Gösterge Protokolleri Seti Ekonomik (EC) - Global Reporting Initiative

IP 

Gösterge Protokolleri Seti 

Ekonomik (EC) 

© 2000-2010 GRI Versiyon 3.0

Gösterge Protokolleri Seti: EC 

IP 

Ekonomik 

Performans Göstergeleri 

Unsur: Ekonomik Performans 

T E M E L T E M E L 

EC1 


Gelirler, işletme maliyetleri, çalışan ücretleri, 

bağışlar ve diğer toplumsal yatırımlar, birikmiş 

kârlar ve sermaye sağlayıcıları ile devletlere 

yapılan ödemeler de dâhil, üretilen ve 

dağıtılan doğrudan ekonomik değer. 

İklim değişikliğinin kurumun mali sonuçlarına 

etkisi ve faaliyetlerinde yarattığı diğer riskler 

ve fırsatlar. 

T E M E L 


Kurumun tanımlanmış fayda planı 

yükümlülüklerinin kapsamı. 

T E M E L 


Devletten alınan önemli mali destek. 

Unsur: Piyasadaki Konum 

T E M E L T E M E L İ l av e 




Önemli operasyon yerlerinde yerel asgari 

ücrete kıyasla standart başlangıç düzeyi ücreti 

oranlarının aralığı. 

Önemli operasyon yerlerinde yerel 

tedarikçilere yapılan ödemelerle ilgili 

politikalar, uygulamalar ve harcama oranları. 

Önemli operasyon yerlerinde yerel işe alma 

usulleri ve yerel halktan işe alınmış üst 

yöneticilerin oranı. 

Unsur: Dolaylı Ekonomik Etkiler 

İ l av e T E M E L 



Ticari, ayni veya hayır amaçlı girişimlerle, 

öncelikli olarak kamu yararına yapılan altyapı 

yatırımlarının ve sağlanan hizmetlerin 

geliştirilmesi ve etkisi. 

Önemli dolaylı ekonomik etkilerin, kapsamları 

da dâhil, anlaşılması ve tanımlanması. 

Versiyon 3.0 

1

IP 


Gerekçe 

Bu bölümdeki Göstergelere karşılık üretilen performans 

verilerinin şunları göstermeleri beklenir: 

• Farklı paydaşlar arasında sermaye akışı ve 

• Kurumun toplum genelindeki önemli ekonomik 

etkileri. 

Bir kurumun ekonomik performansı, söz konusu 

kurumun kendisini ve sürdürülebilirliğinin temellerini 

anlamak açısından çok önemlidir. Bu bilgi pek çok ülkede 

yıllık mali tablolar ve faaliyet raporları ile zaten kapsamlı 

bir şekilde açıklanmaktadır. Mali tablolar bir işletmenin 

mali durumu, performansı ve mali durumundaki 

değişiklikler hakkında bilgi verirler. Ayrıca, kurumun 

kullanımına verilen mali sermayenin ne ölçüde başarıyla 

yönetildiğini de gösterirler. 

Daha seyrek raporlanmalarına karşın, sürdürülebilirlik 

raporlarını okuyanların genellikle görmek istedikleri 

bilgi ise, kurumun, içinde faaliyet gösterdiği ekonomik 

sistemlerin sürdürülebilirliğine olan katkısıdır. Bir 

kurum mali açıdan kendi ayakları üstünde duruyor 

olabilir, ama bunu yaparken başka paydaşları etkileyen 

önemli dışsallıklar (bir işlemin, bu işleme doğrudan 

katılmayanlar üzerindeki olumlu ya da olumsuz etkileri) 

yaratılmış olabilir. Ekonomik Performans Göstergeleri, 

bir kurumun faaliyetlerinin ekonomik sonuçlarını ve 

bu sonuçların geniş bir paydaşlar topluluğu üzerindeki 

etkilerini ölçmeyi hedefler. 

Bu bölümdeki Göstergeler üç kategoriye ayrılır: 

1. Ekonomik Performans. Bu Göstergeler kategorisi, 

kurumun faaliyetlerinin doğrudan ekonomik etkilerini 

ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ekonomik 

katma değeri ele alır. 

2. Piyasadaki Konum. Bu Göstergeler, belirli 

piyasalardaki etkileşimler hakkında bilgi verir. 

3. Dolaylı Ekonomik Etkiler. Bu Göstergeler, kurumun 

ekonomik faaliyetleri ve işlemleri sonucunda yaratılan 

ekonomik etkileri ölçer. 

Farklı Ekonomik Göstergeler arasında çeşitli bağlantılar 

vardır. EC1’deki katma-değer tablosunun unsurları 

diğer Ekonomik Göstergelerle ilişkilidir; ayıca ücretler 

ve çalışanlara sağlanan faydalar (EC1-2.1c ve EC5), 

devletle yapılan işlemler (EC1–2.1e ve EC4) ve toplumsal 

yatırımlar (EC1–2.1f ve EC8) arasında da bağlantılar 

vardır. Ekonomik Göstergeler aynı zamanda, aşağıdakiler 

de dâhil olmak üzere, diğer Protokollerdeki Göstergelerle 

de yakından ilişkilidir: 

• Ücretler konusunda EC1–2.1c, EC5 ve LA14; 

• Çalışanlara sağlanan faydalar konusunda EC1–2.1c, 

EC3 ve LA3; 

• Yerel halkla etkileşimler konusunda EC1–2.1f, EC6, 

EC8 ve SO1; 

• EC2 (iklim değişikliği riski) ve EN3 (doğrudan enerji 

tüketimi); 

• EC8 ve EC9 (dolaylı ekonomik etkiler) ve SO1 (yerel 

halklar üzerindeki sosyoekonomik etkiler). 

Tanımlar 

Önemli operasyon yerleri 

Tek-piyasa gelirlerinin, maliyetlerin, paydaşlara yapılan 

ödemelerin, üretim ya da çalışan sayılarının kurumun 

bütünündeki toplamında önemli bir pay sahibi olduğu 

ve kurum ya da paydaşları tarafından alınacak kararlar 

açısından özellikle önemli kabul edilebilecek yerlerdir. 

Bu yerler toplu olarak yukarıda sözü edilen rakamların 

ağırlıklı bir parçasını oluşturabilirler. Raporlama yapan 

kurumlar, önemli operasyon yerlerinin tespitinde 

kullanılan özgül kriterleri tanımlamalı ve açıklamalıdır. 

Bu kurumlar, önemli operasyon yerlerini tanımlarken 

referans olarak 14. Uluslararası Muhasebe Standardını 

(International Accounting Standards 14 - IAS14) 

kullanmalıdır. 

Bölümlere göre raporlama (Segment raporlaması) 

Raporlama yapan kurumlar, EC1, EC5, EC6 ve EC7 kodlu 

Göstergelerin gerektirdiği gibi, “yerel” olanı tanımlarken 

referans olarak 14. Uluslararası Muhasebe Standardını 

(IAS14) kullanmalıdır. 

Genel Referanslar 

• Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu 

(International Accounting Standards Board - 

IASB) web sitesi (www.iasb.org), ilgili Uluslararası 

Finansal Raporlama Standartları (International 

Financial Reporting Standards - IFRS) hakkında bilgi 

vermektedir. 

• Ekonomik Göstergelerin karşılıkları hazırlanırken 

mümkün olduğunca kurumun denetlenmiş mali 

tablolarında ya da iç denetimden geçmiş yönetim 

muhasebesi hesaplarındaki veriler kullanılmadılar. 

2 

© 2000-2010 GRI


IP 

Her durumda, veriler aşağıdaki yaklaşımlardan 

birine uygun olarak derlenmelidir: 

• Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) 

tarafından yayınlanan ilgili Uluslararası Finansal 

Raporlama Standartları (IFRS) ve bu Standartların 

yorumları (bazı Gösterge Protokolleri belirli 

Uluslararası Muhasebe Standartlarını referans 

göstermektedir, bu durumda ilgili standartlardan 

yararlanılmalıdır); 

• Mali raporlama amacıyla kullanılması uluslararası 

anlamda kabul görmüş ulusal ya da bölgesel 

standartlar. 

Raporlama yapan kurum hangi standartların 

uygulandığını açıkça belirtmeli ve ilgili kaynaklara açık 

referanslar vermelidir. 

Versiyon 3.0 

3

IP 


EC1 Gelirler, işletme maliyetleri, çalışan 

ücretleri, bağışlar ve diğer toplumsal 

yatırımlar, birikmiş kârlar ve sermaye 

sağlayıcıları ile devletlere yapılan 

ödemeler de dâhil, üretilen ve dağıtılan 

doğrudan ekonomik değer 

1. Gerekçe 

Ekonomik değerin yaratılması ve dağıtılmasına 

ilişkin veriler, kurumun paydaşları için nasıl zenginlik 

yarattığının temel bir göstergesidir. Üretilen ve 

Dağıtılan Ekonomik Değer (Economic Value Generated 

& Distributed - EVG&D) tablosundaki çeşitli unsurlar, 

raporlama yapan kurumun ekonomik profilini de sunar 

ve bu da diğer performans rakamlarını normalleştirmek 

açısından yararlı olabilir. EVG&D ülke-düzeyinde 

ayrıntıyla sunulursa, yerel ekonomilere katılan doğrudan 

parasal değeri göstermeye yarayan bir tablo ortaya 

çıkarabilir. 

2. Veri Derleme 

2.1 Sunum: 

• EVG&D verileri mümkün oldukça, kurumun 

denetlenmiş mali ya da kâr-zarar (Profit & Loss – 

P&L) tablosundaki veya iç denetimden geçmiş 

yönetim muhasebesi hesaplarındaki verilerden 

derlenmelidir. Ayrıca ekonomik değer verilerinin, 

aşağıdaki tabloda görüldüğü şekilde, kurumun 

küresel operasyonlarının temel unsurlarını da 

içeren bir tabloyla, tahakkuk esasına dayalı 

olarak sunulması önerilir. Aşağıdaki gibi 

sıralanmış temel unsurları içeren bir tabloyla 

doğrulanabildiği ve açıklanabildiği sürece, 

veriler nakit esasına göre de sunulabilir. 

Kurumun yerel ekonomi üzerindeki etkilerini 

daha iyi değerlendirmek için EVG&D, önemli 

durumlarda ülke, bölge ya da piyasa bazında ayrı 

ayrı sunulmalıdır. Raporlama yapan kurumlar 

kendilerine göre önemli olanı belirlemekte 

kullandıkları kriterleri belirtmeli ve açıklamalıdır. 

2.2 EVG&D Tablosunun Satırlarının Nasıl 

Doldurulacağına İlişkin Rehber 

a) Gelirler: 

• Net satışlar; brüt ürün ve hizmet 

satışlarından iadelerin, indirimlerin ve 

ödeneklerin çıkarılmasıyla elde edilir. 

• Mali yatırımların gelirleri; finansman 

kredilerinin faizinden, temettülerden, 

telif haklarından ve varlıkların yarattığı 

doğrudan gelirlerden (örneğin emlak kirası) 

elde edilen nakdi içerir. 

• Varlık satışlarından elde edilen gelirler; 

fiziksel varlıkları (emlak, altyapı, ekipman) 

ve maddi olmayan varlıkları (örneğin fikri 

mülkiyet hakları, tasarımlar ve markalar) 

kapsar. 

Unsur 

Üretilen doğrudan ekonomik değer 

Yorum 

a) Gelirler Net satışlar ile mali yatırımlardan ve varlık satışlarından 

elde edilen gelirlerin toplamı 

Dağıtılan ekonomik değer 

b) İşletme maliyetleri Tedarikçilere yapılan ödemeler, stratejik olmayan 

yatırımlar, telif ücretleri ve kolaylaştırma ödemeleri 

c) Çalışan ücretleri ve sağlanan diğer faydalar Çalışanlara yapılan ödemelerin toplam mali değeri 

(gelecekteki taahhütler değil, mevcut ödemeler) 

d) Sermaye sağlayıcılara yapılan ödemeler Kuruma sermaye sağlayanlara yapılan tüm mali 

ödemeler 

e) Devlete yapılan ödemeler (ülke bazında – bkz. Brüt vergiler 

aşağıdaki not) 

f) Toplumsal yatırımlar Daha geniş anlamda topluma yapılan gönüllü katkılar 

ve sağlanan fonlar (bağışlar dâhil) 

Korunan ekonomik değer (Üretilen Ekonomik Yatırımlar, hisse ihracı vb. 

değerden dağıtılan Ekonomik değer çıkarılarak 

hesaplanır) 

4 

© 2000-2010 GRI


IP 

b) İşletme maliyetleri: 

• Raporlama yapan kurumun satın alınan 

malzeme, ürün parçaları, tesisler ve 

hizmetler için başka kuruluşlara yaptığı nakit 

ödemelerdir. Emlak kiraları, lisans ücretleri, 

kolaylaştırma ödemeleri (bunların net bir 

ticari amacı olduğu için), telif ücretleri, 

sözleşmeli çalışanlara yapılan ödemeler, 

çalışanların eğitimi için yapılan harcamalar 

(dışarıdan eğitmen getirildiğinde), çalışanlar 

için koruyucu kıyafetler vb. giderleri içerir. 

c) Çalışan ücretleri ve sağlanan diğer faydalar: 

• Toplam maaş bordrosu, çalışan maaşları 

ve onlar adına devlete ödenen tutarları 

(çalışanların gelir vergileri ve işsizlik fonu 

ödemeleri) kapsar. Operasyonel bir görevde 

çalışan ama kurum çalışanı olmayanlar bu 

kapsama değil, satın alınan bir hizmet olarak 

İşletme Maliyetlerine dâhil edilmelidir. 

• Toplam faydalar kurum tarafından yapılan 

düzenli katkıları (örneğin emeklilik, sigorta, 

şirket araçları ve özel sağlık sigortası) ve 

konut, faizsiz kredi, toplu taşıma desteği, 

eğitim bursları ve işten çıkarma tazminatı gibi 

çalışanlara sağlanan diğer katkıları kapsar. 

Eğitim, koruyucu ekipman maliyetlerini ya da 

çalışanın işindeki işlevi ile doğrudan ilgili diğer 

maliyetleri içermez. 

d) Maddi kaynak sağlayıcılara yapılan ödemeler: 

• Pay sahiplerine dağıtılan temettü; 

• Kredi verenlere yapılan faiz ödemeleri; 

• Buna her türlü borç ve kredinin (sadece 

uzun vadeli borçlar değil) faizi ve imtiyazlı 

hissedarlara yapılacak birikmiş temettü 

ödemelerinin bakiyeleri de dâhildir. 

e) Devlete yapılan ödemeler: 

• Uluslararası, ulusal ve yerel düzeyde ödenen 

bütün şirket vergileri (kurumlar, gelir, emlak 

vb.) ve ilgili cezalardır. Bu rakam ertelenmiş 

vergi yükümlülüklerini içermemelidir çünkü 

bunlar ödenmeyebilir. Birden fazla ülkede 

faaliyet gösteren kurumlar için, ödenen 

vergiler ülkelere göre raporlanır. Kurum 

hangi bölümleme (segmentation) tanımının 

kullanıldığını açıklamalıdır. 

f) Toplumsal yatırımlar: 

• Hedef lehtarların şirket dışından olduğu, daha 

geniş anlamda toplumlara yapılan gönüllü 

3. Tanımlar 

Yok. 

4. Belgeler 

bağışlar ve maddi kaynak yatırımlarıdır. 

Bunlar yardım derneklerine, sivil toplum 

kuruluşlarına (STK), araştırma enstitülerine 

(şirketin ticari Ar-Ge çalışmalarıyla ilgisi 

bulunmayanlara) yapılan bağışları; toplumsal 

altyapıyı desteklemek için sağlanan fonlar 

(örneğin dinlenme ve eğlence tesisleri) ve 

sosyal programların doğrudan maliyetlerini 

(sanat ve eğitim etkinlikleri de dâhil) içerir. 

Bu kapsamdaki tutar, geleceğe yönelik 

taahhütleri değil, raporlama yapılan 

dönemdeki gerçek harcamaları açıklamalıdır. 

• Altyapı yatırımları için, toplam yatırım 

hesaplarına sermaye maliyetlerinin yanı sıra 

mal ve işgücü maliyetleri de eklenmelidir. 

Bir tesisin işletilmesi ya da bir programın 

desteklenmesi için (örneğin bir kurum bir 

kamu tesisinin işletilmesi için maddi kaynak 

sağlayabilir), raporlanan yatırıma işletme 

maliyetleri de dâhil edilmelidir. 

• Yasal ve ticari faaliyetler ya da yatırım 

amacının tamamen ticari olduğu durumlar 

kapsam dışıdır. Siyasi partilere yapılan bağışlar 

kapsama dâhildir ama bunlar SO6’da ayrıca ve 

daha ayrıntılı olarak ele alınmıştır. 

• Öncelikle temel iş gereksinimlerinden 

kaynaklanan (örneğin bir maden ya da 

fabrikaya giden yolu yapmak) ya da kurumun 

ticari operasyonlarını kolaylaştırmayı 

hedefleyen altyapı yatırımları buraya dâhil 

edilmemelidir. Yatırım hesapları, raporlama 

yapan kurumun ana ticari faaliyetlerinin 

dışında kalan altyapı inşaatlarını içerebilir 

(örneğin çalışanlar ve aileleri için bir okul ya 

da hastane). 

Bu Gösterge için gereken bilgiler finans, hazine ya da 

muhasebe birimlerinde olmalıdır. 

5. Referanslar 

• 12. Uluslararası Muhasebe Standardı (IAS12) – Gelir 

Vergileri, IAS14 – Bölümlere Göre Raporlama, 

IAS18 – Hâsılat ve IAS19 – Çalışanlara Sağlanan 

Faydalar (International Accounting Standard - IAS 

12 on Income Taxes, IAS 14 on Segment Reporting, 

IAS 18 on Revenues, and IAS 19 on Employee 

Benefits). 

Versiyon 3.0 

5

IP 


EC2 İklim değişikliğinin kurumun mali 

sonuçlarına etkisi ve faaliyetlerinde 

yarattığı diğer riskler ve fırsatlar 

1. Gerekçe 

İklim değişikliği kurumlara, kurumların yatırımcılarına 

ve paydaşlarına riskler ve fırsatlar sunar. Kurumlar, iklim 

sistemindeki ve hava düzenindeki değişikliklerden 

dolayı fiziksel risklerle karşılaşabilirler. Bu riskler artan 

fırtınaların etkisini; deniz seviyesi değişikliklerini, hava 

sıcaklığı ve su sağlanabilirliğindeki değişiklikleri; işgücü 

sağlığı üzerindeki etkileri (örneğin sıcaktan kaynaklanan 

rahatsızlıklar ya da hastalıklar) ya da iş yerini değiştirme 

zorunluluğunu içerebilir. 

Hükümetler iklim değişikliğine neden olan faaliyetlere 

yönelik düzenlemeler yapmak için harekete geçerken, 

emisyonlardan doğrudan ya da dolaylı sorumlu olan 

kurumlar da artan maliyetler ya da rekabet gücünü 

etkileyen maliyet artışları veya benzeri faktörler 

nedeniyle, çeşitli yasal risklerle karşı karşıya kalmaktadır. 

Yeni teknolojilerin ve pazarların yaratılmasıyla, sera gazı 

emisyonlarına getirilen sınırlar aynı zamanda kurumlar 

açısından fırsatlar da sunabilir. Özellikle enerjiyi ve enerji 

ürünlerini daha verimli kullanan ya da üreten kurumlar 

açısından bu geçerlidir. 

• İklim değişikliğiyle ilgili zorluklara yönelik yeni 

teknolojiler, ürünler ya da hizmetler sunma 

fırsatı ve 

• İklim değişikliğiyle bağlantılı yasal ya da 

diğer teknolojik değişikliklerin kurum için 

yaratabileceği olası rekabet avantajları. 

2.3 Yönetimin, iklim değişikliğinin kurum için mali 

açıdan ne anlama geleceğini (örneğin sigorta 

ve karbon kredileri maliyetleri) rakamsal olarak 

öngörüp öngörmediğini rapor edin. Mümkünse, 

sayısal hesap yapmak yararlı olacaktır. Bu 

yapılabiliyorsa, mali beklentileri ve sayısal 

hesaplarda kullanılan araçları açıklayın. 

3. Tanımlar 

Yok. 

4. Belgeler 

Çevre komiteleri de dâhil olmak üzere, kurumun 

yönetişim organlarının kayıtları ya da toplantı 

tutanakları, bu Gösterge için gereken bilgileri içerebilir. 


Yok. 

EN16 toplam sera gazı emisyonu miktarının 

açıklanmasını sağlarken, EN18 de elde edilen toplam 

azaltımı ve raporlama yapan kurumun saldığı emisyon 

miktarını azaltmaya yönelik girişimlerini açıklamaktadır. 


2.1 Kurumun üst yönetişim organının iklim değişikliği 

konusunu ve bunun kurum açısından sunduğu 

riskleri ve fırsatları ele alıp almadığını rapor edin. 

2.2 Kurum açısından, aşağıdakiler de dâhil olmak üzere 

olası mali etkiler yaratabilecek iklim değişikliği risk 

ve/veya fırsatlarını raporlayın: 

• İklim değişikliğiyle ilgili fiziksel değişikliklerden 

kaynaklanan riskler (örneğin değişen hava 

düzeninin ve sıcaktan kaynaklanan hastalıkların 

etkileri); 

• Yasal riskler (örneğin yeni yönetmeliklere 

uyum için gereken faaliyetlerin ve sistemlerin 

maliyetleri); 

6 

© 2000-2010 GRI


IP 

EC3 Kurumun tanımlanmış fayda planı 

yükümlülüklerinin kapsamı 

1. Gerekçe 

Bir kurum kendi çalışanları için emeklilik planı 

sunduğunda, bu faydalar plana dâhil olan çalışanların 

kendi uzun vadeli ekonomik refahları için hedefledikleri 

taahhütler haline dönüşebilir. Tanımlanmış fayda planları 

işverenler için yerine getirilmesi gereken potansiyel 

yükümlülükler yaratır. Tanımlanmış katkı planları gibi 

başka plan türleri ise belli bir emeklilik ödemesini ya da 

sağlanan faydanın niteliğini garanti etmez. Seçilen plan 

türü hem çalışanlar hem de işverenler açısından farklı 

sonuçlar doğurur. Öte yandan, uygun şekilde kaynak 

sağlanmış bir emeklilik planı, çalışanları cezbederek ve 

sadakati teşvik ederek işgücünün istikrarını sağlayabilir 

ve işverenin uzun vadeli mali ve stratejik planlama 

yapmasını sağlayabilir. 


2.1 Çalışanlara sunulan emeklilik planlarının yapısının 

aşağıdakilere dayalı olup olmadığını belirleyin: 

• Tanımlanmış fayda planları ya da 

• Diğer türde planlar. 

2.2 Tanımlanmış fayda planları için, işverenin bu plan 

kapsamında emekli maaşı ödeme yükümlülüğünün 

doğrudan kurumun genel kaynaklarıyla mı yoksa 

kurumun kaynaklarından ayrı olarak oluşturulan bir 

fonla mı karşılanacağını belirtin. 

2.3 Plandaki yükümlülüklerin kurumun genel 

kaynaklarından karşılanması durumunda, bu 

yükümlülüklerin tahmini değerini rapor edin. 

2.4 Plandaki emekli maaşı yükümlülükleri için ayrı bir 

fon varsa, aşağıdakileri raporlayın: 

olarak karşılamak için benimsediği stratejiyi (varsa) 

ve işverenin bu stratejiyi hayata geçirmek için 

öngördüğü zamanı (varsa) açıklayın. 

2.6 Çalışan ya da işveren tarafından fona eklenen 

miktarın karşılık geldiği maaş yüzdesini rapor edin. 

2.7 Emeklilik planlarına katılım düzeyini raporlayın 

(örneğin zorunlu ya da gönüllü planlara, bölgesel 

ya da ulusal planlara veya mali etkileri olan planlara 

katılım). 

2.8 Emeklilik planlarının nasıl karşılanacağını 

belirlemekte kullanılan hesaplamalarla ilgili 

olarak farklı yargı sistemlerinin (örneğin ülkeler) 

birbirinden değişik yorumları ve rehber ilkeleri 

vardır. İlgili yargı sistemlerindeki yönetmelik 

ve yöntemlere uygun şekilde hesaplama yapın 

ve genel toplamları rapor edin. Konsolidasyon 

teknikleri, kurumun mali tablolarında kullanılanlara 

aynı olmalıdır. Emeklilik planlarının IAS19’un bir 

parçası olduğunu, ama söz konusu standardın 

bundan daha fazlasını da içerdiğini unutmayın. 

3. Tanımlar 

Tam karşılama 

Emeklilik planı için ayrılmış olan ve planın 

yükümlülüklerini karşılayan ya da aşan varlıklar. 

4. Belgeler 

Bu Gösterge için gereken bilgiler finans ya da muhasebe 

birimlerinde mevcut olmalıdır. 


• 19. Uluslararası Muhasebe Standardı (IAS 19) 

– Çalışanlara Sağlanan Faydalar (International 

Accounting Standard - 19 on Employee Benefits). 

• Plandaki yükümlülüklerin ne kadarının bunlar 

için ayrılmış varlıklardan karşılanacağına ilişkin 

tahminler; 

• Bu tahminin dayandığı temel ve 

• Tahminin yapıldığı tarih. 

2.5 Plandaki emekli maaşı yükümlülüklerini karşılamak 

için oluşturulan fon yükümlülükleri tam olarak 

karşılamıyorsa, işverenin bu yükümlülükleri tam 

Versiyon 3.0 

7

IP 


EC4 Devletten alınan önemli mali destek 

1. Gerekçe 

Bu Gösterge, faaliyet gösterilen ülkenin devletinin 

raporlama yapan kuruma katkılarını ölçer. Devletten 

alınan önemli mali desteğin ödenen vergilerle 

karşılaştırılması, raporlama yapan kurum ile devlet 

arasındaki işlemlerin dengeli bir tablosunun çıkarılması 

açısından yararlı olabilir. 


• 20. Uluslararası Muhasebe Standardı (IAS 20) 

– Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve 

Devlet Yardımlarının Açıklanması (IAS 20 on 

Accounting for Government Grants and Disclosure 

of Government Assistance). 


2.1 Aşağıdakiler için, tahakkuk esasına dayalı olarak, 

toplam tahmini mali değeri rapor edin: 

• Vergi indirimi/kredileri; 

• Teşvikler; 

• Yatırım hibeleri, araştırma ve geliştirme hibeleri 

ve ilgili diğer tür hibeler; 

• Ödüller; 

• İmtiyazlı ertelemeler; 

• İhracat Kredisi Kuruluşlarından (Export Credit 

Agencies - ECA) alınan mali yardım; 

• Mali teşvikler ve 

• Herhangi bir operasyon için herhangi bir 

devletten alınan ya da alınabilecek olan diğer 

mali destekler. 

2.2 Pay sahipleri arasında devletin yer alıp almadığını 

raporlayın. 

3. Tanımlar 

Önemli mali destek 

Mal ve hizmet işlemlerini içermeyen, ama yapılan işler, 

bir varlığın maliyeti ya da girilen masraflar için bir teşvik 

ya da karşılık olarak sağlanan, doğrudan ya da dolaylı 

önemli mali desteklerdir. Mali destek sağlayanlar, 

sundukları bu destek karşılığında doğrudan bir mali 

getiri beklemezler. 

4. Belgeler 

Mali müşavirler IAS 20 maddelerini ayrı ayrı dâhil ederler 

ama bunlar, Göstergenin gerektirdiği gibi konsolide 

durumda değildir. 

8 

© 2000-2010 GRI


IP 

EC5 Önemli operasyon yerlerinde yerel 

asgari ücrete kıyasla standart başlangıç 

düzeyi ücreti oranlarının aralığı 

1. Gerekçe 

Ekonomik refah, bir kurumun çalışanlarına yatırım 

yapma yollarından biridir. Bu Gösterge, bir kurumun 

önemli operasyon yerlerindeki çalışanlarının ekonomik 

refahına nasıl katkıda bulunduğunu göstermeye yarar. 

Gösterge ayrıca, kurumun verdiği ücretlerin rekabetçi 

olup olmadığı hakkında bir fikir ve bu ücretlerin yerel 

işgücü piyasasına etkisini değerlendirmeye yönelik bilgi 

verir. Asgari ücretin üzerinde ücret verilerek yerel halkla 

güçlü bağlar kurulabilir, çalışanların sadakati sağlanabilir 

ve kurumun operasyonları için toplumsal onay elde 

edilebilir. Bu Gösterge özellikle işgücünün büyük bir 

kısmının, asgari ücret yasa ya da yönetmelikleriyle 

yakından ilişkili bir şekilde ya da ölçekte ücretlendirildiği 

kurumlar için geçerlidir. 


2.1 İşgücünün önemli bir kısmının, asgari ücret 

kurallarına dayalı bir şekilde ücretlendirilip 

ücretlendirilmediğini belirleyin. 

3. Tanımlar 

Yerel asgari ücret 

Asgari ücret, yasalar çerçevesinde istihdam için ödenen 

saatlik ya da başka bir zaman birimine ait ücret anlamına 

gelir. Bazı ülkelerde çok sayıda asgari ücret olduğu için 

(örneğin eyalete/ile göre ya da istihdam kategorisine 

göre), hangi asgari ücretin kullanıldığını belirtin. 

Başlangıç düzeyi ücret 

Başlangıç düzeyi ücreti, en alt istihdam kategorisindeki 

bir çalışana verilen tam zamanlı çalışma ücretine göre 

tanımlanmalıdır. Stajyer ya da çırak maaşları dikkate 

alınmamalıdır. 

4. Belgeler 

Olası bilgi kaynakları kurumun maaş, finans, hazine ya 

da muhasebe birimleridir. Operasyonların yapıldığı her 

ülke/bölgede geçerli olan yasalar da bu Gösterge için 

bilgi sağlayabilir. 


Yok. 

2.2 Yüzde olarak, önemli operasyon yerlerinde yerel 

asgari ücret ile raporlama yapan kurumunun 

sağladığı başlangıç düzeyi ücretini karşılaştırın. 

2.3 Önemli operasyon yerleri arasındaki oransal 

farklılıkları belirleyin. 

2.4 Başlangıç düzeyi ücretin asgari ücrete olan oranının 

dağılımını rapor edin. 

2.5 “Önemli operasyon yerleri” ifadesi için kullanılan 

tanımı raporlayın. 

2.6 Sadece aylık maaşla çalışan istihdam eden 

kurumlar için aylık maaş, tahmini saatlik ücrete 

dönüştürülmelidir. 

2.7 Önemli operasyon yerlerinde yerel asgari ücretin 

mevcut ya da değişken olup olmadığını belirtin. 

Farklı asgari ücretlerin referans olarak alınabileceği 

durumlarda, hangi asgari ücretin kullanıldığını 

açıklayın. 

Versiyon 3.0 

9

IP 



tedarikçilere yapılan ödemelerle ilgili 

politikalar, uygulamalar ve harcama 

oranları 

1. Gerekçe 

Bir kurumun yerel bir ekonomi üzerinde yaratabileceği 

etkiler, yaratılan istihdam, ödenen ücret ve vergilerin 

ötesindedir. Bir kurum, tedarik zincirindeki yerel şirketleri 

destekleyerek, yerel ekonomiye ek yatırımlar yapılmasını 

dolaylı yoldan teşvik edebilir. 

Raporlama yapan kurumlar, “operasyonları için toplumsal 

onayı” kısmen yerel ekonomi üzerindeki olumlu etkiler 

sergileyerek alabilir ya da mevcut onayı koruyabilirler. 

Yerel kaynakların kullanılması; tedarikin devamlılığına 

ve istikrarlı bir yerel ekonominin desteklenmesine 

yönelik bir strateji olarak benimsenebilir ve sapa yerdeki 

tesislerde daha da etkili olabilir. Yerel harcama oranları, 

yerel ekonomiye katkıda bulunmak ve yerel halkla 

ilişkileri korumak açısından da önemli bir faktördür. Fakat 

yerel kaynak kullanımının genel etkisi, uzun vadede 

tedarikçinin sürdürülebilirliğine de bağlı olacaktır. 

3. Tanımlar 

Yerel tedarikçiler 

Raporlama yapan kurum ile aynı coğrafi piyasada 

yerleşik bulunan malzeme, ürün ve hizmet sağlayıcılardır 

(yani, tedarikçiye uluslararası ödeme yapılmaz). “Yerel” 

sözcüğünün coğrafi tanımı farklılıklar gösterebilir, çünkü 

bazı durumlarda bir ülkedeki kentler, bölgeler ve hatta 

küçük ülkeler bile “yerel” olarak görülebilir. 

4. Belgeler 

Yok. 


Yok. 


2.1 Kurumun “yerel” terimi ile kastettiği coğrafi 

bölgenin tanımını rapor edin. 

2.2 Aşağıdaki hesaplamalar için, yüzdeler raporlama 

yapılan dönemdeki faturalara ya da taahhütlere 

dayanmalıdır (yani tahakkuk esasına göre). 

2.3 Kurumun, kurum genelinde ya da belirli yerlerde 

yerel tedarikçileri tercih etmeye yönelik bir 

politikası ya da genel uygulaması olup olmadığını 

raporlayın. 

2.4 Böyle bir politika ya da genel uygulama varsa, 

önemli operasyon yerlerinde bu operasyonun 

yerel tedarikçilerine ayrılan satın alma bütçesinin 

yüzdesini belirtin (örneğin yerel pazardan satın 

alınan mal ve malzemelerin yüzdesi). Yerel 

satın almalar operasyon yerindeki tesisin kendi 

bütçesinden ya da kurumun genel merkez 

bütçesinden yapılabilir. 

2.5 Tedarikçi seçiminde, coğrafi konum dışında etkili 

olan diğer faktörleri belirtin (örneğin maliyetler, 

çevresel ve sosyal performans). 

10 

© 2000-2010 GRI


IP 


işe alma usulleri ve yerel halktan işe 

alınmış üst yöneticilerin oranı 

1. Gerekçe 

Personel ve üst yönetim seçimi, çeşitli konular dikkate 

alınarak yapılır. Üst yönetimde yerel halka mensup 

kişilerin çok olması, hem yerel halka hem de kurumun 

yerel gereksinimleri anlama becerisine fayda sağlayabilir. 

Bir kurumun yönetim ekibinde çeşitlilik olması ve yerel 

bölge üyelerinin de bu ekibe katılması insan sermayesini 

güçlendirebilir, yerel halka sağlanan ekonomik faydayı 

ve kurumun yerel gereksinimleri anlama becerisini 

artırabilir. 


2.1 Kurumun, önemli operasyon yerlerinde yerel halkı 

işe almayı tercih etmeye yönelik genel bir politika 

ya da uygulaması olup olmadığını raporlayın. 

2.2 Böyle bir politika ya da uygulama varsa, önemli 

operasyon yerlerinde yerel halka mensup üst 

yöneticilerin oranını rapor edin. Bu yüzdeyi 

hesaplamak için tam zamanlı çalışanlara ilişkin 

verileri kullanın. 

2.3 Burada kullanılan “üst yönetici” teriminin tanımını 

rapor edin. 

3. Tanımlar 

Yerel 

“Yerel” sözcüğü, operasyonların yürütüldüğü coğrafi 

piyasada doğmuş olan ya da burada süresiz yaşama izni 

bulunan (örneğin sonradan vatandaşlığa kabul edilen ya 

da daimi vizesi olan) bireyler anlamına gelir. Raporlama 

yapan kurumlar kendi “yerel” tanımlarını seçebilirler 

çünkü bazı durumlarda kentler, bölgeler ve hatta küçük 

ülkeler bile yerel olarak görülebilir. Fakat benimsenen 

tanım net bir şekilde açıklanmalıdır. 

4. Belgeler 

Bu Gösterge için gereken bilgiler personel ya da insan 

kaynakları birimlerinde bulunmalıdır. 


Yok. 

Versiyon 3.0 

11

IP 


EC8 Ticari, ayni veya hayır amaçlı 

girişimlerle, öncelikli olarak kamu yararına 

yapılan altyapı yatırımlarının ve sağlanan 

hizmetlerin geliştirilmesi ve etkisi 

1. Gerekçe 

Bir kurum ekonomik değer yaratma ve dağıtmanın 

yanı sıra, altyapı yatırımlarıyla da bir ekonomi üzerinde 

etkili olabilir. Altyapı yatırımlarının etkileri, kurumun 

kendi operasyonlarının kapsamının ve süresinin ötesine 

ulaşabilir. Bu yatırımlar ulaşımda bağlantı noktalarını, 

kamu hizmetleri tesislerini, yerel halk için sosyal tesisleri, 

spor merkezlerini, sağlık ve bakım merkezlerini vb. 

içerebilir. Bir kurumun ekonomiye yönelik ayni katkıları, 

kendi operasyonlarına yaptığı yatırımların yanı sıra bu 

tür yatırımlarla da ölçülebilir. 


2.1 Önemli yatırım ve desteğin geliştirilmesindeki 

unsurları (örneğin büyüklük, maliyet, süre) ve 

bunların yerel halk ve ekonomiler üzerindeki 

mevcut ya da beklenen etkilerini (olumlu ya da 

olumsuz) açıklayın. Bu yatırım ve hizmetlerin 

ticari mi, ayni mi ya da hayır amaçlı girişimler mi 

olduğunu belirtin. 

2.2 Kurumun gereken altyapı ve diğer hizmetleri 

belirlemek için yerel halkın gereksinimlerini 

değerlendirip değerlendirmediğini rapor edin. 

Değerlendirmişse, bunun sonuçlarını kısaca 

açıklayın. 

3. Tanımlar 

Altyapı 

Ticari amaçtan ziyade, öncelikle kamu hizmeti ya da 

faydası için yapılan ve kurumun doğrudan ekonomik 

fayda sağlamayı hedeflemediği tesislerdir (örneğin su 

şebekesi, yol, okul ya da hastane). 

Desteklenen hizmetler 

İşletme maliyetlerinin doğrudan karşılanması ya da 

raporlama yapan kurumun tesis/hizmet için kendi 

çalışanlarını görevlendirmesi yoluyla kamusal fayda 

sağlamak. Bu fayda, kamu hizmetlerini de içerebilir. 

4. Belgeler 

Bu Gösterge için gereken bilgiler finans, hazine ya da 

muhasebe birimlerinde bulunmalıdır. 


Yok. 

12 

© 2000-2010 GRI


IP 

EC9 Önemli dolaylı ekonomik etkilerin, 

kapsamları da dâhil, anlaşılması ve 

tanımlanması 

1. Gerekçe 

Dolaylı ekonomik etkiler, bir kurumun sürdürülebilir 

kalkınma bağlamındaki ekonomik etkilerinin önemli bir 

kısmını oluşturur. Doğrudan ekonomik etkiler ve piyasa 

etkileşimleri paydaşlara yönelik para akışının doğrudan 

sonuçlarına odaklanırken, dolaylı ekonomik etkiler para 

ekonominin içinde el değiştirdikçe yaratılan ilave etkileri 

de içerir. 

Doğrudan ekonomik etkiler genellikle raporlama yapan 

kurum ile paydaşları arasındaki işlemlerin değeriyle 

ölçülür; oysa dolaylı ekonomik etkiler işlemlerin (bazen 

parasal olmayan) sonuçlarıdır. Özellikle gelişmekte 

olan ekonomilerde dolaylı etkiler, bir kurumun 

sosyoekonomik değişimlerdeki katılımcı ya da etken rolü 

açısından önemli bir unsurdur. Dolaylı etkiler özellikle, 

yerel halka ve bölgesel ekonomilere göre değerlendirme 

ve raporlama yapabilmek açısından önemlidirler. 

Yönetim hedefleri açısından, dolaylı ekonomik etkiler 

itibara yönelik risklerin nerelerde oluşabileceğinin ya 

da pazara erişimi genişletmek veya operasyonlarda 

toplumdan onay almak için nerelerde fırsatlar 

doğabileceğinin önemli bir göstergesidir. 


2.1 Kurumun ulusal, bölgesel ya da yerel düzeydeki 

dolaylı ekonomik etkilerini anlamak üzere yapılan 

çalışmaları açıklayın. 

2.2 Aşağıdakiler gibi olumlu ve olumsuz dolaylı 

ekonomik etki örneklerini raporlayın: 

• Kurumların, sektörlerin ya da bütün ekonominin 

verimliliğini değiştirmek (örneğin bilgi 

teknolojilerinin daha fazla benimsenmesi ya da 

paylaşılmasıyla); 

• Yoksulluğun yoğun olduğu alanlarda ekonomik 

kalkınma (örneğin tek bir kişinin geliriyle bakmak 

zorunda olduğu kişi sayısı); 

• Toplumsal ya da çevresel koşulları iyileştirmenin 

ya da bozmanın ekonomik etkileri (örneğin 

küçük aile çiftliklerinden büyük plantasyonlara 

dönüştürülmüş bir alanda iş piyasasını 

değiştirmek ya da kirliliğin ekonomik etkileri); 

• Düşük gelirli kişilere yönelik mevcut ürün 

ve hizmetler (örneğin ilaçların imtiyazlı 

fiyatlandırılması, ekonomiye daha fazla katılım 

sağlayabilecek daha sağlıklı bir nüfusun 

oluşmasına yardım eder; düşük gelirlilerin 

ekonomik kapasitelerini aşan fiyatlandırma 

yapıları); 

• Yerel profesyoneller topluluğunda ya da bir 

coğrafi bölgede beceri ve bilginin artırılması 

(örneğin, tedarikçilere duyulan gereksinim, 

nitelikli çalışanların istihdam edildiği şirketleri 

cazip hale getirir ve bu gereksinimi karşılamak 

için yeni eğitim kurumları oluşturulur); 

• Tedarik ya da dağıtım zincirinde desteklenen 

işler (örneğin kurumun büyümesinin ya da 

küçülmesinin tedarikçileri üzerindeki etkilerini 

değerlendirmek); 

• Yabancıların doğrudan yatırımlarını teşvik etmek, 

mümkün kılmak ya da sınırlamak (örneğin 

gelişmekte olan bir ülkede bir altyapı hizmetinin 

genişletilmesi ya da durdurulması, yabancıların 

doğrudan yatırımlarını artırabilir veya azaltabilir); 

• Operasyon ya da faaliyetlerin yerinin 

değiştirilmesinin ekonomik etkileri (örneğin 

işlerin bir başka ülkeden tedarik edilmesi) ve 

• Ürün ve hizmetlerin kullanımının ekonomik 

etkileri (örneğin ekonomik büyüme modelleri ile 

belirli ürün ve hizmetlerin kullanımı arasındaki 

ilişki). 

2.3 Ekonomik etkilerin önemini, ulusal ve uluslararası 

standartlar, protokoller ve siyasi gündem gibi dış 

referans noktaları ve paydaş öncelikleri bağlamında 

rapor edin. 

3. Tanımlar 

Dolaylı ekonomik etki 

Bir kurum ile paydaşları arasındaki mali işlemlerin ve 

para akışının doğrudan etkisinin ilave bir sonucudur. 

Ekonomik etki 

Ekonominin üretim potansiyelinde görülen ve yerel 

halkın ya da paydaşların refahını ve uzun vadeli kalkınma 

beklentilerini etkileyebilecek bir değişimdir. 

4. Belgeler 

Yok. 


Yok. 

Versiyon 3.0 

13

Gösterge Protokolleri Seti Ekonomik (EC) - Global Reporting Initiative

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?