Doorbraak in Dienstverlening “Doorpakken of stoppen”

6. Casus Jeugdzorg
Achtergrond
Er leeft een sterke behoefte aan vernieuwing in de manier waarop de overheid hulp biedt aan
gezinnen en kinderen die extra aandacht vergen in jeugdzorg en onderwijs. De meeste
betrokkenen kunnen de contouren van de gewenste vernieuwing al wel schetsen: meer van
eigen kracht uitgaan, vraaggericht, samenhangend optreden, vroeger signaleren en bijsturen,
maximaal in de reguliere omgeving.
Ondertussen is een grote decentralisatie afgesproken, met daarin een bezuiniging wegens
synergievoordelen. Deze decentralisatie is niet het antwoord op de vernieuwingsbehoefte, maar
kan wel een bruikbare impuls vormen. Kort gesteld: naast decentralisatie is ook innovatie nodig.
Over de effecten die moeten worden bereikt is brede consensus ontstaan; over de vraag hoe
deze kunnen worden bereikt is nog een meerjarig leerproces te gaan.
Wat vooraf ging: de doorbraak­afspraak
In de Doorbraakbeweging is de enorme uitdaging daarvan besproken: de regie voor de
vernieuwing wordt gelegd bij de gemeente als partij die nieuw is in dit veld; en terwijl de vele
partijen elkaar nog moeten vinden worden ondertussen nieuwe kaders gesteld. Tegelijk worden
gemeenten geconfronteerd met nog twee decentralisatiebewegingen (W&I en Wmo‐ AWBZ). De
vele partijen moeten samen werkenderweg hun nieuwe rollen vinden in een proces dat even
kansrijk als delicaat genoemd mag worden: veel valkuilen.
De Doorbraakbeweging wil dat vernieuwingsproces ondersteunen door ervaringsleren: samen,
in enkele leeromgevingen, belangrijke lopende projecten met elkaar in samenhang brengen –
gecombineerd met eerste stappen van gemeentelijke regie. Zo moeten gemeenten en
maatschappelijke partners, ieder vanuit eigen verantwoordelijkheden, werkenderweg effecten
neerzetten en ondertussen inhoud geven aan hun eigen rol.
Op het doorbraaksymposium van juni en november 2011 is afgesproken dat er verspreid over
het land leeromgevingen worden gevormd waarin lokale partijen aan de slag gaan met hun
eigen prioriteiten en accenten. Het gehele palet aan leeromgevingen dat zo ontstaat, vormt de
basis voor ervaringsuitwisseling en voor samen opruimen van hindernissen daar waar meer
partijen tegen vergelijkbare problemen oplopen.
Begin 2012 is voor het passend onderwijs een oproep uitgegaan voor het indienen van
voorloperpraktijken en zijn de afspraken tussen Rijk en Gemeenten over de transitie‐
ondersteuning afgerond. De doorbraakinitiatieven passen daar heel mooi bij. Er is daarom nauw
contact afgesproken.
Bevindingen tot nu toe
Er wordt zeer positief gereageerd op de vraag wie een leeromgeving wil maken. De behoefte om
van elkaar te leren is groot. Ook leeft er een breed besef dat er zóveel te leren valt dat een
netwerk van meerdere leeromgevingen cruciaal is voor succes. Een gezamenlijke combinatie
van ervaringen wordt heel nuttig gevonden. Lokale/regionale betrokkenen geven aan dat zij
doorgaans goed in staat zijn om hun eigen leerproces in te richten, maar ook dat zij voor alle
interactie met andere regio’s behoefte hebben aan een ondersteunend netwerk omdat anders
hun focus door capaciteitsgebrek beperkt zal blijven tot hun eigen gemeente of regio.
In spreektaal: het regionale leren en netwerken doen we zelf wel, voor het bovenlokale leren en
netwerken worden we graag verleid en ondersteund. Juist door dit laatste wordt de regionale
praktijk een goede voedingsbodem voor de lopende nationale kaderstelling.
16