Üniversite Ö¤rencilerinde Depresif Belirtiler ve Umutsuzluk ...

Nöropsikiyatri Arflivi 2008; 45: 122-9
Archives of Neuropsychiatry 2008; 45: 122-9
han›m› olanlar, annesi çal›flan ö¤rencilere göre anlaml› düzeyde
daha depresif bulunmufltur. Kaya ve arkadafllar›n›n yapt›¤› bir
çal›flmada, annenin ö¤renim düzeyi artt›kça olumlu bafla ç›kma
becerilerinin daha s›k kullan›ld›¤› saptanm›flt›r (7). Örneklemimizde
babalar› orta ö¤renim düzeyinde olan ö¤rencilerin yüksek
olanlara oranla daha depresif oldu¤u da gözlenmifltir. Bu durum,
babas› daha az e¤itimli olan ö¤rencilerin aile ortam›na yans›yan
beklenti yüksekli¤inden ve bunun da gençlerdeki depresif belirti
s›kl›¤›n› artt›rmas›ndan kaynaklanabilece¤i düflünülmektedir.
Araflt›rmam›zda farkl› fakülteler aras›nda depresif belirti düzeyleri
aç›s›ndan fark gözlenmifltir. Fen-Edebiyat Fakültesi ö¤rencileri,
Beden E¤itimi ve Spor Yüksekokulu ö¤rencileri ile E¤itim
Fakültesi ö¤rencilerinden anlaml› derecede daha depresif
bulundu. Sa¤l›k Yüksekokulu ö¤rencileri ise E¤itim Fakültesi ve
Beden E¤itimi ve Spor Yüksekokulu ö¤rencilerine oranla anlaml›
derecede daha fazla depresif belirti düzeyine sahipti. E¤itim Fakültesi
ve Beden E¤itimi ve Spor Yüksekokulu ö¤rencilerinin, ülkemizde
mezuniyet sonras› ifl bulma konusunda daha flansl› olduklar›
düflünülebilir.
Örneklemimizdeki ö¤rencilerde, önceden ruhsal hastal›k olmas›,
depresyon puanlar›n› ve umutsuzluk düzeylerini artt›rmak-
Tablo 5. Sorun alanlar› ile uygulanan ölçek puanlar› aras›ndaki iliflki
Çelikel ve ark.
Üniversite Ö¤rencilerinde Depresif Belirtiler ve Umutsuzluk Düzeyleri ile ‹liflkili Etmenler
tad›r. Sonuçlar›m›z, bu anlamda da Kaya ve arkadafllar›n›n çal›flmas›
ile uyumludur (7). Geçmifl öyküde ruhsal bir bozuklu¤un varl›¤›n›n
kifliyi stres etkenlerine karfl› duyarl› k›labilece¤i, psikolojik
süreçleri etkiledi¤i ve mevcut sorunlarla bafla ç›kmada farkl›l›klar
yaratt›¤› düflünülebilir (39).
Araflt›rmam›zda, e¤itim masraflar›n› karfl›lamakta zorlanman›n
gençlerdeki hem depresyon hem de umutsuzluk düzeyleri
üzerindeki olumsuz etkisi ortaya konmaktad›r. Bu konuda yurt d›fl›ndan
ve ülkemizden farkl› sonuçlara ulaflan çal›flmalar yay›nlanm›flt›r.
Sosyoekonomik düzeyi düflük olan ö¤rencilerde daha
yüksek oranda depresif belirti ve umutsuzluk gözlendi¤ini bildiren
çal›flmalar (7,18,40-42) oldu¤u gibi ailenin gelir düzeyi ile
depresif belirti yayg›nl›¤› aras›nda bir iliflki bulunmad›¤›n› belirten
(3) çal›flmalar da vard›r. Ö¤renciler aras›ndaki sosyoekonomik
farkl›l›klar de¤erlendirildi¤inde, gelir düzeyi düflük olanlarda depresif
belirtilere daha fazla rastland›¤› söylenebilir. Sosyoekonomik
düzeydeki yetersizli¤in, ruhsal sa¤l›k durumunu bozucu etkisi
oldu¤u gösterilmifltir (43). Ba¤›ms›z bir de¤iflken olarak, e¤itim
masraflar›n› karfl›layabilme ve yeterli ders araçlar›na sahip olma
durumu, kendini iyi hissetmeye katk›da bulunarak ruhsal sa¤l›¤›n
sürmesine yol açabilir.
BDÖ BUÖ
% Ortalama±SD z Ortalama±SD z
Herhangi bir sorun var m›?
evet, var 95.9 15.75±8.18 5.08±4.18
hay›r, yok
Ekonomik sorunlar› var m›?
4.1 11.84±7.03 4.382* 3.27±2.86 3.892*
evet 59.7 16.46±8.46 5.34±4.22
hay›r
E¤itim sistemi ve kalite yetersizli¤i hissediyor mu?
40.3 14.28±7.53 5.648* 4.50±3.97 4.728*
evet 50.1 15.79±8.34 5.01±4.21
hay›r
Sosyal yaflam/tesis eksikli¤i var m›?
49.9 15.36±7.99 0.725 4.99±4.08 0.160
evet 48.8 16.00±8.18 5.03±4.15
hay›r
Arad›¤›n› bulamama söz konusu mu?
51.2 15.16±8.14 2.360* 4.96±4.14 0.304
evet 38.3 17.61±8.80 5.61±4.36
hay›r
Bar›nma ve beslenme sorunu var m›?
61.7 14.32±7.48 7.812* 4.61±3.96 5.091*
evet 17.5 18.59±9.35 5.81±4.36
hay›r
Karfl› cins ile iliflkilerinde sorunlar var m›?
82.5 14.94±7.74 6.620* 4.82±4.08 4.094*
evet 17.3 18.99±9.31 5.94±4.48
hay›r
Aile iliflkilerinde sorunlar var m›?
82.7 14.88±7.73 7.526* 4.80±4.05 4.355*
evet 11.5 20.50±9.31 6.69±4.86
hay›r
‹dari sorunlar var m›?
88.5 14.98±7.81 8.471* 4.77±4.00 5.874*
evet 9.1 16.96±9.18 5.46±4.26
hay›r
* p