REISIGER WINTER 2021

Spesiale verslag
EKSTRA BRONNE: RTMC.CO.ZA; AA.CO.ZA
"Geld vir die
algemene
brandstofheffing
en Padongelukkefonds
word ingesamel,
maar daar is
min bewys van
goeie beheer oor
die toewysing
en gebruik
daarvan."
“Al die komponente van die
brandstof-prys moet ontleed
word. Alle berekeninge
moet geoudit word om te
bepaal of dit nog ’n doel
dien en of dit by Suid-
Afrikaanse toestande pas.”
2. Herbereken en oudit die
bestaande elemente van die
prysmodel.
3. Verlaag die koste van die Padongelukkefonds
(POF). Dit kan gedoen word
deur beter bestuur en oorsigbeheer van die fonds;
verbeterde padveiligheid om die vraag daarna te
verminder; veiliger polisiëring en veiliger paaie,
bestuurders en motors; beter ingryping ná botsings;
beter opvoeding oor voetgangerveiligheid;
en die privatisering van die fonds – of minstens
dan die semi-privatisering van eisebestuur.
4. Verbeter die toewysing en gebruik van geld uit
die algemene brandstofheffing (ABH). Probleme
met oorsigbestuur wat ’n invloed het op die
ekonomie en die rand/dollar-wisselkoers, moet
ook bekyk word.
Gaan na
aa.co.za
of
aasa.mobi
vir nog
inligting.
5. Belê in alternatiewe sodat die land minder
afhanklik van brandstof is. ’n Beter Transnet sal
sorg dat daar minder op padvervoer staatgemaak
hoef te word. Veilige, betroubare en bekostigbare
openbare vervoer is nodig, asook paaie wat veilig
is vir nie-gemotoriseerde vervoer.
Ons het verandering nodig
As die huidige prysmodel hersien moet word, dan
moet dit, sê die AA.
Groenewald verduidelik: “Ons doelwit is om vir
die regte van verbruikers te baklei. As dit beteken
ons moet weer ’n slag kyk na hoe ons dinge doen,
dan moet ons. Dit maak nie sin om ’n prysmodel
te behou net omdat dit die een is wat ons altyd
gebruik het nie. Ons moet vra of daar ’n beter een
is en indien wel, moet ons dit oorweeg om ons
bestaande model te vervang.”
Die algemene brandstof- en POF-heffings moet
byvoorbeeld hersien word. Dié heffings dra by
tot elke liter brandstof wat verkoop word, maar
Suid-Afrikaners voel nie die voordele daarvan nie.
“Altesaam R6,11 van elke liter brandstof word
tans belas, maar daar hang heelparty vrae oor
die toewysing en gebruik van dié geld. Ons hou
byvoorbeeld aan om die POF so te befonds, maar
die POF word swak bestuur en put ons land se
bronne uit. Ook: Het ons alternatiewe maniere vir
die vergoeding van botsing-slagoffers volledig ondersoek
en – baie belangrik – is die privaat sektor
se insette gevra?” vra Groenewald.
Nog ’n belangrike kwessie is padveiligheid
en die koste daarvan. In 2015 het die
regering geraam dat botsings die ekonomie
sowat R150 miljard per jaar kos.
Maar die fokus op eisebestuur moet
groter wees, en op maniere om in die
eerste plek die behoefte aan vergoeding
te voorkom, sê Groenewald.
“Ons word belas om die slagoffers van
botsings te kan betaal, maar niks word gedoen om
botsings te keer nie. Dieselfde geld die ABH: Geld
word ingesamel, maar daar is min bewys van goeie
beheer oor die toewysing en gebruik daarvan.
Suid-Afrikaners vra met reg hoekom hulle so baie
moet betaal terwyl ons geen resultate sien van
waarvoor ons betaal nie. Dis onregverdig,” sê hy.
Die AA sê betrokkenheid van die privaat
sektor by die vasvat van stygende brandstofpryse
het nou onvermydelik geword, en hulle sal aanhou
om in die belang van verbruikers met die regering
saam te werk.
11
WINTER 2021 | AA Reisiger