Schinkelkwadrant Zuid

1 – Inleiding
Heerlen kampt sinds de sluiting van de mijnen in 1974 met
leegstand, krimp en ontgroening. Door de leegstand van het
Schinkelkwadrant valt er als het ware een gat in het
centrum. De verbinding tussen winkelcentrum ‘t loon, het
theater en het commercieel centrum wordt onderbroken
door dit blok kantoorpanden, waardoor de doorstroom van
het publiek gehinderd wordt. Naast de grote leegstand is er
een gebrek aan groen in het centrum. Deze problemen wil
gemeente Heerlen, in samenwerking met IBA Parkstad 1 ,
oplossen door het schinkelkwadrant te transformeren tot
een unieke Urban woonervaring onder de naam “centraal
wonen in het groen”. Binnen deze transformatie valt ook de
herbestemming van het kantoorpand ‘Schinkelstraat 4’ aan
de noordzijde van het plangebied.
Er is gekozen om het huidige pand te herbestemmen. Deze
keuze is gemaakt omdat herbestemming duurzamer is dan
sloop en nieuwbouw. Door oude kantoren te herbestemmen
wordt minder materiaal gerbruikt en blijft de geest van het
gebouw aanwezig. Mensen voelen zich meer verbonden met
de panden, ze roepen herinneringen op die nieuwe panden
niet oproepen. Hierdoor is herbestemming een goed
alternatief voor nieuwbouw vanuit zowel duurzame als
sociale oogpunten.
Het betreffende pand, schinkelstraat 4, is gebouwd in 1985
en heeft een aantal aanbouwen aan de achterkant.
(bouwjaar niet bekend) Het pand functioneerde vroeger als
Computer Centrum Nederland en bestaat voornamelijk uit
grote ‘computerruimtes’ en kleine kantoren. De begane
grond van het pand ligt 1200 mm boven maaiveld waardoor
het slecht toegankelijk is voor minder validen. Verder zitten
er in het pand een aantal hoogteverschillen, dit komt
doordat de vroegere computerruimtes hoger moesten zijn
dan de kantoorruimtes vanwege de apparatuur die in de
ruimtes stond. Deze hoogteverschillen zorgen ervoor dat het
gebouw aardig gecompliceerd in elkaar steekt. Dit levert een
uitdaging op, die tot de vraag leidt :
1 IBA-Parkstad is een deelproject van de IBA, ook wel
Internationale Bau Ausstellung. De IBA is een Duits concept dat
met behulp van nieuwe ideeën en projecten op sociaal, cultureel
en economisch gebied meehelpt aan het versterken van de
economische structuur in Parkstad.
Hoe kan Schinkelstraat 4 worden herbestemd tot unieke
woonvorm om in het kader van de visie van Heerlen
(urbanisatie) bij te dragen aan de leefbaarheid van het
Schinkelkwadrant?
Omdat het merendeel van de woningen in Heerlen centrum
appartementen zijn, zijn deze niet meer uniek. Er wordt
daarom gekeken naar het realiseren van studio’s die meer
luxe bieden dan een studentenkamer maar minder duur zijn
dan een appartement. Omdat een woonvorm als deze nog
niet in Heerlen te vinden is maakt het dat dit een , voor
Heerlen, unieke woonvorm is. De doelgroep voor deze
studio’s zijn eenpersoonshuishoudens in de leeftijd 20-35,
vaak jongeren die een eerste woning huren of na hun studie
uit hun studentenkamer moeten en op zoek zijn naar een
ruimere woning. Door betaalbare woningen voor deze
doelgroep te realiseren wordt een meer diverse
bevolkingssamenstelling in het centrum gestimuleerd;
hierdoor bevorderd de leefbaarheid. Daarnaast wordt een
begin gemaakt met het terugdringen van de ontgroening in
de regio, door deze aantrekkelijker te maken voor jongeren.
Om te bepalen hoe het projectpand aangepakt wordt zijn
allereerst een DESTEP- en SWOT-analyse uitgevoerd om een
beter beeld van de bevolkingsopbouw te krijgen. Vervolgens
is een stedenbouwkundige- en gebouw analyse uitgevoerd
waarmee het gebouw en haar omgeving in kaart zijn
gebracht. Op basis van deze analyse is een massa studie
gedaan naar de verschillende gebouwdelen en bepaald welke
delen wel, en welke delen niet gesloopt dienen te worden om
zo tot een optimale gebouwvorm te komen. Vervolgens wordt
er gekeken naar de indeling van het gebouw en de indeling
van het park rondom het gebouw. Binnen het gebouw
dienen horeca-, openbare- en privéruimten goed op elkaar
aan te sluiten. Daarnaast is het van belang dat de horecaen
openbare ruimten vanuit het park goed bereikbaar zijn.
En dat door middel van het ontwerp het gebruik van het
park wordt gestimuleerd. Op basis van deze principes wordt
gewerkt aan een definitief ontwerp.
In hoofdstuk 2 van dit verslag is meer informatie te vinden
over projectdefinitie. In paragraaf 2.1 tot en met 2.3 vind u
achterliggende informatie over de opdracht, gevolgd door
achterliggende informatie over het projectgebied in
paragraaf 2.4 & 2.5. In hoofdstuk 3 is te lezen hoe het
ontwerpproces is verlopen en in hoofdstuk 4 hoe dit is
omgezet in een bouwtechnische uitwerking. Daarna is in
hoofdstuk 5 meer informatie over de duurzaamheid van het
pand te vinden en in hoofdstuk 6 over de constructie van
het pand. Vervolgens is in hoofdstuk 7 een beknopte
bouwbesluit toets toegevoegd. Als laatste is in hoofdstuk 8
de beoordeling van het projectresultaat te vinden en in
hoofdstuk 9 zijn de conclusies te lezen. Na de kern van het
verslag zijn een literatuurlijst, figurenlijst en een aantal
bijlagen te vinden.
Figuur 1 – Historische foto DeMijnen.nl
Figuur 2 – Historische foto DeMijnen.nl
5