PVHH magazine | augustus 2016

medisch / psychologie
> De luchtweg van een gelaryngectomeerde is verplaatst
naar de hals. De afstand naar de longen is dus een stuk
korter. Hoe moet je de uitslag van een spirometrie dan
interpreteren? Is er verschil tussen mensen met en zonder
tracheostoma?
Jan en Dominic kijken elkaar vragend aan. Dominic: “Dat
weten we eigenlijk niet, maar dat kunnen we nu gelijk uitzoeken.
Misschien heeft Jan tijd voor een longfunctieonderzoek
bij Joke? Dan weten we meteen het antwoord.”
Dit hadden we
eigenlijk niet verwacht
Presentatie COPD
Op de Landelijke Ontmoetingsdag op 8 oktober komt
dr. D. Snijders samen met een longverpleegkundige
een presentatie over het onderwerp COPD geven.
Op de informatiemarkt is ook een apotheekstand,
waar u diverse inhalatiematerialen kunt bekijken.
Jan maakt eerst een verbindingsstuk, maar dan kan Joke aan
de spirometer worden aangesloten. Het longfunctieonderzoek
verloopt soepel en vlotjes. De uitslag verrast ons allemaal.
“Dit hadden we eigenlijk niet verwacht,” constateren Jan en
Dominic lachend, “de uitslag is vrijwel hetzelfde als die van
iemand zonder tracheostoma.”
> Hoe wordt de longinhoud gemeten?
“Het onderzoek is eigenlijk heel eenvoudig. Je blaast in een
slang die verbonden is met het apparaat. We vragen je om
het mondstuk goed in je mond te doen zodat er alleen lucht
in de slang komt, vervolgens krijg je een knijper op je neus
en dan moet je met kracht lucht uitblazen.”
> Hoe wordt zo’n onderzoek gedaan als een patiënt een
tracheostoma heeft? Of als iemand het mondstuk niet goed
kan afsluiten door een mond- of kaakoperatie?
“Dat kan inderdaad problemen opleveren. Als de mond of
tracheostoma niet goed aansluit op de slang, dan is de uitslag
van het onderzoek niet betrouwbaar. Onze spirometrist
Jan Fijn die dagelijks de longfunctieonderzoeken doet, kan
misschien ook met ons meedenken.”
Jan: “Ik heb één patiënt met een tracheostoma die een eigen
aansluitstuk van huis meeneemt als de longfunctie moet
worden gemeten. Dat aansluitstuk fungeert als een verloopstuk
dat precies op de opening van een pleister past (22 mm)
en aan de andere kant op de slang van de spirometer. Maar
dat is geen bestaand verloopstuk, blijkbaar bestaat zoiets
niet. We hebben het zelf geknutseld van een rubber slang.”
> Veel gelaryngectomeerden gebruiken een beschermende
‘kunstneus’, het HME-filter. Er zijn exemplaren voor normaal
gebruik, maar ook voor gebruik met minder weerstand
waardoor je minder inspanning hoeft te leveren. Wat raad
je aan als een patiënt ook COPD heeft en kortademig is?
Dominic: “Dat hangt er vanaf hoe de patiënt het zelf ervaart,
hoe vermoeiend het is en waar hij of zij zich het meest
comfortabel bij voelt. Je kunt dat zelf het beste bepalen,
voor de longen maakt het niet zoveel uit.”
> Op de site van het Longfonds kan een COPD-risicotest
worden gedaan. In hoeverre is deze voor ons betrouwbaar?
“Door middel van deze test kan gecheckt worden of je een
verhoogd risico hebt om COPD te krijgen. De test duurt
maar kort en is heel toegankelijk, maar is voor jullie niet
betrouwbaar omdat sommige verschijnselen betrekking
kunnen hebben op zowel COPD als op het tracheostoma.
Door een foutieve uitslag word je dan op het verkeerde
spoor gezet.”
Wordt vervolgd
We zijn vandaag een beetje wijzer geworden, maar er wacht
ons nog een speurtocht naar hulpmiddelen en verbindingsstukjes.
Binnenkort komen we op dit onderwerp terug.
22 | HOOFD-HALS magazine augustus 2016