MUSE 11 - Rijksmuseum Twenthe

Toorops portretten werden al in zijn eigen
tijd hoog gewaardeerd. Zelf noemde hij dit
specialisme oneerbiedig ‘smoelletjes maken’.
jan toorop, poerworedjo 1858-1928
den haag, De Zaaier, 1895, lithografie,
22 x 33 cm, rijksmuseum twenthe
> jan toorop, poerworedjo 1858-1928
den haag, Jeanne Françoise Chassagnard,
1919, krijt en potlood, 63 x 50 cm,
rijksmuseum twenthe, bruikleen stichting
der heer lijkheden oosterland, sirjansland
en oosterstein
26 Rijksmuseum twenthe – muse 11
NIeuw IN De COlleCtIe
damesportret Van
jan toorop
Sinds kort is in het museum een
prachtig damesportret van Jan Toorop
te zien. Het is een portret uit 1919 in
potlood en krijt van Jeanne Françoise
Chassagnard. Zij werd in 1879 geboren
in het Franse Panissières aan de Loire
en was de tweede echtgenote van
Dr. Alexander Willem baron Schimmelpenninck
van der Oye, heer van
Santhorst, Oosterland, Sirjansland
en Oosterstein. Het echtpaar kreeg
vier kinderen. Jeanne Françoise
Chassagnard was bevriend met Toorop.
Het portret sluit prachtig aan bij de
twee schilderijen en drieëndertig
tekeningen en prenten van Toorop
die het museum al bezit.
Toorops portretten – hij noemde dit
specialisme oneerbiedig ‘smoelletjes
maken’ – werden al in zijn eigen tijd
hoog gewaardeerd door publiek en
kunstcritici vanwege hun treffende
karakterisering. De kunstenaar maakte
schilderijen, tekeningen en prenten
van familie en vrienden, kunstenaars,
politici, zakenlieden, geestelijken en
cliënten van adel. In dit portret, waarschijnlijk
gemaakt in Oosterland
(Zeeland), zijn het gezicht en de
modieuze kleding van de dame
bijzonder verfijnd gestileerd.
Jan Toorop was een van de belangrijkste
Nederlandse kunstenaars van zijn
tijd. Vanaf zijn 14de woonde hij in
Nederland waar hij les kreeg aan de
Rijksakademie in Amsterdam. Van 1882
tot 1886 werkte hij in Brussel. Hier trad
hij toe tot Les Vingts, een groep vooruitstrevende
Belgische kunstenaars rond
James Ensor. Hij woonde met zijn
vrouw, de Engelse Annie Hall, afwisselend
in Den Haag, Engeland en Brussel
en vanaf 1899 in Katwijk aan Zee.
’s Zomers verbleef hij regelmatig in
Domburg. In Toorops werk zijn diverse
opeenvolgende stijlen herkenbaar:
realisme, impressionisme, postimpressionisme,
symbolisme en Art Nouveau.
Hij werd vooral beroemd met zijn
symbolistische, vaak religieuze werk
in een Art­Nouveaustijl, de zogeheten
‘slaoliestijl’, zo genoemd naar Toorops
affiche vol zwierige lijnen voor
Delftsche Slaolie (1894). Hij was,
als vader van Charley Toorop en
grootvader van Edgar Fernhout, de
stamvader van een schildersfamilie.
muse 11 – Rijksmuseum twenthe 27