77.Sayı (2009/2) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
77.Sayı (2009/2) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
77.Sayı (2009/2) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
klim deiiklii, Kyoto Protokolü <strong>ve</strong> Türkiye<br />
24<br />
Türkiye’deki mevcut<br />
durum;<br />
Türkiye’nin 1990 yl toplam sera gaz<br />
emisyon miktar 170 milyon ton CO 2<br />
ede-<br />
eri iken 2007 ylnda bu deer 372 milyon<br />
ton CO 2<br />
edeeri olarak gerçeklemitir.<br />
Sera gaz yutak alanlarna bakldnda,<br />
1990 ylnda 44 milyon ton CO 2<br />
edeeri<br />
sera gaz emisyonu yutak alanlar tarafndan<br />
yutulmu olup, 2007 ylnda bu deer<br />
yaklak 77 milyon ton CO 2<br />
e deeri olarak<br />
gerçeklemitir.<br />
Türkiye; OECD <strong>ve</strong> BMDÇS EK-I ülkeleri<br />
arasnda; kii ba sera gaz emisyon,<br />
kümülatif emisyon <strong>ve</strong> kii ba birincil<br />
enerji tüketimi miktarnda en düük deere<br />
sahiptir.<br />
Türkiye’nin 2007 yl kii ba sera gaz<br />
emisyonu deeri 5,3 ton CO 2<br />
edeerdir.<br />
Ayn dönemde OECD kii ba emisyonu<br />
ortalama 15,0 ton CO 2<br />
<strong>ve</strong> Avrupa Birliine<br />
üye 27 ülkede ortalama 10,2 ton CO 2<br />
e<br />
deeridir.<br />
Türkiye, kii ba sera gaz emisyonlar<br />
açsndan, BMDÇS ülkelerinin tamamndan,<br />
ayrca Meksika, Brezilya, Güney<br />
Kore <strong>ve</strong> Arjantin gibi ekonomileri hzla<br />
gelimekte olan <strong>ve</strong> ekonomik yaplar bize<br />
çok benzeyen d ülkelerden de daha düük<br />
bir deere sahiptir.<br />
Türkiye’nin gelimekte olan bir ülke<br />
olmas, artan nüfusu, hzla büyüyen ekonomisi,<br />
artan enerji talebi düünüldüünde<br />
sera gaz emisyonlarnn ileriki dönemde<br />
de art gösterecei aikârdr. Ancak; Türkiye<br />
bir taraftan sera gaz emisyonlarnn<br />
azaltlmasn hedeerken, dier taraftan<br />
sürdürülebilir kalknma ilkesi çerçe<strong>ve</strong>sinde<br />
ekonomik kalknmasn devam ettirme<br />
kararllndadr.<br />
Her ne kadar ülkemizin sera gaz emisyonlarnn<br />
azaltlmasna yönelik bir mükelleyeti<br />
olmasa da, bu yönde politika,<br />
mevzuat, kurumsal yaplanma <strong>ve</strong> tedbirler<br />
çerçe<strong>ve</strong>sinde önemli hamleler gerçekletirmitir.<br />
Bu çalmalar aada ksaca<br />
özetlenmitir.<br />
• Bata Çevre Kanunu olmak üzere<br />
bütün mevzuat <strong>ve</strong> uygulamalarda AB’nin<br />
genel çevre politikalarn da ön planda tutarak;<br />
“kirlilik kontrolü kavram” yerine<br />
kirliliin kaynanda önlenmesi, atklarn<br />
en aza indirilmesi, en iyi teknik <strong>ve</strong> teknolojiler<br />
ile enerjinin <strong>ve</strong>rimli kullanlmas, izleme<br />
denetim sisteminin etkin uygulanmas<br />
<strong>ve</strong> kirleten öder prensibinin uygulanmasn<br />
hedeemitir.<br />
• Kirletici kaynaklarn emisyonlarnn<br />
azaltlmasnda ciddi mesafeler alnmtr.<br />
• Bakanlmz bünyesinde iklim ile<br />
ilgili ayr bir Daire Bakanl kurulmas<br />
çalmalar balatlmtr.<br />
Enerji sektöründe<br />
• 2005 ylnda “Yenilenebilir Enerji Kanunu”<br />
çkarlmtr. 2007 ylnda, takriben<br />
200 milyar kwh’lik Türkiye tüketiminin<br />
35,8 milyar kwh’lik bölümü hidrolik santrallerden<br />
karlanmtr.<br />
• 1990 ila 2004 yllar arasnda yenilenebilir<br />
enerji kaynaklarnn kullanm 23,23<br />
milyar kwh’dan 46,23 kwh’ya yükselmi<br />
yani iki kat artmtr.<br />
• 2007 ylnda enerji <strong>ve</strong>rimlilii kanunu<br />
çkarlm <strong>ve</strong> enerji tasarrufuna önem <strong>ve</strong>rilmitir.<br />
Enerji <strong>ve</strong>rimliliinin arttrlmasna<br />
yönelik uygulamalarla, 2020 ylnda 222<br />
mtep olmas beklenen tüketimin en az 30<br />
mtep’lik (milyon ton e deer petrol) bölümü,<br />
sanayide, binalarda, ulamda <strong>ve</strong> enerji<br />
sektöründe tasarruf edilebilecek <strong>ve</strong> böylece<br />
yaklak 75 milyon ton karbondioksit emisyonu<br />
önlenebilecektir.<br />
• Çimento <strong>ve</strong> demir çelik tesisleri olmak<br />
üzere enerji <strong>ve</strong>rimliliinin arttrlmas,<br />
daha kaliteli yaktlarn <strong>ve</strong> alternatif yaktlarn<br />
(lpg <strong>ve</strong> etanol) kullanm yönünde çalmalar<br />
balatlmtr.<br />
Atk sektörü<br />
• <strong>2009</strong> yl itibariyle, 3.225 belediyenin<br />
611 tanesini kapsayan düzenli depolama tesisleri<br />
kurulmutur<br />
• 2003 ylnda 15 düzenli depolama tesisi<br />
ile 23 milyon nüfusa hizmet <strong>ve</strong>rilirken;<br />
2008 de 38 adet tesisle 31 milyon nüfusa<br />
hizmet <strong>ve</strong>rilmektedir.<br />
• Atk sektörüne yönelik olarak, öncelikle<br />
atklarn kaynanda azaltlmas, geri<br />
kazanlmas, düzenli depolanmas <strong>ve</strong> olu-<br />
an deponi gaznn enerjiye dönütürülmesi<br />
çalmalar yaygnlatrlmaktadr.<br />
<strong>Orman</strong>clk<br />
• 2008–2012 yllar arasnda toplam 2,3<br />
milyon hektar alann yani Trakya bölgesi<br />
kadar bir alann aaçlandrlmas <strong>ve</strong> böylece<br />
yutak alan kapasitesinin arttrlmas<br />
hedeenmektedir.<br />
Ulatrma sektöründe<br />
• Araçlarda kullanlan yakt kalitesinin<br />
iyiletirilmesi <strong>ve</strong> alternatif yaktlarn kullanlmas<br />
yönünde önemli admlar atlmtr.<br />
• Yeni teknoloji ürünü motorlara sahip<br />
tatlarn kullanlmas <strong>ve</strong> eski araçlarn tra-<br />
kten çekilmesi politikalar benimsenmitir.<br />
• Büyük ehirlerde toplu tamacln<br />
teviki için metro <strong>ve</strong> haf rayl sistemlerin<br />
kullanmnn hzla yaygnlatrlmas çalmalarna<br />
hz <strong>ve</strong>rilmitir.
Change language