Wat bomen ons vertellen - Valerie Trouet (hoofdstuk 7)

hockeystick nog niet, en hij bestaat nog steeds niet. Dat komt doordat regenval
en droogte van plaats tot plaats veel meer variëren dan de temperatuur
en ze moeilijker vast te leggen zijn door gemiddelden te berekenen.
Als je bijvoorbeeld de variabiliteit in de jaartemperatuur in Meknes,
een meteorologisch station in het Atlasgebergte, vergelijkt met die in Algiers,
bijna duizend kilometer naar het noordoosten aan de Middellandse
Zeekust, zie je dat ze sterk op elkaar lijken 36 . Warme jaren in Meknes zijn
doorgaans ook warm in Algiers. Koude jaren in Meknes zijn doorgaans
ook koud in Algiers. Maar de variabiliteit in jaarneerslag in Meknes vertoont
geen enkele relatie met die in Algiers 37 . Natte jaren in Meknes kunnen
in Algiers droog, gemiddeld of nat zijn. Er is geen enkele relatie. Als
je een grafiek tekent van grootschalige temperatuurtrends in de loop van
de tijd, zoals bij de hockeystick, kan het zinnig zijn om temperatuurgegevens
van plekken die achthonderd kilometer of meer van elkaar verwijderd
liggen te middelen omdat ze dezelfde variabiliteit vertonen. Het
middelen van neerslag- of droogtegegevens van plekken die zo ver uit elkaar
liggen is minder zinnig: als je gegevens middelt die geen relatie met
elkaar hebben, krijg je een vlakke lijn die nauwelijks informatie geeft. Met
dit in het achterhoofd stelde Jan voor met een kleiner geografisch gebied
te beginnen – een Europese droogtehockeystick – in plaats van het hele
halfrond, maar we wisten dat zelfs dat ontzettend moeilijk zou zijn. En er
waren een paar verzwarende omstandigheden die het probleem voor mij
alleen maar groter maakten: (a) ik had nog nooit eerder het Europese klimaat
bestudeerd en (b) ik had nog nooit paleoklimatologisch onderzoek
gedaan.
Voordat ik bij het WSL aan de slag ging, had ik jaarringen bestudeerd
in sub-Saharaans Afrika en in de Californische Sierra Nevada. Bij geen
van deze projecten had ik ook maar iets te maken gehad met het Europese
klimaat of zelfs maar met klimaatreconstructies. Het behoeft geen betoog
dat dit hele onderzoeksterrein mij boven de pet ging, maar dat wilde
ik niet laten merken. Ik maakte nu deel uit van een groep onderzoekers
die niet eens konden toegeven dat ze honger kregen tijdens het veldwerk,
36 De pearson-correlatiecoëfficient voor beide temperatuur-tijdreeksen is hoog en zeer
significant (r=0,66, p < ,001, 1961-2016).
37 De pearson-correlatiecoëfficient voor beide neerslag-tijdreeksen is laag en nietsignificant
(r=0,17, p > ,1, 1961-2016).
106 Wat bomen ons vertellen
Wat_bomen_ons_vertellen_v5.indd 106 2/04/20 15:12