Kvåle kraftverk - Luster Energiverk

Kvåle kraftverk

Historie
Dalsdalen strekker seg frå Luster ved Lustrafjorden og
nordvestover inn mot Vigdalen og Jostedalen i Luster kommune.
Lustrafjorden er den inste delen av Sognefjorden. Luster kommune
ligg lengst aust i Sogn og Fjordane og grensar mot Lom og Skjåk
oppe i Jotunheimen.
Utnytting av vasskraftressursar har lang historie i Luster.
Allereie ved oppstarten av Lyster Sanatorium i 1902 stod eit eige
kraftverk klart til å forsyne anlegget på Harastølen med elektrisk
straum. Sjølve bygda fekk elektrisk straum i 1915 med opninga av
Døsen kraftverk. Vidare vart Sage kraftverk inne i Dalsdalen sett i
drift i 1939 og modernisert i 2001. I tilknyting til Sage kraftverk er
både Smørvivatnet og Kringlevatnet regulert. Om lag halve tilsiget
til Kvåle kraftverk kjem frå reguleringsmagasina og Sage kraftverk.
Luster kommune er ein kraftkommune med fleire større kraftverk
som til saman produserar kring 3 TWh.
Gjennom ein avtale med Luster Småkraft AS i 2006, stilte
-
grunneigarane fallrettar tilgjengeleg for utvikling av eit småkraftprosjekt.
Luster Småkraft AS tok på seg risikoen og sjølve
utbygginga. Mai 2009 vart kraftverket sett i drift, noko som gjev ny
fornybar energi og lokale næringsinntekter, både til grunneigarar og
utbyggingsselskapet som er lokalisert i kommunen.
Kraftverksprosjektet i Kvåle har skapt stor aktivitet lokalt i
byggeperioden og sikra næringsinntekter til grunneigarar og lokalmiljøet.
Drift og vedlikehald vil og bli utført av grunneigarane og
lokale selskap.
Kvåle kraftverk har hatt fokus på estetisk utforming og
opprydding av tiltaksområdet. Kraftverket ligg sentralt i bygda og
nær opp mot naboar. Estetisk utforming og redusering av støy har
derfor vore viktig for prosjektet.

Prosjektet
Inntaket ligg ved inngangen til juvet ned mot fjorden og er godt
skjult frå allmenn ferdsel. Vatnet renn rett inn i tunnel som leier
vatnet til ein propp. Her går vatnet over i røyr, først inne i
tunnelen, så nedgaven over innmark og skråning ned til
kraftstasjonen. På grunn av busetnad nær røyrgata, har røyrgata
blitt satt i sikkerheitsklasse 3. Dyktige entreprenørar løyste
utfordringane på ein god måte trass i utfordringar undervegs.
Steinmassane frå tunnelen er i stor grad transportert vekk og
knust opp til grus, men det er og etablert ein tipp som er tildekka.
Sjølve røyrgata ligg både mot fast fjell og lausmassar. Røyrgata
vert delt i to i eit bukserøyr like før kraftstasjonen og leia inn på to
like maskinar. Kraftstasjonen har blant anna etablert omløpsventil
som hindrar uttørking av elva nedstrøms kraftstasjonen ved brå
stans. Krafta som vert produsert vert kopla til nettet via nedgraven
jordkabel til eksisterande linjenett.
Teknisk informasjon
Nedbørsfeltet til Kvåle kraftverk er på 71,9 km 2 med eksisterande
regulering av om lag halve nedbørsfeltet. Middelvassføringa
ved inntaket er utrekna til 3,36 m 3 /s. Minstevassføring som
sleppast ved inntaket er 180 l/s frå 1.mai til 30.september og 90 l/s
frå 1.oktober til 30.april.
Overløpet på inntaket ligg på kote 128 og er utforma som ein
massivdam. Botnen av kraftstasjonen ligg på ca. kote 15. Dette
gjev ein estimert produksjon på 17,6 GWh, tilsvarande forbruket til
kring 880 husstandar. Arealet på bygget er kring 175 m 2 . Bygget er
grave inn i bakken og bygningsmassen er veldig dempa.
Tunnelen er totalt 910 meter lang. Røyrgata er i støypejern og
har ein indre diameter på 1400 mm. Røyrgata er 290 meter lang og
nedgraven. I kraftstasjonen står to francisturbinar med ei slukeevne
på 2,45 m 3 /s kvar og driv ein generator kvar på 2750 kVA, 6,6kV.
All straum vert transformert til 22kV og levert på høgspentnettet.

Luster Småkraft AS er eigd av Luster Energiverk AS og Småkraft AS. Luster
Småkraft skal utvikle, bygge og drifte små kraftverk i Luster kommune saman med
lokale fallrettshavarar. Lokalisert i Luster kommune.
Småkraft AS er det klart største og marknadsleiande selskapet innan bygging og
drift av småskala vasskraft i Noreg. Selskapet representerar rike vassdragsutbyggingstradisjonar.
Småkraft er eigd av Statkraftalliansen.
Luster Energiverk AS er områdekonsesjonær i Luster kommune og har ei historie
med kraftutbygging heilt tilbake til 1915. Luster Energiverk sin småkraftavdeling
arbeider med alle fasar i utvikling av små kraftverksprosjekt.
Kontakt
Dersom du ynskjer meir informasjon
om Kvåle kraftverk, Luster Småkraft,
eller begge deler; er følgjande kontakt
personar tilgjenglege:
Luster Småkraft AS
Dagleg leiar
Anders Molland: 916 01 175
Salgs- og markedsjef
Arnulf Røkke: 906 88 142
Driftssjef
Sigbjørn Rabbe: 957 69 799
Driftsansvarleg Kvåle kraftverk
Steinar Listou: 994 56 845
For meir informasjon,
www.smaakraft.no
www.lusterenergiverk.no