Hønsehauken i Norge - Norsk Ornitologisk Forening

3.1.11 HORDALAND
Skoglege forhold: Ca. 16% av landarealet i Hordaland er
produktiv skogsmark (2560 km 2 ). Av det totale skogarealet
er 43% furudominert skog, 37% er lauvdominert og 20%
er granskog. Grana er for det meste planta, men naturlege
bestand finst i Modalen og Voss kommuner. Omlag
halvparten av skogarealet i fylket består av eldre og gamal
skog (hogstklasse IV og V), likevel finn ein berre unntaksvis
større skogsparti der gjennomsnittsalderen på trea er over
100 år.
Hekkebiotop: Den typiske hønsehaukbiotopen er gamal
furuskog og furublandingskog på særs høg bonitet (jamf.
bonitetsklasser på økonomisk kartverk). Av 32 reir i 11
reirområde på Bergenshalvøya låg 30 på særs høg bonitet og
to på høg bonitet. Reirtreet er som oftast furu, men reir er òg
registrert i eik og bjørk.
Registreringar: Fylkesmannen si miljøvernavdeling kjenner
til ca. 80 hekkelokalitetar i fylket, men dei fleste av desse
manglar data frå dei siste 10-15 åra. Det er difor behov for ny
inventering av desse lokalitetane. Tre område i ulike delar av
fylket har blitt undersøkte på 1990-talet, dei to førstnemnde
regelmessig: Bergenshalvøya: Bergen og Os kommunar, Stord
(Stord og Fitjar kommunar) og Voss kommune.
På Bergenshalvøya vart det sett igang undersøkjingar av
hønsehaukbestanden i samband med ei hovudoppgåve i
1992 (Overvoll 1994) og lokalitetane har blitt følgde opp
årleg sidan. I Voss kommune har Gunnar Bergo m.fl. gjort
bestandsundersøkjingar sidan ca. 1980 med årlege besøk
i dei fleste kjende reirområda. På Stord dreiv Arne Vatten
årlege besøk og ringmerking av reirungar frå 1965 til 1983.
Etter den tid har reirområda berre sporadisk blitt besøkte,
men dei fleste vart kontrollert igjen i 1992-93.
18
Bestandsutvikling: I Voss var 20 hekkelokalitetar jamnleg
i bruk på byrjinga av 1980-talet. Grunna hogst og bygging
av skogsvegar er ni av lokalitetane i dag fråflytta. Av dei
resterande 11 lokalitetane har 7 vore i regelmessig bruk
sidan 1990. Til tross for at ein har lagt ned mykje arbeid i
undersøking av områda rundt dei utgåtte lokalitetane har ein
ikkje funne nye reir. Bestanden ser altså ut til å ha blitt omlag
halvert sidan byrjinga på 1980-talet.
På Bergenshalvøya kan 10 av 11 lokalitetar kartlagt i
1992 framleis reknast som intakte, men berre 7 har vore
regelmessig i bruk sidan 1992. Opplysningar frå grunneigarar
og lokalkjende tyder på at bestanden har vore noko større
på byrjinga av 1980-talet. I alt fem lokalitetar hadde truleg
gått ut før undersøkingane tok til i 1992. Tre av desse områda
er imidlertid ikkje godt nok undersøkte, så fortsatt hekking
her kan ikkje utelukkast. Mest sannsynleg har det vore ein
viss bestandsnedgang sidan byrjinga av 1980-talet, medan
bestanden på 1990-talet har halde seg stabil.
På Stord er 10 hekkelokalitetar kjent. Bestanden har truleg
halde seg relativt stabil over den siste 20-års perioden. Ni av
områda vart besøkte i 1992-93 og seks av dei vart då funne
i bruk. Fire område er nokså kraftig påverka av hogst og i to
tilfelle har dette ført til at reir har blitt forlatt. I begge desse
tilfella er det imidlertid rapportert om funn av alternative reir
eit stykke unna hogstfeltet.
Bestand: I dei tre undersøkte områda er arealet av produktiv
skog minus kulturskog ca. 12 000 da/par. Det er imidlertid
store forskjellar områda imellom: Voss, i indre strok, har
ca. 19 000 da/par, Bergenshalvøya og Stord som ligg meir
kystnært, har høvesvis 9 000 og 7 000 da/par. Dersom ein
antar at gjennomsnittet for desse områda representerer fylkesgjennomsnittet
tilsvarar dette ein bestand på 120-130 par,
Slik ser et leveområde for hønsehauken i kystfuruskogen i Hordaland ut. Foto: Magnus J. Steinsvåg.
Norsk Ornitologisk Forening Rapport nr. 5-2004