You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Vol : 1 : # aMk 4 08/11/2021
cµnI srkfr ny lokF ƒ idWqI vWzI rfhq
pYtrol 10 rupey zIjæl 05 rupey
kIqf ssqf
cµzIgVH . s¨bf Br dy lokF ƒ vWzI
rfhq idµdy hoey pµjfb dy muWK mµqrI
crnjIq isµG cµnI ny aWj aWDI rfq qoN
pYtrol aqy zIËl dIaF kImqF ivc
kRmvfr 10 rupey aqy 5 rupey pRqI
iltr ktOqI krn df aYlfn kIqf hY»
aWj ieWQy mµqrI mµzl dI mIitµg qoN
bfad pWqrkfrF nfl gWlbfq kridaF
muWK mµqrI cµnI ny ikhf ik ies PYsly
nfl pµjfb ivc kyNdrI Èfisq pRdyÈ
cµzIgVH ƒ CWz ky iKWqy ivc qyl dIaF
kImqF sB qoN GWt hn aqy pµjfb ivc
zIËl dIaF kImqF hux hirafxf aqy
rfjsQfn nfloN GWt hn» s¨bf srkfr
dy ies PYsly nfl pYtrol dIaF kImqF
Auqy vYt dI dr Gtf ky 27[27 PIsdI
(24[79 PIsdI+10 PIsdI srcfrj)
qoN 15[15 PIsdI (13[77 PIsdI+10
PIsdI srcfrj) aqy zIËl Auqy
17[57 PIsdI (15[93 PIsdI+10
PIsdI srcfrj) qoN 10[91 PIsdI
(9[92 PIsdI+10 PIsdI) kr
idWqIaF geIaF» Bfjpf dI agvfeI
vflI kyNdr srkfr Auqy cutkI lYNidaF
muWK mµqrI cµnI ny ikhf ik ieh sWcmuc
bhuq mµdBfgI gWl hY ik kyNdr srkfr
ny aYksfeIË izAUtI ivc ktOqI krky
4 nvµbr 2021 qoN pYtrol qy zIËl
dIaF kImqF kRmvfr 5 rupey aqy 10
rupey pRqI iltr GtfeIaF hn ijs
nfl pµjfb smyq sfry s¨ibaF dI
afmdn Auqy burf pRBfv ipaf hY ikAuN
jo kyNdr vloN AugrfhI jFdI aYksfeIË
izAUtI ivc pµjfb dI 42 PIsdI
ihWsydfrI huµdI hY» aYksfeIË izAUtI
aqy vYt dIaF drF ivc ktOqI qoN bfad
pµjfb qy guaFZI s¨ibaF aqy kyNdrI
Èfisq pRdyÈF ivc zIËl aqy pYtrol
dIaF kImqF dI qulnf krdy hoey muWK
mµqrI cµnI ny hyT ilKy vyrivaF df
iËkr kIqf- muWK mµqrI cµnI ny ikhf
ik pYtrol aqy zIËl Auqy vYt GtfAux
qoN bfad pµjfb ivc aWj aWDI rfq qoN
pYtrol dI kImq 105 rupey pRqI iltr
dI bjfey hux 95 rupey pRqI iltr
hovygI» iesy qrHF zIËl dIaF kImqF
vI aWj aWDI rfq qoN 88[75 rupey pRqI
iltr dI bjfey 83[75 rupey pRqI
iltr hovygI jdik ies dy mukfbly
idWlI ivc pYtrol aqy zIËl dIaF
kImqF kRmvfr 104[01 pRqI iltr
aqy 86[71 rupey pRqI iltr hn»
muWK mµqrI cµnI ny ikhf ik pYtrol
aqy zIËl ‘qy vYt dIaF drF ƒ guaFZI
rfjF/kyNdr Èfisq pRdyÈF dy brfbr
ilafAux aqy hfVHI dy afgfmI sIËn
leI pµjfb dy iksfnF ƒ AuqÈfihq
krn aqy afm KpqkfrF ƒ rfhq dyx
leI AunHF dI srkfr vWloN 7 nvµbr aqy
8 nvµbr dI aWDI rfq qoN pYtrol aqy
zIËl ’qy kRmvfr 10 rupey aqy 5
rupey vYt dI ktOqI krn df aihm
itkrI bfrzr ’qy sµq rfm AudfsI dI brsI mnfeI
PYslf ilaf hY» ies nfl pYtrol aqy
zIËl dIaF kImqF ivWc kmI afvygI»
pYtrol aqy zIËl ‘qy vYt drF ‘c
ktOqI nfl Kpq vDygI, gærIb aqy mWD
vrgF ƒ mihµgfeI qoN rfhq imlygI aqy
smuWcI afriQkqf ƒ hulfrf imlygf»
ies ktOqI dy isWty vjoN pµjfb ivWc
pYtrol df ryt (cµzIgVH ƒ CWz ky)
Kyqr ivWc sB qoN GWt ho jfvygf»
iËkrXog hY ik 2019-20 dy aµkiVaF
anusfr pYtrol aqy zIËl dI sflfnf
Kpq kRmvfr 1352260 ky[aYl[aYs[
aqy 3886897 ky[aYl[aYs[ sI»
pYtrol aqy zIËl ‘qy vYt ivWc
kRmvfr 10 rupey aqy 5 rupey dI
ktOqI nfl pYtrol aqy zIËl ’qy
kRmvfr sflfnf 1352 kroV aqy
1943 kroV rupey df nuksfn hovygf»
ies qoN ielfvf Bfrq srkfr vWloN
aYksfeIË izAUtI ’c ktOqI krn nfl
pYtrol aqy zIËl leI vYt mflIey df
kRmvfr 684[68 kroV rupey aqy
172[11 kroV rupey dy anumfinq
sflfnf nuksfn hovygf»
prvfsI BfrqIaF vWloN morcy dI ivWqI mdd
nvIN idWlI. itkrI bfrzr ’qy BfrqI
iksfn X¨nIan eykqf AugrfhF ny
70ivaF dy dhfky dy lok kvI sµq rfm
AudfsI ƒ aWj styj qoN sfry sµGrÈIl
lokF ny KVHy ho ky nfairaF dI g¨µj ivc
AunHF dI idWqI hoeI Gflxf ƒ isjdf
kIqf ijs ƒ mOky dI jflm srkfr ny
mfnisk aqy srIrk qsIhy dy ky
srIirk qOr ’qy sdf leI Koh ilaf
sI» bulfiraF ny ikhf ik AudfsI df
lok pWKI sfihq sdf s¨rj vFg mGdf
rhygf» ies gWl df ieiqhfs gvfh hY
aWj qoN pµjfh sfl pihlF ilKy aqy gfey
gey gIq aWj dIaF hflqF nfl myl
KFdy hn » ies mOky lok pWKI jtl
nftk kyNdr rohqk vWloN ‘svyr kdy qF
afeygI’ nftk Kyizaf igaf» aWj styj
qo s¨bf pRDfn joigµdr isµG AugrfhF ny
sµboDn kridaF ikhf ik ipCly idnF
ivWc skftlYNz dy Èihr glfsgo ivWc
20jI dyÈF dI 26vIN kfnÌrµs aflmI
qpÈ qoN bcx leI kIqI geI» ijs
ivWc do sO dyÈF dy pRqIinD Èfml hoey
ijs ivWc Bfrq dy pRDfn mµqrI nirµdr
modI ny vI Èm¨lIaq kIqI » pRDfn
mµqrI ny vfqfvrx ƒ bcfAux leI jl
jµgl aqy ËmIn df ËmInI qOr ’qy
suDfr krn dI gWl khI» AunHF ikhf ik
pRDfn mµqrI nirµdr modI dunIaf dy
numfieµidaF aWgy J¨T ƒ sWc ivc bdlx
dI koiÈÈ kr rhy sI pr d¨jy pfsy
CWqIsgVH aqy JfrKµz dy jµglF ivc
vWsdy afidvfsI lokF dIaF JuWgIaF ƒ
aWgF lf ky AuQoN AujfiVaf jf irhf hY»
ienHF s¨ibaF dy phfVF aqy jµglF vflI
DrqI QWly bhuq sfrIaf kImqI DfqF
hn AunHF ƒ bhuq ssqy rytF ’qy kfrporyt
GrfixaF ƒ lutfieaf jf irhf
hY» AunHF ikhf ik Bfrq dy bhuq sfry
s¨ibaF ivWc AupjfAU jæmIn hY jo iksfnI
koloN Koh ky azfnI abfnIaF dy hvfly
kIqI jf rhI hY»
nvIN idWlI. ivdyÈF ivWc vsdy prvfsI
BfrqIaF vWloN idWlI dy muWK mfrgF Aupr
345 idnF qoN idWqy jf rhy Drny ƒ ivWqI
mdd jfrI hY» hux ikAuNik keI mulkF
vWloN kOmFqrI AuzfxF dI mn˨rI idWqI
jfx krky prvfsIaF Éfs krky pµjfbI
aYWnafrafeIË vWloN morcy ƒ mfiek
mdd idWqI jf rhI hY» iksfn afg¨ pRym
isµG Bµg¨ qy X¨Q afg¨ Buipµdr isµG
lONgovfl ny dWisaf ik ivdyÈF ivWc
rihµdy pµjfbI morcy dy sµGrÈ nfl Èur¨
qoN hI juVy hoey hn qy AunHF dIaF nËrF
morcy Aupr lWgIaF hoeIaF hn» AunHF
ikhf ik prvfsI jdoN Bfrq afAuNdy hn
qF Auh isµG¨ qy itkrI moricaF smyq
gfËIpur hfËrI Brdy hn qy morcy ƒ
afriQk pWKoN vI mËb¨q krn ivWc
Xogdfn pf rhy hn» brqfnIaf qoN afey
mohx isµG bfgVI qy nirµdr kOr df
morcy dy afg¨aF vWloN isµG¨ dy mµc qoN
snmfn kIqf igaf» ies joVy vWloN
morcy ƒ ivWqI mdd dyx dy nfl-nfl
hr pWKoN sihXog df Brosf idWqf hY»
AunHF muqfbk moricaF Aupr aOKIaF
hflqF ivWc bYTy iksfn hryk BfrqI dI
lVfeI lV rhy hn»
2 08/11/2021 KbrF
www.samajweekly.com
pYgfss jfsUsI sfPtvyar bxfAux vflI
kµpnI amrIkf ny blYk ilst kIqI
vfiȵgtn. pYgfss spfeIvyar
bxfAux vflI ieËrfeIl dI ieWk
kµpnI ƒ amrIkI aiDkfrIaF ny
pfbµdIÈudf kµpnIaF ivWc pf idWqf hY»
kµpnI df AudyÈ ies sfÌtvyar rfhIN
pWqrkfrF aqy aiDkfrIaF dI
ingrfnI krnf sI» iesrfeIl dI
kµpnI aYn aYs E afpxy pYgfss
sfÌtvyar rfhIN dunIaF Br dy mnuWKI
aiDkfrF bfryhËfrF kfrkunF,
pWqrkfrF, isafsqdfnF aqy kfrobfrI
lokF dI ingrfnI dy doÈF dIaF irportF
dy kfrn ivvfdF ivWc iGr geI sI»
amrIkf dy vpfr ivBfg ny ieWk
ibafn ivWc ikhf ik ienHF jµqrF ny
ivdyÈI srkfrF ƒ aµqrrfÈtrI sæosæx
krn dy smrWQ bxfieaf hY»
ivroDIaF, pWqrkfrF qy kfrkunF ƒ
qfnfÈfhI srkfrF vWloN AunHF dI
jfxkfrI qoN ibnF inÈfnf bxfieaf
igaf sI» aYn aYs E vWloN ajy qWk
aYs pI dI DI ƒ CyVdy nOjvfnF vWloN Gr ivWc vV ky hmlf
jlµDr. arbn astyt PyË-1 dy
pµjfb aYvyinAU ivWc rihµdy aqy
pµjfb dI hfeI sikEirtI jyl
nfBf ivWc qfienfq aYs pI rYNk dy
ieWk aiDkfrI dI DI nfl CyVKfnI
krn vfly nOjvfnF ny ivroD krn
AuWqy aYs pI dy Gr AuWqy hmlf kr
idWqf» ies dOrfn hmlfvrF ny
Gr dy gyt AuWqy qyËDfr hiQafr
mfry aqy Gr ivWc pQrfa kr ky
gWzI dy ÈIÈy qoV idWqy» pµjfb
aYvyinAU ivWc rihµdy nfBf jyl dy
suprzYNt (aYs pI rYNk) kWlH rfq nfBf
ivWc sn» AunHF dy Gr ivWc pqnI,
bËurg mfqf, DIaF qy ieWk bytf sn»
kuJ smyN qoN AunHF dI DI ƒ ieWk nOjvfn
CyVKfnI kr ky pRyÈfn kr irhf sI»
Samaj
Weekly
smfj vIklI
Editor-in-chief
Devinder Chander
+44 7878 456 484
Editor
Manohar Birdi
+44 7411 251 804
Managing Editor
Rajveer Samra
+44 7412 970 999
Editorial Office
Samaj Weekly
Samaj Media Enterprise Ltd
46 Summer Road
Erdington,Birmingham UK
B23 6UR
+44 7878 456 484
+44 121 565 4810
info@samajweekly.com
samajweekly@gmail.com
hr p®kfr dy vpfrk aqy klfsIPfeIz
ieÈiqhfr dyx leI sµprk kro»
ies bfry koeI jvfb nhIN
afieaf»ies qoN ielfvf amrIkf ny
ieËrfeIl dI kµpnI kYNzIr¨, isµgfpur
dy kµipAUtr sikAuirtI ienIÈIeyitv
kµsltYNsI aqy r¨sI Ìrm pfËIitv
tYknflojI ƒ vI pfbµdIaF dI s¨cI ivWc
pfieaf hY»vxj ivBfg dy ibafn
muqfbk ieh kfrvfeI amrIkf dI
ivdyÈ nIqI dy kyNdr ivWc mnuWKI
aiDkfrF ƒ rWKx leI ibzyn-hYirs
pRÈfsn dy XqnF df ihWsf hY, ijs ivWc
bIqy idnIN AunHF dy irÈqydfrF ny Aus
nOjvfn ƒ sbk isKfieaf qy puls ƒ
iÈkfieq idWqI qF iesy rµijÈ kfrn
Aus ny sfQIaF smyq aYs pI dy Gr
AuWqy hmlf kr idWqf» AunHf ny Gr dy
gyt AuWqy qyËDfr hiQafr mfry qy Gr
qylµgfnf qy puWzUcyrI ivWc ptfikaF
ivWc DmfikaF kfrn cfr mOqF
hYdrfbfd. qylµgfnf ivWc dIvflI mOky
ptfikaF ivWc Dmfky nfl do lokF dI
mOq ho geI aqy ieWk hor ivakqI
ËÉmI ho igaf»puls dy anusfr ieh
iqµny jxy m¨rqI X¨int ivWc kµm krdy
sn aqy AunHF ny KWzf Kod rWiKaf sI
aqy kWlH rfq Aus ivWc ptfky Bry aqy
aWg lfeI» KWzy ƒ pWQrF qy imWtI nfl
ZWikaf igaf sI» puls ny dWisaf ik
acfnk ptfky Ptx dI Gtnf ivWc do
lokF dI mOky AuWqymOq ho geI qy ieWk
ivakqI gµBIr ËÉmI ho igaf, ijs ƒ
hspqfl BrqI krfieaf igaf hY»
dmn leI vrqy jFdy izËItl sfDnF
dy pRsfr ƒ rokx leI kµm krnf Èfml
hY» pYgfss AuWqy Èur¨afqI icµqfvF qoN
bfad smWisaf AudoN sfhmxy afeI,
jdoN afeIÌon inrmfqf kµpnI aYpl ny
sqµbr ivWc ieWk kmI kWZI sI, ijs
nfl spfeIvyar ƒ sµdyÈF jF ilµkF
AuWqy kilWk kIqy ibnF X¨jærjæ dy Ìon ƒ
ienPYkitz krn dI iejfËq dy idWqI
geI sI»pihlF aYn aYs E gruWp ny
ikhf sI ik ieh spfeIvyar
aprfDIaF qy aiqvfdIaF ƒ PVn leI
bxfieaf hY aqy kµpnI ies ƒ isrÌ
srkfrF ƒ vycdI hY» amrIkf dy ies
ÌYsly AuWqy aYn aYs E gruWp ny ikhf hY
ik Auh ies ÌYsly qoN inrfÈ hY» aYn
aYs E gruWp ny ikhf hY ik AusdI
qknIk ny aiqvfd aqy aprfD ƒ
rokx dy nfl-nfl amrIkf dI
rfÈtrI surWiKaf ƒ bxfeI rWKx ivWc
vI mdd kIqI hY»
ivWcvV ky Bµn-qoV
kIqI aqy pQrfa
kIqf» dosæIaF ny
ibjlI df mItr qy Gr
ivWc KVI gWzI dy ÈIÈy
vI qoV idWqy» Gr ivWc
mOj¨d aYs pI dIaF
DIaF ny CWq AuWqy jf ky
Kud ƒ bcfieaf»
guµzfgrdI qoN bfad
hmlfvr DmkIaF
idµdy Ìrfr ho gey»
pqf lWgx AuWqy pI sI afr tImF
aqyiPr ey zI sI pI-2 aÈvnI kumfr
mOky AuWqy phuµcy» ies hmly ivWc ipµz
suBfnf dy ibWlf nF dy nOjvfn df nF af
irhf hY»
iesy qrHF puWz¨cyrI ivWc dIvflI
mOkyptfky lY ky jfxf ieWk ipqf aqy
Ausdy sWq sflf byty leI jfnlyvf
sfibq hoieaf» sk¨tr AuWqy ptfky lY
jf rhy ipqf-puWqr dI Aus smyN
puWzucyrI dI vylupurm sImf AuWqy mOq
ho geI, jdoN ptfikaF ivWc Ëbrdsq
Dmfkf ho igaf»ieh Gtnf AuQy
lWgy sI sI tI vI kYmry ivWc kYd ho
geI» vfierl hoey vIzIE ivWc
idWsdf hY ik sVk AuWqy jFdy sk¨tr
ivWc acfnk ivsPot huµdf aqy AuQy
D¨µaF PYl jFdf hY»
ivdyÈ Byjx dy nFa
Auqy DoKf, tRYvl eyjµt
iÉlfÌ kys drj
jlµDr. poqry ƒ stWzI vIËf AuWqy
ivdyÈ Byjx leI ieWk ivakqI koloN
lWKF rupey lY ky DoKf krn vfly izAUk
akYzmI dy zfierYktr jµgbIr isµG
bWgf puWqr hrBjn isµG vfsI cImf
ngr, mfzl tfAUn jlµDr iÉlfÌ
Qfxf nvIN bfrFdrI dI puls ny kys
drj kIqf hY» mohn isµG puWqr myhr
isµG ipµz dfAUdpur, imrjfpur,
iZlvF, kp¨rQlf ny puls ƒ dWisaf
ik aroVf pRfeIm tfvr ivWc tRYvl
eyjµt df kµm krdy jµgbIr isµG bWgf
ny sfl 2019 ivWc Aus dy poqry
hrmnpRIq isµG ƒ ivdyÈ ivWc pVHfeI
leI Byjx dy bdly 6,25,000 rupey
mµgy sn» Aus ny vWK-vWK qrIkF AuWqy
kuWl 5,10,000 rupey tRYvl eyjµt dy
akfAUNt ivWc pvf idWqy aqy 1,15,000
rupey nld idWqy sn» ies qoN ielfvf
aµbYsI ivWc Pfiel lfAux smyN vI 15
hËfr rupey idWqy sn» jdoN kuJ smyN
bfad Aus ny tRYvl eyjµt qoN vIËy bfry
puWiCaf qF Aus ny ikhf ik Pfiel ivWc
kfgËfq Êlq lfey jfx kr ky
hrmnpRIq isµG ƒ vIËf nhIN imilaf
aqy Auh ivdyÈ nhIN jf skdf» tRYvl
eyjµt ny AunHF ƒ pµj lWK rupey df ieWk
cYk idWqf sI.
idWlI-myrT jmnf aYkspRYsvya
AuWqy 40 gWzIaF dI tWkr, 5 mOqF
gfËIafbfd. Auqr pRdyÈ dy
gfËIafbfd iËlHy ivcly idWlI-myrT
jmnf aYkspRYsvy AuWqy kWlH qVky Duµd
kfrn ieWk bWs qy kfr dI tWkr ivWc
pµj lokF dI mOq ho geI» ies dy
bfad ipWCoN afeIaF 40 gWzIaF dI
afpo ivWc tWkr hox kfrn nfl
aYkspRYs-vya df trYiPk keI Gµty
bµd irhf aqy sµGxI Duµd dI cpyt ivWc
af ky gWzIaF dI afps ivWc tWkr huµdI
rhI» hfdsy ivWc mfry gey lokF ivWc
ieWk bWs cflk aqy cfr kfr svfr
Èfml hn aqy do lok burI qrHF ËÉmI
hn» ieh kfr gfËIafbfd qoN af rhI
pWqrkfrF dI loV
sI aqy bWs noiezf jf rhI sI»
imRqk bWs cflk dI pCfx pTfnkot
vfsI blvµq isµG vjoN hoeI hY»
ieµzIvr kfr svfr imRqkF dI pCfx
gOrv Xfdv, guWz¨ AurÌ iÈvsfgr
Xfdv, Aus dI mF pRymlqf aqy
afrIan vjoN kIqI geI hY»
durGtnf ivWc ËÉmI inWkI AurÌ
mohnIÈ Xfdv ƒ istI lfeIPlfeIn
hspqfl mQ¨rf ivWc BrqI krvfieaf
igaf hY, ijWQy AusdI hflq
gµBIr dWsI jFdI hY» ies durGtnf
ivWc Èfml inWkI aqy iÈvsfgr
Xfdv sky Brf sn»
trYktr hyTF afAux kfrn nfbflg BYx-Brf dI mOq
mukyrIaF. nyVly ipµz bWzlf ivWc
dIvflI vfly idn kµZI nihr ivWc
trYktr izWg ipaf aqy Aus Aupr bYTy
BYx-Brf dI trYktr hyTF af jfx kr
ky mOq ho geI» imRqk bWicaF dy ipqf
dI krIb sWq sfl pihlF ibmfrI
kfrn mOq ho cuWkI hY» imlI jfxkfrI
anusfr kfriqkf (15) aqy Aus df
Brf kfriqk rfxf (12) KyqF ivWcoN kµm
krky Gr af rhy sn» rsqy ivWc Auh
aFDrf pRdyÈ ivWc bWs-afto dI tWkr ivWc Cy aOrqF dI mOq
anµqpur. aFDrf pRdyÈ dy anµqpur dy pimzI ipµz
ivWcnYsænl hfeIvy-44 AuWqy kWlH ieWk bWs aqy afto irkÈfdI
tWkr ivWc Cy aOrqF dI mOq ho geI aqy do gµBIr ËÉmI ho
geIaF» imRqkF ivWc ȵkrfmf (36), nfgfvynI (32), icqymf
(35), sWbµmf (45), sivqrf (40) aqy cOhdfmf (33) sæfml
hn, ijnHF ivWcoN pµj aOrqF dI mOky AuWqy mOq ho geI aqy ieWk
hor aOrq dI mOq hspqfl iljFdy smyN hoeI»sfry imRqk
koplkoNzf ipµz dy rihx vfly sn»qVIpqrI dy puls izptI
suprzYNt ny dWisaf ik afto irkÈf sVk AuWqy Êlq idÈf qoN
af irhf hox kfrn bWs nfl tWkrf igaf» puls aiDkfrI ny
dWisaf ik mfmlf drj kr ilaf hY»
guaFZ ivWc rihµdy cfcy rfjyÈ kumfr nfl
trYktr Auqy bYT gey» jdoN ieh
trYktr ieWk Dfrimk sQfn nyVy bxy
lFGy qoN kµZI nihr ƒ krfs krn lWgf
qF trYktr dy ipWCy pey itWlr qy suhfgf
nihr iknfry lWgI girl ivWc Psx
krky ieh nihr ivWc plt igaf» dovyN
bWcy trYktr hyTF af gey, ijnHF dI mOq
ho geI qy trYktr cflk kuJ d¨rI
izWgx kfrn ËÉmI ho igaf»
ieµglYNz dy hr ielfky ’c pWqrkfrF dI loV hY, pWqrkfrqf df ÈOk rWKx
vfly afpxI C.V. email: samajweekly@gmail.com AuWqy Byj skdy hn»
Editor-in-chief : Devinder Chander
Mob: 07878 456 484
not : pWqrkfrqf df qjurbf rWKx
vfly ƒ pihl idqI jfvygI»
www.samajweekly.com
KbrF
iksfnF ny biTµzf-mukqsr sVk ’qy lfieaf Drnf
qihsIldfr dy dKæl mgroN ÉrId ÈurU hox ’qy cuWikaf Drnf
08/11/2021
3
pµjfb ivDfn sBf df ivÈyÈ
sYÈn iek idn leI vDfieaf
biTµzf. ipµz idEx dI dfxf mµzI ’c
Jony dI ÉrId aqy cukvfeI rukx qoN
nfrfË BfrqI iksfn X¨nIan
(AugrfhF) aqy BfrqI iksfn X¨nIan
(isWD¨pur) vWloN krIb cfr Gµty Drnf
lf ky biTµzf-mukqsr mfrg ’qy keI
Gµty afvfjfeI rokI geI» bfad ivWc
qihsIldfr biTµzf suKbIr isµG
brfV vWloN dÉlaµdfËI krky ÉrId
eyjµsIaF dy aiDkfrIaF qoN ÉrId leI
hF krvfAux ’qy iksfnF ny Drnf Kqm
kr idWqf» iksfn afg¨aF BfikX¨
isWK sdBfvnf dl vWloN bµdI CoV isWK nIqI mfrc
aµimRqsr. bµdI CoV idvs dy mOky
’qy vWK vWK muWidaF ƒ lY ky isWK
jQybµdI isWK sdBfvnf dl vloN
Èihr ivc bµdI CoV isWK nIqI mfrc
kWiZaf igaf» ies dOrfn pRbµDkF ny
doÈ lfieaf ik AunHF ƒ ÈRomxI kmytI
dy krmcfrIaF ny sRI akfl qKq ’qy
ardfs nhIN krn idWqI» jQybµdI dy
muKI BfeI bldyv isµG vzflf ny
dWisaf ik jQybµdI vloN ardfs krn
mgroN ieh mfrc arµB kIqf igaf»
isWK jQybµdI vloN ieh mfrc nvµbr
1984 isWK kqlyafm dy ÈhIdF,
iksfnI aµdoln dOrfn ÈhId hoey
iksfnF ƒ smripq kIqf igaf sI,
GuzfxI klF dy gurduafrf colf sfihb ivKy siQqI qxfapUrn
BfeI eImfn isµG mfn iKælfP prcf drj
pfiel .ipµz GuzfxI klF ivWc
ieiqhfsk gurduafrf sRI colf sfihb
aµdr ipCly keI idnF qoN gur¨Gr dy
pRbµDF ƒ lY ky ipµz qy ielfky dI sµgq
aqy sæRomxI kmytI ivcfly ivvfd cWl
irhf sI pr aWj siQqI Aus vkq
qxfap¨rn ho geI jdoN akflI dl
aµimRqsr dy srpRsq BfeI eImfn
isµG mfn vWloN gurduafry dy mYnyjr
BfeI gurjIq isµG nfl ÈRomxI kmytI
dy kiQq mfVy pRbµDF, brgfVI kFz aqy
hornF muWidaF ƒ lY ky cWl rhI gWlbfq
dOrfn Aus smyN ivvfd KVHf ho igaf
jdoN eImfn isµG mfn ƒ aYWsaYWcE
pfiel vWloN sæFqmeI qrIky nfl gWl
krn leI ikhf igaf» ies mgroN
(isWD¨pur) dy afg¨ rfm isµG aqy
BfikX¨ (AugrfhF) biTµzf blfk dy
skWqr gurpfl isµG idEx anusfr
mµzI ’c cfr ÉrId eyjµsIaF
mfrkÌYWz, vyarhfAUs, aYPsIafeI,
pngryn Jony dI ÉrId kr rhIaF sn
pr AunHF tIcf p¨rf hox dI gWl kih ky
hor Jonf ÉrIdxoN nFh kr idWqI» AunHF
ikhf ik ÉrIdy jf cuWky Jony dI vI mµzI
’coN ilÌitµg nf hox aqy ivkx leI af
rhy Jony dI Brmfr kfrn ieWQy ZyrIaF
dy aµbfr lWgy hoey hn» iksfnF ny mµg
eImfn isµG mfn ny qlKI ’coN
afAuNidaF Qfxf muKI ƒ gflI gloc
krn aqy blfqkfrI lIzrF dI kiQq
qOr ’qy rfKI krn dy doÈ lfey» ies
Auprµq aYWsaYWcE pfiel krnYl isµG
kIqI ik Jony dI ÉrId aqy cukvfeI
jfrI rWKidaF srkfr vfady anusfr
Ìsl df ieWk-ieWk dfxf ÉrIdx
dI gfrµtI dyvy» iksfnF dy ies ros
aYkÈn mgroN ÉrId eyjµsI dy
aiDkfrIaF ny mµgF ’qy sihmqI
idµidaF Jony dI ÉrId Èur¨ krvfeI»
ies dy nfl hI iksfnF ny afpxf
pRdrÈn rok idWqf» afg¨aF ikhf
ik srkfr dy inWq bdldy rµgF ny
iksfnF ƒ duKI kIqf hoieaf hY»
AunHF ikhf ik kfÈqkfrF df ÈoÈx
ny BfeI eImfn isµG mfn ƒ igRPqfr
krky Qfxf pfiel ilaFdf ijWQy pulIs
vWloN mfn iKlfP prcf drj kIqf
igaf» ies mOky mfn dy smrQkF vWloN
pulIs KiælfÌ nfarybfËI kIqI geI»
krn leI ÉrId eyjµsIaF roËfnf
nvyN bhfny GVdIaF hn» AunHF
aiDkfrIaF ’qy rfeIs imWl mflkF
nfl imly hox df doÈ lfAuNidaF
ikhf ik AunHF ƒ lfB dyx leI aijhy
Èg¨Ìy GVy jFdy hn» iksfnF ikhf
ik Auh eyky dy bl aijhIaF cflF ƒ
pCfVdy rihxgy» ies dy nfl hI
icqfvnI vI idWqI ik bÊYr KWjl-
KuafrI dy Jony dI ÉrId nf kIqI
geI qF Auh sÉq aYkÈn lYx leI
mjb¨r hoxgy»
ijs rfhIN jylF ivc bµd isWK bµdIaF
dI irhfeI, pµjfb ivc mF bolI
pµjfbI df bolbflf aqy 328 lfpqf
sr¨pF dI jFc dI mµg kIqI geI»
AunF disaf ik bµdI Coz isWK nIqI
mfrc jdoN sRI akfl qKq ivKy
ardfs krn leI phuµicaf qF ÈRomxI
kmytI dy krmcfrIaF vloN AunF ƒ
aµdr jfx qoN rok idWqf igaf» AunHF
ƒ sRI akfl qKq ’qy ardfs nhIN
krn idWqI geI» AunHF sRI hirmµdr
sfihb dy mYnyjr ’qy bdsl¨kI krn
dy vI doÈ lfey» AunHF ies iKlfP
isWK sµgq ƒ iekjut hox df sWdf
idWqf hY»
isWDU vWloN eyjI idAul ƒ jvfb: ‘inaF
aµnf hY pr pµjfb dy lok nhIN’
cµzIgVH. pµjfb kFgrs dy muKI nvjoq isµG isWD¨ ny pµjfb
dy aYzvokyt jnrl (eyjI) eypIaYWs idAul ’qy aWj iqWKy
ÈbdI hmly kIqy hn» jiækrXog hY ik sRI idAul ny bIqy
idn nvjoq isµG isWD¨ ’qy doÈ lgfieaf ik Auh pµjfb
srkfr dy kµmF ivWc dKl idµdy hn qy gumrfhkuµn pRcfr
krdy hn» ies dy jvfb ivWc aWj sRI isWD¨ ny iek vWzf
tvIt kridaF ikhf ‘imstr eyjI pµjfb, inaF BfvyN aµnf
hY pr pµjfb dy lok nhIN» kFgrs pfrtI ieh kih ky sWqf
ivWc afeI sI ik byadbI dy doÈIaF ƒ sjæf idWqI jfvygI pr
qusIN byadbI kys dy muljæmF KiælfPæ hfeI kort ivWc pyÈ
hoey qy sfzI srkfr KiælfPæ hI doÈ lgfey»’ sRI isWD¨ ny
eypIaYWs idAul ƒ slfh idWqI ik Auh isafsq ƒ
cµzIgVH. pµjfb kYbint ny ivDfn sBf dy ivÈyÈ sYÈn ƒ iek idn leI vDfAux
df PYslf kIqf hY» ies qoN pihlF ivDfn sBf df ivÈyÈ sYÈn isrP iek idn
leI 8 nvµbr ƒ sWidaf igaf sI» kYbint dy PYsly bfad sYÈn dy d¨jy idn dI
bYTk 11 nvµbr ƒ hovygI»
inhµg dlF ny KflseI jfhojlfl
nfl mhWlf kWiZaf
aµimRqsr. gur¨ hirgoibµd sfihb dy
bµdI CoV idvs (dIvflI) ƒ smripq
sm¨h inhµg isµG jQybµdIaF vWloN
ÈRomxI pµQ akflI buWZf dl dy muKI
bfbf blbIr isµG dI agvfeI ivWc
hyT gurduafrf pfqÈfhI CyvIN mWl
aKfVf sfihb, burj bfbf P¨lf isµG
akflI qoN mhWly dI afrµBqf hoeI»
ies qoN pihlF gurduafrf mWl aKfVf
ivKy aKµz pfTF dy Bog inhµg isµGF dI
clI afAudI mirXfdf anusfr pfey
gey» buWZf dl dy hYWz gRµQI bfbf
mWGr isµG, sµq bfbf mnmohx isµG
bfrn vfly, bfbf hrjIq isµG Kµzf
KVkygf, bfbf suKivµdr isµG mOr ny
gurbfxI df mnohr kIrqn kIqf»
bfbf ieµdr isµG aqy skWqr bfbf
idljIq isµG bydI ny buWZf dl dy
ieiqhfs aqy inhµg isµGF dy jIvn
sbµDI jfxkfrI sµgq nfl sFJI
kIqI» bfbf blbIr isµG ny bµdI CoV
idvs dI vDfeI idWqI aqy ikhf ik
isWK kOm df ieiqhfs sµGrÈ p¨rn
aqy ÈfnmWqf hY» AunHF ikhf ik hr
isWK ƒ hr smyN cVHdI klf ’c
rihµidaF kOm dI byhqrI leI qWqpr
rihxf cfhIdf hY» gurduafrf burj
akflI bfbf P¨lf isµG qoN inhµg
isµGF df kfPlf ÈyrFvflf gyt,
mhFisµG gyt, cOk rfmbfg, hfl
gyt, iklf goibµdgVH rfhIN rylvy
grfAUNz phuµicaf»
isafsdfnIaF leI hI CWz dyx qy afpxy jæmIr ’qy Poks
kridaF afpxy kµm ’qy iDafn dyx»
4 08/11/2021 KbrF
www.samajweekly.com
snaqkfrF vWloN Bfjpf iKLlfPæ pRdrÈn
kRFqIkfrI pyNzU mËdUr XUnIan vWloN rYlI
mihµgfeI qoN KæPf hn snaqkfr; lohy dIaF vDdIaF
kImqF rokx leI rYgUlytrI kmytI bxfAux dI mµg
luiDafxf. mihµgfeI iÉlfÌ ipCly pµj idnF qoN sVkF ’qy
bYTy luiDafxf dy snaqkfrF ny aWj gFDIigrI kr ky kyNdr
srkfr iÉlfÌ afpxf ros jæfihr kIqf» ies dOrfn
snaqkfrF ny ÈinWcrvfr ƒ pRDfn mµqrI nirµdr modI,
gRih mµqrI aimq Èfh qy stIl mµqrI rfm cµdr pRkfÈ
dIaF qsvIrF ’qy iqlk lgf ky rfmDun gf ky ivroD jæfihr
kIqf» snaqkfrF ny ikhf ik Auh ies leI rfmDuµn gf rhy
hn ik Èfied ienHF isafsI afg¨aF ƒ vI Bgvfn sWdbuWDI
dy dyvy qy Auh mihµgfeI dI mfr GWt kr skx» luiDafxf dy
igWl roz siQq X¨sIpIaYmey dy dÌqr dy bfhr snaqkfr
ipCly pµj idnF qoN lgfqfr kyNdr srkfr iÉlfÌ mihµgfeI
kfrn ivroD pRdrÈn kr rhy hn» snaqkfrF dI mµg hY
ik stIl qy lohy dIaF vDdIaF kImqF rokx dy leI
rYg¨lytrI kmytI bxfeI jfvy» ies dOrfn Drny ivWc sµboDn
krdy hoey snaqkfrF ny ikhf ik srkfr dI nIqI qy nIaq
sfÌI nhIN hY, coxF dI icµqf kfrn hux qyl ’qy aYksfeIË
izAUtI ’c ktOqI kIqI geI hY, pr d¨jy pfsy hornF cIËF ’qy
mihµgfeI dI mfr lgfqfr jfrI hY» AunHF ikhf ik mOj¨df smyN
ivWc lohy qy stIl ivWc mihµgfeI df vWzf asr pY irhf hY»
snaqkfrF ƒ hux snaqF clfAuxIaF muÈkl ho geIaF
kbfV dy gudfm ivWc aWg lWgx
kfrn lWKF df sfmfn siVaf
D¨rI. lµGI Èfm sQfnk Èyrpur cOk
nyVy EvribRj dy hyTF D¨rI-biTµzf
PftkF kol siQq kbfV dy gudfm ’c
aWg lWgx kfrn lWKF rupey df sfmfn
sV ky suafh ho igaf» mOky qoN iekWqr
kIqI jfxkfrI anusfr pIVq Em
pRkfÈ kbfV df kµm krdf sI aqy Aus
ny EvribRj dy hyTF PftkF dy nyVy mYs[
roihq plfsitk nF ’qy kbfV df
gudfm bxfieaf hoieaf sI» lµGI Èfm
krIb sfZy ku 7 vjy Aus dy gudfm ivWc
acfnk aWg lWg geI, ijs kfrn AuWQy
ipaf sfrf sfmfn sV ky suafh ho
igaf» aWg ƒ buJfAux leI mOky ’qy
sµgr¨r, mflyrkotlf aqy D¨rI dI
Pfier ibgRyz qoN ielfvf AudXoigk
iekfeI ky[afr[bI[aYl dI aWg
buJfAux vflI gWzI vI mOky ’qy puWjI,
ijnHF ny krIb 9 vjy qWk aWg ’qy kfb¨
pf ilaf sI» pRµq¨ Aus smyN qWk
iËafdfqr sfmfn sV ky suafh ho
cuWikaf sI» pIVq dy puWqr roihq
anusfr ies hfdsy ’c AunHF df krIb
8 qoN 10 lWK rupey dy sfmfn df
nuksfn hoieaf hY» aWg lWgx dy
kfrnF df pqf nhIN cWl sikaf»
hn» srkfr mihµgfeI ƒ isrÌ coxF dy nËrIey qoN dyK rhy
hn» AunHF ikhf ik jy pYtrol qy zIËl dIaF kImqF ƒ kfb¨
krn dy koeI qrIkf lWiBaf jf skdf hY qF stIl qy hornF
kWcy mfl dIaF kImqF ƒ kµtrol ikAuN nhIN kIqf jf skdf»
AunHF ikhf ik pRDfn mµqrI bxn qoN pihlF nirµdr modI keI
vfr kihµdy sn ik dyÈ ƒ kµtrol krnf pRDfn mµqrI dy hWQ
huµdf hY qF hux kyNdr srkfr mihµgfeI kµtrol ikAuN nhIN kr
pf rhI» ies mOky ’qy mnijµdr isµG scdyvf, gurmIq isµG
kulfr, kyky bfvf, ivnod Qfpr, avqfr isµG Bogl sxy vWzI
igxqI ivWc snaqkfr mOj¨d sn»
iksfn dy 10 pÈUaF dI mUMh-Kur dI ibmfrI kfrn mOq
sµgr¨r/D¨rI. ipµz lWzf ivWc ieWk iksfn dy zyarI
Pfrm ivc m¨µh-Kur dI ibmfrI qoN pIVq 10 pȨaF
dI mOq ho geI hY jdoN ik ies ibmfrI qoN pIVq krIb
30 qoN vWD pȨ ibmfr hn» zyarI Pfrm dy mflk
iksfn anusfr Aus df krIb 12 lWK rupey df
nuksfn hoieaf hY» pȨ pflx ivBfg vloN imRqk
pȨaF df post mfrtm krvf ky tYst jFc leI
jlµDr lYbfrtrI ’c Byj idWqy hn» pµjfb srkfr
aqy gur¨ aµgd dyv vYtrnrI aYNz aYnIml sfieµisj
X¨nIan luiDafxf qoN mfnqf pRfpq lWzf zyarI Pfrm
aYNz imlk pRoizAUsr dy mflk iksfn jgr¨p isµG ny
dWisaf ik Aus dy zyarI Pfrm ’c m¨µh-Kur dI
ibmfrI nfl 10 pȨaF dI mOq ho cuWkI hY ijnHF ’coN 9
gAUaF aqy ieWk mWJ Èfml hY» AunHF dWisaf ik Aus
dy zyarI Pfrm ivc krIb 70/80 pȨ hn ijnHF ivcoN
ajy vI krIb 30 qoN vWD pȨ ibmfr hn» AunHF
dWisaf ik Aus df krIb 12 lWK rupey df nuksfn ho
cuWikaf hY» AunHF pµjfb srkfr ’qy iglf Ëfihr
kridaF dWisaf ik hr sfl pȨaF ƒ m¨µh-Kur dI
ibmfrI qoN bcfAux leI vYksIn lgfeI jFdI sI
prµq¨ ipCly do sfl qoN srkfr vloN vYksIn nhIN
lgfeI geI ijs leI srkfr ijµmyvfr hY» AunHF
dWisaf ik srkfr dI axgihlI kfrn Aus dy pȨaF
df nuksfn hoieaf hY aqy ajy hor nuksfn dI
qlvfr vI isr ’qy ltk rhI hY» AunHF dWisaf ik
ibmfrI qoN pIVq hox kfrn pȨaF df m¨µh pWk jFdf
hY aqy KurF ivc ËÉm ho jFdy hn» kWlH idn ivWc
aqy bIqI rfq 10 pȨaF dI mOq hoeI hY» iksfn
lihrfgfgf. sFJy mËd¨r morcy dy
sWdy qihq 8 aWT nvµbr ƒ ivDfn
sBf vWl ros mfrc krn phuµco dI
iqafrI muihµm qihq kRFqIkfrI pyNz¨
mËd¨r X¨nIan (pµjfb) vWloN ipµz
kflbµjfrf ivWc rYlI kIqI geI» rYlI
dOrfn igafrF mYNbrI ipµz kmytI dI
cox kIqI geI » ies ivWc blkfr
isµG ƒ jQybµdI df ipµz pRDfn cuixaf
igaf» rYlI ƒ sµboDn kridaF
kRFqIkfrI pyNz¨ mËd¨r X¨nIan
(pµjfb) dy s¨bf pRDfn sµjIv imµt¨,
s¨bf afg¨ blivµdr jl¨r aqy iËlHf
skWqr ibml kOr ny sµboDn kridaF
pµjfb dI kFgrs srkfr ’qy mjæd¨r
msilaF pRqI sµjIdf nf hox df dosæ
lfAuNidaF ikhf ik pµjfb dI kFgrs
srkfr vWloN nF isrPæ mjæd¨rF dI
krjæf muafPæI, rujægfr gfrµtI, srv
jnk jnqk vµz pRxflI lfg¨ krn,
pµcfieqI jæmInF df qIjf ihWsf jæmIn
ssqy Bfa Tyky ’qy dyx aqy dilqF ’qy
jgr¨p isµG ny dWisaf ik srkfr df zyarI Pfrm dy
ikWqy vWl iDafn nhIN hY» nf qF pȨaF df koeI bImf
aqy nf hI koeI hor sh¨lq hY» ipµz dI pȨ
izspYNsrI ’c qfienfq ieWk vYtrnrI zfktr cfr
ipµzF ’c izAUtI inBfAuNdf hY» jgr¨p isµG ny
dWisaf ik Auh zyarI Pfrm dy ikWqy ’c sµn
2018 ’c pµjfb srkfr vloN purskfr ivjyqf
iksfn hY ijs ƒ X¨nIvristI vloN vI snmfn imly
hn prµq¨ srkfr dI vYksIn nf lgfAux dI
axgihlI df KimafËf Aus ƒ Bugqxf ipaf hY»
Aus ny pµjfb srkfr qoN mµg kIqI hY ik Aus ƒ
hoey nuksfn bdly m¨afvËf idWqf jfvy» iksfn ny
jæbr bµd krn vrgIaF mµgF ƒ
axgOilaF kIqf jf irhf hY» AunHF
ikhf ik muWK mµqrI bdlx dy bfvj¨d
srkfr dI kfrjsæYlI qy nIqI nhIN
bdlI» AunHF ikhf ik 8 nvµbr dy
pRdrsæn dOrfn mjæd¨rF dIaF mµgF
hWl krn aqy ivDfn sBf dy sYsæn
dOrfn modI srkfr vWloN ikrq kfƒnF
’c kIqIaF mjæd¨r doKI soDF rWd
krn df mqf pfs krn dI mµg vI
kIqI jfvygI»
eytIaYWm qoVn qy bYNk luWtx vfly groh dy Cy mYNbr igRPæqfr
muljæmF koloN corI dIaF do rfeIPlF, ikWlo cFdI aqy hor sfmfn brfmd
pitaflf. aYs[pI[ (zI) zf[ mihqfb
isµG qy zI[aYs[pI[ (zI) ajYpfl isµG
dI ingrfnI hyTF sIafeIey pitaflf dy
ieµcfrj Èimµdr isµG qy tIm ny
eytIaYm aqy bYNkF ƒ qoVn aqy luWtx
dIaF vfrdfqF ƒ aµjfm dyx vfÜy ieWk
groh df prdfPfÈ kridaF 6 mYNbrF
ƒ igRPqfr kIqf hY» ienHF dy kbjæy
ivcoN corI dIaF do rfeIPlF aqy ieWk
iklo cFdI smyq hor sfmfn vI brfmd
kIqf igaf hY» aijhIaF vfrdfqF dy
aµjfm qWk Auh soÈl mIzIaf aqy
ieµtrnYWt qoN hfsl kIqI geI jfxkfrI
dy qihq aWpVy» ieQy pRYs kfnPrµs
dOrfn aYs[aYs[pI[ hrcrn isµG
BuWlr ny dWisaf ik muljæmF ’c GnOr
vfsI ajY kumfr, sqivµdr ÈnI,
ivkrm ivkI, nvIn bfvf, sfihb isµG
sfbf, roihq kumfr dy nfm Èfml hn
ijnHF bfry muKbrI hoeI sI ik ieh
groh mfr¨ hiQafrF nfl lYs ho ky rfq
ƒ corI aqy zkYqI dIaF vfrdfqF ƒ
aµjfm idµdy hn ijs qihq ienHF dy
iKlfÌ Qfxf anfj mµzI pitaflf ivKy
kys drj kIqf igaf»brfmd
rfeIPlF ivWcoN ieWk gRfmIx bYNk
sYdKyVI ivWcoN aqy d¨jI rfeIÌl GnOr
Kyqr ivcoN corI kIqI sI» jdik ieWk
iklo cFdI ȵB¨ Kyqr ivcoN corI kIqI
geI» hor brfmd vsqF ’c eytIaYm
qoVn leI ieWk Cotf afksIjæn
islµzr, ieWk Cotf gYs islµzr, gYs
ktr vflI nojæl aqy pfeIp, ieWk
ielYkitRk ktr, ieWk eyar plfËmf
mÈIn kitµg vflI, ieWk vWzf
stYblfeIjær, do cfk¨, lohy dI rfz,
blyz ktr afid vsqF Èfml hn»
ieWk bryjæf kfr aqy ieWk
motrsfeIkl vI brfmd hoieaf hY»
groh df srgnf ajY kumfr hY» sfry
mYNbr 19 qoN 24 sfl qWk dy hn ijnHF
ny pitaflf aqy aµbflf Kyqr ’c vWK
vWK QfvF qy ey[tI[aYm aqy bYNkF ƒ
qoVn aqy suinafry dI dukfn luWtx
vrgIaF ieWk drjn vfrdfqF ƒ
aµjfm idWqf» pRYs kfnPrµs mOky
aYspI (zI) zf[ mihqfb isµG, aYspI
istI hrpfl isµG, zIaYspI
ajYpflisµG, ieµspYktr Èimµdr isµG
vI mOj¨d sn»
dWisaf ik pȨ pflx mµqrI iqRpq rfijµdr isµG
bfjvf dy iDafn ivc vI p¨rf mfmlf ilaf idWqf
hY» AuDr aWj pȨ pflx ivBfg dy zfktrF dI
ieWk tIm vloN imRqk pȨaF df postmfrtm kIqf
igaf hY» sInIar vYtrnrI aÌsr zf[
qipµdrjIq isµG ny dWisaf ik tYst jFc leI
jlµDr lYbfrtrI ’c Byjy jf rhy hn» postmfrtm
irport mgroN hI mOq dy kfrnF df pqf
lWgygf» AunHF 10 pȨaF dI mOq dI puÈtI
kridaF ikhf ik ivBfg pIVq iksfn dy nfl hY
aqy srkfr qoN muafvËf idvfAux leI kfrvfeI
kIqI jfvygI»
www.samajweekly.com
puxy. mhfrfÈtr dy aihmdngr
Èihr dy isvl hspqfl dy afeIsIX¨
’c iBafnk aWg lWgx kfrn kronfvfiers
dy 11 mrIjæ mfry gey» hfdsy
’c iek hor ivakqI gµBIr r¨p ’c
sV igaf hY» aiDkfrIaF ny ikhf ik
aWg svyry krIb 11 vjy afeIsIX¨ ’c
lWgI ijQy kronfvfiers dy 20 mrIjæ
jæyry ielfj sn» aihmdngr dy jiælHf
kulYktr rfjyNdr BOsly ny agnIkFz
’c 11 mrIjæF dy mfry jfx dI puÈtI
kIqI hY» aWg Èfrt srikt kfrn
lWgx df KædÈf pRgtfieaf jf irhf
hY» aihmdngr imAuNispl kfrporyÈn
dy muWK Pfier aPæsr ȵkr
imsl ny dWisaf ik ijvyN hI AunHF ƒ
aWg lWgx dI Gtnf df pqf lWigaf qF
Auh amly nfl hspqfl phuµc gey
aqy bcfa kfrj Èur¨ kr idWqy» aWg
’qy dupihr krIb zyZ vjy kfb¨ pfieaf
igaf» iek pulIs aiDkfrI ny ikhf
ik jæKæmI mrIjæF ƒ nyVly hspqfl ’c
phuµcfieaf igaf ijQy 10 ƒ imRqk
aYlfn idWqf igaf» Bosly ny ikhf ik
lfÈF ƒ postmfrtm leI Byj idWqf
igaf hY qF jo pqf lfieaf jf sky ik
mrIjæF dI mOq D¨µeyN kfrn dm Gutx
krky hoeI hY jF hor koeI kfrn hY»
ies dOrfn muWK mµqrI AUDv Tfkry ny
hspqfl ’c aWg lWgx dI Gtnf dI
jFc dy hukm idWqy hn» AunHF Gtnf
’qy z¨µGf aPæsos pRgt kridaF
pRÈfsn ƒ jiæµmyvfr ivakqIaF
KbrF
ieWtF-roVy clf ky kYdIaF ny kIqf jylH Aupr kbËf
Pfr¨Kfbfd. aprfDIaF ƒ sËf
dyx leI bxfeI jylH Aupr kYdIaF
df hI kbËf ho jfvy qF smJo
hflfq bykfb¨ ho cuWky hn» kuJ
iesy iksm dI Gtnf X¨[pI[ dI
Ìfr¨Kfbfd jylH ivc sfhmxy afeI
ijQy afpxy sfQI dI mOq kfrn guWsy
ivc afey kYdIaF ny vWzy pWDr ’qy
qoV-Bµn aqy sfV-P¨k kridaF
p¨rI jylH ’qy kbËf kr ilaf»
puils mulfËmF ny AunHF ƒ rokx df
Xqn kIqf qF ieWtF-roVy clf idqy
aqy izptI jylr ƒ burI qrHF
kuWitaf» jylH dy myn gyt ’qy
kYdIaF df kµtrol ho igaf aqy
golIbfrI dOrfn keI kYdIaF dy
aihmdngr hspqfl ’c aWg, 11 mrIjæF dI mOq
ivÈyÈ adflq ny ainl dyÈmuK ƒ 14
idnF leI inaFiek ihrfsq ’c Byijaf
muµbeI. ieQy adflqI CuWtIaF dOrfn
lgfeI geI ivÈyÈ adflq ny mhfrfÈtr
dy sfbkf gRih mµqrI ainl
dyÈmuK ƒ 14 idnF dI inaFiek
ihrfsq ’c Byj idWqf hY» AunHF AuWqy
kfly Dn ƒ sPYd krn df doÈ hY»
ies kys dI jFc krn vflI eyjµsI
aYnPorsmYNt zfierYktoryt (eI[zI[)
ny dyÈmuK iÉlfÌ 9 idnF dy hor
irmFz dI mµg kIqI sI pr adflq ny
eI[zI[ dI mµg ƒ TukrfAuNidaF
dyÈmuK ƒ inaFiek ihrfsq ’c Byj
idWqf hY» dWsxXog hY ik eI[zI[ ny
bIqI somvfr rfq ƒ 12 Gµty puWCpVqfl
krn mgroN dyÈmuK ƒ igRÌqfr
kr ilaf sI qy mµglvfr ƒ adflq ny
dyÈmuK ƒ 6 nvµbr qWk eI[zI[ dI
ihrfsq ’c irmFz ’qy Byj idWqf sI»
eI[zI[ anusfr dyÈmuK ny gRih mµqrI
rihµidaF afpxy ruqby dI durvrqoN
kridaF brÉfsq puils aiDkfrI
sicn vfËy nfl iml ky muµbeI dy
rYsqrF qy bfrF qoN kiQq qOr AuWqy
4[70 kroV rupey iekWTy kIqy sn»
ËÉmI hox dI irport hY» aYqvfr
svyry vfprI Gtnf qoN kuJ Gµty
bfad aYs[pI[ aÈok mIxf ny
dWisaf ik Pfr¨Kfbfd dI jylH ivc
hflfq kfb¨ hyT af cuWky hn»
ÌiqhgVH sYNtrl jyl dy sInIar
aiDkfrI pRmod Èuklf ny dWisaf
ik Ìfr¨Kfbfd df sµdIp kql dy
mfmly ivc bµd sI aqy kuJ idn
pihlF Aus ƒ zyNg¨ ho igaf» hflq
ivgVn ’qy Aus ƒ sYPeI dy
hspqfl rYÌr kr idqf igaf aqy
ÈinWcrvfr Èfm Aus dI mOq ho
geI» aYqvfr svyry 8 vjy kYdIaF
ƒ ies bfry pqf lWigaf qF sfiraF
ny iekWTy ho ky hWlf bol idqf»
KiælfPæ sKæq kfrvfeI krn dy
inrdyÈ idWqy hn» muWK mµqrI ny ikhf
ik jiælHf mYijstryt mfmly dI jFc
krky srkfr ƒ irport pyÈ krngy»
AunHF mµqrI hsn muÈirP aqy muWK
skWqr sIqfrfm kuµty ƒ hor mrIjæF
df ibnF iksy aiVWky dy ielfj XkInI
bxfAux leI ikhf»kFgrs afg¨
rfhul gFDI ny Gtnf ’qy duWK pRgt
kridaF imRqkF dy vfrsF nfl
hmdrdI jqfeI hY» Bfjpf afg¨
dyvyNdr PVnvIs ny vI Gtnf ’qy
aPæsos jæfihr kridaF mfmly dI
z¨µGfeI nfl jFc mµgI hY aqy jiæµmyvfr
ivakqIaF KiælfPæ sKæq kfrvfeI
krn leI ikhf» jiækrXog hY ik
aprYl ’c pflGr ijælHy dy pRfeIvyt
hspqfl dy afeIsIX¨ ’c vI aWg
lWgx kfrn kronf dy 15 mrIjæ mfry
gey sn» iesy qrHF mfrc ’c muµbeI
dy BFzup dy zrImjæ mfl (afrjæI
hspqfl) ’c kronf dy 9 mrIjæF dI
aWg lWgx kfrn mOq ho geI sI»
aWj aWDI rfq qoN KuWlH
jfxgy amrIkf dy drvfËy
kYnyzf aqy Bfrq sxy 33 mulkF dy lok ho skxgy dfÉl
torFto/inAU Xfrk. amrIkf vWloN aWj
aWDI rfq qoN kYnyzf vfsIaF leI drvfËy
KolH idqy jfxgy aqy Bfrq sxy keI
mulkF dy nfgirk vI amrIkf dI DrqI
’qy kdm rWK skxgy» 18 mhIny bfad
srhWdF KuWlHx nfl ijQy afm lokF ivc
KuÈI dI lihr hY, AuQy hI eyarlfeInË
qoN buikµgË sµBflxIaF muÈkl ho rhIaF
hn jdik amrIkf dy srhWdI rfjF dy
lok afpxy guaFZIaF df svfgq krn
leI vWKrI iqafrI krI bYTy hn»
vfeIt hfAUs vWloN ipCly mhIny 33
mulkF ’qy lfg¨ afvfjfeI bµidÈF
htfAux df aYlfn krdy sfr ibRitÈ
eyarvyË dIaF amrIkf jfx vflIaF
ÌlfeIts aqy hOlIzya pYkyijË dI
Cfx-bIx 900 ÌI sdI vD geI» iek
idn bfad amrIkf qoN brqfnIaf jfx
vflIaF ÌlfeIts dI buikµg ivc 66 ÌI
sdI vfDf drj kIqf igaf»
08/11/2021
5
akÈy kumfr dI iPlm ‘ÈUirafvµÈI’
df pµjfb ’c hoieaf sKq ivroD
cµzIgVH. pµjfb ivWc bflIvuWz
adfkfr akÈy kumfr dI nvIN iPlm
‘s¨irafvµÈI’ df sÉq ivroD hoieaf»
iksfnF ny nfarybfËI krdy hoey
isnymfGrF ivWc ies iÌlm dy Èoa
rukvf idWqy» keI QfeIN iksfn
jQybµdIaF ny ies iPlm ivruWD ros
pRdrÈn vI kIqf» cµzIgVH dy nËdIkI
Èihr ËIrkpur qoN ielfvf pµjfb dy
jlflfbfd, mogf aqy brnflf ivWc
iksfn jQybµdIaF dy mYNbrF ny iPlm dy
Èoa rukvf idWqy» iksfnF ny doÈ
lfieaf hY ik bflIvuWz adfkfr akÈy
kumfr ny kyNdr srkfr vWloN pfs kIqy
iqµnoN KyqI kfƒnF df smrQn kIqf,
ijs kfrn iPlm nhIN cWlx idWqI
jfvygI» cµzIgVH nfl lgdy pµjfb dy
Èihr ËIrkpur dy iZWloN aqy kosmo
plfËf ivKy iPlm dI skRIinµg rok
idWqI geI» bIkyX¨ (isWD¨pur) dy
muhflI pRDfn ikrpfl isµG isafV,
bI[ky[X¨[ (zkONdf) dy pRDfn jgjIq
isµG krflf afid ny ikhf ik KyqI
suDfr kfƒn ƒ rWd krvfAux leI dyÈ
dy iksfn ipCly iek sfl qoN idWlI
bfrzr ’qy bYTy hn» ies dy nfl hI
kuJ klfkfr afpxy inWjI ihWqF leI
pRDfn mµqrI dI ÈlfGf kr rhy hn»
iksfn afg¨aF ny dWisaf ik ieh iPlm
pRDfn mµqrI nirµdr modI dy pRcfr leI
bxfeI geI hY» aµbfnI vrgy
AudXogpqIaF ny iPlm inrmfx ivc
pYsf lgfieaf hY» iksfnF ny pµjfb dy
gurdfspur qoN sµsd mYNbr adfkfr
sµnI idEl ’qy vI iksfnF dy hWk ’c
afvfË nf cuWkx df doÈ lgfieaf hY»
jlflfbfd ’c vI iksfnF ny akÈY
kumfr dI iPlm df ivroD kIqf»
iksfn afg¨ mnpRIq isµG sµD¨ ny ikhf
ik akÈY kumfr afpxy inWjI ihWqF leI
pRDfn mµqrI dI qfrIÌ kr rhy hn»
akÈY kumfr dI koeI vI iPlm pµjfb
’c nhIN cWlx idWqI jfvygI» iesy qrHF
mogf ivc iksfnF dy Drny qoN bfad
QIeytr mflkF ny vI iPlm s¨irafvµÈI
dy postr Auqfr ky iPlm bµd krvf
idWqI» iek isnymf hfl dy pRbµDk rfj
kumfr ny dWisaf ik iËlHf pRÈfsn ny
AunHF ƒ mfhOl ÈFq rWKx dy hukm idWqy
sn» ies qoN bfad AunHF ny iPlm dI
skRIinµg bµd kr idWqI» brnflf ’c
jI mWl ’c iksfnF ny Drnf idWqf»
BfrqI iksfn X¨nIan (kfdIaf) dy
afg¨aF iskµdr isµG, jsmyl isµG,
ibWt¨ isµG aqy gurivµdr isµG afid ny
ikhf ik pµjfb ’c KyqI kfƒnF dI
hmfieq nf krn vfly iksy vI ivakqI
dI iPlm jF Èoa df pRcfr pµjfb ivc
nhIN hox idWqf jfvygf» KyqI kfƒnF
nfl pµjfb p¨rI qrHF afriQk qOr ’qy
qbfh ho jfvygf» d¨jy pfsy ËI mfl dy
mYnyjr nvIn kumfr ny dWisaf ik
iksfnF dy ivroD qoN bfad iPlm dI
skRIinµg rok idWqI geI hY»
keI mhIinaF bfad afeIPl tfvr
Aupr rOxkF lWgxIaF ÈurU hoeIaF
pYirs. BfvyN koivz 19 nF dI mhFmfrI
ny lokF df jn jIvn Qµm idWqf sI»vWzy
vWzy kfrobfr aqy vyKxXog sQfn bµd
ho gey sn»pr ies mhFmfrI Aupr
kuJ hWd qWk kfb¨ pf lYx kfrn lokF dy
ichHiraf qy KuÈI dI Jlk afeIPl
tfvr qy vyKx ƒ imlI»ipCly idnI
AuQy jfx df mOkf imilaf tfvr ƒ
vyKx leI lokF dIaF lµbIaF lµbIaF
kqfrF lWgIaF hoeIaF sn»QF QF lokF
dI BIV juVI hoeI sI»ikAuN ik ieh
pbilWk leI 9 mhIny bµd vI irhf
sI»tfvr Aupr isrP koivz pfs
DfrkF ƒ hI jfx dI ieËfjq hY» hr
roË qkrIbn qyrF hËfr dy krIb lokI
vyKx leI afAudy hn»vIk aYNz qy
qyeI jF cObI hËfr dI igxqI vI ho
jfdI hY»pr sfl 2019 ivWc pµcI
hËfr dy krIb lokI roË afAudy sn»
ies gWl df Kulfsf ieWk kirµdy ny vI
kIqf hY»koivz kfrn ilWÌt ivWc
cVHx dI pµjfh pRqIÈq dI ktoqI vI
kIqI hoeI hY»ieWk aµdfËy muqfbk sfl
2021 qoN hux qWk vyKx vfilaf dI
igxqI 10 lWK pËfh hËfr dy krIb
hY» sfl 2019 ivWc ieh igxqI sWT
lWK vIh hËfr dy krIb sI»sfl
2024 ivWc ho rhIaF ElFipµk KyzF dI
mWdy nËr qy afeIPl tfvr ƒ hor
K¨bs¨rq bxfAux leI rµg rogn df
kµm ipCly do akq¨br qoN Èur¨ kIqf
hoieaf hY»ijs ƒ mhFmfrI kfrn bµd
kIqf hoieaf sI»
6 08/11/2021 KbrF
www.samajweekly.com
aYWleysI ’qy sVk bxfAux leI afpxI ieµjInIairµg ivµg
qfienfq krygf afeItIbIpI, gRih mµqrfly ny idWqI mnËUrI
nvIN idWlI . Bfrq-iqWbq bfrzr
puils (afeItIbIpI) ny lWdfK qy
aruxfcl pRdyÈ ’c afpxIaF cOkIaF
qk sµprk pRfjYktF ’c qyËI ilafAux
leI asl kµtrol lfeIn (aYWleysI)
’qy kuJ sVkF qy pYdl mfrgF dy
inrmfx leI afpxI mfihr
ieµjInIairµg ivµg ƒ pihlI vfr
qfienfq krn df ÌYslf kIqf hY»
kyNdrI gRih mµqrfly ny ies ÌYsly ƒ
mn˨rI dy idWqI hY» aiDkfrk s¨qrF
ny dWisaf ik bfrzr Pors,
afeItIbIpI ny Bfrq-cIn srhWd
sVk pRfjYkt dy d¨jy pVfa qihq 32
sVkF ’coN cfr qy 18 pYdl mfrgF ’coN
do dy inrmfx dI i˵myvfrI sµBflI hY»
AunHF dWisaf ik ihmflfeI Kyqr ’c
afeItIbIpI srhWdI cOkIaF ƒ joVn
vflI lgpg iek qoN do iklomItr
dIaF vWK-vWK lµbfeI vflIaF sVkF
lWdfK Kyqr dI cIn nfl 3488
iklomItr lµbI aYWleysI ’qy hn, jdik
pYdl mfrg ijnHF dI vrqoN sYinkF vWloN
pµjfb ‘c do idnF ‘c prflI sfVn
dIaF 8,359 GtnfvF drj
sµgr¨r . pµjfb ivWc Jony dI vfZI df
70 PIsdI kµm mukµml hox nfl s¨by dy
aµdr¨nI ielfikaF ivWc prflI sfVn
dI igxqI ivWc vI kfPI vfDf hoieaf
hY» ipCly do idnF ivWc prflI sfVn
dIaF 8,359 GtnfvF sfhmxy afeIaF
hn» hflFik, rfj dI hvf dI guxvWqf
ajy vI guaFZI hirafxf nfloN ibhqr
drj kIqI geI hY, jdoN ik dIvflI dI
rfq ƒ ptfikaF ‘qy pfbµdI lWgx qoN
bfad vI asmfn ivWc D¨aF Biraf
hoieaf hY aqy 10 sæihrF df
eyikAUafeI “gµBIr” sæRyxI ivWc drj
kIqf igaf hY» sæuWkrvfr (sæfm 5 vjy
qWk) pµjfb ivWc prflI sfVn dIaF
5,327 GtnfvF sfhmxy afeIaF,
jdoNik vIrvfr (dIvflI vfly idn)
ieh aµkVf 3,032 sI» ies sfl
prflI sfVn dIaF sfrIaF GtnfvF
‘coN 65 PIsdI GtnfvF ipCly 5 idnF
‘c hI dyKx ƒ imlIaF hn» hux qWk
prflI sfVn dIaF kuWl 28,792
GtnfvF ho cuWkIaF hn» hflFik ieh
ipCly sfl 5 nvµbr qWk drj kIqI
geI igxqI df lgBg aWDf hY» pµjfb
gÈq ’c kIqf jFdf hY, Auh aruxfcl
pRdyÈ ’c hn» afeItIbIpI dI ÈfKf dy
ieµjInIar qy ingrfn p¨ry kµm dI
Xojnf iqafr krngy qy Aus dI
ingrfnI krngy» mËd¨rF qy rfj
imsqrIaF ƒ srkfrI inXmF muqfbk
kµm ’qy rWiKaf jfvygf» afm qOr ’qy
ienHF KyqrF ’c sVk inrmfx pRfjYktF
df i˵mf bfrzr sVk sµgTn
(bIafrE), kyNdrI lok inrmfx ivBfg
(sIpIzblX¨zI) qy aijhIaF hI hor
eyjµsIaF df huµdf hY» aiDkfrIaF ny
ikhf ik bl dI ieµjInIairµg bRFc ƒ
srhWdI cOkIaF qk sµprk vDfAux dy
kµm ƒ qyËI nfl p¨rf krn leI
lgfieaf jFdf hY» mOj¨df smyN ’c
ivWc prflI sfVn dy mfmly ivWc
sµgr¨r sB qoN aWgy hY, ijWQy 611 kys
drj hoey hn» ies dy nfl hI ies qoN
bfad mogf (484), Piærojæpur (481)
aqy luiDafxf (455) hn» pµjfb dy
pRd¨sæx kµtrol borz ny prflI sfVn
vfly iksfnF dy clfn kWtx leI
mfihr tImF s¨by dy vWK-vWK ihWisaF
ivWc Byjx df PYslf kIqf hY» jdoN ik
kuJ iksfn vfZI qoN bfad prflI ƒ
srkfr ny Bfrq-cIn sVk
pRfjYkt dy d¨jy pVfa dI Èur¨afq
kIqI hY ijs ’c keI sVkF, pYdl
mfrg qy srhWdI cOkIaF Èfml
hn» ies dy pihly pVfa dI
Èur¨afq 2005 ’c kIqI geI sI»
sk¨lI isWiKaf dI guxvWqf ƒ
ibhqr bxfAux leI srkfr dI
Xojnf, inWjI sk¨lF nfl juVngy
srkfrI sk¨l Xfd rhy ik kyNdrI
gRih rfj mµqrI iniqafnµd rfey ny
24 akq¨br ƒ afeItIbIpI dy
60vyN sQfpnf idvs dOrfn ikhf sI
ik afeItIbIpI leI nvIaF
srhWdI btflIanF ƒ mn˨rI dI
pRikiraf afÉrI pVfa ’c hY»
sµBflx leI bdlvyN qrIikaF dI
qlfsæ kr rhy hn, jiæafdfqr
drimafny aqy sImFq iksfn kxk
dI ibjfeI leI afpxy KyqF ƒ sfPæ
krn leI ies ƒ sfV rhy hn»
pµjfb KyqIbfVI ivBfg dy ieWk
aiDkfrI ny iksfnF ƒ prflI nf
sfVn leI Auqsæfihq krn leI
ieWk ivDI ivksq krn dI loV ‘qy
jæor idWqf»
bFby hfeI kort ny rWd kIqf dyÈmuK ƒ
inafiek ihrfsq ’c Byjx df hukm
muµbeI . bFby hfeI kort ny mhfrfÈtr
dy sfbkf gRih mµqrI ainl dyÈmuK ƒ
inafiek ihrfsq ivc Byjx df ivÈyÈ
adflq df afdyÈ aYqvfr ƒ rWd kr
idWqf aqy Aus ƒ mnI lFzirµg mfmly
ivc 12 nvµbr qk ienPorsmYNt
zfierYktoryt (eIzI) dI ihrfsq ivc
Byj idWqf» eIzI ny afpxy ibnY ivc
ikhf ik ivÈyÈ adflq ny dyÈmuK ƒ
inafiek ihrfsq ivc Byj ky mfmly dI
jFc leI eyjµsI ƒ loVINdy mOky dyx qoN
ienkfr kr idWqf hY» eIzI ny ikhf ik
Ausƒ dyÈmuK qoN puWCigWC leI isrÌ
pµj idn df smF imilaf, ijs ivcoN do
idn CuWtIaF ivc lµG gey» hfeI kort
ny dyÈmuK ƒ eyjµsI dI ihrfsq ivc
Byjx df afdyÈ idµdy hoey ikhf ik
pihlI nËr ivc ivÈyÈ adflq dy
ÌYsly dI jfieËqf ƒ lY ky Aus dy ibnY
ivc qWQ nËr afAuNdy hn» jsits
ims kfl nfl ÈurU hoeI pRym khfxI df jbr jnfh ’qy hoieaf aµq
brylI . iek ims kfl qoN Èur¨ hoeI
pRym-pRsµg dI khfxI jbr jnfh ’qy
Éqm hoeI» doÈ hY ik doÈI nOjvfn ny
Éud ƒ ax-ivafihaf dWs ky muitafr
ƒ ivafh df JFsf dy ky sµbµD bxfey
iPr ivafh qoN nFh kr idWqI»
muitafr ƒ qPqIÈ ivc pqf lWgf ik
doÈI ivafhuqf hY» aYWsaYWspI dy
hukmF qoN bfad muitafr dI qihrIr
’qy doÈI nOjvfn rfhul isµG iÉlfÌ
suBfÈngr puils ny jbr jnfh qy
hor DfrfvF ivc irport drj kIqI
hY»muitafr muqfbk, Ausdy nµbr ’qy
nOjvfn df Pon afieaf sI» Êlq
nµbr dI gWl khI qF nOjvfn ny Pon
kWt idWqf» doÈ hY ik dubfrf nOjvfn
ny muitafr dy nµbr ’qy iPr Pon kIqf
qy Bolfpn idKfAuNdy hoey Aus ƒ Êlq
nµbr lfAux ’qy mfÌI mµgI» muitafr
ny sfP kr idWqf qF ikhf ik dosq
bxyNgI» ies ’qy muitafr qy nOjvfn
dovF ivc gWlbfq Èur¨ ho geI» dyKdy
hI dyKdy gWlbfq pRym-pRsµg ivc
qbdIl ho geI» sk¨lI isWiKaf dI
guxvWqf ƒ ibhqr bxfAux leI
srkfr dI Xojnf, inWjI sk¨lF nfl
juVngy srkfrI sk¨l muitafr ƒ
nOjvfn ny afpxf nF rfhul isµG dWsdy
rfmpur ivc pfrts izlINg ’qy kµm
krn dI gWl dWsI» ivafh dI ieWCf
pRgt kIqI» muitafr Ausdy JFsy ivc
af geI qy nOjvfn dybulfAux ’qy rfmpur
clI geI» rfmpur ivc nOjvfn ny
Ausdy nfl iek hotl ivc sµbµD
bxfey» 27 akq¨br ƒ ivafh df
idKfvf kIqf» ies dOrfn muitafr ƒ
nOjvfn dy ivafhuqf hox bfry jfxkfrI
pRfpq hoeI» ivroD ’qy muitafr ƒ
jfn qoN mfrn dI koiÈÈ hoeI»
ieµspYktr suBfÈ ngr nryÈ kumfr
kÈXp ny dWisaf ik mfmly dI jFc
kIqI jf rhI hY»
skUlI isWiKaf dI guxvWqf ƒ ibhqr bxfAux leI
srkfr dI Xojnf, inWjI skUlF nfl juVngy srkfrI skUl
nvIN idWlI. sk¨lI isWiKaf dI guxvWqf ƒ ibhqr bxfAux
aqy AunHF ienPRfstrkcr dy pWDr ’qy mËb¨q bxfAux leI
srkfr ny AuNj qF keI aihm kdm cuWky hn» ienHF ’coN
iPlhfl jo Kfs hY, AunHf ’c srkfrI sk¨lF ƒ inWjI sk¨lF
nfl joVn dI Xojnf hY» ies dy qihq hryk srkfrI sk¨l
ƒ iksy inWjI sk¨l nfl joiVaf jfvygf» Auh afps ’c
iml-jul ky iek-d¨jy dy vsIilaF dI vrqoN krngy» nfl
hI iek-d¨jy dy ibhqr kµmkfË ƒ apxfAuxgy vI»
nvIN rfÈtrI isWiKaf nIqI afAux qoN bfad sk¨lF dI
guxvWqf ƒ ibhqr bxfAux leI d¨jf jo aihm kdm
AuTfieaf igaf hY, Auh ivDFjlI Xojnf df nvF gyV hY» ies
’c koeI vI isWiKaq jF hunrmµd ivakqI hux svYsyvk dy
r¨p ’c sk¨lF dy nfl juV ky nvIN pIVHI dy BivWK ƒ sµvfrn
’c mdd dy skygf» ienHF ’c syvfmukq aiDkfrI, Kyz Kyqr
nfl juVIaF ÈÉsIaqF, syvf mukq aiDafpk afid ’coN koeI
vI ho skdf hY» hflFik, ies leI pihlF rijstryÈn
krvfAuxI pvygI» nfl hI iksy Kyqr nfl juVy hn, afid dI
p¨rI jfxkfrI dyxI hovygI» ies dy afDfr ’qy Ër¨rqmµd
sk¨l aijhy lokF ƒ Éud hI afpxy bWicaF ƒ pVHfAux jF
ivÈyÈ klfsF lYx leI sWdf dyxgy» Éfs gWl ieh hY ik ieh
lvIN pihl Èur¨ hox qoN bfad hux qk dyÈ Br dy krIb sfZy
pµj hËfr lokF ny sk¨lF ’c pVHfAux leI bqOr svYsyvk
rijstryÈn krvfeI hY» ieh igxqI hr idn qyËI nfl vD
vI rhI hY» ies dy nfl hI ies Xojnf qihq koeI vI sk¨lF
ƒ Ër¨rI vsIly vI muhWeIaf krvf skdf hY» Ër¨rqmµd
sk¨lF ƒ ies leI afpxI Ër¨rq dI vµz dyxI hovygI» ies
dy qihq hux qk 20 hËfr qoN iËafdf sk¨lF vWloN Ër¨rI
mfDv jfmdfr dy bYNc ny ivÈyÈ
adflq dy Cy nvµbr dy ÌYsly ƒ cuxOqI
dyx vflI eIzI dI ptIÈn ’qy suxvfeI
kIqI» eIzI vWloN hfeI kort ivc
vDIk sfilstr jnrl ainl isµG
pyÈ hoey»
idWlI qoN geI aYWsafeItI ny ÈurU kIqI afrIan mfmly dI jFc
muµbeI. nfrkoitks kµtrol ibAUro
(aYWnsIbI) dI ivÈyÈ jFc tIm ny Èincrvfr
ƒ muµbeI phuµc ky afrIan Éfn
nfl juVy kr¨Ë zrWgË mfmly smyq aWDf
drjn mfmilaF dI jFc Èur¨ kr idWqI
hY» ienHF mfmilaF dI jFc ÈuWkrvfr ƒ
aYWnsIbI dy Ëonl zfierYktr smIr
vfnKyVy qoN vfps leI geI sI» ivBfgI
s¨qrF ny ikhf ik idWlI qoN afeI ies ivÈyÈ
tIm (aYWsafeItI) ny dupihr bfad
aYWnsIbI dy Ëonl dPqr jf ky ienHF
mfmilaF dy bfry ivsQfr nfl jfxkfrI
leI» jFc tIm dI agvfeI aYWnsIbI
hYWzkuafrtr ’c izptI zfierYktr
jnrl (zIzIjI) qy sInIar afeIpIaYWs
aiDkfrI sµjy isµG kr rhy hn» AunHF
ikhf ik asIN kuJ mfmilaF ƒ hWQ ivc lY
ky AunHF dI jFc Èur¨ kr idWqI hY»ieh puWCy
jfx ’qy ik kI Auh ienHF mfmilaF dI nvyN
isry qoN jFc krngy, AunHF ikhf ik mYN
pihlF ienHF mfmilaF df kys irkfrz
dyKFgf, iesdy bfad qYa krFgf»
iPlhfl ienHF mfmilaF ’c aWgy dI jFc
jfrI rhygI» sk¨lI isWiKaf dI guxvWqf
ƒ ibhqr bxfAux leI srkfr dI Xojnf,
inWjI sk¨lF nfl juVngy srkfrI sk¨l
iËkrXog hY ik aYWnsIbI ny ÈuWkrvfr ƒ
ikhf sI ik ivÈyÈ jFc tIm rfÈtrI qy
aµqrrfÈtrI pWDr ’qy PYly Cy mfmilaF
dI z¨µGfeI nfl jFc krygI» ieh tIm
ienHF mfmilaF ’c aWgy-ipWCy dIaF
sfrIaF kVIaF dI pVqfl krygI»
vsIilaF dI mµg kIqI jf cuWkI hY» ienHF ’coN krIb 12
sk¨lF ƒ mdd vI iml geI hY»
hflFik, srkfr ies p¨rI muihµm ƒ qyË krn dI koiÈÈ
’c jutI hY» ies leI lokF ƒ aWgy afAux leI ikhf igaf
hY» ieµnf hI nhIN, srkfr ies muihµm ƒ ipµzF dI Èfn nfl
vI joVn dI Xojnf bxf rhI hY, qFik ienHF sk¨lF qoN pVH ky
inkilaf ipµz df hr ivakqI sk¨lF ƒ ibhqr bxfAux
leI aWgy afvy aqy sihXog vI dyvy» mOj¨df smyN ’c dyÈ dy
sfry srkfrI sk¨lF dy afpxy pWky Bvn qF hn, pr ienHF ’c
ividafrQIaF dI pVHfeI nfl juVy vsIly nhIN hn»
guxvWqfp¨rn isWiKaf leI sk¨lF df vsIilaF nfl lYWs hoxf
Ër¨rI hY»
www.samajweekly.com
KbrF
08/11/2021
7
ivDfn sBf dy iejlfs qoN pihlF
'afp' ivDfiekF ny kIqI bYTk
cµzIgV. afm afdmI pfrtI (afp)
dy ivDfiek dl dI aihm mIitµg
ivroDI iDr dy nyqf hrpfl isµG cImf
dI agvfeI hyT aYqvfr ƒ dyr Èfm
cµzIgV ivKy hoeI» ijs ivc Blky
hox vfly pµjfb ivDfn sBf dy ivÈyÈ
sYÈn ivc cµnI srkfr ƒ vWK-vWK
muWidaF 'qy jvfbdyh bxfAux leI
XojnfbµdI kIqI geI» 'afp' dy
afg¨aF ny bIaYsaYP dy aiDkfr Kyqr
'c vfDf, mfr¨ ibjlI KrId smJOqy,
byadbI, bihbl klF golIkFz,
byrujgfrI, iksfn-mjd¨r krjy aqy
mfPIaf smyq pµjfb dy BKvyN sfry
muWidaF 'qy crcf kIqI»
'afp' dy sInIar afg¨ aqy ivroDI
iDr dy nyqf hrpfl isµG cImf ny ikhf
ik bfdlF vWloN kIqy pµjfb mfr¨ ibjlI
smJOqy rWd krn qoN kuWJ vI GWt 'afp'
vWloN mnj¨r nhIN kIqf jfvygf» sRI gur¨
gRµQ sfihb dI byadbI dy doÈIaF aqy
sfijÈkfrF dI igRPqfrI nf krn leI
cµnI srkfr koloN jvfb mµigaf
jfvygf»hrpfl isµG cImf ny aWgy
dWisaf ik iksfnF qy mjd¨rF dy krjy
dI muafPI, byrojgfrI, by-GiraF ƒ
plft, 2500 rupey pYnÈn, byrujgfrI
BWqf, nOkrIaF ivc bfhrly s¨ibaF dy
nOjvfnF ƒ gWPy aqy mfPIaf rfj afid
kuWJ hor aihm muWdy hn, ijnF bfry muWK
mµqrI crnjIq isµG cµnI qoN jvfb
mµigaf jfvygf»
cImf ny ikhf ik aWj sfrf pµjfb
ros-DrinaF dI DrqI bx igaf hY,
prµq¨ sWqfDfrI kFgrs ivDfn sBf coN
pµjfb dy muWidaF 'qy crcf krn qoN
BWjdI af rhI hY, d¨jy pfsy ivroDI iDr
df PrË inBfAuNdI hoeI afm afdmI
pfrtI pµjfb dy hr-ieWk muWdy 'qy
Ausfr¨ ivcfr-crcf krn dI mµg
krdI rhI, qF jo iksfnF, mjd¨rF,
mulfjmF, aOrqF ividafrQIaF dy
msly hWl kIqy jfx» qF ik pµjfb
vfsI ivDfn sBf iejlfs df sWc aWKIN
dyK skx, 'afp' ny doÈ lgfieaf ik
kFgrs srkfr hmyÈf hI sWc 'qy
prdf pfAux dy Xqn krdI rhI hY»
bYTk dOrfn ijWQy iejlfs ƒ
Kfnfp¨rqI dWsdy hoey mµg kIqI ik
iejlfs GWto-GWt 15 idn kIqf jfvy
ikAuNik mfns¨n sYÈn lµibq ipaf
hY» sdn dI sfrI kfrvfeI df lfiev
tYlIkfst kIqf jfvy» ies mOky
srkfr vWloN iejlfs qoN pihlF sYÈn
dOrfn bfkI kµmkfrF ƒ mulqvI kIqf
jfx dI inµidaF vI kIqI geI» ies
mOky ivDfiek bIbI srbjIq kOr
mfx¨µky, amn aroVf, kulqfr isµG
sµDvF, ipRµsIpl buWD rfm, mIq
hyar, ruipµdr kOr r¨bI, pRo[ blijµdr
kOr, jY isµG roVI, mnjIq isµG
iblfspur, kulvµq isµG pµzorI,
jgqfr isµG jWgf, amrjIq isµG
sµdoaf aqy ivDfn sBf 'c pfrtI dy
dPqr skWqr mnjIq isµG isWD¨
mOj¨d sn»
cµzIgVH 'c ipCly 24 GµitaF 'c
zyNgU dy 25 nvyN mrIjæ afey sfhmxy
cµzIgVH . zyNg¨ ny kihr lgfqfr vD irhf hY qy ies nfl
hr rojæ keI mOqF ho jFdIaF hn» zyNg¨ df kihr pµjfb ivc
vI kfPæI hY» sæihr ivc zyNg¨ dy hux qWk 1,035 mfmly drj
kIqy jf cuWky hn» ipCly 24 GµitaF ivc zyNg¨ dy 25 nvyN
mrIjæ sfhmxy afey hn» 6 idnF ivc zyNg¨ dy 146 nvyN
mfmly sfhmxy afey hn» jnvrI qoN 2 nvµbr qWk zyNg¨ dy
kuWl 1035 mfmly drj kIqy gey hn» d¨jy rfjF qoN zyNg¨ dy
358 mrIjæ ielfj leI aWgy afey hn» sænIvfr ƒ ijnHF
ielfikaF 'c zyNg¨ dy mfmly sfhmxy afey, AunHF 'c sYktr-
24 'c do, 38 vYst 'c iek, bfp¨Dfm klonI 'c iek, buVYl
'c cfr, zWz¨mfjrf 'c cfr, hWlomfjrf 'c 7, mnImfjrf 'c
3 kys hn» mOlIjfgrf ivc zyNg¨ dy do mrIjæ sfhmxy afey»
zyNg¨ dI rokQfm pRqI lfprvfhI vrqx vfly 111 lokF ƒ
noits jfrI kIqy gey hn» ishq ivBfg dy mlyrIaf ivµg ny
hux qWk zyNg¨ pRqI lfprvfhI vrqx kfrn 467 ivakqIaF
dy clfn kIqy hn» 9,529 'qy noits jfrI kIqf igaf hY»
335 lokF ƒ kfrn dWso noits idWqf igaf hY» zyNg¨ dI
rokQfm leI ivBfg vWloN pihlF hI 6,17,331 GrF dI
cYikµg kIqI jf cuWkI hY» 1,52,875 k¨lrF dI cYikµg kIqI
geI» ienHF ivcoN 6,928 k¨lrF ivc zyNg¨ df lfrvf pfieaf
igaf» hux qWk GrF dI cYikµg dOrfn 43 PirWjF ivc lfrvf
pfieaf igaf» ies qoN ielfvf ivBfg vWloN 9,12,019
kµtynrF dI cYikµg kIqI geI» ienHF ivcoN 4,263 zWby pfjæyitv
pfey gey hn» 4,04,472 EvrhYWz tYNkF ivWcoN 629
ivWc lfrvf pfieaf igaf» 39,763 tfierF dI cYikµg
dOrfn 615 ivWc lfrvf pfieaf igaf» AusfrI aDIn
4,456 iemfrqF dI jFc kIqI geI»
ibkrmjIq isµG ƒ bhfl krn dy hukm kYptn
amirµdr isµG vWloN kIqy gey sn: rµDfvf
cµzIgVH. bihbl klF golI kFz
mfmly ivWc aprfiDk kys df sfhmxf
kr rhy AudoN dy ÌrIdkot dy aYs[pI[
(zI[) ibkrmjIq isµG ƒ pµjfb
srkfr vWloN bhfl krn sµbµDI pµjfb
dy Aup muWK mµqrI suKijµdr isµG
rµDfvf ny spWsæt kIqf hY ik ieh hukm
sfbkf muWK mµqrI kYptn amirµdr
isµG vWloµ kIqy gey sn»aWj ieWQy jfrI
ibafn ivWc s[ rµDfvf ny ikhf ik
sfbkf muWK mµqrI ijnHF kol gRih
ivBfg vI sI, vWloN Aus vyly dy vDIk
muWK skWqr gRih vWloµ sbµDq puils
aPsr dy hWk ivWc nf ilKy jfx dy
bfvj¨d isrP iek ieµkrImYµt rok ky
bhfl krn dy hukm kr idWqy gey» s[
rµDfvf ny aWgy dWisaf ik 13 julfeI
2021 ƒ Aus smyN dy vDIk muWK skWqr
gRih ny muWK mµqrI ƒ Byjy afpxy not
ivWc iliKaf sI ik pVqfl dOrfn ieh
aPsr koeI Tos sb¨q pysæ nhIN kr
sikaf aqy nf hI koeI afpxI bygunfhI
df nvF qWQ pysæ kr sikaf»ies qoN
bfad Aus vyly dy muWK mµqrI kYptn
amirµdr isµG ny 19 julfeI 2021 ƒ
ibkrmjIq isµG ƒ isrP iek
ieµkrImYµt rok ky bhfl krn dy hukm
kr idWqy sn»
ngr suDfr trWst dy alftIaF qoN vsUlI jfx vflI rfÈI 'qy ivafj dr 50% GtfAux dI pRvfngI
cµzIgVH . s¨bf Br ivc lokF ƒ vWzI
rfhq idµdy hoey mµqrI mµzl ny
ieµpr¨vmYNt trWstF dy alftIaF qoN
vs¨lI jfx vflI vfDy dI rkm Auqy vs¨l
kIqI jfx ivafj dI dr 15 PIsdI pRqI
sflfnf (sDfrn ivafj) qoN Gtf ky 7[5
pRqI sflfnf (sDfrn ivafj) krn dI
pRvfngI dy idWqI hY» ieh PYslf muWK
mµqrI crnjIq isµG cµnI dI pRDfngI
hyT ieWQy pµjfb Bvn ivKy hoeI mµqrI
mµzl dI mIitµg dOrfn ilaf igaf» muWK
mµqrI dPæqr dy iek bulfry muqfbk ies
PYsly nfl ngr suDfr trWst dIaF
vWK-vWK skImF aDIn gpg 40,000
pirvfrF ƒ Pfiedf hovygf» ieh kdm
vWK-vWK ieµpr¨vmYNt trWstF pfsoN vfrvfr
pRfpq hoeIaF apIlF Auqy cuWikaf
igaf hY ijnHF ny bynqI kIqI sI ik
alftIaF pfsoN vs¨l kIqI jfx vflI vWD
rkm Auqy ivafj dr jF qF muafPæ kr
idqI jfvy jF Gtf idWqI jfvy» anykF
ivDfnk kfrjF/krqWvF dy mWdynËr
mµqrI mµzl ny 15vIN pµjfb ivDfn sBf
df 16vF iejlfs iek idn hor vDf ky
11 nvµbr (vIrvfr) ƒ vI krvfAux df
PYslf kIqf hY» ies qoN pihlF ieh
iejlfs iek idn 8 nvµbr, 2021
(somvfr) ƒ hovygf» ies nfl hux
ivDfn sBf df sYÈn hux 8 nvµbr aqy
11 nvµbr ƒ do idn idn leI hovygf»
mµqrI mµzl ny ‘df pµjfb itȨ klcr
bysz sIzr potYto r¨lË-2021’ ƒ
mn˨rI dy idWqI hY ijs nfl pµjfb ƒ
afl¨ bIj kyNdr vjoN ivksq kIqf jfvygf
aqy ieh kdm iek lWK hYktyar rkby
qoN afl¨aF dI 4 lWK mItrk tn pYdfvfr
vDfAux leI s¨bf srkfr dy KyqI vµnsuvµnqf
dy tIcy ƒ pRfpq krn ivc vI
shfeI hovygf» ies PYsly nfl pµjfb,
itȨ klcr aDfirq pRmfxIkrn dI
kYnyzf gey pµjfbI gurisWK nOjvfn
dI drdnfk hfdsy 'c mOq
brYNptn . ijQy dIvflI vfly
idn cfry pfsy dIpmflf,
KuÈIaF mnfeIaF jf rhIaF
sn» AuQy d¨jy pfsy iek Gr
mfqm Cf igaf» drasl
brYNptn ivKy dIvflI dI rfq
ieWk vyarhfAUs ‘c hoey
trWk trYlr hfdsy ‘c
pµjfbI gurisWK nOjvfn dI
mOq ho geI»
imRqk dI pihcfx rivµdr
isµG (21) vjoN hoeI hY»
imRqk rivµdr isikAuirtI
gfrz df kµm krdf sI» jfxkfrI
anusfr rivµdr ieWk trYlr df eyar
lfien lok Kol irhf sI qF acfnk
trWk zrfeIvr ny trWk ƒ trYlr nfl
huWk kr idWqf»
ijs kfrn rivµdr isµG trWk aqy
sh¨lq vflf mulk df pihlf s¨bf bx
jfvygf ijs nfl jlµDr-kp¨rQlf
afl¨aF dI brfmd Dury vjoN ivksq hovygf»
iesy dOrfn mµqrI mµzl ny ‘pµjfb
Pl nrsrI aYkt-2021’ ivc soD
krky ‘pµjfb bfgbfnI nrsrI ibWl-
2021’ ivDfn sBf dy iejlfs ivc
ilafAux dI pRvfngI dy idWqI hY» mµqrI
mµzl ny julfeI, 2021 mhIny dI buZfpf
pYnÈn aqy hor ivWqI skImF dy qihq
vDI hoeI pYnÈn dI adfiegI dI kfrjbfad
pRvfngI dy idWqI hY aqy ies ivc
iek vfr leI iZWl idWqI geI hY aqy Aus
qoN bfad pYnÈn dI vµz pihlf vFg bYNk
KfiqaF ivc isWDI adfiegI hovygI»
iËkrXog hY ik pµjfb srkfr ny iek
julfeI, 2021 qoN buZfpf aqy hor ivWqI
shfieqf aDIn pYnÈn rfÈI 750 rupey
qoN vDf ky 1500 rupey pRqI mhInf kr
idWqI hY» cµzIgVH - s¨bf Br ivc lokF
trYlr ivcfly af igaf» ies hfdsy c
rivµdr dI mOky 'qy hI mOq ho geI hY»
rivµdr 2019 'c aµqr-rfÈtrI
ividafrQI dy qOr qy kYnyzf igaf sI»
nOjvfn dI mOq dI Kbr sux ielfky
ivc sog dI lihr PYl geI»
ƒ vWzI rfhq idµdy hoey mµqrI mµzl ny
ieµpr¨vmYNt trWstF dy alftIaF qoN
vs¨lI jfx vflI vfDy dI rkm Auqy vs¨l
kIqI jfx ivafj dI dr 15 PIsdI pRqI
sflfnf (sDfrn ivafj) qoN Gtf ky 7[5
pRqI sflfnf (sDfrn ivafj) krn dI
pRvfngI dy idWqI hY» ieh PYslf muWK
mµqrI crnjIq isµG cµnI dI pRDfngI
hyT ieWQy pµjfb Bvn ivKy hoeI mµqrI
mµzl dI mIitµg dOrfn ilaf igaf» muWK
mµqrI dPæqr dy iek bulfry muqfbk ies
PYsly nfl ngr suDfr trWst dIaF
vWK-vWK skImF aDIn gpg 40,000
pirvfrF ƒ Pfiedf hovygf» ieh kdm
vWK-vWK ieµpr¨vmYNt trWstF pfsoN vfrvfr
pRfpq hoeIaF apIlF Auqy cuWikaf
igaf hY ijnHF ny bynqI kIqI sI ik
alftIaF pfsoN vs¨l kIqI jfx vflI vWD
rkm Auqy ivafj dr jF qF muafPæ kr
idqI jfvy jF Gtf idWqI jfvy» anykF
aµimRqsr dy mohkmpur dIaF JuWgIaF 'c
lWgI aWg, 2 Gµty bfad phu µcI Ìfier ibRgyz
aµimRqsr . sæihr
dy mohkmpurf
ielfky 'c Aus smyN
hPVf-dPVI mc
geI jdoN JuWgIaF 'c
acfnk aWg lWg
geI» JOpVIaF dy
nyVy pey kbfV dI
vWzI mfqrf hox
kfrn aWg qyjæI nfl
PYl geI»hflFik
koeI jfnI nuksfn nhIN hoieaf pr
ÊrIbF dIaF JuWgIaF sV ky suafh ho
geIaF sn»
puils ny dfavf kIqf hY ik aWg
lWgx df kfrn ptfikaF df clxf ho
skdf hY» mOky 'qy mOj¨d lokF ny dWisaf
ik jdoN qWk Ìfier ibRgyz dI tIm 2
ivDfnk kfrjF/krqWvF dy mWdynËr
mµqrI mµzl ny 15vIN pµjfb ivDfn sBf
df 16vF iejlfs iek idn hor vDf ky
11 nvµbr (vIrvfr) ƒ vI krvfAux df
PYslf kIqf hY» ies qoN pihlF ieh
iejlfs iek idn 8 nvµbr, 2021
(somvfr) ƒ hovygf» ies nfl hux
ivDfn sBf df sYÈn hux 8 nvµbr aqy
11 nvµbr ƒ do idn idn leI hovygf»
mµqrI mµzl ny ‘df pµjfb itȨ klcr
bysz sIzr potYto r¨lË-2021’ ƒ
mn˨rI dy idWqI hY ijs nfl pµjfb ƒ
afl¨ bIj kyNdr vjoN ivksq kIqf
jfvygf aqy ieh kdm iek lWK
hYktyar rkby qoN afl¨aF dI 4 lWK
mItrk tn pYdfvfr vDfAux leI s¨bf
srkfr dy KyqI vµn-suvµnqf dy tIcy ƒ
pRfpq krn ivc vI shfeI hovygf» ies
PYsly nfl pµjfb, itȨ klcr aDfirq
pRmfxIkrn dI sh¨lq vflf mulk df
Gµty bfad mOky 'qy phuµcI, AudoN qWk
kfPI nuksfn ho cuWkf sI» Ìfier
aiDkfrIaF ny dWisaf ik aWg lWgx dy
kfrnF df POrI qOr 'qy pqf nhIN lWg
sikaf hY pr aWg lWgx 'c dyrI sVk
dI Gft kfrn hoeI, ijs kfrn JuWgIaF
sV ky suafh ho geIaF pr koeI jfnI
nuksfn nhIN hoieaf»
pihlf s¨bf bx jfvygf ijs nfl
jlµDr-kp¨rQlf afl¨aF dI brfmd
Dury vjoN ivksq hovygf» iesy dOrfn
mµqrI mµzl ny ‘pµjfb Pl nrsrI
aYkt-2021’ ivc soD krky ‘pµjfb
bfgbfnI nrsrI ibWl-2021’ ivDfn
sBf dy iejlfs ivc ilafAux dI
pRvfngI dy idWqI hY» mµqrI mµzl ny
julfeI, 2021 mhIny dI buZfpf pYnÈn
aqy hor ivWqI skImF dy qihq vDI hoeI
pYnÈn dI adfiegI dI kfrj-bfad
pRvfngI dy idWqI hY aqy ies ivc iek
vfr leI iZWl idWqI geI hY aqy Aus qoN
bfad pYnÈn dI vµz pihlf vFg bYNk
KfiqaF ivc isWDI adfiegI hovygI»
iËkrXog hY ik pµjfb srkfr ny iek
julfeI, 2021 qoN buZfpf aqy hor ivWqI
shfieqf aDIn pYnÈn rfÈI 750 rupey
qoN vDf ky 1500 rupey pRqI mhInf kr
idWqI hY»
8 08/11/2021 KbrF
www.samajweekly.com
pµjfbI qy hor BfÈfvF isWiKaf aYkt-2008 AupbµDF dI AulµGxf leI jurmfnf vDfAux dI pRvfngI
cµzIgVH. s¨bf Br dy sk¨lF ivc
pihlI klfs qoN dsvIN klfs qWk dy
sfry ividafrQIaF leI pµjfbI ƒ
lfËmI ivÈy vjoN sKæqI nfl lfg¨ krn
leI pµjfb mµqrI mµzl ny aWj ‘pµjfbI
qy hor BfÈfvF isWiKaf bfry pµjfb
aYkt-2008’ ivc soD krn dI
pRvfngI dy idWqI hY» ies kdm nfl
aYkt dy AupbµDF dI AulµGxf krn Auqy
jurmfnf rfÈI 25,000, 50,000 aqy
iek lWK rupey qoN vDf ky kRmvfr
50,000, iek lWK rupey aqy do lWK
rupey ho jfvygI» mIitµg ivc pµjfb
ivDfn sBf dy mOj¨df iejlfs ivc ieh
ibWl pyÈ krn leI vI hrI JµzI dy
idWqI hY»
muWK mµqrI dPæqr dy iek bulfry dy
muqfbk koeI vI sk¨l ijhVf aYkt dy
AupbµDF jF ies aDIn bxfey inXmF
dI ieWk mhIny qoN vWD smyN leI pihlI
vfr AulµGxf krygf, Auh 50,000
rupey jurmfny df BfgI hovygf» bsærqy
ik jykr aijhf sk¨l aYkt dy
AupbµDF aqy ies aDIn bxfey inXmF
dI ieWk mhIny qoN vWD smyN leI d¨jI
vfr AulµGxf krygf qF Auh ieWk lWK
rupey jurmfny df BfgI hovygf» bsærqy
ik jykr aijhf sk¨l aYkt dy
AupbµDF aqy ies aDIn bxfey inXmF
dI ieWk mhIny qoN vWD smyN leI qIjI
vfr AulµGxf krygf qF Auh do lWK
rupey jurmfny df BfgI hovygf»
iesy qrHF Dfrf 8 aDIn Aup-Dfrf
1-ey vI Èfml kIqI geI hY ijs dy
muqfbk s¨bf srkfr ijWQy vI ieh
mihs¨s kry ik aijhf kIqf jfxf
loVINdf aqy ivvhfirk hY qF ilKqI
r¨p ivWc kfrn spWsæt krky s¨bf
srkfr srkfrI gjæt ivWc aiDs¨cnf
jfrI krky aYkt dI Dfrf 8 dI Aup
Dfrf 1 aDIn inrDfrq kIqy
jurmfinaF ƒ vDf jF Gtf skdI hY»
iesy qrHF aYkt dI Dfrf 2 dI
klfjæ (eI) ivWc “sk¨l sæbd dI
pRIBfsæf ies qrHF idWqI geI hY ijs
anusfr sk¨l df arQ koeI vI
pRfiemrI sk¨l, imzl sk¨l, hfeI
sk¨l, aqy sInIar sYkµzrI sk¨l hY
ijsdf rfj srkfr jF sQfnk sµsQf
jF pµcfieq, sosfeItI jF trst vWloN
sQfipq krky Ausdf rWK-rKfa kIqf
jFdf hovy jF aijhy hor sk¨l ijhVy
rfj srkfr vWloN smyN smyN Auqy
notIPfeI kIqy jfx» ieh dWisaf jFdf
hY ik Auprokq pRIBfsæf dI pYrvI ivWc
s¨bf srkfr vWloN notIiPkysæn 22
mfrc, 2010 rfhIN pihlF hI kyNdrI
ividafly nvoidaf ividafly aqy
sYNtr borz afPæ sYkµzrI aYj¨kysæn
aqy ieµzIan kONsl afP sYkµzrI
aYj¨kysæn qoN mfnqf pRfpq sk¨lF ƒ
ies aYkt dy mµqv leI notIPfeI kIqf
hoieaf hY» smyN dy gujærn nfl ieh
mihs¨s kIqf igaf hY ik inrDfrq
kIqf igaf jurmfnf GWt hY» ies leI
ijnHF mnorQF nfl ieh aYkt lfg¨
kIqf igaf sI, AunHF ƒ pRfpq krn
leI aqy aYkt ƒ jiæafdf pRBfvsæflI
Zµg nfl lfg¨ krn leI aYkt dI Dfrf
8 dI Aup Dfrf 1 ivWc inrDfrq kIqy
jurmfinaF ƒ vDfAux dI loV bx geI
hY»
srkfrI BfÈf aYkt-1967
ivc qrmIm ƒ mn˨rI
mµqrI mµzl vWloN pµjfb rfj Bfsæf
(qrmIm) aYkt-2008 dI Dfrf 8
(zI) aDIn Dfrf 8 (3) ƒ Èfml krky
aYkt ivc soD krn dI mn˨rI dy
idWqI hY ijs qihq dPæqrI kµmkfj
pµjfbI Bfsæf ivc nf krn vfly
aiDkfrIaF/krmcfrIaF ivruWD sjæf
qoN ielfvf jurmfn dI ivvsQf kIqI
geI hY» pµjfb rfj Bfsæf aYkt, 1967
aqy qrmIm aYkt-2008 dIaF
DfrfvF aqy ies qihq kIqIaF vWKvWK
aiDs¨cnfvF dI AulµGxf krn
vfly aiDkfrI jF krmcfrI ivruWD
jurmfny df AupbµD kIqf igaf hY»
ies AupbµD anusfr pihlI vfr
AulµGxf krn vfly krmcfrI ƒ
smrWQ aQfrtI zfierYktr, Bfsæf
ivBfg, pµjfb dIaF isPæfrsæF anusfr
pµj sO rupey jurmfnf kIqf jf skdf
hY» d¨jI vfr AulµGxf krn Auqy
aijhf jurmfnf do hjæfr rupey aqy
qIjI vfr krn Auqy aijhf jurmfnf
pµj hjæfr rupey qWk kIqf jf skdf
hY» aijhf jurmfnf
aiDkfrI/krmcfrI dI qnKfh ivWcoN
sbµDq vµz qy Krcx aiDkfrI vloN
vs¨l kIqf jfvygf» bsærqy ik aijhf
jurmfnf vs¨lx qoN pihlF sbµDq
aiDkfrI jF krmcfrI ƒ suxvfeI df
mOkf dyxf hovygf»
pihlF nvjoq isWDU ƒ KæuÈ kr lvo nhIN qF
iPr srkfr 'qy hI svfl KVHy krygf- ibWtU
cµzIgVH . pµjfb kFgrs ivc kfto
klysæ jfrI hY» hux rvnIq isµG ibWt¨
ny isWD¨ qy qµjæ kWisaf hY» ibWt¨ ny
tvIt kridaF ikhf ik lokF leI
koeI vI rfhq skIm qy pYkyj df
aYlfn krn qoN pihlF isWD¨ ƒ KuÈ
kr lE qF ieh srkfr qy hI svfl
cuWkxgy» dWs dyeIey ik ipClI vfr
pµjfb srkfr ny ibjlI ssqI kIqI sI
qF iek jnqk mµc ‘qy nvjoq isWD¨ ny
afpxI hI srkfr ‘qy svfl dfgy sn»
AunHF ies ƒ lY ky ikhf sI ik lokF ƒ
coxF nyVy lOlIpOp nhIN, rozmYp cfhIdf
hY»ies ipWCoN Auh sI[ aYWm[ cµnI nfl
kydfrnfQ vI gey sn, ijWQy dovyN nyqf
ieWkTy idsy pr AuWQoN afAux ipWCoN isWD¨
ny pRYWs kfnPrµs krky iPr afpxI hI
srkfr Gyr leI, ijs ‘qy rvnIq ibWt¨
ny qµjæ ksdy hoey ikhf sI ik
‘kydfrnfQ smJOqf’ tuWitaf»
pfiksqfn dI ijWq 'qy pqnI ny clfey
ptfky, pqI ny mfmlf krvfieaf drj
rfmpur (AuWqr pRdysæ) : 24 akq¨br
ƒ tI-20 ivsæv kWp mYc 'c pfiksqfn
dI Bfrq 'qy ijWq 'qy kiQq qOr 'qy
jsæn mnfAux leI iek ivakqI ny
afpxI pqnI aqy shury iKlfPæ siækfieq
drj krvfeI hY» puils
suprzYNt aµikq imWql ny ikhf ik iek
ivakqI duafrf kIqI geI iÈkfieq dy
aDfr 'qy BfrqI ikRkt tIm df mjæfk
AuzfAux df mfmlf AuhnF vWloN drj
kIqf igaf hY» siækfieqkrqf eIsæfn
mIaf, vfsI ajæIm ngr, rfmpur ny
dosæ lfieaf hY ik Aus dI pqnI rfbIaf
sæmsI aqy Aus dy pirvfr ny tI-20
ivsæv kWp mYc ivc pfiksqfn dI ijWq
df jsæn mnfAuNdy hoey ptfky clfey aqy
styts post kIqf» ieh aYPafeIafr
BfrqI dµzfvlI dI Dfrf 153-ey aqy
s¨cnf qknflojI (soD) aYkt, 2008
dI Dfrf 67 dy qihq rfmpur jiælHy dy
gµj Qfxy ivWc drj kIqI geI hY»
puls ny dWisaf, ''ivafh dy qurµq
bfad hI pqI-pqnI vWK-vWK rihx
lWg gey sn» pqnI afpxy pirvfr
nfl rihµdI hY aqy pqI iKlfPæ dfj df
mfmlf drj krvfieaf hoieaf hY»
aYspI ny ikhf ik mfmly dI jFc kIqI
jf rhI hY»
byNglurU dI muitafr ny bxfieaf vWKrf irkfrz,
alpfeIn grl’ dy nF nfl imlI nvIN pihcfx
ÈRIngr . ksæmIr GftI dI K¨bs¨rqI
qoN p¨rI dunIaF vfikPæ hY» phfVF,
JIlF aqy hor suµdr sQfnF ƒ dyKx
leI dunIaf Br qoN sYlfnI ksæmIr
afAuNdy hn pr kuJ lok ieWQy tRYikµg
leI vI afAuNdy hn» aijhI hI iek
lVkI inmrqf nµdIsæ gupqf hY» Auh
byNglur¨ dI rihx vflI hY aqy iek
sfPtvyar kµpnI ivc mnuWKI sroq
mYnyjr vjoN kµm krdI hY» inmrqf
nµdIsæ ny gTIaf qoN pIVq hox dy
bfvj¨d 4 mhIny dy aµdr kÈmIr ivc
smuµdr ql qoN krIb 10 hËfr PuWt dI
AuWcfeI ’qy siQq 50 JIlF qWk
sÌlqfp¨rvk cVHfeI krn df iek
anoKf irkfrz bxfieaf hY»
ies Éfs AuplWbDI ƒ lY ky
inmrqf ƒ hux ‘alpfeIn grl’ dy
nF nfl iek nvIN pihcfx imlI hY»
inmrqf ies sfl jnvrI 'c afpxy
pqI nfl GftI 'c afeI sI» Aus
leI ksæmIr afAuxf iek suPænf dy
p¨ry hox vrgf sI» inmrqf ƒ
tRYikµg df bhuq sæOk hY» Aus ny
ksæmIr dIaF alpfeIn JIlF 'qy sYr
krn dI Xojnf bxfeI sI» hux qWk
Auh 50 alpfeIn JIlF df dOrf kr
cuWkI hY» inmrqf Bfrq dI pihlI
aOrq hY ijs ny iek sIjæn ivc 50
alpfeIn JIlF ƒ trYk kIqf» ies
smyN dOrfn Aus ny 460 iklomItr
pYdl Xfqrf qYa kIqf aqy p¨rI qrHF
Koj krn ivc Aus ƒ 4 mhIny lWg
gey»
inmrqf ny afpxI muihµm dI
Èur¨afq qulIan JIl qoN kIqI, jo
dWKxI kÈmIr dy pihlgfm Kyqr
ivc pIr pµjfl aqy jFskr prbq
lVIaF ivcfly siQq hY» AunHF ny
anµqnfg-ikÈqvfV Kyqr dy phfVI
Kyqr ivc iÈlsr JIl nfl afpxI
ieh Èfndfr muihµm Éqm kIqI»
inmrqf ny afpxI ies AuplWbDI
bfry ikhf ik kuJ vI pihlF qoN qYa
nhIN sI» ieh sB myry pqI aiBÈyk
dy ivcfr qoN Èur¨ hoieaf, jo ipClI
srdIaF ivc ÈRIngr gey sn»
Auh jµmI hoeI zl JIl vyKxf
cfhuµdy sn» joVy ny 26 jnvrI ƒ
kÈmIr GftI dI Xfqrf Èur¨ kIqI
aqy iek sQfnk hotl ivc Tihry»
inmrqf ny ikhf ik sÉq imhnq
aqy zt ky Kyzo» sQfnk mfhr
prbqfrohI sYXd qfihr ies muihµm
dOrfn AunHF nfl rhy» qfihr AunHF dI
vDyry XfqrfvF ivc nfl rhy» sYXd
qfihr krIb iek dhfky qoN ies
AudXog nfl juVy hn»
grBvqI mihlf df ielfj krn dI bjfey hspqfl stfP mnfAuNdf irhf dIvflI
sfgr. mWD pRdysæ dy sfgr iæjly dy iek srkfrI
hspqfl dy mYtrintI vfrz 'c stfP dI lfprvfhI
kfrn kiQq qOr 'qy 26 sflf aOrq dI mOq hox qoN
bfad iek nrs ƒ muaWql kr idWqf igaf hY aqy
iek zfktr ƒ kfrn dWso noits jfrI kIqf igaf hY»
iek aiDkfrI ny sænIvfr ƒ ieh jfxkfrI idWqI»
ieh kfrvfeI mIzIaf irportF qoN bfad kIqI
geI hY, ijs ivc ikhf igaf sI ik ies aOrq dI
mOq qoN pihlF vfrz dy bfhr gilafry ivc stfP dy
kuJ mYNbr ptfky clf rhy sn aqy AunHF ny Aus dI
dyKBfl ivc lfprvfhI vrqI sI» aOrq dI vIrvfr
rfq buµdylKµz mYzIkl hspqfl ivWc mOq ho geI»
ies qoN bfad ienHF mulfjæmF dI ptfky clf ky
dIvflI mnfAux dI vIzIE vI sosæl mIzIaf 'qy
vfierl ho geI»
buµdylKµz mYzIkl kflj aqy hspqfl dy bulfry
zfktr Aumysæ ptyl ny sænIvfr ƒ ikhf ik mIzIaf
irportF aqy vIzIEjæ dy afDfr 'qy, ieWk nrs ƒ
muaWql kr idWqf igaf hY, ieWk zfktr ƒ kfrn dWso
noits jfrI kIqf igaf hY aqy pµj ieµtrnjæ ƒ
cyqfvnI pWqr jfrI kIqf igaf hY» AunHF dWisaf ik
ienHF pµj ieµtrnjæ ƒ gfienIkolojI ivBfg dy
mYtrntI r¨m aqy aprysæn r¨m dIaF izAUtIaF qoN
vI htf idWqf igaf hY» cyqfvnI pWqr ivWc ieWk
irport df hvflf idWqf igaf sI ijs ivWc dfavf
kIqf igaf sI ik stfP dI lfprvfhI kfrn aOrq
dI mOq hoeI hY» pWqr ivWc ikhf igaf hY, "vIzIE
Putyj dyKx aqy stfP qoN jfxkfrI lYx qoN bfad,
Gtnf (ijvyN ik sQfnk mIzIaf ivWc irport kIqI geI
hY) sWcI pfeI geI»" puils suprzYNt (istI) rivµdr
imsærf ny dWisaf ik aOrq dy pqI ny siækfieq drj
krvfeI hY ik jxypy qoN bfad kuJ tIky lgfAux nfl
AusdI pqnI dI mOq ho geI» aOrq ny bWcy ƒ jnm
idWqf sI» Aus ny ikhf ik Aus df ivsyrf PorYNisk jFc
leI Byj idWqf igaf hY, pr ajy qWk kys drj nhIN
kIqf igaf ikAuNik jFc irport dI AuzIk hY»
www.samajweekly.com
ivÈyÈ
08/11/2021
9
cyneI 'c hVH dI icqfvnI : 2015 qoN bfad pihlI vfr hoeI BfrI bfirÈ
cyneI . sincrvfr svyr qoN ho rhI
bfirsæ kfrn hVH vrgI siQqI pYdf ho
geI hY» sfl 2015 qoN bfad ieh
pihlI vfr hY ik sæihr ivc ieµnI
jiæafdf bfirsæ hoeI hY» keI
ielfikaF ivc sVkF aqy GrF dy
aµdr pfxI Br igaf hY» pRsæfsn ny
aYqvfr ƒ hVH dI icqfvnI jfrI kIqI
hY» qfimlnfz¨ dy muWK mµqrI aYm[ky[
stfiln hVH pRBfivq ielfikaF dy dOry
'qy hn» sincrvfr rfq qoN aYqvfr
dupihr 1 vjy qWk 10 GµitaF ivc 14
sYNtImItr mINh drj kIqf igaf,
cyneI ivc 14 sYNtImItr mINh drj
kIqf igaf hY» aµnf ngr 'c ijWQy lokF
ƒ surWiKaq QF 'qy iljfieaf jf irhf
hY, AuQy hI aiDkfrI cYNbrWkm JIl qoN
pfxI CWzx 'qy ivcfr kr rhy hn»
s¨by dy jl sroq aiDkfrIaF ny
kFcIpurm aqy iqr¨vWlur dy jiælHf
aiDkfrIaF ƒ nIvyN ielfikaF ivc
rihx vfly lokF ƒ surWiKaq QfvF 'qy
iljfx df suJfa idqf hY» cyneI dy
vylfcyrI ÌlfeIEvr 'qy lokF ny afpxy
vfhn pfrk kIqy hn»AuWqr-p¨rbI
mfns¨n ipCly kuJ idnF qoN qfimlnfz¨
ivc srgrm hY, ijs kfrn s¨by ivc
BfrI mINh pY irhf hY» srkfr ny ikhf
ik s¨by ivc aOsq nfloN 41 ÌI sdI vWD
mINh ipaf hY» bµgfl dI KfVI ivc 9
nvµbr ƒ GWt dbfa df vI anumfn
jqfieaf igaf hY» mOsm ivBfg
anusfr cWkrvfqI pRxflI bxn kfrn
cyneI ivc BfrI mINh drj kIqf igaf
hY» AuWqr p¨rbI mfns¨n dy kfrn 9 qoN
11 nvµbr dy dOrfn aFDrf pRdysæ aqy
qfimlnfz¨ dy qWtI KyqrF ivc BfrI
bfirsæ hox dI sµBfvnf hY»
BfrI bfirsæ kfrn aYgmor,
zfAUntn, kyaYn gfrzn, pdflm,
EtyrI KWby pul, pYzI pul, siqaf ngr
sæYltr, bfbf ngr, jIkyaYm klonI
aqy jvfhr ngr KyqrF ivc hVH dI
siQqI bx geI hY» ienHF ielfikaF 'c
hVH df alrt jfrI kIqf igaf hY»
sæihr ivc bcfa krjF leI
aYnzIafraYP dIaF cfr tImF qYnfq
kIqIaF geIaF hn qF jo Auh
aYmrjYNsI dI siQqI ivc bcfa kfrj
ƒ nypry cfVH skx» cyNglpyt aqy
iqr¨vWlur ivc ieWk-ieWk aqy mdurfeI
ivc do tImF qYnfq kIqIaF geIaF
hn» cyneI dy mfeIlfpur 'c 226
imlImItr, aµbq¨r 'c 2205 im[mI[,
nµgmbWkm 'c 207 im[mI[ puµzI JIl qoN
4000 ikAUisk pfxI CWizaf igaf hY»
trFsport mµqrI rfjf viVµg ny akflI dl
'qy kWisaf qµjæ, 'quhfzy cuWky muWdy bybuinafd'
krqfrpur korIzor 'c hovygf Bfrqpfiksqfn
ivcfly kbWzI df mukfblf
cµzIgV.: sæRomxI akflI dl dy pRDfn
suKbIr bfdl dI agvfeI hyT akflI
kfrkunF ny pYtrol aqy zIjæl dIaF
vDdIaF kImqF dy ivroD ivWc muWK
mµqrI crnjIq isµG cµnI df iGrfE
kIqf» aWj akflI dl dy ies ivroD
ƒ lY ky trFsport mµqrI rfjf viVµg
ny qµjæ kWisaf hY» AuhnF tvIt
kridaF ikhf ik ijnHF muWidaF 'qy Auh
cµnI srkfr ƒ Gyr rhy hn, Auh
iblkul bybuinafd hn» pYtrol aqy
zIjæl 'qy vYt dy muWdy 'qy afpxI afvfjæ
bulµd krnf quhfzy pfKµz aqy mfnisk
dIvflIafpn ƒ nµgf krdf hY» ies
df jiækr kridaF AunHF iliKaf-
2007 ivWc akflI-Bfjpf srkfr
sWqf ivWc afeI sI» 2008 ivc pµjfb
ivc pYtrol 'qy vYt 27[5 PIsdI aqy
zIjæl 'qy 8[8 PIsdI sI»
ieWk hor tvIt ivWc AunHF ikhf ik
sfl 2016-17 qWk jdoN akflI sWqf
qoN bfhr ho gey sn, AudoN qWk zIjæl
'qy vYt duWgxf ho ky 17 PIsdI ho igaf
sI aqy pYtrol 'qy vI vYt 37 PIsdI ho
igaf sI, jo AuWqrI Bfrq ivWc sB qoN
AuWcy pWDr 'qy phuµc igaf sI» AuzIk
kro[[[ asIN quhfƒ idKfvFgy ik ieWk
afm afdmI dI kFgrs srkfr afpxy
tivWtr ’qy idWqI modI qy XogI ƒ jfnoN
mfrn dI DmkI; pulIs ny jFc afrµBI
lKnAU. ieWk tivWtr X¨jær ny
aYqvfr ƒ pRDfn mµqrI nirµdr modI
aqy X¨pI dy muWK mµqrI XogI
afidiqafnfQ ƒ jfnoN mfrn dI DmkI
idWqI hY» pulIs ny mfmly dI jFc Èur¨
kr idWqI hY» zIsIpI (aprfD) pRmod
kumfr iqvfrI ny ikhf ik AunHF ƒ X¨pI
pulIs dI 112 hYlplfeIn qoN ies
DmkI bfry pqf cilaf ik iksy ny
tivWtr 'qy særfrq kIqI hY» tivtr
akfAUNt bfry pulIs aiDkfrI ny
dWisaf ik afm qOr ’qy aijhy akfAUNt
PrjæI aqy glq nF ’qy huµdy hn, jdoN
qk jFc Kqm nhIN huµdI qy shI nF df
pqf nhIN cWldf AudoN qk muljæm df
Kulfsf nhIN kIqf jf skdf» AunHF nfl
hI ikhf ik ies sbµDI tivWtr qoN vI
jfxkfrI mµgI geI hY»-
lokF leI kI kr skdI hY» asIN ieh
pYsf lokF dIaF jybF ivWc vfps pfAux
leI p¨rI kosiæsæ kr rhy hF, s¨by dI
dOlq ieWQoN dy lokF dI hY aqy Auh AuWQy
hI vWtxgy» quhfzy vFg nhIN (sæRomxI
akflI dl) jo DoKf dy ky pµjfb df sB
qoN amIr afdmI bx igaf hY»
nvIN idWlI . apRYl 'c hox vfly cfr
dysæF dy aµqrrfsætrI kbWzI t¨rnfmYNt
qoN pihlF krqfrpur lFGy 'qy mfrc
2022 'c Bfrq aqy pfiksqfn ivcfly
mYc dyKx ƒ imlygf» pfiksqfn
kbWzI PYzrysæn dy skWqr rfxf muhµmd
srvr ny sænIvfr ƒ ies dI jfxkfrI
idqI» “dovyN dysæ mfrc ivc krqfrpur
lFGy 'qy iek aµqrrfsætrI mYc
Kyzx leI iqafr hn» muhµmd srvr
ny ikhf, "asIN ieiqhfs rcdy dyKx
leI iqafr hF, ikAuNik pfiksqfn aqy
Bfrq krqfrpur lFGy 'qy
aµqrrfsætrI mYc Kyzx leI sihmq
hoey hn» dovyN PYzrysænF ny sihmqI
jqfeI hY ik tImF aµqrrfsætrI mYc
Kyzx leI srhWd pfr krngIaF»
mYc qoN bfad dovyN tImF afpo-afpxy
mulkF ƒ prq jfxgIaF» mYc bfry
hor puWCx 'qy srvr ny ikhf ik ies ƒ
muV ‘afp’ dy ho skdy ny suWcf isµG Cotypur
gurdfspur. 2017 dIaF ivDfn sBf coxF qoN pihlF afm afdmI
pfrtI qoN vWK hoey mfJy dy afg¨ suWcf isµG Cotypur CyqI hI muV afm
afdmI pfrtI df pWlf PV skdy hn» crcf hY ik Cotypur lgfqfr
pfrtI hfeI kmfn dy sµprk ivWc hn, ijs mgroN AunHF dy muV
‘afp’ ivWc sæfml hox dIaF sµBfvnfvF pYdf hoeIaF hn» Cotypur
dy smrQkF qoN vI ies gWl dIaF knsoaF imlIaF hn ik mfJy ivWc
pfrtI afpxf afDfr mjæb¨q krn leI Cotypur ƒ pfrtI ’c Èfml
krn dIaF kosiæsæF ivWc hY» jykr Cotypur ‘afp’ ivWc muV sæfml
huµdy hn qF s¨by dI rfjnIqI dy nfl hI AunHF dy afpxy jWdI jiælHf
gurdfspur dy isafsI smIkrn vI bdlxgy»
aµiqm r¨p dyx leI gWlbfq jfrI hY»
AunHF ny ikhf, ''AumId hY ik mfrc dy
aµq 'c aµqrrfsætrI mYc df afXojn
kIqf jfvygf» ikAuNik asIN apRYl ivc
lfhOr ivc cfr dysæF dy aµqrrfsætrI
t¨rnfmYNt dI myjæbfnI krnI hY, ies
leI asIN ieh mYc kuJ hPæqy pihlF
mfrc ivc krnf cfhuµdy hF»
srkfrI skUlF df imafr pRfeIvyt
skUlF dy brfbr nhIN : jsits lilq
agrqlf. srkfrI sk¨lF ivWc idWqI jFdI
isWiKaf df imafr pRfeIvyt sk¨lF dy brfbr
nhIN hY , BfvyN Bfrq ivWc jnqk Kyqr ivWc sB
qoN vDIaf pysæyvr ividak sµsQfvF hn» ieh
pRgtfvf suprIm kort dy jWj jsits X¨ X¨
lilq ny aYqvfr ƒ agrqlf ivWc
bWicaF dy aiDkfrF bfry ieWk pRogrfm
ƒ sµboDn kridaF kIqf» AunHF ies
asmfnqf 'qy icµqf jæfhr kridaF
aqy isWiKaf dI guxvWqf 'qy jæor
idµidaF ikhf ,‘‘ mYƒ nhIN lWgdf ik
srkfr srkfrI sk¨lF ivWc imafrI
isWiKaf dyx dy smrWQ nhIN hY»
eymjæ, afeIafeItI, aYnafeItI,
nYsænl lfa sk¨l, ieµzIan
ieµstIicAUt afPæ mYnyjmYNt aqy
afrkItYkcr vrgIaF srvoqm
pysæyvr sµsQfvF Bfrq ivWc jnqk
Kyqr ivWc hn» ieh sfry pysæyvr adfry dysæ
ivWc sB qoN aWgy hn»" AunHF ikhf ik hr bWcy
ƒ ieh mihs¨s krnf cfhIdf hY ik Auh dysæ dy
d¨jy ihWisaF ivWc idWqI jFdI isWiKaf dy
brfbr isWiKaf hfsl kr irhf hY» ibhfr df
jiækr kridaF AunHF ikhf ik isWiKaf df
aiDkfr kfƒn lfg¨ hox qoN bfad s¨by ivWc
aYlImYNtrI aqy sYkµzrI isWiKaf ivWc lVkIaF
df dfKlf 36 pRqIsæq qoN vWD ky 50 pRqIsæq ho
igaf hY aqy hux lVky aqy lVkIaF rfj ivWc
brfbr isWiKaf hfsl
kr rhy hn» ibhfr ivWc
isWiKaf dy psfr kfrn
kuVIaF dI ivafh dI
Aumr vI vDI hY» AunHF
ikhf ik isWiKaf df psfr
lVkIaF dy jIvn ivWc
pRqIibµbq huµdf hY» koeI
vI ivakqI isWiKaf qoN
vFJf nhIN rihxf cfhIdf»
isWiKaf dy hnyry ƒ
imtfAuxf cfhIdf hY, hr
bWcy ƒ ibhqr isWiKaf
imlxI cfhIdI hY ikAuNik Auh dysæ df BivWK
hn» AunHF ikhf ik bWicaF dI isWiKaf dy
aiDkfrF dI rfKI dy nfl-nfl ishq aqy
qµdrusqI vrgy hornF pihl¨aF ƒ vI
surWiKaq rWKxf jær¨rI hY»-
10 08/11/2021 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
vwzf Brf bldyv vFg ipµz dy
bhuqy lokF leI ieh JUT mfrn vflI
gwl sI ik ZfeI ikwilaF dy afsry
suKdyv isµG afpxI kbIldfrI dI
gwzI ƒ hwkI quiraf afAuNdf, pr ieh
icwty idn vFg swc sI.
ajy gurduafry vflf BfeI jI
rjfeI ivwc Auslvwty lY irhf huµdf
jdoN suKdyv KyqF 'c jf vVdf. lok
afKdy, ‘‘ gurduafry vflf gRµQI qF
KyqF jFdy dybU dy iTwby iCwqrF dI KVwp
KVwp sux ky jfgdf.''
suKdyv isµG jdoN ƒ koTVI 'coN
pwlIaF vgYrf cuwk ky sbËIaF 'c
jFdf AudoN ƒ pflo vI ivhVy 'c bhukr
buhfrI kr qy lvyrIaF ƒ pwTf nIrf
pf, DfrF coa lYNdI. kfhlI kfhlI kµm
inbyVdI qy juafkF ƒ lY ky Kyq phuµc
jFdI. sfry jIa hwQo hwQI agyqI lfeI
sbËI qoVdy qy mµzI iljfx leI
pwlIaF ivwc bµnH idµdy. ijhVy vyly
hrnfmI buVI ‘siqnfm vfihgurU'
boldI qy mflf PyrdI vwzy gurduafry
ƒ jf rhI huµdI, suKdyv sfeIkl
ryhVI 'qy sbËI lY ky mµzI ƒ qur
ipaf huµdf.
awT vrHy pihlF jdoN dovF BrfvF
ny vfhI awzo awz kIqI sI, vwzy Brf
bldyv isµG dy ihwsy ZfeI ikwlyy hI
afey sn, pr jdoN dI Aus dI kuVI
suKjIq pVHfeI dy afDfr 'qy kYnyzf
geI, Auh afpxy afp ƒ ipµz dy
isafxy aqy sihµdy bµidaF 'c igxn
lwgf sI. Aus ƒ Coty Brf suKdyv df
sbËI lfAux vflf kµm cµgf nhIN sI
lwgdf. Auh ies ƒ kmIxF vflf kµm
smJdf sI. dovF BrfvF dI afps
ivwc bhuqI afAuxI jfxI nhIN sI, pr
rfh KyVHy imlx 'qy iewk dUjy ƒ bulf
lYNdy. awjkwlH Aus ƒ suKdyv 'qy keI
gwlF krky guwsf cVHdf rihµdf. jdoN df
suKdyv vwloN muµzy mnI ƒ awgy pVHn
lfAux df suixaf sI, AudoN df qF Kfsf
hI aOKf Bfrf hoieaf ipaf sI.
‘‘suKdyv isaF! lwgxf, qUµ afvdI
jnfnI mgr eI aNY. myrI iksy gwl 'qy
kµn nHI Drnf, pr iewk gwl iDafn
nfl sux lY. afh ijhVf qUµ mnI dI
pVHfeI 'qy pYsf AujfVI jfnY, isry dI
byvkUPI aY. nOkrI-nukrI koeI nHI
imlxI hmfqVF ƒ. srkfrI nOkrIaF
ikqy itwibaF 'c ruldIaF iPrdIaF?
lok qF vËIrF mgr notF dIaF dwbIaF
cwkI iPrdy. dwbIaF kI pµzF eI afK.
AuqoN vwzIaF-vwzIaF isPfrÈF. nOkrI
imldI, jIhdy kol dovyN hox, pYsf qy
isPfrÈ vI.'' iewk idn qury jFdy
suKdyv ƒ rok ky bldyv ny eyDr-
EDr dIaF gwlF kIqy bgYr iswDf Tfh
sotf mfiraf sI. ‘‘[[qy BfeI sfhb!
guwsf qF krI nf. nf qyry kol pYsf qy
nf qyry kol isPfrÈ.'' bldyv isµG ny
gwl inbyV idwqI. suKdyv isµG ƒ
smJ nhIN sI ik Auh vwzy Brf dI
afKI gwl df kI jvfb dyvy.
‘‘bws bfeI pVHfeI jfny aF aOKy
sOKy. awgy juafk dI iksmq. jy krmF
'c hoeI srkfrI nOkrI imljU nhIN qF
pRfeIvyt lwgjU ikDry pµj swq hËfr
'qy. gwl qF sfrI krmF 'qy aY.''
suKdyv ny ijvyN jvfb dyx leI jvfb
idwqf, AuNj Aus ƒ pqf sI ik aYny ku
jvfb nfl vwzy Brf dI qwslI nhIN
hoxI.
‘‘Auey krm ikqy aYvyN bxdy aY?
ieh qF bxfAuxy pYNdy aY Coty BfeI.
isafxy bx ky cwlxf pYNdf. isafxf
hox dI loV huµdI.'' vwzy Brf dIaF
AUl-jlUl sux ky suKdyv aµµdry aµdr
vwt Kf igaf sI.
‘‘dybU! BfeI isafxy bx ky cloN
isafxy. qIvIN mgr nHI lwgIdf bfhlf.
smF vyK ky cwlIdf.''
‘‘bfeI jy boJy 'c cfr iTwpr hox,
isafxp vI af jFdI aY afpxy afp
eI. hux sfzy vrgy nµg ny kI isafxf
hoxf?''
‘‘jy afvdy kol isafxp hYnI qF
iksy aFZI guaFZI qoN lY lo.'' Coty Brf
dy bolF ivcly ivaµg ƒ smJidaF
bldyv isµG vwt Kf igaf.
‘‘isafxy aFhdy jy bµdy ƒ afp
soJI nf afvy qF kµD qoN puwC leIdf.
Qoƒ isafxp af ikQoN jfAU? qyrI
qIvIN dI afkV 'c nhuµ nHI KuwBdf. bµdf
iksy BYx Brf nfl eI rfie mÈvrf
kr lYNdf. qYƒ qF ijmy srdfrnI
afKdI aY AuvyN ijvyN kr lYnf. mYƒ
puwCdf qF mYN mnI ƒ awgy pVHfAux dI
sflfh nf idµdf.''
‘‘hor iPr kI krdy?''
‘‘myry vwlI dyKlf. mYN nHI sI hIry
ƒ awgy pVHf skdf? myry kol ikhVf
PIs dyx vfsqy pYsy hYnI sI. suwK nfl
gurU mfrHfj df idwqf sB kuC aY. vyK
lf, nhIN lfieaf. bfrHF krflIaF,
vfDU aY. mYƒ dws qF shI, DI puwq ƒ
vwD pVHfAux df hY koeI lfB?''
‘‘lfB? lfB kI aY? hor iPr kI
krdy?'' suKdyv ny afpxf hI pihlf
svfl Pyr duhrf idwqf sI.
‘‘hIry ƒ Èihr sImYNt srIey dI
dukfn krf idwqI aY. kµm vDIaf
cwldY. surjn ishuµ afVqIey dy muµzy
nfl sFJI af. hIrf pµj cfr sfl
sFJf kµm krlU, Pyr awz krlFgy.
surjn ishµu cµgI inBfeI igaf qF
inBI jfAU.'' bldyv ny bVf huwbf ky
dwisaf sI.”
‘‘cµgf kIqf! cµgf kIqf!!''
suKdyv msIN ieµnf hI afK sikaf sI.
surjn isµG afVqIey nfl sFJdfrI
dI gwl suxidaF Aus df mUµh kOVf ho
igaf sI ijvyN kunIn dI kOVI golI sµG
'c af PsI hovy. Aus df jIa kIqf
afKy, ‘‘surjn isµG ny inBfeI qF bfpU
nfl vI bVI vDIaf sI. bVI
BwdrkflI vflf kµm kIqf buwkl dy
swp surjn isµG afVqIey nfl
sFJdfrI krky. koeI aµq nHI qyrI
isafxp df. bfpU dI afqmf vI qYƒ
QfpIaF idµdI hoAU beI myrI aOlfd ny
bVf nyk kµm kIqf.'' pr cuwp irhf.
surjn isµG vwloN keI vrHy pihlF nwpy
iqµn ikwly Aus dI ihwk 'c rVkx lwgy
sn. AudoN bldyv qy suKdyv ajy gwBrU
nhIN sI hoey. AunHF dy bfp amr isµG
dI surjn nfl gUVHI XfrI sI. dovyN
ipafly dy sFJI. amr isµG ny DI dy
ivafh smyN surjn qoN ivafjU pYsy PVy
sn. pYsy dyx lwigaF surjn ny
suKdyv horF dy bfp qoN pronot 'qy iqµn
ikwly gihxy ilKf ley. iPr keI vrHy
KyqF 'c imwtI nfl imwtI hoieaf sfrf
prvfr surjn ikaF dy pYsy moVdf
irhf, pr Aus dy pronotF 'qoN amr
isµG df nfvF sfP nf ho sikaf. amr
isµG ƒ pronotF dI lµGdI jFdI
imafd df pqf nhIN lwgf qy nf surjn
ny iehdy bfry kdy Xfd krfieaf. Aus
ƒ AudoN hI pqf lwgf sI jdoN surjn
isµG ny kcihrI 'c qihsIldfr awgy
pYsy Br ky ËmIn afpxy nF bYa krvf
leI qy iqµn ikwilaF 'c trYktr af
vfiVaf. amr isµG XfrI dy imhxy vI
mfrdf irhf qy afpxy nfl Dwky bfry
prHy pµcfieq vI rOlf pfAuNdf irhf.
kuJ nhIN sI hoieaf. surjn isµG dy
GroN mihµgI Èrfb pI ky murgy Kfx
vflI pµcfieq ny QoVHy bhuqy hor pYsy
idvf ky gwl inbyV idwqI sI.
‘‘myry afKy lwgyN qF Cwz KihVf
pVHfeIaF df. koeI Pfiedf nhIN.
ibjnYs 'c pf dy muµzy ƒ.'' qurn dI
iqafrI kridaF bldyv ny afiKaf
sI. ‘‘bfeI, qyry vrgy ibjnYs asIN
ikQoN krlFgy?'' suKdyv dI gwl
axsuxI kridaF bldyv isµG
susfietI vwl qur igaf. awjkwlH Auh
ipµz dI KyqIbfVI susfietI dIaF coxF
dI iqafrI kr irhf sI.
‘‘qyry vws dI gwl nhIN, qyrf KUn
icwtf ho igaf. pYsf eI muwK ho igaf
qyry vfsqy. pYsy vfsqy qUµ kuVI ƒ hor
vI do QfeI ivafh skdY. ipµz kI,
afly-duafly dy keI-keI ipµz jfxdy
qyrI BwdrkfrI ƒ. muµzy vfilaF ny
sfrf Krcf krky kuVI ƒ kYnyzf
Byijaf sI pVHn vfsqy. qyry kol qF
isr dI juUµ vI hYnI sI lfAux ƒ.
kYnyzf phuµcidaF kuVI muwkr geI.
muµzy ƒ swdx qoN ienkfrI hogI. muwkrI
nhIN, qusIN qIvIN qy Ksm ny rl ky
mukrf idwqI. muµzy vfly ivcfry rOlf
pfAuNdy rhy. bQyrIaF pµcfieqF
iekwTIaF kIqIaF, pr inaF nhIN
imilaf agilaF ƒ. qusIN pYrF 'qy
pfxI nhIN pYx idwqf, aKy jI kI krIey
jdoN kuVI hI muwkr geI. aKy sfzI
kuVI ƒ ikDroN pqf lwg igaf, Qozf
muµzf nÈy krdf. sfrI Aumr df rog
ikQoN shyV ley afpxy gl? muµzy
vfilaF dy pYsy moVn qoN vI nµgf icwtf
jvfb dyqf. jdoN kuVI kmfAux lwg
khfxI
iewËq vflf kµm
gukmIc kiVaflvI
geI afpy moV dyAU. aYho ijhIaF
krqUqF QozIaF vwzy srdfrF dIaF.
eyQy ikhVf bws krqI. ijQy kuVI dUjI
QF mµgI AuQoN vI qIh lwK JolI puaf
ilaf. kfgËI pwqrIN ivafh. inrfpurf
vpfr. pwkI ho ky ijhVf ivafh
krvf ky geI hY, suxn 'c afieaf
beI cflI lwK df sOdf hoieaf. ajy
pqf nHI ivafh asl aY ik[[?''
bldyv isµG dy qur jfx bfad
suKdyv ikµnf icr mUµh 'c hI buVbuV
krdf irhf sI.
bldyv isµG ipµz dI susfietI
df pRDfn bx igaf. Aus dI mihµdrf
jIp awgy aµgryËI awKrF 'c
‘pRDfn aYgrIklcr susfietI' dI
cmkdI plyt lwg geI. ipwql dy
awKrF vflI vwzI plyt vflI jIp idn
'c ipµzo-Èihr qy ÈihroN-ipµz dy cwkr
lfAuNdI rihµdI. jIp kdy Qfxy, kdy
kcihrI qy kdy hlkf ivDfiek dy
bfr awgy KVHI idKfeI idµdI. bldyv
isµG awjkwlH aYm aYl ey sfhb df
pUrf chyqf bixaf ipaf sI. Aus dy
ipµz df aglf srpµc bxn dI crcf
vI glIaF 'coN huµdI muhwilaF qy GrF
'c phuµc rhI sI. ipµz dy cwldy iPrdy
qy cwk Qwl krn dy mfhr bhuq sfry
bµdy Aus dy Gr gyVf mfrn lwgy sn.
bldyv isµG duwD icwty kwpVy pf
bglf bx ky ipµz 'coN dI lµGdf qF
bulfAux leI bhuq sfry hwQ AuTx
lwgy. Auh afpxy afp ƒ ipµz df bVf
aihm ivakqI hox df aihsfs
krdf rihµdf. afpxI idno idn huµdI
qrwkI nfl Auh niÈafieaf rihµdf.
Èihr ivclI dukfn vI pUrI vDIaf
cwl rhI sI. Auh AunHF idnF ƒ Xfd vI
nhIN sI krn cfhuµdf jdoN Aus kol
kyvl ZfeI ikwly ËmIn sI. i˵dgI
pRqI Aus ƒ koeI rµj nhIN sI irhf.
bldyv isµG ƒ jy koeI rµj sI qF Coty
Brf suKdyv nfl. Aus vwloN kIqy jFdy
imhnq muÈwkq vfly kµmF ƒ kµmIaF
kµmIxF vfly kµm afK ky burf Blf
boldf, rihµdf, ‘‘afvdy KyqF 'c sbËI
BfjI lfAuxI mfVI gwl nHI, pr irkÈf
ryhVI 'qy lwd ky mµzI 'c KVHnf, eyh
Blf kI gwl hoeI? sLrm afAuNdI aY
jdoN koeI af ky dwsdf ik pRDfn sfbH
afpxf dybU mµzI 'c ryhVI lfeI KVHY.
aKy jI ikrq krdF. kI Pfiedf aYho
jHI ikrq df?''
bldyv isµG iswDf suKdyv ƒ
sbËI vycx vflf kµm Cwzx leI nf
afKdf, pr afpxIaF sFJIaF
irÈqydfrIaF 'c guwB gulft kwZdf qy
suKdyv ƒ smJfAux leI afKdf.
‘‘bfeI suKdyv! pRDfn df Brf aYN
quUµ. hfa kµm ÈoBf ijaf nHI idµdf. AuQy
eI qUµ KVHf huµnY ryhVI lY ky AuQy eI
afpxy ipµz afly kµmI kµmIx KVHy huµdy
aYN.'' qlvµzI vflI BYx ny afpxy vwloN
smJfAux dI koiÈÈ kIqI sI.
‘‘bIbI srjIq! pRDfn ƒ kho
sfzy Gry sfl Br dy dfxy iswt jfieaf
kry. sfry jIaF df lIVf lwqf bxvf
idaf kry cVHy isafl. juafkF dI
pVHfeI dy Krcy qfr idaf kry. ds
vIh hËfr dy idaf kry irÈqydfrIaF
'c afAux jfx vfsqy ikrfieaf BfVf.
hor kI chIdf? kuwC nHI[[ Cwz idµnf
awj eI ieh kµm jy iËafdf eI Èrm
afAuNdI afpxy lIzr ƒ.'' suKdyv ny
vwzI BYx dIaF awKF 'c awKF pf ky
aDUrI CwzI gwl pUrI kIqI.
‘‘ijwQoN qwk KVHn KVHfAux dI gwl
aY, mYN Borf pfsy ho ky KVH ijaf krUu
kµmI kµmIxF qoN. Pyr TIk aY nf?''
‘‘qUµ qF gwl df vlfa pfAunY.
myrf kihx df mqlb sI jfxIdf kµm
kuC jcdf ijaf nHI.''
‘‘bIbIey BYxy! kµm qF AuhI jcdf
huµdY ijhVf twbr dy jIaF muUµh burkI
pfvy. bfkI sfrf kuC qF PlUlIaF eI
huµdIaF. afpxI bQyrI jnqf mfrI
jFdI PlUlIaF.''
suKdyv isµG dIaF korIaF
krfrIaF sux ky BYx kµn vlHytdI qur
geI sI.
‘‘BYx jI, afvdy bfeI pRDfn sfbH
ƒ ieh vI dwsdIN, ijvyN Auh surjn
afVqIey vrgy XfrF jwtF nfl ipaflf
sFJf krdY, AuvyN mYN vI sbËIaF vycx
vfly kµmI kµmIxF nfl iglfsI KVkf
lYnf.'' suKdyv dy bol qurI jFdI
surjIq kOr dy nfl jf rly sn.
bldyv isµG ƒ asl qklIP
Aus idn hoeI ijs idn BqIjI rmn
Èihr dy ibAUtI pfrlr 'qy jfx lwgI
sI. Auh keI idn aµdry aµdr ikRwJdf
irhf. ‘‘kml qF vyK kI kuwitaf ienHF
ny. afp qF kµmI kmIxF vflf kµm
krdf eI sI, awigE kuVI vI kµjrF
vfly ikwqy 'c pfqI. sbËI BfjI vfly
kµm nfl qF kuC bixaf nI, ibAUtI
pfrlr dI kmfeI nfl pfAuxgy
koTIaF.''
‘‘gwl suxlf myrI! qYƒ koeI loV
nHI iksy dI iksy gwl 'c afAux dI.
jIhdIaF awKF duKxgIaF afpy pwtIaF
bµµnHy. ijwdx tyNgrI ny koeI cµd cfVHdf
Pyr awKF 'c Gsuµn dy ky roxgy. qYƒ
afKqf vHI quUµ nHI afAuxf AunHF dI iksy
gwl 'c.'' pRIqo ny Grvfly bldyv isµG
ƒ burI qrHF vrj idwqf sI.
‘‘ieh kooeI iewËq vflf kµm aY?
prs pf ky Èihr qur jFdI aY, kI
pqf kI krdI iPrdI EQy. eyhƒ
srdfr suKdyv isAuN ƒ iksy ny kI
afKxf? lokF ny iCwbIaF qF myry mUµh
'c dyxIaF. jy koeI AunI iewkI gwlbfq
hogI byËqI qF afpxIE hoxI aY.''
‘‘awgy ikµnIaF mµnIaF qyrIaF
AunHF ny? cuwp krky bihjf Gry. aYvyN
nf afvdf mUµh gµdf krIN.''
bldyv isµG df jIa krdf sI ik
Coty Brf dy Gr jf ky rmn ƒ ibAUtI
pfrlr dy kµm qoN htf lYxf bfry afKy,
pr pRIqo dI GUr qoN zridaF cuwp vwt
igaf sI. AuNj, Auh cfhuµdf sI ik
suKdyv Aus ƒ rfh KyVHy iml pey qo
Auh rmn ƒ ibAUtI pfrlr qoN htf ky
koeI hor kµm lfAux bfry afKy. Aus ny
dyx vfly suJfa bfry vI soc rwiKaf
sI. bldyv ƒ bhuqy idn AuzIk nhIN
sI krnI peI. suKdyv sfeIkl DrUhI
afAuNdf ipµz dI iPrnI 'qy iml igaf
sI.
‘‘Coty BfeI, qyry nfl gwl krnI
sI koeI ËrUrI.''
‘‘vwzf Brf eyN, qYƒ puwCx dI loV
pYxI aY?''
‘‘mYN suixaf afpxI rmnjIq
Èihr jFdI aY pfrlr-pUrlr df kµm
iswKx?''
‘‘suixaf qF quUµ TIk eI aY bfeI.
soicaf iswK ky aYQy ipµz eI kµm clf
lAU mfVf motf. ipµzF 'c vI ivafhF
ÈfdIaF 'qy bQyrf kµm cwl jFdY.''
‘‘ ieh ikhVy kµmF 'coN kµm aY?
cµgf kµm aY?''
‘‘kµm vI koeI cµgI mfVf huµdY?''
jvfb dyx dI QF suKdyv isµG ny
Aultf svfl kr idwqf sI.
ieh sux ky bldyv isµG ƒ Dwkf
ijhf lwgf. Aus ny soicaf sI ik
suKdyv puwCygf, ‘‘ hor iPr kI
krfeIey bfeI?'' qy Auh jvfb 'c
kuVI ƒ afeIlYts krfAux df
suJfa dyvygf qy bfhr Byjx leI
hox vflf Krcf iksy muµzy vfilaF qoN
krvfAux dI i˵myvfrI vI lY lvygf.
‘‘afh pfrlr-pUrlr vfly
kµm nfl iewËq nHI bxdI. cwj hfl
dy kµm krfeIdy huµdy DI iDafxI qoN.''
vwzy Brf dI gwl sux ky suKdyv ƒ
guwsf cVH igaf sI. Auh ikµnf icr
ghu nfl vwzy Brf dIaF awKF 'c
vyKdf irhf sI.
‘‘sfAU, ijhVy kµm quUµ krfey aY
DI-iDafxI qoN, iewËq qF Auhdy nfl
vI nHI bxdI.'' afKidaF suKdyv
isµG ny sfeIkl roVH ilaf sI.
bldyv isµG ƒ Bry curfhy 'c
afpxf afp nµgf ho igaf jfipaf.
TµZ dy idnF 'c Aus dy mwQy 'qy
psInf vg afieaf sI.
www.samajweekly.com
ivÈyÈ
08/11/2021
11
juJfrU ivrsf: mylf ÊdrI bfibaF df
bWbr akflI lihr ƒ Xfd
kridaF, iksfn aµdoln ƒ smripq
30vF mylf ÊdrI bfibaF df pµjfb dy
nfl nfl keI s¨ibaF ƒ afpxy klfvy
ivWc lYx ’c sPæl irhf» ieAuN ieh
mylf AuWqrI Bfrq dy lok-pWKI
siBafcfrk iqAuhfr df r¨p Dfrn
krn dIaF Auqsæfhjnk sµBfvnfvF
drsf igaf hY»
pfxIpq, sonIpq, isrsf, idWlI,
jµm¨, rfjsQfn, AuWqr pRdyÈ, ihmfcl
afid qoN mËd¨r, iksfn, ividafrQI,
siBafcfrk kfmy kfÌly bµnH ky
pirvfrF smyq do rojæf myly ivWc Èfml
hoey» ‘bWbr akflI ngr’ df nfm dy
ky sjfey dyÈ Bgq Xfdgfr hfl
jlµDr dy sB koinaF aqy vWK-vWK
styjF qoN zogrI, phfVI, hirafxvI,
rfjsQfnI aqy pµjfbI gIq sµgIq
dIaF afvfËF mulk dI ivÈfl
BfeIcfrk sFJ dy nÊmy gfAuNdIaF
rhIaF» ies smfijk sFJ dI KuÈbo
pusqk myly vfly pµzfl ivWc lWgIaF
ikqfbF qoN vI afAuNdI rhI» nYÈnl
buWk tRst aqy pµjfbI X¨nIvrstI
dIaF Aurd¨, ihµdI, aµgryËI, zogrI
ivWc sjIaF ikqfbF ivWcoN cux ky koeI
16 lWK rupey df sfihq myly ivWc afey
lok lY ky gey» dIvflI qoN do idn
pihlF afpo afpxy GrF ƒ jFdy lokF
kol miTafeIaF, afiqÈbfËI aqy
ptfikaF dI QF pusqkF df hoxf afpxy
afp ivWc sulWKxf vrqfrf hY»
s¨ibaF, BfÈfvF, PiærikaF afid dy
vKryivaF ƒ hvf dyx dIaF koiÈÈF dy
iKlfÌ mylf gædrI bfibaF df
BfeIcfrk eykqf df sunyhf dy igaf»
myly ivWc juVy hËfrF lok vWK-vWK
BfÈfvF ivWc lµmI kµD ’qy lWgI PlYks
dy hyTF dsqÉq krky gey ijs AuWpr
dyÈ Bgq Xfdgfr kmytI ny ajoky smyN
dIaF BÉdIaF mµgF leI afvfË bulµd
krn ivWc Èfml hox vfsqy dsqÉq
krn dI apIl kIqI sI» ieh
mµgF/msly myly df kyNdrI pYÊfm rhy»
myly ivc ivcfr-crcf, kµD ’qy
amolk isµG
ilKIaF mµgF, nftkF, gIqF, sovInr,
lok arpx hoeIaF pusqkF, kvI
drbfr, jfgo, iÌlm aqy Jµzy df gIq
afid sB klfikRqF lokF ƒ hr qrHF dy
dfby, DONs, jbr, ivqkry, ainaF
iÉlfÌ Êdr, bWbr, k¨kf, nOjvfn
Bfrq sBf aqy ajoky smyN cWl rhIaF
lok-pWKI lihrF dy lV lWgx df
pYÊfm dy geIaF»
30vF mylf ÊdrI bfibaF df Aus
mOky afpxf invyklf sunyhf dy ky igaf
hY jdoN pµjfb smyq keI s¨ibaF aµdr
BÉdf jf irhf cox aKfVf lokF dy
hkIkI muWidaF qoN iDafn pfsy htfAux
leI bl aqy Cl dI insµg vrqoN kr
irhf hY» ÊdrI bfibaF dy myly ny lokF
dI i˵dgI ƒ vylixaF ivWc npIV
rhIaF kfrporyt jgq dIaF koJIaF
nIqIaF iKlfPæ jfgRqI pYdf krn dI
purjæor koiÈÈ kIqI hY» myly ivWc pyÈ
klfikRqF rfhIN bfËfr¨ aqy myilaF,
iÌlmF aqy nftkF rfhIN prosy jFdy
siBafcfr dy bdl ivWc lokF ƒ afpxy
amIr, ishqmµd, ivigafnk aqy
sµgrfmI ivrsy dI mÈfl jgdI rWKx
df hokf idWqf igaf»
myly ivWc hr sfl sYNkVy klfkfrF
vWloN pyÈ huµdy Epyrf nft r¨pI Jµzy df
gIq vyKx leI ieWk rfq pihlF hI
dyÈ Bgq hfl jlµDr ’c lokF df
vhIrF GWq ky puWjxf aqy KVHy ho ky
klfkfrF df snmfn qfVIaF, nfairaF
dI g¨µj nfl krnf ieh drsfAuNdf hY
ik ibmfr, aÈlIl, aµD-ivÈvfs
dIaF GoVIaF gfAuNdf siBafcfr lokF
dI psµd nhIN sgoN lok afpxI ivrfsq
ƒ sFBx, aWgy qorn aqy nvF nroaf,
afËfd, KuÈhfl, jmh¨rI sdfbhfr
mOsm ilafAux dI cfhq rWKdy hn»
ies df pRmfx lok, iksfn aµdoln
rfhIN dunIaF Br ivWc nvF ieiqhfs
isrj ky dy rhy hn» ieAuN hI afpxy
mihb¨b puriÉaF dI bfq pfAuNdf mylf
ÊdrI bfibaF df siBafcfrk myilaF
ivWc ivlWKx mukfm isrj igaf» ies
hnyry dOr ivWc rOÈnIaF df iqAuhfr
bixaf ieh mylf nvIN pnIrI ƒ afËfdI
GulftIaF dIaF jylH zfierIaF dy moVy
vrky KolH ky isWDy krn dI jfg lfAux
dI B¨imkf adf krn ivWc sÌlqf nfl
afpxy sÌr ’qy hY» zfiZaF vWloN pYdf
kIqy dm GuWtvyN mfhOl aµdr krvt lY
rhy BivWK dy husIn mOsm dIaF sYnqF
vI ho rhIaF hn»
sµprk: 98778-68710
idWlI: Xmunf ivWc
rozvyjæ mulfjæm qy pYnsænr puWjy isµGU qy itWkrI moricaF 'qy
amonIaf df pWDr viDaf
keI ielfikaF ivWc jl splfeI ivWc ivGn
nvIN idWlI. idWlI dy vjæIrfbfd nyVy
Xmunf ndI dy pfxI ivWc amonIaf dI
mfqrf 3 pIpIaYWm qWk vDx kfrn
kOmI rfjDfnI dy keI ielfikaF ivWc
pfxI dI splfeI ivWc ivGn ipaf hY»
amonIaf dI mfqrf vDx kfrn Èihr
dy jl sæuWDIkrn pRfjYktF dI
kfrjÈIlqf ’qy vI mfVf asr ipaf
hY» idWlI jl borz dy aiDkfrI rfGv
cWZf ny ikhf hY ik hirafxf qrPoN CWzy
sIvryj dy d¨iÈq pfxI aqy snaqI
kcry kfrn idWlI dy jl ÈuWDIkrn
AupkrnF dI kfrjÈIlqf Gt geI hY»
AunHF ikhf ik Xmunf dy pfxI ivWc
amonIaf vDx kfrn p¨rbI, AuWqrp¨rbI
qy dWKxI idWlI qy nvIN idWlI dy
kuJ ielfikaF ivWc pfxI dI splfeI
pRBfivq ho skdI hY»
itWkrI bfrzr . KyqI mfr¨ kfly
kfƒnF ƒ rWd krvfAux leI idWlI
bfrzrF AuWqy cWl rhy pWky moricaF
ivWc lokF df afAuxf jfrI hY [ KyqI
sIjæn ivWc ruJI iksfnI dI moricaF
AuWqy Gft ƒ p¨ridaF rozvyjæ mulfjæmF
dy ieWk vWzy jQy ny isµG¨ aqy itWkrI
bfrzr AuWqy siærkq kIqI [ pµjfb
gOrimµt trFsport vrkrjæ X¨nIan
(eytk) dy Jµzy hyT gurdIp isµG moqI
srpRsq, gurjIq isµG btflf,
jgdIsæ isµG cfhl aqy gurmyl isµG
mYzly dI agvfeI ivWc mulfjæmF aqy
pYnsænrF ny ikhf ik ies ieiqhfsk
sµGrsæ ivWc sæfml hoxf AuhnF df
nYiqk Prjæ hY [ ieh aµdoln sæur¨ BfvyN
iksfnI ny kIqf hY, pr ies ƒ ijWqx
leI mulfjæm, mjæd¨r, dukfndfr, Coty
kfrobfrI smyq sB afpxf qfx
lgfAux, ikAuNik rotI hr mnuWK dI loV
hY aqy jykr iehnF kfly kfƒnF rfhIN
kfrport GrfixaF ƒ anfj aqy
jæmInF AuWqy kbjæf krn dI KuWlH idWqI
geI qF jiæµdgI qbfh ho jfvygI [
mulfjæm afg¨aF ny ikhf ik KyqI
aµdoln nfl mulfjæm vrg moZy nfl
moZf joV ky KVf hY [ ies aµdoln dI
sPælqf afAux vfly smyN ivWc smuWcy
smfj df m¨µh-muhFdrf bdl dyvygI [
itWkrI bfrzr dI styj AuWqoN
rozvyjæ mulfjæmF dy ies jQy df
svfgq kridaF kuWl ihµd iksfn sBf
dy kfrjkfrI pRDfn blkrn brfV,
mIq pRDfn kulvµq mOlvIvflf aqy
pµjfb iksfn X¨nIan dI jsbIr kOr
nWq ny ikhf ik kfrport GrfixaF dI
dlfl Bfjpf srkfr nfl iksfnF aqy
mulfjæmF dI sFJI lVfeI hY [ srkfr ny
ikrq kfƒnF ƒ qoV ky ijWQy mulfjæm
vrg AuWqy kuhfVf clfieaf hY, EQy
KyqI leI kfly kfƒn ilaf ky hr aµn
KFdy ivakqI df glf GuWtx leI hWQ
vDf idWqf hY [
iksfn afg¨aF ikhf ik modI
srkfr ny kfrport GrfixaF dI
dlfl bx ky dysæ dI jnqf nfl
gdfrI kIqI hY [ srkfr afpxIaF
nlfiekIaF lukfAux leI Piærk¨
PæsfdF dIaF lgfqfr kosiæsæF kr
rhI hY, pr lok rotI leI, afpxy
ikWiqaF aqy rujægfr leI ieWkjuWt
rihxgy [
AuhnF ikhf ik ieWk sfl p¨rf
krn jf rhy iksfn aµdoln ny
srkfr dy Auh sfry Brm qoV idWqy
hn, jo Aus ny soicaf sI ik lok
hPqf jF ds idn bfrzr AuWqy bYT
ky muV jfxgy [ lok ies aµdoln ƒ
ijWq ky dunIaf ivWc ieWk ieiqhfsk
imsfl kfiem krn jf rhy hn [
ipCly idnIN morcy 'qy pµjfb qoN
sæhId hoeIaF iqµn bIbIaF ƒ
særDFjlIaF Byt kridaF afg¨aF ny
ikhf ik ies aµdoln df hr sæhId
Xfd rWiKaf jfvygf [ hux qWk ies
aµdoln ivWc hoeIaF 800 sæhfdqF
BfrqI jnqf pfrtI dy mWQy AuWqy
aijhf dfg hn, ijs ƒ kdy vI
imtfieaf nhIN jf skdf [ KyqI dI
rfKI leI sæhId hoey amr rihxgy
[
ies mOky suirµdr ZµzIaF, Bjn
isµG qfry vflf, hrpRIq JbylvflI,
suKivµdr bihrfmky, avqfr ggVf,
suirµdr brfV, blrfj Bµg¨, svrn
hT¨r, gurbKsæ btflf, aµgryj
mukqsr, dIdfr pWtI, ikrndIp
iZWloN, mnjIq mns¨rF aqy suKijµdr
mhysrI afid hfjær sn.
12 08/11/2021 ivÈyÈ
www.samajweekly.com