Program ve Bildiri Özetleri Kitabı - Ankara Mikrobiyoloji Derneği
Program ve Bildiri Özetleri Kitabı - Ankara Mikrobiyoloji Derneği
Program ve Bildiri Özetleri Kitabı - Ankara Mikrobiyoloji Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
5. ULUSAL MOLEKÜLER VE TANISAL MİKROBİYOLOJİ KONGRESİ<br />
MOLEKÜLER TİPLENDİRME YÖNTEMLERİNİN<br />
HASTANE ENFEKSİYONLARININ KONTROLÜNDEKİ YERİ<br />
Prof. Dr. Rıza DURMAZ<br />
İnönü Üni<strong>ve</strong>rsitesi Tıp Fakültesi, <strong>Mikrobiyoloji</strong> <strong>ve</strong> Klinik <strong>Mikrobiyoloji</strong> Anabilim Dalı, Malatya.<br />
Hastane enfeksiyonları dünyanın birçok yerindeki sağlık merkezlerinde morbidite <strong>ve</strong> mortalitede<br />
önemli oranda artışa <strong>ve</strong> ciddi oranlarda ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Yaklaşık<br />
üçtebirinin çapraz bulaşa bağlı olarak geliştiği hastane enfeksiyonlarında; hasta, sağlık personeli,<br />
yardımcı hizmetliler <strong>ve</strong> ziyaretçiler risk altındadır. Hastane çevresi, tıbbi alet <strong>ve</strong> gereçler, hastanın<br />
kendisi <strong>ve</strong> sağlık hizmeti sunun kişiler, başta dirençli bakteriler olmak üzere birçok nozokomiyal<br />
patojen için kaynak görevi üstlenmektedir. Buralardan bakteriler eller, hava <strong>ve</strong>ya ortak kullanılan<br />
malzemelerle hastadan hastaya yayılmaktadır. Patojenin erkenden saptanması <strong>ve</strong> çapraz bulaşın<br />
önlenmesi için hastane enfeksiyon kontrol ekibinin sürekli alarmda olması gerekir. Salgın tespit<br />
edildiğinde, hemen bir araştırma planlanmalı, hastaya ait <strong>ve</strong>riler <strong>ve</strong> örnekler toplanmalı, ampirik<br />
kontrol tedbirleri başlatılmalıdır. Salgından etkilenen olguların zaman <strong>ve</strong> yere bağlı özellikleri,<br />
etkilenmemiş olanlarla karşılaştırılmalı, enfeksiyonun epidemiyolojisi hakkında neden-sonuç ilişkisine<br />
ait bir hipotez oluşturulmalıdır. Klinik <strong>ve</strong> epidemiyolojik <strong>ve</strong>rilerle desteklenen moleküler<br />
tiplendirme metotları kullanılarak, üretilen mikroorganizmanın salgınla ilişkisi belirlenmelidir.<br />
Salgınların değerlendirilmesinde, olgular arasındaki ilişkinin doğru biçimde ortaya konulması<br />
önemlidir. Yeterli epidemiyolojik <strong>ve</strong>ri varlığında, seçilecek en uygun tiplendirme yöntemiyle salgına<br />
neden olan izolatların birbiriyle ilişkileri araştırılmalıdır. Elde edilen moleküler epidemiyolojik<br />
<strong>ve</strong>riler kullanılarak, uygulanmakta olan enfeksiyon kontrol önlemleri <strong>ve</strong> tedavi protokollerinin<br />
etkinliği değerlendirilmelidir 1 .<br />
Hastane enfeksiyonlarının epidemiyolojik araştırmaları, tipik olarak belirli bir patojen tür ile ilişkili<br />
enfeksiyonun prevalansındaki artış, enfekte hastaların belirli yer <strong>ve</strong> zaman içinde kümeleşme göstermesi<br />
ya da ortak bir antimikrobiyal duyarlılık profiline sahip izolatların identifikasyonu ile başlatılır.<br />
Hastane enfeksiyonlarında moleküler tiplendirme çalışmaları<br />
başlıca şu amaçlar için yapılmaktadır:<br />
Dirençli bakterilerin hastane ortamındaki durumunu belirlemek: Moleküler tiplendirme yöntemleriyle<br />
özellikle glikopeptidlere dirençli enterokoklar, metisiline dirençli Staphylococcus aureus<br />
(MRSA), genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz üreten Escherichia coli <strong>ve</strong> Klebsiella pneumoniae<br />
suşları, fl orokinolona dirençli Pseudomonas aeruginosa <strong>ve</strong> E.coli suşları, karbapeneme dirençli<br />
P.aeruginosa, vankomisine dirençli enterokoklar <strong>ve</strong> çoğul ilaca dirençli Acinetobacter baumannii gibi<br />
patojenlerin neden olduğu hastane kaynaklı enfeksiyonlarda bakterilerin hastane ortamında yaygınlık<br />
dereceleri <strong>ve</strong> kalış süreleri araştırılabilir 2-8 .<br />
Hastane salgınlarını değerlendirmek: Tiplendirme yöntemleriyle salgının özellikleri belirlenerek,<br />
kimin, nerede, ne zaman, ne ile <strong>ve</strong> nasıl etkilendiği, bulaş yolları, potansiyel kaynak <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ktörlerin<br />
tanımı yapılabilir. Birçok kişinin hasta ya da kolonize olduğu salgınlar, çoğunlukla yatak sayısının<br />
fazla olduğu klinikler, yoğun bakım <strong>ve</strong> yeni doğan ünitelerinde görülmektedir. Bu tip salgınlar kısa<br />
süre içinde çok oluşur. Sıklıkla aynı klinik içindeki hastaları etkiler. Böyle durumlarda enfeksiyonun<br />
kaynağını araştırmak önemlidir. Genelde ortak kaynaktan gelen salgınlar, tanı <strong>ve</strong> tedavi amacıyla<br />
kullanılan steril olmayan aletlerle (solunum yolu gereçleri, kateterler, endoskoplar...) ilişkilidir. Sağlık<br />
24