Reizen om te schilderen

E n k e l e b i j z o n d e r e s t u k k e n u i t
‘Reizen om te schilderen’
Verkoopstentoonstelling met een selectie van kunstwerken en objecten
te koop vanaf 22 November in Galerie St-John, Gent
Voor informatie over de conditie van de werken, verkoopprijzen of andere inlichtingen
kan u ons steeds contacteren.

Inleiding
Kunstenaars zijn steeds fervente reizigers geweest. Van de middeleeuwen tot de barok reisden
ambachtslieden en kunstenaars tussen opdrachtgevers en projecten naar alle hoeken Europa. Pas
naar het einde van de achttiende eeuw toe en in het begin van de negentiende eeuw groeide ook de
impuls om te reizen om artistieke (in plaats van om louter financiële) redenen.
In de eerste helft van de negentiende eeuw primeerden het documentaire en het pittoreske. De
kunstenaar reisde om andere onderwerpen te kunnen schilderen: andere steden en landschappen,
ruïnes uit de antieke oudheid of het Beloofde Land. De eerste ontdekkingsreizigers lieten zich
vergezellen door kunstenaars om de vondsten, gewoonten… te documenteren. Enige didactische
waarde van het tafereel was meegenomen en vaak lucratief, getuige waarvan de veel verspreide
gravures van schilderijen.
Met de opkomst van het realisme en impressionisme, vanaf 1860, ging het niet zozeer meer om het
onderwerp. De reis werd een “overgangsritueel”, men ging nu op reis om zijn “oog” te confronteren
met een ander licht. Deze confrontatie was voor sommige schilders problematisch, voor anderen
bevrijdend. In ieder geval was de kunstenaar na zijn obligate reis naar het zuiden of het hoge
noorden een veranderd man of vrouw en vormde de reis de aanzet om hun plastische taal aan te
passen, om m.a.w. op een andere manier met kleur en licht om te gaan.
De verkoopstentoonstelling ‘Reizen om te schilderen’ omvat een dertigtal oliewerken en werken op
papier en geeft o.a. een forum aan één van de meest bereisde kunstenaars uit het Gentse, Jules Van
Biesbroeck (1873-1965). Deze in ItalIë geboren kunstenaar was thuis in de mediterrane wereld.
Maar hij verloor zijn hart in Algerije. Van Biesbroeck werd chroniqueur van het Algerijnse leven en
geeft ons een beeld van zowel de “hogere” als de “lagere” klassen.

We zien ook landschappen in Tunesië, Marokko, … maar niet elke kunstenaar trok zo ver weg om het
andere licht te kunnen schilderen… Ook Spanje, Italië en Frankrijk waren populaire bestemmingen.
Een city-trip naar Parijs bijvoorbeeld was voor veel schilders een goede reden om de verfborstels
boven te halen. Een andere reden om ‘exotische’, buiten-Europese onderwerpen ‘aan te durven’ kon
ook gewoon nieuwsgierigheid zijn, drang naar vernieuwing, hang naar het onbekende, uitdaging door
het ‘andere’, de zin voor avontuur of gewoon… gevoel voor schoonheid! Ook deze werken kan u in
de galerie bewonderen, tussen de “thuisblijvers”.

Jules Van Biesbroeck (Portici 1873-Brussel 1965)
Korte Biografie
Jules Van Biesbroeck werd geboren op 25 oktober 1873 te Portici, dichtbij Napels, tijdens een grote
Italiëreis van zijn ouders. Het zou nog twee jaar duren vooraleer Jules Van Biesbroeck senior en zijn
vrouw terugkeerden naar België.
De jonge Van Biesbroeck was een geboren schilder. Als tienjarige was hij niet weg te slaan uit het
atelier van zijn vader, waar hij zijn eerste artistieke onderricht kreeg. ’s Avonds studeerde hij aan de
Gentse Academie. Hij volgde er verschillende lessen tot 1898.
In 1889 nam hij voor het eerst deel aan het Gentse Salon met het schilderij “le préféré”. Gezien de
Rome-prijs nog steeds dé manier was om als jonge kunstenaar de gelegenheid te krijgen in het
buitenland te studeren, trachtte Van Biesbroeck op alle mogelijke manieren de prijs in de wacht te
slepen. Tussen 1889 en 1901 nam hij 8 (!) maal deel aan de selectie, in zowel de discipline van de
schilder- als de beeldhouwkunst, maar zonder succes.
In 1890 trachtte de kunstenaar via het Parijse Salon zijn naam te maken. De jonge Van Biesbroeck
schilderde zijn ‘magnum opus’: “De tewaterlating van de Argos”, een werk van 7,60 meter op 2,60
meter, stuurde het in en behaalde een ‘mention honorable’.
Op de Parijse Wereldtentoonstelling van 1900 toonde Jules een sculptuur, getiteld ‘Le peuple le
pleure’. De zeventwintigjarige beeldhouwer sleepte een ‘médaille d’honneur’ in de wacht. Het jaar
daarop behaalde hij te München een gouden medaille en in 1906 kreeg hij dezelfde onderscheiding
in Milaan. Van Biesbroeck werd trouwens aangesteld als lid van de Italiaanse Academie, de ‘Brera’, in
1910.
Jules Van Biesbroeck maakte dus naam in het buitenland en raakte via die omweg ook in België
bekend. Jules was, net zoals zijn vader, nauw verbonden met de socialistische beweging in Gent. Zij
ontwierpen affiches en decoratieve schilderijen voor de coöperatieve Vooruit. Tussen ongeveer 1904
en 1908 hield de kunstenaar zijn atelier in de lokalen van de bakkerij van Vooruit.

Afwisselend of tegelijkertijd actief als schilder en als beeldhouwer, bouwde Jules aan een
internationale carrière. Voor de Gentse Wereldtentoonstelling van 1913 ontwierp hij een immense
fontein met als centrale gedeelte de beeldengroep ‘Force, beauté, sagesse’, die nog steeds in het
park van het Miljoenenkwartier staat opgesteld. Zijn schilderkunstige werk evolueerde van
allegorische voorstellingen over mythologische of zelfs symbolistische voorstellingen, naar een
realistisch-luministische weergave van de werkelijkheid. Vooral in Italië, waar de kunstenaar vanaf
1908 meer en meer verbleef, kwam hij onder de betovering van de beelden van prachtige
landschappen en het alledaagse leven van de boerengemeenschappen.
Tijdens de eerste wereldoorlog verbleef Van Biesbroeck in Italië, te Bordighera. Hij legde zich
voornamelijk toe op het tekenen en schilderen van landschappen en figuren. De kunstenaar werd
een veel gevraagd portrettist bij de Italiaanse adel. Hij kreeg opdrachten voor het schilderen van
portretten van Venetië tot Palermo.
Na de oorlog verdeelde de kunstenaar aanvankelijk zijn tijd tussen Italië en België. Vooral in Gent
was de beeldhouwer actief met het ontwerp van enkele monumenten voor het Laurentplein en het
monument voor Edmond Van Beveren aan het park. Ook de befaamde en controversiële groep ‘la
famine’ zou uiteindelijk een plaats krijgen te Gent, in de Hortus Michel Thiery, de huidige ‘Tuin van
Kina’.

Vanaf 1926 vinden we de kunstenaar terug in Algerije. Tal van schilderijen met oriëntalistische
onderwerpen verlaten het atelier van Jules, geschilderd in felle kleuren. Noord-Afrika lijkt voor de
kunstenaar een nieuwe bron van onderwerpen te zijn geweest en het felle licht beïnvloedde
eveneens de stijl van de kunstenaar. Fernand Arnaudiès schrijft over deze werken het volgende:
« Fin psychologue, observateur prompt et exact, Van Biesbroeck a fouillé l’âme
arabe jusque dans ses plus secrètes complexions ; il a noté sur le vif, la vie, les
mœurs, les occupations, la nonchalance, la sensualité, la beauté singulière et
typique d’une race fière et noble. […] Coloriste puissant, il recherche les
opposition d’ombre et de lumière, les vibrations ardentes, les accords
somptueux ; et quelle source inépuisable pouvait mieux répondre à ses
aspirations que cette féérie du sud algérien qu’il a traduite d’une manière si
profonde, si sensible et si vraie ? »
Jules Van Biesbroeck overleed te Brussel in 1965. Ondertussen was zijn naam en faam over geheel
Europa en Noord-Afrika verspreid. Tal van musea en verzamelaars hadden werk van de kunstenaar
aangekocht. Zo bevond zich in de jaren dertig een brons van Van Biesbroeck in de collectie van de
Koning van Italië. Vandaag kan men werken van Van Biesbroeck zien in het Museum voor Schone
Kunsten te Gent, te Venetië, Parijs, Palermo en bevinden zijn werken zich in privéverzamelingen
over de gehele wereld.
Selectieve Bibliografie.
Engelen-Marx, La Sculpture en Belgique à partir de 1830, Leuven, Engelen-Marx, tome VI, 2006.
Pas W. & G., Biografisch Lexicon Plastische Kunst in België - Schilders, Beeldhouwers, Grafici 1830-
2000, Antwerpen, De Gulden Roos, 2000, deel 2.
Denhaerynck S., Jules Van Biesbroeck Jr. (1873-1965) – huiskunstenaar van de Gentse Socialistische
Arbeidersbeweging, Onuitgegeven Licenciaatsverhandeling Universiteit Gent, Promotor Prof. Dr. J.
Art - Geschiedenis, 2000-2001.
Piron P., De Belgische Beeldende Kunstenaars uit de 19de en 20ste eeuw, Brussel, Art in Belgium,
1999, deel 2.
Bénézit E., Dictionnaire critique et documentaire des Peintres Sculpteurs Dessinateurs et Graveurs,
Paris, Editions Gründ, 1999, tome 6.
Arnaudiès F., J. Van Biesbroeck – peintre et sculpteur, Alger, Editions Guiauchain, 1931.
Anseele E., Album J. Van Biebroeck, Gent, s.e., s.d.

1. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Een zuiderse baai
Olie op doek
50,5 x 65,5 cm
Gesigneerd onder links

2. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Les Moutons
Olie op doek
50 x 65 cm
Gesigneerd onder links

3. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Zittende bedoeïnen
Olie op papier gemaroufleerd op paneel
34 x 48,5 cm (dagmaat)
Gesigneerd onder rechts

4. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Studie van een vrouw met groene sluier
Olie op board
37 x 28 cm
Gesigneerd onder rechts

5. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Portret van een Algerijnse man
Potlood en pastel op papier
45 x 30 cm
Gesigneerd onder rechts

6. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Een Noord-Afrikaanse bruid
Olie op board
52,5 x 40,5 cm
Gesigneerd onder links
In een Italiaanse lijst

7. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Het weefatelier
Olie op doek
100 x 100 cm
Gesigneerd boven links

8. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Le déplacement du tribu of Tribu verplaatsing
Olie op board
73,4 x 120,6
Gesigneerd onder links
In de originele oriëntaalse lijst met titelplaatje

9. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Côte Sorrentine, vue de Capri
Olie op paneel
31 x 43 cm
Monogram boven links “JVB”

10. Jules Van Biesbroeck (Portici 1873 – Brussel 1965)
Le Ruisseau à San Dalmazio
Olie op paneel
36 x 28 cm
Gesigneerd onder links “JVBiesbroeck”
Tentoonstellingsetiket achteraan

Het Nabije Oosten
11. Friederich Goldscheider (Slabce 1845 – Nice 1897)
Buste van een arabier, eind 19 de eeuw
De firma Goldscheider uit
Wenen had een grote keuze aan
oriëntalistische sculpturen,
gaande van kleine bibelots, over
grote bustes tot volledige
figuren. Daarbij werd steeds naar
een vergaand realisme
gestreefd. Vaak werden deze
bustes in een wintertuin
geïntegreerd. Het hier getoonde
exemplaar is een treffend
portret, in goede staat. De
groene kleur op de sokkel is wat
doorgewreven , mogelijk door te
ijverig te poetsen.
Polychrome terracotta.
68 cm (h)
Gemerkt achteraan “Fr. Goldscheider/Wien”

12. Adelheid Wagner of Adelaïde Salles-Wagner (Dresden 1825 – Parijs
1890)
Sinaasappelverkopers na de markt

Hoewel ze van Duitse afkomst was, volgde Adelheid Wagner een academische opleiding zowel te
München als te Lyon. Vrij snel verhuisde ze naar Parijs waar ze haar opleiding voltooide. Daar huwde
ze rond 1865 met de schilder Jules Salles (1814-1898/1900), die uit respect voor haar kwaliteiten als
schilder, zijn naam veranderde in Salles-Wagner. Adelaïde Salles-Wagner was vooral gekend als
portretschilder, maar had een voorliefde voor het portretteren van kinderen.
Na haar overlijden schonk haar man een groot aantal schilderijen en tekeningen aan het museum van
Nîmes. Daarnaast hebben de musea van Brest, Castres, Lyon, Narbonne, Reims, Sète en Toulon
werken van haar in hun collectie. Dit werk werd onder de titel “Deux Jeunes nécessiteuses” geveild in
het Paleis voor Schone Kunsten, op 24 maart 1976, onder het lot nummer 335.
Olie op doek
134 x 96 cm
Gesigneerd onder rechts
Niet ingelijst, restauraties

13. Nestor Outer (Virton 1865 – Virton 1930)
Rêverie – les terrasses et la mer à Alger, 1889
Nestor Outer studeerde aan de Brusselse Academie, waar hij onder meer les volgde bij Portaels. De
kunstenaar reisde graag en trok naar Parijs (in 1887) en naar Alger in 1889. Ook nadien ondernam hij
nog tal van reizen, o.a. in het Middellandse Zeegebied gebied, naar Libanon, Egypte, Marokko en
Palestina. Outer gaf over zijn reizen twee boeken uit met illustraties: “Au pays de la soif” en later
“Une croisière en Méditerranée”. Outers talent zat vooral in het schilderen van aquarellen. Hij
exposeerde vooral in Wallonië en gaf er ook les.
Aquarel op papier
33,3 x 48,3 cm (dagmaat)
Gesigneerd, getiteld en gedateerd onder links
In een eigentijdse lijst

14. Ferdinand Willaert (Gent 1861 - Gent 1938)
Zicht op Tanger, 1890
Willaert is in ons land vooral bekend als impressionistisch schilder van de Gentse binnenstad en voor
zijn Franse werken. Minder bekend is dat de kunstenaar reeds in 1887 de oversteek naar Marokko
maakte. Willaert zou overigens rond 1890 gedurende twee (!) jaar in Tanger hebben gewoond. Ons
“Zicht op Tanger” komt vermoedelijk overeen met catalogus nummer 10 met dezelfde afmetingen uit
de Ferdinand Willaert catalogus van Sint-Niklaas uit 1989. Helaas werd dit werk niet afgebeeld.
Catalogus nummer 9, 34 x 56 cm, werd wel afgebeeld en toont eenzelfde compositie als onze
aquarel, vanuit dezelfde hoek genomen, met kleine variaties.
Aquarel op papier
56 x 91 cm (dagmaat)
Gesigneerd onder rechts “Ferd. Willaert”

15. Louis Berteault (Genève 1861 – Alger 1914)
Oued Tarzou (Algerije), 1906
Deze Zwitserse kunstenaar vertrok na zijn academische opleiding naar Parijs in 1890. Hij werd er
medewerker van het Franse tijdschrift ‘l’Illustration’ tussen 1891 en 1910, wat hem in staat stelde
veel te reizen. Hij exposeerde zijn werk onder meer op het Parijse ‘Salon d’Automne’ in 1907 en bij de
‘Indépendant’s in 1909-1910. In diezelfde periode woonde hij te Ukkel. Waarschijnlijk vertrok hij rond
1911 naar Alger, waar hij sindsdien woonde en werkte. Hij was lid van de ‘Société des Peintres
Orientalistes Français’ en stelde vaak tentoon in Alger en Frankrijk.
Olie op doek
Gesigneerd en gedateerd onderaan links “LBerteault1906”
38 x 46,5 cm

16. Edouard Verschaffelt (Gent 1874 – Bou Saâda 1955)
Een medina
De in Gent geboren Verschaffelt kreeg zijn opleiding aan de Antwerpse Academie. In 1919 komt hij
met zijn echtgenote naar Algerije, waar hij gefascineerd raakt door Bou Saâda, een stad waar ook de
Franse oriëntalistische schilder Etienne Dinet woonde en werkte. De twee raakten snel bevriend. Na
het overlijden van zijn eerste vrouw huwt Verschaffelt met een Algerijnse, die vaak figureert in zijn
schilderijen.
Olie op doek gemaroufleerd op paneel
33,5 x 27,5 cm
Gesigneerd onder links “Ed. Verschaffelt”

17. François Nicot (1873-1945)
Une rue à Tétouan, Maroc
Dit werk van Nicot dateert uit de jaren twintig. De Franse kunstenaar exposeerde in die jaren ook in
België, onder meer in de Brusselse galerie van Isy Brachot “Galeries du Studio” in januari 1925.
Olie op paneel
30,5 x 24,5 cm
Gesigneerd onder links “F. Nicot”, getiteld achteraan op het paneeltje
In de originele lijst

18. Léon Zack (Nijni Novgorod 1892-Vanves (Hauts-de-Seine) 1980)
Hebreeuwse vrouw, 1933
Léon Zack, geboren als Lev
Vassilievitch Zack, kende een
hele omzwerving vooraleer hij
zich in Frankrijk vestigde en er
genaturaliseerd werd in 1936.
Hij begon te schilderen als
dertienjarige en vrij snel kwam
hij onder de invloed van de
Franse moderne kunst die hij
o.a. bij de verzamelaar
Shchukine in Moskou uit de
eerste hand kon bestuderen.
Hij was medestichter van een
Russische Futuristische
Beweging en ontmoette
Marinetti in 1914. In 1920 wilde
Zack naar Parijs vluchten, maar
door gebrek aan visum
strandde hij in Italië waar hij
twee jaar in Firenze woonde.
Hij exposeerde wel in Parijs en
ontmoette er o.a. Picasso en
Larionov. Na een kort verblijf in Berlijn kon hij zich in 1923 te Parijs vestigen. Rond 1930 behoorde hij
tot een groep van neo-humanistische kunstenaars zoals Christian Bérard en de Rus Tchelitchev. Het
hier getoonde werk is uit deze periode. Zack verzette zich nu uitdrukkelijk tegen het cubisme en het
futurisme en trachtte met zijn werken een nieuwe moderne figuratie te bereiken. Vanaf 1947 zou hij
de figuratie verlaten en een abstract oeuvre uitbouwen.
Olie op doek
73 x 49,7 cm
Gesigneerd en gedateerd onder links “Léon Zack ‘33”

19. René Pinard (Nantes 1883 – Paris 1938)
Zicht op Rabat, 1936
Pinard volgde een academische opleiding in Nantes en Parijs. Een verwoed reiziger met een
voorliefde voor de zee maakte dat hij in 1921 officieel tot “Peintre de la Marine” werd benoemd. Hij
werkte behalve voor de marine ook voor de “Compagnie générale transatlantique” wat hem
eveneens in staat stelde veel exotische bestemmingen per schip aan te doen. Als orientalist nam hij
deel aan tentoonstellingen in Algerije, Marokko en Tunesië, waar hij diverse onderscheidingen
behaalde.
Pastel op papier
25,8 x 33,6 cm (dagmaat)
Gesigneerd, getiteld en gedateerd “René Pinard, Rabat 1936” onder rechts

20. Emile Van Damme (Gent 1885 – Gent 1967)
Studie voor Fantasia I, 1941
Emile Van Damme is een minder bekende Gentse kunstenaar die vooral uitblinkt in het schilderen
van stillevens en met antiquiteiten gestoffeerde interieurs. Daarnaast bouwde hij zich na de Eerste
Wereldoorlog een reputatie uit als schilder van fresco’s en decoratieve schilder van grote formaten.
Hij werkte zo te Boston (VS) en Bradford en Edinburg (U.K. ). Daarnaast was hij ook actief als
restaurateur van oude meesters. Deze Fantasia is de voorstudie van een grote decoratieve
compositie die echter tot op vandaag niet kon gelokaliseerd worden.
Olie op doek
65,5 x 127,5 cm
Gesigneerd, getiteld en gedateerd onder rechts
“Emile Van Damme 1941 Studie voor Fantasia I”

21. Henri Jean Pontoy (Reims 1888 – Aix-en-Provence 1968)
Een Noord-Afrikaanse Soukh
Pontoy genoot een opleiding te Parijs. In 1926 verkreeg hij een studiebeurs die hem in staat stelde
Noord-Afrika te doorkruisen. Aanvankelijk werkte hij in Tunesië en Marokko. Hij zou zich een tijd lang
vestigen in Fez waar hij les gaf. Na de tweede wereldoorlog reisde hij met zijn goede vriend en
schilder Jacques Majorelle naar Guinée, Ivoorkust en Kameroen. Tijdens zijn lange carrière zou
Pontoy veelvuldig tentoonstellen. Vooral in zijn na-oorlogs werk vinden we een persoonlijke stijl
terug, kleurrijk en met een moderne toets.
Olie op doek
37,5 x 45,7 cm
Gesigneerd onder links “Pontoy”

Afrika
22. Charles Cumberworth (Verdun 1811 – Parijs 1852)
Petits Blancs
Een typische romantische invulling van het oriëntalisme, die zal verdwijnen in de tweede helft van de
19 de eeuw.
Gepatineerd brons
34 x 24,5 x 20 cm
Gesigneerd bovenop de basis “Cumberwurth”

23. Eugène Bertrand (Launois (Fra.) 1858 – Hermeton-sur-Meuse 1934)
Man met witte hoofdband, 1887
Bertrand nam in 1883 deel aan de voorbereidende wedstrijd voor de Prijs van Rome te Antwerpen,
wat zou kunnen doen vermoeden dat hij er aan de Academie studeerde. In ieder geval is ons portret
een academische studie. Bertrand muntte uit in het schilderen van portretten en zou leraar worden
aan de befaamde academie van St-Joost-ten-Node.
Olie op doek
59,5 x 53 cm
Gesigneerd en gedateerd boven rechts “Eug. Bertrand ‘87”

24. Gustave Vanaise (Gent 1854 – Brussel 1902)
Driekwartprofiel van een man
Vanaise heeft twee versies van dit portret gemaakt. Het schilderij toont hoe vrij de kunstenaar zijn
studies opbouwt en hoe modern deze werken aandoen. Het is niet bekend indien dit werk een
voorstudie zou zijn voor een figuur in een grotere compositie.
Olie op doek
46 x 38 cm
Gesigneerd onder rechts “G. Vanaise”

25. Leo Steel (Stekene 1878 – Sleidinge 1938)
De Afrikaanse Mandolinespeler, 1900
Olie op doek
90,5 x 60,5 cm
Gesigneerd en
gedateerd “Leo
Steel/1900” onder
rechts
Dit werk werd door Steel geschilderd tijdens zijn studies aan de Antwerpse Academie. Het is tot op
vandaag het enige oliewerk dat we kennen met deze Afrikaanse man als model. De kunstenaar
maakte wel nog tekeningen met Afrikanen als model. Dit oliewerk werd in 2019 tentoongesteld op
een kleine retrospectieve van de kunstenaar te Sleidinge en in de overzichtstentoonstelling
“Meetjeslandse Meesters” in het kasteel van Poeke.

26. Gaston Parison (Parijs 1889 - 1959)
Moeder en kind
Olie op doek
93,2 x 73,6 cm
Gesigneerd
onder rechts
“G. Parison”
met opdracht
Gaston Parison genoot een opleiding aan de Parijse Academie. Als echte peintre-voyageur schilderde
hij in Brazilië, Mexico, Canada, de Verenigde Staten, Sénégal en Noord Afrika, Madagaskar en vanaf
de jaren ’40 in het toenmalige Belgisch Congo. Parison was vooral geïnteresseerd in het schilderen
van figuren en minder in het weergeven van landschappen.

27. Francine Somers ( Gent 1923)
Le petit Mtoto, 1951
Aquarel op papier
30,4 x 26,8 cm
Gesigneerd en gedateerd onder rechts

Colophon
Deze verkoopscatalogus werd gemaakt naar aanleiding van de eindejaarstentoonstelling en
opendeuren 2019 in Galerie St-John. Alle afgebeelde werken zijn te koop.
Teksten en onderzoek: Raf Steel en Emmy Steel
Redactie en foto’s: Raf Steel en Emmy Steel
Copyright: Galerie St-John, de auteurs en de kunstenaars.
Foto front cover: Jules Van Biesbroeck, l’Atelier de Tissage.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk,
fotokopie, elektronische drager of welke andere wijze ook (ook niet in vertaling), zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs.
De uitgever heeft zijn uiterste best gedaan om alle mogelijke rechthebbenden i.v.m. gebruikt
(beeld)materiaal hiervoor de toestemming te vragen. Indien wij iets over het hoofd hebben gezien,
gelieve dan ons te contacteren. Eventuele fouten zullen rechtgezet worden in een volgende uitgave.

Aankoop - Verkoop
Schattingen - Expertises - Tentoonstellingen
Inboedels - Bibliotheken – Nalatenschappen
Archieven van Verzamelaars en Kunstenaars
Advies bij Verdeling & Uitbouw van Collecties, Verzekering, Conservatie
www.st-john.be
Galerie St-John
Bij St-Jacobs 15A / Nieuwpoort 2 (gps)
B-9000 Gent – Belgium
T. +32-9/225.82.62
info@st-john.be
facebook.com/galeriestjohn
instagram.com/galeriestjohn
Wo, Do. 14u-18u . Wed, Thu
Vr, Za. 10u-12u & 14u-18u . Fri, Sat
Zo . 10u-12u . Sun
Ma, Di. Na afspraak
Mon, Tue . by appointment