(Isparta) Hidrojeoloji İncelemesi Simge Örmeci Yüksek Lisans Tezi ...

ÖZET
Bu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği
Anabilimdalı’ nda yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
Çalışma alanındaki jeolojik birimler otokton ve allokton konumlu olmak üzere iki grup altında
toplanarak 1/ 100 000 ölçekli jeoloji haritası üzerinde gösterilmiştir. Otokton birimler; Sultandağ
kesiminde Çaltepe formasyonu, Sultandede formasyonu, Fele formasyonu, Hacıalabaz kireçtaşı,
Bağkonak formasyonu, Anamasdağ kesiminde ise Anamasdağ formasyonu, Gölgeli formasyonu,
Göksöğüt formasyonu, yamaç molozu ve alüvyon’dur. Allokton birimler; Kızıldağ ofiyolitleri, Eğirler
formasyonu ve Deliktaş formasyonudur. Jeolojik birimler hidrojeolojik özelliklerine göre
değerlendirilerek geçirimli, yarı geçirimli ve geçirimsiz birimler olarak ayırtlanarak hidrojeoloji
haritası hazırlanmıştır.
Şarkikaraağaç ovası için su bilançosu yapılmış ve ovada emniyetli kullanılabilecek su miktarı 74.08
x10 6 m 3 /yıl olarak bulunmuştur. Akiferlerin hidrolojik parametreleri olan permeabilite ve
transmisibilite katsayılarının sırasıyla 1,47x 10 -4 - 9,92x 10 -5 m/s , 1,32x 10 -2 - 6,81x 10 -4 m 2 /s arasında
değerler aldığı belirlenmiştir. Ayrıca, çalışma alanının yeraltısuyu seviyesinin konumu ve akım
yönünün belirlenmesi amacıyla yeraltısuyu seviye haritaları hazırlanmıştır. Bölgede yeraltısuyu akım
yönünün Beyşehir Gölü’ne doğru olduğu tespit edilmiştir.
Yeraltısularının kimyasal yapısı, izotopik bileşimi ve kalitesinin belirlenmesi amacıyla kimyasal ve
çevresel izotop analizleri yapılmıştır. Yeraltısularının genellikle Ca-Mg-HCO 3 ’lı sular fasiyesinde
olduğu belirlenmiştir. Sular Schoeller diyagramına göre ‘çok iyi –iyi içilebilir’; ABD Tuzluluk
laboratuarı sınıflamasına göre C2S1 (Az sodyumlu orta tuzlulukta sular) sınıfında; Wilcox
diyagramına göre ‘çok iyi – iyi kullanılabilir’ sular sınıfındadır. Suların kireçlendirme, köpürme ve
beton üzerine etkileri de incelenmiştir. Bazı minerallerin doygunluk indeksi değerleri hesaplanmıştır.
Yeraltısularının genellikle aragonit, kalsit, ve jips çözündüren ve kuvars çökelten özellikte olduğu
belirlenmiştir. Dolomitik kireçtaşlarından beslenen kaynaklar ise dolomit çökelten sulardır.
Yeraltısuyu kirliliğini belirleyebilmek için nitrit, nitrat, amonyak ve ağır metal analizleri yaptırılmış ve
suların dış kökenli kirleticilerden olumsuz etkilendiği sonucuna varılmıştır. Ağır metal analizlerinde,
mineralli su kaynağı özelliğindeki İçmeler kaynağı su örneği dışında diğerlerinde sınır değerleri aşan
konsantrasyonlara rastlanmamıştır.
Sularda yapılan çevresel izotop araştırmalarında, yeraltısularının oksijen-18 ve döteryum değerleri
genellikle Kıtasal Meteorik Su Çizgisi ile çakıştığı gözlenmektedir. Trityum (3H) içeriğine göre ise,
yeraltısuları genellikle genç sulardır.
Anahtar Kelimeler: Şarkikaraağaç, hidrojeoloji, hidroloji, hidrojeokimya, izotop