You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
samtim<br />
BAL ARISI KOLONLERNDE<br />
ARI SÜTÜ ÜRETM<br />
Dr. Ali KORKMAZ<br />
Ziraat Yüksek Mühendisi<br />
Samsun Tarm l Müdürlüü<br />
Ülkemiz yüksek oranda koloni varl ve<br />
geni floraya sahip olmasyla birlikte önemli bir<br />
arclk potansiyeline sahiptir. Gezginci arcln<br />
da geni oranda yapld ülkemizde geleneksel<br />
ürün olan bala dayal üretim youn bir ekilde<br />
yaplmaktadr. Son yllarda arclarmz, baln<br />
piyasa koullarnda yeterli getirisi olmadndan<br />
ve fiyat dalgalanmalarndan sürekli ve olumsuz<br />
etkilediinden yeni ürünlere yönelmilerdir.<br />
Ayrca bal hasadnn sezonun belli zamanlarnda<br />
olmas sebebiyle arclarn gelirleri de sezonun<br />
sonunda olmakta, dier zamanlarda gelir elde<br />
edilememektedir. Bu sebepten arclk sektöründe<br />
yeni ürünlerin üretimine geçilmesiyle birlikte ülke<br />
arclar sezon boyunca polen, ar sütü gibi<br />
üretimlerde bulunup hemen pazara sunarak sezon<br />
boyunca sürekli bir gelir elde etmekte ve sezonu<br />
finanse edecek gelir kaynaklarna sahip olmakta,<br />
ekonomiye de önemli oranda girdi salamaktadr.<br />
Ar Sütünün Özellikleri<br />
Ar sütü, larvalarn ksa bir süre ve ana<br />
arnn devaml beslenmesini salayan, içi arlar<br />
tarafndan meydana getirilen baldan çok daha<br />
yüksek besin deerli, jöle kvamnda ve beyazms<br />
bir maddedir. Ayn cinsiyette olmalarna ramen<br />
fizyolojik olarak tamamen farkl yapya sahip olan<br />
ana ve içi arlarn ortaya çkmasna etki eden tek<br />
ve önemli faktör ar sütüdür. Arsütünde %66.05<br />
su, %12.34 protein, %5.46 ya, %12.49 eker,<br />
%0.82 mineraller, %2.84 bilinmeyen maddeler<br />
bulunmaktadr. Ayrca B, C ve D vitaminlerince<br />
de zengindir. Ar sütü 10 HDA adnda pek çok<br />
bakteri ve fungusa kar antibiyotik etki gösteren<br />
bir madde içermektedir.<br />
Ar Sütü Üretimini Etkileyen Faktörler<br />
1. Bal Arsnn Irk<br />
Ar sütü üretiminde kullanlan kolonilerin<br />
rk ar sütü üretimini etkileyen en önemli<br />
faktördür. Bu sebepten yavru üretme ve ar sütü<br />
salglama yetenei yüksek rklarla çalmak<br />
baarnn temel kouludur. Ar sütü üretimi için<br />
çalacak olan arclar ar sütü verimi yüksek olan<br />
rklar seçmeli veya bu ar rklarnn bulunduu<br />
arlklardan seçilen ana arlar kullanlarak<br />
yetitiricilie balanmaldr (Shibi, 1993).<br />
2. Güçlü Kolonilerin Kullanlmas<br />
Kuvvetli koloniler kullanmak yüksek<br />
oranda ar sütü hasadnn kouludur. ki anal<br />
kolonide iki ana ar da yumurta atyor ve ayn<br />
zamanda yetitiriliyorsa kolonide ar sütü<br />
salglama yetenei olan 10-20 gün yal içi arlar<br />
hzl bir ekilde geliir. Bu arlar ar sütü<br />
salglama yeteneine sahip olduundan ana ar<br />
yetitirilecek kolonilerde bu yataki içi arlarn<br />
saysn artrmak yönünde çalmak<br />
gerekmektedir.<br />
3. Ar Sütü Üretim ve Hasat Periyodu<br />
Ar sütü üretimi yaplan koloniler bu<br />
süreçte önemli ölçüde ypranrlar. Bu sebepten<br />
kolonilerin sürekli yeniden düzenlenmesi<br />
gerekmekte ve üretim periyodu uzadkça bu<br />
olaylar daha dikkatli ve zamannda yaplmaldr.<br />
Üretim sürecini kolonilerin yaps etkiledii gibi<br />
üretim yerinin iklim özellikleri de etkilemektedir.<br />
Güney Çin’de 7 ay, Kuzey Çin’de 4 ay ar sütü<br />
üretimi yaplabilirken (Shibi, 1993) Çukurova<br />
Bölgesinde Nisan, Mays ve Haziran aynda ar<br />
sütü üretimi yaplabilmekte, en uygun ise Nisan<br />
ve Mays aydr (Öztürk ve Kumova, 1998). Ticari<br />
manada ar sütü üretimi birkaç ay süreceinden bu<br />
periyotlar iyi düzenlemek gerekir. Ar sütü hasad<br />
larvann aland andan itibaren 3. günde yaplr.<br />
4. Uyarc Besleme Yaplmas<br />
Ar sütü üretiminin balamas ve<br />
sürekliliinin salanmas için ar kolonilerine<br />
yeterli nektar ve polen kayna salanmaldr.<br />
Eer çevrede yeterli besin yoksa ek besleme<br />
yaplmaldr. Ana nektar akm zamannda uyarc<br />
beslemeye gerek yoktur. Çevrede polen<br />
bulunmuyorsa polen ikame yemleri ile ek besleme<br />
yapmak gerekir. Eer nektar kayna bulunuyorsa<br />
uyarc olarak eker urubu ile koloniler yine<br />
beslenmelidir. 72 saat sonra ar sütü toplanacaksa<br />
3 gün boyunca günde 2 kere her seferinde 200-<br />
Mays-Haziran 2004 6
Change language