Vinylhandschoenen - Ansell Healthcare Europe

ANSELL CARES FOR HANDS THAT CARE
Position Paper
Vinylhandschoenen:
redenen voor bezorgdheid
Achtergrond
Handschoenen in polyvinylchloride
(pvc), meestal vinylhandschoenen genoemd,
worden door ziekenhuizen
vaak aangeboden als goedkoop alternatief
voor onderzoekshandschoenen.
Ziekenhuizen geven de voorkeur aan
synthetische handschoenen om het
risico op allergieën door natuurrubberlatex
(NRL) te vermijden, maar
Pvc-folie wordt van aardolie gemaakt.
In tegenstelling tot NRL of andere soorten
synthetische latex, zoals nitril, vindt
er in pvc geen cross-linking of “vernetting”
van de molecules plaats. Daardoor
vertonen vinylmolecules de neiging
om los te laten wanneer de folie wordt
uitgerokken of gebogen. De relatieve
zwakke bindingen in vinylfolie betekenen
dat medische vinylhandschoenen
minder goed bestand zijn tegen rek en
spanning dan NRL- of nitrilhandschoenen.
Dit blijkt uit Europese Norm EN
455-2 (Medische handschoenen voor
eenmalig gebruik - Deel 2: Eisen en beproevingsmethoden
voor de fysische eigenschappen)
die aangeeft dat de minimumscheurkracht
vóór veroudering bij
vinylhandschoenen 2,5 keer lager ligt
dan bij handschoenen in natuurrubber
en nitril. Veel medische personeelsleden
kennen dit verschil niet. Zij gaan
vinylhandschoenen bezitten bepaalde
eigenschappen waardoor ze inzake bescherming
en veiligheid minder goed
presteren. Vinylhandschoenen mogen
dus niet in alle situaties worden
gebruikt, omdat ze potentiële risico’s
voor patiënten en het medisch personeel
inhouden.
Barrièrekwaliteit van vinylhandschoenen
Bij routinegebruik komen er
meer gaatjes voor in vinylhandschoenen
dan in andere.
KERNPUNT
ervan uit dat medische onderzoekshandschoenen
in vinyl dezelfde eigenschappen
hebben als handschoenen in
NRL en nitril.
De lagere weerstand van vinyl, die te
wijten is aan het ontbreken van crosslinking
van de molecules, kan ertoe
leiden dat tijdens het gebruik kleine
gaatjes of scheurtjes ontstaan. Daardoor
kunnen de handschoenen bij rek
perforaties of scheurtjes vertonen. Bovendien
keert vinyl na uitrekking niet
naar zijn oorspronkelijke vorm terug,
zodat de vingers uitzakken en gemakkelijk
ergens achter vasthaken.
Door hun gebrek aan elasticiteit blijven
vinylhandschoenen bovendien niet goed
vastzitten op de mouwen, waardoor de
barrièrewerking in gevaar komt.
Tijdens de voorbije 20 jaar (1989-2007)
zijn veel studies gepubliceerd die duidelijk
aangeven dat vinylhandschoenen in
vergelijking met handschoenen in natuurrubberlatex
of nitril een lagere barrièrekwaliteit
hebben en minder lang
meegaan. De slechtere eigenschappen
Deze paper heeft tot doel om de beperkingen
van vinylhandschoenen toe te
lichten aan de hand van recente studies
en publicaties. Eindgebruikers en inkopers
kunnen deze paper als leidraad
voor hun risicobeoordeling gebruiken.
van vinylhandschoenen komen zowel
tot uiting in gesimuleerde omstandigheden
als bij klinische tests 1-5 of in situaties
met dubbele handschoenen 6 .
Andere publicaties wijzen er ook op dat
vinylhandschoenen tijdens het gebruik
sterker permeabel zijn voor bacteriën
en virussen dan handschoenen in natuurrubberlatex
of nitril 7-12 . Deze permeabiliteit
vergroot het risico op kruisbesmetting
voor patiënten en medisch
personeel.
De gegevens van deze studies over het
lekken van vinylhandschoenen in vergelijking
met natuurrubberlatex zijn
samengebracht in Tabel 1. Uit elke studie
blijkt dat de barrièrekwaliteit van
vinylhandschoenen aanzienlijk slechter
is dan bij handschoenen in natuurrubberlatex.
Hogere permeatie van bacteriën
en virussen
KERNPUNT

ANSELL CARES FOR HANDS THAT CARE
Position Paper
Studies over barrièrekwaliteit
Auteur Datum Gebruikstype Lekgraad (*) Lekpercentage
*De uitvalpercentages worden als gemiddelde gegeven, afgerond op het dichtstbijzijnde gehele getal
Over het algemeen zijn vinylhandschoenen
slecht bestand tegen veel chemicalien.
Dit geldt bijvoorbeeld voor producten
op basis van glutaraldehyde 13 en alcoholen
die in ontsmettingsmiddelen voor
werkbladen en handzepen zitten. Het
gebruik hiervan is onlangs sterk toegenomen
door de invoering van best practice-aanbevelingen
voor handhygiëne 14 .
Vinyl is minder soepel en elastisch
dan latex. Daardoor passen vinylhandschoenen
minder goed en zitten ze
oncomfortabel bij langdurig gebruik.
Bovendien daalt de vingergevoeligheid:
uit sommige studies blijkt dat de vingergevoeligheid
van vinyl aanzienlijk
Gesimuleerd
In vergelijking met andere handschoentypes
blijken vinylhandschoenen
ook de grootste permeabiliteit voor
antineoplastische cytotoxische geneesmiddelen
15-17 te vertonen. Daarom wor-
Comfort van vinylhandschoenen
Klinisch Vinyl NRL ratio (*)
lager is dan bij natuurrubberlatex 18 .
Wegens de lagere soepelheid en gevoeligheid
bevelen verscheidene richtlijnen
latex- of nitrilhandschoenen aan
voor klinische verzorging en procedures
die een grote handbeweeglijkheid
Allergische reacties door vinylhandschoenen
Specifieke omstandigheden
Korniewicz7 1989 X 53% 3% 18
Korniewicz8 1990 X 63% 7% 9
Klein11 1990 X 22% 1% 22 Zonder contact met ethanol
56% 1% 56 Na contact met ethanol
Korniewicz1 1993 X 85% 18% 5
Olsen9 1993 X 43% 9% 5
Korniewicz6 1994 X 51% 4% 13 Enkele handschoenen
20% 4% 5 Dubbele handschoenen
Douglas2 1997 X 26% 8% 3
Rego3 1999 X 30% 2% 15
Korniewicz4 2002 X 8% 2% 4
Kerr5 2004 X 33% 10% 3
Verscheidene publicaties maken melding
van huidreacties op de chemische
additieven die bij de productie van vinylhandschoenen
worden gebruikt:
• Bisfenol A, dat als antioxidant in
pvc-kunststoffen en als onderdrukkingsmiddel
voor de eindpolymerisatie
van pvc wordt gebruikt, wordt als
de oorzaak van bepaalde gevallen van
allergische contactdermatitis aangewezen
(22,23)
Lage weerstand tegen veel chemicaliën en hoogste permeatie
voor cytotoxische geneesmiddelen
• Bij acht patiënten werd er een verergering
van handdermatitis door het
gebruik van pvc-handschoenen vastgesteld.
Zij waren allergisch aan benzisothiazolinone,
een biocide dat op grote
schaal wordt gebruikt bij de productie
van pvc-handschoenen voor eenmalig
gebruik 24 . In Finland veroorzaakte
benzisothiazolinone in poedervrije
pvc-handschoenen een kleine epidemie
van allergische contactdermatitis
bij tandartsen en ander medisch personeel
en 1/3 van de pvc-handschoenen
KERNPUNT
den ze best niet voor chemotherapie
gebruikt.
en/of patiëntencontact gedurende
meer dan een korte tijd vereisen 19-21 .
Vinyl is minder soepel en
elastisch dan latex, waardoor
vinylhandschoenen minder
goed passen
KERNPUNT
voor eenmalig gebruik die in Finland
worden verkocht, bevat benzisothiazolinone
25 .
Andere studies wezen duiden andere
chemische stoffen in vinylhandschoenen
aan als de oorzaak van allergische
contactdermatitis, zoals adipinepolyester
26 , een propyleenglycolcompound
en ethylhexylmaleaat 27 .

ANSELL CARES FOR HANDS THAT CARE
Position Paper
Vinylhandschoenen en ftalaten
Molecuulstrengen van polyvinylchloride
(pvc) trekken elkaar aan en daardoor
ontstaat een stijf materiaal. Om het
eindproduct zacht en soepel te maken,
moet er een weekmaker aan toegevoegd
worden, zodat de pvc-strengen ten opzichte
van elkaar kunnen glijden. Het
gemiddelde gehalte aan weekmakers in
vinylhandschoenen om een voldoende
zacht product te maken, is vrij hoog,
ongeveer 45% van het gewicht van het
uiteindelijke handschoenmateriaal.
Hoewel diverse chemicaliën als weekmakers
kunnen worden gebruikt, komen
ftalaten veruit het vaakst voor. Ftalaten
binden niet aan de pvc-moleculen
en komen in het productmateriaal voor
als een vrij beweegbare en uitlogbare
fase.
Hoewel blootstelling aan ftalaten zeer
vaak voorkomt bij de bevolking, woedt
er op dit ogenblik een hevig debat over
hun eventuele toxiciteit. Het gaat dan
vooral over DEHP (di-2-ethylhexylftalaat),
de weekmaker die wegens zijn lage
Vinylhandschoenen en het milieu
Bij het produceren en verwijderen van
pvc kunnen verscheidene toxische verontreinigende
stoffen vrijkomen, zoals
vinylchloridemonomeren, dioxines en
andere potentieel gevaarlijke producten.
Over de impact van pvc op het milieu
bestaat nog steeds heel wat controverse.
In tegenstelling tot vinylhandschoenen
produceren
handschoenen in natuurrubberlatex
bij verbranding geen
toxische uitstoot 33
Conclusie
KERNPUNT
Vinylhandschoenen roepen heel wat
vragen op voor de bescherming en gezondheid
van gebruikers en patiënten.
Hun permeabiliteit voor chemicaliën
en ziektekiemen is groter dan bij andere
handschoenmaterialen. Ze bevatten
chemicaliën die contactdermatitis
kostprijs meestal in pvc wordt gebruikt.
De laatste jaren zijn verscheidene richtlijnen
ingevoerd die het ftalaatgehalte
in producten beperken:
• Het gebruik van ftalaten in kinderspeelgoed
wordt wereldwijd in verscheidene
landen aan banden gelegd 28,29 en
in de Europese Unie werden voorstellen
ingediend om het gebruik van ftalaten
in andere producten te regelen 30 .
• Het gebruik van vinylhandschoenen
met ftalaten werd in Japan al jaren geleden
beperkt voor contact met voedingsmiddelen.
Ze werden vervangen door
vinylhandschoenen met andere weekmakers
dan ftalaten. In Europa verbiedt
Richtlijn 2007/19/EG de meeste ftalaten
voor contact met vette voedingsmiddelen
31 .
• Er wordt momenteel over gediscussieerd
of ftalaten veilig zijn voor medische
producten zoals intraveneuze
slangetjes, bloedzakjes en beademings-
Net als ander medisch afval worden vinylhandschoenen
verbrand of gestort
volgens lokale praktijken en/of voorschriften
die van land tot land kunnen
verschillen. In beide gevallen moet de
impact van medische vinylhandschoenen
op het milieu worden opgenomen
in een plan voor het beheer van medisch
afval. Hierbij dient men rekening te
houden met contaminatie en het gevaar
voor de verspreiding van infecties, plus
de bedreiging die pvc-afval zelf voor het
milieu betekent.
Het gebruik van vinylhandschoenen voor medische toepassingen
dient grondig te worden geëvalueerd en ze mogen niet als
de enige mogelijkheid worden aangeboden.
KERNPUNT
kunnen veroorzaken en ze brengen
waarschijnlijk meer schade toe aan het
milieu.
Men dient bijgevolg steeds een grondige
evaluatie te maken vóór men vinylhandschoenen
voor medische toepas-
toestellen. De European Union Scientific
Committee on Emerging and Newly
Identified Health Risks (SCENIHR) onderzocht
in 2008 of DEHP veilig was
in medische toestellen 32 . Het rapport
komt tot het besluit dat een potentieel
hoge blootstelling aan DEHP tijdens
medische behandelingen, zoals bij premature
baby’s, eventueel schadelijke
gevolgen voor mensen kan hebben,
al bestaan hiervoor geen klinische of
epidemiologische bewijzen. Hoewel er
alternatieve weekmakers beschikbaar
zijn, met voldoende toxicologische gegevens
die aantonen dat ze minder gevaarlijk
zijn dan DEHP, moet de functionaliteit
van deze weekmakers worden
onderzocht vóór ze DEHP in pvc voor
medische toepassingen kunnen vervangen.
KERNPUNT
Hoewel de bevolking vaak
wordt blootgesteld aan
ftalaten, heerst er momenteel
veel discussie over hun
toxiciteit
In tegenstelling tot vinylhandschoenen
produceren handschoenen in natuurrubberlatex
bij verbranding geen toxische
uitstoot 33 . Ze zijn ook biologisch
afbreekbaar door een combinatie van
chemische en biologische processen 34 .
Bovendien is natuurrubber afkomstig
van rubberbomen, een duurzame en
hernieuwbare grondstoffenbron, terwijl
pvc grotendeels chemisch uit ruwe
aardolie wordt gewonnen 35 .
singen gebruikt. Ze mogen niet als de
enige keuze voor alle soorten behandelingen
en onderzoeken worden aangeboden.
Alternatieven zoals handschoenen in
natuurrubberlatex of nitril moeten beschikbaar
zijn voor alle klinische procedures
die manuele beweeglijkheid en/
of patiëntencontact gedurende meer
dan een korte periode vereisen.

ANSELL CARES FOR HANDS THAT CARE
Position Paper
Referenties
1. Korniewicz DM, Kirwin M, Cresci K, Larson E. Leakage of latex and vinyl exam gloves in high and low risk clinical settings. Am Ind
Hyg Assoc J 1993;54(1):22-26
2. Douglas A, Simon TR, Goddard M. Barrier durability of latex and vinyl medical gloves in clinical settings. Am Ind Hyg Assoc J
1997;58(9):672-676
3. Rego A, Roley L. In-use barrier integrity of gloves: latex and nitrile superior to vinyl. Am J Infect Control 1999;27(5):405-410
4. Korniewicz DM, El-Masri M, Broyles JM, Martin CD, O’connell KP. Performance of latex and nonlatex medical examination gloves
during simulated use. Am J Infect Control 2002;30(2):133-138
5. Kerr LN, Chaput MP, Cash LD, O’Malley LG, Sarhrani EM, Teixeira JC, Boivin WS, Mailhot SA. Assessment of the durability of medical
examination gloves. J Occup Environ Hyg 2004;1(9):607-612
6. Korniewicz DM, Kirwin M, Cresci K, Sing T, Choo TE, Wool M, Larson E. Barrier protection with examination gloves: double versus
single. Am J Infect Control 1994;22(1):12-15
7. Korniewicz DM, Laughon BE, Butz A, Larson E. Integrity of vinyl and latex procedure gloves. Nurs Res 1989;38(3):144-146
8. Korniewicz DM, Laughon BE, Cyr WH, Lytle CD, Larson E. Leakage of virus through used vinyl and latex examination gloves. J Clin
Microbiol 1990;28(4):787-788
9. Olsen RJ, Lynch P, Coyle MB, Cummings J, Bokete T, Stamm WE. Examination gloves as barriers to hand contamination in clinical
practice. JAMA 1993;270(3):350-353
10. Gerhardt GG. Results of microbiological investigations on the permeability of procedure and surgical gloves. Zentralbl Hyg Umweltmed
1989;188(3-4):336-342
11. Klein RC, Party E, Gershey EL. Virus penetration of examination gloves. Biotechniques 1990;9(2):196-199
12. Neal JG, Jackson EM, Suber F, Edlich R. Latex glove penetration by pathogens: a review of the literature. J Long Term Eff Med Implants
1998;8(3-4):233-240
13. AAMI. Safe use and handling of glutaraldehyde based products in health care facilities. American National Standard 1996
14. Boyce JM, Pittet D. Guideline for hand hygiene in health-care settings. Recommendations of the healthcare infection control practices
advisory committee and the HICPAC/SHEA/APIC/IDSA hand hygiene task force. MMWR Recomm Rep 2002;51:1-45
15. Laidlaw JL, Connor TH, Theiss JC, Anderson RW, Matney TS. Permeability of latex and polyvinyl chloride gloves to 20 antineoplastic
drugs. Am J Hosp Pharm 1984;41(12):2618-2623
16. Wallemacq PE, Capron A, Vanbinst R, Boeckmans E, Gillard J, Favier B. Permeability of 13 different gloves to 13 cytotoxic agents under
controlled dynamic conditions. Am J Health Syst Pharm 2006;63(6):547-556
17. Johnson F. Disposable gloves: research findings on use in practice. Nurs Stand 1997;11(16):39-40
18. Burke FJ, Watts DC, Wilson NH. Some physical factors influencing tactile perception with disposable non-sterile gloves. J Dent
1989;17(2):72-76
19. Infection Control Nurse Association (ICNA). Gloves Uses Guidelines, UK, September 1999
20. Hunte SC. Choosing the right glove for the right purpose. Prof Nurse 2004;20(3):43-47
21. Siegel JD, Rhinehart E, Jackson M, Chiarello L, Healthcare Infection Control Practice Advisory Committee. Guideline for isolation
precautions: preventing transmission of infectious agents in healthcare settings. Am J Infect Contrrol 2007;35(Suppl 2):S65-S164
22. Aalto-Korte K, Alanko K, Henriks-Eckerman ML, Estlander T, Jolanki R. Allergic contact dermatitis from bisphenol A in PVC gloves.
Contact Dermatitis 2003;49(4):202-205
23. Sowa J, Kobayashi H, Tsuruta D, Sugawara K, Ishii M. Allergic contact dermatitis due to adipic polyester in vinyl chloride gloves.
Contact Dermatitis 2005;53(4):243-244
24. Aalto-Korte K, Alanko K, Henriks-Eckerman ML, Jolanki R. Antimicrobial allergy from polyvinyl chloride gloves. Arch
Dermatol 2006;142(10):1326-1330
25. Aalto-Korte K, Ackermann L, Henriks-Eckerman ML, Välimaa J, Reinikka-Railo H, Leppänen E, Jolanki R. 1,2-Benzisothiazolin-3-one
in disposable polyvinyl chloride gloves for medical use. Contact Dermatitis 2007;57(6):365-370
26. Matthieu L, Godoi AF, Lambert J, Van Grieken R. Occupational allergic contact dermatitis from bisphenol A in vinyl gloves. Contact
Dermatitis 2003; 49(6):281-283
27. Ueno M, Adachi A, Horikawa T, Inoue N, Mori A, Sasaki K. Allergic contact dermatitis caused by poly(adipic acid-co-1,2-propylene
glycol) and di-(n-octyl) tin-bis (2-ethylhexyl maleate) in vinyl chloride gloves. Contact Dermatitis 2007;57(5):349-351
28. Ban of phthalates in childcare articles and toys, press release IP/99/829, 10 November 1999; http://europa.eu/index_en.htm
IP/99/829
29. Brown P, KrennHrubec K. Phthalates and Children’s Products; http://www.center4research.org/phthalates.html, July 2008
30. Substances of Very High Concern: Annex XV reports to be commented by Interested Parties;
http://echa.europa.eu/consultations/authorisation/svhc/svhc_cons_en.asp
31. European Directive 2007/19/EC, Official Journal of the European Union L 97. 12 April 2007
32. Scientific Committee on Emerging and Newly-Identified Health Risks. European Commission - Health & Consumer Protection DG -
Directorate C: Public: Health and risk assessment opinion on the safety of medical devices containing DEHP plasticized PVC or others
plasticizers on neonates and others groups at risk. http://ec.europa.eu/health/ph_risk/committees/04_scenihr/docs/scenihr_o_014.pdf
33. Yip E, Cacioli P. The manufacture of gloves from natural rubber latex. J Allergy Clin Immunol 2002;110(2 Suppl):S3-S14
34. Berekaa MM, Linos A, Reichelt R, Keller U, Steinbuchel A. Effect of pretreatment of rubber material on its biodegradability by various
rubber degrading bacteria. FEMS Microbiol Lett 2000;184:199-206
35. Rahaman WA. Natural rubber as a green commodity. Rubber Dev 1994;47:13-16