kard yopulmoner egzers z testler nde temel parametreler

invaziv olarak değerlendirilmesinde de oldukça yararlıdır. AT’nin altında VO 2 ve VCO 2 ilişkisi
lineerdir.Akciğerlerin CO 2 atımından hesaplanan respiratuar gaz değişim oranının (R) dokudaki orana
göre daha düşük olması bir miktarCO 2 ’nin dokularda tutulduğuna işaret etmektedir.
Daha yüksek iş iş yüklerinde (WR) gerek VO 2 gerekse WR’e göre VCO 2 eğimi daha diktir.
Bunun nedeni AT aşıldığında dokularda ve kaslarda asidozu kompanse etmek için oluşan HCO 3 ’den
CO 2 oluşumunun artması ve dokularda biriken ve depolanan CO 2 ’nin atılmasıdır. Orta şiddette bir
egzersizde AT’a kadar VCO 2 /VO 2 lineer olarak artar bu noktadan sonrada ilişki lineerdir fakat cevap
daha hızlıdır. Dolayısıyla AT’den önce ve sonraki eğrilerin kesiştiği nokta non-invaziv olarak
saptanan AT’dir.Bu nokta aynı zamanda arter kanında laktat ve laktat/pürivat oranının artıp HCO 3 ’ın
düştüğü noktadır.
Respiratory Exchange Ratio (R veya RER)
Karbondioksit üretiminin, oksijen tüketimine oranını ifade eder (VCO 2 /VO 2 ). Maksimal bir
egzersiz durumunu yansıtan respiratuar değiş-tokuş oranı (R veye RER) değeri 1.15’den büyük
olmalıdır.
Anaerobik Threshold (AT)
Egzersiz sırasında anaerobik metabolizmanın aerobik metabolizmayı desteklemeye başladığı
ve laktik asit üretilmeye başlandığı VO 2 değerine anaerobik eşik değer (AT) adı verilir. Sedanter
kişilerde VO 2 max’ın %50-60’ında formda kişiler ve sporcularda ise daha yüksek değerlerde olabilir.
Egzersiz uyaranına karşı kardiyovasküler sistemin verdiği cevabın yeterliliğini non-invaziv olarak
gösteren bir değerdir. AT’yi belirliyen asıl faktör O 2 uptake olmakla beraber kasların O 2 ekstraksiyonu
ve kullanımında bir problem olması da AT’yi etkiler.
AT, hipoksemi , anemi, histotoksik durumlarda azalır, hiperoksi ve polisitemide hafif artar.
Oldukça yaygın kullanılmasına karşın, fizyolojik anlamı, non-invaziv olarak belirlenmesi ve kardiyak
ve akciğerlere bağlı patolojileri ayırıp ayıramaması ile ilgili bir çok çelişkili görüş vardır.
Anaerobik metabolizmanın başladığının değerlendirilmesinde doğrudan kan laktat düzeyi ve
standart bikarbonat ölçümleri altın ve gümüş standartlar olarak kabul edilir. AT’nin non-invaziv olarak
değerlendirilmesi ile ilgili çok sayıda yöntem olmakla beraber en çok kullanılanı V-slope yöntemidir.
İnvaziz yöntemler gold standarttır. İdeal olarak laktat, bikarbonat santral kataterle miks venöz
kanda bakılmalıdır. Ancak bunu uygulamak zor olduğu için arteriyel kataterden alınan kanda veya üst
ekstremite venöz veya kapiller kanında da bakılabilir. Laktat değerleri mEq/l veya mMol/l olarak y
eksenine zaman, VO 2 veya WR’de x eksenine kaydedilerek çizilen grafikde eğrinin kırıldığı nokta
AT’yi verir. Laktat ölçülemiyor ise standart HCO 3 da bu amaçla kullanılabilir. Ancak HCO 3 değerleri
laktat ile resiproktur.
Non-invaziv değerlendirme yöntemlerinin hepsi anaerobik metabolizmanın başlaması ile
laktat’da ani artış bunun HCO 3 ile tamponadı ve sonuçta aerobik metabolizma ile ilgisi olmayan ve
metabolik asidozun tamponlanması sırasında oluşan CO 2 üretimi artışı temeline dayanır. Bütün noninvaziv
metodlar bu orantısız CO 2 artışının VE ve diğer solunum parametreleri üzerine yaptığı etkiyi
saptamak esasına dayanır.
AT’yi belirlemede klasik metod; Bu metod VE/VO 2 , VE/VCO 2 , P ETO2 , P ETCO2 ve R’ın simultan
olarak değerlendirilmesi esasına dayanır. VCO 2 ’de aşırı artmanın VE’yi stimule ettiği, VE/VO 2 ve
P ETO2 ’nin artmaya başladığı fakat VCO 2 ve P ETCO2 ’nin değişmediği nokta AT’dir. Çünkü bu noktaya
kadar henüz metabolik asidoz gelişmemiştir ve VCO 2 , VE ile orantılı olarak artmıştır. Bu döneme
izokapnik tamponlanma denir ve basamaklı egzersiz testi kullanılıyor ise yaklaşık 2 dakikalık bir
süreyi kapsar. Laktik asidozda daha fazla artma ile metabolik asidoz olur ve VE, VCO2 ile orantısız
olarak artmaya başlar ve artıkVE/VCO 2 artar, P ETO2 düşer. VCO 2 ’nin VO 2 ile orantısız olarak arttığı bu
noktada R, 1 civarındadır. Bu yöntemde pratikde AT’yi belirlediğimiz nokta; VE/VO 2 ve P ETO2 ’nin
artmaya başlamadan önce en düşük olduğu ve bu sırada VE/VCO 2 ve P ETCO2 ’nin sabit ve R’ın 1
civarında olduğu noktadır.Bu noktaya denk gelen VO 2 AT’dir. Sadece VE/VO 2 ve VE/VCO 2 değerleri
kullanılıyor ise bu yönteme ventilasyon eşiği veya ventilasyon ekivalan eşiği adı verilir.
AT’yi belirlemede modifiye V-slope yöntemi: Klasik yöntem VCO 2 ’ye normal VE cevabına
dayanmaktadır. Ancak solunum kontrolü veya KOAH’da olduğu gibi solunum mekaniğinde
problemler var ise VE’de yeterli artış olmayabilir ve bu yöntemle AT değerlendirmesi hatalı olabilir.
Bu nedenle V-slope metodu VCO 2 ’nin VO 2 ile ilişkisi temeline dayanır. AT’dan önce VO 2 ve VCO 2
birbiri ile orantılı olarak artar. AT’den sonraVCO 2 VO 2 ile orantısız bir şekilde aşırı artar ve eğri bu
noktada kırılır ve eğimi daha da dikleşir. Bu noktadaki VO 2 değeri AT’dir.