bipolar bozuklukta koruyucu sağaltım - Çukurova Üniversitesi
bipolar bozuklukta koruyucu sağaltım - Çukurova Üniversitesi
bipolar bozuklukta koruyucu sağaltım - Çukurova Üniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bunlara ek olarak dönemler arasındaki iyilik sürelerinin ortalamaları, döngü<br />
uzunluğu, dönem sayısı, yaş ve dönem süresinin de <strong>koruyucu</strong> <strong>sağaltım</strong>ın başarısını<br />
etkileyebileceği kanısına varılmıştır. 62<br />
Son yıllarda yapılan çalışmalarda ise daha farklı yanıt ölçütleri olup olmadığı<br />
sorusuna yanıt aranmıştır. Bowden ve arkadaşları lityum ve valproik asitin etkinliğiyle<br />
ilgili yaptıkları randomize, kontrollü çift kör bir çalışmada; koruma altındayken ilk<br />
döneme kadar geçen süreyi, <strong>koruyucu</strong> <strong>sağaltım</strong>da kalma süresini, erken ilaç kesme<br />
oranını ve depreşme nedeniyle ilaç kesme oranını <strong>sağaltım</strong>a yanıt ölçütü olarak<br />
kullanmıştır. 63<br />
BPB’un manik ve depresyon alevlenme dönemlerine klinik müdahale erken<br />
dönemde yapılır. Ancak <strong>koruyucu</strong> <strong>sağaltım</strong> dönemi için genellikle aynı özen<br />
gösterilmemektedir. Koruyucu <strong>sağaltım</strong>ın ertelenmesi ise hastayı hastalığın yıkıcı<br />
yinelemelerine karşı savunmasız bırakır. Özkıyım girişimlerinin hastalığın başlangıç<br />
yıllarında ve <strong>koruyucu</strong> <strong>sağaltım</strong> öncesinde gerçekleşme olasılığı artmaktadır. Hastalık<br />
süresinin uzun olması, geçirilmiş dönem sayısının fazla olması, döngüselliği ve dönem<br />
sürelerinin uzamasını artırarak hastalık seyrini olumsuz etkiler. Sağaltımın gecikmesinin<br />
sonraki dönemde <strong>koruyucu</strong> <strong>sağaltım</strong>ın etkisini sınırlayıp sınırlamadığı da yanıtlanması<br />
gereken diğer bir sorudur. Sağaltımsız kalınan sürenin uzun olması veya geçirilmiş<br />
dönem sayısının fazla olması lityuma yanıtın iyi olmayacağıyla ilgili bir kanı<br />
64, 65<br />
uyandırabilir. Ancak arada böyle bir ilişkinin olup olmadığı belirsizdir.<br />
Hastalığın ilk belirtilerinin başladığı dönemden duygudurum düzenleyici ilaçların<br />
kullanılmaya başlandığı döneme kadar geçen süreye “latans” denmektedir. Latans<br />
süresinin ve <strong>sağaltım</strong> öncesi dönem sayısının <strong>koruyucu</strong> <strong>sağaltım</strong>a yanıtı etkileyip<br />
etkilemediğiyle ilgili yapılan bir çalışmada; bu iki faktörün koruma altındayken ilk<br />
döneme kadar geçen süre, <strong>sağaltım</strong> sırasındaki yıllık dönem oranı ve yıllık hastalık<br />
yüzdesi ile ilişkili olup olmadığı araştırılmıştır. Sonuçta <strong>sağaltım</strong> latansının ve <strong>koruyucu</strong><br />
<strong>sağaltım</strong> öncesindeki dönem sayısının hastalık morbiditesiyle ilişkisiz olduğu<br />
saptanmıştır. 66 Aynı araştırmacılar cinsiyetin <strong>koruyucu</strong> <strong>sağaltım</strong> üzerine etkisini<br />
sorguladıkları bir çalışmada <strong>koruyucu</strong> <strong>sağaltım</strong>ı değerlendirme ölçütü olarak; yılda<br />
toplam dönem oranı, yılda mani oranı, yılda depresyon oranı, hastane yatış sayısını ve<br />
ilk döneme kadar geçen süreyi kullanmıştır. Yanıt ölçütü olarak daha çok hastaların<br />
hastalığın aktif olduğu dönemler baz alınmış, bir yıl boyunca hastane yatışı (% hastane<br />
17
Change language