Ornitoloji Raporu - Zorlu Enerji

Ornitoloji Raporu- Osmaniye Rüzgar Elektrik Santrali Kerem Ali Boyla, İstanbul, 2009
İlkbahar göçü ve sonbahar göçü arasında bazı farklar olduğu düşünülmektedir. Arı şahini, kara çaylak
ve küçük akbaba gibi bazı türler ilkbaharda çok daha az sayıda görülmekte olup kuzeye Avrupa’ya
kuzeye doğru yol alırken Belen Geçidinde yoğunlaşmadıkları sanılmaktadır. Bu olguyu İsrail’deki
ilkbahar sayımları da desteklemektedir; bu türlere mensup birçok kuş İsrail’de daha çok
kuzeykuzeydoğu yönüne, tahminen doğrudan Türkiye’nin kuzeydoğusuna, doğru yönelmekte ve Belen
Geçidinden uzak durmaktadırlar. Bu bazı türlerin ilkbaharda neden çok görülmediğini açıklar.
Sonbaharda görülen kuşların çoğunun İstanbul Boğazı’ndan geldiği düşünülmektedir. Karadeniz’in
doğu kıyısı boyunca uzanan göç yolunu kullanan kuşların Belen Geçidini ne sıklıkla kullandığı
bilinmemektedir, ancak onların doğrudan İsrail’e doğru uçmaları ve Belen’den uzak kalmaları daha
olasıdır.
Bu türlerden üç tanesi, küçük orman kartalı, yaz atmacası ve leylek korumada öncelikli türlerdendir. Bu
türlerin Avrupa popülasyonlarının büyük çoğunluğu sonbaharda önce İstanbul Boğazı’nda, sonra Belen
Geçidinden geçit yapar. Bu nedenle Belen Geçidinin bu türler açısından uluslararası bir önemi vardır.
Tablo 1. Belen Geçidinden önemli sayılarla göç eden türlerin listesi. Burada en çok sayıda kuş 2
Ağustos ve 23 Eylül 1982 (Sutherland and Brook) arasında sayılmıştır. En fazla sayıda turna ise 2000
yılında sayılmıştır. (Kılıç and Eken, 2004).
Göçmen Kuş Türleri İlkbahar Sonbahar Maksimum
Sayı
Ak pelikan (Pelecanos onocrotalus) + + 6.203
Leylek (Ciconia ciconia) + + 82.887
Kara leylek (Ciconia nigra) + + 3.300
Kaşıkçı (Platalea leucorodia) + 586
Arı şahini (Pernis apivorus) – + 15.967
Kara çaylak (Milvus migrans) – + 506
Küçük akbaba (Neophron percnopterus) – + 874
Yılan kartalı (Circaetus gallicus) + + 726
Yaz atmacası (Accipiter brevipes) + + 2.951
Küçük orman kartalı (Aquila pomarina) + + 1.886
Küçük kartal (Hierraetus pennatus) + + 587
Turna (Grus grus) + 3.000
Amanos Dağlarında Bilinen Göç Darboğazları ve Uçuş Koridorları
Yırtıcı kuşlar sonbaharda Amanos Dağlarının batı yamaçları boyunca güneye doğru uçarak doğrudan
İskenderun Körfezini doğrudan aşarlar. (Cameron et al 1967 and Sutherland and Brooks 1981). Göç
yollarını daha ayrıntılı olarak haritada görebilirsiniz. Göçmen kuşların yüksek sayılarda yoğunlaştığı
Belen Geçidi darboğazı proje alanının 80 km güneyinde kalır.
Göçmen kuşların büyük çoğunluğu Belen Geçidinden geçen dar bir koridoru kullanırken diğerleri ikinci
öneme sahip rotaları kullanabilir. Sonbahar’da Amanos Dağları’nın batısına varan kuşların Belen
Geçidinde yoğunlaştığını söyleyebiliriz. Bunların çoğunun İskenderun Körfezini uçarak geçtiği
biliniyor. Bazılarının ise Sarısekili Köyü üzerinden 1100 metrelik bir dağı aştıkları biliniyor.
Haritada İskenderun, Sarısekili ve Dörtyol üzerinden geçen diğer ikincil göç rotalarını açıkça
görebilirsiniz. Bu ikincil göç rotalarının en yakını bile Bahçe’ye 40 km uzaktadır. Kuşların Amanos
Dağlarını Bozdağ’ın kuzeyinden, Dörtyol yakınından aşarak uçtukları bilinmemektedir.
6 / 11