wat<br />
voor eventuele obstakels kunnen we verwachten. Dit zou<br />
<strong>zelf</strong>s te maken kunnen hebben met bijvoorbeeld: een verlieservaring,<br />
een negatieve ervaring of <strong>zelf</strong>s een traumatische<br />
ervaring uit het verleden. Aan genoemde ervaring (en) is<br />
namelijk gevoel gekoppeld. Vaak een vervelend gevoel dat <strong>je</strong><br />
eigenlijk niet weer wilt ervaren. Maar ja…als het <strong>je</strong> overkomt<br />
weet <strong>je</strong> het gelijk en het gebeurt altijd als <strong>je</strong> het niet wilt. Hoe<br />
dat precies werkt in het brein, in het menselijk lichaam en<br />
wat <strong>je</strong> eraan kunt doen wil ik, jullie lezers, uitleggen door<br />
middel van dit boek. Eigenlijk wil ik het jullie eerst laten<br />
ervaren en dan pas dit boek laten lezen. Maar nu doen het<br />
andersom. Daar leer ik ook van. Ik ben namelijk ook nooit<br />
uitgeleerd. Jij?<br />
Want wist <strong>je</strong> dat <strong>je</strong> kunt leren om te gaan met dat bewuste<br />
gevoel? Dat gevoel wat er ‘opeens’ is en wordt ervaren in de<br />
verschillende oefeningen binnen arousals trainingen? Hoe?<br />
7
Namelijk door de gevoelens bewust te herkennen binnen de<br />
trainingen. Door deze in verschillende vergelijkbare situaties<br />
toe te passen binnen de trainingen. Je zult na de trainingen<br />
eerder in staat zijn om deze gevoelens te herkennen. Door de<br />
herkenning en de verschillende aangeleerde ‘tools’ die <strong>je</strong><br />
krijgt aangereikt ben <strong>je</strong> <strong>zelf</strong> in staat de controle te houden. Dit<br />
geeft jou, groep of team vertrouwen, <strong>je</strong> rekent af met de<br />
eerder genoemde belemmering. In het kort: <strong>je</strong> bent de<br />
situatie de baas, jij hebt controle en <strong>je</strong> kunt verder. Je kunt<br />
verder op weg naar jouw ambities en doelstellingen, welke <strong>je</strong><br />
gaat halen. Samen kijken we naar: Wat heeft hij of zij nodig,<br />
wat heeft de groep of het team nodig!<br />
Dit is waarom ik, coach van politiemedewerkers, coach van<br />
een ieder, individu, sporter, groep of team met een<br />
hulpvraag, voor sta. Dit is waarom ik doe wat ik doe en<br />
waarom ik dolgraag met deze mensen werk. Ik help mensen,<br />
maar alleen als zij dat willen.<br />
8
“Beste Bas,<br />
Mijn eerste ontmoeting met jou en arousals was in de turnhal<br />
van sportstad Heerenveen! Je enorme gedrevenheid bracht<br />
mij ertoe om jouw ideeen ook te gaan gebruiken bij de<br />
<strong>je</strong>ugdopleiding van sc Heerenveen.<br />
De andere en heldere kijk van arousals op sport voetbal en<br />
teamontwikkeling in het bijzonder gaf mij een extra<br />
instrument om onze spelers nog beter voor te<br />
bereiden op het leven als profvoetballer. Maar ook voor mijn<br />
eigen ontwikkeling als coach en opleider is het goed geweest.<br />
Ik denk ook dat onze mooie discussies<br />
over de praktische invulling van mentale begeleiding in de<br />
voetbalsport ons beide hebben geholpen..dank daarvoor...<br />
Sportgroeten Jan de Jonge”<br />
9
-Algemeen-<br />
Over een man die voor zich uit staart:<br />
“Een kind vraagt hem: Wat ben <strong>je</strong> aan het doen?<br />
De man antwoordt: ik volg een gevecht in mijn hart tussen<br />
liefde en angst.<br />
Het kind vraagt: wie wint er?<br />
De man zegt: Degene die ik het meeste voed”<br />
Emoties kun <strong>je</strong> niet bewust oproepen: ze overkomen <strong>je</strong>. Het<br />
kan zijn dat <strong>je</strong> niets voelt. Maar <strong>je</strong> kunt ook worden<br />
overstroomd door gevoelens waarop <strong>je</strong> geen grip hebt. Dat<br />
kan confronterend zijn, want heftige emoties maken<br />
kwetsbaar. Toch kun <strong>je</strong> er niet voor vluchten. 'Gewoon<br />
doorgaan' helpt (uiteindelijk) niet.Emoties beïnvloeden ons<br />
hele denken en doen. Meestal heb <strong>je</strong> daar geen hinder van.<br />
Maar als <strong>je</strong> wel met angsten en belemmeringen te maken<br />
krijgt, op de weg naar de top van jouw kunnen, kun <strong>je</strong> er last<br />
van hebben of krijgen. Je emoties werken door op <strong>je</strong> gedrag.<br />
Omdat <strong>je</strong> zo weinig grip hebt op emoties, kun <strong>je</strong> <strong>je</strong> gedrag<br />
niet altijd sturen. Je kan wel leren om te gaan met het gevoel<br />
wat daarbij wordt ervaren binnen Arousals trainingen. Door<br />
de ontstane gevoelens te herkennen, in andere vergelijkbare<br />
situaties, zal <strong>je</strong> eerder in staat zijn om met deze gevoelens om<br />
te gaan. In het begin is of kan het verwarrend zijn. Eerder<br />
gezegd: Dat kan confronterend zijn, want <strong>je</strong> bent kwetsbaar<br />
voor het gevoel. Het tegendeel blijkt waar: een nieuwe start,<br />
weer een stap dichterbij jouw topprestatie. Blijf <strong>je</strong><strong>zelf</strong><br />
prikkelen, <strong>je</strong> aanval blijkt <strong>je</strong> beste verdediging.<br />
“ hij die zich het meest wegcijfert in het belang van club,<br />
vereniging, team of programma, denkt het meest<br />
aan….zich<strong>zelf</strong> “<br />
10
“Ik wil vertellen over een kennis van mij genaamd Maurice.Hij<br />
was 28 jaren oud toen hij solliciteerde naar de baan van zijn<br />
leven. Eenmaal aangenomen, vol vertrouwen en in gedachten<br />
opgenomen binnen een groep mensen kwam het<br />
voorstellingsrond<strong>je</strong>. Hierin bevondt hij zich in een groep<br />
mensenen was derhalve als laatste aan de beurt. Na zo’n 25<br />
minuten was Maurice aan de beurt om zich<strong>zelf</strong> voor te stellen<br />
aan de groep. Door het lange wachten en de eisen die<br />
Maurice aan zich<strong>zelf</strong> stelt in het dagelijks leven vereiste dat<br />
zijn tol op dat moment. Maurice had zoveel spanning in zijn<br />
lijf opgebouwd dat hij helemaal niet meer uit zijn woorden<br />
kwam. Hij wist niet wat hem overkwam ondanks dat hij<br />
geholpen werd door mensen uit zijn eigen groep. Maurice had<br />
gefaald op zijn eerste dag voor een heel publiek. Een<br />
negatieve ervaring. Hartslag 200!!! Dit wil ik nooit meer, had<br />
hij zich voorgenomen. Helaas lukte dat hem……. niet.”<br />
Ik ben aangesloten bij Maurice. Gemotiveerd, intrinsiek<br />
gemotiveerd om samen stappen te maken. Ik sluit aan bij zijn<br />
leven. Ik luister, soms in stilte, maar ik maak ook stappen met<br />
Maurice door hem mee te nemen, ik maak het hem moeilijk<br />
en geef hem handvatten. Eigenlijk neemt hij mij mee in zijn<br />
leven. Ik laat hem de oplossing zoeken van hetgeen waar hij<br />
tegenaan ‘figuurlijk’ tegen aan loopt. Soms letterlijk, maar hij<br />
lost ze op. Vergelijkbare situaties als toen die ontzettend<br />
moeilijk waren voor hem. Maar Maurice weet: ik ben niet<br />
alleen, tot het moment van <strong>zelf</strong>redzaamheid. En ik weet dat ik<br />
er bij mag zijn. In dat moment van vertrouwen. Vertrouwen in<br />
<strong>je</strong> toekomst. Vertrouwen in hetgeen <strong>je</strong> wel en niet doet. Jouw<br />
succesmomenten, Moet <strong>je</strong> kijken wat <strong>je</strong> hebt bereikt voor een<br />
heel publiek! Onze successmomenten. Oh nee, ik kijk van een<br />
afstand naar het hoogste podium van waar <strong>je</strong> nu staat op dit<br />
moment. Ik ervaar ook het gevoel van succes. Mijn gevoel.<br />
11
-Wat betekent arousal eigenlijk?-<br />
Arousal is de activatietoestand van het centrale en autonome<br />
zenuwstelsel. De activatie van het centrale zenuwstelsel,<br />
voornamelijk de hersenfuncties, houdt verband met de graad<br />
van mentale alertheid of bewustzijn. Arousal is dus de<br />
toestand waarin de zintuigen van iemand open staan voor<br />
invloeden van buitenaf. Er wordt vaak een globaal<br />
onderscheid gemaakt tussen lage, gemiddelde en hoge<br />
arousalniveaus.<br />
12
Een laag arousalniveau is geassocieerd met slaperigheid en<br />
onoplettendheid. Een gemiddeld arousalniveau met een<br />
ontspannen waaktoestand. En een hoog arousalniveau met<br />
toestanden zoals stress, angst en opwinding. Bepaalde<br />
veranderingen in arousalniveau, zoals de veranderingen in<br />
arousal die optreden tijdens de slaap-waakcyclus,<br />
ontwikkelen zich langzaam en gaan gepaard met geleidelijke<br />
veranderingen in hersenactiviteit. Daarnaast zijn er ook<br />
veranderingen in arousal die heel snel optreden, bijvoorbeeld<br />
als <strong>je</strong> schrikt van een onverwacht hard geluid of een peptalk.<br />
Deze gaan gepaard met acute en vaak kortdurende<br />
veranderingen in hersenactiviteit.<br />
Wat houdt arousals training eigenlijk in?<br />
Arousals trainingen zijn gericht op het verminderen,<br />
uitbannen van negatieve gevoelsneuronen door<br />
ervaringsgericht trainen. Gewoon trainen om vaardiger te<br />
worden of trainen buiten <strong>je</strong> comfortzone en nog beter<br />
worden. Of trainingen gekoppeld aan een gebeurtenis,<br />
incident, persoon, omgeving of zingevingsvraag. Door de<br />
arousals trainingen worden de negatieve gevoelsneuronen<br />
losgekoppeld van de eerder opgedane ververvelende ervaring<br />
en vervangen door positieve succesneuronen. (zogenaamd<br />
succesbeleving(en)<br />
13
-Ervaringen, herinneringen en gevoelens: hoe werkt dat?-<br />
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat <strong>je</strong><br />
herinneringen worden opgebouwd uit zogenoemde ‘mentale<br />
plaat<strong>je</strong>s’, bestaande uit geuren, kleuren, vormen, smaken,<br />
woorden, geluiden, enzovoort en de hierbij behorende<br />
lichamelijke sensaties. Deze mentale plaat<strong>je</strong>s worden niet in<br />
hun totaliteit op één plek in <strong>je</strong> brein opgeslagen, maar in<br />
losse stuk<strong>je</strong>s, fragmenten, die op verschillende plaatsen in de<br />
hersenen worden vastgehouden door hersencellen met een<br />
specifieke taak. Elk zintuig (zien, horen, voelen, geur, smaak)<br />
heeft zijn eigen gebied in <strong>je</strong> brein waar het waarneemt en<br />
opslaat. Elk van deze gebieden heeft miljoenen neuronen<br />
(breincellen). Iedere individuele cel heeft een specifieke taak.<br />
Zo weten we dat er neuronen zijn die alleen kleuren opslaan,<br />
neuronen die alleen vormen opslaan, anderen beweging, etc.<br />
Als meerdere neuronen tegelijkertijd actief worden, dan<br />
creëren ze herinneringsfragmenten. Als meerdere<br />
fragmenten actief worden, creëren ze de gehele herinnering<br />
van de gebeurtenis.Elk gedeelte van het brein heeft een<br />
specifieke taak. Iedere neuroon kan slechts één specifiek<br />
soort van informatie opslaan<br />
14
Denken,<br />
bewegen, praten,<br />
oordeelsvorming,<br />
gedrag (emotie),<br />
geheugen<br />
Weten verschil rechts<br />
en links, gevoel, lezen,<br />
ruimtelijk inzicht<br />
Verwerken<br />
visuele<br />
informatie<br />
Begrijpen<br />
taal,<br />
gedrag,<br />
geheugen,<br />
gehoor<br />
Balans,<br />
coördinatie,<br />
fijne<br />
spiercontrole<br />
.<br />
HERSENSTAM<br />
Hartslag, ademen,<br />
Bloeddruk, slikken,<br />
spijsvertering,<br />
lichaamstemperatuur,<br />
waakzaamheid, slaap<br />
15
-Je bewustzijn wordt <strong>bepaal</strong>d door <strong>je</strong> verleden-<br />
Als het onderbewuste proces van registreren en opslaan goed<br />
verloopt, dan zijn al die fragmenten door een soort code met<br />
elkaar verbonden tot een herinnering, een zogenoemde<br />
‘cluster’. Wanneer <strong>je</strong> <strong>je</strong> iets herinnert, dan stelt <strong>je</strong> bewustzijn<br />
uit alle fragmenten die deel uitmaken van dat cluster<br />
opnieuw een plaat<strong>je</strong> samen. Je weet dan weer waar iets heeft<br />
plaatsgevonden, hoort weer de klank van de muziek of de<br />
stemmen van toen, ruikt weer de<strong>zelf</strong>de geur en ondergaat<br />
opnieuw de<strong>zelf</strong>de lichamelijke en emotionele<br />
gewaarwordingen. Op deze manier reconstrueert <strong>je</strong> brein<br />
voortdurend <strong>je</strong> herinneringen. Al deze herinneringen zijn in <strong>je</strong><br />
hersencellen opgeslagen. Bij alles wat <strong>je</strong> in het dagelijkse<br />
leven via <strong>je</strong> zintuigen waarneemt, worden deze<br />
herinneringen, oftewel clusters, gebruikt als<br />
vergelijkingsmateriaal. Heb <strong>je</strong> <strong>je</strong> wel eens afgevraagd hoe het<br />
komt dat <strong>je</strong> bij het zien van iets, bijvoorbeeld iets eenvoudigs<br />
als een citroen, deze niet alleen herkent als een citroen, maar<br />
dat <strong>je</strong> ook weet dat deze eetbaar is, wat de smaak ervan is en<br />
dat <strong>je</strong> de citroen eerst moet pellen voordat <strong>je</strong> het kunt eten?<br />
Dit lijkt allemaal zo gewoon en automatisch, maar om dit te<br />
kunnen moet <strong>je</strong> onderbewuste brein een groot aantal<br />
vergelijkingen maken tussen een huidige waarneming en alles<br />
wat er ooit in het verleden over dat onderwerp reeds is<br />
opgeslagen in <strong>je</strong> hersencellen. Je bewustzijn van het heden<br />
(dat wat <strong>je</strong> nu begrijpt) wordt op deze wijze volledig <strong>bepaal</strong>d<br />
door deze soortgelijke opgeslagen gegevens uit jouw<br />
verleden. Dit is namelijk het enige vergelijkingsmateriaal dat<br />
voor jou beschikbaar is. In dit vergelijkingsproces verwerkt<br />
het onderbewuste deel van het brein gemiddeld ongeveer<br />
een miljoen keer zoveel gegevens als er ooit wordt<br />
doorgezonden naar het bewuste deel van het brein.<br />
16
“ Wagenberg, 1962, ik ben 5 jaar en speel zoals vaak op het<br />
boerenerf van onze buren, dit keer samen met Helma van<br />
Bragt, dochter van de autorijschoolhouder uit ons mooie<br />
Brabantse dorp<strong>je</strong>.<br />
Al spelend spring ik over een hoop<strong>je</strong> zand midden op het erf<br />
en beland in een zgn beerput, een mestsilo ingegraven in de<br />
grond van 3 meter diep. Ik weet alles nog exact tot het<br />
moment van de sprong. Een uur later liep ik daar weer<br />
spelend rond.<br />
Jaren later realiseer ik me dat de dood naderbij was dan het<br />
leven, direct na die sprong. Omdat Helma mij direct miste<br />
konden Piet en Frans van Gils, toevallig ook van Gils, blijken<br />
mij gelukkig uit die put trekken. Ze hebben mij letterlijk gevist<br />
aan mijn haren. Piet belandde languit tot over zijn oren in de<br />
drek terwijl Frans zijn benen vasthield. Was dit geluk? De<br />
samenloop van omstandigheden, de vermissing,<br />
aanwezigheid beide mannen en doortastend optreden van<br />
deze 2 zorgden ervoor dat Bas<strong>je</strong> “op het droge” kwam.<br />
Dit was voor mij geen geluk, dit moest zo zijn. Wie kan er<br />
anders zo’n scenario bedenken? Het was “mijn” tijd nog niet.<br />
Het was eerder een waarschuwing van mijn interne systeem.<br />
Deze gebeurtenis heeft zijn sporen zeer diep nagelaten in mijn<br />
verdere leven. Aan het gebeurde hing nooit een negatief<br />
gevoel. Iedereen, mijn moeder voorop, was blij. Het werd niet<br />
opgeblazen, het was gebeurd, goed afgelopen. Dus verder.<br />
Aan die gebeurtenis kleven voor mij alleen maar positieve<br />
gevoelens en als ik eraan terugdenk verschijnt een lach op<br />
mijn gezicht.<br />
17
Deze gebeurtenis heeft me in mijn ontwikkeling enorm<br />
geholpen tot wie ik nu ben. Verlies van controle kan me gek<br />
maken en zeer onzeker bovendien. Toen, in 1962, was ik de<br />
controle volledig kwijt, en dat gevoel van toen kan me nog<br />
doen bibberen. In het verdere verloop van mijn leven heb ik<br />
die “diep put” nooit meer gekend. Ik ben wel eens in een sloot<br />
beland of mijn been gebroken bij een actie op voetbalveld.<br />
Van de trap gevallen met een gebroken pols tot gevolg. Een<br />
klap gekregen van een bouwkraan tijden de bouw van een<br />
huis in Ameide. Nog wel enkele incident<strong>je</strong>s, maar nooit meer<br />
de bodem van de put.<br />
Afgelopen voorjaar begon ik meer en meer te bagatelliseren,<br />
oorzaak hiervan was dat ik mijn aandacht niet goed verdeelde<br />
tussen de andere prioriteiten in mijn leven: Ik, thuis, werk en<br />
hobby. Alle aandacht werd op 1 thema gericht met de burnout<br />
als gevolg. In die periode van opgebrand zijn herkende ik<br />
wel iets van gevoel van 1962, nl controleverlies.<br />
Het overkwam me, en…ik voel me nu sterker dan ooit.”<br />
18
-Waarom nu juist dat vervelende gevoel op dat moment?<br />
Soms gaat er iets mis in het onderbewuste verwerkings- en<br />
opslagproces van de fragmenten van een gebeurtenis.<br />
Heb <strong>je</strong> <strong>zelf</strong> ooit wel eens een ongeluk gehad of een andere<br />
extreem vervelende ervaring meegemaakt? Zo’n moment<br />
waarop <strong>je</strong> het gevoel hebt dat <strong>je</strong> wereld instort of dat de<br />
bodem onder <strong>je</strong> voeten wegzinkt. Kun <strong>je</strong> <strong>je</strong> dan nog elk detail<br />
van die ervaring herinneren?<br />
Als <strong>je</strong> extreem angstig bent, lukt het <strong>je</strong> brein niet meer om de<br />
juiste verbindingen te maken tussen de verschillende<br />
fragmenten. Je slaat een ervaring dan niet goed op. Je kunt<br />
het gewoonweg niet meer herinneren. Er liggen dan ‘losse’,<br />
onjuist gecodeerde fragmenten verspreid in <strong>je</strong> brein die <strong>je</strong><br />
later niet als van<strong>zelf</strong> tot een complete herinnering kunt<br />
samenstellen. Helaas zijn al die fragmenten op zich wel<br />
verbonden met het deel van <strong>je</strong> brein dat verantwoordelijk is<br />
voor het opslaan en veroorzaken van fysieke reacties<br />
(fysiologie) en emoties. Niet zomaar willekeurige emoties en<br />
fysieke reacties, maar exact die welke behoren bij de op dat<br />
moment opgeslagen gegevens. Dat is er de reden voor dat<br />
iets eenvoudigs als een geur, kleur, voorwerp,<br />
gelaatsuitdrukking, geluid, woordkeus, etc. <strong>je</strong> op<br />
‘mysterieuze’ wijze een negatief, angstig, onbehaaglijk of<br />
ander vervelend gevoel kan geven. Je herkent het gevoel wel<br />
maar begrijpt totaal niet waarom <strong>je</strong> dat gevoel nu op dit<br />
moment ervaart. Dit kan gaan om een versnelde hartslag,<br />
trillen, zweten, maagpijn, druk op <strong>je</strong> borst, nekpijn of welke<br />
andere fysieke reactie dan ook.<br />
19
-Dat vervelende gevoel..waar komt dat eigenlijk vandaan?-<br />
Het kan ook gebeuren dat <strong>je</strong> plotseling angstig of boos wordt<br />
in een <strong>bepaal</strong>de situatie zonder dat daar een duidelijk<br />
aanwijsbare aanleiding voor bestaat. Als voorbeeld<br />
hulpverleners, de zogenaamde hoog risicoberoepen, worden<br />
voortdurend met onbegrijpelijk gedrag en onlogische<br />
reactiepatronen van mensen geconfronteerd. Sommigen<br />
proberen, meestal tevergeefs, het opstandige dwarse gedrag<br />
van deze mensen te begrijpen, terwijl anderen uit<br />
<strong>zelf</strong>bescherming in de autoritaire rol duiken.Toch ontstaan<br />
deze harmonie verstorende gedragspatronen en wederzijdse<br />
negatieve reacties niet zonder oorzaak. In de situatie van nu<br />
komen dan zintuiglijke details voor die in hun brein direct<br />
geassocieerd worden met angst of woede afkomstig uit een<br />
negatieve ervaring in hun verleden met overeenkomstige<br />
zintuiglijke details.<br />
Er is dan een zogenaamd ‘ bad cluster’ aan het werk – dat wil<br />
zeggen: vergelijkingsmateriaal waarvan tijdens het opslaan<br />
geen juiste ‘code’ is gemaakt en die onbehaaglijke of<br />
onbestemde gevoelens oproept zonder dat <strong>je</strong> weet waarom.<br />
Bad clusters worden dus gevormd tijdens negatieve<br />
ervaringen of emotionele trauma’s die ooit in <strong>je</strong> leven hebben<br />
plaats gevonden. Enkele voorbeelden van ‘ bad cluster’<br />
kunnen zijn fysiek geweld, vernedering, afwijzing, marteling,<br />
ongeval , uitbarsting van ouder(s) of <strong>zelf</strong>s het ontvangen van<br />
een vervelend bericht.<br />
20
“Jaguar, the ard of performance<br />
Zondag Lelystad, Bas:<br />
Als bijrijder zit ik in een Jaguar van 560 PK , De bestuurder<br />
scheurt volle bak, 3 sec 1e bocht, remmen, bocht en gas erop.<br />
Ik ben compleet in de war, waar ben ik?<br />
Wie is die klootzak naast me, hoe durft ie?<br />
Dan even stuk<strong>je</strong> rustig en ik kijk links naast me, hij glimlacht,<br />
en zit heel relaxed. Ik voel ontspanning, kijk nu om me heen, ik<br />
zie alles, de compacte auto, hoor de bak brommen, ruik<br />
banden die rubber afgeven, proef eigenlijk niks maar.....voel<br />
gemak. De volgende 30 en laatste seconden van de rit zijn<br />
prachtig, een grote eruptie.<br />
Ik verbaas me over de G-krachten, vooral accelereren en<br />
afstoppen, wat een beest van een auto, mijn zintuigen staan<br />
maximaal open, genieten. Wat is er gebeurd? Ik was 5 tellen<br />
Out of control. Wat zag en voelde ik toen? Een arousd man,<br />
hij beschikt over mijn lot, vertrouwd. En toen verder? Niks<br />
staat succes nu meer in de weg. En....ik overwon en won.<br />
Wederom een bewijs van beproefd arousd zijn, deze ervaring<br />
neemt niemand me af, wat schakel ik snel dacht ik nog, wie is<br />
meer arousd als ik? Niemand.<br />
Daarna aan een bakkie capu met Maurice, hij kent mij als<br />
geen ander. We gebruiken de ritten in de JAG als middel om<br />
onze toekomst vorm te geven. Grote verandering hangt in de<br />
lucht, dat voelen we. Grote veranderingen in ons leven, nog<br />
meer mensen kunnen helpen, ontwikkeling trainerschap,<br />
loopbaanverandering….het gaat lukken. Dat is hetgeen we<br />
voelen”<br />
21
-Zullen we eens kijken hoe dit eigenlijk in werkelijkheid<br />
werkt?-<br />
Tijdens een ervaring die jij als dermate bedreigend of pijnlijk<br />
ervaart dat <strong>je</strong> het gevoel hebt alle controle te verliezen,<br />
gebeurt er iets vreemds in <strong>je</strong> hersenen. Op dergelijke<br />
momenten ontstaat er een soort kortsluiting in <strong>je</strong> brein. Door<br />
deze kortsluiting worden de zintuiglijk waargenomen<br />
gegevens van zo’n bedreigend moment op een verkeerde<br />
wijze opgeslagen, waardoor ze later onbereikbaar zijn voor <strong>je</strong><br />
bewustzijn. Op een moment van emotioneel en rationeel<br />
controleverlies ontstaat er een bad cluster, een verzameling<br />
gegevens die <strong>je</strong> <strong>je</strong> later niet meer bewust kunt herinneren.<br />
Maar zo’n extreem bedreigende of angstige gebeurtenis zou<br />
toch in <strong>je</strong> geest ‘gebrand’ moeten zijn! Je zou <strong>je</strong> toch elk<br />
detail moeten kunnen herinneren! Vreemd genoeg is dat niet<br />
het geval. Denk maar eens aan een traumatische gebeurtenis<br />
uit <strong>je</strong> eigen leven. Vraag <strong>je</strong> vervolgens eens af hoeveel details,<br />
zoals vormen, kleuren, geuren, smaken of hoe iets aanvoelde,<br />
<strong>je</strong> <strong>je</strong> nog bewust kunt herinneren. In sommige gevallen ben <strong>je</strong><br />
<strong>zelf</strong>s een hele ervaring of periode uit <strong>je</strong> leven kwijt uit <strong>je</strong><br />
bewuste herinnering. Hoe vaak hoor <strong>je</strong> mensen niet na een<br />
extreem bedreigende gebeurtenis zeggen: ‘Hoe ik eruit ben<br />
gekomen of wat ik precies heb gedaan weet ik niet meer,<br />
maar ik heb het wel gered’? Deze ‘vergeten’ gegevens zijn<br />
echter wel degelijk gedetailleerd opgeslagen, als het ware<br />
‘ingebrand’ in <strong>je</strong> hersencellen. Waarom kunnen we ze ons<br />
dan later niet meer herinneren? Omdat ze onjuist<br />
geanalyseerd en zonder de correcte code zijn opgeslagen. Het<br />
bewuste deel van <strong>je</strong> brein kan ze later bij gebrek aan de juiste<br />
codes niet meer in de ‘index’ terugvinden.<br />
22
Een voorbeeld<br />
Hoe werkt dit nu in de praktijk? De baliemedewerker van de<br />
sigarenwinkel wordt het slachtoffer wordt van een<br />
gewapende overval. Dat dit voor hem een extreme<br />
beangstigende ervaring is behoeft niet te worden uitgelegd.<br />
Hoe reageert zijn lichaam hier nu op? hij zal onder andere<br />
meer adrenaline en cortisol (stresshormoon) aanmaken.<br />
Zijn lichaam reageert o.a. met de volgende symptomen:<br />
• Zijn hart bonkt<br />
• Heel vervelend gevoel in de buik, omdat ingewanden<br />
krimpen<br />
• Hij gaat zweten<br />
• Hij gevoel van het krijgen van weke knieën<br />
• Hij heeft het gevoel dat hij flauwvalt<br />
•<br />
Je kunt dus niet zeggen dat dit moment geen indruk op hem<br />
heeft maakt. Het maakt wellicht meer indruk dan alle andere<br />
dingen die hij ooit heeft meegemaakt in zijn leven. Kan hij<br />
zich dit voorval later herinneren? In de meeste gevallen zal hij<br />
<strong>je</strong> vertellen dat hij dit nooit meer zal vergeten zolang hij leeft.<br />
Kan hij zich echter elk detail bewust herinneren? Meestal<br />
niet! Hij weet heel goed dat hij overvallen is en dat hij op dat<br />
moment doodsbenauwd was. Vraag hem echter niet of de<br />
overvaller een muts of een pet op had, of welke kleur zijn<br />
broek, jas of haar had, of wat voor soort pistool hij gebruikte.<br />
Dit soort details kan hij zich niet herinneren. Heeft hij die dan<br />
niet opgeslagen? Jazeker wel! Het voorval was veel te<br />
belangrijk. Elk detail ervan is opgeslagen. Hoe komt het dan<br />
dat hij zich die details niet kan herinneren? Omdat hij die<br />
details door zijn extreme angst onvolledig geanalyseerd en<br />
onjuist gecodeerd heeft opgeslagen in een bad cluster.<br />
23
Vele jaren later<br />
Tien jaar later staat deze jongen, nu een volwassen man, voor<br />
een groep mensen. Hij spreekt deze mensen toe. Plotseling<br />
voelt hij zich heel beroerd.<br />
• Zijn hart bonkt<br />
• Heel vervelend gevoel in de buik, omdat ingewanden<br />
krimpen<br />
• Hij gaat zweten<br />
• Hij gevoel van het krijgen van weke knieën<br />
• Hij heeft het gevoel dat hij flauwvalt<br />
Hij snapt er niets van! Hij zal een oorzaak zoeken:<br />
‘Wellicht ligt het aan hetgeen ik net gedronken heb of<br />
misschien ligt het aan het eten. Misschien is het hier te warm<br />
of is er te weinig zuurstof in de zaal.’ De werkelijke reden<br />
voor zijn klachten is echter de fysiologie (lichamelijke<br />
reacties) van het inmiddels geactiveerde bad cluster van tien<br />
jaar geleden.<br />
Hoe werkt dit nu? …..<br />
24
“Najaar 2011, Zondagochtend om 9.30 uur ontmoet ik op de<br />
golfbaan on Marssum 3 jonge talentvolle kaatsers, Pieter van<br />
Althuis, Hans Wassenaar en Michel vd Veen.<br />
Zij kaatsten al geruime tijd samen en... succes bleef uit.<br />
Die dag was de hoofdklasse-partij in Marssum waaraan ze<br />
meededen. Mijn eerste vraag was; "Wat vrezen jullie<br />
vandaag" Eensgezind antwoordden ze dat ze bang waren om<br />
die dag te verliezen. Ik vroeg hen: “wat kunnen jullie<br />
verliezen?" De wedstrijd, hoorde ik ze zeggen.<br />
“Dat we verliezen, Bas”.<br />
Mannen, jullie kunnen NIET verliezen, vertelde ik hen.<br />
Ze konden hooguit niet winnen. Verliezen is iets wat <strong>je</strong> hebt,<br />
maar het vervolgens kwijtraakt. Ik vertelde het drietal: “En?<br />
Jullie hebben nu niets, dus wat valt er dan te verliezen? Het<br />
enige wat mogelijk is dat betreft winnen of niet winnen. Je<br />
zou als voorbeeld alleen <strong>je</strong> kaatshandschoen kunnen<br />
verliezen, of zo”<br />
Niet per toeval behaalden Pieter, Hans en Michel die dag de<br />
halve finale die maar net niet werd gewonnen. Hans verloor<br />
die dag zijn kaatshandschoen”<br />
25
-Ons onderbewuste kan niet redeneren en niet voelen-<br />
Je zou nu kunnen zeggen: ‘Maar deze twee situaties zijn toch<br />
totaal verschillend? Die vriendelijk lachende mensen vormen<br />
toch geen enkele bedreiging voor hem? Je kunt deze situatie<br />
toch niet vergelijken met de overval die hij tien jaar geleden<br />
heeft meegemaakt?’ Dat is allemaal correct en ogenschijnlijk<br />
juist geredeneerd. Het vervelende is echter dat ons<br />
onderbewustzijn, in tegenstelling tot ons bewustzijn, niet<br />
redeneert. Het onderbewuste vergelijkt en analyseert slechts,<br />
zonder daarbij ook maar iets te voelen of te beredeneren.<br />
Ons onderbewuste werkt net zo wetmatig als een computer.<br />
De kleuren en vormen die de man in ons voorbeeld ziet,<br />
activeren neuronen met een specifieke taak en daarmee ook<br />
het aldaar opgeslagen vergelijkingsmateriaal.<br />
Helaas liggen in exact de<strong>zelf</strong>de hersencellen ook de bad<br />
cluster-gegevens opgeslagen. Met de actief geworden bad<br />
cluster-gegevens worden ook de daaraan gekoppelde<br />
emoties die destijds aan de bad cluster gekoppeld zijn –<br />
uitgevoerd. Met als resultaat dat de man zich plotseling<br />
onwel voelt in het eerdergenoemde voorbeeld.<br />
Elke neuroon in ons brein heeft een specifieke taak<br />
Zoals eerder vermeld heeft elke neuron (hersencel) in <strong>je</strong> brein<br />
zijn eigen specifieke taak. Een neuron slaat niet een hele<br />
gebeurtenis op, maar slechts één specifiek detail van een<br />
gebeurtenis.<br />
26
Een neuroon slaat bijvoorbeeld slechts één specifieke kleur<br />
op of één soort geur, vorm, beweging, smaak, enzovoort. Dit<br />
betekent dus dat er bijvoorbeeld slechts één neuroon (of<br />
combinatie van neuronen) in staat is om de kleur rood op te<br />
slaan. Of de kleur nu in een pet, deur, blouse, auto, broek,<br />
enzovoort zit, doet daarbij niet ter zake.<br />
Zodra deze specifieke kleur rood door <strong>je</strong> ogen wordt<br />
waargenomen, worden de neuronen in <strong>je</strong> hersenen waar<br />
deze kleur ligt opgeslagen automatisch geactiveerd.<br />
Via een code, die in andere cellen in <strong>je</strong> hersenen wordt<br />
opgeslagen, worden dan de verschillende<br />
neuronencombinaties tot één herinnering samengevoegd.<br />
Normaal gesproken bestaat dit geactiveerde<br />
vergelijkingsmateriaal uit een groot aantal clusters (juist<br />
gecodeerde herinneringen), maar helaas zit daar soms ook<br />
een bad cluster tussen!<br />
27
Wat is nu dan de oorzaak?<br />
In ons voorbeeld zijn door de huidige waarnemingen van het<br />
groep<strong>je</strong> mensen wellicht honderden (juist gecodeerde)<br />
clusters in het brein van de man (baliemedewerker van<br />
voorheen) geactiveerd als vergelijkingsmateriaal. Daartussen<br />
zit helaas ook de bad cluster van tien jaar geleden. Waarom?<br />
Omdat er voldoende overeenkomst in losse gegevens bestaat<br />
tussen de overval en de huidige situatie (spreken voor een<br />
groep mensen) Kijk maar eens naar de overeenkomsten:<br />
Huidige situatie<br />
• In de groep mensen waarvoor wordt gesproken staat<br />
een vrouw met een rode jurk<br />
• Paarse gordijnen in de sprekerszaal<br />
• Blauwe blouse en jas<br />
• Zwarte microfoon (op haar gericht)<br />
Bad cluster situatie<br />
• Rode jas van de overvaller<br />
• Paarse pet overvaller<br />
• Blauwe broek van de baliemedewerker<br />
• Zwart pistool (op haar gericht)<br />
28
Zij solliciteert naar baan behoud op <strong>zelf</strong>de functie. Ze wordt<br />
het niet, Ondanks dat haar chef in de selectiecommissie zit<br />
meldt ze zich ziek.<br />
“De organisatie is ziek. Een vastgesteld ziektebeeld vraagt om<br />
maatregelen. Of <strong>je</strong> herstelt met ingrepen of via<br />
wetenschappelijk onderzoek ga <strong>je</strong> de oorzaak opzoeken. Ik<br />
stel vast dat de ingreep, lees medicatie geen effect heeft, ergo<br />
de intensiteit van de kwaal neemt toe. De dosis toegediende<br />
medicatie is verkeerd, teveel leidt tot overspannenheid, te<br />
weinig tot berusting. Men is niet in staat de juiste dosering<br />
toe te passen. De patiënt blijft ziek en word nog zieker. De pijn<br />
word zo hevig dat het ondraagbaar word, er rest slechts 1<br />
optie: amputatie. Dit is zeer ingrijpend, <strong>je</strong> snijd gewoon een<br />
dood deel weg. Dat dode deel vecht voor behoud, dood is<br />
namelijk het laatste. Dus in het lichaam is veel strijd. Toch<br />
gaat het dode deel eraf, de napijnen zijn hevig, fantoom<br />
heerst. Met de jaren slijt die pijn, uiteindelijk leeft het bedrijf<br />
verder. Het niet bestrijden van de ziekte is dodelijk voor allen.<br />
De ziekte zit in de mens, in de niet-onvoorwaardelijke<br />
houding. Normaal is wat we allemaal algemeen<br />
maatschappelijk aanvaardbaar vinden. Pleisters plakken<br />
werken nooit, het lichaam moet van binnen uit reinigen. En de<br />
complexiteit gebiedt te zeggen dat het rottingsproces zover<br />
gevorderd is dat herstel niet mogelijk is. We moeten er mee<br />
leven, tot de dood erop volgt. Dus, ik kies voor me<strong>zelf</strong>, help<br />
waar ik kan en heb met me<strong>zelf</strong> afgesproken dat alleen ik tel.<br />
Ik wil wel leven. Het bedrijf waar ik werk betreft de<br />
organisatie”<br />
Wat is de oplosssing: De onderste steen boven?<br />
29
-Zo kan <strong>je</strong> dus ziek warden-<br />
Stel nu dat de bad cluster voor het eerst actief is geworden<br />
op zijn werk. De ervaring van het onwel-voelen door deze<br />
activering (spreken voor een groep mensen) is nu opgeslagen<br />
in haar onderbewuste brein. Naast dat onaangename gevoel<br />
worden echter nu ook de overige zintuiglijke gegevens<br />
opgeslagen, zoals alle voorwerpen, kleuren, vormen,<br />
enzovoort van de ruimte waarin dit plaatsvond. Komt ze de<br />
volgende dag die ruimte opnieuw binnen, dan zal haar brein,<br />
op basis van de gelijkheid van gegevens, de ervaring van<br />
gisteren ongetwijfeld activeren als vergelijkingsmateriaal.<br />
Gaat ze nu ook nog nadenken over wat er gisteren gebeurde,<br />
dan wordt deze herinnering ook nog eens geïntensiveerd.<br />
Komt er nu ook toevallig nog een collega binnen die de<strong>zelf</strong>de<br />
kleur kleding draagt als de kleuren in de bad cluster, dan zal<br />
het onaangename gevoel opnieuw toeslaan. Nu kun <strong>je</strong> met<br />
zekerheid aannemen dat ze zich de daaropvolgende dag dat<br />
ze daar weer binnenkomt opnieuw onwel gaat voelen. (Het<br />
brein volgt hierin precies het<strong>zelf</strong>de patroon als bij het<br />
ontwikkelen van een fobie). Blijven deze<br />
herinneringsmomenten voortdurend in haar omgeving<br />
aanwezig, dan zal haar fysiologie blijvend verstoord zijn, met<br />
als uiteindelijke gevolg: psychische en psychosomatische<br />
klachten.<br />
30
“Een op de drie profvoetballers kampt met<br />
depressies. Depressie komt relatief vaak voor bij<br />
profvoetballers. Uit onderzoek is gebleken dat meer dan een<br />
derde last heeft van mentale problemen, vooral als zij kampen<br />
met een ernstige blessure. De cijfers wijzen uit dat<br />
profvoetballers vaker depressief zijn dan een gemiddelde<br />
burger. In Nederland bijvoorbeeld komt depressie voor bij 17<br />
procent van de bevolking.<br />
Door: Redactie 6 oktober 2015, 14:10 - Bron: ANP<br />
Het is een bekend fenomeen dat persoonsverheerlijking<br />
zelden leidt tot gelukkige mensen Bram Bakker Het is al jaren<br />
bekend dat topsport mentaal ongezond is, maar een op de<br />
drie profvoetballers klinkt psychiater Bram Bakker, die niet<br />
betrokken was bij het onderzoek, als 'de hoogst mogelijke<br />
schatting'. 'Als <strong>je</strong> het mij zou vragen zou ik eerder zegen een<br />
op de vier of vijf', zeg Bakker. 'Maar profvoetbal is<br />
waarschijnlijk de meest ongezonde sport van allemaal. Dat<br />
komt voor een groot deel door het geld en de aandacht die<br />
ermee gepaard gaat. Het is een bekend fenomeen dat<br />
persoonsverheerlijking zelden leidt tot gelukkige<br />
mensen.' Het onderzoek is uitgevoerd door de<br />
wereldspelersvakbond Fifpro onder leiding van de<br />
wetenschappers Vincent Gouttebarge en Gino Kerkhoffs, die<br />
zijn verbonden aan het AMC in Amsterdam. De bevindingen<br />
wijzen volgens hen uit dat de problemen ernstiger zijn dan<br />
gedacht. De onderzoeksleider, <strong>zelf</strong> een oud-voetbalprof, hoopt<br />
dat de clubs meer aandacht gaan besteden aan het probleem.<br />
'De medische staf van een club moet zich meer bewust zijn<br />
van de mentale crisis waarin een speler kan komen na een<br />
operatie. Snelle onderkenning en snelle behandeling<br />
bevorderen een gezonde rentree en voorkomen ernstige<br />
31
mentale problemen op de lange termijn.'<br />
In totaal 826 profs en oud-profs zijn onderzocht, afkomstig uit<br />
België, Chili, Finland, Frankrijk, Japan, Noorwegen, Paraguay,<br />
Peru, Span<strong>je</strong>, Zweden en Zwitserland. Van de 607 profs die<br />
nog actief zijn, heeft 38 procent wel eens last gehad van<br />
depressieve verschijnselen. Van de 219 oud-profs ligt dat<br />
percentage op 35 procent.<br />
Uit de studie komt naar voren dat spelers die drie of meer<br />
zware blessures moesten doorstaan in hun carrière, vier keer<br />
zoveel psychische problemen rapporteerden. De symptomen<br />
varieerden van sombere buien en angsten tot slaap- en<br />
alcoholproblemen. Onderzoek naar mentale welzijn Stefan<br />
Groothuis Stefan Groothuis © ANP In een videoboodschap,<br />
waarin het onderzoek wordt aangekondigd, worden de<br />
Nederlands topsporters uitgenodigd om mee te werken aan<br />
een onderzoek naar hun mentale welzijn. Ze kunnen drie<br />
vragenlijsten elektronisch invullen. 'Mentaal welzijn is van<br />
cruciaal belang, maar wordt vaak nog onderschat', zegt<br />
waterpoloster Mieke Cabout in de boodschap. Cabout zit in<br />
de Atletencommissie van NOC*NSF. De commissie heeft<br />
samen met de sportkoepel en het Academisch Medisch<br />
Centrum in Amsterdam het initiatief genomen het mentale<br />
welzijn van huidige en voormalige olympische topsporters te<br />
onderzoeken. 'Met dit onderzoek kunnen wij het<br />
topsportklimaat op het mentale vlak verbeteren.' Schaatser<br />
Stefan Groothuis speelt een belangrijke rol in het onderzoek.<br />
De olympisch kampioen op de 1000 meter vertelt in de<br />
videoboodschap over zijn depressie in 2011. 'Door hier nadien<br />
open over te zijn kon ik me vri<strong>je</strong>r bewegen en zowel privé als<br />
sportief kreeg ik alles weer op de rit. Met gelukkig twee<br />
gezonde kinderen én olympisch goud.”<br />
32
-Angst voor <strong>je</strong> eigen verleden kan <strong>je</strong> grootste vijand worden-<br />
Bijna elk mens wil zijn of haar gezondheid, levensstijl en<br />
levensgeluk wel verbeteren. Zou dit door een pillet<strong>je</strong> of een<br />
drank<strong>je</strong> te bereiken zijn, dan staan mensen in de rij om deze<br />
in ontvangst te nemen. Moet <strong>je</strong> daarvoor echter de<br />
confrontatie met <strong>je</strong><strong>zelf</strong> aangaan, dan blijken maar weinig<br />
mensen die moed te bezitten. Niets lijkt zo beangstigend als<br />
de confrontatie met <strong>je</strong><strong>zelf</strong> en <strong>je</strong> eigen verleden. Alhoewel het<br />
in het begin wellicht beangstigend lijkt, is het uiteindelijke<br />
effect niet beangstigend maar juist enorm bevrijdend en een<br />
schitterende verrijking van ons mens-zijn. Zodra <strong>je</strong> volledig<br />
begrijpt hoe <strong>je</strong> onderbewustzijn <strong>je</strong> gezondheid, gedrag en<br />
welzijn <strong>bepaal</strong>t en welke rol bad clusters hierin spelen,<br />
verandert alles. Je gaat dan beseffen dat het veel<br />
beangstigender is om niet naar <strong>je</strong> verleden te kijken dan wel.<br />
Het in <strong>je</strong> brein laten zitten van deze gevaarlijke stoorzenders<br />
met hun verwoestende fysiologische lading is veel<br />
beangstigender dan er de confrontatie mee aan te gaan. Als<br />
<strong>je</strong> ze laat zitten, dan zullen ze met zekerheid <strong>je</strong> levensvreugde<br />
en gezondheid ondermijnen.<br />
33
Heb ik al vertelt: DAT JE GOED bezig bent? Ik vind dat <strong>je</strong><br />
GOED bezig bent met het pro<strong>je</strong>ct / jou heden en toekomst!<br />
“Bas: Aja, wat is goed he? Kan mij niet zo veel bekommeren<br />
om wat anderen zeggen, iedereen heeft altijd wel wat aan te<br />
merken, en dat is vanuit de arousalsgedachte nog te<br />
begrijpen ook. Als een mens lovend is over een ander voelt die<br />
"normale" mens dat als een bedreiging <strong>je</strong>gens zich<strong>zelf</strong>. En dat<br />
wil een mens niet, niemand wil dreiging, dreiging voel <strong>je</strong><br />
onder in <strong>je</strong> brein, onder <strong>je</strong> denkenzijn, dus in <strong>je</strong> dieren- en<br />
reptielenbrein. Van <strong>je</strong> afbijten en overleven, <strong>je</strong> kent dat, dat<br />
willen we niet. En.....ik wil dat juist wel, daar ligt mijn groei.<br />
Dreiging vind ook ik niet leuk, en alleen door toe te geven aan<br />
ongemakkelijk gevoel, aan irritatie, aan eigenlijk een omissie<br />
in <strong>je</strong><strong>zelf</strong>, realiseer <strong>je</strong> <strong>je</strong><strong>zelf</strong> dat alleen jij, ik dus, dat kan<br />
voorkomen. Echter als ik alles daarmee kan voorkomen, echt<br />
alles ben ik geen mens meer, ben ik een übermensch. Iemand<br />
heeft dat ooit geprobeerd en...niet gelukt. Dat gaat ook niet,<br />
nooit gebeuren, althans dat maken wij niet mee. Dus wat ik<br />
doe is niet normaal, en al zeker geen algemeen geldende<br />
norm. Toch ben ik blij dat ik niet normaal ben, juist daardoor<br />
leef ik. En "goed bezig zijn" zeggen over een ander zegt nog<br />
meer over <strong>je</strong><strong>zelf</strong>, nl het verlangen in <strong>je</strong> dat respect echt<br />
bestaat. Respectvol kunnen zijn <strong>je</strong>gens een ander betekent<br />
dat jij <strong>zelf</strong> alle respect verdient. En dat is alweer een<br />
vergelijking die niet op gaat. Want respectvol uitspreken is<br />
compleet anders dan respectvol zijn. De grap is dat wat<br />
hierboven beschreven staat vooral geldt voor. .........J O U W<br />
en bedankt voor <strong>je</strong> vriendschap. Deze helpt mij enorm om<br />
"niet" normaal te zijn”<br />
ZO HE! Die is gaaf. Thanks<br />
Daar heb ik niet van terug....<br />
34
-Arousd zijn en voelen is trainbaar-<br />
Concreet<br />
• Stap 1:<br />
Negatieve gevoelsneuronen loskoppelen van gebeurtenissen<br />
of gedrag.<br />
• Stap 2:<br />
De gevoelsneuronen koppelen aan positieve gevoelens.<br />
Algemeen: gevoelsneuronen zweven in het brein, en als deze<br />
positief geladen zijn zullen die aan vrijwel al het gedrag<br />
gekoppeld worden, hierdoor ontstaat gevoel van arousd die<br />
de sporter snel kan oproepen, en daardoor ligt succes voor<br />
het oprapen. Om de kracht van de zogenaamde bad cluster<br />
onschadelijk te kunnen maken moet <strong>je</strong> wel eerst in staat zijn<br />
de bad cluster te onderkennen en te lokaliseren. Je zal leren<br />
herkennen dat dit mechanisme steeds actief wordt wanneer<br />
<strong>je</strong> een onaangename of ongewenste emotie voelt opkomen.<br />
Tijdens een Arousal training haal <strong>je</strong> zintuiglijke details naar<br />
boven die ooit onjuist gecodeerd en verkeerd zijn<br />
opgeborgen in <strong>je</strong> onderbewuste database. Het meest<br />
belangrijke wat <strong>je</strong> daarbij doet, is de verwoestende<br />
emotionele (fysiologische) lading verwijderen die aan deze<br />
details gekoppeld is. Je elimineert dus de negatieve emotie<br />
die aan de bad cluster hangt en niet de feitelijke inhoud van<br />
de bad cluster. Het enige deel van <strong>je</strong> brein dat in staat is deze<br />
transformatie uit te voeren is dat deel waar <strong>je</strong> gevoelens<br />
geregistreerd worden, namelijk <strong>je</strong> bewustzijn. Daarom is het<br />
bewust herinneren van de inhoud van een bad cluster de<br />
enige weg om deze permanent van zijn gezondheid- en<br />
gedragsverstorende kracht te ontdoen en deze kracht te<br />
transformeren in positieve en gezonde energie.<br />
35
Arousal training:<br />
Je traint en leert bewust de/een vaardigheid(en)<br />
• Van een ervaring (opdoen) leer <strong>je</strong>, bewust en<br />
onbewust<br />
• Een toepassing van de vaardigheid vindt<br />
onbewust plaats bij een ervaring onder<br />
conditie’s van spanning en/of dreiging.<br />
• het individu in staat van opperste ongemak<br />
brengen waardoor optimaal - slecht- gevoel<br />
herkent word door sporter of deelnemer<br />
Dit gevoel omkeren in positief gevoel door succeservaringen.<br />
Ieder individu verbetert zijn arousalnivo door<br />
complementaire training<br />
36
5.<br />
uitproberen<br />
nieuwe situatie<br />
4.<br />
Oplossing<br />
zoeken<br />
1.<br />
mijn<br />
(trainings)<br />
ervaring<br />
2.<br />
wat ervaar ik op<br />
dit moment?<br />
3.<br />
bewustwording<br />
37
1. Mijn ervaring<br />
Wat wil ik bereiken, waar wil ik op letten, wat wil ik<br />
uit proberen?<br />
2. Wat ervaar ik op dit moment?<br />
Wat gebeurd er nu concreet? wat wil ik, wat doe<br />
(gedachte(n), gevoel, …) ik?<br />
3. Bewustwording<br />
Wat is de invloed van de context op dit alles? Waar<br />
loop ik tegenaan?<br />
4. Oplossingen zoeken<br />
Welke mogelijkheden zijn er? Welke voor- en nadelen<br />
hebben deze?<br />
5. Uitproberen in nieuwe situatie<br />
Wat ga ik toepassen of uit proberen?<br />
38
Wat is de relatie tussen arousal en presteren?<br />
Arousal verwijst naar de aard en belevenis van de motivatie<br />
in een <strong>bepaal</strong>d moment betreffende een activiteit. Je kan het<br />
vergelijken met de termen opwinding, alertheid, staat van<br />
paraatheid, waakzaamheid en mentale gereedheid. Arousal<br />
verwijst naar de energietoestand van lichaam en geest.<br />
Arousal heeft een lichamelijke en een mentale component,<br />
maar is te onderscheiden van angst omdat arousal niet<br />
noodzakelijk geassocieerd is met positieve of negatieve<br />
gevoelens. Maar in een direct conflict tussen twee individuen<br />
zal het sterkere individu eerder arousal ondervinden, terwijl<br />
het zwakkere individu eerder angst zal voelen. Terwijl de<br />
lichamelijke uiting het<strong>zelf</strong>de kan zijn.<br />
-Waarom beïnvloedt arousal het presteren?-<br />
Arousal verhoogt de spierspanning in het lichaam en dit heeft<br />
weer invloed op de coördinatie. Arousal veroorzaakt een<br />
vernauwing van de aandacht en de concentratie. Voor<br />
<strong>bepaal</strong>de taken heb <strong>je</strong> een brede aandacht nodig, waarbij <strong>je</strong><br />
de hele context moet inschatten. Bijvoorbeeld bij een<br />
tegenaanval in voetbal is de positie van <strong>je</strong> teamgenoten, <strong>je</strong><br />
tegenstanders en het openen van de buitenspelval relevant.<br />
Indien <strong>je</strong> door hoge arousal alleen nog vernauwde aandacht<br />
hebt voor de bal en het doel, dan verlies <strong>je</strong> de context uit het<br />
oog en mis <strong>je</strong> misschien de gelegenheid om een beslissende<br />
voorzet te geven naar een vrijstaande teamgenoot.<br />
39
Of om op het juiste moment de stap te maken voor de<br />
buitenspelval indien de situatie zich voordoet. Aan de andere<br />
kant zal <strong>je</strong> irrelevante en storende informatie uit <strong>je</strong><br />
aandachtsveld houden en beperk <strong>je</strong> <strong>je</strong> tot <strong>je</strong> eigen lichaam, de<br />
bal en de goal. Storende informatie zou bijvoorbeeld kunnen<br />
zijn het publiek dat joelt en storende bewegingen maakt<br />
achter het doel of de tegenstander die <strong>je</strong> wilt afleiden.<br />
Arousal verwijst naar de energietoestand van lichaam en<br />
geest. Arousal verloopt dus op een schaal van zeer lage<br />
energie, zoals slaap, tot extreem hoge energie in opwindende<br />
situatie, of bedreigende situaties zoals de climax van een spel,<br />
sex of een vecht- of vluchtsituatie. Arousal kent een<br />
algemene lichamelijke uiting, waarbij meerdere systemen<br />
gelijktijdig geactiveerd worden: hartslag, ademhaling,<br />
zweetsecretie en de electrische activiteit van de hersenen.<br />
Maar ook cognitieve processen zoals bijvoorbeeld<br />
waarneming, aandacht en concentratie zullen net als het<br />
motorisch presteren door arousal worden beïnvloed.<br />
40
-Door wie wordt het arousalniveau <strong>bepaal</strong>d?-<br />
Dit wordt <strong>bepaal</strong>d door <strong>je</strong><strong>zelf</strong>.<br />
Als voorbeeld kan een voetballer zijn arousalniveau <strong>zelf</strong><br />
trachten te bepalen naargelang de situatie dit vergt tijdens de<br />
wedstrijd. Dus zijn er manieren om het arousalniveau te<br />
verhogen of te verlagen door middel van <strong>zelf</strong>regulatie. Bij alle<br />
pogingen om arousal te controleren en te manipuleren, staat<br />
het bewustzijn van de speler of atleet over zijn eigen<br />
arousalniveau voor en tijdens de competitie centraal. Wat<br />
men niet ervaart kan men niet manipuleren.<br />
Concreet gezegd zal de speler of atleet moeten leren om te<br />
gaan met angst en zorgen te controleren en zich bewust te<br />
worden van lichamelijke signalen zoals ademhalingssnelheid,<br />
spierspanning, hartfrequentie en zweten.<br />
Arousd zijn betekent dat <strong>je</strong> in staat bent geen enkele<br />
negatieve invloed toe te laten, in <strong>je</strong><strong>zelf</strong>, die <strong>je</strong> prestatie<br />
belemmert.<br />
Arousd zijn is oproepbaar waar en wanneer <strong>je</strong> wilt.<br />
Herken, erken en overwin de pijn bij <strong>je</strong><strong>zelf</strong> en blijf niet<br />
excuses hangen, de top kent geen compromissen, te<br />
beginnen bij <strong>je</strong><strong>zelf</strong>.<br />
Maak <strong>je</strong> ego ondergeschikt aan <strong>je</strong> authenticiteit , <strong>je</strong> verleden<br />
<strong>je</strong> basis, hoe dan ook, verloochen dat niet. Gisteren is<br />
vandaag is morgen.<br />
41
“Zondag 25 september 2016. Donrijp.<br />
Vanaf dag 1 van de geboorte leert het kind denken. Alles gaat<br />
op gevoel bij de baby, eten <strong>lekker</strong>...dan lach<strong>je</strong>, ruik het zijn<br />
ma, dan lach<strong>je</strong>, allemaal op 2 zintuigen gerucht, ruiken en<br />
proeven. Oh ja, beet<strong>je</strong> horen ook als mama praat.<br />
Het denken ontwikkelt zich langzaam, 0-1 is 95% op gevoel,<br />
en ieder jaar gaat daar 5-10% vanaf, en op zijn gemiddeld 11<br />
jaar is voelen en denken in balans. Het schiet dan nog wel<br />
makkelijk van ene naar andere, met extremen als gevolg.<br />
Voorbeelden daarvan zijn vechten op straat, uitbundig<br />
feesten, emotievol gedrag noem ik dat. En langzamerhand<br />
komt er balans tot aan 50-50%.<br />
Dit is vanaf dag 1 te sturen middels arousals, hoe sneller het<br />
kind dit beheerst, hoe stabieler en weerbaarder het zal zijn.<br />
Ik had er 40 jaren voor nodig, onze 3 zonen 20 jaar op dit<br />
moment.<br />
Waarom dat verschil? Omdat ik ze vanuit mijn ervaring dat al<br />
vroeg meegegeven heb. En zie het resultaat, 3 arousd<br />
mannen!!!”<br />
42
-Het brein-<br />
Het leven van het kind is te onderscheiden in blokken van 4<br />
jaren, elk met zo zijn eigen specifieke kenmerken.<br />
Sensomotorisch-cognifief-sociaal-affectiefopleidbaarheid-arousd<br />
zijn<br />
‘algemene ontwikkeling brein’:<br />
0 – 6 jaren:<br />
hersenen - Hardware wordt opgebouwd. De hardware<br />
bestaat uit:<br />
vermogen tot aandachtig kijken en luisteren.<br />
Spraakvermogen wordt geactiveerd en geheugen<br />
uitgebouwd. De hardware bestaat uit motorische<br />
vaardigheden die het mogelijk maken om de complexe<br />
vaardigheden van sporten en schrijven te kunnen uitvoeren.<br />
Ook wel schoolrijp genoemd.<br />
43
6 -12 jaren:<br />
Hierna de software, de zogenaamde software zoals lezen,<br />
rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis ookwel de<br />
schoolvakken. Wanneer de software wordt geïnstalleerd<br />
voordat de hardware zicht heeft kunnen vestigen dan de<br />
loopt de zogenaamde computer ‘vast’. Na de primaire<br />
sensorische gebieden – de taalgebieden en de motorische<br />
gebieden – ontwikkelen zich de associatiegebieden. Nu vindt<br />
integratie plaats van kijken, luisteren, taal, motoriek etc. En<br />
kan het kind leren lezen, rekenen, schrijven en zwemmen.<br />
Laatste fase ontwikkeling de gebieden welke te maken<br />
hebben met motivatie, oordeelsvorming en redeneren.<br />
• Fase van vroege puberteit.<br />
12-18 jaren:<br />
hersendelen die verantwoordelijk zijn voor vaardigheid<br />
<strong>zelf</strong>standig werken, plannen, organiseren en structuur<br />
aanbrengen en de evaluatie van eigen gedrag en de mening<br />
van anderen.<br />
• Midden pubertijd onder invloed van de<br />
maatschappij, experimenteert met<br />
keuzemogelijkheden.<br />
• Late pubertijd voor velen in teken van het<br />
aangaan van verplichtingen op gebied van<br />
maatschappelijke verplichtingen en<br />
persoonlijke relaties.<br />
18-24 jaren:<br />
Verfijning van de organisatie in het brein vindt plaats.<br />
Plannings-controlefunctie zijn rijp.<br />
44
“Wie voedt eigenlijk wie op? Ouders, leerkrachten, iedereen in<br />
de omgeving op de opvoeding van het kind. Echter, niemand<br />
voedt op, het kind doet dat helemaal <strong>zelf</strong>. Ingegeven met<br />
genen, intro- extravert, intuïtief of nadenkend, sensitief of<br />
koel, belang en interesse voor ander of individualist, sociaal of<br />
niet heet dat. Onbewust en in de rust bewust zal het kind <strong>zelf</strong><br />
keuzes maken, het zal altijd die tips, aanwijzingen en kritische<br />
opmerkingen <strong>zelf</strong> toetsen, beoordelen of die wel danwel niet<br />
bij hem of haar passen. Wat die past zal negeergedrag<br />
opleveren, past het wel dan accepteert hij/zij dit. Het in de<br />
ogen van de opinie best opgevoedde kind kan "ontsporen",<br />
het in sloppenwijk en in achterstand en met beroerde ouders<br />
opgevoedde kind kan tot grote hoogte stijgen. Natuurlijk<br />
vormen genoemde alternatieven een <strong>bepaal</strong>de basis, en voor<br />
grote groep zal dit gemeengoed zijn, zij zijn in alles, bijna alles<br />
en grotendeels neutraal, het gewone kind, die in aanleg al<br />
weinig of geen uitspattingen had. Toch is ook dit kind uniek,<br />
ook hij/zij zal "op eigen / eigenwijze wijze" in het leven staan.<br />
Het uitspattende kind zal opvallen, de voorbeelden kennen<br />
we, johan Cruijff of wibi Soerjabi of anker en anker. Het kind<br />
ontwikkelt zich aldus, en voedt zich<strong>zelf</strong> op, het kind kiest, het<br />
kind <strong>bepaal</strong>t, niet de pa of ma enz, het kind zoekt wat bij hem<br />
of haar past. De invloed van externen op het kind zal direct<br />
vanaf de geboorte verminderen, op 4 jarige leeftijd 75%, op 6<br />
jaar 50%, op 8 jaar 25%, en vanaf 10-12 nihil. Een vrouw is op<br />
12 jaar volwassen, een man op 14 jaar. 95 % is hier al<br />
<strong>bepaal</strong>d. Als het kind geen pech heeft zal het zich mooi<br />
doorontwikkelen. Pech is heel vervelend, foute vriend<strong>je</strong>, ghb in<br />
<strong>je</strong> glas, de aanrijding veroorzaakt door debiele<br />
dronkelap. Kortom, wie voedt wie op? Het kind <strong>bepaal</strong>t het in<br />
alles vooral <strong>zelf</strong>, 95% is in het kind onbestuurbaar. Dus<br />
ouders, maak <strong>je</strong> niet druk, het gaat toch anders dan verwacht,<br />
en het komt zo het komt en gaat zo het gaat”<br />
45
-Je bewustzijn, het gekoppelde positieve gevoel, <strong>je</strong> verleden-<br />
Het is van het grootste belang dat zich zogenaamde “good<br />
clusters” ontwikkelen in het brein. Ookwel dat aan de<br />
opgeslagen gebeurtenissen goede gevoelens gekoppeld zijn.<br />
Dit geld voor de totale ontwikkeling van kind, -top-sporter,<br />
medewerker, manager enz.<br />
We hebben eerder gezegd dat als het onderbewuste proces<br />
van registreren en opslaan goed verloopt, dan zijn al die<br />
fragmenten door een soort code met elkaar verbonden tot<br />
een herinnering, een zogenoemde ‘cluster’. Wanneer <strong>je</strong> <strong>je</strong><br />
iets herinnert, dan stelt <strong>je</strong> bewustzijn uit alle fragmenten die<br />
deel uitmaken van dat cluster opnieuw een plaat<strong>je</strong> samen. Je<br />
weet dan weer waar iets heeft plaatsgevonden, hoort weer<br />
de klank van de muziek of de stemmen van toen, ruikt weer<br />
de<strong>zelf</strong>de geur en ondergaat opnieuw de<strong>zelf</strong>de lichamelijke en<br />
emotionele gewaarwordingen. Je brein reconstrueert<br />
voortdurend <strong>je</strong> herinneringen. Al deze herinneringen zijn in <strong>je</strong><br />
hersencellen opgeslagen en worden gebruikt als<br />
vergelijkingsmateriaal. Om dit te kunnen moet <strong>je</strong><br />
onderbewuste brein een groot aantal vergelijkingen maken<br />
tussen een huidige waarnemingen en alles wat er ooit in het<br />
verleden over dat onderwerp reeds is opgeslagen in <strong>je</strong><br />
hersencellen. Je bewustzijn van het heden, hetgeen <strong>je</strong> hebt<br />
ervaren en dat wat <strong>je</strong> nu begrijpt, wordt op deze wijze<br />
volledig <strong>bepaal</strong>d door deze soortgelijke opgeslagen gegevens<br />
uit jouw verleden. Dit is namelijk het enige<br />
vergelijkingsmateriaal dat voor jou beschikbaar is. In dit<br />
vergelijkingsproces verwerkt het onderbewuste deel van het<br />
brein gemiddeld ongeveer een miljoen keer zoveel gegevens<br />
als er ooit wordt doorgezonden naar het bewuste deel van<br />
het brein.<br />
46
Een “good cluster” in het brein is positief gelabeld. Er is een<br />
positieve gevoelsneuron gekoppeld (een plaat<strong>je</strong>). De<br />
gebeurtenis is als positief ervaren. Dit betekent dat in een<br />
volgende soortgelijke situatie teruggegrepen word naar dat<br />
gevoel. Een goed gevoel voelt vertrouwd. Een vertrouwd<br />
gevoel verhoogt het <strong>zelf</strong>vertrouwen. En <strong>zelf</strong>vertrouwen<br />
verstevigt <strong>je</strong> basis en vergroot <strong>je</strong> authenticiteit.<br />
Zelfvertrouwen is maakbaar. Jij bent hierin dus leidend en jij<br />
<strong>bepaal</strong>t.<br />
Vergelijk <strong>zelf</strong>vertrouwen met de in de fysiologie genoemde<br />
“supercompensatie”<br />
Supercompensatie is binnen de trainingsleer een term voor<br />
het fenomeen dat het lichaam na een trainingsimpuls, altijd<br />
de neiging heeft om zich te herstellen boven het<br />
oorspronkelijk uitgangsniveau.<br />
Om supercompensatie te bewerkstelligen, zal het lichaam<br />
een trainingsprikkel moeten krijgen. Deze trainingsprikkel zal<br />
boven een <strong>bepaal</strong>d minimum (wordt vaak ervaren als in niet<br />
comfort zone trainen) moeten liggen om het gewenste effect<br />
te bereiken. Een voorbeeld van een trainingsprikkel is<br />
bijvoorbeeld een duurtraining waarbij de energievoorraad<br />
wordt aangesproken. Een ander voorbeeld is krachttraining,<br />
waarbij spieren op microniveau worden beschadigd. In beide<br />
gevallen zal het lichaam in de herstelfase de voorraden<br />
aanvullen en de schade herstellen, waarbij bij volledig herstel<br />
het uitgangsniveau boven het oorspronkelijke niveau ligt.<br />
47
Nu <strong>je</strong> weet hoe supercompensatie werkt waarbij er gefaseerd<br />
kan worden gebouwd naar een hoger niveau is dit ook te<br />
realiseren met <strong>je</strong> (<strong>zelf</strong>)vertrouwen. Als <strong>je</strong> voor jou<br />
<strong>zelf</strong>vertrouwen een cijfer mocht geven op dit moment en <strong>je</strong><br />
zou deze het cijfer 6 geven dan kan <strong>je</strong> door middel van<br />
trainen van deze zogenaamde 6 een 8 maken. Hoe kan ik dit<br />
inzetten voor <strong>je</strong><strong>zelf</strong> en voor de eventueel te begeleiden<br />
deelnemer? Gedrag is verklaarbaar. Het is te verklaren bij<br />
alles wat <strong>je</strong> doet of bij alles wat <strong>je</strong> vraagt, maar vooral<br />
teruggeeft naar aanleiding van gedrag wat <strong>je</strong> waarneemt.<br />
Verbind positieve conclusies aan gedrag wat <strong>je</strong> bij <strong>je</strong><strong>zelf</strong> en /<br />
of bij de ander waarneemt. Ga vooral eerst uit van wat goed<br />
ging en benoem dat. Voorwaarde is dat <strong>je</strong> reeële doelen hebt<br />
gesteld. Onhaalbare doelen leiden vrijwel altijd tot<br />
"faalgevoelens" en juist hiermee bereik <strong>je</strong> het<br />
tegenovergestelde. Een reëel gesteld doel is altijd haalbaar,<br />
echter dit gestelde doel zal "met moeite" haalbaar moeten<br />
zijn. Om enigszins lastige doelen te realiseren is de<br />
voorwaarde gesteld dat <strong>je</strong> onvoorwaardelijk bent. Dus hard<br />
werken en <strong>je</strong> best doen, een positieve benadering, ook wel<br />
"open staan" genoemd, dat <strong>je</strong> wil luisteren en accepteren en<br />
dat <strong>je</strong> behulpzaam bent. Kortom, <strong>je</strong> hebt alles gedaan om de<br />
actie, oefening enzovoort te doen slagen. Dit leid<br />
onherroepelijk tot het gewenste succes. Het geluk zal in dit<br />
geval altijd aan <strong>je</strong> zijde staan. Reflectie op <strong>je</strong> eigen handelen<br />
en dat van de deelnemer zal het er toe leiden dat er niet<br />
‘gezocht wordt naar excuses’. Belangrijk gevolg hiervan is dat<br />
<strong>je</strong> authenticiteit en / of de authenticiteit van <strong>je</strong> deelnemer<br />
toeneemt. Hoe vaker en langer <strong>je</strong> volgens deze principes<br />
werkt hoe authentieker <strong>je</strong> word. Toename van authentiek<br />
gedrag leidt dan weer tot makkelijker en gelukzaliger leven.<br />
48
“Flow VS Aroused”<br />
"We zitten in een flow" hoor ik mensen wel eens zeggen<br />
"Flow kan er zomaar zijn en ook zomaar weg zijn"<br />
hoor ik mensen ook wel eens zeggen (hier schuilt het gevaar<br />
van het excuus!!)<br />
Het gevoel van flow wordt gekenmerkt door ten minste een<br />
aantal van de volgende acht kenmerken:<br />
1. Men heeft een duidelijk doel;<br />
2. Concentratie en doelgerichtheid;<br />
3. Verlies van <strong>zelf</strong>bewustzijn:<br />
men gaat volledig op in de activiteit en vergeet<br />
zich<strong>zelf</strong>;<br />
4. Verlies van tijdsbesef: de tijd vliegt voorbij;<br />
5. Directe feedback:<br />
succes en falen ten aanzien van de activiteit zijn<br />
onmiddellijk duidelijk, zodat men daarop het eigen<br />
handelen direct kan aanpassen;<br />
6. Evenwicht tussen de eigen vaardigheid en de uit te<br />
voeren<br />
activiteit: de bezigheden zijn heel uitdagend echter<br />
nét niet te<br />
moeilijk om met succes uit te voeren;<br />
7. Een gevoel van persoonlijke controle over de situatie<br />
of activiteit;<br />
De activiteit is intrinsiek belonend, bijvoorbeeld erg<br />
leuk.<br />
49
Ik zeg: Je hebt geen grip op flow. Bovendien is flow van<br />
redelijk kortdurende aard.<br />
Een team (als voorbeeld) dat langere tijd "constant" goed<br />
presteert zit niet in een flow, maar is arousd: is in staat om de<br />
optimale prestatietoestand op te roepen en uit te voeren.<br />
Meetbaar in optimale prestatietoestand is de uitslag.<br />
Een kenmerk van arousd zijn is b.v.: Niet goed spelen en toch<br />
winnen<br />
of.... bij een achterstand de balans en rust bewaren<br />
en...winnnen. Eén van de voorwaarden van arousd zijn is<br />
onvoorwaardelijkheid. De 4 peilers van onvoorwaardelijk /<br />
arousd zijn:<br />
1. Max arbeid leveren<br />
2. Positief<br />
3. Luisteren<br />
4. helpen/geholpen willen<br />
Als een team of trainer/coach langdurig goed presteert dan:<br />
Zie ik dat het team arousd is, en indien ieder teamlid dit<br />
steeds weer oproept, door steeds bijna letterlijk de knop om<br />
te zetten, is de kans op succes het grootst. Ergo, indien een<br />
speler dit niet kan opbrengen is er even geen plaats in de<br />
groep”<br />
50
“Nieuwsredactie.net. september 2016<br />
Niet opstaan voor het volkslied; respectloos of een krachtig<br />
statement? In de Verenigde Staten zijn de meningen<br />
verdeeld nadat American footballspeler Colin Kaepernick<br />
weigerde op te staan voor het volkslied voorafgaand aan de<br />
wedstrijd uit protest tegen het racisme in Amerika.<br />
Langzamerhand geniet Kaepernick steeds meer bijval van<br />
andere zwarte spelers die ook op deze manier hun onvrede<br />
uiten. Topsport en politieke statements: gaan die twee<br />
dingen samen? Mentalcoach Bas van Gils legt het uit.<br />
Donald J. Trump noemde Kaepernick 'triest', terwijl Barack<br />
Obama hem het volste recht gaf om op deze manier te<br />
protesteren. Statements worden altijd op verschillende<br />
manieren ontvangen. Van Gils werkt als mentalcoach voor<br />
Arousals.nl samen met topsporters en kent hun drijfveren.<br />
Ook hij is niet enthousiast over de manier van prostesteren<br />
van de zwarte footballspelers: "Niet opstaan voor een<br />
volkslied gaat tegen de normen en waarden in van een land<br />
en dat moet <strong>je</strong> als sporter niet doen."<br />
51
Focus<br />
“Van Gils vindt dat sporters zich moeten focussen op het<br />
presteren en niet het protesteren. "Als <strong>je</strong> als sporter <strong>je</strong><br />
aandacht richt op neventaken, verlies <strong>je</strong> de focus op <strong>je</strong><br />
uiteindelijke hoofddoel. Wil <strong>je</strong> maximaal presteren, dan moet<br />
<strong>je</strong> 100% gefocust zijn. Dan is het zeker af te raden als <strong>je</strong> vlak<br />
voor een wedstrijd <strong>je</strong> bezig gaat houden met het niet opstaan<br />
voor een volkslied, omdat <strong>je</strong> dan te druk bezig bent met<br />
andere zaken."<br />
Emotie<br />
“Afleidend of niet, toch mengen veel topsporters zich in<br />
politieke kwesties. Volgens Van Gils komt dit voort uit<br />
betrokkenheid bij de groepering waarvoor te staan. "De<br />
emotie wint het dan vaak van het verstand. De meeste acties<br />
komen voort uit een impuls, omdat ze zich aangesproken en<br />
emotioneel voelen bij een <strong>bepaal</strong>de kwestie. Eigenlijk zouden<br />
ze dit allemaal aan zich voorbij moeten laten gaan."<br />
52
-Voorbeeld gezondheidsprobleem in relatie “bad clusters”-<br />
Fibromyalgie: pijn in bindweefsel en spieren<br />
Fibromyalgie wordt ook wel weke delen reuma genoemd.<br />
Artsen kunnen er geen echte oorzaak van vinden. Wel wordt<br />
door onderzoekers aangegeven dat de oorzaak van de<br />
klachten niet op de plaatsen in het lichaam zit waar <strong>je</strong> het<br />
voelt, maar dat de oorzaak moet worden gezocht op de plek<br />
waarmee <strong>je</strong> het voelt.<br />
Het brein is hier dus de centrale processor. Voelen doe <strong>je</strong> met<br />
het bewuste deel van <strong>je</strong> hersenen en wordt onbewust en<br />
gevoelloos voorbereidt. De oorzaak van psychosomatische<br />
gezondheidsproblemen (waartoe fybromyalgi wordt<br />
gerekend) ontstaat door “bad clusters”. Door externe<br />
prikkels wordt negatieve fysiologie die gekoppeld is aan<br />
basale zintuigelijke gegevens die verkeerd zijn opgeslagen in<br />
het brein geactiveerd. Fibromyalgie is een chronisch<br />
pijnsyndroom bestaande uit algemene spierpijn en<br />
spierstijfheid gepaard gaande met (soms extreme)<br />
vermoeidheid, slaapstoornissen, hoofdpijnen, angsten,<br />
depressies, allergieën, concentratie- en<br />
geheugenstoornissen, temperatuurverhogingen en<br />
darmklachten. Fibromyalgie wordt meestal geclassificeerd als<br />
een reumatische spieraandoening, omdat een van de meest<br />
voorkomende symptomen bij fibromyalgiepatiënten de<br />
chronische pijnlijke spieren zijn. Omdat we echter steeds<br />
meer te weten zijn gekomen over deze aandoening, wordt<br />
deze tegenwoordig vaker geclassificeerd als een vorm van het<br />
disfunctioneren van neurotransmitters. Neurotransmitters<br />
zijn chemische stoffen die door de hersenen worden<br />
aangemaakt om het lichaam te "vertellen" wat het moet<br />
doen.<br />
53
-Feedback aan een coach-<br />
Daar waar potentie aanwezig is maar resultaten<br />
achterblijven, met andere woorden: de sporter zich<strong>zelf</strong><br />
blokkeert, saboteert, terugvalt in gedrag en presteren,<br />
worstelt met ongewenste emoties die hem belemmeren om<br />
op topniveau te (blijven) presteren en/of ziek wordt en artsen<br />
daarvoor geen aanwijsbare oorzaak kunnen aantonen, is<br />
aanvullende arousal-coaching wellicht een nuttige aanvulling.<br />
Zoals <strong>je</strong> inmiddels heb gelezen helpen wij mensen met het<br />
opsporen en transformeren van emotionele frictie op<br />
onderbewust niveau.<br />
(een mooi voorbeeld van emotionele frictie was de zichtbare<br />
emotie bij een coach, de dame in de workshop d.d. 18<br />
november 2015 in Eindhoven, die door een telefoont<strong>je</strong><br />
compleet van slag raakte. Geactiveerd werd dus. Daar<br />
werden door andere aanwezigen goedbedoelde rationele<br />
verklaringen, bijpassende overtuigingen en nuttige adviezen<br />
bij geformuleerd en gegeven, maar de werkelijke oorzaak van<br />
haar gevoelens is een onderbewuste stoorzender die haar<br />
hevig in de weg zit. (En niet alleen in Eindhoven….)<br />
Op dat niveau valt er - ook voor topsporters - nog veel winst<br />
te behalen.<br />
54
"Ik ben geïnspireerd"<br />
Ik laat me altijd graag inspireren door mensen die bezig zijn<br />
met mooie dingen en daar succesvol in zijn. Ik weet het…<br />
succesvol is een relatief begrip. Voor mij betekent het: dat <strong>je</strong><br />
doet wat <strong>je</strong> hart <strong>je</strong> ingeeft en dat <strong>je</strong> de tegenslagen die <strong>je</strong><br />
daarbij tegenkomt, herkent, onderkent of erkent als uitdaging<br />
ziet, ermee dealt en ervan leert. En of <strong>je</strong> nou in een sport<br />
uitblinkt, in een dienstverlenend beroep mooi werk levert,<br />
een goede vader of moeder bent, als ondernemer het heel<br />
goed doet, een goede en geïnspireerde werknemer bent, met<br />
<strong>je</strong> acteertalenten mensen beroert, mooie waarden<br />
overbrengt op een groot deel van de mensheid… één ding<br />
heb <strong>je</strong> zeker nodig om succesvol te zijn: veerkracht”<br />
Bas van Gils<br />
55
Dit boek is mede mogelijk gemaakt door:<br />
Dit boek is mede mogelijk gemaakt door:<br />
L&M<br />
Druk &<br />
Media<br />
Breezand & Nieuwe Niedorp<br />
Wilt u meer weten of wilt u met ons trainen?<br />
Laat het ons weten en mail naar: info.arousals@gmail.com<br />
Druk & Media<br />
Breezand & Nieuwe Niedorp