AllahFelsefeveBilim_13.08.2012

ROBIN COLLİNS
David Hume’a geri dönecek olursak, tasarım argümanına getirilen tipik
bir itiraz, onu analoji temelli bir argüman kalıbına sokmak, ve sonra
bu bağlamda analoji temelli argümanların ölümcül derecede kusurlu
olduklarını ileri sürmektir. Ancak, aşağıda göstereceğimiz gibi, inceayar
argümanı, analoji temelli argümandan daha farklı bir biçime, çürütülmesi
zor olan bir biçime sokulabilir. Bunun, hem argümanı dakik
kılma yönünde hem de bazı şüphecilerin ince-ayar argümanının bariz
şekilde kusurlu bir akıl yürütme formuna dayandığı şeklindeki eleştirisini
cevaplama yönünde kat edeceği uzun bir mesafe var.
Ateistik tek-evren hipotezine karşı ince-ayar argümanı birkaç farklı
forma sokulabilirse de –mesela en iyi açıklama çıkarsaması— bana
göre argümanı formüle etmenin en dakik-ciddi yolu, benim “öncelikli
tasdik ilkesi-ÖTİ” (prime principle of confirmation-PPC) dediğim, Rudolph
Carnap’ın “kesinlikte artış” (increase in firmness) ilkesi diye adlandırdığı
ve diğerlerinin de basitçe “olabilirlik ilkesi” (likelihood principle)
dedikleri şeyden geçer. 10 ÖTİ [PPC], bize bir gözlemin, hangi
durumlarda bir hipotez lehine kanıt sayılacağını söyleyen genel bir
akıl yürütme ilkesidir. Basitçe ifade etmek gerekirse, ilke şunu söylemektedir:
İki rakip hipotezi değerlendirmeye aldığımızda, bir gözlem,
hangi hipotez altında en yüksek ihtimaliyete sahip ise (veya en az ihtimal-dışı
ise), gözlem o hipotez lehine kanıt sayılır. (Yahut farklı bir
ifadeyle, bu ilke demektedir ki H ve H diye iki rakip hipotezi değer-
1 2
lendirmeye aldığımız zaman, bir G gözlemi, eğer G, H altında iken
1
H altında olduğundan daha fazla muhtemel ise, bu gözlem H yerine
2 2
H için bir kanıt sayılır.) 1 11 Ayrıca, kanıtın, hipotezlerden birinden zi-
10 Bkz. Carnap (1962). Tasdik (confirmation) teorisine ve öncelikli tasdik ilkesine dair
temel fakat biraz eski bir giriş için bkz. Swinburne, (1973). Bilhassa olabilirlik (likelihood)
ilkesini tartışan literatür için bkz. Edwards (1992) ve Elliot Sober (2002.)
11 Belli potansiyel karşıt örnekleri bertaraf etmek için, bu ilkenin, sadece içerisinde H 1 ’in,
E kanıtından ayrı bağımsız bir olabilirliğe/makuliyete (independent plausibility) sahip
27