77.Sayı (2009/2) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
77.Sayı (2009/2) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
77.Sayı (2009/2) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Devlet <strong>Su</strong> leri Genel Müdürlüü<br />
Taknla Mücadele<br />
Seferberlii balyor<br />
Sel Felaketi<br />
Takn (sel, feyezan)<br />
Bir akarsuyun<br />
muhtelif sebeplerle<br />
yatandan taarak,<br />
çevresindeki<br />
arazilere, yerleim<br />
yerlerine, altyap<br />
tesislerine <strong>ve</strong><br />
canllara zarar<br />
<strong>ve</strong>rmek suretiyle,<br />
normal sosyo<br />
- ekonomik<br />
faaliyeti kesintiye<br />
uratacak ölçüde<br />
bir ak büyüklüü<br />
oluturmas olaydr.<br />
Takn, tabii bir<br />
olaydr. Ancak,<br />
insan faaliyetleri<br />
taknlar bir afete<br />
dönütürebilmektedir.<br />
10<br />
stanbul <strong>ve</strong> Tekirda illerimizde ar yalara<br />
bal olarak meydana gelen sel felaketi<br />
sebebiyle 32 vatandamz hayatn kaybetmi<br />
<strong>ve</strong> büyük boyutta maddi zarar meydana gelmitir.<br />
Ülkemizde yaanan en büyük felaketlerden biri<br />
olan bu takn olaylar uzun yllar ya ortalamasnn<br />
çok üzerinde gelen yalar neticesinde meydana<br />
gelmi olup bu yalarda metrekareye 200<br />
kilogram aan miktarda ya dümütür.<br />
Ancak takn afetlerinin yalnzca meteorolojik<br />
oluumlara bal olarak ifade edilmesi doru olmayacaktr.<br />
Özellikle Türkiye gibi ekonomik gelime<br />
faaliyetlerinin youn bir biçimde devam ettii artlarda,<br />
sanayileme <strong>ve</strong> sektör çeitliliinin beraberinde<br />
getirdii ehirleme aktivitesi akarsu havzalarnn<br />
muhtelif kesimlerindeki insan faaliyetinin<br />
çeitliliini <strong>ve</strong> younluunu büyük ölçüde arttrmaktadr.<br />
Bu durum ise havza bütünündeki hidrolojik<br />
dengeyi bozmakta <strong>ve</strong> neticede büyük boyutta<br />
can <strong>ve</strong> mal kaybna yol açan takn afetlerine sebep<br />
olmaktadr. Akarsu havzalar içinde gelien yerle-<br />
imler, açlan yeni yollar <strong>ve</strong> kurulan yeni tesisler ile<br />
Takn (sel, feyezan)<br />
Bir akarsuyun muhtelif sebeplerle yatandan<br />
taarak, çevresindeki arazilere, yerleim yerlerine,<br />
altyap tesislerine <strong>ve</strong> canllara zarar <strong>ve</strong>rmek suretiyle,<br />
normal sosyo - ekonomik faaliyeti kesintiye<br />
uratacak ölçüde bir ak büyüklüü oluturmas<br />
olaydr. Takn, tabii bir olaydr. Ancak, insan faaliyetleri<br />
taknlar bir afete dönütürebilir.<br />
stanbul Sel Felaketi <strong>2009</strong><br />
arazi yaps deimekte, bilinçsiz toprak kullanm,<br />
ormanlar <strong>ve</strong> meralara yaplan müdahaleler sebebiyle<br />
takn afetleri giderek daha büyük <strong>ve</strong> sk olarak<br />
görülmektedir.<br />
Devlet <strong>Su</strong> leri Genel Müdürlüü, kuruluundan<br />
bu yana taknlarda meydana gelen can <strong>ve</strong> mal<br />
kayplarn asgariye indirmek maksadyla çalmalar<br />
yapmaktadr. DS tarafndan bugüne kadar ina<br />
edilen barajlarn 37 adedi takn koruma maksatldr.<br />
Barajlar yal sezonlarda sular depolayarak,<br />
yüksek akmlarn mansapta can <strong>ve</strong> mal kayplarna<br />
sebep olmasn önlemektedir. Ayrca küçük su ileri<br />
muhtevasnda havzann bir bölümü ele alnarak<br />
yerleim yerlerini, sanayi tesislerini, tarm arazilerini<br />
takndan korumak maksadyla; gölet, sedde,<br />
sel kapan, mahmuz, tersip bendi, dere yata slah,<br />
takn kanal gibi tesisler ina edilmektedir. Bu<br />
çerçe<strong>ve</strong>de DS tarafndan 4.364 adet takn koruma<br />
tesisi ina edilerek 3.500’ün üzerinde yerleim birimi<br />
ile birlikte 1 milyon hektar alan takndan korunmutur.<br />
Taknlarn Sebepleri<br />
1. Ar <strong>ve</strong> iddetli yalar, (Giresun, Tekirda<br />
<strong>ve</strong> stanbul’daki taknlarda yllk ya toplamnn<br />
1/3’ü 2 günde dümütür.)<br />
2. Özellikle yerleim yerleri içerisinden geçen<br />
dere yataklarnda, yaplama ile dere kesitinin daraltlmas,<br />
Dere yatana tekniine aykr, izinsiz menfez,<br />
köprü, bent <strong>ve</strong>ya dolgu yaplmas,<br />
Dere yatana kanalizasyon ebekesi döenmesi,<br />
moloz dökülmesi, sanayi <strong>ve</strong> evsel atklarn atlmas,<br />
Dere yatann üstünün kapatlarak otopark, konut<br />
vb. yaplmas<br />
3. Yamaçlardaki plansz yaplama, tekniine<br />
aykr yol açma çalmalar,<br />
4. Dere yataklarnda kaçak kum çakl alma faaliyetleri,<br />
5. Nehrin memba ksmndan çeitli sebeplerle<br />
harekete geçen rüsubatn mansaba intikali,<br />
6. Dere yataklarnda tabii olarak büyüyen aaç<br />
<strong>ve</strong> çallarn yatak kapasitesini daraltmas