Download - Meijhorst

Ab Wijshake uit Weezenhof bouwt stoomgedreven apparaten
‘Ieder onderdeeltje moet worden
gemaakt van ruw materiaal’
In Dukenburg wonen heel wat bijzondere
mensen. Een hiervan is Ab Wijshake. Zijn
hobby is het bouwen van stoomgedreven
apparaten.
Wijshake: ‘Techniek en metaalconstructie zit
in mijn bloed. Ik heb werktuigbouwkunde gestudeerd
en werkte bij Philips in de technische
ontwikkelingsgroep. Hier werden de omhullingen
van de chips ontwikkeld alsmede de
montagetechnieken hiervoor.’
In zijn werkplaats staat een montagebok waarin
een 1,20 meter lange locomotief is geklemd.
‘Die til je niet zomaar op, die weegt rond de
35 kilo. Ik ben nu vijf jaar bezig. Hopelijk rijdt
hij deze zomer. Ieder onderdeeltje moet worden
gemaakt van ruw materiaal: staal, koper
of brons. Je kunt zoiets niet kant en klaar kopen.
Gelukkig heb ik in deze werkplaats alle
hulpmiddelen om dit te kunnen realiseren. Met
uitzondering van het grote aantal boutjes, die
ik te saai vind om zelf te draaien, zijn alle onderdelen
zelf gemaakt, tot het kleinste kraantje
toe.’
Locomotief BR23
Hoe ben je ertoe gekomen om deze locomotief
te bouwen?
‘Eerst heb ik binnen onze stoomvereniging nagevraagd
wat aardig was om te bouwen en me
georiënteerd wat ik aan kon. Deze loc, type
BR23, sprak me erg aan, omdat ik deze nog
zelf heb gekend voor de treinen, die destijds
vanuit Duitsland in Nijmegen aankwamen.’
Hoe ben je ermee begonnen?
‘Eerst heb ik staalplaat gekocht om het chassis
van de loc te maken. Vervolgens heb ik de
assen en de wielen gemaakt. Het groeit zo geleidelijk
aan.’
Wat is het moeilijkste deel van de locomotief?
‘Dat is de stoomketel. Dit is een ingewikkeld
en moeilijk stuk soldeerwerk, dat aan hoge eisen
moet voldoen. Deze moet met zilver worden
gesoldeerd, vanwege de hoge temperatuur
en druk. Door de hoge druk - 6 atmosfeer
- moet de ketel officieel worden gekeurd. Bij
de eerste beproeving bleken er toch nog lekjes
in te zitten. Bij de tweede keer was alles bij 9
de Dukenburger - april 2010
Ab Wijshake bij twee van zijn modellen: een Duitse stoomlocomotief en een stoomwals van de
Nijmeegse firma Boesewinkel
atmosfeer potdicht en kreeg ik het keuringscertificaat.’
‘De cilinder van de loc is uit een blok brons
gemaakt. Verder heeft de loc een aantal pompen
aan boord, zoals voor het bijvullen van de
ketel met water en voor het pompen van de
smeerolie. Deze trein wordt met antracietnootjes
gestookt. Er zijn clubs in Nederland die een
spoorbaan hebben voor deze schaal. Daar kan
ik terecht om hem echt te laten lopen met mijzelf
als machinist en eventueel nog een passagier.’
Uniek
Je bent wel uniek, dat je dit allemaal zelf
kunt.
‘Dat is niet helemaal waar. Er zijn in Nederland
veel mensen die dit doen. Er bestaat een
landelijke club die het modelbouwtijdschrift
Onder Stoom uitgeeft met een oplage van 15
honderd abonnees. Maar het aantal beoefenaren
van deze hobby is vele malen hoger. Ik ben
secretaris van de Stoomgroep Midden-Nederland.
Wij komen elke twee maanden bij elkaar
in Ede. Dan is er gelegenheid om met elkaar
over de hobby te praten en/of te laten zien
waar we mee bezig zijn. Beginners krijgen hier
de kans om op weg te worden geholpen door
mensen met ervaring. Vaak worden overtollige
materialen en gereedschappen meegebracht en
aangeboden aan de liefhebbers. Verder organiseren
wij elk jaar in november een grote tentoonstelling
in de Rijnhal in Arnhem.’
En de jeugd?
‘Dat is een teer punt. Jongeren hebben tegenwoordig
heel andere bezigheden. Wat nog
erger is, ze leren het oude technische vak op
school nauwelijks. Vroeger leverden de technische
scholen vakbekwame mensen af die
een draaibank konden bedienen. Een van mijn
hobbymaatjes was laatst op een technische
school. Hij was zeer teleurgesteld over de deplorabele
toestand van de machines. Als je die
zag, dan begrijp je dat weinig goede vaklieden
met liefde voor techniek worden afgeleverd.
Want techniek zonder liefde voor het vak
wordt niets.’
Tekst: Janwillem Koten
Foto: Bart Noordijk
7