Natuurfotografie Magazine inkijkexemplaar

138mm; 1/2500s bij f/7.1; ISO 1000.
een van de kuikentjes, met knipperende
ogen van een moeder die – helemaal
trots – haar kuiken voor het eerst ziet.”
Polderpanda of plaagvogel?
Anders dan de naam wellicht doet
vermoeden, gaat de film niet alléén over
de grutto, maar brengt ook de grote
mondiale crises in beeld. Want overal
waar de grutto kiest om met mensen te
leven wordt het spannend. Wat bij ons
een nationale knuffelvogel is, is voor
anderen een ware plaag.
“We hebben met een loep moeten
zoeken naar grutto’s in de hoogvenen
en laagveenmoerassen. Er was een tijd
dat grutto’s net als witgatjes en groenpootruiters
in de moerassen leefden in
Nederland en Noordwest-Europa. Kun je
het je voorstellen: een groot veengebied,
bijna ter grootte van een nationaal
park, met slechts één of twee stelletjes
grutto’s? Wij zochten ze in Estland,
waar ze nog op die manier leven, en we
hebben het – alle credits voor het team
– voor elkaar gebokst die grutto’s te
vinden en ook nog met jongen! Ze leven
daar in bomen; een beeld dat ik zelf ook
niet kende, dus daar ben ik heel blij mee.
Ook de kievit en de tureluur leefden
zo, totdat in Nederland, vanaf 1400, de
eerste polders werden aangelegd en
omgezet in weidegrond en hooiland.
Vanaf dat moment waren er vogels die
dachten: in die hooilanden kunnen we
veel meer insecten en wormen vinden
dan in die moerassen.
De grutto is natuurlijk meer een
Afrikaanse vogel dan een Nederlandse,
want de meeste tijd van zijn leven brengt
hij door in Senegal. Grutto’s leven daar
van muggenlarven in de mangrovemoerassen,
maar zodra het rijst-zaaiseizoen
begint, vliegen ze massaal de rijstvelden
op om die rijstkiemen op te eten. We
filmden een vierentwintigjarige boerin,
voor wie haar acht kinderen belangrijker
zijn dan de grutto. Hier geven we
miljoenen uit aan een vogel terwijl er
mensen hongerlijden door diezelfde
vogel. Dit maakt het verhaal zo sterk.
Het zegt veel over de huidige mondiale
problemen, over de klimaatcrisis, de
biodiversiteitscrisis en de voedselcrisis.”
Grutto als graadmeter
Natuur is nu eenmaal dynamisch.
Wereldwijd gaat het prima met de
grutto; moeten wij hem dan koste wat
het kost hier willen houden? Moeten
we niet gewoon accepteren dat natuur
verandert?
“Ik wil mensen vooral informeren, meer
dan dat ik stelling neem, en daar hoort
het volledige gruttoverhaal bij. In IJsland
zie je nu gebeuren wat er bij ons in
de twintigste eeuw gebeurde: in rap
tempo worden moerassen ontgonnen
en omgezet in hooiland. Dat betekent
22 Interview - Ruben Smit