Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Oğuz Sadık AYDOS
Özür dileme ve sözlerini geri alma, icra kabiliyeti olmayan mahkeme
kararlarıdır. Bundan dolayı Yargıtay, bu şekilde karar verilmemesi yönünde
hüküm tesis etmiştir 96 . Mevzuatta buna ilişkin bir düzenlemenin olmaması,
hükmü yerine getirmeyen davalıya karşı bir yaptırım uygulanamamasına yol
açmaktadır. Kişilik hakkının korunması açısından, özür dileme veya
sözlerini geri alma önemli bir husustur. Zira manevî tazminat müessesesinde
doğan zararın telafisi önem taşıdığından hâkim doğan zararın bu şekilde
giderilmesi yönünde takdir yetkisi kullanması hâlinde, hukukun da bu
ihtiyaca cevap verecek şekilde bir düzenleme yapması gerektiğini
düşünüyoruz.
Kınama ve sembolik meblağ ödemelerinin manevî tazminatın bir türü
97
olmadığı doktrinde savunulmaktadır . Bu görüşe katılmıyoruz. Şöyle ki,
tazminatın amacı doğan zararın giderilmesidir. Manevî zararın parasal bir
karşılığı olmadığı ve manevî tazminatın “telafi etme” amacı olduğuna göre,
zararın kınama kararı veya sembolik bir meblağa hükmedilmesi ile telafisi
mümkün ise bunlar da tazminat niteliği taşımaktadır.
Basın Kanununda hükme bağlanan düzeltme ve cevap verme (m. 14)
de manevî tazminatın diğer görünümleri olarak karşımıza çıkmaktadır
98 .
Haksız saldırının düzeltilmesi ve/veya davalının bu konuda cevap hakkını
kullanması kişide bir iç huzur, tatmin olma sağlayacaktır. Kişilik hakkı
haksız saldırıya uğrayan kişiyi, her zaman için malvarlığının artması ve/veya
davacının malvarlığının azalması tatmin etmez 99 . Kaybolan itibarın iadesi,
yapılan haksızlığın kamuya ve – mahkeme kararının davacı tarafından bizzat
gösterilmesi suretiyle – yakın çevredeki kişilere duyurulması, bu suretle
davalıya olan güvenin sarsılması ve hatta davacının kendi öz benliğini bu
konuda tatmin etmesi de kişiyi huzura kavuşturabilir.
96
97
98
99
Y. 4. HD 22.2.1965 T., 1965/2793 E., 1965/927 K.; KILIÇOĞLU, Ahmet, s. 418.
TEKİNAY/AKMAN/BURCUOĞLU/ALTOP, s. 493.
Karşı görüş için bkz. KILIÇOĞLU, Ahmet, s. 323 vd.
“…manevî tazminatın zarar vereni bir daha böyle bir eylemde bulunmaktan alıkoyması
gibi olguları karşıladığı bir gerçektir. Manevî tazminat, kişinin çekmiş olduğu fiziksel ve
manevî acıları dindirmeyi, hafifletmeyi amaçlar. Bu tazminat bizzat yaşanan acı ve
elemin karşılığıdır…”: YHGK 14.11.2001 T., 2001/21-993 E., 2001/1019 K.;
KILIÇOĞLU, Mustafa, s. 22 vd.
24 Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVI, Y. 2012, Sa. 2