tc balıkesir üniversitesi fen bilimleri enstitüsü inşaat mühendisliği ...

Trafik etkisine bağlı çatlamalar ya ağır dingil yüklerinin tek veya birkaç defa
geçmesi sonucunda, yada fazla sayıda geçmesi sonucunda oluşur ki bu ikincisine
“yorulma” çatlakları denir.
Birinci durumda ağır trafik yükünün oluşturduğu gerilme eğilme-çekme
direncini aşmaktadır. Yorulmada ise direnç aşılmamakta, fakat dingil yüklerinin
doğurduğu kalıcı deformasyonlar, tekrar sayısının fazla olmasından dolayı birikime
maruz kalmaktadır.
Ağır dingil yüklerinden başka, taşıtların ani hızlanma ve yavaşlamaları da
çatlamalara yol açabilmektedir. Çatlamalar trafik yüklerine bağlı olmaksızın sıcaklık
ve nemin değişimi ile olabilirler. Bu etkiler tek başlarına veya dingil yükleri ile
birleşerek kaplamayı çatlatabilirler [13].
Değişik çatlama tipleri görülebilir. Bunlar:
a) Timsah Sırtı Çatlaklar
Kaplamanın birbirine irtibatlı bloklar halinde çatlamasıdır. Aşırı dingil
yükleri ve asfalt betonu veya diğer tabakalarda oluşan hacim değişiklikleri bu tip
çatlamalara yol açabilir [13].
b) Yorulma Çatlakları
Birbiriyle irtibatlı küçük bloklar halinde ortaya çıkan çatlaklardır. Dingil
yüklerinin çok sayıda geçişiyle oluşur [13].
c) Büzülme Çatlakları
Büzülme çatlakları timsah sırtı çatlamalar şeklinde ortaya çıkan
çatlamalardandır. Timsah sırtı ve yorulma çatlaklarından farkı, blokların büyük
35