Norsk institutt for forskning om oppvekst, velferd og aldring (NOVA)

Vald og overgrep mot barn og ungeI kva grad blir barn og unge utsette for fysisk valdfrå sine eigne foreldre? Kor mange har opplevd atmor eller far har vore utsette for vald, og kor mangehar vore utsett for seksuelle overgrep? Dette varnokre av spørsmåla Svein Mossige, Kari Stefansenog andre NOVA-forskarar søkte å finne svar på i eiunik studie i 2007.Omfanget kartlagtFor første gong blei omfanget av fysisk vald og vitnerøynsleri normalbefolkninga i Noreg kartlagt. Deter også første gong at omfanget av seksuelle overgrepblir sett i samanheng med omfanget av andre krenkingar.Resultata er presenterte i NOVA-rapport20/07. Det er Barne- og likestillingsdepartementetsom er oppdragsgjevar for undersøkinga. Over 7000avgangselevar ved 67 vidaregåande skular rundt om ilandet deltok i studien.I hovudsak svarte elevane på spørsmål om tre formarfor krenkingar:---direkte fysisk vald frå eigne foreldrevitnerøynsler, dvs. å sjå eller høyre vald somrammar eigne foreldreseksuelle overgrep i og utanfor familienDei fleste har ikkje opplevd vald og overgrepHovudfunnet i rapporten er at dei fleste ungdomanei undersøkinga ikkje hadde opplevd dei formanefor krenkingar som blei kartlagte. Det er også storvariasjon i dei valds- og overgrepsrøynslene ungdomanerapporterer om. Relativt mange har opplevdei mild krenking i løpet av oppveksten, relativt fåhar opplevd det forskarane definerer som grovekrenkingar, og svært få har opplevd alle tre typarovergrep: grov vald, grove vitnerøynsler og groveseksuelle overgrep.Risikofaktorar: levekår og kjønnDårleg familieøkonomi, rusproblem mellom deivaksne i familien samt minoritetsbakgrunn gjevauka risiko for direkte vald frå foreldre, vitnerøynslerog seksuelle overgrep.Kjønn peiker seg også ut som ein viktig faktor iforhold til kor utsett ein er for krenkingar: Detvar gjennomgåande fleire jenter enn gutar somrapporterte om ulike formar for vald og overgrep.Dette var særleg tydeleg for dei seksuelle overgrepa,og for mild fysisk vald frå mor i tenåra.Seksuelle krenkingarUndersøkinga synte at heile 22 prosent av jenteneog 8 prosent av gutane oppgav at dei var blitt utsettefor eit mildt seksuelt overgrep, medan 15 prosentav jentene og 7 prosent av gutane har opplevdalvorlege seksuelle krenkingar. Jentene fortalte omnesten berre mannlege utøvarar, medan ein relativtstor del av gutane (om lag halvparten) rapporterteom ein kvinneleg utøvar. Hovuddelen av dei seksuelleovergrepa finn stad utanfor den nære familien.Om lag halvparten av krenkingane blei utførte avein ven, kjærast eller kjenning, og ca. halvparten avkrenkingane gjekk føre seg mellom tenåringar.Følgjer av seksuelle overgrepRøynsler med seksuelle overgrep gjev auka risiko forei rekkje følgjer: sjølvmordsforsøk, sjølvskading ogspiseforstyrringar, utagerande åtferd, problem medseksualitet og psykiske problem.Du kan lese meir om undersøkinga på NOVA sineheimesider. Her kan du óg tinge rapporten, ellerlaste ho ned gratis.