del 1 - Luster Energiverk

2.3.3 Kulturmiljø og kulturminneDette utgreiingstemaet fokuserar både på einskild objekt som gravrøyser eller verneverdigebygningar, og på samanheng mellom kulturobjekt og arealbruk i eit landskapsområde.VerdiarKulturminneobjektKulturminne er definert slik i Lov om kulturminnar av 9. juni 1978, (pgf. 2):”Med kulturminner menes alle spor etter menneskelig virksomhet i vårt fysiske miljø,herunder lokaliteter det knytter seg historiske hendelser, tro eller tradisjon til.”Oversikt over einskilde kulturobjekt er henta frå offentleg tilgjengelege registre (SEFRAK,registre over vedtaksfreda kulturminne, Askeladden, kommunale registreringar,skogbruksregistreringar etc) I tillegg er det gjennomgått temavise planar ogregistreringsprosjekt der kulturminne inngår. (t.d. registrering av verdfulle kulturlandskap,gjennomført av Høgskule i Sogn og Fjordane.KulturmiljøKulturmiljø er definert slik i Kulturminnelova:”Med kulturmiljø menes områder hvor kulturminner inngår som del av en større helhet ellersammenheng”Kulturmiljøtemaet vil i ein viss grad kunne vere samanfallande med landskapstemaet.Eit tradisjonelt kulturmiljø, t.d. ei stølsgrend, vil vere eit viktig element i landskapsbiletet ogutgjere ein større samanhengande struktur i landskapet. For å skilje mellom desse tema, erdet difor her lagt større vekt på å skildre kulturbetinga faktorar som tidsdjupne og kontinuitet.Dv.s at området framstår som heilskapleg, intakte miljø der det er mogleg å lese ei historiskutvikling. Dette vil mellom anna ha stor pedagogisk verdi.Hendingar og kollektive minneViktige delar av kulturarven som vedkjem landskapet er ikkje av materiell karakter, slik det oger nemnt i Kulturminnelova.. Dvs at det ikkje alltid er synlege spor i landskapet som avgjerom eit område har verdi som kulturminne. Ofte vil slike minne vere knytt til markertehendingar av lokal eller nasjonal kjennskap. Eit døme kan vere området ved Nigardsbreen,der historia om bretunga som øydela fleire gardstun er vel kjent også ut overlokalsamfunnet.Kulturmiljø og friluftslivKulturarven har stor verdi for dei opplevingane vi får i samband med friluftsliv og rekreasjon.Opplevingspotensial knytt til kulturminne og kulturmiljø er difor viktig å ta omsyn til ivurderingane, sjølv dei historiske spora i seg sjølv ikkje har særskild verneverdi. Friluftsliv er itillegg eit eige utgreiingstema som vert handsama av Småkraftprosjektet i Luster.Verdivurdering og evalueringskriteriumFor å tilpasse verdsettingsmetodikken av kulturminne og kulturmiljø til dei andreutgreiingstema, er det og her føreteke ei inndeling i tre verdiklassar.Det må understrekast at verdivurderinga i stor grad er føreteke ut frå kjende kjelder.Einskilde kulturminne vil i liten grad bli påverka på delområdenivå, så framt ei potensiellutbygging ikkje kjem i direkte inngrep med dei. Sidan det på dette nivået ikkje ligg førekonkrete utbyggingsplanar, vil det ikkje vere tenleg å knyte verdivurderingane opp tileinskilde registrerte kulturminne.Kartlegging og verdivurdering av landskap, natur, kultur.19Del I rapport 7a/2006 Aurland Naturverkstad BA