Goed Magazine - 5e editie - lente/zomer 2022

5 vragen over
de menopauze
‘Tik ‘menopauze’ in op Google … en je denkt:
‘dit is het begin van het einde, straks ben ik
een oude vrouw’, zegt menopauzeconsulente
Leen Steyaert (60). ‘Gelukkig is de realiteit anders:
ik zie ook voordelen.’
1. hoelang duurt de menopauze?
‘Medisch gezien maar één dag. Want de menopauze is
eigenlijk de eerste dag van je laatste maandstonden, die
meestal ergens tussen 48 en 55 jaar voorkomen. Het is
het tegenovergestelde van de menarche, het begin van de
eerste maandstonden, die deel uitmaakt van je puberteit.
Omdat met menopauze eigenlijk een veel complexer en
langduriger proces bedoeld wordt, spreek je beter over
‘de overgang’. Deze periode kan vijf tot tien jaar duren,
maar verschilt individueel in verloop en beleving. Net als
de puberteit eigenlijk: hoe groot je borsten worden, hoe
vroeg of hevig je maandstonden zijn, hoe goed je je in die
periode in je vel voelt … Dat is voor iedere vrouw anders.
Net als bij de overgang. Denk ook niet dat de eerste keer
dat je maandstonden uitblijven, meteen de laatste keer zal
zijn. Vaak komen ze een tijdje onregelmatiger door, duren
ze minder lang … Pas als je maandstonden een jaar lang
zijn uitgebleven, komen ze waarschijnlijk niet meer
opnieuw door.’
2. wat gebeurt er dan eigenlijk?
Waarschijnlijk denk je dat er niets goeds gebeurt tijdens
de menopauze. Opvliegers, botontkalking, droge vagina …
Die overgang lijkt op het eerste gezicht niks om naar uit
te kijken. Toch mogen we eigenlijk van geluk spreken dat
we hem kennen. In de dierenwereld sterven de meeste
vrouwelijke zoogdieren niet lang nadat hun eicellen uitgeput
zijn. Wij mensen, leven makkelijk nog 30 jaar verder, wat
best apart is: alleen orka’s en olifanten maken ook zo’n
overgang mee. Waarom? Er is een evolutionaire theorie
die zegt dat de grootmoederrol zeer belangrijk is bij de
opvoeding en zorg voor de kleinkinderen, wat de overgang
en onze hoge leeftijdsverwachting erna zou verklaren.’
3. waarom krijg je overgangsklachten?
‘Net zoals bij de puberteit zijn wijzigingen in de
hormonenspiegel vaak de (achterliggende) oorzaak.
In de menopauze maken de eierstokken geen
oestrogenen en progestagenen meer aan. Het
wegvallen van die hormonen heeft een duidelijke
impact op de temperatuurregeling, de psyche, maar
ook op de huid, de bloedvaten, de lever, de blaas, de
botten, de vagina en de hersenen. Vaak voorkomende
klachten zijn opvliegers of vapeurs: een plots gevoel
van intense warmte gepaard met roodheid, zweten
en hartkloppingen. Vapeurs kunnen ook ’s nachts
voorkomen. Maar ook hoofdpijn, gewrichtspijnen,
slapeloosheid, vermoeidheid, verminderd libido,
vaginale droogte en gemoedsstoornissen, van
concentratieproblemen tot prikkelbaarheid. Er is
soms ook een effect op de bloedsuikerspiegel,
cholesterol en bloeddruk met een hoger risico op
hart- en vaatziekten tot gevolg. Soms worden deze
klachten niet als menopauzeklachten herkend omdat
veel vrouwen ervan uitgaan dat dit nu eenmaal bij
ouder worden hoort. Dat is zonde, want je hoeft dit
niet allemaal gewoon te ondergaan: vaak kunnen
veranderingen in levensstijl en ingesteldheid al een
verschil maken.’
4. kan je iets doen om die klachten
te voorkomen?
‘Eigenlijk ontwikkel je het best al voor je vijftigste
zo gezond mogelijke gewoontes op het vlak van
voeding, beweging en slaap. Ons hoge oestrogeenpeil
tijdens ons vruchtbare leven zorgt ervoor dat ons
lichaam optimaal functioneert. Als dat oestrogeen
34