ENSOC December 2018

Restwarmte
als duurzame
energiebron
Industriële partijen wijzen
op het potentieel om meer
restwarmte te leveren aan
de gebouwde omgeving
om te besparen op
energie en CO2-uitstoot.
Tot voor kort kwamen
restwarmteprojecten
echter nauwelijks van
de grond. Met het
klimaatakkoord in zicht
is de situatie aan het
veranderen.
Tekst: Norbert Cuiper
Industrie, energie- en afvalcentrales
in Nederland lozen restwarmte,
overtollige warmte die
overblijft na gebruik, als koelwater
in de zee of in een rivier. Dat
gebeurt nog steeds in grote hoeveelheden,
meldt Rijkswaterstaat
op basis van een rapport
van CE Delft en Deltares. Circa
250 petajoule verdwijnt jaarlijks
in de rijkswateren. Daarvan is
100 petajoule geschikt voor
duurzaam hergebruik in de
gebouwde omgeving. Dat is
vergelijkhaar met het verbruik
van 1,5 miljoen huishoudens.
Het lozen van restwarmte is een
vorm van energieverspilling, die
eigenlijk niet meer van deze tijd
is. Een heffing of verbod op het
lozen van restwarmte is een van
de aanbevelingen in het rapport.
Verbod op restwarmte
“Er moet een verbod komen op
het lozen van restwarmte,” stelt
Martijn van Lier op de eerste
dag van de vakbeurs Industrial
Heat & Power in de Brabanthallen.
Van Lier is adviseur warmte
bij adviesbureau OverMorgen
en voormalig projectmanager
bij Stadsverwarming Purmerend.
Hij heeft in opdracht van
gemeente Brummen onderzoek
gedaan naar benutting van
restwarmte van een papierfabriek
in Eerbeek. Uit het
onderzoek blijkt dat de fabriek
minstens 900 woningen in een
nabijgelegen wijk kan voorzien
van warmte. Dat zou een manier
zijn om de wijk van het aardgas
af te halen, maar de aanleg van
het warmtenet vergt een grote
investering.
Beloning voor industrie
Een ander obstakel voor de benutting
van restwarmte is dat de
industrie nu niet wordt beloond
om restwarmte te leveren. Een
van de aanbevelingen die CE
Delft en Deltares doen is het
onderzoeken van stimuleringsmogelijkheden
voor de industrie
om aan te sluiten op een
warmtenet. De onderzoekers
noemen als optie het geven van
CO2-credits of een vergoeding
voor de geleverde restwarmte.
Daarmee zouden industriële
bedrijven de investering in de
aanleg van een pijpleiding
die hun installaties verbindt
met een warmtenet, kunnen
terugverdienen. Dit geldt nog
niet voor het restwarmteproject
van Shell Pernis, waarbij de raffinaderij
restwarmte levert aan
Rotterdam.
Restwarmte ‘duurzaam’
Om restwarmte grootschalig
te benutten is het nodig om
restwarmte te kwalificeren als
duurzame energiebron. Dat
zegt Martijn Bos, directeur van
Ecoon, een bedrijf dat innovatieve
warmtepompen ontwikkelt,
onder meer samen met
warmtepompleverancier Itho
Daalderop. Volgens Bos worden
warmtebronnen op hoge temperatuur
schaars, omdat bedrijven
zoals Shell in Rotterdam bang
zijn voor de verplichting om restwarmte
te leveren. Als woningen
goed worden geïsoleerd kunnen
gemeenten volstaan met de
aanleg van warmtenetten op
lage temperatuur. “Hiervoor
zijn meer aanbieders te vinden,
zoals datacenters die hun
restwarmte gratis aanbieden,”
aldus Bos.
Datacenters
Nederlandse datacenters
kunnen een enorme hoeveelheid
restwarmte leveren aan
warmtenetten. Met deze restwarmte
kunnen 1 miljoen extra
huishoudens duurzaam worden
verwarmd, zo blijkt uit onderzoek
van de branchevereniging
6
ensoc magazine winter 2018
ensoc winter'18.indd 6 21-11-18 10:25