Natuurfotografie Magazine inkijkexemplaar

“Ik ben niet volledig fit, maar het gaat
beter. In november heb ik een boek
gemaakt over het verloop van mijn ziekte
en dat vond ik wel een mooie afsluiting.
Mijn hersens hebben veel te lijden gehad
en als ik even iets te veel doe krijg ik
dat meteen op mijn bordje. Dan kan ik
moeilijk computeren en word ik mistig in
mijn hoofd, dus ik moet het doseren.
Doseren en delegeren
Een nieuwe film van Rubens hand,
‘Grutto!’, kwam dan ook als een
verrassing. En het is niet zomaar een
film, maar een film waarin een vogel de
halve wereld over gevolgd wordt. Weer
terug naar de ‘bigger picture’ dus, dat
klinkt veelbelovend …
“Dat heb ik natuurlijk zelf niet gedaan,
dat is het voordeel van een goed team.
Dit project was in de winter van 2019 al
gestart, toen ik mijn eerste aanvallen
kreeg. Alles wat ‘we’ deden werd
gemonitord. Ik keek mee vanuit mijn
ziekbed, wat tegenwoordig gelukkig
heel goed kan.
Een beetje à la Erwin Olaf dus: Ruben
Smit als de man met de visie en een sterk
team dat dit idee in zijn straatje weet te
visualiseren. Al zal het noodgedwongen
delegeren wel even slikken zijn geweest.
“Absoluut. Je wilt niet alleen het
verhaal goed vertellen, je wilt het ook
vormgeven. Maar aan de andere kant heb
ik zo’n ervaren team. Melchert Meijer zu
Schlochtern en Ruurd-Jelle van der Leij
zijn helemaal ingepeperd met mijn visie
en manier van filmen, dus die weten
precies wat ik wil. Ook Lars Soerink van de
Vogelbescherming heb ik erbij gehaald.”
De grutto als verhalenverteller
De grutto, we kennen hem allemaal als
massaal aanwezig in plasdras weilanden,
alert wakend op een paaltje, luid zijn
naam schreeuwend in de lucht en
dapper stappend in het weiland met
zijn kleine pluizige jongen. Valt er nog
wel iets nieuws te vertellen over onze
nationale trots?
“Verhalen die ik zelf nog niet ken hebben
me altijd gefascineerd. Naast fotograaf
ben ik wetenschapper en ik weet veel van
het grutto-onderzoek. Ik ken de onderzoekers
en heb er ook aan meegewerkt
in Wageningen, maar ik miste in dat
verhaal het totaalbeeld. De grutto in
Afrika ontbrak, de grutto voordat hij in
Nederland weidevogel wordt, het verhaal
van de grutto in de toekomst. Ik maak
die films om zelf duidelijkheid te krijgen
en omdat ik vind dat het moet, vanwege
ons eenzijdige beeld van die grutto.
We hebben het onszelf wel moeilijk
gemaakt. Je kunt veel beter een film
maken over een zoogdier, want met een
vogel is het moeilijker een emotionele
connectie tot stand te brengen.
Uiteindelijk is dit wel gelukt, met veel
tijd en moeite. De film laat je voelen
dat de grutto menselijke trekjes heeft.
Je ziet de concurrentiestrijd die hij moet
leveren met zijn buren, de taal die man
en vrouw grutto onderling spreken en de
groepsdynamiek als ze weer bij elkaar
komen. Maar ook de band tussen de
man en vrouw, die soms al vijftien jaar
samen zijn.
We hebben scènes gefilmd die nog
nooit iemand heeft gezien, zoals het
leggen van een ei. En een heel mooie, in
Nederland gemaakte scène is die waarin
de eieren uitkomen en de onbegrensde
liefde van zo’n gruttomoeder zichtbaar
wordt. Je ziet haar verliefd kijken naar
21