Kasım-Aralık 2003 2
samtim Süs Bitkilerinden Ali Rza DEMRBA Ziraat Yüksek Mühendisi Samsun Tarm l Müdürlüü GÜLLERN BUDANMASI Güllerde budama gençletirme, verimi arttrma, kaliteyi arttrma ve form verme amacyla yaplr. Güller her yl ne kadar iyi baklrsa baklsn, zamanla dallarn ksalp gelimedii, kurumu bir hal ald görülür. Bu durumda, güllerin keskin aletle a noktasnn üzerinden kesilmesi hem gençletirmeye hem de verimli ve kaliteli çiçek elde edilmesine yardmc olur. Gençletirmenin söz konusu olmad, verimin de iyi olduu güllerde budama form içindir. yi bir form için “V” eklinde budama gerekir. Güllerde budama zaman k sonu veya ilkbahar badr. 1- Uzun Budama (yumuak budama): Dallarn dipten itibaren 5-10 göz braklacak ekilde kesilmesiyle yaplr. Bu tip budama çok kuvvetli, salkl gelien güllerde, melez çay güllerinde, sarlc güllerde uygulanr. 2- Ksa Budama (Sert Budama ) : Dallar dipten itibaren 2-4 göz üzerinden budanr. Bu tip budama genç sürgünlerin kuvvetli ve dayankl olmasn, çiçek dallarnn da daha uzun ve kuvvetli olmasn salar. Zayf, güçsüz, verimli olmayan güllerin çou bu ekilde budanr. 3- Kark Budama : Gül fidanlarndaki dallarn kuvvet, kalnlk, uzunluk, ya, verim gibi faktörler göz önünde bulundurulmas suretiyle 33 yerine göre uzun, yerine göre ksa budanmasdr. Cinsleri ne olursa olsun pratikte güller u ekilde budanmaldr. 1. yl 2 göz üzerinden, 2. yl 3-4 göz üzerinden, 3. yl 5-6 göz üzerinden ve 4. yl 2- 3 göz üzerinden. Bu ekilde yaplan budamayla güllerin ekillerini korur, ömürlerini uzatrz. Budanan fidanlara sulamayla birlikte sulandrlm gübre verilmelidir. Budamann sabah veya akam üzeri serinlikte sonbaharilkbahar mevsimleri arasnda yaplmas uygundur. Güllerde Uç Alma Teknikleri Güller genel olarak, dipten itibaren 1 veya 2 kaln dal ve çok sayda ince dal meydana getirirler. Kaliteli gül yetitiriciliinde, bitkilerin dipten itibaren birkaç kaln dal meydana getirmesi istenir, bu da “ uç alma teknii “ ile salanabilir. Yeni dikilen güller, gelimeye baladktan sonra sürgün geliimi dikkatle gözlenmeli, sürgünler 2.5-3 cm olunca 2. veya 3. be yaprakçkl yapran üzerinden sürgün ucu kopartlmak suretiyle “Erken Uç Alma“ uygulanmaldr. Bu yöntemle, meydana gelen sürgünlerin daha kaln çapl olmas, bitki üzerinde küçük çapl sürgün kalmamas ve sürgünler üzerindeki yapraklarn da en büyük ölçülerine kadar gelimesi salanm olur. Doal gelien kuvvetli, orta kalnlktaki gül sürgünlerine çiçek tomurcuklar görülene kadar gelimelerine izin verilir, daha sonra üstteki ilk be yaprakçkl yapran altndan kesilirler. Bu ekilde “Yumuak Uç Alma” teknii uygulanan güllerin daha uzun sapl olmas salanm olur. Güllerde bir de “Sert Uç Alma” vardr ki: bu da uzun sapl, kaliteli gül elde edilmesi için uygulanr. Sürgünler alttaki iki adet be yaprakçkl yapran üzerinden kopartlr. Filiz alma, güllerde çiçek sap ve buna bal olarak ta çiçek tomurcuu saysn kontrol altnda tutmak amacyla yaplr. Çünkü uç alma ile ikinci ve üçüncü derecedeki gözlerin sürgün yapmalar tevik edilmi olur. Bunlardan en üst noktadaki braklrken, dierleri alnarak kontrol yaplr. Mays-Haziran 2004