AFSHIN ELLIAN Ik ben herboren In tIlburg ... - Tilburg University
AFSHIN ELLIAN Ik ben herboren In tIlburg ... - Tilburg University
AFSHIN ELLIAN Ik ben herboren In tIlburg ... - Tilburg University
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
alumni over de opstand:<br />
‘zelfs de corpsleden liepen mee’<br />
Alumni mAgAzine vAn de universiteit vAn tilburg<br />
Afshin ElliAn<br />
<strong>Ik</strong> <strong>ben</strong> <strong>herboren</strong><br />
<strong>In</strong> <strong>tIlburg</strong><br />
uvt blaakt van<br />
internationale ambitie<br />
01<br />
09
1 COVER<br />
Alumnus<br />
Afshin Ellian<br />
2 1-2009 |<br />
24<br />
<strong>AFSHIN</strong><br />
ellIAN<br />
4 TICKERTAPE<br />
Laatste nieuws alumni<br />
en universiteit<br />
7 TIJDGENOTEN<br />
Zelfde generatie,<br />
verschillende<br />
carrières<br />
UNTIL HOOFDVERHAAL ■<br />
ID E O L OGIE ALS<br />
ANTWO O R D O P<br />
POPULISME<br />
Nieuwe politieke bewegingen zoals die van<br />
Hans Smolders in <strong>Tilburg</strong> schieten gaten in<br />
politieke bastions. Ze kanaliseren daarbij<br />
de onvrede onder de bevolking. CD A ’ e r<br />
Wouter Gradus (alumnus) probeert daarop<br />
een antwoord te vinden. En volgens de<br />
<strong>Tilburg</strong>se hoogleraar Erik Borgman moet<br />
ideologie weer terug in het debat.<br />
8 HOOFDVERHAAL<br />
Over populisme en ideologie<br />
als antwoord daarop<br />
→<br />
13 COLUMN<br />
Modern society<br />
volgens Corien<br />
Prins<br />
14 UNTIL …WE MEET AGAIN<br />
Alumni Frijns en Van den<br />
Goorbergh blikken terug op<br />
bezetting
Oktober 2000, bij<br />
het Wilhelmina Kanaal<br />
in <strong>Tilburg</strong>-Noord<br />
Waren studenten uit het<br />
buitenland ruim twintig<br />
jaar geleden nog een<br />
bezienswaardigheid, nu<br />
zijn ze niet meer weg<br />
te denken. Ze komen<br />
overal vandaan en het<br />
worden er steeds meer,<br />
ook in tilburg. de markt<br />
voor hoger onderwijs is<br />
steeds internationaler<br />
geworden en het is dom<br />
om daar niet op in te<br />
spelen. ‘Bij een multinational<br />
kom je echt niet<br />
meer binnen zonder internationale<br />
ervaring.’<br />
A<br />
18 FEATURE<br />
Hoe <strong>Tilburg</strong> internationale<br />
studenten lokt<br />
until FEAtuRE ■<br />
tilBuRG<br />
BEGEEFt ZiCh oP<br />
intERnAtionAlE<br />
MARKt<br />
→<br />
21 COLUMN<br />
Jan Renkema<br />
‘aan het woord’<br />
FOTO: TOn TOEMEn<br />
22 FROM ... WITH LOVE<br />
De ervaringen van alumna<br />
Lingxiao Qu<br />
27 ALUMNI<br />
NIEUWS<br />
Actualiteiten<br />
voor alumni,<br />
van verenigingen<br />
en UvT<br />
Until …we’ll meet again<br />
Na het ontvangen van hun bul, gaan alumni tropenjaren<br />
tegemoet. Relaties, kinderen, woning en werk<br />
eisen de volle aandacht op. Vroeg of laat echter gaat<br />
het kriebelen; alumni denken met een beetje weemoed<br />
terug aan de tijd op de universiteit. Doorgaans is dit<br />
een bijzonder dierbare periode geweest, bijvoorbeeld<br />
voor Afshin Ellian.<br />
<strong>In</strong> deze eerste Until leest u een interview met deze<br />
bijzondere alumnus. Daarin vertelt hij hoe hij in<br />
<strong>Tilburg</strong> kennismaakte met de grote vrijheid zoals wij<br />
die in ons land kennen. Dat hij naar het café ging en<br />
zich verbaasde over eigenzinnig geklede en hardop<br />
pratende mensen.<br />
Ook vele ‘gewone’ alumni verlangen terug naar het<br />
vrije gevoel van hun studententijd. Af en toe zie je geanimeerde<br />
groepjes dertigers, veertigers of vijftigers<br />
door <strong>Tilburg</strong> dolen. Tijdens een sentimental journey<br />
halen ze banden met studiegenoten aan. Zulke contacten<br />
gaan vaak verder dan een gedeeld verleden.<br />
De studietijd is ook een fundament waarop alumni<br />
hun netwerk bouwen. De universiteit kan hierin een<br />
verbindende schakel zijn, zoals blijkt uit het nieuwe<br />
sociale netwerk op Linked<strong>In</strong> (<strong>Tilburg</strong> <strong>University</strong><br />
Alumni). <strong>In</strong> een mum van tijd sloten zich hierbij vierduizend<br />
mensen aan.<br />
Als Alma Mater willen wij onze banden met alumni<br />
graag blijven onderhouden, onder meer met dit<br />
nieuwe tijdschrift Until. Vergeleken met het vorige<br />
orgaan voor alumni, Vice Versa, praten we wat minder<br />
over onszelf – de universiteit en wat meer over (en<br />
met) u. Dat is nieuw en voor ons een zoektocht. Daarom<br />
vernemen we graag, bijvoorbeeld via Linked<strong>In</strong>, of we<br />
in die opzet zijn geslaagd. We hopen dat dit magazine u<br />
prikkelt om voormalige studiegenoten of de universiteit<br />
opnieuw te ontmoeten.<br />
Veel lees en kijkplezier,<br />
Hein van Oorschot,<br />
bestuursvoorzitter Universiteit van <strong>Tilburg</strong><br />
U VROeG?<br />
laten we ons graag<br />
verrassen?<br />
MAKeN<br />
GeHeIMeN<br />
GelUKKIG?<br />
Kan een blinde zien?<br />
Kan recht macht in<br />
bedwang houden?<br />
until inhoud ■<br />
:Hein v@n OOrscHOt<br />
30 U VROEG?<br />
Wetenschapsrubriek<br />
until WEtEnSChAP ■<br />
DRÖGe<br />
Een cocktail van<br />
Baileys en tonic<br />
'Overigens is het<br />
een bewijs van een<br />
prima verstand,<br />
wanneer de<br />
mens weet, hoe<br />
hij goede vragen<br />
moet stellen.'<br />
32 BACKCOVER<br />
Understanding<br />
society na<br />
Lehman Brothers<br />
| 1-2009<br />
3
uvt uvt in het nieuws: onderzoek naar, 'steeds meer interna<br />
tilburg begint als eerste met rechtsbiologie: moraal z<br />
Peter SPijkerS<br />
‘ De Droom is het<br />
uitgangspunt’<br />
4 1-2009 |<br />
Sinds 2005 helpt alumnus Peter<br />
Spijkers (32) mensen met een<br />
uitkering op weg naar het zelfstandig<br />
ondernemerschap. En dat<br />
werkt goed. Met succes brengt zijn<br />
bedrijf Solvid Ondernemen (vaak<br />
langdurig) werklozen terug naar<br />
de arbeidsmarkt als zelfstandig<br />
ondernemer. Hoe doet hij dat?<br />
Spijkers: “Hoewel het zelfstandig<br />
ondernemerschap de laatste jaren<br />
duidelijk aan populariteit wint, is de<br />
stap nog groot. Zeker voor mensen<br />
die al langere tijd in een uitkering<br />
zitten. Bij deze groep bestaat<br />
koudwatervrees: de afstand tot de<br />
arbeidsmarkt is door hun achtergrond<br />
vaak sowieso al wat groter.<br />
Bovendien zijn financiers veelal<br />
wat huiveriger bij deze doelgroep,<br />
en dus zul je goed beslagen ten ijs<br />
moeten komen. Sinds mijn afstuderen<br />
in 2005 (Organisatiewetenschappen,<br />
red.) richt ik me daarom<br />
specifiek op uitkeringsgerechtigden.<br />
<strong>In</strong> tegenstelling tot veel conventionele<br />
reïntegratiebedrijven<br />
bieden we geen standaardtrajecten<br />
waarin een business-, marketing-<br />
en financieel plan de beoogde<br />
snelle sleutel tot het zelfstandig<br />
ondernemerschap vormen. Liever<br />
nemen we de droom die mensen<br />
heb<strong>ben</strong> als uitgangspunt: wat kan<br />
en, vooral, wat wil iemand? Met gericht<br />
advies en specifieke opleidingen<br />
weten we ondernemers van ze<br />
te maken. Voorbeelden? Een cliënte<br />
ontwikkelde met onze hulp haar<br />
fotografietalent en gooide later als<br />
kunstfotografe hoge ogen op het<br />
Fotofestival Naarden. Een jongen<br />
die klokkenmaker wilde worden, is<br />
nu de trotse eigenaar van zijn eigen<br />
klokkenmakerij. En een stel uit <strong>Tilburg</strong><br />
dat al twaalf jaar in de bijstand<br />
zat, runt inmiddels met veel succes<br />
een eigen traiteurzaak.”<br />
F: IrENE VAN DEr MEIjS<br />
USain Bolt<br />
tart theorie econometristen<br />
Twee <strong>Tilburg</strong>se econometris-<br />
ten, hoogleraar statistiek John<br />
Einmahl en alumnus Sander<br />
Smeets, kwamen in juli met de<br />
ultieme records op de 100 meter<br />
hardlopen: 9,51 voor mannen<br />
en 10,33 voor vrouwen. Bij hun<br />
berekeningen heb<strong>ben</strong> zij de<br />
beste persoonlijke records van 762<br />
mannelijke en 479 vrouwelijke atleten<br />
geanalyseerd. Wat Einmahl<br />
en Smeets toen nog niet konden<br />
bevroeden, was dat Usain Bolt<br />
kort daarna hun theorie zou tarten.<br />
Hij deed dat met een fabelachtige<br />
9,58 op de WK Atletiek in<br />
Berlijn. Dit bracht het onderzoek<br />
van Einmahl en Smeets extra<br />
in de schijnwerpers. Zo meldde<br />
het internationale persbureau<br />
AP dat ze hun voorspelling, met<br />
inachtneming van het record,<br />
tot 9.50 hadden bijgesteld. En de<br />
statistische ondergrens is zelfs<br />
9,21, bij een onzekerheidsmarge<br />
van 95 procent.<br />
Bij hun inschattingen van<br />
de wereldrecords maken Einmahl<br />
en Smeets gebruik van de<br />
extreme-waardentheorie. Dit is<br />
een deelgebied van de statistiek<br />
dat tracht vragen over extreme<br />
gebeurtenissen te beantwoorden<br />
aan de hand van informatie over<br />
minder extreme gebeurtenissen.<br />
De theorie wordt binnen de verzekeringswereld<br />
veel toegepast, om<br />
risico's van extreme schades als<br />
gevolg van onder meer stormen,<br />
aardbevingen en dijkdoorbraken,<br />
in te kunnen schatten. Maar<br />
bliksemschicht Bolt heeft veel<br />
weg van een onvoorspelbaar natuurverschijnsel.<br />
Boek Wat een onzin<br />
FOTO: SHuTTErSTOcK<br />
Het paranormale scoort. De<br />
populariteit van tv-programma’s<br />
als die van Char en het Schotse<br />
medium Derek Ogilvie vormen<br />
daarvan het overtuigende bewijs.<br />
<strong>In</strong> het boek Wat een onzin! geeft<br />
wetenschapsfilosoof Herman de<br />
Regt samen met zijn collega Hans<br />
Dooremalen tegengas aan een<br />
wereldbeeld waarin het bovennatuurlijke<br />
een steeds prominentere<br />
plek krijgt. Zo worden televisiemediums,<br />
homeopaten en aanhangers<br />
van <strong>In</strong>telligent Design<br />
(als alternatief voor de evolutietheorie)<br />
van repliek gediend.<br />
De filosofen komen uiteindelijk<br />
tot een lijst van twaalf criteria<br />
waaraan goede wetenschap moet<br />
FOTO: EPA/KAY NIETFELD
until tickertape ■<br />
tionale studenten', kort portretje van alumnus, alumni in het nieuws<br />
it in onze genen, rector eijlander: einde aan de zesjescult<br />
Blikvanger verorBert<br />
door ongedierte<br />
Jarenlang was het een van de<br />
blikvangers van de campus: de<br />
kleurige wandschildering die de<br />
Chileense schilderbrigade van<br />
Ramon Parra eind jaren zeventig<br />
maakte met studenten en<br />
medewerkers van de toenmalige<br />
voldoen. Volgens de twee is het<br />
heel aannemelijk dat het een<br />
evolutionair voordeel oplevert om<br />
snel conclusies te trekken uit een<br />
beperkte set feiten - óók als dat<br />
betekent dat je af en toe een verkeerde<br />
oorzaak van een verschijnsel<br />
aanwijst. Het onontkoombare<br />
oordeel van De Regt en Dooremalen<br />
over pseudowetenschap na<br />
250 pagina’s: onzin.<br />
Wat een onzin<br />
isBn:<br />
9789085066323<br />
paperback<br />
14 x 22 cm<br />
250 blz. | €18.95<br />
Katholieke Hogeschool <strong>Tilburg</strong>.<br />
Het werk herdacht de val van<br />
president Salvador Allende, in<br />
1973, en vormde een symbool van<br />
internationale betrokkenheid.<br />
Maar dit kenmerkende werk -<br />
dat oorspronkelijk bedoeld was<br />
voor een periode van vijf jaar - is<br />
alweer een tijdje van de campus<br />
verdwenen; houtworm, maden<br />
en ander ongedierte hadden het<br />
werk dermate aangetast dat herstel<br />
geen optie meer was.<br />
BAs vAn der schot<br />
| 1-2009<br />
FOTO: WIL VAN DuSSELDOrP<br />
5
tilburg begint als eerste met rechtsbiologie: moraal zit in onze genen<br />
alkenende: deze universiteit was en is niet weg te<br />
Sebastian Mennes (24) studeert Strategic Management<br />
en heeft nu al zijn eigen onderneming: Mennes<br />
creative. Met in totaal vier werknemers is het bedrijf<br />
actief op het snijvlak van functionele techniek én doeltreffend<br />
design.<br />
Waaruit bestaan jullie diensten?<br />
“Vaak zie je dat technisch perfecte websites tekortschieten<br />
op grafisch gebied, en andersom. Wij combineren<br />
grafisch ontwerp met vernieuwende internettoepassingen.<br />
Op die manier bouwen we sinds 2005<br />
maatwerkapplicaties voor uiteenlopende klanten.”<br />
Kun je daar een voorbeeld van geven?<br />
“Voor TNT Express ontwikkelden we een applicatie<br />
waarmee leidinggevenden de uitkomsten van beoordelingsgesprekken<br />
online, op één plek, kunnen vastleggen.<br />
<strong>In</strong> het verlengde daarvan zijn we op dit moment druk<br />
met het opzetten van onze eigen productlijn creative<br />
control: een combinatie van content management, relatiemanagement,<br />
e-commerce en HrM. Een ondernemer<br />
kan straks via één applicatie zijn hele bedrijfsvoering<br />
- van facturering en relatiebeheer tot marketing en<br />
beoordelingsgesprekken - online beheren: wanneer en<br />
waar hij maar wil.”<br />
Studeren en ondernemen: een zware combinatie?<br />
“Natuurlijk: studievertraging ligt al snel op de loer. Het<br />
voordeel van ondernemen tijdens je studie is echter dat<br />
je al het geleerde meteen in de praktijk kunt brengen.<br />
Mijn afstudeerscriptie heeft - uiteraard - betrekking op<br />
mijn eigen bedrijf: ik onderzoek tegen welke obstakels<br />
bedrijven aanlopen bij de implementatie van complexe<br />
IT-systemen. De uitkomsten daarvan kunnen we vervolgens<br />
gebruiken bij het aanscherpen van onze diensten.”<br />
6 1-2009 |<br />
FOTO: HESTEr MENNES<br />
strip maakt outsourcing spannenD<br />
Hoe maak je taaie kost lichtver- het stripverhaal Surviving outsourteerbaar?<br />
Met een stripboek, becing uit. Het verhaal draait om<br />
dacht hoogleraar Global Sourcing het internationaal opererende<br />
Erik Beulen. Studenten die zijn bedrijf Schreuder dat, nadat het<br />
colleges over outsourcing volgen, in zwaar weer terecht is geko-<br />
hoeven tegenwoordig geen dikke men, besluit de automatisering<br />
pillen meer mee te slepen: een uit te besteden aan een bedrijf in<br />
125 pagina’s tellend stripboek een lagelonenland. De verwik-<br />
wijdt hen in de geheimen van kelingen die de nieuwe directeur<br />
global outsourcing in. Op basis Mister Jones en zijn huidige IT-<br />
van een door Beulen opgesteld leverancier Mutua Fides samen<br />
scenario werkte illustrator<br />
doormaken, vormen de rode<br />
Olivier Heiligers (Studio Noord) draad van het verhaal.<br />
{<br />
”Deze universiteit was<br />
}<br />
en is niet weg te denken<br />
uit het publieke debat”<br />
digitale dictaten<br />
Het papierloze tijdperk is al door<br />
vele goeroes voorspeld. Maar het<br />
lijkt toch niet zo’n vaart te lopen.<br />
Alhoewel. Het kan zijn dat het in<br />
de toekomst een stuk stiller wordt<br />
bij het dictatenmagazijn van de<br />
universiteit. Met ingang van dit<br />
collegejaar opent namelijk een<br />
heuse webshop zijn virtuele deu-<br />
Premier Balkenende bij opening van het<br />
academisch jaar 2009-2010 van de UvT<br />
ren. Studenten van de rechtenfaculteit<br />
kunnen hier – bij wijze<br />
van proef – hun dictaten online<br />
bestellen en betalen. Binnen zes<br />
werkdagen krijgen ze de bundels<br />
vervolgens thuisgestuurd. Wel zo<br />
gemakkelijk. Al is ouderwets ophalen<br />
bij het magazijn óók anno<br />
2009 nog steeds toegestaan.<br />
ILLuSTrATIE: OLIVIEr HEILIgErS
Meta Visser<br />
Woont samen met<br />
Maurits in Helmond.<br />
Twee dochters:<br />
Mara (6) en Lynn (3)<br />
meta vIsser<br />
studIe? “Arbeids- en organisatiepsychologie,<br />
afgestudeerd in 1997.”<br />
Werk? “<strong>Ik</strong> werk voor 24 uur per week als<br />
projectleider bij ChainWorks, een bedrijf<br />
dat zich richt op rendementsverbetering<br />
van mensen en organisaties.”<br />
salarIs? “Voldoende.”<br />
Hoeveel uvt-kennIs geBru<strong>Ik</strong> je nog?<br />
“Veel. Vooral statistiek komt vaak terug:<br />
onderzoek doen en gegevens interpreteren.<br />
<strong>In</strong> mijn vorige werk vroegen organisaties<br />
geregeld of ik de werkbeleving<br />
kon onderzoeken. Zeker als de resultaten<br />
minder positief waren voor de organisatie,<br />
moest je goed kunnen uitleggen hoe het<br />
statistisch in elkaar zat.”<br />
Waaraan BeWaar je goede<br />
Her<strong>In</strong>ner<strong>In</strong>gen? “Aan de colleges<br />
Neuropsychologie: fascinerend hoe onze<br />
hersenen werken.”<br />
Wat HeB je gemIst <strong>In</strong> je studIe? “Aandacht<br />
voor commercie. Opdrachten binnenhalen,<br />
targets realiseren: in veel beroepen speelt<br />
het een belangrijke rol.”<br />
anouke Bakx<br />
studIe? “Eerst de Pabo gedaan, in 1996<br />
afgestudeerd aan de deeltijdopleiding<br />
Psychologie. Gepromoveerd in 2001, op<br />
een onderzoek naar het leren communiceren<br />
met internet-assessments door<br />
hbo-studenten.”<br />
Werk? “<strong>Ik</strong> werk voor 32 uur per week als<br />
programmamanager aan Fontys Pabo <strong>Tilburg</strong><br />
én als associate lector Nieuwe Leren.”<br />
Hoeveel uvt-kennIs geBru<strong>Ik</strong> je nog?<br />
“Zo’n 80 à 90 procent, met name bij het<br />
onderzoekswerk. Statistische analyses en<br />
het schrijven van onderzoeksrapportages<br />
en adviesverslagen zijn aspecten die me<br />
echt vanuit mijn studie zijn bij gebleven.<br />
De combinatie met de Pabo is goud waard,<br />
omdat dat theorie en praktijk prachtig<br />
combineert.”<br />
Waaraan BeWaar je goede<br />
Her<strong>In</strong>ner<strong>In</strong>gen? “Aan onderwijspsycholoog<br />
Johan van der Sanden: mijn afstudeerbegeleider,<br />
promotor én mentor. Deze<br />
gepassioneerde docent en wetenschapper<br />
ging nog heel vaak het echte werkveld in:<br />
de scholen. Een inspirerend voorbeeld, en<br />
de schok was dan ook enorm toen Johan<br />
een tijdje terug is overleden.”<br />
anouke Bakx<br />
Getrouwd met Marc<br />
en moeder van<br />
Annemayke (7) en<br />
Lilian (5). Woont in<br />
<strong>Tilburg</strong><br />
ilja Van den Bos<br />
Woont in Middelburg<br />
samen met Michiel.<br />
Twee zoontjes: Yoram<br />
(6) en Rayco (1)<br />
Ilja van den Bos<br />
studIe? “Afgestudeerd in 1998 in communicatie<br />
en voorlichting, maar diverse extra<br />
vakken gevolgd van Arbeid- en Organisatiepsychologie.”<br />
Werk? “Adviseur personeelsbeleid bij de<br />
is het alumni uit een bepaalde richting<br />
vergaan ná hun studietijd? De vriendinnen<br />
Anouke, Ilja en Meta, studenten in de jaren<br />
TijdgenoTenHoe<br />
negentig, vertellen.<br />
HeB je nog veel contact met oud-<br />
studIegenoten? “<strong>In</strong> mijn lijst op de<br />
netwerksite Linked<strong>In</strong> staan er maar een<br />
paar. Wel heb ik aantal goede vrienden en<br />
vriendinnen aan die tijd overgehouden,<br />
waaronder Ilja en Meta.”<br />
Gemeente Middelburg, voor 32 uur per<br />
week. <strong>Ik</strong> houd me bezig met de strategische<br />
kant van P&O.”<br />
salarIs? “Het maximale bruto maandsalaris<br />
bij een fulltime dienstverband is voor<br />
mijn functie 4.678 euro. Maar ik kan nog<br />
groeien in mijn schaal.”<br />
Hoeveel uvt-kennIs geBru<strong>Ik</strong> je nog?<br />
“Dertig procent schat ik. Gesprekstechnieken<br />
bijvoorbeeld, bij een-op-een<br />
gesprekken. Verder begeleid ik teams bij<br />
onder meer teambuilding, en dan is mijn<br />
psychologische achtergrond een pre. Maar<br />
in algemene zin ik zie mijn opleiding vooral<br />
als vorming van mijn kritische denkvermogen.”<br />
aan Welke docent BeWaar je goede<br />
Her<strong>In</strong>ner<strong>In</strong>gen? “Communicatiedocent<br />
Wim de Moor vertelde – altijd met respect<br />
voor zijn cliënten – prachtige verhalen vanuit<br />
zijn psychotherapeutische achtergrond.<br />
Slechte herinneringen? Niet zozeer aan<br />
docenten. Wél aan de colleges biologische<br />
psychologie: gewoon heel ingewikkeld.”<br />
Wat mIs je aan tIlBurg? “Niets. <strong>Ik</strong> woon<br />
liever aan de kust!” ■<br />
| 1-2009<br />
7
foto: ANP/VINCENt BooN<br />
8 1-2009 |
until hoofdverhaal ■<br />
ideoloGie alS<br />
antwoord op<br />
populisme<br />
nieuwe politieke bewegingen zoals die van<br />
hans Smolders in tilburg schieten gaten in<br />
politieke bastions. Ze kanaliseren daarbij<br />
de onvrede onder de bevolking. Cda’er<br />
raymond Gradus (alumnus) probeert<br />
daarop een antwoord te vinden. en volgens<br />
de tilburgse hoogleraar erik Borgman<br />
moet ideologie weer terug in het debat.<br />
tEkst: tINEkE BENNEmA<br />
| 1-2009 9<br />
→
‘Vergis u niet, ik word minister-president van dit land’, sprak<br />
Pim Fortuyn in 2002. Hij gaf als een van de eersten<br />
stem aan een belangrijk deel van de bevolking. En<br />
hij zag toen al hoe groot de onvrede, en daarmee<br />
de potentie van zijn nieuwe stroming, was. Na de<br />
moord op Fortuyn bleek ‘nieuwe politiek’ een blijvertje.<br />
Bewegingen zoals die van Wilders weten nog<br />
steeds in te spelen op dezelfde onvrede.<br />
De oorzaken van die onvrede zijn volgens Erik Borgman<br />
‘zeker niet eenduidig’. De hoogleraar van de<br />
faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit<br />
van <strong>Tilburg</strong> noemt een combinatie van factoren:<br />
globalisering, individualisering, de politiek die<br />
steeds meer heeft aangedrongen op ‘zelfredzaamheid’<br />
en geen duidelijke visie heeft op de lange<br />
termijn.<br />
“Door de globalisering zijn we ons bewust geworden<br />
van het bestaan van andere culturen. Er blijkt niet<br />
meer één manier van handelen of denken te zijn<br />
die juist is. En er is dus geen gemeenschappelijk ervaring.<br />
Daardoor heb<strong>ben</strong> mensen het gevoel dat de<br />
cohesie van de samenleving wordt bedreigd. Geen<br />
enkele politieke partij heeft daarvoor een overtuigend<br />
verhaal of een visie. Veel mensen voelen zich<br />
in de steek gelaten, menen dat hun belangen niet<br />
meer worden gediend. Ze zijn het overzicht kwijt.<br />
Daar komt nog bij dat de afgelopen twintig jaar de<br />
boodschap van de politiek is geweest dat ieder voor<br />
zichzelf moest zorgen met zijn zorgverzekering,<br />
pensioen, WAO of andere uitkeringen. Niets is meer<br />
zeker, op de overheid kan en mag je niet meer rekenen.<br />
We heb<strong>ben</strong> een stabiele periode afgesloten. En<br />
nu is er geen enkele politicus die kan beloven dat<br />
het leven er in de toekomst beter uit gaat zien. Dat<br />
maakt mensen boos en onzeker.”<br />
10 1-2009 |<br />
→ Proteststem<br />
Die onvrede over de huidige politiek wordt bijvoorbeeld<br />
sterk uitgedragen door een partij als de Lijst<br />
Smolders in <strong>Tilburg</strong>. Hans Smolders is ondernemer<br />
en lijsttrekker. Ooit was hij de rechterhand van<br />
Pim Fortuyn bij de voorbereidingen voor de Tweede<br />
Kamerverkiezingen. Hij zag de moord op Fortuyn<br />
op enkele meters afstand gebeuren en raakte tegen<br />
wil en dank betrokken bij de politiek. Fortuyn had<br />
hem voorgedragen op zijn lijst en Smolders won een<br />
van de 26 zetels voor die partij in de Tweede Kamer.<br />
Maar hij maakte snel bekend te willen stoppen,<br />
“omdat er zonder Pim geen eer aan te behalen was<br />
en de LPF al snel niets meer met Pim te maken<br />
had.”<br />
Later nam Smolders zitting in de <strong>Tilburg</strong>se gemeenteraad,<br />
waarin ook hij na verloop van tijd<br />
een door zichzelf aangevoerde lijst begon. De Lijst<br />
Smolders is volgens hem geen gewone partij, maar<br />
‘een proteststem’ en ‘een soort burgerverzet’. Zijn<br />
afkeer van de traditionele politiek is te lezen in zijn<br />
burgerprogramma: “<strong>Ik</strong> walgde al van de Haagse politiek,<br />
maar hier in <strong>Tilburg</strong> zijn ze geen haar beter”,<br />
schrijft hij. De burger staat bij traditionele politici<br />
vaak niet centraal, volgens Smolders, behalve een<br />
paar weken voor de verkiezingen. “En dan mag de<br />
kiezer op basis van allerlei leugenachtige campagnes<br />
stemmen”, verklaart hij.<br />
→ Gewone man<br />
Smolders’ partij doet in zijn uitgangspunten en<br />
organisatie sterk denken aan die van ‘bewegingen’<br />
als van Rita Verdonk en Geert Wilders. Ook deze<br />
zijn opgebouwd rond één persoon en kennen geen<br />
traditionele partijstructuren. Smolders: “Je hebt<br />
ook maar één goede persoon nodig om aantrekkelijk<br />
te zijn voor kiezers. Voorwaarde is wel dat je<br />
organisatie op orde moet heb<strong>ben</strong>. Leefbaar Nederland<br />
begreep dat niet goed en ging ten onder aan<br />
een slechte organisatie, maar Wilders heeft het wel<br />
Hans smolders<br />
‘Het zelfreinigend vermogen van<br />
alle grotere traditionele partijen<br />
is nul komma nul, vandaar dat<br />
burgers zoals ik tegen wil en dank<br />
niet aan de zijlijn blijven staan,<br />
maar wel Hun nek uitsteken.’
goed door.” Smolders verwijst daarbij naar het op-<br />
geven van deelname aan de gemeenteraadsverkie-<br />
zingen door Wilders (met uitzondering van Almere<br />
en Den Haag) vanwege het gebrek aan capabele kandidaten.<br />
Nog een overeenkomst tussen de nieuwe<br />
bewegingen is dat ze zich fel keren tegen het establishment<br />
en de gevestigde politiek-economische<br />
elite. Ze nemen het consequent op voor de gewone<br />
man, de ouderen vooral. Daarnaast zoeken ze vaak<br />
zondebokken in de vorm van immigranten, waarin<br />
Wilders het verst gaat door te dreigen met uitzetten<br />
van sommige groepen, omdat ze de gekwelde<br />
samenleving verder zouden ondermijnen.<br />
→ Decentralisatie<br />
Alumnus Raymond Gradus, die in <strong>Tilburg</strong> econometrie<br />
heeft gestudeerd, is nu directeur van het<br />
wetenschappelijk bureau van het CDA in Den Haag.<br />
Populisme vraagt om een antwoord, stelt hij. De<br />
verruwing en ongerijmdheid van de toon van het<br />
debat vindt hij zorgwekkend. ‘Het populisme komt<br />
voort uit onvrede, onbehagen en onzekerheid en<br />
suggereert dat de overheid alle problemen kan<br />
oplossen. Maar socioloog J.A.A. van Doorn heeft<br />
het mooi gezegd: de geschiedenis is geplaveid met<br />
teleurstellingen. De afgelopen tien jaar is dat keer<br />
op keer gebleken met bijvoorbeeld de boekhoudfraudekwestie,<br />
de vuurwerkramp in Enschede;<br />
overheidsinstanties kunnen niet alles oplossen. Het<br />
CDA pleit er juist voor meer verantwoordelijkheden<br />
bij de samenleving en de burgers zelf te leggen.<br />
Cruciale vraag daarbij is: hoe krijgen we op een<br />
goede manier meer bezieling in die samenleving?”<br />
Maar is dat juist niet datgene wat de overheid<br />
verweten wordt, en waar de onvrede uit voortkomt,<br />
namelijk dat de burgers alles zelf moeten doen?<br />
Gradus: “Het CDA staat voor een sociaal vangnet.<br />
De AWBZ en de bijstand, bijvoorbeeld, nemen voor<br />
ons een heel belangrijke plaats in. <strong>Ik</strong> geloof dan<br />
ook niet dat de overheid zich heeft teruggetrokken.<br />
<strong>In</strong>tegendeel, er zijn veel te veel overheidsregels<br />
bijgekomen, het initiatief is veel te veel uit het<br />
Haagse gekomen. <strong>Ik</strong> heb dus eigenlijk veel meer het<br />
omgekeerde zien gebeuren, zoals veel te grote overheidsbemoeienis<br />
ten koste van privaat initiatief<br />
met de sociale zorg of maatschappelijke ondersteuning,<br />
die in plaats van verzorgend, steeds meer<br />
until hoofdverhaal ■<br />
raymond gradus<br />
‘Het populisme komt voort uit onvrede,<br />
onbeHagen en onzekerHeid en suggereert<br />
dat de overHeid alle problemen kan oplossen.<br />
maar socioloog j.a.a. van doorn Heeft<br />
Het mooi gezegd: de gescHiedenis is<br />
geplaveid met teleurstellingen.’<br />
gemedicaliseerd is. Een terugtredende overheid<br />
is noodzakelijk, omdat ons systeem anders onbetaalbaar<br />
en onhoudbaar wordt, waardoor andere<br />
overheidstaken ernstig in gebreke zullen blijven.<br />
Daarom willen wij dat de sociale verbanden worden<br />
versterkt. En dat moeten we stimuleren door goed<br />
leiderschap dat die verbanden kan borgen. Verder<br />
willen we doorgaan met de decentralisatie van de<br />
overheid.”<br />
→ neutraliteitsneurose<br />
De vraag is natuurlijk hoe je verdere decentralisatie<br />
van de overheid wilt verkopen aan die ruim twintig<br />
procent van de Nederlandse bevolking die zowel<br />
teleurgesteld is in diezelfde overheid als er veel van<br />
verwacht. Borgman wijst erop dat het in tijden van<br />
grote veranderingen aankomt op de vraag of we<br />
ons bewust zijn van de problemen. En dat we er ons<br />
gezamenlijk verantwoordelijk voor voelen om die op<br />
te lossen.<br />
“De laatste jaren is politiek eigenlijk alleen bestuur<br />
geweest, maar zonder ideologische discussie. En<br />
zonder ideologisch draagvlak gaat die politiek<br />
onderuit. De traditionele Nederlandse politiek,<br />
gericht op pragmatische oplossingen, en het veel<br />
geroemde poldermodel zitten ons nu in de weg.<br />
We heb<strong>ben</strong> een neutraliteitsneurose, zelfs kranten<br />
durven geen wezenlijke vragen meer te stellen ter<br />
controle van de politiek, laat staan een eigen visie<br />
te ontwikkelen. Er is geen instantie meer die principieel,<br />
consequent en beredeneerd voor de vrijheid<br />
van godsdienst opkomt.”<br />
Heeft de partij van Gradus dan wel die visie en<br />
ideologie, die onze samenleving zo hard nodig<br />
heeft? Gradus: “Wij hanteren als uitgangspunt<br />
| 1-2009 11<br />
→
voor politiek handelen allereerst solidariteit, zoals<br />
het tot uiting komt in de sociale zekerheid als de<br />
AWBZ, zorg, ontwikkelingssamenwerking. Verder<br />
gespreide verantwoordelijkheid, gerechtigheid en<br />
goed rentmeesterschap, waaronder we verstaan dat<br />
we de komende generaties niet opzadelen met onze<br />
problemen van openbare financiën, klimaatvraagstukken<br />
enzovoort. Zaken die nieuwe partijen als<br />
die van Wilders blijven ontkennen.”<br />
Smolders heeft in ieder geval geen enkele fiducie<br />
in een oplossing van die kant: “Het zelfreinigend<br />
vermogen van alle grotere traditionele partijen is<br />
nul komma nul, vandaar dat burgers zoals ik tegen<br />
wil en dank niet aan de zijlijn blijven staan, maar<br />
wel hun nek uitsteken.”<br />
→ GoDsDienstvrijheiD<br />
De nieuwe politieke bewegingen heb<strong>ben</strong> ervoor<br />
gezorgd dat islam en migranten de politieke agenda<br />
domineren. Vooral op dit terrein zijn betere oplossingen<br />
mogelijk, claimen veel van deze bewegingen.<br />
Volgens Borgman is het belangrijk om te beseffen<br />
dat ons land zich niet voor het eerst voor deze<br />
thematiek geplaatst ziet. Nederland heeft in het<br />
verleden vaker te maken gehad met grote groepen<br />
mensen die een integraal deel moesten worden - en<br />
ook werden - van de Nederlandse bevolking. Zoals<br />
bij de emancipatie van arbeiders bijvoorbeeld. Ook<br />
de strijd tussen religieuze stromingen - zoals tussen<br />
katholieken en protestanten vroeger - en hun<br />
wens om meer politieke invloed, zijn niet nieuw.<br />
Of de komst van grote groepen migranten, zoals<br />
hugenoten in een verder verleden. Het zijn allemaal<br />
dezelfde soort bewegingen en ze horen bij een moderne<br />
dynamische maatschappij.<br />
12 1-2009 |<br />
erik borgman<br />
‘we Heb<strong>ben</strong> een neutraliteitsneurose,<br />
zelfs kranten durven<br />
geen wezenlijke vragen meer<br />
te stellen ter controle van de<br />
politiek, laat staan een eigen<br />
visie te ontwikkelen.’<br />
Borgman, in UvT-traditie, vindt het een essentieel<br />
punt dat katholieken het voor moslims opnemen,<br />
vanwege vrijheid van godsdienst. “Die plicht heb<br />
je voor jezelf maar ook voor anderen. Meer ruimte<br />
scheppen voor barmhartigheid, altruïsme en dat<br />
zou zich ook in de politiek moeten terugvertalen.”<br />
Gradus onderschrijft Borgmans standpunt: “Wij<br />
steken de hand uit naar alle gezindten. Zoals de<br />
vrijheid van godsdienst belangrijk is voor ons, is die<br />
dat ook voor anderen. Het blijkt dat die boodschap<br />
overkomt, want we heb<strong>ben</strong> diverse mensen met<br />
een islamitische achtergrond in onze partij. En wij<br />
verzetten ons sterk tegen uitgedragen standpunten<br />
om mensen als groep weg te zetten. Wij staan<br />
op het standpunt ‘wees welkom’. Uiteraard met<br />
de voorwaarden dat enkelen die haat zaaien niet<br />
gedoogd kunnen worden. Mensen moeten zich wel<br />
houden aan de wetten en regels van de democratische<br />
rechtsstaat.”<br />
→ GoeDe vraGen<br />
Over de oorzaken van de problemen in onze samenleving<br />
als integratie, zorg, sociale zekerheid,<br />
spanningen op de arbeidsmarkt, maar ook de<br />
oplossingen daarvoor, verschillen het CDA, PVV<br />
of Lijst Smolders hemelsbreed van opvatting. Voor<br />
het CDA ligt de bal nu vooral in het kamp van de<br />
samenleving, terwijl de nieuwe partijen alle pijlen<br />
richten op de overheid. Het debat zit wat dat betreft<br />
vast. Borgman stelt daarom voor ‘te investeren in<br />
het stellen van goede vragen’. “We moeten niet zozeer<br />
eigenaars worden van de oplossing, maar ons<br />
gezamenlijk het probleem toe-eigenen. Aan beide<br />
zijden van het debat heerst het idee: het is niet mijn<br />
probleem, degene die het veroorzaakt moet maar<br />
weg of deugt niet of moet bestraft worden. Je moet<br />
juist niet te snel roepen: zij zijn de vijanden want<br />
ze heb<strong>ben</strong> verwerpelijke ideeën, je moet je afvragen<br />
waar die ideeën vandaan komen en aan die oorzaak<br />
iets proberen te doen. Als een grote groep burgers<br />
in een democratie iets vindt of zich in bepaalde zin<br />
gedraagt, is wat zij te zeggen heb<strong>ben</strong> per definitie<br />
belangrijk.” ■
→<br />
rec<br />
Waar Was uW<br />
paspoort deze zomer?<br />
De zonnige zomer van 2009 ligt al<br />
weer een tijdje achter ons. Heeft u<br />
ook mooie locaties bezocht, smakelijke<br />
maaltijden genuttigd en van<br />
een al dan niet goede nachtrust in<br />
een hotel of op de camping genoten?<br />
Is u toen ook om uw creditkaart gevraagd?<br />
Of heeft u uw paspoort ingeleverd<br />
na de mededeling ‘tijdens het<br />
verblijf op onze camping verlangen<br />
wij inname van uw paspoort’. Heeft<br />
u er toen altijd voldoende vertrouwen<br />
in gehad dat uw documenten in<br />
goede handen waren? Nooit bezorgd<br />
geweest dat uw betaalpas of creditcard<br />
stiekem werd gekopieerd?<br />
Paspoort, creditcard en de vele<br />
moderne varianten van identificatieinstrumenten:<br />
het zijn gewilde<br />
documenten. Niet alleen voor personen<br />
en instanties met legitieme<br />
bedoelingen. Diverse onderzoeken<br />
laten zien dat ook in ons land identiteitsfraude<br />
een groeiend probleem<br />
is. En een nachtmerrie voor wie het<br />
overkomt. Want behalve de financiële<br />
schade, ondervinden slachtoffers<br />
flinke emotionele schade. En<br />
staan ze voor de vrijwel onmogelijke<br />
opgave te achterhalen - laat staan<br />
te bewijzen - op welke wijze ze het<br />
slachtoffer van fraude zijn geworden<br />
en wie er met hun identiteit vandoor<br />
is gegaan.<br />
<strong>In</strong> de Verenigde Staten en diverse<br />
ons omringende landen staat de<br />
problematiek van identiteitsfraude<br />
hoog op de politieke en bestuurlijke<br />
agenda. Maar in ons land lijkt het<br />
alsof de overheid vanuit een soort<br />
van technocratische vervreemding<br />
het probleem niet wenst te onderkennen.<br />
Weliswaar is eind vorig jaar<br />
een landelijk loket opgericht waar<br />
slachtoffers zich kunnen melden,<br />
maar voor het overige ontbreekt<br />
het hier aan adequaat beleid, goede<br />
voorlichting en prioriteitsstelling bij<br />
opsporingsinstanties. Hoog tijd dat<br />
deze situatie verandert.<br />
Maar laat één ding duidelijk zijn:<br />
identiteitsdiefstal valt niet effectief<br />
aan te pakken met uitsluitend een<br />
simpele pennenstreek in wetgeving,<br />
opleiden van politieagenten of een<br />
snel op te zetten publiekscampagne.<br />
column corien prins ■<br />
Willen we voorkomen dat deze<br />
nieuwe vorm van criminaliteit uit<br />
de hand loopt, dan zullen we als samenleving<br />
verder moet denken dan<br />
het delict en diens slachtoffers.<br />
Immers, het fenomeen identiteitsdiefstal<br />
is een product van onze huidige<br />
maatschappij. Een maatschappij<br />
waarin we ons voor het verlenen<br />
dan wel verkrijgen van bepaalde<br />
voorzieningen, diensten of toegang<br />
afhankelijk heb<strong>ben</strong> gemaakt van<br />
identificatiemiddelen. En dat betekent<br />
dat we ook als burgers de nodige<br />
stappen moeten zetten. Om te<br />
beginnen door een kritische houding<br />
aan te nemen en onze identiteitsgegevens<br />
en waardevolle documenten<br />
wat minder laks af te geven of slordig<br />
rond te laten slingeren.<br />
Tip: kopietje van uw paspoort, geef<br />
het nooit zomaar af. ■<br />
Corien Prins, Raadslid Wetenschappelijke<br />
Raad voor het Regeringsbeleid (WRR),<br />
Hoogleraar Recht en <strong>In</strong>formatisering aan de<br />
Universiteit van <strong>Tilburg</strong>.<br />
10:23.55-2010<br />
foto: erik van de Burgt<br />
Modern<br />
society<br />
| 1-2009 13
14 1-2009 |<br />
Toen Jean Frijns (1947) en Wim van den Goorbergh (1948) in de jaren zestig<br />
econometrie studeerden aan de Katholieke Hogeschool, was de campus piepklein.<br />
Maar er werd destijds wel groot gedacht. <strong>In</strong> 1969 bezetten studenten de hogeschool<br />
in hun strijd voor meer zeggenschap. Frijns en Van den Goorbergh mijmerden<br />
onlangs over dit gezamenlijke verleden. ‘Zelfs de corpsleden liepen vooraan.’<br />
tekst: sara terburg<br />
Foto's op deze pagina's zijn van sara terburg en de beide heren die heb<strong>ben</strong> meegewerkt aan het artikel
→ Studentenbewegingen<br />
toen Frijns en Van den goorbergh<br />
studeerden, rommelde het in<br />
universitair Nederland.<br />
<strong>In</strong> die tijd hadden hogescholen/<br />
universiteiten grondraden met<br />
daarin twintig studenten die zich<br />
bezighielden met facilitaire zaken<br />
zoals huisvesting, sportvelden en<br />
boeken. Partijen vaardigden leden<br />
af in de raden. Frijns was lid van<br />
de studentenvakbeweging (sVb),<br />
een partij die zich ‘steeds meer met<br />
inhoudelijke onderwijszaken ging<br />
bemoeien’. steen des aanstoots<br />
was de achterblijvende positie van<br />
een groeiende groep universitaire<br />
→ bezetting<br />
Met sit-ins op de campus en uiteindelijk<br />
in de aula bezette de sVb de<br />
universiteit. Van den goorbergh:<br />
“bij het bestuur heerste grote<br />
ongerustheid toen we de aula bezetten,<br />
maar er is niets vernield.” De<br />
bezetting volgde, toen uiteindelijk<br />
geen overeenstemming kon worden<br />
bereikt over verschillende hervormingsvoorstellen.<br />
toen de studenten<br />
bleven weigeren akkoord te gaan,<br />
sprak rector magnificus scheffer<br />
waarschuwende woorden. Frijns<br />
(met een grijns): “Hij zei: ‘als jullie<br />
vitale onderdelen van de hogeschool<br />
- zoals de telefooncentrale - bezet-<br />
unTIl…We MeeT aGa<strong>In</strong> ■<br />
medewerkers die geen hoogleraar<br />
waren. De sVb wierp zich op als<br />
natuurlijke bondgenoot. Van den<br />
goorbergh sloot zich aan bij het<br />
gematigde appèl, omdat hij het<br />
liberale Nederlands studenten akkoord<br />
(Nsa) te conservatief vond.<br />
Zowel appèl als sVb behaalden<br />
acht zetels en de Nsa vier. Van den<br />
goorbergh: “Maar we waren niet<br />
georganiseerd en konden niet omgaan<br />
met de macht.” Dit schiep een<br />
geweldige ruimte voor de sVb, die<br />
aanstuurde op harde actie. Frijns:<br />
“Ja, wij namen toen het grondraadsbestuur<br />
over.”<br />
ten, sluit ik de boel’. en dus bezetten<br />
we de telefooncentrale!” Waarop de<br />
rector de Hogeschool sluitte. Deze<br />
sluiting raakte alle studenten en<br />
iedereen gaf massaal gehoor aan de<br />
oproep van de sVb om naar de aula<br />
te komen. Van den goorbergh: “Zelfs<br />
de corpsleden liepen vooraan, terwijl<br />
wij normaliter niet zoveel moesten<br />
heb<strong>ben</strong> van linkse studenten.”<br />
De acties waren succesvol. Nadat<br />
ook in amsterdam (bezetting Maagdenhuis)<br />
flink in de bus was geblazen,<br />
democratiseerden de universitaire<br />
besturen in het hele land.<br />
| 1-2009 15<br />
→
‘De iDeeën Die ik in De<br />
jaren zestig over De<br />
werelD haD, zou ik nu<br />
reDelijk simplistisch<br />
noemen.’<br />
→ idealen<br />
Zijn de heren nog steeds even idealistisch<br />
als in de jaren zestig? Van den<br />
goorbergh: “<strong>Ik</strong> heb in mijn studietijd<br />
en mede door de bezetting gevoel<br />
gekregen voor wat politieke en<br />
maatschappelijke vraagstukken zijn.<br />
en economie ontleent zijn aantrekkelijkheid<br />
voor een deel aan het feit<br />
dat je af en toe normatief mag zijn.<br />
Dat je mag zeggen: dit vind ik goed en<br />
dit niet. exacte wetenschappen heb<strong>ben</strong><br />
dat veel minder.” Frijns: “Maar<br />
de ideeën die ik in de jaren zestig<br />
over de wereld had, zou ik nu redelijk<br />
simplistisch noemen. <strong>Ik</strong> geloof wel<br />
16 1-2009 |<br />
nog steeds dat je er als econoom<br />
aan kunt bijdragen dat mensen<br />
begrijpen hoe de samenleving in<br />
elkaar zit. Dat is iets wat mij blijvend<br />
motiveert. <strong>Ik</strong> geloof in het woord, de<br />
kracht van denken en hoe die inzicht<br />
geven in hoe processen werken. als<br />
econometrist kun je bijdragen aan de<br />
maatschappij doordat je weet hoe<br />
processen werken. De meest slechte<br />
beslissingen zijn gemaakt doordat<br />
mensen niet wisten hoe processen<br />
werken.”
→ wim van den goorbergh en jean FrijnS<br />
Na zijn studie was Wim van den Goorbergh<br />
wetenschappelijk medewerker in <strong>Tilburg</strong>. Hij<br />
promoveerde in 1978. En in 1980 verruilde hij<br />
de universiteit voor de Rabobank, waar hij tot<br />
2002 werkte. Zijn laatste functie daar was<br />
vice-voorzitter van de raad van bestuur. Jean<br />
Frijns promoveerde in 1978 in <strong>Tilburg</strong> en ging<br />
daarna aan de slag bij achtereenvolgens het<br />
Centraal Plan Bureau en pensioenfonds ABP,<br />
onder meer als directeur vermogensbeheer.<br />
Zowel Van den Goorbergh als Frijns zijn nog<br />
betrokken bij de UvT. Frijns als fellow bij interdisciplinair<br />
onderzoeksinstituut Netspar en<br />
Van den Goorbergh als voorzitter van de Raad<br />
van Toezicht van Nexus.<br />
→ invloedrijk<br />
Hoewel ‘tilburg’ veertig jaar geleden<br />
nog hogeschool heette, was het toen<br />
al van universitair niveau, vindt Frijns.<br />
“Ondanks de term hogeschool was<br />
het wel degelijk een heel invloedrijk<br />
instituut in Nederland. <strong>Ik</strong> zei tegen<br />
Wim: ‘Het was toch maar een provinciale<br />
universiteit destijds’. Maar hij<br />
corrigeerde mij met: ‘Dat zie je dus<br />
verkeerd’. en hij heeft gelijk. tilburg<br />
was in de jaren zestig dé denktank<br />
van de katholieke beweging. Nu is<br />
het een universiteit op topniveau<br />
die zich kan meten met alle andere<br />
universiteiten.” Frijns roemt ook de<br />
uitstraling van de tilburgse campus:<br />
“Het is echt een van de mooiste van<br />
unTIl…We MeeT aGa<strong>In</strong> ■<br />
Nederland. eindhoven haalt het<br />
hier niet bij en ook de Vu heeft deze<br />
uitstraling niet.” Van den goorbergh<br />
is blij dat de uvt een specialistische<br />
universiteit is die niet alles doet:<br />
“echt één van de gelukkigste dingen<br />
die deze universiteit kon overkomen<br />
is: geen medische faculteit. Want<br />
die is altijd zo groot en krijgt zoveel<br />
aandacht dat zij de rest weg drukt.”<br />
Frijns: “een ander positief punt is het<br />
tamelijk homogene alumnibestand.<br />
Het is niet zo dat het een netwerk<br />
is van kruiwagens, maar als je een<br />
mede-tilburger tegenkomt, is er een<br />
soort gezamenlijke wereldvisie en<br />
dat maakt het soms erg makkelijk.”<br />
| 1-2009<br />
Foto: sara verburg<br />
17
foto: shutterstock<br />
18 1-2009 |<br />
Waren studenten uit het<br />
buitenland ruim twintig<br />
jaar geleden nog een<br />
bezienswaardigheid, nu<br />
zijn ze niet meer weg<br />
te denken. Ze komen<br />
overal vandaan en het<br />
worden er steeds meer,<br />
ook in <strong>Tilburg</strong>. De markt<br />
voor hoger onderwijs is<br />
steeds internationaler<br />
geworden en het is dom<br />
om daar niet op in te<br />
spelen. ‘Bij een multinational<br />
kom je echt niet<br />
meer binnen zonder internationale<br />
ervaring.’<br />
tekst: josé van de waerden
Als je in de laatste week van augustus<br />
over de campus van de Universiteit van<br />
<strong>Tilburg</strong> loopt, valt het meteen op: veel<br />
Aziatische jongeren en overal groepjes<br />
studenten die in het Engels met elkaar<br />
praten. Het is Welcome Week, de introductieweek voor<br />
buitenlandse studenten. Sommige nemen deel aan<br />
een uitwisselingsprogramma, waarbij ze een deel<br />
van hun studie in <strong>Tilburg</strong> volgen, andere beginnen<br />
aan een volledige bachelor- of masteropleiding.<br />
Van alle voltijds bachelor- en masterstudenten aan<br />
de Universiteit van <strong>Tilburg</strong> heeft zo’n zeven procent<br />
een buitenlandse nationaliteit. Bijna tweederde<br />
hiervan komt van buiten de EU. Vergeleken met<br />
andere Nederlandse universiteiten steekt <strong>Tilburg</strong><br />
er niet bovenuit. Maar het is een beetje appels met<br />
peren vergelijken. Technische opleidingen zijn veel<br />
eerder begonnen met een Engelstalig curriculum en<br />
‘talige’ universiteiten heb<strong>ben</strong> vanzelf meer buiten-<br />
unTil feaTure ■<br />
TilBurg<br />
BegeefT Zich op<br />
inTernaTionale<br />
markT<br />
landse connecties. Desondanks heeft <strong>Tilburg</strong> zijn<br />
ambities opgeschroefd. Het uiteindelijke doel is dat<br />
de instroom bij Engelstalige bacheloropleidingen<br />
voor 25 procent uit buitenlanders bestaat. Voor de<br />
Engelstalige masteropleidingen ligt dat streefpercentage<br />
op maar liefst 50 procent.<br />
De grote faculteiten in <strong>Tilburg</strong> bieden allemaal<br />
Engelstalige masters aan. Een Engelstalige bacheloropleiding<br />
volgen, kan alleen bij Economie &<br />
Bedrijfswetenschappen en Geesteswetenschappen.<br />
<strong>In</strong> 2011 starten Rechtswetenschappen en Sociale<br />
Wetenschappen daar ook mee. Een jaar eerder zal<br />
de kleine faculteit Katholieke Theologie haar eerste<br />
Engelstalige master aanbieden, gericht op een<br />
‘nichemarkt’ van vooral Duitse en Oost-Europese<br />
studenten.<br />
Van alle niet-Engelstalige landen heeft Nederland<br />
de meeste Engelstalige opleidingen. Elke universiteit<br />
stort zich op de buitenlandse student. Waarom<br />
| 1-2009 19<br />
→
20 1-2009 |<br />
Over de hele wereld kiezen miljOenen studenten ervOOr in<br />
een ander land hOger Onderwijste vOlgen.<br />
de een gaat vOOr de beste kwaliteit, de ander<br />
ervaart in eigen land een capaciteitsprObleem.<br />
eigenlijk? Het op peil houden van de studentenpo-<br />
pulatie wordt vaak genoemd, vanwege de vergrij-<br />
zing. Toch is dat niet de belangrijkste reden, stelt<br />
Hans-Georg van Liempd, afdelingshoofd <strong>In</strong>ternational<br />
Office van de UvT: “Onderwijs is door de<br />
globalisering een product geworden. Over de hele<br />
wereld kiezen miljoenen studenten ervoor in een<br />
ander land hoger onderwijs te volgen. De een gaat<br />
voor de beste kwaliteit, de ander ervaart in eigen<br />
land een capaciteitsprobleem. <strong>In</strong> China bijvoorbeeld<br />
overstijgt de vraag naar goed wetenschappelijk<br />
onderwijs ruimschoots het aanbod. Duitse studenten<br />
kiezen vaak voor Nederland omdat bij ons voor<br />
bepaalde studies geen numerus fixus geldt.” Er ligt<br />
dus een markt open en niets doen met die vraag<br />
is simpelweg dom. Zeker omdat aan gasten van<br />
buiten de EU ook nog wat te verdienen valt. Maar<br />
hoe krijg je die student uit China, Pakistan of de VS<br />
naar jóuw universiteit? Dat blijkt een kwestie van<br />
netwerken, mond-tot-mond reclame en een lange<br />
adem. Recruiters uit <strong>Tilburg</strong> bezoeken over de hele<br />
wereld scholen en beurzen, vaak vergezeld van buitenlandse<br />
studenten en alumni. Ook wordt de open<br />
dag in <strong>Tilburg</strong> prominent aangekondigd. “Want<br />
wie onze campus eenmaal heeft gezien, is meestal<br />
verkocht”, weet Van Liempd.<br />
Als puntje bij paaltje komt, is het vaak de familie<br />
die de doorslag geeft. De goede reputatie van de<br />
UvT in Turkije, Bulgarije en China komt vooral<br />
doordat bekenden uit eigen ervaring zich positief<br />
over <strong>Tilburg</strong> uitlaten. Het is dus belangrijk de al<br />
aanwezige student goed te bedienen. Het actieplan<br />
internAtiOnAle studenten vinden uvt<br />
gOed gAstheer<br />
Zittende buitenlandse studen-<br />
ten zijn positief over tilburg. <strong>In</strong><br />
de <strong>In</strong>ternational student Baro-<br />
meter, waaraan 81 instellingen<br />
uit de hele wereld meededen,<br />
presteert de universiteit<br />
goed vergeleken met andere<br />
nederlandse instellingen. de<br />
onderdelen die eruit springen<br />
zijn ‘arrival’ (90% is tevreden;<br />
landelijk 81%) en ‘support’<br />
(88% is tevreden; landelijk<br />
83%). op het gebied van ‘visaadvies’<br />
is tilburg zelfs nummer<br />
1 in nederland en de nummer<br />
3 van alle deelnemende<br />
instellingen. verbeterpunten<br />
zijn er ook, zoals de kwaliteit<br />
en kosten van huisvesting,<br />
loopbaanbegeleiding en de<br />
prijs/kwaliteitverhouding van<br />
de catering.<br />
OOk Alumnibeleid internAtiOnAliseert<br />
de uvt is deze zomer begonnen<br />
met het opstarten van<br />
een internationaal alumnibeleid.<br />
Meer nog dan de<br />
nederlandse student blijkt<br />
de buitenlandse student<br />
zich verbonden te voelen<br />
met de instelling waar hij<br />
zijn diploma heeft gehaald.<br />
<strong>In</strong>ternationale alumni blijven<br />
geïnteresseerd en willen op<br />
de hoogte blijven. Zo is er in<br />
china een alumnivereniging<br />
van studenten die in ons<br />
land gestudeerd heb<strong>ben</strong>.<br />
<strong>In</strong> navolging van andere<br />
universiteiten gaat tilburg<br />
ook bijeenkomsten en andere<br />
activiteiten in het buitenland<br />
organiseren. daarnaast<br />
worden digitale mogelijkheden<br />
onderzocht en komt<br />
er mogelijk een (deels)<br />
engelstalige versie van het<br />
alumnimagazine.<br />
Op weg naar een internationale campus is daarvoor een<br />
belangrijk middel. Het plan besteedt veel aandacht<br />
aan het stimuleren van dienstverlening, ondersteuning,<br />
Engelstaligheid bij álle medewerkers (“van<br />
kantinemevrouw tot hoogleraar”) en interculturele<br />
communicatie. Als een spin in het web houdt het<br />
<strong>In</strong>ternational Office zich sinds drie jaar bezig met<br />
een groot aantal coördinerende en adviserende<br />
activiteiten, onder meer op het gebied van internationale<br />
marketing. Gezien de ambitieuze doelstellingen<br />
voor de toekomst krijgt het marketingbeleid<br />
binnenkort een nieuwe impuls, afgestemd op de<br />
wensen en ideeën van de afzonderlijke faculteiten.<br />
→ Drempels verlagen<br />
<strong>In</strong>ternationalisering heeft twee kanten. Het gaat<br />
ook over Nederlandse studenten die (een deel van)<br />
hun opleiding in het buitenland doen. De animo<br />
daarvoor blijkt in het hele land niet groot. Jammer,<br />
vindt Hans-Georg van Liempd. “Een tijdje in het<br />
buitenland studeren is goed voor én je persoonlijke<br />
ontwikkeling en én je kansen op de arbeidsmarkt.<br />
Bij een multinational kom je echt niet meer binnen<br />
zonder internationale ervaring.” Dat weinig studenten<br />
het buitenlandse avontuur opzoeken, heeft<br />
veelal te maken met de angst voor studievertraging<br />
en extra kosten. Via een aantal maatregelen probeert<br />
<strong>Tilburg</strong> deze drempels te verlagen. Daarnaast<br />
moeten docenten hun studenten meer stimuleren,<br />
al lijken zij vanwege hun nóg lagere mobiliteit niet<br />
de meest aangewezen inspiratiebron. Het is daarom<br />
de bedoeling dat ook docenten vaker naar het buitenland<br />
afreizen. Want goed voorbeeld doet goed<br />
volgen. ■
→<br />
column Jan renkema ■<br />
Weet u Wat u niet Weet?<br />
Mijn vader zei al dat de ‘kweek- niet kenden. ‘Dialectica’ natuurlijk. met dialectica (zeg maar: ‘de kunst<br />
school’ van vroeger meer waard was <strong>Ik</strong> vertelde er wat over, en verwees van het redeneren’). Ze wisten niet<br />
dan een academische studie van nu. ze via hun mobiele telefoon naar dat ze iets niet wisten.<br />
Vreemd eigenlijk. Want economi- wikipedia en nog betere sites. Maar Terug naar de vraag: daalt het peil?<br />
sche theorieën, nanotechnologie nu komt het.<br />
Het antwoord is ‘ja’. Met deze toevoe-<br />
en internet zijn niet ontwikkeld op - Verder alles duidelijk? Echt?<br />
ging: het peil daalt volgens de crite-<br />
de kweekschool. Toch steekt het - OK, kun jij dan even zeggen wat ‘reria van de oudere generatie. Dat is<br />
verjaardagsfeestgemopper over het torica’ is? Je moet het in je bachelor altijd zo geweest. Ook in de oudheid<br />
dalende peil van studenten en aca- zijn tegengekomen.<br />
klaagde men dat de jeugd zo weinig<br />
demische studies steeds opnieuw de - Ja, dat weet ik, dat is ehm, ehm wist. Maar er lijkt iets anders aan de<br />
kop op, bijvoorbeeld onder alumni. een vraag waarop je geen nee mag hand. Vroeger was de bron van wijs-<br />
Wat is er waar van dit gemopper? <strong>Ik</strong> zeggen.<br />
heid dat je wist wat je nog allemaal<br />
denk dat er iets anders aan de hand - Ah, je bedoelt misschien de retori- niet wist. Nu lijkt het erop - wellicht<br />
is: Weet ú wat u niet weet?<br />
sche vraag. Maar dan kan je definitie door alle data op internet – dat de<br />
Stelt u zich voor, het eerste college beter. Iemand anders? (stilte, zo’n jongere generatie minder weet wat<br />
met dertig master-studenten Com- ik-dacht-dat-ik-het-wist stilte) Goed, ze nog niet weet. Kijk, daarom vind<br />
municatiewetenschap. Zij moeten maar verder is deze zin duidelijk? ik doceren zo prachtig. Die geïnteres-<br />
leren om op basis van wetenschappe- Echt? Kan iemand mij vertellen wat seerde studenten verzanden zonder<br />
lijke inzichten teksten te analyseren, ‘paradigmatisch’ betekent?<br />
mijn vragen al direct in de eerste zin.<br />
ter voorbereiding op bijvoorbeeld een - Drie studenten vragen het woord Ze heb<strong>ben</strong> mij nodig (hoop ik) om<br />
functie als voorlichter. Zij weten nog met een blik van ik-<strong>ben</strong>-slimmer- inzicht te krijgen in de wetenschap.<br />
niet wat u – door studie of levenserdan-je-denkt. Bijna in koor roepen<br />
varing – al wel weet: hoeveel er mis ze: Dat heeft iets te maken met Jan Renkema, hoogleraar Tekstkwaliteit<br />
kan gaan in teksten. We behandelden tegenspraak.<br />
een zin die (verkort) als volgt luidde: - Tegenspraak? Oh, jullie bedoelen PS<br />
Er bestaat een paradigmatische kloof tussen ‘paradox’. Maar dat is geen tegen- Mijn overbuurvrouw, lerares levensbe-<br />
retorica en dialectica.<br />
spraak, dat is een bijzonder type schouwing, vertelde dat ze van een ‘best<br />
Dit vooraf: geen kwaad woord over tegenstrijdigheid, namelijk een wel goede’ leerlinge in 3 havo het volgende<br />
mijn studenten: ze willen iets<br />
schijnbare tegenstrijdigheid.<br />
antwoord had gekregen op de vraag: Wat is<br />
bereiken en konden ook hun eigen Dus deze groep studenten destil- naastenliefde? “Juf, dat is dat jij wel verliefd<br />
leerdoel formuleren. <strong>Ik</strong> vroeg ze om leerde uit deze eerste zin dat een <strong>ben</strong>t op iemand anders maar die ander niet<br />
de woorden aan te strepen die ze retorische vraag in tegenspraak is op jou.”<br />
foto: erik van de Burgt<br />
| 1-2009 21
Foto: Kasper van’t HoFF<br />
22 1-2009 |<br />
China<br />
Het aantal buitenlandse studenten in <strong>Tilburg</strong><br />
groeit. Maar hoe bevalt het ze hier en waar<br />
komen ze terecht? <strong>In</strong> deze rubriek vertelt<br />
een internationale alumnus over zijn of haar<br />
ervaringen op de UvT en in Nederland. Deze<br />
keer Lingxiao Qu. Zij behaalde tussen 2002<br />
en 2006 de bachelor <strong>In</strong>ternational Economics<br />
and Finance en de master <strong>In</strong>vestment Analysis.<br />
Tegenwoordig staat zij als projectmanager<br />
op de loonlijst bij De Lage Landen. <strong>In</strong><br />
2008 werkte Lingxiao als NOC-assistent op<br />
de Olympische Spelen, waar ze het Nederlandse<br />
Olympische zeilteam begeleidde.<br />
from ... with love
until alumni internationaal ■<br />
‘ Klein lanD met grote<br />
multinationalS’<br />
Wie door de netherlands alumni network in China wordt<br />
uitgeroepen tot distinguished alumni of the year heeft zich<br />
onderscheiden. Dat geldt zeker voor lingxiao Qu. Deze alumna<br />
schreef samen met haar moeder Shuling Zhang Green Tea, Red<br />
Tulips. in dit openhartige boek op basis van wederzijdse e-mails,<br />
beschrijft ze de ervaringen van een Chinese student in nederland.<br />
Nederland is vast niet het eerste land waar een Chinese aan<br />
denkt, als ze in het buitenland wil gaan studeren. Waarom koos<br />
je voor ons land?<br />
“<strong>Ik</strong> wilde studeren in het Westen en heb research<br />
gedaan naar verschillende landen en universiteiten.<br />
Wat me in Nederland aansprak, is dat er<br />
veel multinationals en gerenommeerde kleinere<br />
bedrijven zijn gevestigd. Opmerkelijk voor een klein<br />
land.”<br />
Hoe kijk jij terug op jouw tijd in <strong>Tilburg</strong>?<br />
“De studenten zijn ambitieus en enthousiast en<br />
de docenten professioneel. Na vier jaar studie had<br />
ik voldoende kennis opgedaan om aan het werk<br />
te gaan. Toch heb ik het meeste geleerd buiten de<br />
collegezaal. Hoogtepunt was de publicatie van mijn<br />
in het Chinees geschreven boek Love without distance,<br />
waarvan Green Tea, Red Tulips een Engelse versie is.<br />
Verder heb ik, naast mijn studie gewerkt als PRassistent<br />
bij de VN in Spanje en als promotor van de<br />
UvT in China.”<br />
En waarom <strong>ben</strong> je in Nederland blijven hangen?<br />
“<strong>Ik</strong> heb het geluk gehad om een gewild traineeship<br />
binnen te halen bij De Lage Landen. Bovendien<br />
heb ik hier veel goede vrienden wonen, dus het was<br />
geen moeilijke beslissing om mijn carrière hier<br />
te starten. De kennis die ik op de universiteit in<br />
<strong>Tilburg</strong> heb opgedaan, helpt mij de visie en strategieën<br />
van het senior management te begrijpen.”<br />
Wat trekt je in ons land?<br />
“Nederland is zeer georganiseerd en schoon. Het<br />
is een goede uitvalsbasis om de rest van Europa te<br />
verkennen en om naar de VS te reizen. <strong>In</strong> China zijn<br />
vooral collectieve normen belangrijk, terwijl hier<br />
het individu en zijn of haar ontwikkeling voorop<br />
staan.”<br />
Wat is volgens jou typisch Nederlands?<br />
“Kamperen. Jullie trokken deze zomer weer massaal<br />
naar Frankrijk en Italië. <strong>Ik</strong> las dat veel mensen hun<br />
eigen eten meenemen en zag het voor me: auto’s<br />
volgepakt met Albert Heijn-voedsel! Volgens mij leer<br />
je een land pas goed kennen door het plaatselijke<br />
voedsel uit te proberen. <strong>Ik</strong> houd bijvoorbeeld erg van<br />
frikadellen, frietspeciaal, appeltaart en wafels.<br />
Ook <strong>ben</strong> ik onder de indruk van jullie natuurliefde.<br />
Jullie maken fietstochten en heb<strong>ben</strong> plezier in buitensporten<br />
zoals voetbal.”<br />
Zijn er onderdelen in de Nederlandse cultuur die jij bewondert?<br />
“Nederlanders gaan slim met geld om zowel in<br />
zaken als het huishouden. Ook fietsen ze veel en<br />
dat is in de huidige tijd van goed omgaan met het<br />
milieu erg positief. <strong>Ik</strong> verbaas me er nog steeds over<br />
dat ondanks de afstand, slecht weer, hoge hakken<br />
of een net pak, jullie de fiets pakken. Zelfs politici<br />
doen dat.”<br />
En wat kunnen Nederlanders van Chinezen leren?<br />
“Een nauwere familieband te onderhouden. Chinezen<br />
gaan veel vaker op bezoek bij hun ouders en<br />
respect voor ouderen en zorgen voor jongeren staat<br />
hoog in het vaandel. <strong>In</strong> China zijn de familiebanden<br />
heel nauw. En eten is daar een manier om het<br />
leven te vieren met mensen van wie je houdt.”■<br />
| 1-2009 23
24 1-2009 |<br />
AfshinE
until interview alumnus ■<br />
Hij vluchtte op 16-jarige leeftijd uit<br />
iran, zwierf zes jaar door Pakistan<br />
en afghanistan en kwam toen naar<br />
nederland. Daar rondde hij aan de<br />
toenmalige KuB in minder dan zes jaar<br />
tijd, drie studies af. inmiddels is afshin<br />
ellian (1966) bekend van het publieke<br />
debat over de politieke islam en moet hij,<br />
treurig genoeg, worden beveiligd. Over<br />
het warme welkom van een uitgenodigd<br />
vluchteling. ‘ik <strong>ben</strong> opnieuw geboren in<br />
nederland en groeide op in tilburg.’<br />
lliAn<br />
tekst: Corona De wert<br />
fotografie: miChel Campfens<br />
Over de universiteit die hem de kans gaf<br />
om zich te ontwikkelen spreekt Afshin<br />
Ellian nog altijd met warmte. “Iedereen,<br />
van de rector tot docenten en medestudenten,<br />
beschouwde ik als vriend. <strong>Ik</strong> wist<br />
dat ik een beroep op ze kon doen als ik een<br />
probleem zou heb<strong>ben</strong>, en was er zeker van<br />
dat ze me dan zouden helpen.”<br />
<strong>In</strong> 1983 ontvluchtte hij het regime van Ayatolla<br />
Khomeiny en zwierf door Pakistan<br />
en Afghanistan. Zes jaar later zette hij<br />
als uitgenodigd politiek vluchteling voet<br />
op Nederlandse bodem, een VN-status die<br />
voelde als extreme luxe. “Het gaf mij het<br />
gevoel dat ik voor het eerst ergens welkom<br />
was. Alleen al het woord ‘uitgenodigd’!<br />
Toen ik aankwam op Schiphol, gaf iemand<br />
me een hand en heette me welkom namens<br />
de overheid. Dat was ongelooflijk! <strong>Ik</strong><br />
<strong>ben</strong> er nog steeds dankbaar voor.”<br />
→ Sigaretje<br />
Nadat hij voet op Nederlandse bodem had<br />
gezet wilde hij rechten gaan studeren in<br />
Leiden – de stad waar hij anno 2009 aan de<br />
‘ De universiteit<br />
was een veilig<br />
thuis. het was<br />
mijn stam.’<br />
universiteit werkt. Maar de studieadviseur<br />
in die stad vond zijn beheersing van de<br />
taal onvoldoende. “<strong>Ik</strong> had in zes maanden<br />
tijd de Nederlandse taal geleerd en voerde<br />
zonder tolk het gesprek. Maar de studieadviseur<br />
ontraadde mij die keuze, mijn<br />
beheersing van de taal zou een probleem<br />
zijn. Ze drong erop aan de studie Medicijnen<br />
voort te zetten die ik in Kabul had<br />
afgebroken.”<br />
Vrienden vertelden hem over de <strong>Tilburg</strong>se<br />
universiteit. De ontvangst daar was totaal<br />
anders. “De studieadviseur bood me een<br />
kopje koffie aan en we rookten samen een<br />
sigaretje. Hij complimenteerde mij voor<br />
mijn Nederlands. De taal stond inschrijving<br />
aan de juridische faculteit niet in<br />
de weg. Natuurlijk moest ik ook hier een<br />
taaltoets halen maar daarna was het snel<br />
geregeld: in een maand tijd kon ik me<br />
inschrijven.”<br />
Zijn voorkeur voor rechten werd ingegeven<br />
door nieuwsgierigheid. “Wat is het recht?<br />
Waarom slaan jullie elkaar niet de hersens<br />
in? Mijn belangstelling ontstond natuur-<br />
| 1-2009 25<br />
→
ProF. dr. aFShin ellian (1966) is<br />
rechtsgeleerde, filosoof en dichter en<br />
bekend van het publieke debat over de<br />
politieke islam. hij studeerde aan de<br />
Universiteit van tilburg, toen nog KUB,<br />
van 1990 tot 1996 en rondde in die tijd<br />
drie studies af: strafrecht, volkenrecht<br />
en filosofie. in 1997 werd hij aangesteld<br />
als aio aan de tilburgse rechtenfaculteit<br />
en in 2003 promoveerde hij op een<br />
onderzoek naar de politieke transitie<br />
van Zuid-afrika. een thema dat, naast<br />
zijn wetenschappelijke interesse, ook<br />
raakvlakken heeft met zijn persoonlijke<br />
geschiedenis. in iran, zijn geboorteland,<br />
is hij namelijk de tirannie van ayatollah<br />
Khomeini ontvlucht. tegenwoordig werkt<br />
ellian als hoogleraar Sociale cohesie,<br />
burgerschap en multiculturaliteit aan<br />
de Universiteit van leiden. ook heeft hij<br />
diverse dichtbundels op zijn naam staan<br />
en is hij columnist voor NRC Handelsblad<br />
en blogt hij voor Elsevier.<br />
26 1-2009 |<br />
lijk niet vanuit een neutrale positie. <strong>Ik</strong> had<br />
veel onrecht gezien en meegemaakt. <strong>In</strong><br />
mijn eerste jaar begon ik met strafrecht.<br />
Tot drie, vier uur ’s nachts zat ik casussen<br />
te vertalen, aanvankelijk gehinderd door<br />
lastige vaktermen. <strong>Ik</strong> ontmoette steeds<br />
betrokken docenten die het mij wilden<br />
uitleggen. Mijn zelfvertrouwen groeide: ik<br />
haalde in die eerste maanden een 7, een 8,<br />
zelfs een 9,5 en ging als een trein. Toen ik<br />
mijn propedeuse afsloot met de toevoeging<br />
‘met genoegen’ wist ik: vanaf nu volgt drie<br />
jaar technische verdieping. Dat vond ik te<br />
licht. <strong>Ik</strong> wilde ook nieuwe dingen leren.<br />
Daarom <strong>ben</strong> ik er twee studies bij gaan<br />
doen: volkenrecht en filosofie.”<br />
→ Fenomeen<br />
Tussen de aankomst in Nederland en de<br />
inschrijving aan de <strong>Tilburg</strong>se universiteit<br />
zat krap een jaar. Alles was nieuw in die<br />
tijd. Ellian beschrijft zijn indrukken in<br />
de essaybundel ‘Brieven van een Pers’ uit<br />
2005: <strong>Ik</strong> keek naar het gras en de groenheid ervan<br />
raakte me. De rust, de vreedzaamheid van het<br />
bestaan. Als ik langs een café liep, zaten de mensen<br />
allemaal te drinken: ze kleedden zich zoals ze zelf<br />
‘Toen ik aankwam op Schiphol, gaf iemand<br />
me een hand en heeTTe me welkom namenS<br />
de overheid. daT waS ongelooflijk!’<br />
wilden. En iedereen praatte … hárd vooral. Niemand<br />
fluisterde. Ze waren nergens bang voor.(..) <strong>Ik</strong> was<br />
verbaasd, ontroerd, geschokt zelfs.<br />
Belangrijk voor Ellian in zijn studietijd<br />
was het tutoraat. “Ouderejaars studenten<br />
maakten me wegwijs op de universiteit<br />
en daarbuiten. Het werden vrienden, een<br />
aantal van hen zie ik nu nog. <strong>Ik</strong> volgde<br />
vaak tot in de avonduren hoor- en werkcolleges.<br />
Tijdens de koffiepauzes rookte ik<br />
shagjes met medestudenten in de kelder<br />
van gebouw A.”<br />
“<strong>Ik</strong> gebruikte mijn tijd efficiënt. Studeren<br />
gaat ook om het kennen van technieken,<br />
keuzes maken, plannen, discipline. Elke<br />
zondag besteedde ik aan het voorbereiden<br />
van colleges, soms wel 15 uur op een dag.<br />
Die voorbereiding bespaarde uiteindelijk<br />
tijd omdat ik zo het maximale uit de colleges<br />
kon halen.”<br />
“’s Avonds, niet elke avond, ging ik met<br />
vrienden naar het café om te praten en bier<br />
te drinken. <strong>Ik</strong> was een beetje een fenomeen.<br />
Vanwege mijn afkomst en omdat ik de<br />
taal zo goed sprak en goede cijfers haalde.<br />
Aansluiting? Ach, met een paar biertjes op,<br />
ontstaat ook de belangstelling. Als er al een<br />
afstand was in beleving, dan werd die overbrugd<br />
door het enorme besef van de Tweede<br />
Wereldoorlog, dat maakte mijn ervaringen<br />
voor medestudenten herkenbaar.”<br />
→ FanatiSme<br />
Als je eenmaal zo’n mooie, geweldige plek hebt<br />
gevonden, ga je je niet afvragen of je nieuwe land<br />
misschien ook ellende kent. Dat deed ik in eerste<br />
instantie ook niet. (Brieven van een Pers, 1995). Die<br />
houding is veranderd. Ellian is inmiddels<br />
in Nederland en daarbuiten bekend om<br />
zijn ongezouten mening over de politieke<br />
islam. 9/11 markeerde de omslag: “Het<br />
fanatisme kwam in onze samenleving. De<br />
islam heeft enkele militante aspecten die<br />
tot problemen kunnen leiden in veiligheid<br />
en integratie. Om terrorisme aan te pakken<br />
moet je nieuwe wetten creëren”.<br />
Ellian heeft fans én tegenstanders. Zijn<br />
omstreden optreden heeft er toe geleid dat<br />
hij permanent wordt bewaakt omdat hij<br />
doelwit is van terroristische groeperingen.<br />
Dramatisch vindt hij dat. “<strong>Ik</strong> <strong>ben</strong> gevlucht<br />
voor de fanatici die me nu opnieuw bedreigen.<br />
<strong>In</strong>eens <strong>ben</strong> je de onschuldige vrijheid<br />
kwijt van de fiets pakken en naar het café<br />
gaan. <strong>Ik</strong> vind het heel erg dat mensen de<br />
ernst daarvan niet beseffen. <strong>Ik</strong> kan me<br />
voorstellen dat je het niet eens <strong>ben</strong>t met<br />
Geert Wilders, maar het is zorgelijk dat<br />
een parlementariër met zoveel bewaking<br />
moet rondlopen. Je kunt je afvragen of<br />
we niet steviger moeten opkomen voor<br />
bedreigde mensen. Niet voor hun opvattingen,<br />
maar voor de vrijheid.”<br />
“<strong>Ik</strong> <strong>ben</strong> opnieuw geboren in Nederland<br />
en groeide op in <strong>Tilburg</strong>. <strong>Ik</strong> leerde er bij<br />
wijze van spreken lezen en schrijven. De<br />
universiteit heeft een enorme bijdrage<br />
geleverd aan wie ik nu <strong>ben</strong>. Dat begint bij<br />
de studieadviseur en eindigt bij de afstudeercommissie<br />
waar ik discussieerde met<br />
Hirsch Ballin omdat ik het totaal oneens<br />
was met een stellingname in zijn oratie.<br />
Hij stelde vragen en luisterde geduldig<br />
naar mijn antwoorden, voerde op een open<br />
manier discussie. Na afloop sprak hij de<br />
hoop uit dat de universiteit mij een baan<br />
zou aanbieden. Een oefening in tolerantie:<br />
je kunt het oneens zijn en elkaar toch het<br />
goede toewensen en zelfs bevriend raken.<br />
Uiteindelijk heb ik me overigens tot de opvatting<br />
van Hirsch Ballin bekeerd. Wetenschap<br />
betekent ook: ontdekken dat je geen<br />
gelijk hebt en dat openlijk toegeven.”<br />
Keert Ellian nog eens terug naar de Universiteit<br />
van <strong>Tilburg</strong>? “<strong>Ik</strong> heb het gevoel<br />
dat ik er waarschijnlijk zal sterven. <strong>Ik</strong> <strong>ben</strong><br />
er bijna zeker van dat ik ooit in <strong>Tilburg</strong> zal<br />
terugkomen, misschien om een dag of wat<br />
hoorcolleges te geven. Dan blijf ik er tot<br />
mijn dood.” ■
Vriendendag Cob<strong>ben</strong>hagen<br />
Het DNA vAN tilburg<br />
oNtrAfelD<br />
<strong>Tilburg</strong>, waar zoveel Vrienden van Cob<strong>ben</strong>hagen heb<strong>ben</strong> gestudeerd,<br />
wat is dat eigenlijk voor een stad? Hoe zit het ‘DNA’<br />
in elkaar, en komt dat overeen met het imago? Die vraag stond<br />
centraal tijdens de vriendendag op 22 april. Na een betoog,<br />
rondleiding en discussie was één ding helder: <strong>Tilburg</strong> heeft<br />
veul (sic) te bieden.<br />
Burgemeester Ruud Vreeman<br />
begon de vriendendag met zijn<br />
‘Verhaal van de Stad’. Hierin<br />
wordt <strong>Tilburg</strong> vergeleken met<br />
andere steden die in de jaren ’60<br />
en ’70 met grote werkloosheid<br />
en verval te maken kregen door<br />
het verdwijnen van industrie.<br />
Waarom is <strong>Tilburg</strong> beter en sneller<br />
opgekrabbeld dan die andere<br />
steden? Vreeman betoogde dat<br />
dit deels in het DNA van de stad<br />
zit. Ondernemerschap, informele<br />
netwerken, chauvinisme, improvisatie,<br />
kennisinfrastructuur,<br />
bereidheid tot samenwerking,<br />
vakmanschap; het zit <strong>Tilburg</strong><br />
al vanaf de wolindustrie in de<br />
genen.<br />
Kenmerkend voor de stad is<br />
ook de confrontatie tussen het<br />
moderne en het oude, tussen<br />
het volkse en het hoog culturele.<br />
Daarnaast is er een voortdurende<br />
instroom van jonge mensen, onder<br />
wie steeds meer buitenlandse<br />
studenten. Dat zorgt voor dynamiek<br />
en een mix van culturen.<br />
→ Veenbrand<br />
Vreeman vergelijkt de <strong>Tilburg</strong>se<br />
ontwikkeling met een veenbrand:<br />
het smeult en fikt overal, en dat<br />
foTo: HArry VAN DEr HEiJDEN<br />
blijft maar doorgaan. Het stikt<br />
van het talent. Wel is het zaak<br />
om afgestudeerden meer aan de<br />
stad te binden. En het blijft hard<br />
werken aan het imago, want dat<br />
reflecteert nog onvoldoende de<br />
sterke identiteit. Bij veel mensen<br />
gaat bij de naam <strong>Tilburg</strong> geen belletje<br />
rinkelen. Maar het is al beter<br />
dan vroeger; in 2002 was <strong>Tilburg</strong><br />
voor de gemiddelde Nederlander<br />
compleet non-descript. <strong>In</strong> 2007<br />
associeert een derde de stad met<br />
termen als ondernemend, vernieuwend<br />
en actief.<br />
Tijdens de vriendendag werd<br />
ook een bezoek gebracht aan het<br />
Textielmuseum. Het ‘klassieke’<br />
gedeelte toont textielmachines,<br />
stoommachine en geschiedenis.<br />
<strong>In</strong> het textiellab werken machinebouwers<br />
met softwareontwikkelaars,<br />
ontwerpers en kunstenaars<br />
aan nieuwe materialen en<br />
technieken. Ook hier vinden oud<br />
en modern elkaar; representatief<br />
voor de <strong>Tilburg</strong>se identiteit.<br />
→ Fabriekspanden<br />
<strong>In</strong> het oude Zwijsenpand, nu een<br />
bolwerk van ateliers, bracht vertegenwoordigers<br />
uit het onderwijs,<br />
politiek en cultuur samen.<br />
Het forum en de zaal kwamen<br />
met verschillende statements: zet<br />
in op cultuur, biedt betaalbare<br />
ateliers, <strong>ben</strong>ut oude fabriekspanden,<br />
heb aandacht voor ambacht<br />
en vakmanschap, geloof in<br />
maakbaarheid en blijf als stad<br />
vooral jezelf. De slotconclusie:<br />
<strong>Tilburg</strong> heeft niet álles te bieden,<br />
maar wel heel veul!<br />
‘Het Verhaal van de Stad’ staat op www.<br />
tilburg.nl (het college → burgemeester<br />
Vreeman).<br />
Vrienden Van Cob<strong>ben</strong>hagen<br />
Deze vriendenkring werd in 1993 opgericht en organiseert activiteiten voor<br />
alumni en andere mensen die zich verbonden weten aan de universiteit. De<br />
naamgever, prof.dr. M.J.H. Cob<strong>ben</strong>hagen, was de eerste hoogleraar van de<br />
Economische Hogeschool, de verre voorloper van de Universiteit van <strong>Tilburg</strong>.<br />
Meer over deze vereniging vindt u op: www.uvt.nl/alumni/spcvrienden.html<br />
until alumni nieuws ■<br />
Elk voor- en najaar<br />
organiseren de<br />
Vrienden van<br />
Cob<strong>ben</strong>hagen<br />
de zogenaamde<br />
'vriendendag'.<br />
Gastheer ditmaal<br />
was de gemeente<br />
<strong>Tilburg</strong>.<br />
| 1-2009 27<br />
→
28 1-2009 |<br />
uNiversiteit HAAlt bANDeN<br />
met AlumNi AAN<br />
Via het Universiteitsfonds probeert de Universiteit van <strong>Tilburg</strong><br />
de banden met alumni te versterken. Doel: hechte partnerschappen,<br />
waar de beide partners elkaar over en weer meer te<br />
bieden heb<strong>ben</strong>. Bij de rechtenfaculteit start een proefproject<br />
dat moet helpen bij het opzetten van zogeheten ‘friendraising’.<br />
Het Universiteitsfonds van de<br />
UvT verwerft steun – in natura en<br />
in geld – voor onder meer innovatief<br />
onderzoek en onderwijs én<br />
voor activiteiten. Ook bijdragen<br />
van alumni zelf, zijn daarbij van<br />
harte welkom. Om meer toe te<br />
groeien naar een Angelsaksische<br />
situatie – waar alumni zeer nauw<br />
betrokken zijn bij hun Alma<br />
Mater – moeten de banden verder<br />
worden aangehaald. Een eerste<br />
stap die daartoe wordt genomen<br />
is het achterhalen van actuele<br />
adressen. Volgens directeur<br />
Nicole Fouchier van het Universiteitsfonds<br />
beschikt de universiteit<br />
inmiddels over de juiste<br />
naam- en adresgegevens van<br />
achtduizend van de naar schatting<br />
veertigduizend <strong>Tilburg</strong>se<br />
alumni. “Het verzamelen en digitaliseren<br />
van de overige adressen<br />
is een enorme klus. Maar het<br />
is nodig om onze alumni, veel<br />
actiever en gerichter te gaan<br />
<strong>ben</strong>aderen en bij activiteiten te<br />
betrekken. Veel alumni, zeker<br />
de wat oudere, zijn vaak bereid<br />
om de universiteit te steunen.<br />
Ook financieel”, denkt Fouchier<br />
die zich er terdege van bewust is<br />
dat daar wel iets tegenover moet<br />
staan. “Je zult ze wel iets moeten<br />
bieden. Daarom willen we graag<br />
op het netvlies krijgen waar onze<br />
alumni, afhankelijk van hun<br />
levens- en loopbaanfase, behoefte<br />
aan heb<strong>ben</strong>. Misschien zijn dat<br />
masterclasses over een onderwerp<br />
dat in hun beroepspraktijk<br />
speelt. Of wellicht bestaat er<br />
behoefte aan het aanbieden van<br />
bijvoorbeeld netwerkfaciliteiten.<br />
Dat zullen alumni ons zelf moeten<br />
vertellen.”<br />
buitenlands talent, mede dankzij alumni<br />
Vanuit haar maatschappelijke betrokkenheid maakt het universiteitsfonds het onderwijs op<br />
de uvt ook toegankelijk voor talentvolle buitenlandse studenten die hiervoor zelf de middelen<br />
niet heb<strong>ben</strong>. met ingang van dit collegejaar loopt er daarom een bijzondere student rond op de<br />
campus: de zuid-afrikaanse janeke thumbran. zij volgt de eenjarige masteropleiding Communication<br />
and information sciences: een pilotversie van de opleiding, die officieel pas vanaf<br />
2010/2011 volledig in het engels zal worden aangeboden. janeke is afkomstig van de university<br />
of pretoria (een partneruniversiteit van de uvt), en ontvangt de beurs – die mede mogelijk is<br />
gemaakt dankzij giften van alumni – vanwege het honderdjarig bestaan van de zuid-afrikaanse<br />
instelling. janeke houdt een weblog bij: www.uvt.nl/beurszuidafrika.<br />
colofon<br />
Until is een periodieke uitgave van<br />
de Universiteit van <strong>Tilburg</strong> en de<br />
Stichting Professor Cob<strong>ben</strong>hagen.<br />
Dit magazine beoogt de banden<br />
met alumni te versterken. Gehele<br />
of gedeeltelijke overname van<br />
artikelen is alleen toegestaan na<br />
schriftelijke toestemming van de<br />
hoofdredacteur.<br />
uitgever<br />
<strong>University</strong> office, Communicatie,<br />
Universiteit van <strong>Tilburg</strong><br />
hoofdredactie<br />
Walther Verhoeven<br />
bladmanagement<br />
Tonke van de Ven<br />
redactieraad<br />
Jan Boelhouwer, Hein<br />
Coppes, Clemens van Diek,<br />
Dennis van Ham, Anne-Marie<br />
Hartog, Ewoud Jansen,<br />
Merlijn Jansen, roel Lauwerier,<br />
Annemeike Tan, Dieuwke van<br />
Turenhout, Huub Dekkers (gast)<br />
bladformule, redactie-<br />
coördinatie en eindredactie<br />
Joost Bijlsma<br />
(Magma Publicaties)<br />
art direction en vormgeving<br />
Patrick Hoogenberg (Curve bno)<br />
auteurs<br />
Tineke Bennema, Joost Bijlsma,<br />
Clemens van Diek, Philip Dröge,<br />
Quirijn Metz, Joost Peters Corien<br />
Prins, Jan renkema, Sara<br />
Terburg, José van de Waerden,<br />
Corona de Wert<br />
De rechtenfaculteit start dit<br />
najaar al met een proefproject:<br />
een telefooncampagne waarbij<br />
alumni actief worden <strong>ben</strong>aderd<br />
met de vraag waar hun wensen<br />
en behoeften liggen. “<strong>Ik</strong> <strong>ben</strong><br />
erg <strong>ben</strong>ieuwd wat dat oplevert.<br />
Ongetwijfeld biedt de proef aanknopingspunten<br />
voor de verdere<br />
ontwikkeling van relatiegerichte<br />
fondsenwerving, een fenomeen<br />
dat tegenwoordig ook wel bekendstaat<br />
als friendraising.”<br />
→ Wat is het uniVersiteitsFonds?<br />
Het Universiteitsfonds <strong>Tilburg</strong> is een<br />
initiatief dat het motto Understanding<br />
Society van de Universiteit van <strong>Tilburg</strong><br />
concretiseert. interactie en betrokkenheid<br />
met de samenleving zijn de sleutels<br />
voor een structurele bijdrage aan een<br />
betere samenleving.<br />
Het Universiteitsfonds slaat een brug<br />
tussen universiteit en maatschappij<br />
voor initiatieven die extra financiële<br />
steun nodig heb<strong>ben</strong> waarin de overheidsfinanciering<br />
niet (geheel) voorziet.<br />
op deze manier ontstaat een uitgebreid<br />
relatienetwerk, vindt waardevolle<br />
uitwisseling en overdracht van kennis<br />
en ervaring plaats en kunnen projecten<br />
financieel worden ondersteund.<br />
Wilt u meer weten over het Universiteitfonds<br />
<strong>Tilburg</strong> en de projecten die<br />
het ondersteunt of wilt u doneren,<br />
ga dan naar www.uvt.nl/universiteitsfonds<br />
of mail naar universiteitsfonds@uvt.nl<br />
fotografen<br />
Harry van der Heijden, Archief<br />
UvT, Kasper van ’t Hoff, Michel<br />
Campfens, Erik Verburgt, Ton<br />
Toemen, Sara Terburg<br />
druk<br />
Koninklijke BDU, Grafisch bedrijf<br />
redactieadres<br />
Postbus 90153<br />
5000 le <strong>Tilburg</strong><br />
meer informatie over<br />
alumni-activiteiten<br />
www.uvt.nl/alumni
Stelling op linkeDin<br />
‘<strong>Tilburg</strong>se alumni zijn te bescheiden.<br />
Dit verkleint hun carrièrekansen’<br />
“<strong>Ik</strong> zou bescheidenheid niet willen verwarren met een meer beleefde<br />
houding, die in het zuiden meer voorkomt dan in de Randstad.<br />
Deze houding verkleint misschien in bepaalde sectoren in<br />
het noorden de succeskansen, maar zeker niet in het buitenland,<br />
waar lompheid en overdreven ego’s niet scoren.”<br />
Cor Dücker, Head Business Development Southern Europe at Eurizon Capital<br />
“Onzin! Lijkt me echt een stelling van een groot gebekt iemand<br />
van boven de rivieren die nog steeds in de wijd verbreide misconceptie<br />
leeft, dat Brabanders verlegen contactgestoorde stiekeme<br />
mensen zijn die alleen los durven te gaan met Carnaval.”<br />
Jeffrey Beijnon, Senior Legal Officer at the Court of Justice in The Hague<br />
‘Niet de bescheidenheid kan zorgen voor verkleinde carrièrekansen,<br />
maar eerder dat wij <strong>Tilburg</strong>ers minder tijd besteden aan<br />
netwerken. <strong>In</strong> vergelijking met andere universiteiten, vooral<br />
ook in het buitenland, wordt hieraan relatief weinig aandacht<br />
besteed. Ook door de UvT zelf. Wij zoeken elkaar veel minder<br />
gericht op en weten elkaar minder goed te vinden.’<br />
Bart van Heeswijk, Partner at Bedrijfsvitaliteit.nl<br />
Duiventil<br />
→ Van polisboer tot gids in zorgland kopte<br />
het Brabants Dagblad in een artikel over het<br />
afscheid van mike leers als bestuursvoorzitter<br />
van CZ. Per 1 september heeft hij na<br />
35 jaar definitief afscheid genomen van de<br />
op twee na grootste zorgverzekeraar van<br />
Nederland.<br />
→ Dit jaar behaagde het Hare Majesteit om<br />
rené koeken (49) op te nemen in de orde<br />
van oranje Nassau voor zijn vele en gevarieerde<br />
bestuurlijke activiteiten, vooral in de<br />
foTo: SHUTTErSToCK<br />
Gemeente Zundert.<br />
→ De <strong>ben</strong>oeming van jan hommen (66) tot<br />
voorzitter raad van Bestuur van iNG zal weinig<br />
mensen zijn ontgaan. De media berichtten<br />
uitgebreid over deze UvT-alumnus, die zijn<br />
pensioen inruilde voor mogelijk een van de<br />
meest uitdagende functies van Nederland.<br />
→ roderiCk munsters is sinds 1 september<br />
de nieuwe topman van robeco. Munsters<br />
(45) was voorheen lid van de raad van bestuur<br />
van pensioenuitvoerder APG, de vermogens-<br />
WebWijzer↗<br />
until alumni nieuws ■<br />
Websites die mogelijk interessant zijn voor alumni<br />
van de universiteit van tilburg.<br />
→ linkedin.Com (tilburg uniVersity alumni)<br />
<strong>Tilburg</strong> <strong>University</strong> Alumni is een nieuwe groep op de bekende<br />
netwerksite Linkedin. Dit netwerk bestaat sinds<br />
enkele maanden en kent inmiddels zo’n 3900 leden.<br />
Via deze weg kunnen alumni met elkaar in contact<br />
komen en op de hoogte blijven van activiteiten. De<br />
redactie van Until zal hier regelmatig oproepen doen<br />
om op de hoogte te blijven wat alumni beweegt.<br />
→ mejudiCe.nl MeJudice is een initiatief van de<br />
<strong>Tilburg</strong>se economen Kees Koedijk en Harry van<br />
Dalen. Hoewel de site beoogt het publiek debat onder<br />
economen te stimuleren, richt die zich niet alleen op<br />
academische economen of beleidsmedewerkers.<br />
MeJudice streeft ernaar dat de bijdragen voor elke<br />
leek met interesse voor economische vraagstukken te<br />
begrijpen zijn. in september lanceerde MeJudice zijn<br />
eigen videokanaal MJtv.<br />
→ nanC.org.Cn Deze Engelstalige site van de<br />
Netherlands Alumni Network in China (NANC)<br />
is bedoeld voor iedereen die in Nederland heeft<br />
gestudeerd en nu in China woont. Via Linkedin kunnen<br />
geïnteresseerden zich aanmelden bij de discussiegroep.<br />
nieuWS uit De verenigingen<br />
EKSBiT<br />
Netwerkbijeenkomst<br />
‘Sourcing’<br />
Datum: november<br />
Locatie: nader te bepalen<br />
Meer informatie:<br />
info@eksbit.nl<br />
<strong>In</strong> de IT is outsourcing een begrip<br />
geworden. Wat doen we<br />
zelf en wat laten we uitvoeren<br />
door externe serviceproviders?<br />
Eksbit organiseert<br />
een inhoudelijke avond<br />
ondermeer in samenwerking<br />
met Eric Beulen, hoogleraar<br />
Global Sourcing bij de economische<br />
faculteit.<br />
DANTE<br />
Themabijeenkomst ‘Crisis’<br />
Datum: 6 oktober, 19.30 -<br />
21.00 uur<br />
Locatie: Campus UvT,<br />
Dantegebouw Dz3 en Dz4<br />
Meer informatie:<br />
dante@uvt.nl<br />
Tijdens deze thema-avond<br />
wil Dante een brug slaan<br />
tussen theorie en praktijk. Ze<br />
doen dit aan de hand van een<br />
actueel thema, namelijk de<br />
crisis. De avond spitst zich toe<br />
op enerzijds de economische<br />
crisis en anderzijds crisiscommunicatie. <br />
beheerder van een van ‘s werelds grootste<br />
pensioenfondsen, het ABP.<br />
→ De Universiteit van <strong>Tilburg</strong> verwelkomde<br />
zelf ook een alumnus in haar midden.<br />
Voormalig student fiscale economie, huub<br />
dekkers (38) startte voor de zomer als<br />
secretaris en algemeen directeur van de universiteit.<br />
Voor zijn komst naar de UvT heeft<br />
hij tien jaar diverse managementfuncties<br />
binnen Achmea vervuld.<br />
| 1-2009 29
u vroeg?<br />
Laten we ons graag<br />
verrassen?<br />
Verrassend is het antwoord van Marret Noorderwier op<br />
deze vraag. De psychologe in <strong>Tilburg</strong> deed systematisch<br />
onderzoek naar het effect van het onverwachte. En ze<br />
stuitte op een interessant menselijk trekje. We reageren<br />
in eerste instantie negatief op onverwachte uitkomsten,<br />
ook al is de uitkomst positief. Proefpersonen die denken<br />
dat ze een blokje kaas gaan eten, bijvoorbeeld, vinden<br />
het vies als dit in werkelijkheid marsepein in de vorm van<br />
kaas blijkt te zijn. Zelfs marsepeinliefhebbers roepen<br />
dan bah. Een verklaring voor deze onverwachte reactie<br />
op het onverwachte, is dat mensen behoefte heb<strong>ben</strong> aan<br />
consistentie, voorspelbaarheid en controle. Ze voelen<br />
zich goed als de werkelijkheid overeenkomt met wat ze<br />
verwachten. Verwachtingen los te laten kost tijd en motivatie.<br />
En de een kan het beter dan de ander. Mensen met<br />
een beperkte cognitieve capaciteit voelen zich in eerste<br />
instantie zelfs beter wanneer ze zoals verwacht falen dan<br />
wanneer ze onverwacht succesvol zijn.<br />
30 1-2009 |<br />
foTo: sHUTTErsTock<br />
Maken<br />
geheiMen<br />
gelukkig?<br />
Uit angst voor sociale afwijzing verbergt iedereen wel iets. Lange tijd werd<br />
daarom gedacht dat het bewaren van geheimen ongezond is. En die vlieger<br />
gaat vaak ook op voor mensen die er van nature naar neigen om veel<br />
donkere feiten over zichzelf te verbergen voor anderen. Zij kunnen daar<br />
last van krijgen. Maar als je daarvan weinig last van hebt, hoef je niet per<br />
se ongelukkig te worden van het bewaren van geheimen, toont psycholoog<br />
Andreas Wismeijer in recent onderzoek aan. Sterker nog: volgens hem<br />
voelen mensen zich doorgaans gelukkiger als ze een geheim bewaren,<br />
dan nadat ze het met anderen delen. Wie zijn geheimen na deze conclusie<br />
toch nog (anoniem) kenbaar wil maken, kan terecht op de site: www.<br />
geheimenvan.nl. Hier verzamelt Wismeijer ontboezemingen, zoals: ik <strong>ben</strong><br />
verliefd op mijn buurvrouw, ik kan mijn gezin niet meer aan en ik heb zo’n<br />
kleine zaadbal.<br />
Kan een blinde zien?<br />
Het antwoord op deze vraag is<br />
niet per definitie: nee. <strong>In</strong> een gang<br />
op de UvT-campus is aangetoond<br />
dat een blinde via een onbewust<br />
oriëntatievermogen en zonder<br />
blindenstok wel degelijk kan ‘zien’.<br />
Een volledig blinde mannelijke<br />
proefpersoon slaagde er tot ieders<br />
verbazing in zeven obstakels in de<br />
gang, waaronder een prullenbak en<br />
een pak papier, te ontwijken. Bij de<br />
man waren door twee beroertes de<br />
visuele functies in beide hersenhelften<br />
ernstig beschadigd. Dat<br />
wijst erop dat visuele prikkels op<br />
een andere manier de hersenen<br />
binnenkomen. Dat wordt ook wel<br />
blindsight genoemd: een onbewuste<br />
en primitieve werking van de<br />
oogfunctie. Hierbij nemen mensen<br />
dingen of gelaatsuitdrukkingen<br />
waar terwijl ze denken niets te<br />
zien. Blindsight was al aangetoond<br />
bij een blinde aap genaamd Helen,<br />
maar nu dus ook bij een mens.<br />
Dankzij de <strong>Tilburg</strong>se hoogleraar<br />
Neuropsychologie Beatrice de<br />
Gelder.
foTo: sHUTTErsTock<br />
Kan recht macht in<br />
bedwang houden?<br />
Hoewel democratieën recht en<br />
macht zoveel mogelijk willen<br />
scheiden, zijn dit geen tegengestelde<br />
begrippen. Ze liggen in elkaars verlengde.<br />
recht legitimeert vaak het<br />
gebruik van macht. Maar machthebbers<br />
kunnen het recht ook niet negeren.<br />
Dat blijkt uit het proefschrift<br />
Regeneration and Hegemony van<br />
Raymond Kub<strong>ben</strong>. Hij bestudeerde<br />
de betrekkingen tussen frankrijk<br />
en de Bataafse republiek tijdens de<br />
revolutionaire oorlogen (1795-1803).<br />
<strong>In</strong> een wereld die werd gedomineerd<br />
door de franse supermacht, speelde<br />
internationaal recht wel degelijk een<br />
rol, betoogt de rechtshistoricus. Een<br />
supermacht gebruikt het recht als<br />
instrument om invloed en controle<br />
uit te oefenen. Maar aan de andere<br />
kant kan het recht het gedrag van<br />
zo’n machthebber op z’n minst beïnvloeden,<br />
zo niet beperken, volgens<br />
kub<strong>ben</strong>. Van begrippen als soevereiniteit,<br />
gelijkheid en onafhankelijkheid<br />
gaat een normatieve en legitimerende<br />
kracht uit die ook supermachten<br />
niet links kunnen laten liggen.<br />
foTo: koEN VErHEIjDEN/HH<br />
De blinde Amerikaan<br />
Dan kish (met rode trui)<br />
is gespecialiseerd in<br />
echolokalisatie. Dit is het<br />
vermogen om op basis<br />
van de echo's van geluid je<br />
omgeving waar te nemen.<br />
Een soort van zien met<br />
je oren.<br />
foTo: sHUTTErsTock<br />
untiL wetenschap ■<br />
Dröge<br />
een cocktail van<br />
Baileys en tonic<br />
Ooit wel eens Baileys en tonic gemixt? Het resultaat<br />
is klein chemisch afval. <strong>In</strong> wetenschappelijke<br />
termen: het zuur in de tonic reageert<br />
heftig op de room in de Bailleys, zodat je een<br />
vlokkencocktail krijgt. Hetzelfde gebeurt vaak<br />
als je wetenschappers mengt met journalisten.<br />
Wetenschappers investeren jaren in onderzoek.<br />
Ze zien overal nuances, weten dat je testresultaten<br />
met een korrel zout moet nemen. Eén<br />
meting is geen meting. Het is altijd ‘ja, maar’<br />
en ‘nee, mits’. Alles is theorie, zelfs de zwaartekracht.<br />
Journalisten houden van een snel verhaal met<br />
kop, middenstuk, staart en een conclusie. Op<br />
vijf minuten voor deadline moet het gat op ‘de<br />
vijf’ nog dicht. Journalisten heb<strong>ben</strong> namelijk<br />
altijd haast. Ligt er misschien een grappig<br />
onderzoekje in de bak met persberichten? Maar<br />
dan niet te zwaar natuurlijk, wetenschap is geen<br />
onderwerp waar je in deze tijd van teruglopende<br />
oplages abonnees mee werft. Dus wordt vijf jaar<br />
onderzoek samengeperst in 250 woorden en is<br />
de voorzichtige conclusie Vrouwen heb<strong>ben</strong> een<br />
ander ruimtelijk inzicht dan mannen veranderd<br />
in een kop die de gemiddelde lezer ome Ko moet<br />
aanspreken Vrouwen kunnen niet inparkeren.<br />
Sommige wetenschappers laten zich hierdoor<br />
intimideren. Ze kruipen in hun schulp als de<br />
media zich weer eens melden. Jammer. Want<br />
een wetenschapper die zijn of haar kennis niet<br />
deelt, kan net zo goed geen onderzoek doen. Wij<br />
zullen er zonder de krant immers nooit iets van<br />
horen.<br />
Philip Dröge is hoofdredacteur van de populairwetenschappelijke<br />
site www.faqt.nl en spreekt<br />
wekelijks een populair-wetenschappelijke column<br />
uit op BNR Nieuwsradio.<br />
| 1-2009 31
understanding society<br />
Beteugelde<br />
heBzucht<br />
‘Dick Fuld van Lehman Brothers – die inmiddels<br />
figureert in een hoorspel van de BBC – was een jaar<br />
geleden het gezicht van de hebzucht. Toen de ceo<br />
weigerde een mea culpa te uiten, deden anderen<br />
dat voor hem, op een portretschilderij, dat symbolische<br />
waarde kreeg. De inhaligheid van bankiers<br />
zoals Fuld, wordt gezien als een van de hoofdoorzaken<br />
van de financiële crisis.<br />
Toch moeten we ook onszelf de vraag durven stellen:<br />
zijn wij niet medeschuldig aan de grote heb-<br />
zucht? Voor de kredietcrisis intrad, kregen binnenvaartschippers<br />
regelmatig een telefoontje van<br />
de bank met de vraag of het geen tijd is een nieuw<br />
schip te bestellen van zes miljoen euro tegen een<br />
nagenoeg 100%-lening? Is dan de bank schuldig<br />
omdat deze een onoorbaar voorstel doet? Of is de<br />
schipper schuldig zodra hij op het aanbod ingaat?<br />
Het is moeilijk om een welvaartsvergrotend<br />
aanbod te weerstaan. Onze economie kan zelfs onmogelijk<br />
functioneren zonder het streven naar<br />
welvaart. <strong>In</strong>perking van hebzucht werkt contraproductief<br />
omdat het ons welvaartstreven raakt.<br />
Als we hebzucht willen beteugelen, komen we uit<br />
bij regels. Zo kunnen we het banken verbieden<br />
(bijna) 100% financiering te verstrekken. Een ondernemer<br />
die eigen geld inbrengt, denkt beter na<br />
over wat hij in de waagschaal stelt.<br />
Jan Bouwens, hoogleraar Accounting<br />
foto: corBis