De stem van de ouder november 2017

De beste adviezen komen van ouders zelf,
daarom starten we met een artikel van Arline
Spierenburg die de stem van een groot aantal
ouders laat horen. Het geeft een mooi beeld van
hoe ouders over het onderwijs denken. Ouders
willen graag een actieve dialoog tussen ouders
en de school. Hoe dat invulling kan krijgen, is in
de artikelen daarna uitgewerkt. De volgorde van
de artikelen hangt samen met de leeftijd van de
kinderen: van baby tot en met jongeren in het
mbo.
Een vertrekpunt vormt de achtergrond van
ouders. Als je kennis hebt van de ouders met
wie je contact wilt maken, kun je daar rekening
mee houden in de vorm en inhoud van je
communicatie. Zo blijken mannelijke opvoeders
nogal eens te ervaren dat professionals in de
zorg, kinderopvang en onderwijs zich vooral op
moeders richten. Ellen Donkers en Karin
Hoogeveen laten zien wat er uit hun onderzoek
onder vaders van jonge kinderen naar voren
kwam. David Kranenburg die verderop in de
Special aan het woord komt, organiseert
succesvolle vaderavonden. Hij ervaart dat
vaders ook graag willen praten over opvoeden,
maar daar minder dan vrouwen de gelegenheid
voor krijgen. Paulien Muller schetst een
genuanceerd beeld van vluchtelingenouders en
levert concrete ideeën voor het contact met
deze groep ouders. Zij benadrukt de gezamenlijke
focus op de behoeften van het kind en ook
zij laat zien dat vluchtelingenouders onderling
erg van elkaar kunnen verschillen en dus ook
daar maatwerk nodig is.
De laatste tijd is er veel aandacht voor laaggeletterde
ouders. We willen voorkomen dat
kinderen in de voetsporen treden van hun
ouders en daarom willen we ook met deze
ouders communiceren over de ontwikkeling van
hun kind. Voor de hand ligt dat schriftelijke
communicatie niet effectief is, groepsbijeenkomsten
worden vaak niet bezocht en opdrachten
met kinderen niet uitgevoerd. Maar wat is dan
wel effectief? Martine van der Pluijm van de
Hogeschool Rotterdam neemt ons mee in haar
aanpak voor de basisschool. Marlies Elderenbosch
en Niki Moeken van de Universiteit van
Amsterdam doen dat voor het voortgezet
onderwijs.
Mark Weghorst van Ouder & Onderwijs raadt
aan om als startpunt te nemen: “Ouders hebben
altijd gelijk”. Hij werkt dat uit in zijn artikel over
Passend onderwijs, ofwel, zoals hij dat noemt:
passende kinderen en ouders. Hierna volgen
twee praktijkvoorbeelden in het basisonderwijs:
het startgesprek op de Valentijnschool en het
ouderinitiatief Expeditie Basisschool.
Naarmate kinderen ouder worden, verandert de
communicatie tussen ouders en school. Het
directe contact tussen school en ouders
vermindert en ouders komen meer op afstand
te staan. De communicatie verloopt via de
jongeren en dat willen veel jongeren ook. Dat
kan beter, vinden de auteurs van de laatste twee
artikelen. Mariëtte Lusse van de Hogeschool
Rotterdam beschrijft een nieuwe aanpak om tot
een effectieve samenwerking te komen in het
voortgezet onderwijs en geeft concrete voorbeelden.
Samen met Annette Diender ontwikkelde
zij de Gereedschapskist voor beter samenwerken
met ouders. In het laatste artikel nodigt
Annette Diender mbo-opleidingen uit om te
investeren in andere vormen van contact naast
de eenzijdige aandacht voor de ouderraad.
Deze Special laat zien dat er verschillende
manieren zijn om naar ouders te luisteren: in
face-to-face gesprekken, via mails, fora op
websites, panels, huisbezoeken etc. De vorm
moet passen bij de groep ouders die u wilt
bereiken, maar het belangrijkste is: een open en
uitnodigende houding en oprechte belangstelling.
Wij hopen dat de artikelen in deze special u
inspireren bij de communicatie met ouders!
Karin Hoogeveen en Heleen Versteegen van
Sardes en Arline Spierenburg van Ouders &
Onderwijs. Utrecht, oktober 2017
De stem van ouders, voor succesvolle samenwerking
7