del 2 - Luster Energiverk

Vurdering av konfliktpotensial for 

landskap, naturmiljø og kulturmiljø 

i 43 små vassdrag 

i Luster kommune 

Fagrapport Del II 

Grunnlag for tematisk kommunedelplan for småkraftverk i Luster kommune 

Morten Clemetsen Ingunn B. Skjerdal 

Aurland Naturverkstad BA Rapport nr 7 - 2006

Vurdering av konfliktpotensial i 43 vassdrag i Luster kommune 

2 

Del II Rapport 7/2006 Aurland Naturverkstad BA

Innhald - Del II 

Innhald - Del II 3 

5 Grunnlaget for miljøvurdering av einskildvassdrag. 3 

5.1 Innleiing – tilhøvet mellom verdsetting av delområda og 

aktuelle vassdragsprosjekt. 3 

5.2 Vurdering av konfliktpotensial 4 

5.3 Oversyn over moglege inngrep i samband med bygging 

av små kraftverk 6 

5.4 Sumverknader 9 

6 Gjennomgang av 43 utvalde vassdrag med 

utbyggingspotensial 11 

Vassdrag i hovudområde 1 Lustrafjorden 13 

Vassdrag i hovudområde 2 Fortunsdalen 21 

Vassdrag i hovudområde 3 Dalsdalen 27 

Vassdrag i hovudområde 4 Jostedalen 29 

Vassdrag i hovudområde 5 Hafslo 47 

Vassdrag i hovudområde 6 Veitastrond 53 

6.1 Linjenett 68 

6.2 Sumverknader 71 

Vedlegg 73 

5 Grunnlaget for miljøvurdering av 

einskildvassdrag. 

5.1 Innleiing – tilhøvet mellom verdsetting av 

delområda og aktuelle vassdragsprosjekt. 

I denne utgreiinga vert det gjennomført verdivurderingar både på 

overordna landskapsnivå /delområde (Rapport Del I) og på 

vassdragsnivå (Rapport Del II). Verdivurderingane på 

delområdenivå vil vere retningsgjevande for korleis miljøverdiane 

generelt vil ha påverknad på vurderingane av kvart einskild 

vassdrag. 

”Småkraftprosjektet i Luster” har peika ut 43 vassdrag som er mest 

aktuelle for utbygging, anten på grunn av økonomi eller at 

fallrettseigarar har arbeidd med konkrete prosjekt. I ein 

kommunedelplan er målet å sjå moglege miljøverknader i 

samanheng og vurdere dei opp mot andre interesser som 

kommunen og lokalsamfunnet kan fremje. Ved eventuell søknad om 

konsesjon for bygging av småkraftverk, skal kvart tiltak vurderast for 

seg. Den føreliggjande utgreiinga skal difor ikkje føregripe desse 

vurderingane. 

Føremålet med del 2 er i hovudsak å kunne gje forvaltinga og 

aktuelle utbyggingsinteresser ein miljøfagleg reiskap for planlegging 

og vurdering av eisnkildprosjekt. 

I samband med vurdering av einskildvassdrag har vi utarbeid ei 

sjekkliste med tre analysetema, naturmiljø, arealbruk, 

kulturmiljø/kulturminne og landskapsbilete (sjå vedlegg 2). Ved 

synfaring vart sjekklista fylt ut for kvart vassdrag. 


3 


Så godt som kvart vassdrag er synfart for å gjere desse 

vurderingane mest mogleg i samsvar med den faktiske situasjonen. 

Det vil likevel vere store usikkerheit om vurderingane sidan det ikkje 

ligg føre konkrete planar for vassdragsutbygginga. 

Sårbarheitsvurderingar og vurdering av konfliktpotensial vil difor 

mest vere retningsgjevande for forvaltingsstyresmaktene med 

omsyn til kva signal som kan gjevast i høve potensielle 

utbyggingssøknader. 

Synfaringane vart gjennomført i frå slutten av oktober 2005. For 

elvane 32 Hola og 34 Kjerringneselvi har ein ikkje sett dei øvre delar 

av vassdraga, berre flyfoto. I februar kom det til 4 elver. Desse 

elvene er vurdert på fylgjande måte: 

- Elv 27 Fagredøla er vurdert ut i frå foto, naboelvane vart synfart 

i oktober 

- Elv 6 Sagagrovi og 30 Daleelvi er synfart ved vintertilhøve 

- Elv 43 Austerdalselvi, vart delvis synfart i oktober. 

I presentasjonen av kvart einskildvassdrag vert vassdraga skildra ut 

frå synfaringsnotat, og aktuelle registreringar knytt til vassdraget 

vert lista opp, skildringane er stikkordsmessige. Vidare er 

sårbarheita for inngrep vurdert og ein peikar på konfliktpotensial i 

området, vurdert på generelt grunnlag i høve tiltakstypar som er 

aktuelle i samband med utbygging (sjå oversikt i kapittel 

5.3.).Vedlegg 1 gjev forklaring på kva for informasjon som ligg i 

skjemaet. Ei slik klargjering vil vere gunstig for dei som sit med 

utbyggingsinteresser, mellom anna for å kunne vurdere i kva grad 

ein i søknaden skal tilpasse seg aktuelle miljøverdiar. 

5.2 Vurdering av konfliktpotensial 

For kvart vassdrag er det føreteke ei prinsippiell vurdering av 

konfliktpotensial i høve landskap, naturmiljø og kulturminne, dersom 

utbygging i samsvar med NVE og Småkraftprosjektet i Luster sitt 

skisserte omfang (vist på kart for kvart vassdrag) vert realisert. I 


4 

mange tilfelle vil konfliktpotensialet kunne reduserast dersom 

miljøomsyn vert innarbeidd i framtidige konkrete 

utbyggingsplanar. 

Vurderingane av konfliktpotensialet skal ta omsyn til både direkte 

inngrep i vasstrengen og andre tiltak som vil vere naudsynte for å 

gjennomføre eit utbyggingsprosjekt (Jfr. Oversikt i kap 5.3). 

Det vil ikkje vere automatikk i at et vassdrag i eit delområde som til 

dømes er vurdert til å ha stor verdi, samstundes vil ha eit stort 

konfliktpotensial. Her vil det måtte gjerast individuelle vurderingar av 

den spesifikke situasjonen som vassdraget er plassert inn i. For 

landskapstemaet vil vassdragets plassering i eit landskapsrom 

seie noko om kor visuelt sårbart eit tiltak er. Det vil altså kunne vere 

forskjell i konfliktpotensialet i høve landskap i eit vassdrag plassert i 

eit delområde med verdi stor langs Lustrafjorden, i høve eit 

vassdrag plassert i eit delområde med verdi stor i Jostedalen. 

Generelt er det likevel lagt til grunn at det skal vere samsvar mellom 

delområde verdi og vassdraga sitt forventa konfliktpotensial. Det er 

difor ikkje akseptert større avvik enn ein klasse mellom områdeverdi 

og konfliktpotensial. Som før nemnt vil utforming av dei einskilde 

små kraftprosjekta avgjere kor høgt det reelle konfliktnivået vil vere. 

Fylgjande hovudtema ligg til grunn for vurderingane av 

konfliktpotensial: 

- Biologisk mangfald, med vekt på dokumenterte førekomstar av 

raudlisteartar , fossesprøytsoner og bekkekløfter. 

- Inngrepsfrie område. Kan ein forvente endring i grenser for 

inngrepsfrie soner? Det vil i særskild grad verte lagt vekt på 

moglege endringar av villmarksprega område. 

- Landskap. Elveløpet som viktig landskapselement, i sær 

turrlegging av fossar og eksponerte elvestrekningar i storskala 

landskapsrom (fjordlandskap og dalføre). 

- Inngrep i eksponerte høgfjellsområde med lite lausmassar og 

høve til revegetering/ skogetablering. 


- Kulturminne og kulturlandskap. Tiltak i område med automatisk 

freda kulturminne og registrert viktige kulturmiljø på nasjonalt og 

regionalt nivå. 

- Sumverknader. Realisering av eit større tal prosjekt i eit 

avgrensa landskapområde vil kunne ha negative 

samleverknader ut over dei direkte verknadene av kvart einskild 

prosjekt ( nærare omtalt i kapittel 5.4). 


5 


5.3 Oversyn over moglege inngrep i samband med bygging av små kraftverk 

Oversynet nedanfor gjer greie for tiltak som vil vere aktuelle i samband med bygging av småkraftverk. I samband med denne rapporten er oversikten nytta som eit generelt 

grunnlag for vurdering av konfliktpotensial i dei 43 vassdraga det er gjort greie for i kapittel 6. 

Anlegg/ tiltakstype Omtale av og verknad av tiltaket 

Flaumbasseng / I samband med småkraftverk er det mindre flaumbasseng og magasin, utan stor reguleringshøgde som er aktuelle. 

magasin Flaumbasseng er vanleg i elv. Konstruksjonen medførar ein viss evne til lagring av vatn. Vasstanden 

oppstrøms elva kan verte heva, avhengig av høgda på dammen. 

Magasin er knytt til eksisterande vatn. Med ei slik løysing kan kraftverket køyrast på lagra vatn. Eit magasin har varierande 

vasstand og det vert etablert ei reguleringssone. Reguleringssona kan vere utsett for erosjon avhengig av 

reguleringshøgde, -type og kva for lausmassar det er i og inntil reguleringssona. Regulering kan og øydelegge 

vassbalansen i myrer som ligg opp til magasinet. 

Inntak Dette er ofte ein einkeltståande installasjon som gjerne er lokalisert i relativt urørte naturområde. Dette sett store krav til 

prosjektering, bygging, drift og vedlikehald. Utforming, farge og materialval er viktig. Lokalisering av inntaket er viktig, og 

det er mange omsyn å ta. Økonomien i eit prosjekt gjer at det kan være ynskjeleg å unytte eit størst muleg fall i vassdraget. 

Landskapsmessig kan det være viktig å plassere inntaket nedanfor den synlege delen av vassdraget, som er visuelt viktig 

for omgjevnaden. Biologisk er det den direkte effekten på staden som er interessant og val av lokalisering bør tilpassast 

lokalisering av viktige naturtypar. Lokalisering i elva kan vere viktig ut i frå kva for tekniske løysingar som er moglege, 

oppbygging av inntaket og estetisk utforming. Dette er spesielt viktig i område brukt i friluftslivsamanheng. I samband med 

inntaket må det vere eit arrangement for tapping av minstevassføring. 

Anleggsveg Bygging av vassdragsanlegg inneberer som regel etablering av anleggsveg. Vegar kan vere mellombelse dvs. at dei vert 

fjerna når anleggsarbeidet er avslutta eller dei er permanente til bruk for anleggseigar, ev. grunneigarar og ålmenta. 

Anleggsvegar kan føre til store terrenginngrep. Planlegging og bygging av anleggsvegar må tilpassast landskap og terreng 

på ein best muleg måte. Ein må og ta omsyn til sårbare naturtypar, biologisk mangfald og kulturminne. 

Transport Veglaus transport kan i nokre tilfelle vere eit alternativ til å bygge veg. Slik transport kan skje ved hjelp av helikopter eller 

ved bruk av køyretøy som ikkje krev opparbeida veg for å koma fram. Veglaus transport kan medføra store terrengskadar 

og transport på denne måten bør skje etter ein transportplan. 

Vassvegar Vassvegar omfattar røyrgater, kanalar og tunnelar. Røyrgater vert brukt mykje i samband med små kraftverk. Nedgraving 

av røyrgata gjev normalt store inngrep i anleggsfasen, men er normalt lite synleg i driftsfasen når traseen er tilbakeført og 

vegetasjon etablert. I skog vil nedgraven røyrgate vere synleg so lenge anlegget er i drift fordi traseen må haldast fri for 

trevegetasjon. Ved spesielle terrengtypar og grunntilhøve (bratt, mykje stein, behov for sprenging) kan røyr i dagen 

vurderast. Røyr i dagen vil i anleggsfasen medføre smalare anleggstrase og mindre terrenginngrep. Røyrgata vil i 


6 



driftsfasen kunne være et ferdselshinder både for folk og dyr. Ved røyrgate i dagen er fargeval viktig med omsyn til det 

visuelle inntrykket. Så lagt det er muleg bør røyrgatene graves ned/tildekkast fordi den landskapsmessig vil kunne være 

dominerande dersom den ligg i dagen. I ulendt og bratt terreng kan boring i fjell både anleggsteknisk og landskapsmessig i 

nokre tilfelle vere et bra alternativ til legging av røyrgate. Dagens teknologi for boring gjer at boring er best eigna ved 

konsentrert fall. 

Miljøomsyn må innarbeidast i detaljplanane. Dei må skissere korleis vegetasjonsmassar/ toppmassar skal takast vare på 

og lagrast og avsluttande terrengforming samt vegetasjonsetablering. 

Kanalar er brukt for overføring av vatn 

Minstevassføring i 

elvestreng 

Regulering av vassdrag medfører at den naturlege dynamikken i vassdraget vert endra. All endring av normaltilstanden vil 

råke miljøkvalitetane negativt, anten det dreier seg om dei biologiske kvalitetane som er avhengige av den vassføringa 

som var, dei næringsmessige eller friluftsinteressene som er knytt til bruk og oppleving av den same vassføringa eller dei 

identitetsskapande landskapselementa som vert forma av vassføringa. Elvas oppgang og produksjon av fisk, anten det 

dreier seg om anadrom laksefisk eller stadeigne arter, vert vanlegvis negativt påverka av ei utbygging. For det biologiske 

mangfaldet vil redusert vassføring verke direkte negativt inn på arter som lever i vatnet, forutan fisk gjeld dette særleg ulike 

virvellause dyr, men også bl.a. enkelte mosar. I nærområdet kan det vere arter som er avhengig av den økte råmen 

vassføringa gjev, som får dårlegare levevilkår (særleg aktuelt der det er fossefall og det er utvikla fossesprøytsone). I 

tillegg kjem og arter som ikkje direkte er avhengig av vassføringa, men likevel har nytte av den, f.eks. gjennom næringssøk 

på vasslevande arter og for eige opptak av vatn. Vatnets betydning som landskapsformer, gjennom erosjon og 

lausmasseflyttingar, er også viktig for et stort tal organismar og samfunn. Dette vil normalt verte negativt påverka av 

reduksjonen i vassføringa, sjølv om det normalt er ei mindre alvorlig problemstilling ved bygging av små kraftverk 

samanlikna med større, tradisjonelle kraftutbyggingar. I ein spesiell situasjon kommer fuglearter, ikkje minst fossekall, som 

gjerne hekker inne i fossefall eller helt inntil vantet, og der sterkt redusert vassføring ikkje bare fører til reduserte 

muligheiter for næringssøk, men også at hekkeplassane blir mykje sterkare eksponert for predatorar (både lettare og sjå, 

og ikkje minst blir det lettare å høyre ungane som følgje av redusert støy frå elvebruset). 

Kraftverk Ein kraftstasjon vil nødvendigvis få ei plassering i terrenget gjeve ut i frå dei tekniske føresetnadane for utbygginga. Korleis 

stasjonsbygningen vert forma reint estetisk og kor stor den skal være, vil derimot kunne tilpassast landskapet i noko grad. 

Støyskjerming og tilplanting vil og kunne avgrense synlegheiten av stasjonsbygningen, og dermed redusere 

konsekvensane av tiltaket. 

Støy frå turbin/generator/ventilasjon verker forstyrrande både for dyreliv og omgjevnaden elles. For naturmiljøet vil 

stasjonen sjeldan ha verknad, så sant den ikkje råker spesielt verdfulle førekomstar. 

Utslepp av vatn 

frå kraftverk 

Opne eller overbygde kanalar, gjerne i form av tilnærma bekkeløp er klart å føretrekke framfor plastrør eller 

kulvert/rørløysinger. Dersom røyr-/ kulvertløysing vert vald, bør desse i størs muleg grad gravast ned. 

For mange bekkar og elver kan utslepp av vatn frå kraftverk ha verknadar for fisken i bekken. Mange små elver/bekkar er 

viktige lokalitetar for gyting og det er viktig at gytetilhøva vert ivaretekne. 


7 



Massetak og 

massedeponi 

Bygging av vassdragsanlegg utløysar ofte behov for etablering av massetak. Det er to typar massetak, steinbrot og 

lausmassetak. Utfordringane knytt til uttak og rehabilitering er forskjellig for dei to typane. Lokalisering vert bestemt ut i frå 

fleire kriterium som tilstrekkeleg førekomst av massar, topografiske tilhøve, nærleik til bustader, hytter og ferdselsårer, 

samordning med andre inngrep eks. anleggsveg. 

Vassdragsanlegg i fjell kan medføre store mengder stein som må deponerast, den vanlegaste deponimassen er sprengt 

stein. Deponiet må tilpassast landskapet på best muleg måte og lokalisering må ta omsyn til sårbar og verdfull natur, 

plantesamfunn og kulturminne. 

Riggområde I byggefasen trengs det mellombelse areal for ulike typar riggar (lager, verkstad osb). Ved mange utbyggingar skal heile 

eller delar av riggområde førast tilbake til naturområde etter at utbygginga er avslutta. Eventuell etterbruk av eit riggområde 

må avklarast tidleg i prosessen. 

Transformator Som regel vil det vere naudsynt med ein transformator. Denne kan plasserast i stasjonsbygget eller i eigen 

transformatorkiosk (gjerne i inngjerda område). Transformatoren representerer ein svært avgrensa utviding av kraftverkets 

totale inngrep. Miljøkvalitetane er råka av transformatoren som fysisk anlegg viss ein velgjer separat transformatorkiosk. 

Dette i form av arealbeslag og visuell forstyrring. Ved å velje og plassere transformatoren i stasjonsbygget, vert 

konsekvensane avgrensa. 

Linjenett Mikrokraftverk (

5.4 Sumverknader 

I samband med konsesjonshandsaming av små kraftverk vert det 

stilt krav om vurderinga av sumverknader. Omgrepet sumverknader 

gjeld dei verknadene som kan oppstå som fylgje av utbygging av eit 

større tal einskildprosjekt innanfor eit mindre område. Verknadene 

vil i hovudsak gjelda fisk og biologisk mangfald innan eit samla 

vassdragsmiljø, samt verknader for landskapsbilete, 

opplevingsverdiar og rekreasjonsverdi. 

Dei visuelle sumverknadene for landskapsbilete/estetikk og 

opplevingsverdi vil gjere seg gjeldande på to måtar. a). Når ein 

reiser gjennom eit heilskapleg landskap, t.d. eit dalføre eller langs 

fjorden, b). Når ein er meiri ro og opplever landskapet innanfor 

avgrensa romdanningar. 

Frå NVE vert det tilrådd i størst mogleg grad å samordna 

sakshandsaming og høyringsrunder for prosjekt i det same 

området. I praksis kan dette syne seg å vere vanskeleg. 

Innarbeiding av omsyn til sumverknader vil likevel kunne gjerast i 

einskildprosjekt, med grunnlag i heilskaplege miljøvurderingar der 

det ligg føre kommunale planar for småkraftverk. 

Område med vassdrag som bør vurderast særskild i samband med 

sumverknader er omtalt i kapittel 6.3. 


9 



10 


6 Gjennomgang av 43 utvalde vassdrag med utbyggingspotensial 


11 



12 


Vassdrag i hovudområde 1 Lustrafjorden 


13 


1 Kinsedalselvi 

Regine delfelt: 

075.1Z 

Vurdert strekke 

Skildring 

Konfliktpotensial 

Samla vurdering 

Kjelder: 

Delområde: samla verdi: 

1.2. Kinsedalen 

Strekninga frå området nedanfor Dalastølen til fjorden 

Svært 

liten 

Liten 

Middels 

Stor 

Svært 

stor 

Kinsedalen er eit spesielt dalføre med eit trongt gjel i botn og slakare kulturmark høgare 

oppe. Trongt og bratt ned mot sjøen. På søraustsida innover dalen veks det blanding av 

furu og bjørkeskog, noko gran i eigedomsgrensene. På nordsida av dalen veks det noko 

furu. Potensial for bekkekløfter og edellauvskog, usikkert om det er gamalskog og 

høgstaudeskog i området. 

BN00016499, Dalen, naturbeitemark, V, (2 arter sopp raudlistestatus DC) 

Kvartærgeologi: 1426-59 Terrasserte grusførekomstar (munningen Kinsedalen) 

MIS – Rikbark, eldre lauvskog, Gamle trær, liggande daud ved, rik bakkevegetasjon, hole 

trær. 

Det er få hus med fast busetnad i området. Landbruksområde med slåttemark og beite. 

Det går veg innover dalen på begge sider, merka stiar og parkering på nordsida. Nye 

etablerte bjørkestyvingstre på den inste garden. Det er ordinær gardsbusetnad i dalen 

og større tekniske anlegg ved kaien. 

Stølar: Dalastølen, Kveken, stølane har stølshus i dag, og er lokalisert med tilknyting til 

vatn (bekkar, elver) 

Ved fjorden ligg fylkets største kai, restar etter industri aktivitet, skipa ut 300t aluminium. 

Sagbruk attende på 1600-talet. Ei ”øvre sag” omtala som bekkesag og ei nedre sag. 

Sagbakken (navn ØK) 

Kinsedalselvi ligg i eit kulturlandskap viktig for Sogn og Fjordane. 

Kinsedalen er spesiell som landskap. Langs vegen ser ein ikkje elva, men høyrer den 

godt. Elveløpet er lite synleg, men fossen er godt synleg ved brua. Det er ein god 

samanheng mellom landskap og arealbruk, eit allsidig dalføre. Område med intensitet i 

dalen er knytt til gjelet. 

Landskap – Ver merksam på kulturmark i øvre del, plassering av kraftstasjon må ta 

omsyn til fjordmiljøet. 

Naturmiljø – Ver særskilt merksam på raudlisteartar i beitemark. 

Kulturmiljø – Ver merksam på verknaden av store tekniske inngrep i høve 

fjordlandskapet og Urnes (anleggsvegar/ kraftlinjer), regionalt viktig 

kulturlandksap. 

lite middels stort 

Foto: Aurland Naturverkstad BA og Luster Energiverk AS 

Miljøregistreringar i skog, Sogn og Fjordane skogeigarlag 2001/2002 

Larsen, B.H. 2002 Biologisk mangfold i Luster kommune. Miljøfaglig utredning Rapport 2002-20 1- 

39 + vedlegg 

Fylkesatlas i Sogn og Fjordane www.fylkesatlas.no 

Askeladden –database for kulturminne, Riksantikvaren 

Naturbasen - Direktoratet for natuforvaltning www.dnweb5.dirnat.no -NATURBASE 

Øvregård, K. 1999, Stølar og stølsliv i Luster, Skald, Leikanger 1999 

Økonomisk kartverk 


14 


2 Krokadalselvi 


075.2Z 


Skildring 



Kjelder: 

Delområde: samla verdi: Svært 

Svært 

Liten Middels Stor 

1.4. Kroken 

liten 

stor 

Nedre del av Krokadalen frå området kor Sippelhaugelvi møtar Krokadalselvi og ned til 

fjorden. 

Trongt djupt og langt dalføre opp mot høgfjellet. Middels småkala nede i dalen, terskel 

ved inngangen til dalen fleire rom ettersom dalen svingar. Mykje frodig vegetasjon tyder 

på rik berggrunn, rikare på nordsida enn på sørsida. Til dels tett lauvskog, potensial for 

gamalskog, bekkekløfter, edellauvskog, gamal ask, høgstaudeskog, truleg ospeholt med 

eldre daude trær. Eng/beiete/hagemark/beiteskog. 

BN00016496Ytre Kroken Hagemark (SV), (1 karplante raudlistestatus DC), 

BN00016495Krokadalen, gamal edellauvskog (R), MIS – Rik bakkevegetasjon 

Gardsbusetnad ned mot fjorden. Gamle stølar innover dalen. Omfattande landbruk med 

bærproduksjon og husdyrhald. Lite preg av beiting nær utmark. Veg langs fjorden, ikkje 

køyreveg i dalen. Leidningar langs fjorden. Merka og skilta sti innover dalen. Sterke spor 

etter kulturbruk, kløvveg, stiar, steingardar, stølar, steinbygningar etc. Landskapet har 

stor verdi ut i frå historisk kulturpreg. Kulturlandskapet er i forfall, men kan skjøttast. 

Stølar: Vassløysa(med stølshus), Buførveg til stølen 

Kroken, ein del av eit regionalt viktig kulturlandskap 

Kroken, indre Gravminne, gravrøys, jernalder (AF) 73000, 

Sagen (navn ØK). På Ytre Kroken har det vore to sager. 

Krokadalselvi ligg i eit kulturlandskap viktig for Sogn og Fjordane. 

Elva er lett tilgjengeleg frå sti lite synleg bortsett frå fossen ved vegbrua. Fossen ved 

vegen er markert og attraktiv. Stor grad av heilskap historisk, arealbruk og busetnad. 

Stor variasjon i detaljer, liten skala. Fossen ved vegen gir kraftig lyd av elva i dalen. Lite 

preg av nyare tiltak. Vassdraget har særpreg. 

Landskap – Sårbart landskap kor tilkomst truleg vil krevje store inngrep. Ver merksam 

på nedre del som er eksponert mot hovudvegen 

Naturmiljø – Rik bakkevegetasjon, ver særskilt merksam på raudlisteartar 

Kulturmiljø – Heilskapspreget i eit sårbart og regionalt viktig kulturlandskap med rike 

kulturtradisjonar. 

lite 

middels 

stort 

Foto: Aurland Naturverkstad BA 



39 + vedlegg 






Bjørnetun, E, 1998, Lokalhistorisk årbok 1996/1997 nr 3.Sagbruksnæringa i Luster på 1600-talet, A. 

Kvitrud 


15 


3 Sørheimselvi 


075.32 



1.6. Sørheim 

Strekninga frå Lambamyri til fjorden. 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 



Kjelder: 

Storskala landskapsrom, open vid dalside. Elva er grunt innskorne i dalsida, eksponert 

mot vest. Lausmassar i busetnadsområde og i jordbruksmark i nedre del. Lauvskogli 

med innslag av granplantefelt (små og uregelmessige). Potensial for fossesprøytsone, 

gamalskog, bekkekløfter, truleg edellauvskog og høgstaudeskog, ospeholt med 

eldre/daude trær, i nedre del er det eng/beite/ hagemark/ beiteskog. 

Grend i nedre del med gardsbruk, stort område, frodige bær- og husdyrgardar. Tydelege 

strukturar i kulturlandskapet. Mange einerbakker med søyleeiner oppover i lia, attgroing i 

utmarka. Veg langs fjorden fungerar og som sykkelveg. Skogsbilveg med avgift, god veg 

tilpassa landskapet fungerar som tilkomst til rekreasjonsområde, stølar m.m. Badeplass 

og friområde langs fjorden. Kulturlandskapet har tydlege strukturar, einer, gamal 

innmark, slåtteeng, steingardar, bakkemurar, stølar høgare oppe. Modernisert 

gardsbusetnad og mange spor etter gamal busetnad. 

Stølar: Hankabrekka (restar etter sel og løe), Lambamyri (2 sel + tufter), 

Havrabergstølen (tufter) 

Sørheim, Gravminne, gravrøys, jernalder (AF) 6432, Bergkunst, 2 lok. 

Skålgroper, bronse-jernalder, Bruahaug (AF) 35878, Gravfelt 3 gravrøyser, 1 lok 

for skålgroper, jernalder, bronse-jernalder (AF) 66411 

Sørmeimselvi ligg i eit kulturlandskap viktig for Sogn og Fjordane. 

Karaktersterkt lokallandskap. Elva har sterk visuell synlighet i det storskala 

landskapsrommet frå andre sida av fjorden og vegen opp i lia. Elva er svært synleg frå 

vestsida, mange små slørfossar frå fjellkanten. Heilskapleg landskap med tradisjonelt 

kulturlandskapspreg med mange kulturelement. Intensitet er knytt til foss og elvestreng 

og det storslagne landskapsrommet. 

Landskap – Ver merksam på den eksponerte delen av vassdraget, særs synleg 

fossefall i øvre parti over ca kote 500. 

Naturmiljø – ingen kjente konfliktsituasjonar 

Kulturmiljø – Ver merksam på inngrep i høve eit regionalt viktig kulturlandskap. 

lite 


stort 




39 + vedlegg 







16 


4 Døsagrovi 


075.6A 



1.7. Høyheimsvik 

Strekninga frå Røssete til Døsen 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Storskala landskapsrom 

Elva renn for det meste i ei bratt skogkledd austvendt liside. Vegetasjon furu, bjørk og 

gran. Ein del av elvestengen er over tregrensa ved Røssete. 

Ein smal bilveg snor seg i sikksakk oppetter lisida til Harastølen og vidare til Røssete. 

Frå vegen har ein ikkje direkte kontakt med elva før ein kryssar ho der grusvegen opp til 

Røssete byrjar. Elva renn ut i Lustrafjorden ved Døsen. Her er ho kanalisert og ført i 

kulvert under Rv5. Karakteristisk trevilla med stor blodbøk rett ved utløpet. 

Harastølen (tidl.Luster sanatorium) enorm murbygning, eigedomleg plassert med 

fantastisk utsikt over Lustrafjorden. Den kvite bygningskroppen er godt synleg frå 

sørsida av Lustrafjorden. 

Stølar: Røssete, sti frå Harastølen til Røssete – gamal buførveg og tursti 

Automatisk freda, bergkunst ved Røssete, 

Røssesete, Bergkunst 2 skålgropsteiner, bronse-jernalder, (AF) 6420 

Røssesete, Bergkunst, skålgropstein, bronse-jernalder, (AF) 35863 

Røssesete, Bergkunst, skålgropstein, bronse-jernalder, (AF) 72997 

Kraftverk i knytt til Luster sanatorium i 1902, det første kraftverket i Luster kommune 

Elva er lite synleg nært, meir synleg frå andre sida av fjorden. 



Kjelder: 


Landskap – Ver merksam på ev. eksponerte inngrep mot fjord knytt til røyrgatetrase. 

Naturmiljø – ingen kjente konfliktsituasjonar 

Kulturmiljø –Ver merksam på faste kulturminne ved Røssete 

Lite Middels stort 




39 + vedlegg 






Munnleg kjelde: 

17 


5 Mordalselvi 


75.32Z 



1.6. Sørheim 

Strekninga frå Mordalen til fjorden er vurdert 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Elva ligg i eit storskala landskap. Innsnevring av landskapet og kort avstand over 

fjorden. Bratte sider til elva i nedre del, innskorne gjel og bratte fjellskrentar, grove 

blokker og bratte svaberg. Lauvskogli med spreidde granplantefelt i nedre del. Potensial 

for fossesprøytsone, gamal skog, bekkekløft, edellauvskog, høgstaudeskog, ospeholt 

med eldre daude trær. Det er eng, beite og hagemark i området. Mest oreskog, enkelte 

edellauvtrær. Mykje gamal daud lauvskog, lite tilgjengeleg. Enkelte gardsbruk i nedre 

del. Øygarden fråflytta gard. Ingen bygningar i vassdraget/dalføret før ein kjem opp til 

stølen Mordalen. Hytter langs vegen og ved elveosen. Gardsbruk med innmark og beite. 

Øygarden ope mark på knaus sør for elvedalen med tydelig struktur innmark/utmark. 

Kraftlinje langs fjorden, veg langs fjorden, ingen veg inn i området. Tilkomst over fossen 

frå Sørheimsida. Vegen langs fjorden er mykje nytta til sykkelveg. Dalen og vassdraget 

er relativt utilgjengelig, ingen merka stiar. Uttak av vatningsvatn. Tradisjonsprega 

kulturlandskap. Spor etter steingardar og inngjerda slåttemark attgrodd med gamal 

bjørk. Gardsanlegg med relativt stor bygningsmasse. Ved sjøenligg eit nytt hus. 

Bygdemølle 

Det har vore to bekkesager i Mordalen. 

Viktig symbolverknad av miljøet. Fjern verknad viktig. Visuelt eksponert mot fjord og 

vestside. Særs synleg foss og vasstreng. Heilskapleg landskap langs austsida av 

fjorden. Einskapleg, men kulturmiljøet skaper variasjon. Elvedalen har preg av gjel. 

Gjelet har stor inntrykksstyrke med dramatisk forsterking av fossen. Området har eit 

urørt preg med eit sterkt særpreg. 

Mordøla fossen, viktig landskapselement, verneverdi 

Konfliktpotensial Landskap – Mordalsfossen særs eksponert og sårbar, i sær over kote 400. 

Naturmiljø – Ver merksam på fossesprøytsoner, inngrep i eit område utan tekniske 

inngrep. 

Kulturmiljø – ingen særskilde merknadar. 



Kjelder: 


Bjørnetun, E, 1998, Lokalhistorisk årbok 1996/1997 nr 3.Sagbruksnæringa i Luster på 1600-talet, A. 

Kvitrud 


Munnlege kjelder Erling Bjørnetun 


18 


6 Sagagrovi 


075.40 


Skildring 


1.8 Fjøsne 

frå skoggrensa ned til fjorden, synfaring - vinter 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Bratte lisider med skog i nedre del og stup i øvre del. Lauvskog, bjørk og gråor, 

furubestand på enkelte parti. 

BN00016477 Solheim SØ Rik edelløvskog (V) 

MIS – Rik bakkevegetasjon 

Gardsmiljø på Fjøsne, noko hyttebygging i området. Innmark sør for elva. Hovudveg 

langs fjorden elles ikkje vegtilkomst opp langs elva. Elveforbygging i nedste del av elva. 

Tradisjonelt kulturlandskap som er ute av bruk, byrjande attgroing. 

Gravminne, gravrøys,bronse-jernalder, (AF) 72996 

Elva er lite visuelt tilgjengeleg. Elva går i tett skog og forsenkingar i landskapet. 

Vasstrengen er lite synleg. Synleg område frå Skjolden. Elva er urørt. 



Kjelder: 

Landskap – visuelt lite eksponert vassdrag nedafor dei bratte stupa, men 

fjordlandskapet er sårbart for tekniske inngrep, vegbygging etc. 

Naturmiljø – Ver merksam på rik bakkevegetasjon i områda langs elva. 

Kulturmiljø – Ver merksam på gravrøys i området 

Lite middels stort 




39 + vedlegg 





19 



20 


Vassdrag i hovudområde 2 Fortunsdalen 


21 


7 Legeelvi 


075.AA 



2.1. Skjolden /Fortun 

liten 

Strekninh frå området rett ovanfor Fuglastig og ned til Fortundalselvi. 


Svært 

stor 

Skildring 

Tydeleg landskapsrom med ei brei elveslett og bratte fjell. Legelvi er ei trong sideelv 

som er djupt nedskore. Nedanfor gjelet er ei vifte med skredmark og steinblokker. 

Ovanfor gjelet på vestsida veks det større parti med furuskog, nedre del har bjørkeskog 

med einskilde furutre. På austsida er det mykje sva og glissen bjørkeskog. Potensial for 

fossesprøytsonar og mogleg gamalskog, bekkekløfter, truleg edellauvskog, eng beite 

m.m, i nedre del. 

BN00016443 Fortun kyrkje Naturbeitemark (R) 

Det er busetnad nede på flatene. Bensinstasjon nedanfor. Eng på flatene, gamal 

slåttemark i bratte skrentar. Geitehald på gardsbruk på austsida av elva. Lite preg av 

anna enn spreidd beiting på austsida. Tilkomst til Fuglasteg via ein eldre veg. Det er 

etablert ein skogsveg/anleggsveg inn dalen. Store overføringslinjer opp dalsida. Vegen 

til Fuglasteg viktig turvegveg. Fuglasteg er i turistforeningen sitt stinett. Gamalt grustak 

nedst mot elvesletta i dalen. Bilkyrkjegard nedst bak bensinstasjonen. 

Stølar: Vetleåsen (tufter), Buførveg til stølen 

Kvernhusli (navn ØK) 

Lite særprega byggeskikk Fuglasteg er eit viktig restaurert kulturminne og bygningsmiljø. 

Kløfta markert, elles ikkje spesielt preg 

Visuelt synleg frå vegen i Fortun. 



Kjelder: 

Landskap – Store tekniske inngrep pregar området (kraftlinjer) frå før. 

Naturmiljø – ver merksam på vegetasjonstypar knytt til vassdraget 

Kulturmiljø –Høgdegarden Fuglasteg og mogleg kvernanlegg i elva 

lite middels 

stort 







22 


8 Bergselvi 


075.BA0 



2.2. Fortun/ Bergsdalen 

Strekning frå Turtagrø til Skagen 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 



Kjelder: 

Storslått landskap i høgfjellet med kjende toppar i Hurrungane som bakteppe. Storskala 

landskap øvst i området ved Helgedalen – Turtagrø – Gjesigane. Nedover i Bergsdalen 

er dalen trongare, elva renn på delar av strekninga langt under vegen. Bergelvi ender i 

Fortunsdalen gjennom eit gjel. Fortunsdalen har bratte fjellsider med mange elver og 

fossestryk. Området har potensial for myrer og deltaområde, meandersvingar med 

kroksjøer i Helgedalen. I Gjesingane renn elva under tregrensa. Vegetasjonen er prega 

av bjørkelier med oreskog lenger ned. Potensial for bekkekløft og fossesprøytsone i 

delar av elva. 

BN00016538Heilebakken, Naturbeitemark (SV) (1 soppart raudlistestatus R) 

I dalen er det gardsmiljø i nedre del og stølsgrender lenger opp, stølar i Helgedalen. 

Turtagrø driv med overnattingsverksemd. Rv 5 over Sognefjellet går gjennom dalen, 

vegen har Turistvegstatus. Fjellvegen til Årdal går frå Turtagrø og kryssar elva. Området 

ved Turtagrø er eit viktig friluftsområde med merka DNT- stiar. Turtagrø hotell er eit 

spesielt arkitektonisk nybygg. 

Stølar: Grindhaug(1 sel), Flaten(1 sel), Egg(2 sel), Farningane(2 sel), Dokki(2 

sel), Sprekla(tuft), Gjessingane(3 sel) 

Bygdemølle, Kvernolane (navn ØK) 

Elva er godt tilgjengeleg både visuelt og fysisk med unntak av nedre del mot 

Fortunsdalen. Helgedalen med meandersvingar er godt synleg frå Rv 5. Hurrungane er 

eit element med særskilt inntrykkstyrke. Grad av urørtheit opplevast ulikt gjennom 

vassdraget. Særpreget til vassdraget er variasjonen frå det rolege og stilleflytande i 

Helgedalen til det meir dramatiske og fosseprega gjennom dalen. Vegen langs elva gjer 

det mogleg å fylgje med på dei ulike elementa. 

Landskap – Viktig ferdselsområde, god visuell kontakt med elva, elva er eit lett synleg 

landskapselement i dalen. 

Naturmiljø – Ver merksam på raudlisteartar i beitemark 

Kulturmiljø – Spor etter bygdemølle, kulturlandskap 




39 + vedlegg 






23 


9 Grandfasta 


075.CA0 


Skildring 


2.3. Fortunsdalen 

Området frå Flåteigen til Fortundalselvi 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Dramatisk og ugjestmildt landskap, stupbratte fjellsider, preg av canyon. Fjellvegger 

med horisontal avslutning på toppen. Store rasvifter med grovt materiale under dei steile 

fjellsidene. Vegetasjonen består av ore- og bjørkeskog. Potensial for fossesprøytsone 

og bekkekløft vegetasjon. 

BN00016445 Nedreli Gammel lauvskog (R) 

BN00016444 Ormeli Slåtteenger (SV) 

Kvartærgeologi: 

1426-65 Grandfasta, kvartærgeologsike førekomstar (strokdal, randmorener, 

jettegryter) 

Gardsmiljø knytt til Ormeli som er ein nedlagt høgdegard, stølar høgt oppe over 

elvestryket. Privat veg til Øvre Ormeli. Kraftlinje i dalen og oppe på bakre fjellvegg i 

horisonten. Utgangspunkt for merka turløype til DNT-hytte i Stølsdalen. 

Stølar: Flåteigen (tuft) 

Garden Ormeli er registrert som viktig kulturlandskap for Luster og Sogn og 

Fjordane 

Elva til ein viss grad fysisk og visuelt tigjengeleg nedst, mindre tilgjengeleg dess lenger 

opp ein kjem. Til tider ikkje synleg i ”kløfta”. Det er høg intensitet knytt til fjellveggen i sør 

med ein foss på kvar side. Fossane ender i Grandfasta. Området og vassdraget er til ein 

viss grad urørt. 



Kjelder: 

Landskap – Lite prega av nye inngrep i dag. 

Naturmiljø – Ver merksam på biologisk mangfald knytt til engene på Ormeli 

Kulturmiljø –Tradisjonelt kulturmiljø med lang kontinuitet gjer området sårbart. Ormeli 

er eit regionalt viktig kulturlandskapsmiljø. 

lite 


stort 



39 + vedlegg 






24 


10 Fortundalselvi 


075.D0 


Skildring 


2.4 Tverrdalen 

Frå Nyasetli – Øyabotn - Øyane 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Veldefinert landskapsrom med bratte fjellsider. Portal til Breheimen. Ein botn med 

rasurer/vifter og mange elver/ bekker som kastar seg utover fjellsidene. Grove 

strukturer, berghamre og tildels graskledde rasvifter. Elva renn frå Tverrdalen gjennom 

Bakligjelet til Øyabotn. Vegetasjonen i Øyabotn er vekslande mellom or, bjørk og 

beitemark. Potensial for bekkekløft, og fossesprøytsoner i gjelet. Kantsoner langs elva. 

BN00016448 Øyabotn (beitemark) Naturbeitemark (R), 

BN00016449 Øyabotn (skog) Gammel edelløvskog (R), 

BN00016446 Øyane Naturbeitemark (SV) (1 sopp, raudlistestatus E), BN00016447 

Øyaskredene Rik edelløvskog (SV) (1 mose raudlistestatus V) 

Gard Øyane med tradisjonell gardsbygningar. Dyrkamark langs elva ved garden Øyane. 

Beitområde i Øyabotn. Kraftlinje gjennom dalen til Nørstedalsseter, denne er veldig 

framtredande i delar av landskapsrommet. Nørstedalsseter betjent DNT-hytte som er 

utgangspunkt for mange turar. Vegen gjennom dalen er gjennomfartsveg til 

Nørdstedalsæter. Øyabotnetn tidlegare støl med 1 sel, stølsmurar, gjerder. Spor etter 

eldre kraftverk etablert i 1918/19 med tanke på industri i Fortun. 

Stølar: Nyasetli (2 sel), Øyabotnen (1 sel) 

Delar av elva er visuelt tilgjengeleg og nedre del er fysisk tilgjengeleg. Vasstrengen er 

ikkje synleg før elva kjem ned på flaten ved Øyabotn. Intensiteten er knytt til landskapet 

og foss i Øyabotn. Elva er påverka av tidlegare kraftutbygging. 



Kjelder: 

Landskap – Elva er viktig og lett tilgjengelig landskapselement i området ved Øyabotn 

med stor verdi for oppleving. Portal til Breheimen. 

Naturmiljø – Ver merksam på raudlisteartar i området 

Kulturmiljø – Anleggsvegen er godt tilpassa landskapet slik den ligg i dag 




39 + vedlegg 






25 



26 


Vassdrag i hovudområde 3 Dalsdalen 


27 


11 Hersetelvi/Tverrelvi 


075.5A0 



3.1 Dalsdalen 

Nedanfor Hersete til Øygarden 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Eit relativt trongt dalrom med bratte fjellsider i aust og ein noko slakare fjellprofil i vest. 

Skogkledde fjellsider med bjørk, or og edellauvskog. 

BN00016422 Hersetlii Rik edelløvskog (R), 

BN00016421 Urdheim Rik edelløvskog (R) 

Mulegheit for å finne raudlisteartar i ein god soppsesong i lokalitetane. 

MIS – Rik bakkevegetasjon 

Gardstun og dyrkamark hovudsakleg på austsida av vegen. Gamle gardshus på 

Øygarden. Innslag av steingardar og store frittståande steinblokker på dyrkamark ved 

Øygarden. Granplantefelt ved fjellfoten bak gardstunet danner eit markant bakteppe. 

Beitebakkar på sørsida av elva. 

Støl: Hersete (4 sel). 

Hersetelvi er godt synleg der ho kastar seg utover eit bratt parti i fjellsida bak tunet. Vilt 

og urørt preg på den øvre delen. Ein eigen intensitet og inntryksstyrke i samspelet og 

nærleiken mellom foss og gardstun. Elva er kanalisert det siste stykket før Dalsdalselvi. 

Sett frå nordvest er elva eit synleg blikkfang i den skogkledde fjellsida. Elva er elles 

både fysisk og visuelt godt tilgjengeleg. 



Kjelder: 

Landskap – Landskapsrommet har relativt god tåleevne. Tilkomstveg og kraftstasjon 

kan gje synlege inngrep. 

Naturmiljø – Ver merksam på registrert edellauvskog med potensial for funn av 

raudlisteartar. 

Kulturmiljø – dalføret prega av intakt og heilskapleg kulturlandskap. 





39 + vedlegg 





28 


Vassdrag i hovudområde 4 Jostedalen 


29 


12 Engjadalselvi 


076.1Z 


Skildring 



Kjelder: 


Svært 


4.1. Gaupne 

liten 

stor 

Strekninga frå Engjadalen til fjorden. 

Storskala landskapsrom. Bratte dalsider mot flatene i Gaupne. Dalen flater ut høgare oppe. Rik 

berggrunn med noko rasmark i nedre del. Vegetasjonsbiletet er blandingsskog med innslag av 

tradisjonell kulturmark i nedre del. Over første bru flater det ut med meir eng og beite. Enkelte 

granholt i øvre del. Potensial for fossesprøytsone, gamal kulturskog, bekkekløfter, edellauvskog, 

høgstaudeskog, ospeholt med eldre daude trær, eng/beite m.m. 

BN00016434 Gaupnegrandane Brakkvannsdeltaer (R) 

BN00016438 Liane Naturbeitemark (SV) 

Gardsbruk ved nedre del av elva, overgang flat eng og flat dyrka mark nedst. Aktivt beite i liene 

og slåttemark høgare oppe. Utmarksgrense høgt over innmarksområde. Kommunalveg opp lia 

som kryssar elva fleire gonger, stiar og ferdselsvegar høgare opp. Kraftlinje kryssar dalen i øvre 

del, i heile dalen er det eksponert master. Der gamle vegen sluttar går det skilta T-merka løype 

inn til Navarsete. Merka turstiar langs gamle vegfar. Tradisjonelt kulturlandskap med viktige 

strukturar, løer, gjerder og steingardar i øvre del. Spor etter gamal slåttemark i brattare lier, 

utmarksgjerde halvveges ned lia. 

Vårstølar i Engjadalen: Kappastad, Krikane, Li, Engjane, Bakkane, Raudaberg (Sprengebakken), 

Vetlagjerdet, Kleivagjerdet, Stuagjerdet, Sjøgnane, Ris, Mytane, Liane, Håasete, Einehaugen, 

Bruavollen, Vassvollane, Steinkjelen. Stort sett eit sel/fjøs og løe på alle desse stølane. Stølane ligg 

spreidd i heile dalen etter utskiftinga. 

Navarsete - fjellstøl 11 sel, Heggedalen fjellstøl 4 sel. 

Området er registert som kulturlandskap i viktige naturområde i Sogn og Fjordane. 

Det er fem registerte lokalitetar for bergkunst 4 ved Navarsete. Bergkunst, 2 skålgropsteiner, eldre 

jernalder(AF) 25499, Bergkunst, 3 skålgropsteiner, 3 skålgroper, eldre jernalder (AF) 72993, 

Bergkunst, 4 skålgroper, eldre jernalder, (AF) 72994, Bergkunst, 2 skålgropsteiner, 2 skålgroper, eldre 

jernalder (AF) 72995. Ein lokalitet ved Mytane i Engjadalen, Bergkunst, skålgrop, og 3 skålgropsteiner, 

eldre jernalder, Hildersteinen (AF) 45457 

Kvernhus nedanfor fossen i tidlegare tider, heiter og Kvernelvi. Elva er vasskjelde for vatningsvatn. 

Elva er synleg frå Gaupne. Heilskapspreg - ivareteke kontinuitet i landskapet frå dalen til 

stølsområdet. Stor variasjon i kulturlandskapet og vegetasjonsbiletet. Elva er eit lite landemerke 

i Gaupne, lyden av fossen er markert i periodar. 

Landskap – Vassdraget er delvis synleg frå Gaupne, del av tettstaden sin landskapskarakter. 

Naturmiljø – Ver merksam på viktige naturtypar i kulturlandskapet 

Kulturmiljø – Ei ev. utbygging vil i liten grad påverke Engjadalen 



Larsen, B.H. 2002 Biologisk mangfold i Luster kommune. Miljøfaglig utredning Rapport 2002-20 1-39 + 

vedlegg 



Naturbasen – Direktoratet for natuforvaltning www.dnweb5.dirnat.no –NATURBASE 




30 


13 Kvernelvi, Skarpamo 


076.A0 


4.2. Rånnøy 

Svært 

liten 


Svært 

stor 


Skildring 



Kjelder: 

Området ovanfor Folabrekka og ned til Jostedøla 

Runde, men høge bratte åsar, delvis skogkledt med stup og sva innimellom. Elva renn i 

eit søkk i landskapet. I nedre del går elva gjennom bre og breelvasetninger med 

elveterrasse på nordsida. Vegetasjon, området mellom Kvernelvi og Jostedøla er 

økologiske viktige verdier. I dette området ligg det flommarksskog, or – med innslag av 

selje. I området elles er det i hovudsak furuskog med innslag av bjørkeskog og 

granplanting. Nedst er det gråorskog/bjørkeskog. Sør for elva lyngrabbar oppover ei 

bratt side. Furuskogen : røsslyngskog/ lavskog. Elva er lett meandrerande på flata med 

små øyer med flommarkskog også i meandersvingane, innmark på begge side. Ung 

blandingsskog i kantsone gråor, bjørk og selje. Langs elva oppover veks gras i flomsone 

vidare røsslyng og tyttebær. Voksen osp med ein del daud ved, lav på trea. Ved 

fossestryk: storbregne (høgstaudeskog), gras frisk mark på sørsida, nordsida kråkefot, 

blokkebær, bjørk. Fuktdrag langs elva. Myrer i området som ikkje er avhenging av elva. 

Terrasser med gråor undervegs. 

BN00016456 Folabrekka Naturbeitemark (SV) (7 artar sopp, raudlistestatus 1 – E, 1 – R, 1- 

V, 5 – DC) 

MIS – to lokalitetar med liggande daud ved, ståande hole trær i området. 

Nedst langs hovudvegen ligg bustadhus utan tilknyting til gard. Ei stor stølsgrend lenger 

opp (Folabrekka). Området vert nytta i skogbruket (synlege hogstflater) og landbruket. 

Noko dyrkamark ved stølen og nede i dalbotn. Hovudveg til Jostedalen langs Jostedøla, 

veg til grustak og veg oppover til stølen. Området er lett tilgjengelig med bomveg med 

sal av fiskekort. Grustak i drift. 

Støl: Folabrekka (11 sel), Buførveg 

Bygdekvern 

Elva er tilgjengelig fysisk på grunn av veg. Elva er lite visuelt tilgjengeleg. Synlegheiten 

av vasstreng varierar, frå vegen langs elva god, nedanfrå lite. Stille og ro, god 

naturoppleving. Området opplevast ikkje som urørt. 

Landskap – Ingen vesentlege merknadar. 

Naturmiljø – Ver merksam på raudlisteartar og flommarksskog 

Kulturmiljø – Ingen særskilde registreringar 





39 + vedlegg 





31 


14 Rydøla 


076.B1 


Skildring 



Kjelder: 


4.3. Leirmo med Leirdalen og Rydøla 

Frå Rydalen til Jostedøla 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Elva ligg i eit veldefinert landskapsrom med stupbratte sider. Elva går i ein slak skålform 

inni i ei vestvend stupbratt fjellside. Den kjem fram frå et lite markert skar i ein stor og 

høg foss, elva flater ut på dalbotnen. Det er blokkmark og morenemateriale. Ei rasur på 

nordsida av elva. Høg foss, potensial for fossesprøytsone. Vegetasjonen består av 

blanding av bjørke- og furuskog, furudominert nord for elva og bjørkedominert sør for 

elva. Glissent feltsjikt med mose, gras og noko lyng, einer i busksjiktet. Nedst gråor – 

heggeskog med bringebær og nesle i feltsjiktet. 

BN00016546 Hurrene, Gråor-heggeskog (V), Truleg hekkande kattugle i området 

Traktorveg langs hovudelva kryssar Rydøla like før den går ut i hovudelva. Elva går 

under ei bru og ut i Jostedøla. Rydøla er forbygd langs kantane i nedre del. 

Stølar: Rydalen (sel/tufter), Våg (med spesielt store sel i dag 1 sel, tufter), 

Ryssete (sel/tufter) 

Rysete, Bergkunst, 3 skålgrop, 6 skålgropstein, jernalder (AF) 6421 

Rysete, Bergkunst, 2 skålgropstein, jernalder (AF) 15793 

Rysete, Bergkunst, skålgrop, bronse – jernalder (AF) 25500 

Rysete, Bergkunst, skålgropstein, jernalder, (AF) 35865 

Rysete, Bergkunst, skålgrop, bronse – jernalder, 66402 

Rysete, Bergkunst, 2 skålgropsteiner, jernalder (AF) 72998 

Veldig god tilgjengelegheit visuelt (kan ikkje gå langs elva) synligheiten er veldig god. 

Lite variasjon. Hele elva spesielt øvste del (fossen) viktig i landskapsbilde som einaste 

foss i landskapsrommet. Opplevast som utørt. 

Landskap – Eksponert foss mot landskapsrommet. Inngrep vil ha store visuelle 

konsekvensar 

Naturmiljø – Ver merksam på gråor-heggeskog langs elva. Tekniske inngrep i eit urørt 

område. 

Kulturmiljø – Omfattande registreringar av kulturminne i fjellet 

lite 


stort 



39 + vedlegg 







32 


15 Leirdøla 


076.BA 


Skildring 



Kjelder: 


4.3. Leirmo med Leirdalen og Rydøla 

Frå Tunsbergsdalsvatnet til Leirmo 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Brekappen er den dominerande landforma som sett rammene for området. Elva renn 

roleg gjennom ein open U-dal før den stupar ned gjennom det tronge gjelet mot Leirmo 

og Jostedøla. Elva graver seg gjennom morene og elveavsetningar. I dalsidene mot elva 

og jordbruksareala er det ein mosaikk av rasvifter, ur og svaberg. Flatene i dalbotnen er 

viktig som kontrast mot gjelet og dalsidene. Vegetasjonen endrar seg frå furu med lav/ 

krekling/ tyttebær over til bjørkeskog og granplantefelt i høgda. Området har potensial 

for fossesprøytsoner, bekkeløfter og eng/beite. 

BN00016504 Leirdøla Bekkekløfter (V) (2 artar mose, raudlistestatus DM) 

MIS – to lokalitetar med liggande daud ved, rikbarkstre og eldre lauvsuksesjonar 

Dalen har tradisjonelt gardsmiljø med velhalde jordbruksareal. Vidare, innover dalen er 

det eit stølsmiljø. Vegen til Leirdalen går gjennom gjelet, leidningsnett fylgjer vegen i 

dalen. Lenger inn i dalen er det bomveg med fiskekortslag. Området er lett tilgjengelig 

på grunn av vegen. Tradisjonelle strukturar i kulturlandskapet med mange element som 

steingardar, rydningsrøyser og beitebakkar. Tradisjonell byggestil. 

Stølar: Vårstølen (6 løer, 3 små opphaldshus) , Fjellstølen, (namnet) Buførveg 

Mykje som tyder på mølleanlegg, lite spor i dag pga flaumane som har vore i 

vassdraget 

Kvernhusfossane (navn ØK) 

Elva er visuelt tilgjengeleg. Fysisk er elva tilgjengeleg i øvre del og ikkje i nedre del på 

grunn av terrenget. Synlegheiten er god i nedre del, elva er mindre framtredande oppe i 

Leirdalen. Gjelet, landskapsrommet og kontakt med breen er element med intensitet. 

Elva er regulert til vasskraftutbygging. 

Landskap – Elva er eit viktig landskapselement, synleg i øvredel, lite synleg i nedre del. 

Naturmiljø – Ver merksam på bekkekløft med raudlisteartar. 

Kulturmiljø – Kulturlandskapet langs flate parti 





39 + vedlegg 





Munnleg kjelde: Erling Bjørnetun 


33 


16 Vigdøla 


076.CA0 


Skildring 



Kjelder: 


4.6. Vigdalen 

Frå øvre Vigdal til Jostedøla 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Elva renn gjennom fleire mindre landskapsrom, dels i dalbotn og dels i gjel. Øvst rolige runde 

fjellformer, lenger ned meir dramatiske fjellformer med bratte sider. Ved vårstølen renn elva roleg 

med myrprega sider, den renn over bart berg og morenemassar på flatene. Sletter med små øyer 

med flommark i områda med dyrka mark. I nedre Vigdal fossar elva ned mot rolig dalbotn, små 

øyer, bru og beitemark langs elva. Vegetasjonen endrar seg gjennom dalen. I nedre del ung 

bjørke-gråorskog brote opp av urer og skrentar, noko gran. Vidare oppover: Sørsida furuskog 

med større felt av bjørk, nokre små granfelt. Gamle slåtte-/beiteenger i attgroing Kulturlandskap 

med gardstun på nordsida, attgroande utmarksbeite. Skogen herfrå og opp er grasdominert 

beiteprega feltsjikt med noko bregne, i tørrare felt lyng (røsslyng) fuktigare drag med grasmyrar. 

Frå øvre Vigdal mindre furu meir granplantefelt (spreidd) øvst i fjellbjørkeskog. Vårstølen: 

Bjørk/innslag av furu. Mosaikk av beitemark, dyrkamark og beita myrflate. Bekkekløfter. 

BN00016483 Vårstølen (myr) Andre viktige førekomstar (R), Rik edelløvskog, minerotrof flatmyr 

Kvartærgeologi: 1426-9 Vigdalsstølen, kvartærgeologi, (side og endemorener, daudisformer), nasjonal 

verdi., 1426-84 Vierøy, klåre daudisformer, nasjonal verdi 

Langs elva er det gardsbruk og bygningar fordelt på tre gardsmiljø med fleire tun, med unntak av 

den nedre delen. Vårstølen har mykje i standsette sel og mange nyare hytte som ligg spreidd. 

Fjellstøl lenger opp mot fjellet. Området vert truleg mykje brukt i friluftslivsamanheng. Gjennom 

dalen ligg vegen langs elva, fleire bruer kryssar elva. I dalen er det høgspentlinjer opp til 

Syneshaugen. Vårstølen er utgangspunkt for fleire T-merka stiar. 

Stølar: Breidesete (3 sel), Vigdalsstølen (vedtaksfredet sel og fjøs i 1923) 87331. Vigdalsloftet flytt til 

dei Heibergske samlingar – Sogn folekmuseum. Fjøsen står igjen.) (4 sel), Vårstølen (4 sel og 9 løer) 

Buførveg frå Vårstølen til Vigdalsstølen. Kvernanlegg ved Husøy, Kvernhusfossen (navn ØK) 

Elva er godt tilgjengelig, både visuelt og fysisk. Den er godt synlig og gjer mykje av seg. Elva er 

ein viktig del av totalbiletet i naturog kulturlandskapet. Eit dalføre med stor variasjonsrikdom. 

Fossane i nedste del av elva har stor intensitet, mektigheit og villskap. Elva er regulert til 

vasskraft utbygging. Ei flott elv som er viktig for landskapsopplevinga. 

Landskap – Heilskapleg område med stor visuell verdi 

Naturmiljø – ver merksam på dei kvartærgeologiske førekomstane som er av nasjonal verdi 

store karakteristiske myrområde 

Kulturmiljø – stølsmiljø og ferdsle langs turstien 




vedlegg 







34 


17 Hompedøla 

17 

18 


076.D2 


Skildring 


4.7 Jostedalen 

Frå Hompedalen til Jostedøla 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Eit veldefinert landskapsrom. Elveslette som flate med bratte sider. Fjellsida er 

vekselvis, bar og skogkledt, med mykje rasmateriale i sida nord for elva. Ein del rasvifter 

i området. Elva renn over bert fjell i ei bratt austvendt liside. Elva lyser opp og er ein 

tydeleg kvit strek over sva mot aust/nord. Vegetasjonen vekslar mellom gras, lyng og 

skog. 

Elva kan vere viktig gytelokalitet, som sideelv til Jostedøla. 

Nedre del av elva har samløp med Kvernelvi og renn gjennom eit område med 

beitemark, dyrka mark med kantsoner med krattvegetasjon. Elvesletta har gardar 

jordbruksareal og annan busetnad Ein veg går opp langs nedre del av elva. 

Støl: Hompedalen (sel og fjøs), buførvegen kryssar elva. 

Elva er visuelt tilgjengeleg og ikkje fysisk tilgjengeleg på grunn av terrenget. Elva er 

høyrbar i eit elles stille område. 



Kjelder: 

Landskap – Elvestrengen er visuelt synleg, landskapsrommet vil truleg tåle evt. tiltak, 

avhengig av tekniske inngrep som anleggsveg og synleg røyrgate. Ver 

merksam på sumverknader i høve utbygging av vassdrag 18. 

Naturmiljø – ver merksam på gytetilhøva i nedre del av elva 

Kulturmiljø –ingen kjende førekomstar. 


Foto: Hompedøla til venstre og Kvernelvi til høgre. Aurland Naturverkstad BA 




35 


18 Kvernelvi, Myklemyr 

17 

18 


076.D2 


Skildring 



Frå Kverndalen til Jostedøla 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Eit veldefinert landskapsrom. Elveslette som flate med bratte sider. Fjellsida er 

vekselvis, bar og skogkledt, med mykje rasmateriale Det er fleire rasvifter i overgangen 

mot jordbruksområda Elva renn i ei bratt austvendt liside, med mykje bart fjell. Sjølve 

elveleiet er delvis skjult fordi elva renn gjennom ei skarp kløft. I nedre del renn elva 

gjennom ei rasvifte. Elva renn ned til dyrkamark, litt beite nedst langs elva i nedre del. 

Området har potensial for bekkekløft. Det veks lauvskog på rasvifte og det er ein del 

einer i området. 

Elva kan vere viktig gytelokalitet, som sideelv til Jostedøla. 

Det er ikkje busetnad knytt direkte til elva, men området har tradisjonell gardsbusetnad. 

Stølar: Kvernadalen (tufter), Myten, (1 sel) 

Navnet på elva kan tyde på at det har vore ei bygdekvern i elva. 

Elva er visuelt tilgjengeleg frå nord. På grunn av bratt terreng er den ikkje fysisk 

tilgjengeleg. Vasstrengen er godt synleg og dominerande i terrenget. Vassføringa 

varierer med nedbørsmengda. Elva er høyrbar frå riksvegen. 



Kjelder: 

Landskap – Elvestrengen er visuelt synleg, landskapsrommet vil truleg tåle evt. tiltak, 

avhengig av tekniske inngrep som anleggsveg og synleg røyrgate. Ver 

merksam på sumverknader i høve utbygging av vassdrag 17. 

Naturmiljø – ver merksam på gytetilhøva i nedre del av elva 

Kulturmiljø –ingen kjende førekomstar. 


Foto: Hompedøla til venstre og Kvernelvi til høgre, foto frå Luster energi 




36 


19 Sperleelvi 


076.D4 




Frå ca kote 800 over Sperlestølen til Jostedøla 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Elva kjem ned i ei austvendt liside, med bare fjell og åsar bakover. Elva kjem i ein foss i 

ei kløft i nedre del. Øvre del av elva renn over bart fjell, nedre del av elva renn over 

elveavsetningar. Kløft med gryter, elva renn nær vei og nær busetnad. Store bare flater 

i fjellet nord for elva. Vegetasjonen består i hovudsak av furuskog, noko selje i området. 

Det er potensial for fossesprøytsone og bekkekløfter. Det er og kløfter med bart fjell utan 

vegetasjon. 

I MIS registreringane er det registrert to lokalitetar med liggande daud ved i 

området nedanfor Liastølen. Elva kan vere viktig gytelokalitet, som sideelv til 

Jostedøla. 

Tradisjonell busetnad langs nedre del av elva. Ei gamal bru kryssar elva, dette er ei del 

av ein gamal ferdselsveg. Byggestilen er ein blanding av ny og gamal byggeskikk. Den 

nærmaste garden er godt vedlikehalden og i gamal stil. 

Stølar: Sperlevårstølen (mjølkeplass), Sperlestølen (3 sel, 1 fjøs), Buførveg langs 

elva. 

Flommen i 1979 øydela truleg ev. kulturminne knytt til elva 

Elva er lite tilgjengeleg og området er dels uframkommelig. Lettare terreng lenger opp, 

men ikkje helt nær elva. Nedste 100 m er elva godt synleg frå vegen. Terrenget viser 

kvar elva går, men vasstrengen er ikkje synleg, landskapet er det dramatiske og synlige. 

I dette området er det elva på motsett side av dalen ein legg merke til og korleis dalen 

opnar seg med jordbruksareal. Riksvegen dominerer, men det er ikkje voldsam trafikk, 

hører elva tydeleg, den var regnstor på synfaringsdagen. 



Kjelder: 

Landskap – Elva er lite eksponert, berre nedre del. 

Naturmiljø – ver merksam på fossesprøytsone og gytetilhøva i nedre del av elva 

Kulturmiljø –ingen vurderte lokalitetar. 


stort 








37 


20 Skåldøla 


076.D30 




Frå Skurhamar til Jostedøla 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Godt definert landskapsrom. Tre andre elver i ”rommet”. Hovden er svært markert. Elva 

kjem frå eit skar og går i fossestryk med sva før den går ned i skogen. Elva er omgitt av 

bratte sider med små topper, sidene har rygger og røyser, elva dukkar fram innimellom. 

Vegetasjonen består av gråorskog nedst og furuskog øvst. Over stupet er det sva og ur 

med grasdominert feltsjikt og einerdominert busksjikt. Under den brattaste hellinga er 

det innslag av beitemark i hevd. Gråor oppslag rundt røyser etc. noko bjørkeskog, 

(beiteskog grasrikt). Skog mellom gardane furuskog med røsslyng, lav (kvitkrull og 

reinlav) og felt med beitpreg (gradominert). Nedst går elva i kantsone mellom 

inn/utmark, mykje flommateriale, i kantsonane veks ung bjørk og gråor. 

Frå vegen i dalbotn er to stølar (580 moh) synlege og over synsranden ligg ein fjellstøl 

(780 moh). Elva renn forbi ein høgdegard med to tun 260 moh, eit tun på ca 200 moh og 

ein gard på elvesletta. Grusveg opp til 260 moh. Sti langs vestsida av elva til stølane. 

Velhaldne steingjerder og styvingstre i kulturlandskapet områder som tydeleg vert beita. 

Både eldre og yngre bygningar i øvste tun ma. umalt gamalt uthus og våningshus. 

Stølar: Skåldalen (sel), Skurhamar (2 sel, 2 fjøs), Skåldalen øvre (tufter),, 

buførveg delvis langs elva. 

Eit bygdekvernanlegg som er restaurert 

Elva er lite synlig frå hovudvegen, men øvre del av vasstrengen er synleg. Langs 

gardsvegen er det fleire lommer med visuell kontakt med elva. Elva opplevast ikkje som 

urørt. 



Kjelder: 

Landskap – Ingen særskild merknad 

Naturmiljø – Ver merksam på muleg fossesprøytsone. 

Kulturmiljø – Ver merksam på kulturminne knytt til elva 


stort 






38 


21 Sagarøyelvi 


076.D4 




liten 

Frå området kor Bakkedøla møter Sagarøyelvi og ned til Jostedøla 


Svært 

stor 

Skildring 

Elvene renn i ei austvendt liside til hovuddalføret, med samløp ved ca 450 moh. Den 

aktuelle delen av elva renn over bartfjell med elveavsetningar i nedre del (lausmassekart 

NGU) Elva renn gjennom furuskog, med blåbær og einstape, fjellbjørkeskog oppover i 

lisidene. Potensial for bekkekløfter og fossesprøytsone. På deler av strekninga er elva 

svært bratt og elva renn i ei kløft. Bakkedøla renn i tilknyting til ein støl i Bakkdalen. Elva 

kjem ned som ein foss i eit gardsmiljø. Det går ein T – merka sti langs elva. Det er den 

gamle buførvegen til stølen i Bakkedalen. Den aktuelle delen av elva er lite synleg frå 

vegen. 

Støl helt oppe på fjellet, buførveg til Bakkedalen, (4 sel, tufter) 

Det har vore bygdemølle i elva og kraftverk i 1946 (det første i Jostedalen). 

Nedre del er lett tilgjengeleg visuelt og fysisk ved garden. Frå stien høyrbar og mogleg å 

oppsøka. Bakkdøla inntrykkssterk der den kastar seg utover lisidene ca 750 moh. 

Området opplevast i stor grad som urørt. I Skogen har ein ikkje visuell kontakt med 

landskapet omkring. 



Kjelder: 

Landskap – Den tette furuskogen i området kan absorbere tekniske inngrep. 

Naturmiljø – Ver merksam på ev. naturtypar knytt til vassdraget (fossesprøytsone, 

bekkekløft) 

Kulturmiljø – Ver merksam på kulturminne knytt til elva 


stort 

Foto: Aurland Naturverkstad BA og Luster energiverk 



39 + vedlegg 








39 


22 Vanndøla 


076.D3A 



4.9. Krekane - Geisdalen 

Frå Vanndalsvatnet til Jostedøla 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Vanndalen er ein hengande dal inn i hovuddalføret i Jostedalen. Ved vatnet er det eit 

skålforma landskap, eit definert rom med opning mot nordvest. Elva renn gjennom 

lausmasseavsetningar, rasmark/blokkmark øvst, meir morene mot hovuddalføret. I 

lisidene sidemorene som vatnet arbeider med gir linjer, bjørkeskog veks på morene. 

Vegetasjonen går frå alpin sone med lyng og gras, over i fjellbjørkeskog, blandingsskog 

og furuskog ned mot dalbotn. Mykje fugl i området på synfaringstidspunktet. Det ligg ei 

stølsgrend på vegen opp til Vanndalsvatnet. Der elva kjem ned i dalbotnen er det eit 

gardsmiljø. Det går ein asfaltert veg opp til Vanndalsvatnet. Stor fylling innerst i 

Vanndalen med tilgang til rørgate under bakken. Høgspentlinje eit godt stykke opp i 

dalen. Gamal stølsveg opp til stølen. 

Stølar: Bjørkatråi (mjølkeplass), Buførveg delar av strekninga 

Elva er lite tilgjengeleg og synlig. Den går i eit V-forma elveløp. Og ein må bevege seg 

langs elvestrengen for å oppleve den. Elva opptrer som ein struktur i landskapet. Elva 

mest tilgjengeleg visuelt og synleg frå andre sida av dalen. 



Kjelder: 

Landskap – Lite eksponert vassdrag med tekniske inngrep 

Naturmiljø – Ingen merknad 

Kulturmiljø – Ingen særskild merknad 


stort 

Foto: Luster energiverk As 




40 


23 Geisdøla 



Skildring 


Svært 


4.9. Krekane - Geisdalen 

liten 

stor 

Frå Stølen Geisdalen og området over fossen 

Frå dalmunningen i Vetle Geisdalen til området over fossen 

Geisdalen er ein hengande U-dal ut i hovuddalføret, Geisdøla renn gjennom stor 

lausmasseavsetningar i dalbotn. Vegetasjonen fylgjer lausmasseavsetningane oppover i 

liene. Bjørkeskog på sørsida av elva. Attgroande beitemark på nordsida av elva, ung 

bjørk og einer. I området vart det observert svært mykje fugl. På nordsida av elva ligg 

det ei stor stølsgrend med mange bygningar. Ca 100 mål er gjerdet inn med eit stort 

steingjerde. Beiteområde i dag. Det går veg opp til og forbi stølsgrenda. Geisdøla vert 

kryssa med ei bru. Området vert brukt som rekreasjonsområde. Området rundt stølen 

har truleg stor lokal verdi. Elva går i eit nedsenka elveløp og er lite synleg anna enn frå 

brua. Den er godt høyrbar. Stølsmiljøet har lang kontinuitet, området er i dag mindre 

intensivt bruk, er på slutten av ein epoke. Utsikten til breen står i sterk kontrast til det 

kultiverte nære. Inntrykkssterkt område et helhetlig stølsmiljø, intakt område. 

Støl: Geisdalen (ca 20 sel og fjøs, stølsgjerde og tufter) 

Vetle Geisdalen er ein hengande u-dal inn i Geisdalen. Vetle Geisdøla renn på fast fjell, 

det er lite lausmassar i området. Elva renn gjennom ung fjellbjørkeskog som går over til 

furuskog. I området er det også mykje bakkemyrar. Det vart observert rype på 

synfaringa. Det går ei bru over elva og det er installert ein saltsteinplass i nærleiken. 

Området vert nytta til beiting. Det går ein veg nesten heilt bort til elva, same vegen som 

går til Geisdalen. Elva er lite synleg, må oppsøkast. Opplevast som urørt, mykje stille og 

ro. Elveleiet går i små svingar. 



Kjelder: 

Landskap – Utbygginga skal gjennomførast slik at Geisdalsfossen som er eit særs 

viktig landskapselement ikkje vert råka. Vassdraget i Vetle Geisdalen har eit 

urørt preg. 

Naturmiljø – Vetle Geisdalen er eit urørt naturområde, elles ingen særskild merknad 

Kulturmiljø – Ver merksam på det verdfulle kulturmiljøet i stølsområdet 






41 


24 Krundøla 


076.DZ 



4.8 Krundalen 

Frå Haugen til Gjerde 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Den aktuelle elvestrekninga ligg i overgangen mellom Krundalen og hovuddalføret i 

Jostedalen. Elva har gravd seg ned i morenemasser og renn gjennom ei kløft 

m/jettegryter før elva kjem ned til Gjerde. Ved Gjerde camping er det mykje lausmassar. 

På sørsida av elva er det naturleg furuskog, på nordsida av elva er det blandingsskog, 

furuskog og lauvskog. Området har potensial for bekkekløfter. Frå brua og nedover er 

det gjennomført elveførebygging. Elva kjem ned i område med sentrumsfunksjonar, 

handel, hotell, camping, elva omsluttar sentrum. Det er dyrkamark slått og beite, ned 

mot elva. Vegen inn i Krundalen går parallelt med elva. Ved Gjerde camping er det uttak 

av massar. I Krundalen vart det registrert murar og strukturar i tilknyting til beitemark 

som kunne sjå ut som ein vegstruktur, den gamle vegen til Krundalen gjekk langs elva 

(pers med Erling Bjørnetun). Ved brua ligg det ei sag som tidlegare vart nytta med 

elvevatn. I området har det vore mindre bygdekverner. I elva pågår prosessar som flaum 

og lausmasse forflytting. Elva ovanfor brua er lite tilgjengeleg og synleg, elva på nedsida 

av brua er lett tilgjengeleg og synleg, renn gjennom eit ope landskap. Elva skifter 

karakter frå brua og ned til Jostedøla, Over brua har elva gjennom naturlege prosessar 

påverka området den renn gjennom. Den aktuelle delen av elva skil seg frå resten av 

elva. Intensitet sterk ved brua. Området har veg og kraftlinje frå før. 



Kjelder: 

Landskap – Nærleik til det opne landskapsrommet inn mot Jostedalsbreen stiller krav til 

alle nye tiltak. Elva stadvis eksponert og viktig landskapselement. 

Naturmiljø – Ver merksam på naturtypar knytt til vassdraget, og aktiv masseforflytting i 

vassdraget. 

Kulturmiljø –tradisjonelt kulturlandskapsmiljø ved elva 




42 


25 Ytsteelvi 


076.F110 



4.11 Fåberg 

Frå fjell til dalbotn 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

26 

27 

Skildring 

Ystelvi ligg paralellt med Flatelvi om lag 350 m lenger vest, i ei nordvendt liside i eit 

veldefinert skålforma landskapsrom. Lisidene i øvre del har lite vegetasjon og består av 

bart fjell og sva vekselvis med rasur. I lisidene er det fjellbjørkeskog i øvre del og 

blåbær-bjørkeskog med innslag av osp ned mot dalbotn. Skogen har innslag av 

bakkemyrer og våtedrag. Elva deler seg og renn i parallelle elveleier i eit strekke på om 

lag 450 m. Elva renn ”oppå” landskapet og er godt synleg frå sørvest og nord. Frå nord 

er heile elva synleg frå høgfjell til dalbotn. 

25 



Kjelder: 

Landskap – ope fjellnært landskap, eksponert vassdrag, området er sårbart for inngrep. 

Ver merksam på sumverknader i høve utbygging av vassdrag 26. 

Naturmiljø – inngrep i eit urørt naturområde. 

Kulturmiljø – ingen særskild merknad 




43 


26 Flatelvi 


076.F11A 



4.11 Fåberg 

Frå skoggrensa til dalbotn 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

25 

26 

27 

Skildring 

Flatelvi ligg i ei nordvendt liside i eit veldefinert skålforma landskapsrom. Lisidene i øvre 

del har lite vegetasjon og består av bart fjell og sva vekselvis med rasurar. I lisidene er 

det fjellbjørkeskog i øvre del og blåbær-bjørkeskog med innslag av osp ned mot dalbotn. 

Skogen har innslag av bakkemyrar og våte drag. Langs nedre del av elva svingar det 

seg ein anleggsveg oppover og det går ein skilta sti opp til Sandhaugedalen kor elva 

renn. I Sandhaugedalen ligg det ein støl i tilknytting til elva. 

Stølar: Sandhaugedalen (3 sel), Bruvoll(ingen stølshus), Buførveg 

Elva renn over ein markert terskel ved ca 700 moh. Elva renn ”oppå” landskapet og er 

godt synleg frå sørvest og nord. Mest heile elvestrengen er synleg frå brua som kryssar 

elva og opp til den omtalte terskelen. 



Landskap – To vassdrag tett ved kvarandre, eksponert i landskapet, ver merksam på 

sumverknader i høve utbygging av vassdrag 25. 

Naturmiljø – inngrep i eit urørt naturområde 

Kulturmiljø – Stølsmiljø knytt til elva. 


Kjelder: 





44 


27 Fagredøla 


076.F1A0, 076.F1AA0 



4.11 Fåberg 

liten 

Frå området nedanfor tverrslaget og ned til Fåberg. Elva er ikkje synfart. 


Svært 

stor 

25 

26 

27 

Skildring 

Skildring gitt ut i frå kart og bilete. 

Elva ligg i eit veldefinert skålforma landskap i ein vid og slak U-dal. I dalen er det tjukke 

morenemassar i dalbotn over gang til tynnare morene og rasmateriale mot dalsidene. 

Vegetasjonen består av lauvskog, med nokre spreidde bakkemyrer. Vegetasjon tett inntil 

elva. Elva kjem ned i ein vestvendt dal. 

Elva kjem ned i gardsmiljøet på Fåberg. Noko av busetnaden ligg opp mot elva. Innmark 

inntil og langs elva i nedre del. I dalen går det veg opp langs elva til eit tverrslag på ca 

1040moh. Den gamle stølsvegen gjekk langs elva. 

076.F1A0,Vetlestølen( ingen stølshus) 

Elva er visuelt og fysisk tilgjengelig i eit ope dalføre. Synlegheiten av vasstrengen 

varierer. Elva godt synleg på avstand, når ein er nær elva varierer synlegheiten på grunn 

av vegetasjonen. 


Landskap – området er prega av tunge inngrep i samband med tidlegare kraftutbygging 

Naturmiljø – ingen særskild merknad 

Kulturmiljø – ingen særskild merknad 



stort 

Kjelder: 

Foto: Luster Energiverk AS 


Lausmassekart – www.ngu.no/kart/losmassekart 




45 



46 


Vassdrag i hovudområde 5 Hafslo 


47 


28 Noselvi 


077.B 


Delområde:: samla verdi: 

5.1 Hafslo 

Frå Nos til Hafslovatnet. 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Området rundt Hafslovatnet er eit tydelig avgrensa landskapsrom. Åsar med avrunda 

formar avgrensar området. Elva renn på bart fjell og gjennom morene. Elva renn i ei aust 

nordaustleg eksponert liside. Området er skogkledt med furu og granskog, bjørk og 

annan lauvskog. Vegetasjonen består av furu og bjørkeskog sør for elva, og gran og 

furuskog nord for elva. Det er gras, mose, tyttebær og krekling i feltsjiktet, litt beita. Elva 

har høye fossar, med moglege fossesprøytsonar og eng / beite opp mot elva. 

BN00016530 Simosete Naturbeitemark (V) 

BN00016553 Hafslovatnet fuglefreding Rike kulturlandskapssjøer (SV) 

Hafslovatnet er kjent for stor aure, elva kan være viktig gyteområde for aure. 

Det ligg ei ny hytte med tilknyting til elveområdet, det går ein traktorveg fram til hytta. 

Området er elles nytta som beiteområde i landbrukssamanheng. 

Stølar: Svinakleiv (tuft?), Nos (1 sel), Simosete (sel og fjøs). Buførveg til stølane 

Elva er visuelt tilgjengeleg i nedste delen. Den er fysisk tilgjengeleg i områda som ikkje 

er bratte og det går veg heilt fram til elva. Elva er godt høyrbar,elles eit stille område. 



Kjelder: 

Landskap – Visuelt eksponert i nedre del med fossar og stryk 

Naturmiljø – Fuglefredningsområde, spørsmål ved kraftlinje framføring og konflikt med 

fugl. 






39 + vedlegg 






48 


29 Skjervelvi 


077.B 


Skildring 

Delområde:: samla verdi: 

5.1 Hafslo 

Frå Bersetno til Hafslovatnet. 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Området rundt Hafslovatnet er eit tydelig avgrensa landskapsrom, men stort og med 

avrunda former. Elva renn gjennom eit område med tynt morenedekke. Elva renn 

gjennom eit jordbrukslandskap og har ei smal, men god kantsone med selje og gråor, 

bringebær og mykje gras mot dyrka mark. Elva er litt gøymd nede i terrenget og skjult av 

kantsona. Innimellom er det små flommarkssonar og øyer. Det er eng/beiteområde 

langs elva. 

BN00016528 Kvamsviki Mudderbanker (V), 

BN00016453 Buhaug Naturbeitemark (R), 

BN00016553 Hafslovatnet fuglefreding Rike kulturlandskapssjøer (SV), 

BN00016452 Skjervo NØ Slåtteenger (R). 

Hafslovatnet er kjent for stor aure, elva kan være viktig gyteområde for aure. 

Garder og bustadhus er jamt fordelt i landskapsrommet. Området er oppdyrka, med 

kantsoner mot elva på 0,5-3 m. Det er vegar i tilknyting til elva. Med omsyn til 

byggeskikk er det i området ein blanding av nytt og gamalt. 

Støl: Bersetno (2 sel) 

Sannsynleg bygdemølle 

Hafslo er eit nasjonalt viktig kulturlandskap 

Elva er fysisk tilgjengelig men ikkje visuelt tilgjengelig. Det er liten grad av synlegheit for 

vasstreng og fossestryk. I nærområdet til elva er det etablert bustadfelt og vegar, og det 

er liten grad av urørtheit. 



Kjelder: 

Landskap – Elva lite synleg i seg sjølv, området generelt er eksponert 

Naturmiljø – Strandsona sårbar for inngrep, gyte tilhøve i bekken 

Kulturmiljø – Elva renn gjennom eit nasjonalt viktig kulturlandskap 

lite 


stort 



39 + vedlegg 






49 


30 Dalelevi 


076.2Z 



5.2 Indre Hafslo 

Ovanfor Lifossen og ned til området ved Bruflat. 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

31 

30 

Skildring 

Nedre del langs dalbotn er djupt nedsenka. Øvre del vert kryssa av veger og renn 

gjennom meir ope kulturmark og furuskog med tronge parti. Vekslande mellom furuskog 

og dyrka mark. I øvre del er det stryk og mindre fossar. 

BN00016455 Sønnesyn Naturbeitemark (R) 

MIS – det er registrert lokalitetar med eldre lauvsuksesjonar og område med 

liggande daud ved. 

Landbruk og gardsmiljø, stølsdal i øvre del. Tradisjonelle slåtteteiger i bratt lende ned 

mot elva. Området har jamt innslag av dyrka mark. Gardsvegar og stølsvegar, 

tradisjonelt stølsmiljø i øvre del. Elva vert kryssa av fleire kvelvingsbruer. Tradisjonelt 

landskap med intakte strukturer. 

Dale (20 sel og fjøs), Nedste Sønnesynstølen (10 sel/fjøs), Skisete (17 sel/hytter), 

Elva er visuelt tilgjengelig mest i nedre del. Øvre del er lettare fysisk tilgjengeleg med 

mange gards og stølsvegar. Intensiteten i området er knytt til djup dalbotn og veksling 

med tronge parti. Øvre del av elva er lite påverka av nyare inngrep. Elva er eit lokalt 

viktig landskapselement. 


Landskap – Det er eit variert og visuelt lett tilgjengeleg landskap. Dersom Lifossen ikkje 

inngår i regulert strekning, vil konfliktpotensialt vere mindre 

Naturmiljø – Ver merksam på muleg fossesprøytsone. 

Kulturmiljø – Fleire eldre steinbruer (kvelvingsbruer) 


Lite 


stort 

Kjelder: 




39 + vedlegg 








50 


31 Tverrelvi 

31 

30 


076.2Z 


Skildring 


Svært 


5.2 Indre Hafslo 

liten 

stor 

Frå Oppheim til Daleelvi 

Stort landskapsrom som er ope i endane. Avrunda landskap med skogkledde åsar rundt. 

Flat dalbotn med jordbrukslandskap. Landbruk også i lisidene. Glasifluviale avsetningar, 

terrasser i lisida. Elva renn vekselvis på bart fjell og lausmassar. Elva renn gjennom 

dyrka mark rikt på kantsoner (3m – 30 m) langs elva. Elva er lett nedskore i terrenget. 

Sidene har bjørk, osp litt granplantefelt, bringebær, geitrams og brennesle på opne felt. 

Oppover vekselvis bjørk- og furuskog med spreidde granplantefelt , beite/dyrkamark 

med tendens til attgroing. Lenger ned fortsetter elva litt nedskore. Kantsonene har noko 

gras, storbregne, bringebær, bjørk/gråor og gran, i nedre del av elva er kantsona smal 

utan skogkant. På flata gjennom landbruksområde ler elva itt meandrerande. Fylgjer 

hovudelva (Daleelvi) ned til fjorden v/Marifjøra. 

MIS – to lokalitetar med trær med hengelav, eldre lauvsuksesjon lauvtrær. 

Gardane ligger spreidd i lia og det er dyrkamark i heile landskapsrommet. Veg langs 

nedre del av elva som kryssar elva to gonger i øvre del. Friluftslivområde i øvre del. Ein 

bakkemur med tilknyting til elva. Mykje kantsonar som avgrensing av jordene også 

utanom elva.Tradisjonelle gardsmiljø. Kyrkja har identitet og symbolverdi. 

Stølar: Ulvungo (4 sel , tufter) 

Det har vore fleire kverner knytt til elva. Det vert utarbeid ein artikkel om temaet 

Elva er fysisk tilgjengelig, men lite visuelt tilgjengelig. Lite synleg, ser kantsonene, ikkje 

elva. Elva er ein del av kulturlandskapet. 



Landskap – Elva viktig element i eit heilskapleg genuint landskap 

Naturmiljø – Ingen særskild merknad 

Kulturmiljø – inngrep i kulturlandskapet, ver merksam på kulturminne knytt til elva 


Kjelder: 







51 



52 


Vassdrag i hovudområde 6 Veitastrond 


53 


32 Hola, Holneset 


077.C2Z 



Liten Middels 

6.1 Veitastrondvatnet, nedre del 

liten 

Frå Holetjørni til Veitastrondvatnet. Elva er vurdert frå motsett side av vatnet. 

Stor 

Svært 

stor 

Skildring 

Stort landskapsrom med vatnet som golv. Nedre del av elva renn gjennom ei kløft ned til 

vatnet. Øvre del av området er ein vid open dal og vatnet renn gjennom Holetjørni. 

Skogen veks tett langs elva og det er vekslande mellom barskog og lauvskog. Det er og 

enkelte myrområde. Elva kjem frå Yngsdalen naturreservat som har verneformål myr. 

BN00016532 Holetjørntangen Rikare sumpskogar (R) 

Elva kan vere viktig gyteplass for fisk i Veitastrondvatnet 

Av ØK går det fram at det går ein veg frå Holetjørnet til garden Yngsdalen. Få tekniske 

inngrep. Kraftledning over vatnet ved Holeneset. Tradisjonelt kulturlandskap i attgroing, 

Yngsdalen vart fråflytta i 1967. 

Holestølen (2 sel) 

God visuell tilgjengelegheit i nedre del, ikkje fysisk tilgjengeleg. Synlegheiten av 

vasstrengen er god i nedre del. Eit urørt område utan store tekniske inngrep. 



Kjelder: 

Landskap – Inngrep i eit urørt landskap. I hovudsak eit landskap lite påverka av 

tekniske inngrep. 

Naturmiljø –Lokalt viktig flommarksskog og eit intakt naturmiljø 

Kulturmiljø – nærleik til intakt naturmiljø 




39 + vedlegg 





54 


33 Ugulsvik 


077.C1 


Skildring 



Frå skoggrensa til Veitastrondvatnet 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Elvasærs eksponert i dalsida. Langanesnove mot nord er spesielt markert. Eit 

veldefinert landskapsrom med vatnet som golv med bratte fjellsider rundt. Elva renn over 

sva og bart fjell øvst. Helt nedst renn elva gjennom blokkmark/morene. Sør for elva er 

det grov rasur/blokkmark. Nord for elva ligg det ein grusterrasse. Det er 

moreneavsetningar ned mot vatnet. Elvestrengen er ei rørslelinje i landskapet. 

Samanhengande bjørkeli utan barskog. Elva er veldig eksponert, bratt vestvendt. 

Bjørkeskog og ospeholt mot nord. Mosedominert feltsjikt med ein del gras i gråorskogen, 

nedst bringebær, brennesle bregnar, gras. 

Elva kan vere viktig gyteplass for fisk i Veitastrondvatnet. 

Eit par hytter nede ved vatnet. Veg og kraftlinje til Veitastrond går langs vatnet og 

kryssar elva. Stølsveg opp dalen. Noko uttak av massar frå moreneavsetninga nord for 

elva. Tradisjonell gardsbusetnad i området rundt på begge sider av vatnet. 

Ugledalen – Støl med tilknyting til elva, (1 sel, tuft). Buførveg til stølen langs elva 

Eldre kvernanlegg sett i stand. 

God visuell tilgjengelegheit. Særs synlig og framtredande, sterkt landskapselement. 

Einaste markerte fossestryk i landskapsrommet. Variasjon i vegetasjonsbilete og 

terrengformasjon. Intensitet knytt til Langanesnovi, elvestrengen og garden Yngsdalen 

på motsett side av vatnet, snøklett topp bak Ospehola. 



Kjelder: 

Landskap – Særs eksponert landskap, godt synleg frå dalbotn og veg. 

Naturmiljø – Ver merksam på ev. gytetilhøve i nedre del av elva. 

Kulturmiljø – Ver merksam på kulturminne knytt til vassdraget. 

lite 


stort 






55 


34 Kjerringnes 


077.C22 


Skildring 



Kjelder: 



Synleg del av elva frå andre sida av Veitastrondvatnet. 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Stort landskapsrom med vatnet som golv. Elva kjem gjennom ei kløft. Mest markerte 

topp er Kjerringfjell nord for elva. Liten avsetning nedst elve/rasvifte elles rasmark med 

blokk enkelte plasser mot nord elles berg i dagen eller tynt dekke Elva renn vekselvis 

over bart fjell og blokk. Store myrflater over synsranda. Sør for elva går ein rygg frå fjell 

til fjor nordvendt bratt side. Elva har lite fritt fall til tross for at det er bratt. Elva renn 

gjennom myr i Kjerringdalen, vidare gjennom smal kløft. Ned mot vatnet. Lisida har 

samanhengande ung bjørkeskog øvst rein bjørkeskog med fjellpreg, nedst i vest ungt 

granplantefelt overvokst av bjørk, Innslag av små granplantefelt rogn, mindre felt med 

gråor, skrin mosedominert ein del lav i botnsjiktet, lyngmarkskog. 

Det er spesielle kvartærgeologiske førekomster i Kjerringdalen 1426-26 

Kjerringdalen, morenerygg, viktig for rekonstruksjonen av ”Veitastrondbreen” 

Elva kan vere viktig gyteplass for fisk i Veitastrondvatnet. 

Støl i Kjerringdalen. Kjerringnes - fråflytta gard. Tradisjonelle bygningar. Elva går i 

utmarka til garden. Ope, men attgroande innmark på Kjerringnes. Ikkje vegar og 

infrastruktur. Kjerringneset har tradisjonelle strukturar og tradisjonell byggjestil. 

Kjerringnes og Yngsdalen gard er einaste garder på vestsida av vatnet. 

Stølar: Vårstølen(sel, løe), Kjerringdalen(1 sel). Buførveg langs elva mellom stølane 

Stølsvoll ved elva med sel og murer. 

God visuell tilgjenge. Utilgjengelig for turar. Godt synleg vasstreng, vert borte i juv, men 

kjem fram igjen. God visuell samanheng innanfor dei einskilde landskapsromma. 

Høvesvis stor inntrykksstyrke på elvestrengen i gjelet som kvite striper innimellom.Stor 

grad av urørtheit. Særseksponert 

Landskap – Området er sårbart på grunn av det urørte preget. Kraflinjer vil gi store 

synlege inngrep 

Naturmiljø – Ikkje nyare inngrep i området. 

Kulturmiljø – Tradisjonelt kulturlandskapsmiljø 

lite 


stort 





56 


35 Grøndøla 


077.C3 



6.2. Veitastrondvatnet, øvre del 

Frå kote 400 til Veitastrondvatnet 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 



Kjelder: 

Daugemannovi i sør og Svoranovi i nord er dominerande landformer. Nedre del av elva 

går gjennom store avrunda blokker – morenemasser. Beitemark nedst, oreskog med 

samanhengande ung krattskog i drag nedover. Gamle slåtteenger med perikum, 

marikåpe, ryllik. Aktiv beitemark med rydningsrøyser. Attgroande beitemark med bregne, 

einstape og bjørk. Oppover er det gråorskog og bjørkelier. Hjortetrakk opp langs elva. 

BN00016550 Nedrestølen Hagemark (R) 

Kan vere viktig gytebekk for fisk i Veitastrondvatnet. 

Tradisjonelle bygningar på gardane. Glidande overgang mellom beite og utmark. 

Kraftlinje og veg heilt nede ved sjøen. Det er ein tursti til Grøndalen, med eige skilt., lett 

tilgjengelig område. Klyngetun med gardshus og område med stølshus . 

Stølar: Grøndalen(tufter), Nedregardstølen (Tråi) (1 sel), truleg buførveg langs 

elva til Grøndalen 

Nedrestølen er registrert som viktig kulturmark /kulturlandskap i Luster 

kommune 

Det har vore bygdekvern i elva 

Elva er lett tilgjengelig. Opent terreng rundt øvre del av den synlege elvestrengen. Elva 

ligg i eit særprega område. 

Landskap – eksponert område, nye inngrep og veganlegg kan verte godt synleg 

Naturmiljø – Ver merksam på registrert hagemark og ev. gytetilhøve i nedre del av 

vassdraget. 

Kulturmiljø – Ver merksam på lokalt viktig kulturlandskap 

Lite middels stort 



39 + vedlegg 







57 


36 Utledalen 


077.C3 




Frå kote 400 til Veitastrondvatnet 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Utledalen er ein del av det store landskapsrommet i nordenden av Veitastrondvatnet. 

Fjellformasjonen er oppbrote av gjel. Blokkmark nedst under fjellsidene og morene nedst 

ved elveosen. Vekselvis svaberg og lyng-/mosedekt mark og opnare parti med 

grasdominert gamal beitemark. Bjørkeskog med innslag av gråor. Potensial for 

bekkekløfter. 

Tradisjonell busetnad i landskapsrommet, men ingen direkte kontakt med vassdraget. 

Kraftlinje ved vegen. 

Støl – Øvregardsstølen. 

Elva er lite synlig, vasstrengen er underordna landskapet elles synes ikkje. Intensitet er 

knytt til det bakre fjellet. Området har stor grad av urørtheit. 


Landskap – eksponert område, nye inngrep og veganlegg kan verte godt synleg 

Naturmiljø – mogleg bekkekløft 


Samla vurdering Lite middels stort 

Kjelder: 

Foto: Aurland naturverkstad. BA 



58 


37 Eldelvi 


077.C4Z 




Frå eit stykke opp i Eldedalen til Veitastrondvatnet 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Vid open U-dal med breen mot vest og Veitastrondvatnet mot aust. Elva renn gjennom 

denne dalen. Dalbotnen er relativt flat i øvre del og går bratt ned mot vatnet i siste del. 

Dalen er flat med bratte lisider. Lisidene vekslar mellom bart fjell urer, noko bjørkeskog 

på sørsida, rasurer, kratt og gras på nordsida. Elva og området har potensial for 

fossesprøytsoner, bekkekløfter, beite og beiteskog. 

BN00016503 Eldedalen Sørvendte berg og rasmarker (SV) (1 art 

Mnemosynesommerfugl raudlistestatus V) 

Elva kan vere viktig gytebekk for fisk i Veitastronsvatnet. 

Dalen er ein gamal stølsdal med slåttemark i nedre del, området er delvis beitet i dag. 

Det går ein godt opparbeid traktorveg inn mot stølen. Turløype, (terrengsykkel/ hest). 

Stølen kan ha identitet og symbol verdi. 

Stølar: Elda (fleire sel og fjøs) og Eldedalen (7 sel/tufter). Buførveg langs elva 

Elva er lett tilgjengeleg fysisk, ikkje så god visuelt. Synlegheiten er varierande. Området 

har intensitet knytt til fossen, kløfta og utsikten mot aust. Høyrer elva godt god sti. 

Konfliktpotensial Landskap – elva er lite visuelt eksponert mot vatnet, men ligg i eit nasjonalt viktig 

landskap. 

Naturmiljø – tiltaket må vurderast i høve raudlisteartar 

Kulturmiljø – Ver merksam på tradisjonelt stølsmiljø 

Samla vurdering Lite middels stort 

Kjelder: 



39 + vedlegg 





59 


38 Røytvikelvi 


077.C3 


Skildring 



Strekke frå Stølen til Veitastrondvatnet. 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Elva kjem frå skaret mellom Fossanovi og Hestnovi, djupt nedskore i eit juv. Elva ligg i 

sida på et stort overordna landskapsrom. Rasmark og grov ur i opninga til elvegjelet. 

Herfrå går elva gjennom rasmark, og morenemassar nedst. Elva har bygd opp høge 

kantar med grovt materiale. Eksposisjon - bratt vestvendt. Nedste del av elva renn 

gjennom kulturlandskap med slåtte- og beitemark. Krattvegetasjon (gråor m.m.) langs 

elva, oppover den bratte lisida veks bjørkeskog innslag av osp (et ospeholt på liten 

knaus). Skogen har mykje mose, blåbærlyng og grasrikt. Gråorskog langs elva med 

bringebær, storbregner og breiblada gras, noko beitepreg. Bekkeløft – utan skog heilt 

ned, fuktprega fjellvegg på sørsida, moserikt og mykje brenger. Deltaområde der elva 

går ut i vatnet – særlig sårbart. Noko inngrep frå før elveforbygging på hovudelva. 

1426-7 Veitastrond, elv og elvedelta, hekkeplass for våtmarksfugl, lokalt viktig. 

Tradisjonelle garder, Nes med rekketun. Dyrkamark ned mot vegen overgang til 

utmarksbeit med mykje blokker, området er prega av attgroing. I nord attgroing med 

gråor. Veg langs vatnet vidare innover dalen med bru over elva. Veg langs elva med 

turskilt. Kraftlinje i dalbotnen kryssar elva. Skogsmaskinveg oppover sida nord for elva. 

Turløype, skilta sti i området. Steingjerder og rydningsrøyser er synlege og tydeleg i sør 

øvst på innmarka (innmarksbeite) 

Stølar: Nesdalen (Tufter). Buførveg til stølen? 

Ser ikkje elvestrengen, men kløfta gir et sterkt visuelt inntrykk. Sti opp langs nedre del 

av elva. Ser ikkje elva frå vegen, men den er godt høyrbar. Røytvikholten og Nesoksli er 

inntrykkssterke. Kontrast avflata dalbotn og bratt liside. Roleg område. 



Kjelder: 

Landskap – Rasur, eksponert område, tekniske inngrep vert godt synleg 

Naturmiljø – Rasur sårbar for tekniske inngrep. 

Kulturmiljø – Ingen særskilde merknader 






60 


39 Vetle Svardalen 


077.D 


Skildring 


6.3.a. Veitastrond 

Frå kote 800 til Sumelvi 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Elva kjem frå ein hengande dal, elva er synleg på svaberg i lange strekk. Storslått 

høgfjell i bakgrunnen. Høghamaren og fjellformasjonar rundt er framtredande. Området 

er bratt til dels stupbratt. Intenst storslått landskap. Kløfter et stykke ned langs elva. 

Nakent berg og stein/blokkmark høgst oppe, elvestreng renn over svaberg og gjennom 

blokkmark. Rasfarleg område, stor steinblokk midt i stien, nylig rast ned. Morenemassar 

i området. Der gjelet opnar seg veks det ung bjørkeskog på heile rasvifta. I området 

elles er det samanhengande bjørkelier. Området har potensial for bekkekløft. Sterk 

gjengroing nedst av or og bjørk. Bjørkeskog på blokkmark med perikum, teiebær, 

kvitbladtistel, hundegras, blåbær (ikkje mykje), skogstorkenebb, bregnar, hengevinge i 

feltsjiktet. Selje og vier i busksjiktet. Tidlegare beite nedst i attgroing, enkelte stader 

ugjennomtrengelig krattskog. Søraust for elva, langt ned mot elva er det beite i 

gråorskog med opne felt.. Synlege spor etter hjort, liggegrop og avslete bark. 

Tradisjonell gardsbusetnad, innmark på flata, ikkje spor etter beiting i dag, attgroande 

beite. Kraftlinjer langs vegen, og traktorveg/spor i området. Godt synleg sti frå vegen tar 

av frå traktorvegen. Stien stopper eit stykke oppe. Elva er visuelt tilgjengelig, men 

synligheit av vasstrengen varierande, avhengig av vassføring og landskap. I okt. 05 ikkje 

synleg vassføring . Attgroing langs vegane hindrar godt innsyn til nedre del. Stor 

inntrykksstyrke av elve –/kløftelandskapet. Stor grad av urørtheit eit område med 

naturpreg utan kulturpreg. 



Kjelder: 

Landskap – Eit eksponert, urørt dalføre utan tekniske inngrep. 

Naturmiljø – Urørt preg, ver merksam på muleg bekkekløft. 


lite 



stort 


61 


40 Svardøla 


077.D 




Frå ca kote 700 moh til Sumeelvi 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Hengande U-dal som munnar ut i hovuddalføret. Breen som bakteppe innerst i dalen. 

Rasmark i området. Bart fjell i munningen og rasmark i lisidene. Bjørkeskog i dalen og 

lisidene og rasmark med gras og mose høgare opp. 

Urørt område, muleg sti,. 

Ingen bygningar i området. I høve landbruk er dette eit utmarksområde som ev. vert 

nytta til beite. Det er ikkje infrastruktur i området. 

Elva er godt tilgjengeleg visuelt, mindre tilgjengeleg fysisk. Området rundt elva er 

einskapleg. Intensiteten i området er knytt til elva. 



Kjelder: 

Landskap – nedre del eksponert mot dal og busetnad 

Naturmiljø – Eit urørt dalføre utan tekniske inngrep 

Kulturmiljø – beitepreg 





62 


41 Snauedøla 


077.D 




Frå Snauedalsstølen til Storelvi 

Svært 

liten 


Svært 

stort 

Skildring 

Elva kjem frå ein hengande U – dal ned i eit stølsmiljø i hovuddalføret. Breen ligg i 

bakgrunnen, rasmark og -vifter på sidene. Bratte dalsider med blokkmark med store 

steinblokker på flata i dalbotn. Elva renn vekselvis over bart fjell og gjennom rasmark. 

Det er jettegryter i elva. Elva kjem frå vest mot aust. Potensial for fossesprøyt. 

Beiteområde for storfe/sau. Manglar tre-/ busksjikt, svake myrdrag i området. 

1426-37 Vårstølen, Veitastrond, Jettegryter 

Elva kjem ned i eit område med stølsgrend (vårstølen), hytter og overnattingsbedrift. 

Området er lett tilgjengelig med sti, lokalt turmål. Støl i drift gjev området symbolverdi. 

Stølar: Snauedalsstølen (tufter), Vårstølen (20 sel, 4 fjøs), buførveg til 

Snauedalsstølen 

Elva heiter Kvernelvane vest for Vårstølen (ØK) 

Elva er tilgjengeleg både visuelt og fysisk. Vasstrengen er synleg. Området har heilskap 

og kontinuitet med naturlege overgangar. Breen og utsikten over bygda er element med 

særskild inntrykksstyrke. Elva er høyrbar og området elles er prega av stille og ro. 



Kjelder: 

Landskap – Elva viktig landskapselement forsterka av beitepreget. 

Naturmiljø – ver merksam på geologiske førekomst i elva 

Kulturmiljø – Tradisjonelt stølsmiljø 








63 


42 Storelvi v/Elvekrok 


077.D 



6.3.b. Tungestølen 

Strekninga frå Grytagjelet til Tjørnahaug 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 

Storelvi dominerande landskapelement i den tronge dalstrekninga med bratte fjellsider. 

Brekappa synleg og avgensande landskapformasjon i nord. Elva flyt fritt og relativt roleg, 

med tydelege meandersvinger og mindre forgreiningar mellom opphoping av grus. 

Gamal oreskog (beiteopen) langs Storelvi. 

Snaue fjellsider, sva på vestside av øvre del. Bjørk i austlege dalside. Vestsida meir 

snaue lyngrabbar. Store samanhengande urer. 

1426-13 Elvakroken elv, og elvedelta, hekkeplass for våtmarksfugl, lokalt viktig. 

Storelvi si utforming i stor kontrast til dei fleste småelvane i Veitastrond, som har ei 

brattare utforming med kraftigare stryk. Elva er lett tilgjengeleg og eit viktig 

opplevingselement. Landskapet er i stor grad ope og halde i hevd gjennom beiting. 

Gjengroing er likevel eit tiltakande fenomen. 

Mindre grustak til vegbygging. Vegen ligg langs store delar av elvestrekninga på god 

avstand frå elva. I øvre parti går vegen nær elva, som her er skore ned i fjellgrunnen og 

dannar mindre jettegryter. 



Kjelder: 

Landskap – Elva eit landskapselement med stor opplevingsverdi og variasjonsrikdom 

Naturmiljø – Gamal flaummarkskog med or 

Kulturmiljø – Stølsmijø og beita heimeutmark mellom Vårstølen og grandene ved 

Tungestølen 

lite 




stort 


64 


43 Austerdalselvi 


077.D 



6.3.b Tungestølen 

Ca 750 m ovanfor stølen ned til stølen 

Svært 

liten 


Svært 

stor 

Skildring 



Kjelder: 

Langedalsbreen i vest (brefall) Skytarpiggen markert kjegleforma fjell Brei U-dal, dalbotn 

bratte fjellsider med skyvemark i nedre del storskala. Tydelig landskapsrom ved 

Tungestølen. Vid elveslette langs elva med grusmassar. Elvemøte ved Tungestølen. 

Meandersvingar delvis langs storelva. Stølsmiljø med eng/beite med meir hele vegen. 

Gytebekker. 

Tradisjonelle stølsmiljø som er svært godt haldt. Stølsgrend Tungestølen, Nyestølen, 

Vårstølen, einskilde hytter ved vårstølen. Beite i heile dalen inn til Tungestølen. Beite i 

liene. Ikkje strøm inn til stølen. Ny grusveg til Nystølen/Tungestølen. Turstiar inn mot 

breen Austerdalen og Langdalen og opp til breplatået begge steder Stølar beite på 

elvegrandane og i lier. Open beitestruktur i bjørkeskog. Særskilt godt ivareteken 

byggeskikk. Einsarta, same dimensjon takvinkel etc. Historisk verdi. Nye bruer. Sterk 

nasjonal verdi støl/bre. Særs tilgjengelig for ferdsel. Tydelig kontinuitet i 

landskap/kultur/bruk. Variert og heilskapleg. Særskilt stor inntrykksstyrke i 

landskapsrommet ved Tungesstølen/ Nystølen. Ikkje urørt, men harmoni mellom kultur 

og natur. Landskapets heilskap har liten (mindre evne ) til å tole større inngrep ved å 

fjerne vatn bygge kraftleidningar etc. Konfliktpotensial med oppleving/naturvern (bre) 

nasjonalpark. Tradisjonell turisme. Særs verdifullt landskapsområde. 

Landskap – Storforma landskap, med sterkt naturpreg. Austerdalen viktig innfallsport til 

Austerdalsbreen. 

Naturmiljø – Nærleik til synlege og sterke naturprosessar knytt til Jostedalsbreen og 

brearmane. 

Kulturmiljø – tradisjonelle kulturlandskap med beite og stølar. God harmoni mellom 

natur og kulturpreg. 

lite 

Foto: Luster Energiverk as 


stort 


65 



66 


Oppsummering av konfliktpotensial 

Vassdrag 

Konfliktpotensial Vassdrag Konfliktpotensial 

1 Kinsedalselvi middels 23 Geisdøla middels 

2 Krokadalselvi stort 24 Krundøla middels 

3 Sørheimselvi stort 25 Ystelvi middels 

4 Døsagrovi lite 26 Flatelvi middels 

5 Mordalselvi stort 27 Fagredøla lite 

6 Sagagrovi middels 28 Noselvi stort 

7 Legeelvi lite 29 Skjervelvi stort 

8 Bergselvi middels 30 Daleelvi stort 

9 Grandfasta stort 31 Tverrelvi middels 

10 Fortundalselvi middels 32 Hola, Holneset stort 

11 Hersetelvi middels 33 Ugulsvik stort 

12 Engjadalselvi lite 34 Kjerringnes stort 

13 Kvernelvi, Skarpamo middels 35 Grøndøla middels 

14 Rydøla stort 36 Utledalen middels 

15 Leirdøla middels 37 Eldelvi middels 

16 Vigdøla stort 38 Røytvikelvi middels 

17 Hompedøla middels 39 Vetle Svardalen stort 

18 Kvernelvi, Myklemyr middels 40 Svardalen middels 

19 Sperleelvi lite 41 Snauedalen middels 

20 Skåldøla lite 42 Storelvi ved Elvekrok stort 

21 Sagarøyelvi lite 43 Austerdalselvi stort 

22 Vanndøla lite 


67 


6.1 Linjenett 

Linjenett har verknader knytt til det einskilde kraftverket, slik som 

synt over under skildring av einskildtiltak i kapittel 5.3. Det 

eksisterande linjenettet i Luster er bygd ut med tanke på å levere 

straum til innbyggjarane i kommunen. Linjenettet er ikkje 

dimensjonert for å overføre straum ut av bygdene. Situasjonen er 

stort sett den same i heile kommunen. Det er behov for å 

oppgradere det eksisterande linjenettet. 

Etablering av nytt linjenett kan ha verknader for landskapet og det 

er viktig å fokusere på gode estetiske løysingar. I Luster generelt er 

det snakk om ein oppgradering frå 22 kV-linje til 66kV-linje. 

Hovudskilnaden på desse linjene er høgde på mastene, elles har 

dei tilnærma lik utsjånad med omsyn til materiale m.m. 

”Småkraft prosjektet i Luster” har laga eit oversyn over 

linjenettsituasjonen og dei har gjort ei vurdering av behov for nye 

linjer. I det etterfylgjande vert det peika på situasjonen i 

hovudområda. Det vert og peika ut nokre spesielt sårbare område. 

Figur 1 Distribusjonsnettet i Luster kommune, gul farge viser 300kV-linje, raudt 132 

kV-linje, svart 66kV-linje og blått 22kV-linje. (kjelde: Energiutgreiing for Luster 

kommune, 2005) 


68 


1. Lustrafjorden 

Sørsida av Lustrafjorden: 

Linje langs fjorden inn til Skjolden er ei 22kV linje på 25mm 2 og 

har ikkje kapasitet til å overføre kraft frå nokon av dei 

potensielle utbyggingane. Utbyggingane i Krokadalselvi 

(potensiell effekt på 17,1 MW) og Kinsedalselvi (potensiell 

effekt på 8,8 MW) vil mest sannsynleg gje behov for ei ny 66kV 

linje. Ei mogleg løysinga vil vere sjøkabel frå Ornes til Solvorn. 

Nordsida av Lustrafjorden: 

Utbyggingspotensialet her er ikkje veldig stort og Luster 

Energiverk har bygd ei relativt ny linje på 22kV på 150mm 2 

mellom Gaupne og Luster og arbeider med tilsvarande mellom 

Luster og Skjolden. Då Sage kraftverk tek det meste av 

kapasiteten mellom Luster og Gaupne, må ny kraft sendast inn 

til Fortun og det same behovet for oppgradering av linja mellom 

Skjolden og Fortun vert gjeldande. 

Sårbart område: 

Ornes er eit område som krev at ein tek særskilde omsyn til 

kulturmiljøet ved etablering av nye kraftlinjer. 

2. Fortunsdalen 

Skjolden til Fortun: 

Med utbygginga av Kvåle i Luster og overføring via ny linje 

mellom Luster og Skjolden på ei 22kV linje på 150mm 2 , vert 

kapasiteten på linja mellom Skjolden og Fortun (22kV linje på 

50mm 2 ) oppbrukt. Ei kvar utbygging som skal overføra meir 

straum til Fortun via Skjolden vil løyse ut behov for utbetring av 

denne linja. 

Fortunsdalen: 

Overføringane frå Fivlemyrane kraftstasjon skjer via 22kV linja 

på 50mm 2 ned til Fortun. Meir overføring på denne linja vil 

utløyse behov for oppgradering av denne linja. Dersom det er 

behov for 66kV linje, må den gå parallelt med 22kV linja. 


69 

3. Dalsdalen 

I Dalsdalen er det kapasitet på eksisterande linjenett og det er 

ikkje behov for nye linjer anna enn linjer for tilknyting av ev. nye 

kraftverk. 

4. Jostedalen 

Under utbygginga av Jostedal Kraftverk, vart det oppretta ei 

66kV linje som vart ombygd til 22kV i etterkant (dvs. at trase og 

stolpar er berekna for 66kV linje). Kraftpotensialet i Jostedalen 

er stort, men med ei tilbakebygging av 66kV linja fram til 

Ormbergstøl og oppgradering av 22kV vidare framover, vil ein 

kunne overføre kraftpotensialet i Jostedalen. Då vil det vere 

behov for ei ny 22kV linje til Alsmo og Leirdalen. Den 

konsesjonsbehandla utbygginga i Vanndøla utløysar ikkje i seg 

sjølv behov for ny linje, men ein ny trafo ved Leirdøla 

Kraftstasjon. Ei utbygging av Vigdøla vil i seg sjølv utløyse 

behov for ei 66kV linje. 

5. Hafslo 

22kV linja på Indre Hafslo skal kunne ta den planlagde 

produksjonen. Det kan verte eit problem frå Gaupne og opp til 

Leirdøla, men dette er ein ganske kort strekning. Det er i dag 

eit problem for all 22kV straum som skal inn på Leirdøla at 

trafoen er full, men dette er same problemet som for 

Jostedalen og kostnadane kan delast på fleire. 

Sårbart område: 

Hafslovatnet krev at ein tek særskilde omsyn til etablering av 

kraftlinje, spesielt dersom ein tenker seg kryssing i den vestre 

del av vatnet over det etablerte fuglefredningsområdet. 

6. Veitastrond 

Den eksisterande 22kV linja til Veitastrond har har kun 

kapasitet til 1-2 MW med produksjon. Dette er berre eit par av 

dei minste utbyggingane som er kartlagd av NVE. Det jobbast 

allereie med ei ny 66kV linje til Veitastrond som vil kunne ta all 

utbygging i området. Det er fleire trasealternativ forbi Hafslo til 


sørenden av Veitastrondvatnet, men vidare fram til Strondi vil 

han gå langs vatnet (i siste delen er det eit alternativ å krysse 

vatnet for å gå på vestsida på grunn av skredfaren). 

Sårbare område: 

Veitastrondvatnet er sårbart for kryssing av kraftlinje. 

Området ved Tungestølen er sårbart for etablering av kraftlinje. 


70 


6.2 Sumverknader 

Dei samla landskapsmessige verknadene av fleire 

utbyggingar i eit område vil kunne gje svært uheldige 

sumverknader, jfr. Kapittel 5.4. 

Sumverknadene er vurdert både i høve verknaden på 

landskapskarakter og opplevingsverdi på overordna nivå 

(dalføre, fjord), og innanfor meir avgrensa landskapsrom. 

Avgrensiga av landskapsromma tek utgangspunkt i dei 

overordna terrengformene med dalsider og horisontlinjer slik 

dei er opplevd frå hovudferdslevegar og busetnad i 

dalbotnen og langs fjordsidene. Landskapsromma er vist på 

figur 3. 

Figur 3 Kartet synleggjer korleis elvene fordelar seg i høve landskapsrom. 

Figur 2 Kartet synner inndelinga i hovudområde 


71 


1. Lustrafjorden. 

Landskapet langs Lustrafjorden er storskala og med lange utsyn. 

Det er høvesvis få vassdrag langs fjorden. Dei mest eksponerte og 

synlege ligg på sørsida. 

Vassdrag nr. 1 og 2 er lite eksponert, men er knytt til viktige 

kulturmiljø med Urnes og Kroken, noko som gjer at 

heilskapsverknadene bør vurderast samla. 

Vassdrag 3, 4, 5 og 6 ligg i indre del av Lustrafjorden. Den samla 

verknaden av nr 4 og 6 er relativt liten, medan nr 3 og 5 har synlege 

fossefall og elvestrekningar som gjer dei til viktige landemerke i 

landskapsområdet. Inngrep i desse vassdraga bør vurderast samla. 

2. Fortun og Fortunsdalen. 

Tiltak i vassdrag 7 og 8 vil i liten grad gje sumverknader. 

Vassdrag 9 og 10 er knytt til det same, markerte landskapsrommet 

innerst i den lågareliggjande delen av Fortunsdalen. Det vil vere ein 

viss opplevingsmessig sumverknad som bør vurderast om begge 

vert planlagt bygd. I tillegg har Fortunsdalselvi frå før sterkt redusert 

vassføring som fylgje av vasskraftutbygging. 

3. Dalsdalen. 

Det er berre eit aktuelt nytt utbyggingsprosjekt (vassdrag 11) i 

Dalsdalen. Ei ev. utbygging bør vurderast i samanheng med 

tidlegare utbygging i Kolstadelvi (Sage kraftverk). 

4. Jostedalen. 

I heile dalføret er det gjort greie for 16 aktuelle utbyggingsprosjekt. 

Det store omfanget av sideelvar gjer at vatn og elvar er eit 

vesentleg særtrekk og viktig del av heile dalføret sin 

landskapskarakter. Full utbygging av alle aktuelle prosjekt vil difor 

kunne få vesentleg innverknad på landskaps- og opplevingsverdiar. 

Visuelt sett er landskapet inndelt i sekvensar av tydeleg avgrensa 

landskapsrom. I særskild grad må ein difor vurdere sumverknadene 

av vassdrag som ligg innanfor same landskapsrom. 

Det gjeld vassdrag 17 – 18 som er tydeleg eksponert i same 

rommet og framstår som ”tvillingelvar”. Vassdrag 19 – 20 ligg nær 

kvarandre i det same landskapsrommet, men er i seg sjølv lite 

eksponert. Sumverknader vil her visuelt vere liten. 

Vassdrag 25, 26 og 27 ligg i same landskapsrommet ved Fåberg, 

inst i Jostedalen. Vassdrag 25 og 26 utgjer eit samla vassdragsmiljø 

og evt. utbyggingsprosjekt bør vurderast samla. 

5. Hafslo. 

Dette hovudområdet består av to tydeleg avgrensa landskapsrom. 

Det er lokalisert 2 aktuelle vassdrag i kvart rom. 

Vassdrag 28 og 29 påverkar kvarandre i liten grad. Vassdrag 30 – 

31 høyrer begge med i det same kulturlandskapsmiljøet i dei 

sentrale jordbruksområda i Indre Hafslo. I tillegg er nedre del av 

hovudelva ved Marifjøra utbygd. Sumverknader av nye 

utbyggingstiltak vil kunne vere stor. 

6. Veitastrond. 

Landskapsområdet utgjer eit langstrakt, men i hovudsak storskala 

dalføre der Veitastrondvatnet er eit dominerande element. Ei rekkje 

mindre sideelvar er viktige bidrag til den samla landskapskarakteren 

i området. Det er i alt 12 potensielle utbyggingsprosjekt i området. 

Det vil vere størst visuell og opplevingsmessig sumverknad knytt til 

vassdrag 32, 33, 34, 35, 36, 37 og 38, som alle har utløp direkte i 

Veitastrondvatnet. 


72 


Vedlegg 1 

Vedlegg 

Nummer og namn på vassdraget 

Kart frå Luster Energiverk, 

syner aktuell elvestrekke. 

Bilete av elva, 

ev. område elva ligg i. 

Viser til NVE sin 

inndeling i REGINE 

einingar, eks: 

Regine delfelt: 075.1Z 


Skildring 

Kart som syner kvar i 

kommunen vassdraget 

ligg. 



Kjelder: 

Namn på delområde vassdraget ligg i og samla verdivurdering for delomr. 

Eks: Delområde: 1.2. Kinsedalen 

Svært 

liten 

Strekninga som er aktuell for utbygging, samsvar med kartet. 


Skildringa er utarbeid på bakgrunn av skjemaet som vart brukt på synfaring, sjå 

vedlegg … 

Skildring av naturmiljø, ev. registreringar frå fylkesatlas (naturbasen, verdfulle 

naturområde i Sogn og Fjordane og MiS registreringar er oppført her, med 

referansenummer.) Eks: 

Dalen, naturbeitemark, V, 16499, (2 arter sopp raudlistestatus DC) 

Kvartærgeologi: 1426-59 Terrasserte grusførekomstar (munningen Kinsedalen) 

MIS – Rikbark, eldre lauvskog, Gamle trær, liggande død ved, rik bakkevegetasjon, 

hole trær. 

Skildring av arealbruk, kulturmiljø og kulturminne. Ev, opplysningar om stølar og tal 

på sel og tufter. Opplysningar om kulturminne knytt til vassdraget frå Askeladden, 

database tilgjengeleg på internett og andre skriftlege eller munnlege kjelder. Eks: 

Stølar: Dalastølen, Kveken, stølane har stølshus i dag, og er lokalisert med 

tilknyting til vatn (bekkar, elver) 

Ved fjorden ligg fylkets største kai, restar etter industriaktivitet, skipa ut 300t 

aluminium. 

Sagbruk attende på 1600-talet. Ei ”øvre sag” omtala som bekkesag og ei nedre 

sag. Sagbakken (navn ØK) 

Skildring av landskapsbilete. 

Peikar på tilhøve ein skal vere særskild merksam på ved etablering av små kraftverk 

med omsyn til landskap, naturmiljø og kulturmiljø. 

Svært 

stor 

Aurland Naturverkstad si vurdering av forventa konfliktpotensial ved ev. utbygging 

ut i frå tilgjengeleg informasjonen om landskap, naturmiljø og kulturmiljø. Eks. 


Skriftlege kjelder, databasar tilgjengeleg på internett, kart og munnlege kjelder, knytt 

til det enkelte vassdraget. Eks: 




vedlegg 







73 


Vedlegg 2 

VASSDRAGSUTREDNING LUSTER ANALYSETEMA 

Prosjekt nr. 76 

ELV: 

Kartkoordinater ca.: 

Dato for synfaring: 

Synfaring utført av: 

Fotoserie: 

Landskapet sin hovudform 

Dominerande landformer 

Terrengformar/profilar 

Skalaforhold 

Inndeling i landskapsrom 

Berggrunn og lausmassar 

Kvartærgeologiske hovudtrekk, 

Moreneavsetnader m.m. 

Særskilde kvartærgeologiske 

førekomstar, Jettegryter o.l 

Berggrunnsgeologi 

Forkastn., kalkrikhet etc. 

Landskapsøkologiske 

strukturar 

Overordna naturstrukturar av verdi 

for naturmiljøet 

Flater 

Linjedrag 

Kantsoner 

Knutepunkt 

Eksposisjon 

Vegetasjonstypar 

Fauna, biotopar 

Særskilt sårbare biotopar 

Hjortevilt 

fugleliv (eldre skog, ospeskog, 

eldre/døde trær, myrer og 

småvatn) 

våtmark m.m) 

gytebekker 

NATURMILJØ 

Sjekkliste, verdifulle typar: 

Høye fossar (fossesprøytsone) 

Større myrer / deltaområdar 

Gamalskog 

Sumpskog 

Bekkekløfter 

Meandersvingar m. myr / vier 

Edellauvskog 

Høgstaudeskog (evt. storbregne- 

) 

Ospeholt med eldre /døde trær 

Eng / beite / hagemark/ 

beiteskog 

Hovudtrekk: 


74 


Vedlegg 2 

ANALYSETEMA 

AREALBRUK 

ANALYSETEMA 

KULTURMILJØ og KULTURMINNE 

Busetnad og bygningar 

Struktur i bygningsmiljø; 

Stølsgrender 

Hyttefelt 

Overnattingsbedrifter 

Tekniske anlegg 

Tradisjonelle strukturar i 

Kulturlandskapet 

Kulturmark 

Tradisjonelle stølsanlegg m.m 

Fornminne 

Freda kulturminne 

Landbruk 

Fordeling av dyrkamark, beite 

Grense mot utmarka 

Byggeskikk 

Vegar og anna infrastruktur 

Offentleg vegsystem, 

eldre ferdslevegar 

leidningsnett, kraftlinjer 

Tradisjonell byggestil 

Hovudprinsipp og særdrag i 

regional samanheng 

Særskilde 

bygningar/bygningsmiljø av 

historisk verdi 

Friluftsområde 

Turløyper, område for utfart 

Ridestiar 

Sykkelvegar 

Rekreasjonsområde 

Badeplassar 

Alpinalnlegg 

Tekniske kulturminne 

Kraftstasjoner, bruer etc. 

Anna arealbruk 

Område for råstoffutvinning 

- grustak 

- stein 

Identitet, symbolverdiar 

Landskapet som del av lokal 

naturog 

kulturarv 

Plassar av særskild verdi for 

lokalsamfunnet 


75 


Vedlegg 2 

ANALYSETEMA 

LANDSKAPSBILETE 

ANALYSETEMA 

FELLES VURDERINGAR 

Tilgjengeligheit 

Sårbarhet 

Visuell 

Fysisk 

Synligheit av vasstreng / 

fossestryk 

Generelle prinsipp for kva typar 

inngrep / tiltak landskapet og 

naturtypane kan tåle 

Kapasitetsgrenser 

-Vegbygging 

-Kraftlinjer 

-Rørgater 

Heilskap, kontinuitet 

Kontinuitet i den fysiske utviklinga 

av bygdelandskapet 

Visuell samanheng innanfor dei 

einskilde landskapsromma 

Variajson , mangfald og 

samanheng 

Samansetjing av tidlegare 

vurderingar, natur –areal og 

kulturtilhøve 

Samanheng mellom mangfaldet 

av ulike element 

konfliktpotensial 

Intensitet 

Element med særskild 

inntrykkstyrke 

Terrengformar 

Overgangar vatn / lisider 

Generelle vurderingar 

Urørtheit 

Oppleving av stille og ro 

Urørt natur 

Særpreg til vassdraget 


76 


Vedlegg 2 

77

del 2 - Luster Energiverk

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?