TÜRK CEZA HUKUKU SİSTEMİNDE ZARURET HALİ VE ÜÇÜNCÜ ...

98
Zeki HAFIZOĞULLARI
lî meşru göstermekte yeterli değildir. Kaldı ki, içgüdü aracılığıyla
daha birçok durumu meşru göstermek de mümkündür. Bu nedenle
«hareketin amacı»nı, yahut saiki göz önüne almak gerekir. Amaç,
zaruret halinde, başkasına zarar vermek olmayıp, tersine bizzat
kendini korumaktır. Gerçekten alelade insandan (=uomini comuni)
olağanüstü bir davranış beklenemez. Öyleyse, zarurî fiille güdülen
amaç faile atfı mümkün her tür sosyal tehlikeliliği ortadan kaldırır.
30
IV — îrıesigibilita (= istenmezlik *) ıkuramı: Kendini /koruma
içgüdüsü bir basma insan davranışının saikini açıklayabilir ama,
davranışın niçin mazur görüldüğünü açıklamakta inandırıcı değildir.
Bu nedenle sorunun değişik biçimde ortaya konulması gerekir :
Davranışın saiki yerine, zarurî fiilin niçin mazur görüldüğü araştırılmalıdır.
Başka bir deyimle Devlet, kendini koruma içgüdüsünü
tanımak zorunda mıdır, yoksa tabaadan bir fedekârlık bekleyebilir
mi. 31
Medenî Kanunlar, insandan belirli bir olgunluk bekleyebilirler,
ama hiçbir zaman onda, mükemmel insanı arayamazlar. Elbette kanunlar
da, dinlerde olduğu gibi, insandan kahramanlık bekleyebilirler.
Ancak, büyük bir iman gücünün gerektirdiği cesarete sahip
olmayanları, dinlerin aksine cezalandıramazlar. 32
Kendini koruma içgüdüsü, kanunun korumadığı birçok şeyi
açıklayabilmesine karşın, aynı güdüye sahip bir başka kimsenin
öldürülmesini hiç bir zaman meşrulaştıramayacağından, sorunun
çözümünde yararlı olamamaktadır. O halde, bu konuda, öznel öğeler
yanında nesnel öğelere de başvurmak gerekir. Mademki fail, bir
başkasını mağdur etmemek için kendisini feda etmek durumundadır,
o halde sormak gerekir : Devlet böyle bir fedakârlığı tabaadan
bekleyebilir mi? Devletin amaçları ve insan tabiatının sınırları unutulmadığı
takdirde, cevap hayır olacaktır. Bu kuram Devletin tabaadan
fedakârlık bekleyemeyeceğini değil, tersine, onun tabaadan fe-
»Florian, Trattato di diritto penale, PG, Milano, 1934 s. 541
* Bk.: Erem, age., C. I. s. 28.
31 Bk. Alimena, 1 limiti e modificatori dell'imputabilitâ, Vol III, Torino,
1894, s. 150, 155; Aynı doğrultuda fakat değişik olarak Civoli, Della imputabilitâ,
e delle cause che la escludono o la diminuiscono, Enciclopedia
del Diritto Penale İtaliano, Vol IV, Milano, 1904, s. 159 vd.
32 Filangeri, La Scienza della Legislazione, Libro III, Milano, 1847, böl. VIII.
Bununla beraber belirtmek gerekir ki; yazar mazeretin kabul edilebilmesi
için, zaruri fiille tehlike arasındaki nisbete ilişkin menfaatler çatışmasının
da göz önüne alınmasını önerir (age. Libro III, böl. VIII).