77.Sayı (2009/2) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
77.Sayı (2009/2) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
77.Sayı (2009/2) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
^<br />
<strong>ve</strong> zooplankton saysnda bir art gözlenmitir.<br />
Denizanas türünün kazara Karadeniz’e<br />
girii bölgedeki açk deniz balkçlnn<br />
çökmesine neden olmutur. Balkçlktaki<br />
ar avlanmann ortaya çkarm olduu<br />
[açk denizdeki balk biyokütle miktarnn<br />
dümesi + plankton yiyici balklarn<br />
azalmas olarak gözlenen] pekitirici etki;<br />
‘Mnemiopsis leydyi’nin uygun koullar<br />
bularak, varln artrmasna neden olmutur.<br />
Bunun bir sonucu olarak; ‘mezozooplankton’<br />
<strong>ve</strong> ‘ichthyoplankton’ türlerinin<br />
çeitliliinde <strong>ve</strong> varlnda bir azalma<br />
görülmütür.<br />
Japon Denizi’nden gemilerin balast sularyla<br />
gelen deniz salyangozu Karadeniz’de<br />
ilk defa 1947 ylnda Rusya sularnda, Türkiye<br />
karasularnda ise 1962 ylnda Trabzon<br />
kylarnda görülmütür. 1966 ylnda<br />
Marmara Denizi’nde, 1969 ylnda ise Ege<br />
Denizi Çaltburnu kylarnda tespit edilmitir.<br />
13-14 cm’ye kadar büyüyebilen bu<br />
tür, 90 m derinlie kadar kumlu, çamurlu,<br />
algli zeminler <strong>ve</strong> midye fasiyesleri civarnda<br />
yaarlar.<br />
Midye, istiridye <strong>ve</strong> dier yumuakçalarla<br />
beslenen deniz salyangozu, midye <strong>ve</strong> istiridye<br />
stoklarnn azalmasna neden olmu,<br />
dolaysyla midye <strong>ve</strong> istiridye ile beslenen<br />
balk stoklarn da olumsuz etkilemitir.<br />
Dümannn bulunmamas nedeniyle bu tür<br />
ar çoalmtr. Ancak ar çoalan bu tür<br />
balkçlar tarafndan avlanarak alternatif bir<br />
gelir kayna olmutur.<br />
Sonuç<br />
Küreselleme sayesinde insanolunun<br />
giderek daha çok hareket halinde olmas<br />
çeitli canllarn bir ekosistemden dierine<br />
geçme <strong>ve</strong> orada yerleme hzlar radikal<br />
bir biçimde artmtr. Özellikle gemi tra-<br />
indeki art bu istilac yabanc türlerin<br />
bir bölgeden dier bölgeye hzla geçmesini<br />
kolaylatrmtr. Yabanc türlerin says <strong>ve</strong><br />
hzndaki art böyle sürerse <strong>ve</strong> ekolojik,<br />
ekonomik etkileri ile insan sal üzerin-<br />
Kaynaklar<br />
-CRK, <strong>ve</strong> AKÇALI, B., 2002. Denizel Ortama Yabanc<br />
Türlerin Tanp Yerlemesi: Biyolojik galin<br />
Kontrolü, Hukuksal, Ekolojik <strong>ve</strong> Ekonomik Yönleri. E.U.<br />
Journal of Fisheries & Aquatic Sciences, Cilt/Volume 19,<br />
Say/Issue (3-4): 507 – 527.<br />
-M. E. ÇINAR, M. BILECENOLU, B. ÖZTÜRK, T.<br />
KATAGAN <strong>ve</strong> V. AYSEL: Alien species on the coasts<br />
of Turkey, Mediterranean Marine Science, Volume 6/2,<br />
2005, 119-146.<br />
-ÖZDEMR, G. <strong>ve</strong> CEYLAN, B. 2007. Biyolojik stila <strong>ve</strong><br />
Karadeniz’deki stilac Türler. SÜMAE Yunus Aratrma<br />
de olumsuz etkileri olan yabanc türler 21.<br />
yüzyln en önemli ekolojik konularndan<br />
biri olacaktr.<br />
Sü<strong>ve</strong>y kanalnn açlmas <strong>ve</strong> alc ortamn<br />
biyolojik çeitlilik yönünden fakirlii<br />
yeni türlerin yerleimini kolaylatrmtr.<br />
Akdeniz’de yabanc bitki <strong>ve</strong> hayvan türlerinin<br />
geliimi oldukça hzl olup, uzmanlar<br />
bu hzla devam ederse yirmibirinci asrn<br />
ortalarnda Akdeniz’deki yabanc deniz<br />
bitkisi türlerinin saysnn yerli türleri geçecei<br />
endiesini tamaktadr. Küresel<br />
snmann etkisiyle Akdeniz’e özgü türlerin<br />
yok olaca, yerini Kzldeniz canllarna<br />
brakaca <strong>ve</strong> Karadeniz’inde giderek Akdenizleecei<br />
dolaysyla balk stoklarnn<br />
zarar görmesi nedeniylede ticari balkçl-<br />
n zarar görecei kaçnlmazdr.<br />
Bülteni, 7:3.<br />
-Vadim E. Panov, Stephan Gollasch, Boris Alexandrov,<br />
Kestutis Arbaciauskas, Michal Grabowski, Frances Lucy,<br />
Dan Minchin, Sergej Olenin, Momir Paunovi, Mikhail<br />
Son. <strong>2009</strong>. New electronic journal “Aquatic Invasions”:<br />
an important part of the de<strong>ve</strong>loping European early warning<br />
system on aquatic invasi<strong>ve</strong> species. (Assessing Large<br />
Scale Environmental Risks for Biodi<strong>ve</strong>rsity with Tested<br />
Methods. New electronic journal “Aquatic Invasions”: an<br />
important part of the de<strong>ve</strong>loping European early warning<br />
system on aquatic invasi<strong>ve</strong> species). pp.8.<br />
Bulak Makinesinin Kapal<br />
Ortam Hava Kirliliine Katks<br />
M.Tamer ÇOBANOLU<br />
Teksas Üni<strong>ve</strong>rsitesi Çevre mühendislii,<br />
dularn <strong>ve</strong> bulak makinesinin kapal ortam<br />
hava kirliini arttrdn belirten bir<br />
yayn hazrlad. Musluk suyu, belli oranda ya partikülleri,<br />
radon gibi tehlikeli kimyasallar, klorlama<br />
sonras oluan yan ürünler içerir <strong>ve</strong> bu maddeler<br />
musluk suyundan havaya karrlar.<br />
Dr. Richard Corsi liderliindeki mühendislerden<br />
oluan ekip, ev temizlik malzemeleri, bulak<br />
makinesi, çamar makinesi, du <strong>ve</strong> kü<strong>ve</strong>tte birçok<br />
deney yapld. Deneyler süresince, uygulamada da<br />
su kullanld <strong>ve</strong> kullanlan malzemedeki kimyasallarn<br />
kapal ortama tand, aratrma grubu<br />
tarafndan tespit edildi.<br />
Corsi, klorlamann su temini sistemlerinde,<br />
patojen organizmalardan korumak<br />
için yaplan yararl bir süreç olmasna<br />
ramen bu sürecin az miktarda da olsa da<br />
potansiyel olarak tehlikeli kimyasal olumasna<br />
sebep olduunu belirtti. Ek olarak,<br />
bu maddelerin nefes alma yolu ile alnan<br />
miktar, su içme yolu ile alnan miktar kadar<br />
<strong>ve</strong>ya daha fazla olabilir.<br />
28
Change language