Suïcidepreventie bij ouderen. Praktijkadviezen voor zorg- en hulpverleners

Psychotherapeutische en neurobiologische interventies
STUDIES NAAR DE IMPACT VAN PSYCHOTHERAPIE OP
SUÏCIDEGEDACHTEN BIJ OUDEREN
• Eén studie toonde de effectiviteit aan van interpersoonlijke therapie
voor ouderen met suïcidegedachten. Na de therapie rapporteerden ouderen
significant minder suïcidale gedachten, doodswensen en depressieve
symptomen (Heisel et al., 2009).
• Gustavson en collega’s (2016) vonden in hun studie dat voor ouderen
met depressie en verminderde hogere controlefuncties van de hersenen
probleemoplossende therapie suïcidale gedachten significant meer deed
dalen dan reguliere begeleiding.
• Een studie bij patiënten met depressie en dementie (Kiosses, Ravdin,
Gross, Raue, Kotbi, & Alexopoulos, 2015) wees uit dat zowel met ‘Problem
Adaptation Therapy’ (een twaalf weken durende therapie aan huis die focust
op emotieregulatie en probleemoplossing) als met ‘Supportive Therapy for
Cognitively Impaired Older Adults’ (een twaalf weken durende therapie
aan huis die focust op empathisch luisteren, reflecteren en aanmoedigen)
suïcidale ideatie kon gereduceerd worden. Bij de Problem Adaptation Therapy
zag men bovendien significant meer reductie van depressieve symptomen
dan bij de andere therapie.
• In een verkennende studie bevelen Lindner en Sandner (2015)
psychodynamische therapie aan waarbij oudere ouderen behandeld
worden in hun eigen omgeving (huis of woonzorgcentrum), wat de drempel
naar therapie sterk verlaagt en de band met de therapeut sterker maakt. De
therapie focust voornamelijk op existentiële conflicten en het omgaan met
ziekte, fysieke beperkingen en het levenseinde.
Psychotherapeutische interventies die inwerken op risicofactoren en
protectieve factoren
Centraal in psychotherapeutische interventies staat een gedegen behandeling van
depressieve symptomen bij suïcidale ouderen en de aanpak van de kwetsbaarheid (bv.
het leren omgaan met pijn en verlies). In tweede instantie kunnen ook psychosociale
interventies relevant zijn, zoals het versterken van beschermende factoren die eigen zijn
aan de leeftijd van ouderen (bv. stimuleren van zinvolle tijdsbesteding, versterken van
verbondenheid). Zowel zorg- als hulpverleners kunnen betrokken worden bij het opzetten
van dergelijke interventies.
29