hemoglobinopatilerin mikroarray yöntemiyle belirlenmesi
hemoglobinopatilerin mikroarray yöntemiyle belirlenmesi
hemoglobinopatilerin mikroarray yöntemiyle belirlenmesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
kullanılan cDNA <strong>mikroarray</strong> teknolojisiyle bilim dünyasında hızlı bir gelişme<br />
kaydedilmiştir 20,66 .<br />
Sıklıkla kullanılan geleneksel laboratuar yöntemleri, genellikle tek bir gen veya<br />
proteinin araştırılmasına yöneliktir. Hastalıkların çoğunda birçok gen etkilenmekte<br />
(multigenik) ve birçok faktöre bağlı olarak hastalıklar oluşmaktadır (multifaktöriyel) 67 .<br />
Bu da, birçok farklı genin ve proteinin bir arada, kolay ve verimli olarak<br />
incelenebilmesini gündeme getirmiştir. Günümüzde gelişen bilgisayar teknolojisinin<br />
biyolojiye uyarlanması ile ortaya çıkan DNA çipleri hücre döngüsünü etkileyen<br />
yüzlerce genin ekspresyonunun takip edilebilmesini sağlamıştır 65 .<br />
Mikroarray teknolojisi moleküler biyoloji yöntemleriyle fizikokimya<br />
yöntemlerinin ilerlemesinin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkan ve günümüzde halen<br />
gelişimi devam eden bir bilim dalıdır. Son yıllarda membran yerine camın kullanılması,<br />
radyoaktivitenin yerini floresan işaretleyicilerin alması ve nukleik asit parçacıklarının<br />
belli noktalara bağlanmasını sağlayabilecek hassas yöntemlerin geliştirilmesi bu tür<br />
çalışmaların verimliliğini ve elde edilen bilgilerin miktarını artırmıştır 64 . Eskiden bu<br />
bilgileri birkaç yüz insan bir araya gelerek değerlendirirken şimdi biyoinformatik<br />
alanındaki gelişmeler ve hızlı bilgisayar teknolojisiyle kısa zamanda milyonlarca bilgi<br />
bir kişi tarafından değerlendirilebilmektedir. Bu gün 250.000 oligonukleotid veya 10.<br />
000’lerle ifade edilen cDNA; 1 cm 2 ’lik alanına sığdırılarak hızla analiz<br />
edilebilmektedir 20 .<br />
2.3.1. Mikroarraylerin Yapımı<br />
Birçok farklı <strong>mikroarray</strong> teknikleri, aletleri ve ensturman sistemleri hızla<br />
gelişmektedir ve yaygın olarak kullanım alanı bulmaktadır. Mikroarrayde, DNA’ların<br />
çipler, küçük cam slayd veya naylon membran üzerindeki hibridizasyonunu analiz<br />
ederek genlerin ekspresyon düzeyleri hakkında bilgi sağlamaktadır 64 .<br />
En basit array mikroskop lamının yüzeyine binlerce DNA molekülünün noktalar<br />
halinde değişik yöntemlerle sabitlenmesiyle oluşturulur. Bir mikroskop lamına 50.000<br />
DNA noktacığı yerleştirilebilir. Mikroskop lamına bırakılan DNA’nın kaynağı hücreden<br />
alınan herhangi bir gen parçacığı olabileceği gibi cDNA, mRNA, tRNA veya yapay<br />
olarak sentezlenen oligonükleotitlerde olabilir 64 .<br />
Genel olarak üç farklı <strong>mikroarray</strong> tipi bulunmaktadır: naylon membran üzerinde<br />
sentezlenen cDNA mikrodizilimleri, cam üzerinde sentezlenen cDNA mikrodizilimleri<br />
27
Change language