De stem van de ouder november 2017

Paulien Muller
Samenwerken
met vluchtelingenouders
Daarom is het bij vluchtelingenouders extra
belangrijk om de tijd te nemen voor de inschrijc
Voorschoolse sector
De spreiding van asielzoekers en statushouders over de gemeenten maakt
dat pedagogisch medewerkers en leerkrachten overal in Nederland met
vluchtelingenkinderen en hun ouders te maken kunnen krijgen. In dit artikel
bespreken we hoe leidsters en leerkrachten ouderbetrokkenheid kunnen
vormgeven in het contact met ouders van jonge vluchtelingenkinderen.
In lijn met het SCP, het CBS en de Onderwijsraad
hanteren we de term vluchtelingen hier niet in
juridische, maar in sociologische zin: iedereen in
Nederland die is geboren in een land waar veel
vluchtelingen vandaan komen of die minstens
één ouder heeft uit zo’n geboorteland, wordt tot
vluchteling gerekend (Onderwijsraad, 2017).
In de afgelopen decennia hebben vele groepen
toevlucht gezocht tot Nederland, zoals Tamils,
ex-Joegoslaven en Ethiopïers. Niet alleen tussen
maar ook binnen deze groepen is sprake van
diversiteit. Zo blijkt bijvoorbeeld uit het integratierapport
Vluchtelingengroepen in Nederland
(SCP, 2011) dat binnen de Iraakse groep veel
mensen hoogopgeleid of juist laagopgeleid zijn,
terwijl de middengroep relatief klein is. Sommige
vluchtelingengroepen brengen politieke en
religieuze conflicten van het herkomstland met
zich mee naar het gastland. Zo kon het voorkomen
dat Afghaanse vluchtelingen die in het
herkomstland in de gevangenis hadden gezeten,
in Nederland hun voormalige gevangenbewaarders
tegen het lijf liepen. Onderling wantrouwen
kan ertoe leiden dat men het contact met
landgenoten liever uit de weg te gaat.
Door het Nederlandse asielopvangbeleid komen
vluchtelingen terecht op plaatsen verspreid over
het land. In ongeveer een kwart van de Nederlandse
gemeenten is een asielopvang gevestigd
(www.coa.nl). En asielzoekers die een verblijfsvergunning
krijgen, worden vervolgens verspreid
over alle gemeenten gehuisvest. Dat
betekent dat elke kinderopvangorganisatie of
school te maken kan krijgen met vluchtelingenkinderen
en hun ouders.
Intake en kennismaking
Voor veel vluchtelingenkinderen en hun ouders
is alles aan het Nederlandse opvang- en
onderwijsstelsel nieuw. Zij zijn min of meer per
toeval in Nederland terechtgekomen, hebben
geen voorkennis van het reilen en zeilen hier en
beschikken niet over een uitgebreid netwerk van
familieleden en landgenoten die hen kunnen
informeren (Onderwijsraad, 2017). In sommige
herkomstlanden is bijvoorbeeld de peuterspeelzaal
een onbekend fenomeen (Muller & Kolijn,
2016).
De stem van ouders, voor succesvolle samenwerking
19