12. Communicatie, burgerschap en kunstmatige intelligentie
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Communicatie</strong>, <strong>burgerschap</strong> <strong>en</strong> <strong>kunstmatige</strong> intellig<strong>en</strong>tie<br />
Groei<strong>en</strong>d belang van <strong>kunstmatige</strong> intellig<strong>en</strong>tie <strong>en</strong><br />
algoritm<strong>en</strong><br />
In het voorjaar van 2020 versche<strong>en</strong> de roman De Onvolmaakt<strong>en</strong> van de hand<br />
van de Nederlandse auteur Ewoud Kieft. Het is het verhaal van e<strong>en</strong> jongeman,<br />
Cas, die leeft in e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>leving waarin <strong>kunstmatige</strong> intellig<strong>en</strong>tie cruciaal<br />
is in het lev<strong>en</strong> van alledag. E<strong>en</strong> zelfler<strong>en</strong>d algoritme met de naam G<strong>en</strong>ua, is<br />
de praktische gids <strong>en</strong> coach, die Cas begeleidt <strong>en</strong> adviseert. Ze ontwikkelt <strong>en</strong><br />
evolueert sam<strong>en</strong> met Cas aan de hand van data over di<strong>en</strong>s ervaring<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gedacht<strong>en</strong> in combinatie met die van andere burgers. De algoritmes in De<br />
Onvolmaakt<strong>en</strong> zijn behalve zelfler<strong>en</strong>d <strong>en</strong> -stur<strong>en</strong>d, verbond<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale<br />
instantie waarin m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van vlees <strong>en</strong> bloed de sam<strong>en</strong>leving overzi<strong>en</strong>, haar<br />
ontwikkeling stur<strong>en</strong> <strong>en</strong> vastgestelde afwijking<strong>en</strong> van de dominante cultuur <strong>en</strong><br />
politiek corriger<strong>en</strong>.<br />
Dat onze sam<strong>en</strong>leving in e<strong>en</strong> rap tempo verandert is ge<strong>en</strong> opzi<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>de<br />
vaststelling. Echter de transformaties die zich aftek<strong>en</strong><strong>en</strong> met het groei<strong>en</strong>d<br />
belang van <strong>kunstmatige</strong> intellig<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> de relevantie van big data, rak<strong>en</strong><br />
aan het wez<strong>en</strong> van ons m<strong>en</strong>selijk bestaan. De roman waar we hiervoor naar<br />
verwez<strong>en</strong>, borduurt voort op die ontwikkeling. Roll<strong>en</strong> <strong>en</strong> functies, traditioneel<br />
door m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uitgevoerd, word<strong>en</strong> steeds meer in hand<strong>en</strong> gelegd van<br />
intellig<strong>en</strong>te toepassing<strong>en</strong> die inmiddels tot de haarvat<strong>en</strong> van de sam<strong>en</strong>leving<br />
zijn doorgedrong<strong>en</strong>. Algoritmes spel<strong>en</strong> daarin e<strong>en</strong> cruciale rol. E<strong>en</strong> algoritme<br />
is in ess<strong>en</strong>tie e<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>schema, e<strong>en</strong> eindige reeks instructies om vanuit e<strong>en</strong><br />
gegev<strong>en</strong> begintoestand, op basis van beschikbare data, e<strong>en</strong> daarbij behor<strong>en</strong>d<br />
doel te bereik<strong>en</strong>. Algoritmes word<strong>en</strong> ingezet om allerlei vorm<strong>en</strong> van informatie<br />
in verschill<strong>en</strong>de context<strong>en</strong> te herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> te g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong>, maar ook om<br />
consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op basis van hun dataprofiel<strong>en</strong> te classificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun gedrag<br />
te voorspell<strong>en</strong>. Het actuele toekomstbeeld is dat allerlei soort<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> besluit<strong>en</strong> die experts, bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> maatschappelijke organisaties <strong>en</strong> vooral<br />
ook burgers nem<strong>en</strong>, vaker zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ondersteund door of overgelat<strong>en</strong><br />
aan intellig<strong>en</strong>te applicaties. Algoritmes ler<strong>en</strong>, terwijl ze word<strong>en</strong> toegepast,<br />
van de praktijk waarin ze functioner<strong>en</strong>. Daardoor kunn<strong>en</strong> ze zich steeds meer<br />
aanpass<strong>en</strong> aan de context <strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die daarbinn<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> handel<strong>en</strong>.<br />
Ze word<strong>en</strong> gevoed door onafzi<strong>en</strong>bare datastrom<strong>en</strong>, die zo omvangrijk <strong>en</strong><br />
talrijk zijn dat ze nimmer louter door m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van betek<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> in beslissing<strong>en</strong> <strong>en</strong> handeling<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> omgezet.<br />
Kunstmatige intellig<strong>en</strong>tie wordt in allerlei domein<strong>en</strong> ingezet, zoals zorg, <strong>en</strong>ergie,<br />
smart cities, zelfrijd<strong>en</strong>de auto’s <strong>en</strong> smart homes. De inzet van <strong>kunstmatige</strong><br />
3
Change language