00-turgut akinturk-aile hukuku - Hukuk Market

I 

Prof. Dr. Turgut AKINTÜRK 

Yrd.Doç.Dr. Derya ATEfi KARAMAN 

TÜRK MEDENÎ HUKUKU 

‹kinci Cilt 

A‹LE HUKUKU 

Gözden Geçirilip 

Yeni Medenî Kanuna Uyarlanm›fl 

ON‹K‹NC‹ BASI

II 

Yay›n No : 2300 

Hukuk Dizisi : 1092 

1. Bas› - 1967 - ANKARA 

2. Bas› - 1975 - ANKARA 

3. Bas› - 1978 - ANKARA 

4. Bas› - 1996 - ANKARA 

5. Bas› - Kas›m 1998 - ‹STANBUL 

6. Bas› - Nisan 2002 - ‹STANBUL 

7. Bas› - Ekim 2002 - ‹STANBUL 

8. Bas› - A¤ustos 2003 - ‹STANBUL 

9. Bas› - May›s 2004 - ‹STANBUL 

10. Bas› - fiubat 2006 - ‹STANBUL 

11. Bas› - Eylül 2008 - ‹STANBUL 

12. Bas› - fiubat 2010 - ‹STANBUL 

ISBN 978 - 605 - 377 - 220 - 0 

Copyright © Bu kitab›n Türkiye’deki yay›n haklar› BETA Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.’ye aittir. Her 

hakk› sakl›d›r. Hiçbir bölümü ve paragraf› k›smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, 

faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço¤alt›lamaz, da¤›t›lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar 

yap›lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Kaynak belirtilmeyen 

tablo ve flekiller özgün olup kullan›lmas› halinde kitab›n kaynak verilmesi zorunludur. 

Dizgi 

: Beta Bas›m A.fi. 

Bask› - Cilt : Yaz›n Bas›n Yay›n Matbaac›l›k Trz. Tic. Ltd. fiti. (Sertifika No: 12028) 

Çiftehavuzlar Caddesi Maltepe Mh. Prestij ‹fl Merkezi No: 27/806 K: 9 

Zeytinburnu/‹stanbul (0-212) 565 01 22 - (0-212) 565 02 55 

Kapak Tasar›m : Gülgonca Çarp›k 

Beta BASIM YAYIM DA⁄ITIM A.fi. 

Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15 

Ca¤alo¤lu - ‹STANBUL 

Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77 

Fax: (0-212) 513 87 05 - 511 36 50 

www.betayayincilik.com

III 

ÖNSÖZ 

“Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku” isimli bu kitap, ilk bas›m› 1967 y›l›nda 

de¤erli hocam Prof. Dr. Turgut Ak›ntürk’ün birinci s›n›f ö¤rencilerinin not 

ihtiyaçlar›n› karfl›lamak maksad›yla haz›rlad›¤› ve son olarak 2008 y›l›nda güncelledi¤i 

eserinin geniflletilerek ve tekrar güncellenerek yay›ma haz›rlanan onüçüncü 

bas›s›d›r. 

De¤erli hocam›n kendisiyle birlikte çal›flma flans› buldu¤um y›llarda bana da 

ifade etti¤i ve k›ymetli ailesinin de bu yöndeki istekleriyle birlikte kitaplar›n›n 

devam›n› “ortak eser” olarak sürdürme flans›n› elde ettim. Eserlerinin ne kadar 

yayg›n kullan›ld›klar›n›n bilinci, sorumlulu¤u ve benim için çok önemli olan manevi 

k›ymetinin verdi¤i titizlik ile dört önemli kitab›n›n güncellemesini tamamlad›m. 

“Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku” isimli bu eserin önceki bas›s›nda 

12.6.2009 tarihinde yürürlü¤e giren 5091 say›l› yeni Türk Vatandafll›¤› Kanunu gibi 

mevzuatta gerçekleflmifl olan de¤ifliklikler ile yeni tarihli mahkeme kararlar› 

ifllenerek güncel hale getirilmiflti. Eserin t›pk› bas›m yerine yeniden güncellenme 

ihtiyac› ise 6098 say›l› Yeni Borçlar Kanunu; 6100 say›l› Yeni Hukuk 

Muhakemeleri Kanunu ve 6102 say›l› Yeni Türk Ticaret Kanunun TBMM 

taraf›ndan Ocak ay› içinde kabullerinden do¤mufltur. Bilindi¤i üzere 12.1.2012 tarihinde 

kabul edilen Hukuk Muhakemeleri Kanunu 1 Ekim 2011’de ve 11.1.2011 tarihinde 

kabul edilen 6098 say›l› Borçlar Kanunu ile 13.1.2012 tarihinde kabul edilen 

Türk Ticaret Kanunlar› ise 1 Temmuz 2012’de yürürlü¤e girecektir. Ancak biz yine 

de konular›n çerçevesi dâhilinde kalmak kayd› ile ve halen yürürlükteki Kanun maddeleriyle 

birlikte varolan de¤ifliklikleri de eklemeyi böylece ö¤rencilerin 

karfl›laflt›rmal› olarak kanun hükümleri hakk›nda bilgi sahibi olmalar›n› istedik. 

Bu vesile ile de¤erli Hocam›n eserlerinin devam› için beni onurland›ran say›n 

Nazan Ak›ntürk baflta olmak üzere k›ymetli ailesine, eserlerinin yay›m›nda ve 

da¤›t›m›nda kendileri hayattayken gösterdi¤i özeni ve çabay› ayn› istek, dikkat ve 

özenle sürdüren Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan› say›n 

Seyhan Satar’a, dizgi ile bask›da eme¤i geçenlere teflekkür ederim. Ayr›ca k›sa bir 

zaman dilimi içinde yapt›¤›m çal›flmalar s›ras›nda benden deste¤ini her zamanki gibi 

esirgemeyen, hayat›m›n her döneminde varl›klar›, destekleri ve sevgileriyle bana güç 

veren aileme; özverisiyle bana rahat bir çal›flma ortam› sa¤layan eflime ve henüz befl 

ayd›r dünyaya gözlerini açm›fl olmas›na ra¤men bana maksimum anlay›fl› gösteren 

k›z›ma da özel olarak teflekkür etmek isterim.

IV 

Ben de k›ymetli hocam gibi kitab›n, yararlanmak üzere baflvuran tüm okuyuculara 

ve sevgili ö¤rencilere yararl› olmas›n›, böylelikle ifllevini eksiksiz olarak yerine 

getirmesini içtenlikle bir kez daha diliyorum. 

Ankara, fiubat 2010 

Yrd.Doç.Dr. Derya ATEfi KARAMAN

V 

PROF. DR. TURGUT AKINTÜRK’ÜN Ö N S Ö Z Ü 

Türk Medenî Hukuku C. II: Aile Hukuku adl› bu kitab›m›z›n alt›nc› bas›s›- 

n› 1 Ocak 2002 tarihinde yürürlü¤e girmifl olan ve Tasar›y› haz›rlayan Medenî Kanun 

Komisyonu’nun Baflkan› olarak az›c›k eme¤imizin geçti¤i 4721 say›l› Türk Medenî 

Kanununa uyarlayarak ve tamam›na yak›n büyük bir k›sm›n› yeniden kaleme alarak 

meslekdafllar›m›z›n ve ö¤rencilerimizin ihtiyac›n› karfl›lamak amac›yla Nisan 

2002 sonunda yay›mlam›flt›k. Yeni Medenî Kanunumuza uyarlanm›fl ilk Aile Hukuku 

kitab› olmas› ve uyarlanm›fl ikinci bir Aile Hukuku kitab›n›n o günü izleyen günlerde 

yay›mlanmam›fl bulunmas›ndan olsa gerek, aradan henüz alt› ay geçmeden kitab›n 

mevcudunun tükenmifl oldu¤u Bas›mevi taraf›ndan bildirildi. 

Say›lar› otuzu bulan Hukuk Fakültelerinin pek ço¤unda ders kitab› olarak okutulmakta 

olmas› ve Fakültelerde e¤itim-ö¤retimin o günlerde bafllam›fl bulunmas› sebebiyle 

duyulan acil ihtiyac› karfl›lamak üzere, kitab›n yeni yedinci bas›s›n›n pek küçük 

de¤ifliklik ve eklemelerle Ekim 2002 tarihinde yay›mlanmas› zorunlu oldu. Kitab›n 

bu bas›y› izleyen A¤ustos 2003 tarihli sekizinci bas›s›n›n da mevcudunun kalmad›¤› 

bildirildi. 

Yeni Medenî Kanunumuza uyarlanm›fl aile hukuku kitaplar›n›n uzunca bir süre 

yay›mlanmam›fl olmas›, 2004 y›l› bafllar›nda Ankara’da yay›mlanm›fl olan bir kitab›n 

Aile Hukuku’nun üç k›sm›ndan sadece evlenme hukuku bafll›kl› birinci k›sm›n› 

içerip, h›s›ml›k (soyba¤›) ve vesayet hukuku gibi önemli ikinci ve üçüncü k›s›mlar›n› 

içeri¤ine almam›fl olmas›, Bas›mevini ve dolay›s›yla beni yeni bas›y› yay›nlama zorunlulu¤uyla 

karfl› karfl›ya b›rakt›. Böylece Aile Hukuku kitab›m›z›n yeni Medenî Kanuna 

uyarlam›fl metni, aradan henüz iki y›l geçmeden d ördüncü kez yay›nlanma 

flans›n› kazanm›fl oldu. Kitap flimdi yeni Medenî Kanuna uyarlanm›fl olarak alt›nc›, 

fakat gerçekte onbirinci kez yay›mlanmaktad›r.. 

Kitap bu bas›da da bafltan sona gözden geçirilmifl, mevzuatta gerçekleflmifl olan 

de¤ifliklikler ile en yeni tarihli yarg› kararlar› ifllenerek güncel hâle getirilmifltir. 

Yeni bas›s›n›n da di¤erleri gibi k›sa sürede dizilerek yay›mlanmas›nda eme¤i geçen 

Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.’nin yorulmaz çal›flanlar›n›n hepsine ve genç yöneticisi 

Seyhan Satar’a teflekkür ediyor, kitab›n say›s› k›rk› aflm›fl olan hukuk fakültelerindeki 

sevgili ö¤rencilere ve tüm okuyuculara yararl› olmas›n› ve kendisinden 

bekledi¤im ifllevi tam anlam›yla yerine getirmesini bir kez daha içtenlikle diliyorum. 

Ankara, A¤ustos 2008 

Prof. Dr. Turgut AKINTÜRK

VII 

B ‹ R ‹ N C ‹ B A S I N I N Ö N S Ö Z Ü 

“Aile Hukuku Dersleri”isimli bu kitab›m›z› birinci s›n›ftaki ö¤rencilerimizin not 

ihtiyac›n› karfl›lamak maksad›yla yay›nl›yoruz. ‹sminden de hemen anlafl›laca¤› üzere, 

bu kitab›m›z, aile hukuku gibi medenî hukukun önemli bir dal›n›n bütün müessese 

ve problemlerini mukayeseli hukuk aç›s›ndan enine boyuna inceleme konusu 

yapm›fl olan ve bütün hukukçular›n istifadelerine sunulmufl bulunan bir “genel 

eser”de¤il, daha ziyade ö¤rencilerimizin sorular›n› cevapland›rmay› gaye edinmifl 

olan mütevaz› bir“ders kitab›”d›r. Bu itibarlad›r ki, kitab›m›zda, aile hukukuna dahil 

bulunan müesseseler hakk›nda “genel”ve “sistematik”bilgiler verme¤e gayret ettik; 

doktriner münakaflalardan ve yabanc› hukuk sistemleriyle genifl mukayeselerden 

mümkün oldu¤u nisbette kaç›nd›k. Zira bu yolu tuttu¤umuz takdirde izahlar›m›- 

z›n, bir“ders kitab›”n›n s›n›rlar›n› aflaca¤›n› ve kitab›n hacmini kabartaca¤›n› göz 

önünde bulundurduk. 

Kitab›m›z›n haz›rlanmas›nda Türk aile hukuku sahas›nda de¤erli hoca ve meslektafllar›m›z 

taraf›ndan daha önce yay›mlanm›fl bulunan “genel eser”ve “monografiler” 

den büyük ölçüde istifade ettik. Bunlar› kitab›m›z›n hemen bafl›nda “Bibliyografya”da 

belirtmifl bulunuyoruz. 

Di¤er taraftan, ö¤rencilerimize nazarî bilgiler yan›nda tatbikat› da aksettirebilmek 

maksad›yla Yarg›tay›m›z›n çeflitli kararlar›na kitab›m›zda yer verdik. Bu suretle 

ö¤rencilerimiz, aile hukukunun herhangi bir müessesesi hakk›ndaki kazaî içtihatlar› 

da takip etmek imkân›n› bulacaklard›r. 

“Aile Hukuku Dersleri” kitab›m›z›n ö¤rencilerimize faydal› olmas›, onlar›n ihtiyac›n› 

karfl›lama görevini yerine getirmesi en büyük temennimizdir. Bu dile¤imizin 

gerçekleflmifl oldu¤unu görmek, yorucu çal›flmalar›m›z›n en k›ymetli mükâfat› olacakt›r. 

Kitab›m›z›n yay›nlanmas›na teflvikkâr sözleriyle vesile olan ve tevsiyelerini bildirmek 

lûtfunda bulunan kürsü direktörümüz muhterem hocam Prof. Dr. G. Jale 

Akipek’e teflekkürlerimi sunar›m. 

Henüz bas›lmakta olan “‹lmî ve Kazaî içtihatlara göre Türk Medenî Kanunu 

fierhi”isimli eserine ait formalar› peyderpey göndermek suretiyle kazaî içtihat- lardan 

büyük ölçüde faydalanmak imkân›n› bahfleden de¤erli hukukçu say›n Senaî Olgaç’a 

da ayr›ca teflekkürlerimizi sunmak isteriz.

VIII 

Kitab›m›z›n bas›m›nda büyük eme¤i geçen Sevinç Matbaas› sahibi çal›flkan ve 

k›ymetli ifl adam› say›n Bahri Bakan’a ve matbaan›n gayretli mensuplar›na da teflekkür 

borçluyuz. 

Hata insanlara has oldu¤una göre, kitab›m›zda baz› noksan ve hatalar›n bulunmas› 

muhtemeldir. Dile¤imiz, de¤erli meslektafllar›m›z›n bunlar› ve di¤er tenkitlerini 

bize ulaflt›rmalar›d›r. 

Ankara, 1 fiubat 1967 

Doç. Dr. Turgut AKINTÜRK

IX 

‹Ç‹NDEK‹LER 

ÖNSÖZ ........................................................................................................................III 

PROF.DR. TURGUT AKINTÜRK’ÜN ÖNSÖZÜ ........................................................V 

B‹R‹NC‹ BASININ ÖNSÖZÜ....................................................................................VII 

‹Ç‹NDEK‹LER ............................................................................................................IX 

B‹BL‹YOGRAFYA ....................................................................................................XLI 

KISALTMALAR ........................................................................................................XLV 

G‹R‹fi 

GENEL B‹LG‹LER 

§ 1. A‹LEN‹N ÖNEM‹, A‹LE VE A‹LE HUKUKU 

KAVRAMLARI ..................................................................................................3 

I- A‹LEN‹N ÖNEM‹ ..........................................................................................3 

II- A‹LE KAVRAMI..............................................................................................4 

A) DAR ANLAMDA A‹LE ............................................................................5 

B) GEN‹fi ANLAMDA A‹LE........................................................................6 

C) EN GEN‹fi ANLAMDA A‹LE ................................................................6 

III- A‹LE HUKUKU KAVRAMI ..........................................................................6 

§ 2. TÜRK A‹LE HUKUKU ..........................................................................................7 

I- MEDENÎ KANUNUN A‹LE HUKUKUNU DÜZENLEME B‹Ç‹M‹ ..........7 

A) EVL‹L‹K HUKUKU ................................................................................8 

B) HISIMLIK ................................................................................................8 

C) VESAYET ................................................................................................8 

II- A‹LE HUKUKUNUN ÖZELL‹KLER‹ ..........................................................9 

A) SÜREKL‹L‹K VE B‹RL‹K ‹LKES‹......................................................9 

B) ZAYIFLARIN KORUNMASI ‹LKES‹ ................................................10 

C) DÜZENLEME SERBESTL‹⁄‹N‹N BULUNMAMASI ‹LKES‹......11 

D) DEVLET‹N KARIfiMASI ‹LKES‹ ......................................................12 

E) EfiLER ARASINDA Efi‹TL‹K ‹LKES‹ ..............................................12

X 

§ 3. A‹LE MAHKEMES‹ ..........................................................................................13 

I- GENEL OLARAK ..............................................................................13 

II- KURULUfiU ......................................................................................14 

III- GÖREVLER‹ ....................................................................................15 

B‹R‹NC‹ KISIM 

EVL‹L‹K HUKUKU 

B‹R‹NC‹ FASIL 

EVL‹L‹⁄‹N KURULMASI 

B‹R‹NC‹ BÖLÜM 

N‹fiANLANMA 

§ 1. N‹fiANLANMA KAVRAMI, N‹fiANLANMANIN 

ÖNEM‹ VE HUKUKÎ MAH‹YET‹ ....................................................................23 

I- N‹fiANLANMA KAVRAMI ..........................................................................23 

II- N‹fiANLANMANIN ÖNEM‹........................................................................24 

III- N‹fiANLANMANIN HUKUKÎ MAH‹YET‹ ................................................26 

A) ÖN SÖZLEfiME GÖRÜfiÜ ..................................................................26 

B) BA⁄IMSIZ SÖZLEfiME GÖRÜfiÜ ....................................................27 

C) KARAR GÖRÜfiÜ..................................................................................28 

§ 2. N‹fiANLANMA SÖZLEfiMES‹N‹N KURULMASI ............................................30 

I- N‹fiANLANMANIN fiARTLARI ..................................................................30 

A) N‹fiANLANMA EHL‹YET‹ ..................................................................31 

B) N‹fiANLANMA ‹RADES‹ ....................................................................34 

C) N‹fiANLANMA ENGELLER‹ ..............................................................36 

II- N‹fiANLANMANIN HÜKÜMSÜZLÜ⁄Ü ..................................................38 

A) BUTLAN HÂLLER‹ ..............................................................................38 

B) ‹RADE BOZUKLU⁄U HALLER‹ ......................................................38 

§ 3. N‹fiANLILI⁄IN HÜKÜMLER‹ ..........................................................................39 

I- N‹fiANLANMADAN DO⁄AN YÜKÜMLER ..............................................40 

A) EVLENME YÜKÜMÜ ..........................................................................40 

B) SADAKAT YÜKÜMÜ ............................................................................41 

II- N‹fiANLANMADAN DO⁄AN HAKLAR ....................................................41 

A) TANIKLIKTAN KAÇINMA HAKKI....................................................41 

B) HÂK‹ML‹KTEN KAÇINMA HAKKI ..................................................41 

C) HAKSIZ F‹‹L FA‹L‹NDEN MADDÎ TAZM‹NAT 

‹STEME HAKKI ....................................................................................42

XI 

D) HAKSIZ F‹‹L FA‹L‹NDEN MANEVÎ TAZM‹NAT 

‹STEME HAKKI ....................................................................................42 

E) MAL REJ‹M‹ SÖZLEfiMES‹ YAPMA HAKKI ................................42 

§ 4. N‹fiANLILI⁄IN SONA ERMES‹ ........................................................................42 

I- SONA ERME SEBEPLER‹ ............................................................................42 

A) EVLENME ..............................................................................................42 

B) ÖLÜM VEYA GA‹PL‹K ........................................................................43 

C) Ç‹FTE N‹fiANLANMA..........................................................................43 

D) BOZUCU fiARTIN GERÇEKLEfiMES‹ ............................................43 

E) KES‹N B‹R EVLENME ENGEL‹N‹N ORTAYA 

ÇIKMASI ................................................................................................43 

F) ‹MKÂNSIZLIK (C‹NS‹YET DE⁄‹fiT‹RME) ....................................44 

G) ANLAfiMA ..............................................................................................44 

H) ‹RADE BOZUKLU⁄U HÂLLER‹ ......................................................44 

I) TEK YANLI DÖNME..............................................................................45 

II- SONA ERMEN‹N HUKUKÎ SONUÇLARI..................................................45 

A) HED‹YELER‹N GER‹ VER‹LMES‹ ..................................................45 

B) TAZM‹NAT ............................................................................................50 

1) Maddî Tazminat Davas› ....................................................................51 

2) Manevî Tazminat Davas› ..................................................................54 

a) Niflan› bozan taraf›n kusurlu olmas› ..........................................54 

b) Tazminat isteyen niflanl›n›n kusursuz olmas› ............................55 

c) Kusursuz niflanl›n›n kiflilik hakk›n›n 

çi¤nenmifl olmas› ..........................................................................55 

C) ZAMANAfiIMI ........................................................................................57 

‹K‹NC‹ BÖLÜM 

EVLENME 

§ 1. EVLENME KAVRAMI VE EVLENMEN‹N HUKUKÎ 

MAH‹YET‹ ..........................................................................................................59 

I- EVLENME KAVRAMI..................................................................................59 

II- EVLENMEN‹N HUKUKÎ MAH‹YET‹........................................................60 

A) SÖZLEfiME GÖRÜfiÜ ..........................................................................60 

B) KURUM GÖRÜfiÜ ................................................................................60 

C) fiART - TASARRUF GÖRÜfiÜ ............................................................60

XII 

§ 2. EVLENMEN‹N fiARTLARI ................................................................................61 

I- EVLENMEN‹N MADDÎ fiARTLARI ............................................................62 

A) EVLENME EHL‹YET‹..........................................................................62 

1) Ay›rt Etme Gücü ................................................................................62 

2) Evlenme Yafl› ......................................................................................63 

a) Ola¤an evlenme yafl› ....................................................................64 

b) Ola¤anüstü evlenme yafl›..............................................................66 

aa) Erke¤in veya kad›n›n 16 yafl›n› doldurmufl olmas›..............67 

bb) Ola¤anüstü durum ve pek önemli bir sebebin 

bulunmas›................................................................................67 

cc) Karar vermeden önce ana ve baban›n veya 

vasinin dinlenilmesi ..............................................................68 

dd) Evlenme izninin hâkimin karar›yla verilmesi......................69 

3) Yasal Temsilcinin ‹zni........................................................................69 

B) EVLENME ENGELLER‹ ....................................................................71 

1) Kesin Evlenme Engelleri ....................................................................72 

a) H›s›ml›k..........................................................................................72 

aa) Kan h›s›ml›¤› ..........................................................................73 

bb) Kay›n h›s›ml›¤› ......................................................................75 

cc) Evlâtl›k iliflkisi........................................................................75 

b) Önceki (mevcut) evlilik ................................................................76 

c) Ak›l hastal›¤› ................................................................................78 

2) Kesin Olmayan Evlenme Engelleri ..................................................80 

a) Bekleme süresi ..............................................................................80 

b) Bulafl›c› hastal›klar ......................................................................81 

II- EVLENMEN‹N fiEKLÎ fiARTLARI ............................................................83 

A) fiEKLÎ fiARTLARDA YAPILAN DE⁄‹fi‹KL‹KLER ........................83 

B) EVLENMEDEN ÖNCEK‹ ‹fiLEMLER ..............................................84 

1) Evlenme Baflvurusunda Bulunma....................................................84 

a) Baflvuru flekli ................................................................................85 

b) Baflvurunun yap›laca¤› makam....................................................86 

c) Baflvuruya eklenecek belgeler ......................................................88 

2) Baflvurunun ‹ncelenmesi ..................................................................91 

3) Evlenme ‹zin Belgesi ........................................................................91 

4) Evlenmeye ‹tiraz .............................................................................. 92 

5) Baflvurunun Reddine ‹tiraz ..............................................................94 

a) ‹tiraz hakk› ....................................................................................94 

b) Yarg›lama usulü ............................................................................94

XIII 

C) EVLENME SIRASINDAK‹ ‹fiLEMLER 

(EVLENME TÖREN‹) ..........................................................................94 

1) Evlenme Töreninin Aslî fiartlar› ......................................................95 

a) Niflanl›lar›n evlenme iradelerini aç›klamalar› ............................95 

b) Evlenmenin yetkili memur önünde yap›lmas› ............................96 

2) Evlenme Töreninin Talî fiartlar› ......................................................98 

a) Evlenmenin kanunun belirtti¤i yerde yap›lmas› ........................98 

b) Tan›klar›n kat›lmas› ....................................................................99 

c) Evlenmenin aç›k olarak yap›lmas› ............................................100 

d) Evlenmenin sözlü yap›lmas› ......................................................100 

3) Evlenme Töreninde fiekle Uymaman›n Sonuçlar› ........................103 

a) Aslî flartlara uymama ................................................................103 

b) Talî flartlara uymama ................................................................104 

D) EVLENMEDEN SONRAK‹ ‹fiLEMLER..........................................104 

1) Aile Cüzdan› Verilmesi ....................................................................104 

2) Evlenmenin Nüfus ‹daresine Bildirilmesi ....................................105 

3) Evlenmenin Aile Kütü¤üne Tescil Edilmesi ..................................106 

4) Savc›l›¤a Bildirme............................................................................106 

‹K‹NC‹ FASIL 

EVL‹L‹⁄‹N GENEL HÜKÜMLER‹ 


EfiLER‹N K‹fi‹SEL ‹L‹fiK‹LER‹ ‹LE ‹LG‹L‹ HÜKÜMLER 

§ 1. EfiLER‹N HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER‹ ....................................................109 

I- ORTAK HAKLAR........................................................................................110 

A) ORTAK KONUTU SEÇME ................................................................110 

B) B‹RL‹KTE YAfiAMA ..........................................................................111 

C) B‹RL‹⁄‹ YÖNETME ..........................................................................111 

D) B‹RL‹⁄‹ TEMS‹L ETME ..................................................................112 

II- ORTAK YÜKÜMLÜLÜKLER ....................................................................112 

A) B‹RL‹⁄‹N MUTLULU⁄UNU SA⁄LAMA ......................................112 

B) SADAKAT GÖSTERME ....................................................................113 

C) B‹RL‹KTE YAfiAMA ..........................................................................113 

D) DAYANIfiMA VE YARDIMCI OLMA................................................113 

E) ÇOCUKLARA BAKMA VE YET‹fiT‹RME ......................................114 

F) G‹DERLERE KATILMA ....................................................................114 

G) MESLEK VEYA ‹fi SEÇ‹M‹NDE ÖZEN GÖSTERME ..................115

XIV 

III- KADININ SOYADI............................................................................................117 

IV- EfiLER‹N VATANDAfiLIGI..............................................................................119 

V- EfiLER‹N HUKUKÎ ‹fiLEMLER‹ ..................................................................120 

A) EfiLER‹N SERBESTL‹⁄‹ ‹LKES‹ ........................................................120 

B) SERBESTL‹K ‹LKES‹N‹N ‹ST‹SNALARI ..........................................121 

1. Aile Konutu ile ‹lgili ‹fllemler ................................................................121 

a) Aile konutunun mülkiyetinin efllerden 

birine ait olmas› ..............................................................................121 

b) Aile konutunun kira sözleflmesiyle 

sa¤lanm›fl olmas›..............................................................................122 

2. Tasarruf Yetkisinin S›n›rlanmas› ........................................................123 

3. Payl› Mülkiyette Pay›n Devri ‹fllemi ..................................................124 

4. 6098 Say›l› Yeni Borçlar Kanununa Göre Kefalet Sözleflmesi ..........125 

§ 2. EVL‹L‹K B‹RL‹⁄‹N‹N TEMS‹L‹....................................................................126 

I- KAVRAM ....................................................................................................126 

II- KONUSU ....................................................................................................127 

A) A‹LEN‹N SÜREKL‹ ‹HT‹YAÇLARI ‹Ç‹N TEMS‹L......................127 

B) A‹LEN‹N D‹⁄ER ‹HT‹YAÇLARI ‹Ç‹N TEMS‹L ..........................127 

III- EfiLER‹N SORUMLULU⁄U ....................................................................128 

IV- TEMS‹L YETK‹S‹N‹N KALDIRILMASI VEYA 

SINIRLANMASI ........................................................................................130 

V- TEMS‹L YETK‹S‹N‹N GER‹ VER‹LMES‹ ....................................................130 

§ 3. EVL‹L‹K B‹RL‹⁄‹N‹N KORUNMASI..............................................................131 

I- HÂK‹M‹N MÜDAHALES‹ ........................................................................132 

A) fiARTLARI............................................................................................132 

1) Evlilik Birli¤inden Do¤an Yükümlülüklerin 

Yerine Getirilmemesi ......................................................................132 

2) Önemli Bir Konuda Uyuflmazl›¤a Düflülmesi......................................133 

B) GÖREV VE YETK‹ ..............................................................................134 

C) HÂK‹M‹N ALACA⁄I ÖNLEMLER ..................................................135 

1) Uyar›da Bulunma, Uzlaflt›rmaya Çal›flma ....................................135 

2) Birlikte Yaflamaya Ara Verilmesi....................................................137 

3) Parasal Katk›n›n Belirlenmesi ............................................................140 

4) Borçlulara Emir Verme ........................................................................140 

5) Tasarruf Yetkisinin S›n›rlanmas› ..................................................142 

D) ÖNLEMLER‹N MAH‹YET‹ ..............................................................142

XV 


EfiLER‹N MALÎ ‹L‹fiK‹LER‹ ‹LE ‹LG‹L‹ HÜKÜMLER 

§ 1. MAL REJ‹MLER‹ ............................................................................................143 

I- YASAL MAL REJ‹M‹ - SEÇ‹ML‹K MAL REJ‹M‹ AYIRIMI ..................144 

A) YASAL MAL REJ‹M‹ ..........................................................................144 

B) SEÇ‹ML‹K MAL REJ‹M‹ ..................................................................146 

1) Seçimlik Mal Rejiminin Kurulmas› 

(Mal Rejimi Sözleflmesi) ..................................................................147 

a) Ehliyet..........................................................................................147 

b) fiekil..............................................................................................148 

2) Seçimlik Mal Rejimi Türleri............................................................148 

C) OLA⁄ANÜSTÜ MAL REJ‹M‹ ..........................................................148 

1) Baflka Mal Rejimine Geçme ............................................................149 

2) Mal Ayr›l›¤› Rejimine Dönüflme ......................................................149 

a) Kendili¤inden dönüflme ..............................................................150 

b) Hâkimin karar›yla dönüflme ......................................................150 

aa) Efllerden birinin istemiyle....................................................150 

bb) Alacakl›n›n istemiyle............................................................151 

3) Önceki Rejimin Tasfiyesi ................................................................152 

4) Mal Ayr›l›¤›na Geçiflten Dönme ......................................................152 

II- TASF‹YE DAVALARINDA YETK‹ ............................................................152 

III- MALLARIN D‹⁄ER Efi TARAFINDAN YÖNET‹LMES‹........................153 

IV- EfiLER ARASINDAK‹ BORÇLAR ............................................................153 

V- ENVANTER YAPILMASI ..........................................................................153 

§ 2. ED‹N‹LM‹fi MALLARA KATILMA REJ‹M‹ ....................................................154 

I- EfiLER‹N HAKLARI ..................................................................................155 

A) MÜLK‹YET BAKIMINDAN ..............................................................155 

1) Edinilmifl Mallar ..............................................................................155 

a) Mal rejimi sürecinde edinilmifl olma..........................................156 

b) Emek karfl›l›¤› edinilmifl olma....................................................157 

2) Kiflisel Mallar ..................................................................................158 

a) Kanundan ötürü ..........................................................................159 

b) Sözleflmeden ötürü ......................................................................159 

3) Payl› Mallar......................................................................................159 

B) YÖNET‹M BAKIMINDAN ................................................................160 

C) YARARLANMA BAKIMINDAN ........................................................160

XVI 

D) TASARRUF BAKIMINDAN ..............................................................160 

II- EfiLER‹N SORUMLULUKLARI ..............................................................161 

III- MAL REJ‹M‹N‹N SONA ERMES‹............................................................161 

A) EfiLERDEN B‹R‹N‹N ÖLÜMÜ ........................................................161 

B) BAfiKA B‹R MAL REJ‹M‹NE GEÇME ..........................................162 

C) EVL‹L‹⁄‹N BOfiANMA VEYA ‹PTAL SEBEB‹YLE 

SONA ERMES‹ ....................................................................................162 

D) MEVCUT REJ‹M‹N HAK‹M‹N KARARIYLA 

MAL AYRILI⁄INA DÖNÜfiTÜRÜLMES‹ ......................................162 

IV- MAL REJ‹M‹N‹N TASF‹YES‹ ..................................................................163 

A) MALLARIN GER‹ ALINMASI VE BORÇLAR ..............................163 

B) EfiLER‹N PAYLARININ HESAPLANMASI ..................................163 

C) MALLARIN DE⁄ERLER‹N‹N BEL‹RLENMES‹NDE 

ESAS ALINACAK AN ........................................................................166 

1) Kural ..............................................................................................166 

2) ‹stisna ..............................................................................................166 

D) ÖLÇÜ ALINACAK DE⁄ERLER 

(DE⁄ERLER‹N BEL‹RLENMES‹)..................................................166 

1) Sürüm De¤eri ..................................................................................166 

2) Gelir De¤eri ......................................................................................166 

3) Özel Hâl De¤eri................................................................................167 

E) ARTIK DE⁄ER‹N HESAPLANMASI ..............................................167 

1) Aktif De¤erler ..................................................................................167 

a) Tasfiye s›ras›nda mevcut edinilmifl mallar................................168 

b) Eklenecek de¤erler ......................................................................168 

c) Kiflisel mallara giden edinilmifl mallar›n karfl›l›¤› ..................169 

2) Pasif De¤erler ..................................................................................170 

a) De¤er art›fl pay› ..........................................................................171 

b) Edinilmifl mallara giden kiflisel mallar›n karfl›l›klar› ..............171 

c) Borçlar..........................................................................................172 

F) ARTIK DE⁄ERE KATILMA..............................................................172 

1) Kat›lma Alaca¤›................................................................................172 

2) Kat›lma Oran› ..................................................................................172 

a) Kanuna göre ................................................................................172 

b) Sözleflmeye göre ..........................................................................172 

3) Kat›lma Alaca¤›n›n Belirlenmesi....................................................173 

4) Kat›lma Alaca¤›n›n Alacakl›s› ve Borçlusu....................................173

XVII 

5) Kat›lma Alaca¤›n›n ve De¤er Art›fl Pay›n›n Ödenmesi ................174 

6) Alacaklar›n Takas› ..........................................................................175 

7) Aile Konutu ve Ev Eflyas› Üzerinde Aynî Hak ‹stemi ..................176 

G) PAYLI MÜLK‹YET‹N TASF‹YES‹ ..................................................177 

§ 3. MAL AYRILI⁄I REJ‹M‹ ..................................................................................178 




C) YARARLANMA BAKIMINDAN ........................................................180 



III- REJ‹M‹N SONA ERMES‹ VE TASF‹YES‹ ..............................................181 

A) SONA ERMES‹ ....................................................................................181 

B) TASF‹YE ..............................................................................................181 

§ 4. PAYLAfiMALI MAL AYRILI⁄I REJ‹M‹..........................................................181 







III- REJ‹M‹N SONA ERMES‹ VE TASF‹YES‹..............................................183 

A) SONA ERME ........................................................................................183 

B) TASF‹YE ..............................................................................................183 

1) Mallar›n Geri Al›nmas›....................................................................183 

2) Payl› Mal›n Özgülenmesi ................................................................184 

3) Katk›dan Do¤an Hak ......................................................................184 

4) Paylaflt›rma ......................................................................................184 

a) Paylaflt›rma konusu mallar ........................................................184 

aa) Ailenin ortak kullan›m ve yararlanmas›na 

özgülenmifl mallar ................................................................184 

bb) Ailenin ekonomik gelece¤ini güvence alt›na 

almaya yönelik yat›r›mlar....................................................185 

cc) Bunlar›n yerine geçen de¤erler ..........................................185 

b) Paylaflt›rma d›fl› kalan mallar....................................................185 

aa) Miras yolu ile edinilen mallar ............................................185 

bb) Sa¤lararas› veya ölüme ba¤l› tasarruflarla

XVIII 

edinilen mallar......................................................................186 

cc) Manevî tazminat alacaklar› ................................................186 

c) Paylaflmaya ayk›r› davran›fllar ..................................................186 

d) Paylaflt›rma isteminin reddi ......................................................186 

e) Paylaflt›rma yöntemi ..................................................................187 

5) Aile Konutu ve Ev Eflyas›................................................................187 

a) ‹ptal ve boflanma hâlinde............................................................187 

b) Ölüm hâlinde ..............................................................................188 

§ 5. MAL ORTAKLI⁄I REJ‹M‹ ................................................................................188 




1) Ortakl›k Mallar›nda ........................................................................190 

2) Kiflisel Mallarda ..............................................................................190 


D) TASARRUF BAKIMINDAN ............................................................190 

II- EfiLER‹N ÖDEVLER‹................................................................................191 

III- EfiLER‹N SORUMLULUKLARI ..............................................................191 

IV- MAL REJ‹M‹N‹N SONA ERMES‹ VE TASF‹YES‹ ................................192 

A) SONA ERMES‹ ....................................................................................192 

B) TASF‹YE ..............................................................................................192 

1) Kiflisel Mala Ekleme........................................................................192 

2) Denklefltirme....................................................................................193 

3) De¤er Art›fl Pay› ..............................................................................193 

4) Paylaflma ..........................................................................................193 

a) Ölüm veya baflka bir mal rejiminin kabulü hâlinde ................193 

b) Di¤er hâllerde ..............................................................................193 

5) Paylaflma Usulü ..............................................................................194 

a) Kiflisel mallar ..............................................................................194 

b) Aile Konutu ve ev eflyas› ............................................................194

XIX 

ÜÇÜNCÜ FASIL 

EVL‹L‹⁄‹N SONA ERMES‹ 


EfiLERDEN B‹R‹N‹N ÖLÜMÜ, GA‹PL‹⁄‹ VEYA 

C‹NS‹YET DE⁄‹fiT‹RMES‹ 

§ 1. EfiLERDEN B‹R‹N‹N ÖLÜMÜ ......................................................................195 

§ 2. EfiLERDEN B‹R‹N‹N GA‹PL‹⁄‹....................................................................196 

I- GA‹PL‹K KAVRAMI ..................................................................................196 

II- Efi‹N GA‹PL‹⁄‹NE KARAR VER‹LMES‹ ..............................................196 

§ 3. EfiLERDEN B‹R‹N‹N C‹NS‹YET DE⁄‹fiT‹RMES‹......................................198 


EVLENMEN‹N HÜKÜMSÜZLÜ⁄Ü 

§ 1. HÜKÜMSÜZLÜK KAVRAMI ..........................................................................203 

§ 2. EVLENMEN‹N YOKLU⁄U ............................................................................204 

I- EVLENMEN‹N AYRI C‹NSTEN ‹K‹ K‹fi‹ ARASINDA 

YAPILMAMIfi OLMASI ............................................................................204 

II- EVLENMEN‹N EVLEND‹RME MEMURU ÖNÜNDE 

YAPILMAMIfi OLMASI ............................................................................205 

III- TARAFLARDAN B‹R‹N‹N ‹RADES‹N‹ AÇIKLAMAMIfi 

OLMASI ......................................................................................................206 

IV- YOK EVLENMELER‹N SONRADAN GEÇERL‹ DURUMA 

GET‹R‹L‹P GET‹R‹LEMEMES‹ ..............................................................207 

§ 3. EVLENMEN‹N BUTLANI ..............................................................................208 

I- MUTLAK BUTLAN - N‹SBÎ BUTLAN AYIRIMI ....................................208 

A) SEBEPLER‹ BAKIMINDAN ............................................................209 

B) DAVACILARI BAKIMINDAN ..........................................................209 

C) SÜRES‹ BAKIMINDAN ....................................................................209 

D) ORTADAN KALDIRILMASI BAKIMINDAN ................................209 

II- MUTLAK BUTLAN SEBEPLER‹ ............................................................210 

A) MEVCUT EVL‹L‹K ............................................................................210 

B) AYIRT ETME GÜCÜNDEN SÜREKL‹ YOKSUNLUK ................211 

C) YASAK DERECEDE HISIMLIK ......................................................211 

D) EVLENMEYE ENGEL N‹TEL‹KTE AKIL HASTALI⁄I ....................211

XX 

III- MUVAZAALI EVLENMELER ..................................................................212 

IV- N‹SBî BUTLAN SEBEPLER‹....................................................................215 

A) AYIR ETME GÜCÜNDEN GEÇ‹C‹ YOKSUNLUK ......................215 

B) ‹RADE BOZUKLU⁄U ........................................................................215 

1) Yan›lma ............................................................................................216 

a) Evlenmenin mahiyetinde yan›lma ............................................216 

b) Eflin kimli¤inde yan›lma ............................................................217 

c) Eflin niteli¤inde yan›lma ............................................................218 

2) Aldatma ............................................................................................220 

a) Namus ve onur hakk›nda aldatma ............................................221 

b) Tehlikeli bir hastal›k hakk›nda aldatma ..................................221 

3) Korkutma ........................................................................................222 

C) YASAL TEMS‹LC‹N‹N ‹ZN‹N‹N BULUNMAMASI......................223 

§ 4. BUTLAN DAVASI ............................................................................................225 

I- MUTLAK BUTLAN DAVASI ....................................................................225 

A) DAVACI ..............................................................................................225 

B) DAVALI ..............................................................................................226 

C) DAVA HAKKININ SINIRLANMASI ................................................226 

II- N‹SBÎ BUTLAN DAVASI ..........................................................................227 

A) DAVACI ..............................................................................................227 

B) DAVALI ..............................................................................................228 

C) DAVA HAKKININ KALKMASI ........................................................228 

III- BUTLAN DAVASINDA GÖREV, YETK‹ VE YARGILAMA 

USULÜ ........................................................................................................229 

A) GÖREV VE YETK‹..............................................................................229 

B) YARGILAMA USULÜ ........................................................................229 

IV- ‹PTAL KARARININ HUKUKÎ SONUÇLARI ..........................................230 

A) EfiLER BAKIMINDAN ......................................................................231 

B) ÇOCUKLAR BAKIMINDAN ............................................................233 

C) ÜÇÜNCÜ K‹fi‹LER BAKIMINDAN ................................................233 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

BOfiANMA 

§ 1. BOfiANMA KAVRAMI, BOfiANMA KONUSUNDAK‹ GÖRÜfiLER 

VE BOfiANMANIN DAYANDI⁄I ‹LKELER ..................................................235 

I- BOfiANMA KAVRAMI................................................................................235 

II- BOfiANMA KONUSUNDAK‹ GÖRÜfiLER ..............................................237

XXI 

A) BOfiANMAYA YER VERMEYEN GÖRÜfi ......................................237 

B) BOfiANMANIN SERBEST OLMASI GÖRÜfiÜ ............................238 

C) BOfiANMANIN SEBEBE VE HÂK‹M‹N HÜKMÜNE 

DAYANMASI GÖRÜfiÜ ......................................................................239 

III- BOfiANMANIN DAYANDI⁄I ‹LKELER ..................................................240 

A) KUSUR ‹LKES‹ ..................................................................................240 

B) ‹RADE ‹LKES‹ ....................................................................................240 

C) TEMELDEN SARSILMA ‹LKES‹ ....................................................241 

D) ELVER‹fiS‹ZL‹K ‹LKES‹ ..................................................................242 

E) EYLEML‹ AYRILIK ‹LKES‹ ............................................................242 

F) MEDENÎ KANUNUN BEN‹MSED‹⁄‹ ‹LKELER..........................242 

§ 2. BOfiANMA SEBEPLER‹ ..................................................................................243 

I- ÖZEL BOfiANMA SEBEPLER‹ ................................................................244 

A) Z‹NA ......................................................................................................244 

1) fiartlar› ............................................................................................245 

a) Evlilik iliflkisinin bulunmas› ......................................................245 

b) Baflkas›yla cinsel iliflkide bulunma............................................245 

c) Zina edenin kusurlu olmas› ........................................................246 

2) ‹spat› ................................................................................................246 

3) Dava Hakk›n›n Düflmesi ................................................................247 

a) Zina yapan eflin affedilmesi........................................................247 

b) Sürelerin geçmifl olmas›..............................................................248 

B) HAYATA KAST, PEK KÖTÜ VEYA 

ONUR KIRICI DAVRANIfi................................................................248 

1) Hayata Kast ....................................................................................249 

2) Pek Kötü veya Onur K›r›c› Davran›fl ............................................249 

3) Dava Hakk›n›n Düflmesi ................................................................251 

C) SUÇ ‹fiLEME VEYA HAYS‹YETS‹Z HAYAT SÜRME ..................252 

1) Suç iflleme ........................................................................................252 

2) Haysiyetsiz Hayat Sürme................................................................253 

D) TERK ....................................................................................................254 

1) Ortak Hayata Son Verme ................................................................254 

2) Evlilik Birli¤inden Do¤an Yükümlülükleri Yerine 

Getirmemek Maksad›n›n Bulunmas› ............................................255 

3) Ayr› Yaflaman›n En Az Alt› Ay Devam Etmifl Olmas›....................256 

4) Terkeden Efle ‹htarda Bulunulmas› ..............................................256 

E) AKIL HASTALI⁄I ..............................................................................259

XXII 

1) Efllerden Birinin Ak›l Hastas› Olmas› ..........................................259 

2) Hastal›¤›n ‹yileflmesinin ‹mkans›z Olmas›....................................259 

3) Ortak Hayat›n Çekilmez Hâle Gelmifl Olmas› ..............................260 

II- GENEL BOfiANMA SEBEPLER‹ ............................................................260 

A) EVL‹L‹K B‹RL‹⁄‹N‹N SARSILMASI ............................................261 

1) fiartlar› ............................................................................................262 

a) Evlilik birli¤inin temelinden sars›lm›fl olmas› ..........................262 

b) Ortak hayat›n çekilmez hale gelmifl olmas› ..............................264 

2) Kusur Sorunu ..................................................................................265 

B) EfiLER‹N ANLAfiMASI......................................................................269 

1) Evlili¤in En Az Bir Y›l Sürmüfl Olmas›..........................................270 

2) Efllerin Boflanmak Üzere Birlikte Baflvurmalar› veya 

Bir Eflin Açt›¤› Davay› Di¤erinin Kabul Etmesi............................270 

3) Hâkimin Taraflar› Bizzat Dinlemesi ..............................................270 

4) Hâkimin Taraflar›n Boflanman›n Malî Sonuçlar›na ve 

Çocuklar›n Durumuna ‹liflkin Düzenlemelerini 

Uygun Bulmas› ................................................................................271 

C) ORTAK HAYATIN YEN‹DEN KURULAMAMASI ........................272 

1) Boflanma Sebeplerinden Herhangi Biriyle Aç›lm›fl 

Davan›n Reddedilmifl Olmas›..........................................................273 

2) Red Karar›n›n Kesinleflmesinin Üzerinden Üç Y›l 

Geçmifl Olmas› ................................................................................273 

3) Ortak Hayat›n Yeniden Kurulamam›fl Olmas› ..............................274 

4) Efllerden Birinin ‹stemde Bulunmas› ............................................274 

§ 3. BOfiANMA DAVASI..........................................................................................274 

I- DAVANIN KONUSU ..................................................................................274 

A) AYRILIK ..............................................................................................275 

1) Boflanma - Ayr›l›k ‹liflkisi................................................................275 

2) Ayr›l›¤›n Hukukî Sonuçlar› ............................................................275 

3) Ayr›l›¤›n Sona Ermesi......................................................................276 

B) BOfiANMA ............................................................................................276 

II- TARAFLAR VE DAVA EHL‹YET‹ ............................................................277 

A) DAVACI ..............................................................................................277 

B) DAVALI ..............................................................................................278 

C) DAVA EHL‹YET‹ ................................................................................278 

III- YETK‹ VE YARGILAMA USULÜ ............................................................279 

A) YETK‹ VE GÖREV..............................................................................279

XXIII 

B) YARGILAMA USULÜ ........................................................................280 

1) Hâkimin Vicdanen Kanaat Getirmesi ............................................281 

2) Yemin Önerilememesi......................................................................281 

3) ‹krar›n Hâkimi Ba¤lamamas› ........................................................281 

4) Kan›tlar›n Serbestçe Takdiri ..........................................................282 

5) Boflanman›n Fer’i Sonuçlar›na ‹liflkin Anlaflmalar›n 

Onaylanmas› ....................................................................................282 

6) Duruflman›n Gizli Yap›lmas› ..........................................................282 

IV- GEÇ‹C‹ ÖNLEMLER ................................................................................283 

A) EfiLER‹N BARINMASI......................................................................283 

B) EfiLER‹N BAKIM VE GEÇ‹M‹ 

(TEDB‹R NAFAKASI) ........................................................................284 

C) ÇOCUKLARIN BAKIMI VE KORUNMASI 

(‹fiT‹RAK NAFAKASI) ......................................................................285 

D) EfiLER‹N MALLARININ YÖNET‹M‹NE ‹L‹fiK‹N 

ÖNLEMLER ........................................................................................286 

E) D‹⁄ER ÖNLEMLER ..........................................................................286 

§ 4. BOfiANMANIN HUKUKÎ SONUÇLARI ........................................................287 

I- BOfiANMANIN EfiLERLE ‹LG‹L‹ SONUÇLARI....................................288 

A) K‹fi‹SEL SONUÇLAR ........................................................................288 

1) Evlilik Birli¤inin Sona Ermesi........................................................288 

2) Yeniden Evlenme ‹mkân›n›n Do¤mas› ..........................................289 

3) Kiflisel Durumlar›n De¤iflmesi veya Korunmas› ..........................289 

4) Kad›n Hakk›nda Bekleme Süresi ..................................................291 

5) Zamanafl›m›n›n ‹fllemeye Bafllamas›..............................................291 

6) Mirasç›l›k S›fat›n›n Kaybedilmesi ..................................................291 

B) MALÎ SONUÇLAR ..............................................................................293 

1) Ölüme Ba¤l› Tasarruflar›n Hükümsüz Hâle Gelmesi ..................293 

2) Mal Rejiminin Tasfiyesi ..................................................................294 

3) Maddî Tazminat ..............................................................................295 

a) fiartlar› ........................................................................................296 

aa) Tazminat isteyen taraf›n kusursuz ya da daha az 

kusurlu olmas› ......................................................................296 

bb) Daval› taraf›n kusurlu olmas› ............................................297 

cc) Tazminat isteyen taraf›n mevcut veya beklenen bir 

menfaatinin boflanma yüzünden zedelenmifl olmas› ........297

XXIV 

b) Miktar› ve flekli ..........................................................................298 

4) Manevî Tazminat ............................................................................299 

a) fiartlar› ........................................................................................299 

aa) Daval› taraf›n kusurlu olmas› ............................................299 

bb) Tazminat isteyen taraf›n kiflilik hakk›n›n 

zedelenmifl olmas› ................................................................300 

b) Miktar› ve flekli ..........................................................................300 

5) Yoksulluk Nafakas›..........................................................................302 

a) fiartlar› ........................................................................................303 

aa) Taraflardan birinin istemde bulunmas›..............................303 

bb) ‹stemde bulunan taraf›n kusurunun daha a¤›r 

olmamas› ..............................................................................303 

cc) ‹stemde bulunan taraf›n boflanma yüzünden 

yoksullu¤a düflme tehlikesiyle karfl›laflm›fl 

bulunmas›..............................................................................303 

dd) Nafakan›n di¤er taraf›n malî gücüyle orant›l› 

olmas› ....................................................................................304 

ee) Kendisinden nafaka istenilen kad›n refah 

hâlinde bulunmal› m›d›r ....................................................304 

b) Süresi ..........................................................................................305 

c) Nafaka davas›nda yetki ..............................................................307 

6) Tazminatlar›n ve nafakan›n ödenme biçimi ..................................307 

C) ZAMANAfiIMI ......................................................................................310 

II- BOfiANMANIN ÇOCUKLARLA ‹LG‹L‹ SONUÇLARI ..........................310 

A) ÇOCUKLARIN VELÂYET‹ ..............................................................310 

B) ÇOCUKLAR ‹LE K‹fi‹SEL ‹L‹fiK‹LER ..........................................313 

C) ÇOCUKLARIN BAKIMI (‹fiT‹RAK NAFAKASI) ..........................316 

D) ÇOCUKLARLA ‹LG‹L‹ ÖNLEMLER‹N 

DE⁄‹fiT‹R‹LMES‹ ..............................................................................317

XXV 

‹K‹NC‹ KISIM 

HISIMLIK HUKUKU 


SOYBA⁄I 


SOYBA⁄ININ KURULMASI 

§ 1. GENEL B‹LG‹LER ..........................................................................................321 

I- SOYBA⁄I KAVRAMI..................................................................................321 

II- DO⁄AL SOYBA⁄I - YAPAY SOYBA⁄I AYIRIMI ....................................322 

III- SAH‹H NESEP (SOYBA⁄I) - SAH‹H OLMAYAN NESEP 

(SOYBA⁄I) AYIRIMININ TASF‹YES‹ ....................................................322 

§ 2. EVL‹L‹K ‹Ç‹ - EVL‹L‹K DIfiI ÇOCUKLAR SORUNU ................................323 


SOYBA⁄ININ KAYNAKLARI 

§ 1. SOYBA⁄ININ ÇOCUK ‹LE ANA ARASINDA KURULMASI ......................327 

I- DO⁄UM YOLUYLA KURULMA ..............................................................327 

II- EVLÂT ED‹NME YOLUYLA KURULMA ................................................328 

§ 2. SOYBA⁄ININ ÇOCUK ‹LE BABA ARASINDA KURULMASI ....................328 

I- GENEL OLARAK ......................................................................................328 

II- ANA ‹LE EVL‹L‹K YOLUYLA KURULMA ............................................329 

A) DO⁄UM SIRASINDA EVL‹ OLMA..................................................329 

1) Babal›k Karinesi ..............................................................................329 

a) Evlilik Devam Ederken Do¤mufl Olma......................................329 

b) Evlilik ‹çinde Ana Rahmine Düflmüfl Olma ..............................330 

2) Babal›k Karinelerinin Çak›flmas› ..................................................331 

a) Kad›n›n bekleme süresine uymadan evlenmifl ve 

üçyüz günlük süre içinde do¤um yapm›fl olmas› ......................331 

b) Kad›n›n Sona Eren Evlilikten Sonraki 

Üçyüz Gün ‹çinde ‹ki Do¤um Yapmas› ......................................333 

B) DO⁄UMDAN SONRA EVLENME....................................................333 

1) fiart› ..................................................................................................333 

2) Bildirim ............................................................................................334 

3) ‹tiraz ................................................................................................334 

4) ‹ptal ..................................................................................................335

XXVI 

§ 3. SOYBA⁄ININ REDD‹......................................................................................335 

I- SOYBA⁄ININ REDD‹ HÂLLER‹..............................................................335 

A) ÇOCU⁄UN ANA RAHM‹NE EVL‹L‹K ‹Ç‹NDE 

DÜfiMÜfi OLMASI HÂL‹ ..................................................................335 

1) Cinsel ‹liflkinin ‹mkâns›z Oldu¤unun ‹spat› ‹le............................336 

2) ‹lliyet Ba¤›n›n Bulunmad›¤›n›n ‹spat› ‹le ....................................336 

B) ÇOCU⁄UN ANA RAHM‹NE EVL‹L‹KTEN ÖNCE VEYA 

AYRI YAfiAMA SIRASINDA DÜfiMÜfi OLMASI HÂL‹ ..............337 

II- SOYBA⁄ININ REDD‹ DAVASI ................................................................339 

A) DAVACI ................................................................................................339 

1) Koca ..................................................................................................339 

2) Di¤er ‹lgililer....................................................................................340 

3) Çocuk ................................................................................................341 

B) DAVALI..................................................................................................342 

1) Ana ve Çocuk....................................................................................342 

2) Ana ve Koca......................................................................................342 

C) YETK‹ VE GÖREV ..............................................................................342 

D) DAVA HAKKININ DÜfiMES‹ ............................................................342 

E) DAVA HAKKININ DÜfiMES‹NE ENGEL OLAN HÂL ................343 

F) SOYBA⁄ININ REDD‹N‹N SONUÇLARI ......................................344 

G) YAPAY DÖLLENME VE TÜP BEBEK ............................................344 

1) Yapay Döllenme ..............................................................................344 

2) Tüp Bebek Olay› ..............................................................................345 

§ 4. TANIMA ..........................................................................................................346 

I- TANIMI VE HUKUK‹ MAH‹YET‹............................................................346 

A) TANIMI ..............................................................................................346 

B) HUKUK‹ MAH‹YET‹ ..........................................................................346 

II- fiARTLARI ..................................................................................................347 

A) ESASA ‹L‹fiK‹N fiARTLAR ..............................................................347 

1) Tan›yan›n Baba Olmas› ..................................................................347 

2) Çocu¤un Baflka Bir Erkekle Soyba¤› ‹liflkisinin Bulunmamas› ..348 

B) fiEKLE ‹L‹fiK‹N fiARTLAR ..............................................................350 

1) Nüfus Memuruna Yaz›l› Baflvuru ..................................................351 

2) Mahkemeye Yaz›l› Baflvuru ............................................................351 

3) Resmî Senet ....................................................................................352 

4) Vasiyetname ....................................................................................353

XXVII 

5) Tan›man›n Bildirilmesi....................................................................353 

6) Çocu¤un Nüfusa Kaydedilmesi ......................................................353 

III- TANIMANIN HÜKÜMSÜZLÜ⁄Ü ............................................................354 

A) TANIMANIN BUTLANI ....................................................................354 

B) TANIMANIN ‹PTAL‹ (‹PTAL DAVASI) ..........................................354 

1) ‹ptal Davas›n›n Taraflar..................................................................355 

a) Davac› ..........................................................................................355 

aa) Tan›yan..................................................................................355 

bb) ‹lgililer ..................................................................................355 

b) Daval› ..........................................................................................355 

aa) Ana ve Çocuk ........................................................................355 

bb) Tan›yan ve Mirasç›lar› ........................................................355 

2) ‹spat Yükü ........................................................................................356 

3) Hak Düflürücü Süreler ....................................................................357 

4) Ek Süre Tan›nmas› ..........................................................................357 

5) Yetkili ve Görevli Mahkeme ............................................................357 

§ 5. BABALIK DAVASI ..............................................................................................357 

I- DAVANIN KONUSU ..................................................................................358 

II- DAVANIN TARAFLARI..............................................................................358 

A) DAVACI ................................................................................................358 

1) Ana....................................................................................................359 

2) Çocuk ................................................................................................359 

B) DAVALI..................................................................................................361 

1) Baba ..................................................................................................361 

2) Baban›n Mirasç›lar› ........................................................................361 

III- HAK DÜfiÜRÜCÜ SÜRELER ..................................................................361 

IV- YARGILAMA USULÜ VE YETK‹ ............................................................363 

A) YARGILAMA USULÜ ........................................................................363 

B) YETK‹....................................................................................................363 

C) GÖREV..................................................................................................363 

V- ‹SPAT YÜKÜ ..............................................................................................363 

A) DAVACI BAKIMINDAN ‹SPAT ........................................................364 

B) DAVALI BAKIMINDAN ‹SPAT ........................................................365 

1) Babal›¤›n ‹mkâns›z Oldu¤u Def’i ....................................................365 

2) Bir Baflkas›n›n Baba Olma Olas›l›¤›n›n Kuvvetli 

Oldu¤u Def’i......................................................................................365 

3) Anan›n Evli Oldu¤u ‹tiraz› ............................................................366

XXVIII 

VI- DAVANIN SONUCU ..................................................................................367 

A) ÇOCUK BAKIMINDAN......................................................................367 

1) Soyba¤›n›n Kurulmas› ....................................................................367 

2) Nafaka ..............................................................................................367 

B) ANA BAKIMINDAN............................................................................368 

1) Do¤um Giderleri ..............................................................................368 

2) Geçim Giderleri................................................................................368 

3) Gebeli¤in ve Do¤umun Gerektirdi¤i Di¤er Giderler ....................368 

§ 6. EVLÂT ED‹NME ..............................................................................................369 

I- GENEL OLARAK ......................................................................................369 

II- KÜÇÜKLER‹N EVLÂT ED‹N‹LMES‹ ....................................................370 

A) GENEL fiARTLAR ..............................................................................371 

1) Küçü¤ün Bak›lm›fl ve E¤itilmifl Olmas› ........................................371 

2) Evlât Edinmenin Küçü¤ün Yarar›na Olmas› ................................371 

3) Di¤er Çocuklar›n Yararlar›n›n Zedelenmemesi ............................371 

B) ÖZEL fiARTLAR..................................................................................372 

1) Birlikte Evlât Edinmede ................................................................373 

a) Efllerin birlikte evlât edinme gereklili¤i....................................373 

b) Efllerin birlikte evlât edinme flartlar› ........................................373 

aa) Ya befl y›ldan beri evli olma ................................................373 

bb) Veya otuz yafl›n› doldurmufl bulunma ................................373 

c) Efllerin birlikte evlat edinme gereklili¤inin istisnalar› ............374 

aa) Di¤er eflin çocu¤unu evlât edinme ......................................374 

bb) Birlikte evlât edinmenin mümkün olamamas› ..................374 

2) Tek Bafl›na Evlât Edinmede............................................................374 

a) Otuz yafl›n› doldurmufl olma ......................................................374 

b) Eflin birlikte evlât edinmesinin imkâns›z olmas›......................375 

3) Evlât Edinen ile Edinilen Aras›nda Yafl Fark› ..............................375 

4) Küçü¤ün R›zas› ................................................................................375 

5) Küçü¤ün Ana ve Babas›n›n R›zas›..................................................376 

a) R›zan›n flekli ................................................................................376 

b) R›zan›n zaman›............................................................................376 

c) R›zan›n aranmas› ........................................................................377 

aa) R›za aramaman›n flartlar›....................................................377 

bb) R›za aramama karar› ..........................................................377 

6) Vesayet Dairelerinin ‹zni ................................................................378

XXIX 

III- ERGiNLER‹N VE KISITLILARIN EVLÂT ED‹N‹LMES‹ ....................378 

A) EVLÂT ED‹NEN‹N ALTSOYUNUN AÇIK MUVAFAKAT‹N‹N 

BULUNMASI........................................................................................378 

B) EVLÂT ED‹N‹LEN‹N BELL‹ ÖZELL‹KLER‹N‹N 

OLMASI ..............................................................................................378 

C) Efi‹N RIZASI........................................................................................379 

D) KIYAS YOLUYLA UYGULAMA ........................................................380 

IV- EVLÂT ED‹NMEN‹N fiEKL‹ VE USULÜ ..............................................380 

A) ARAfiTIRMA VE D‹NLEME ............................................................380 

B) MAHKEME KARARI ..........................................................................382 

C) BAfiVURUDAN SONRAK‹ DE⁄‹fiMELER....................................383 

V- EVLÂT ED‹NMEN‹N HÜKÜMLER‹........................................................383 

A) K‹fi‹SEL SONUÇLAR BAKIMINDAN ............................................383 

1) Soyad› ..............................................................................................383 

2) Vatandafll›k ......................................................................................384 

3) H›s›ml›k ............................................................................................384 

4) Evlenme Yasa¤› ................................................................................385 

B) VELÂYET VE BAKIM YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü ......................................385 

C) M‹RASÇILIK........................................................................................386 

D) NAFAKA YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü ..............................................................387 

E) KAYIT B‹LG‹ VE BELGELER‹N G‹ZL‹L‹⁄‹ ................................388 

VI- EVLÂTLIK ‹L‹fiK‹S‹N‹N KALDIRILMASI ............................................388 

A) SEBEPLER‹ ........................................................................................388 

1) R›zan›n Bulunmamas› ....................................................................388 

2) Di¤er Noksanlar ..............................................................................388 

B) HAK DÜfiÜRÜCÜ SÜRE ..................................................................389 

C) ‹L‹fiK‹N‹N KALDIRILMASININ SONUÇLARI ............................389 

VII-EVLÂTLIK ‹fiLEMLER‹NDE ARACILIK................................................389 


SOYBA⁄ININ HÜKÜMLER‹ 

§ 1. SOYBA⁄ININ VELÂYETE BA⁄LI OLMAYAN HÜKÜMLER‹....................391 

I- ÇOCU⁄UN VE ANA BABANIN KARfiILIKLI DURUMLARI................391 

A) KARfiILIKLI YARDIMLAfiMA ........................................................392 

B) SAYGI VE ANLAYIfi GÖSTERME ..................................................392 

C) A‹LEN‹N ONURUNU GÖZETME....................................................393

XXX 

II- ÇOCU⁄UN DURUMU ..............................................................................393 

A) SOYADI ................................................................................................393 

B) VATANDAfiLIK ....................................................................................394 

C) M‹RASÇILIK........................................................................................395 

D) VELÂYET..............................................................................................395 

III- ÇOCUK ‹LE K‹fi‹SEL ‹L‹fiK‹ KURULMASI ..........................................395 

A) ANA VE BABA ‹LE ‹L‹fiK‹ ..............................................................395 

1) Kural ..............................................................................................395 

2) S›n›rlar› ............................................................................................396 

B) ÜÇÜNCÜ K‹fi‹LER ‹LE ‹L‹fiK‹ ......................................................397 

C) YETK‹ VE GÖREV ..............................................................................398 

IV- ANA BABANIN DURUMU ........................................................................399 

A) ÇOCU⁄UN BAKIMI VE E⁄‹T‹M‹ ..................................................399 

B) BAKIM VE E⁄‹T‹M G‹DERLER‹N‹N KARfiILANMASI............400 

1) Kapsam›............................................................................................400 

2) Süresi ..............................................................................................401 

3) Dava Hakk› ......................................................................................401 

4) Nafakan›n Takdiri ve Ödenme Biçimi............................................402 

a) Nafaka miktar›n›n belirlenmesi ................................................402 

b) Nafakan›n ödenme biçimi ..........................................................403 

c) Durumun de¤iflmesi ....................................................................403 

5) Geçici Önlemler................................................................................404 

6) Güvence Verilmesi ..........................................................................405 

§ 2. VELÂYET..........................................................................................................406 

I- GENEL OLARAK ......................................................................................406 

A) TANIMI VE MAH‹YET‹ ....................................................................406 

B) VELÂYET HAKKINA SAH‹P OLANLAR ......................................407 

C) VELÂYETE TÂB‹ OLANLAR ..........................................................409 

II- VELÂYET‹N KAPSAMI ............................................................................410 

A) ÇOCU⁄UN fiAHSI BAKIMINDAN ..................................................410 

1) Çocuk Üzerinde Egemenlik ............................................................410 

2) Çocu¤un Özad› ................................................................................410 

3) Çocu¤un Yerleflim Yeri ....................................................................411 

4) Çocu¤un Yetifltirilmesi ve E¤itilmesi..............................................412 

5) Çocu¤un Söz Dinleme Yükümlülü¤ü ..............................................414 

6) Çocu¤un Temsil Edilmesi ................................................................415

XXXI 

7) Çocu¤un Fiil Ehliyeti ......................................................................418 

8) Çocu¤un Aileyi Temsil Etmesi ........................................................419 

9) Çocuk ‹le Ana Baba Aras›ndaki Hukukî ‹fllemler ........................419 

B) ÇOCU⁄UN MALLARI BAKIMINDAN ............................................420 

1) Çocuk Mallar› ..................................................................................420 

2) Çocuk Mallar›n›n Yönetilmesi ........................................................420 

a) Yönetim hakk› ve yükümlülü¤ü ................................................420 

b) Yönetimin sona ermesi................................................................422 

aa) Sona erme sebepleri ............................................................422 

aaa) Velâyetin sona ermifl olmas› ........................................422 

bbb) Yönetimin ana ve babadan al›nmas› ..........................423 

bb) Sona ermenin sonuçlar›........................................................424 

aaa) Mallar›n devredilmesi ..................................................424 

bbb) Ana baban›n sorumlulu¤u ..........................................425 

3) Çocuk Mallar›n›n Kullan›lmas› ......................................................426 

4) Çocuk Mallar›n›n Gelirlerinin Sarfedilmesi ..................................428 

5) Çocuk Mallar›n›n K›smen Sarfedilmesi ........................................429 

6) Çocu¤un Serbest Mallar› ................................................................430 

a) Kazand›rmalar ............................................................................430 

b) Sakl› pay ......................................................................................431 

c) Meslek ve San’at ‹çin Verilen Mal..............................................432 

d) Kiflisel Kazanç ............................................................................432 

7) Çocuk Mallar›n›n Korunmas›..........................................................432 

a) Hâkimin Müdahalesi ve Kontrolu..............................................432 

b) Güvence ‹stenmesi ......................................................................433 

c) Yönetimin Kayy›ma Devredilmesi ............................................433 

d) Yönetimin Ana ve Babadan Al›nmas› ........................................434 

e) Hâkimin Onay› ............................................................................434 

f) Hesap Verme................................................................................434 

g) Yasak ‹fllemler ............................................................................434 

C) ÇOCU⁄UN KORUNMASI..................................................................435 

1) Koruma Önlemleri ..........................................................................435 

2) Çocu¤un Yerlefltirilmesi ..................................................................437 

3) Velâyetin Kald›r›lmas› ....................................................................438 

a) Sebepleri ......................................................................................438 

aa) Velâyet görevinin gere¤i gibi yerine getirilememesi ..........439 

bb) Ana ve baban›n ilgisizli¤i ve ihmalkârl›¤› ..........................439

XXXII 

b) Ana veya baban›n yeniden evlenmesi........................................440 

c) Sonuçlar› ......................................................................................441 

4) Durumun De¤iflmesi ........................................................................441 


A‹LE TOPLULU⁄U 


NAFAKA YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü VE EV DÜZEN‹ 

§ 1. NAFAKA YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü............................................................................443 

I- YARDIM NAFAKASI..................................................................................443 

II- NAFAKA ‹LE YÜKÜMLÜ OLANLAR ......................................................445 

A) ÜSTSOY VE ALTSOY ........................................................................445 

B) KARDEfiLER ......................................................................................446 

III- YÜKÜMLÜLÜ⁄ÜN SIRASI ....................................................................446 

IV- NAFAKA ‹STEYEB‹LECEK OLANLAR ..................................................447 

A) ÜSTSOY VE ALTSOY ........................................................................447 

B) KARDEfiLER ......................................................................................447 

C) RESMÎ VEYA KAMUYA YARARLI KURUMLAR ..........................448 

V- NAFAKA ‹STEMEN‹N fiARTLARI ..........................................................449 

A) YOKSULLU⁄A DÜfiECEK OLMA ..................................................449 

B) YÜKÜMLÜNÜN MALÎ GÜCÜ ..........................................................449 

C) KARDEfiLER‹N REFAH ‹Ç‹NDE OLMASI ..................................450 

VI- NAFAKANIN M‹KTARI-ÖDENME B‹Ç‹M‹ VE ZAMANI ......................451 

A) M‹KTARI ..............................................................................................451 

B) ÖDENME B‹Ç‹M‹ ..............................................................................451 

C) ÖDENME ZAMANI ............................................................................452 

VII-NAFAKANIN ARTIRILMASI, AZALTILMASI VEYA 

KES‹LMES‹ ..............................................................................................452 

VIII-YETK‹ VE GÖREV ..................................................................................453 

IX- NAFAKA ALACA⁄ININ ÖZELL‹KLER‹..................................................453 

§ 2. EV DÜZEN‹ ......................................................................................................454 

I- GENEL OLARAK ......................................................................................454 

II- EV BAfiKANI..............................................................................................454 

III- EV DÜZEN‹NE TÂB‹ OLANLAR ............................................................455 

IV- EV DÜZEN‹N‹N HÜKÜMLER‹................................................................455 

A) EV BAfiKANI BAKIMINDAN............................................................456

XXXIII 

1) Haklar›..............................................................................................456 

2) Yükümlülükleri................................................................................456 

3) Sorumlulu¤u ....................................................................................456 

B) EV DÜZEN‹NE TÂB‹ OLANLAR BAKIMINDAN ........................457 

1) Haklar›..............................................................................................457 

2) Yükümlülükleri................................................................................457 

3) Altsoyun Denklefltirme Alaca¤› ......................................................457 


A‹LE MALLARI 

§ 1. A‹LE VAKFI ......................................................................................................459 

I - MAH‹YET‹ VE AMACI ..............................................................................459 

II- A‹LE F‹DE‹KOM‹S‹ YASA⁄I ..................................................................460 

§ 2. A‹LE MALLARI ORTAKLI⁄I..........................................................................461 

I- MAH‹YET‹ VE AMACI ..............................................................................461 

II- KURULMASI ..............................................................................................461 

III- ‹fiLET‹LMES‹ ............................................................................................462 

IV- ORTAKLARIN HAKLARI VE SORUMLULUKLARI ..............................462 

A) HAKLARI..............................................................................................462 

B) SORUMLULUKLARI ........................................................................462 

V- SONA ERMES‹ ..........................................................................................462 

§ 3. A‹LE YURDU....................................................................................................463 

I- MAH‹YET‹ ..................................................................................................463 

II- KURULUfiU................................................................................................463 

III- HÜKÜMLER‹ ............................................................................................464 

IV- SONA ERMES‹ ..........................................................................................465 

ÜÇÜNCÜ KISIM 

VESAYET HUKUKU 


VESAYET‹N KURULMASI 


VESAYET KAVRAMI VE TÜRLER‹ 

§ 1. VESAYET KAVRAMI........................................................................................469 

§ 2. VESAYET ‹LE VELÂYET ARASINDAK‹ FARK............................................469

XXXIV 

§ 3. VESAYET‹N TÜRLER‹....................................................................................472 

I- KAMU VESAYET‹......................................................................................472 

II- A‹LE VESAYET‹ ........................................................................................472 


VESAYET ORGANLARI 

§ 1. KAMU VESAYET‹ ............................................................................................473 

I- VESAYET DA‹RELER‹ ..............................................................................473 

II- VAS‹ VE KAYYIM ......................................................................................475 

A) VAS‹ ......................................................................................................475 

B) KAYYIM ................................................................................................475 

§ 2. ÖZEL VESAYET (A‹LE VESAYET‹) ..............................................................475 

I- fiARTLARI ..................................................................................................476 

A) ‹STEMDE BULUNULMUfi OLMASI ..............................................476 

B) B‹R MENFAAT‹N BULUNMASI ......................................................476 

C) GÜVENCE VER‹LM‹fi OLMASI ......................................................477 

D) DENET‹M MAKAMININ KARARI ..................................................477 

II- A‹LE MECL‹S‹ ..........................................................................................477 

A) KURULUfiU ........................................................................................477 

B) SÜRES‹ ................................................................................................477 

C) HAK VE GÖREVLER‹ ......................................................................478 

D) SORUMLULU⁄U ................................................................................478 

III- SONA ERMES‹ ..........................................................................................478 


VESAYET‹ GEREKT‹REN HALLER 

§ 1. KÜÇÜKLÜK ....................................................................................................479 

§ 2. KISITLAMA ......................................................................................................481 

I- GENEL OLARAK ......................................................................................481 

II- KISITLAMA SEBEPLER‹..........................................................................482 

A) AKIL HASTALI⁄I VEYA AKIL ZAYIFLI⁄I ..................................482 

B) SAVURGANLIK, ALKOL VEYA UYUfiTURUCU 

MADDE BA⁄IMLILI⁄I, KÖTÜ YAfiAMA TARZI, 

KÖTÜ YÖNET‹M ................................................................................483 

C) ÖZGÜRLÜ⁄Ü BA⁄LAYICI CEZA ..................................................485 

D) ‹STEK ÜZER‹NE KISITLAMA ........................................................486

XXXV 

III- YARGILAMA USULÜ VE YETK‹ ............................................................487 

A) YARGILAMA USULÜ ........................................................................487 

1) K›s›tlanacak Kiflinin Dinlenilmesi..................................................487 

2) Bilirkifliye Baflvurulmas› ................................................................488 

3) K›s›tlama Karar›n›n ‹lân Edilmesi ................................................488 

B) YETK‹....................................................................................................488 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

VAS‹N‹N ATANMASI 

§ 1. VAS‹N‹N K‹fi‹L‹⁄‹ ..........................................................................................489 

I- EHL‹YET VE ENGELLER ........................................................................489 

A) EHL‹YET ..............................................................................................489 

B) ENGELLER ..........................................................................................490 

II- VAS‹ ATANMASINDA D‹KKATE ALINACAK ‹STEKLER 

VE ÖNCEL‹K HAKKI................................................................................491 

A) ‹STEKLER............................................................................................491 

B) ÖNCEL‹K HAKKI ..............................................................................491 

III- VAS‹L‹⁄‹ KABUL YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü ......................................................492 

IV- VAS‹L‹KTEN KAÇINMA HAKKI ............................................................493 

§ 2. ATAMA USULÜ ..............................................................................................493 

I- YETK‹ VE GÖREV ....................................................................................493 

II- ATAMA ........................................................................................................494 

III- TEBL‹⁄ VE ‹LÂN ......................................................................................494 

IV- VAS‹L‹KTEN KAÇINMA VE ‹T‹RAZ HAKKI ........................................494 

V- KAÇINMA B‹LD‹R‹M‹N‹N VEYA ‹T‹RAZIN KARARA 

BA⁄LANMASI............................................................................................495 

VI- GÖREV‹N VER‹LMES‹ ............................................................................496 

VII-KORUMA ALTINA ALINAN ÇOCUKLARA VAS‹ ATANMASI ..............496 

BEfi‹NC‹ BÖLÜM 

KAYYIMLIK 

§ 1. GENEL OLARAK ............................................................................................497 

§ 2. TÜRLER‹ ..........................................................................................................498 

I- TEMS‹L KAYYIMLI⁄I ..............................................................................498 

II- YÖNET‹M KAYYIMLI⁄I ..........................................................................498 

III- ‹STE⁄E BA⁄LI KAYYIMLIK....................................................................499

XXXVI 

§ 3. ATAMA USULÜ VE YETK‹ ............................................................................500 

§ 4. SONA ERMES‹ ................................................................................................500 

ALTINCI BÖLÜM 

YASAL DANIfiMANLIK 

§ 1. GENEL OLARAK ............................................................................................501 

§ 2. TÜRLER‹ ..........................................................................................................501 

I- OY DANIfiMANLI⁄I..................................................................................502 

II- YÖNET‹M DANIfiMANLI⁄I ....................................................................503 

III- TAM DANIfiMANLIK ................................................................................503 

§ 3. ATAMA USULÜ VE YETK‹ ..............................................................................504 

§ 4. SONA ERMES‹ ..................................................................................................504 

YED‹NC‹ BÖLÜM 

KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜ⁄ÜN KISITLANMASI 

§ 1. GENEL OLARAK ............................................................................................505 

§ 2. KISITLAMA fiARTLARI VE YETK‹ ..............................................................507 

I- fiARTLARI ..................................................................................................507 

A) K‹fi‹LERLE ‹LG‹L‹ fiARTLAR ........................................................507 

B) D‹⁄ER fiARTLAR ..............................................................................508 

1) Özel Koruma Gere¤i ........................................................................508 

2) Toplum ‹çin Tehlike Oluflturma ......................................................508 

C) KURUMA YERLEfiT‹RME VEYA ALIKONULMA ........................509 

II- YETK‹..........................................................................................................510 

§ 3. B‹LD‹R‹M VE ‹T‹RAZ ......................................................................................510 

I- B‹LD‹R‹M YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü ..................................................................510 

II- ‹T‹RAZ ........................................................................................................511 

§ 4. USUL ..................................................................................................................511 

I- GENEL OLARAK........................................................................................511 

II- YARGILAMA USULÜ ................................................................................512

XXXVII 


VESAYET‹N YÜRÜTÜLMES‹ 


VAS‹N‹N HAKLARI VE GÖREVLER‹ 

§ 1. VAS‹N‹N HAKLARI ........................................................................................513 

I- VAS‹L‹KTEN KAÇINMA HAKKI ............................................................513 

II- ÜCRET HAKKI ..........................................................................................513 

§ 2. VAS‹N‹N GÖREVLER‹ ....................................................................................514 

I- VAS‹L‹⁄E BAfiLAMA SIRASINDAK‹ GÖREVLER................................514 

A) DEFTER TUTMAK ............................................................................514 

B) DE⁄ERL‹ fiEYLER‹ SAKLAMAK ..................................................516 

C) TAfiINIRLARI PARAYA ÇEV‹RMEK ..............................................516 

D) PARAYI ‹fiLETMEK ..........................................................................516 

E) YATIRIMLARI GÜVENL‹ YATIRIMA DÖNÜfiTÜRMEK............516 

F) T‹CARÎ VE SINAÎ ‹fiLETMELER HAKKINDA 

TAL‹MAT ALMAK ..............................................................................517 

G) TAfiINMAZLARIN SATIfiI ‹Ç‹N ‹Z‹N ‹STEMEK ........................517 

II- VAS‹L‹⁄‹N DEVAMI SÜREC‹NDEK‹ GÖREVLER ..............................518 

A) ÖZEN GÖSTERMEK VE BAKMAK ................................................518 

1) Küçükler ..........................................................................................518 

2) K›s›tl›lar ..........................................................................................519 

B) MALVARLI⁄INI YÖNETMEK ..........................................................520 

C) TEMS‹L ETMEK ................................................................................520 

D) HESAP VERMEK................................................................................520 

III- VESAYET ALTINDAK‹ K‹fi‹N‹N F‹‹L EHL‹YET‹ ................................521 

A) HUKUKÎ ‹fiLEM EHL‹YET‹ ............................................................521 

1) Ay›rt Etme Gücüne Sahip De¤ilse ..................................................522 

2) Ay›rt Etme Gücüne Sahipse ............................................................522 

a) Kendi bafl›na yapabilece¤i ifllemler............................................522 

aa) Kifliye s›k› s›k›ya ba¤l› haklar›n kullan›lmas›....................522 

bb) Karfl›l›ks›z kazand›rmalar›n kabulü ..................................522 

cc) Bir meslek veya san’atla u¤raflmaya 

izin verilmifl olmas› ..............................................................523 

dd) Kendi tasarrufuna b›rak›lan mallar›n yönetimi ................523 

ee) Vasinin izniyle çal›flarak kazand›¤› 

mallar›n yönetimi ................................................................523

XXXVIII 

b) Vasinin r›zas›yla yapabilece¤i ifllemler......................................523 

aa) ‹zin ........................................................................................523 

bb) Onama ..................................................................................523 

cc) Onaman›n verilmemesi ........................................................523 

c) Hiç yapamayaca¤› (yasak) ifllemler............................................524 

d) Vasinin yapt›¤› ifllemlere kat›lma ..............................................525 

B) HAKSIZ F‹‹LLERDEN SORUMLU OLMA EHL‹YET‹ ..............525 

C) DAVA EHL‹YET‹ ................................................................................526 


VESAYET DA‹RELER‹N‹N GÖREV VE YETK‹LER‹ 

§ 1. fi‹KÂYET VE ‹T‹RAZLARI ‹NCELEMEK ....................................................527 

I- fi‹KÂYET ....................................................................................................527 

II- ‹T‹RAZ ........................................................................................................527 

§ 2. ‹Z‹N VERMEK..................................................................................................528 

I- VESAYET MAKAMININ iZN‹N‹ GEREKT‹REN ‹fiLEMLER ..............528 

II- VESAYET MAKAMININ ‹ZN‹YLE B‹RL‹KTE DENET‹M 

MAKAMININ DA ‹ZN‹N‹ GEREKT‹REN ‹fiLEMLER ..........................529 

III- ‹ZN‹N BULUNMAMASI ............................................................................529 

§ 3. RAPOR VE HESAPLARI ‹NCELEMEK ..........................................................530 


VESAYET ORGANLARININ SORUMLULU⁄U 

§ 1. ÖZEN YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü ................................................................................531 

§ 2. SORUMLULU⁄UN MAH‹YET‹......................................................................532 

I- VAS‹, KAYYIM VE YASAL DANIfiMANIN SORUMLULU⁄U ..............533 

II- VESAYET DA‹RELER‹N‹N SORUMLULU⁄U ......................................534 

III- DEVLET‹N SORUMLULU⁄U ..................................................................535 

A) ASLÎ SORUMLULUK ........................................................................535 

B) TAL‹ SORUMLULUK ........................................................................535 

C) RÜCU HAKKI ......................................................................................536 

§ 3. TAZM‹NAT VE RÜCU DAVALARI..................................................................536 

I- TAZM‹NAT DAVASI ..................................................................................536 

A) TARAFLAR ..........................................................................................536 

1) Davac› ..............................................................................................536 

2) Daval› ..............................................................................................536

XXXIX 

B) GÖREV VE YETK‹ ..............................................................................537 

II- RÜCU DAVASI............................................................................................537 

A) TARAFLAR ..........................................................................................537 

1) Davac› ..............................................................................................537 

2) Daval› ..............................................................................................537 

B) GÖREV VE YETK‹ ..............................................................................537 

III- ZAMANAfiIMI ............................................................................................538 

A) OLA⁄AN ZAMANAfiIMI ....................................................................538 

B) OLA⁄ANÜSTÜ ZAMANAfiIMI ........................................................538 

IV- VESAYET ALTINDAK‹ K‹fi‹N‹N ALACA⁄I............................................539 

ÜÇÜNCÜ FASIL 

VESAYET‹N SONA ERMES‹ 


VESAYET‹ SONA ERD‹REN HÂLLER 

§ 1. KEND‹L‹⁄‹NDEN SONA ERME....................................................................541 

I- KÜÇÜKLER BAKIMINDAN ....................................................................541 

II- HÜKÜMLÜLER BAKIMINDAN ..............................................................542 

§ 2. MAHKEME KARARIYLA SONA ERME ..........................................................543 


VAS‹L‹K SIFATINI SONA ERD‹REN HÂLLER 

§ 1. GENEL OLARAK ............................................................................................545 

§ 2. VAS‹L‹K SIFATINI ORTADAN KALDIRAN SEBEPLER............................545 

I- VAS‹N‹N ÖLÜMÜ ......................................................................................545 

II- VAS‹N‹N F‹‹L EHL‹YET‹N‹ Y‹T‹RMES‹................................................546 

III- VAS‹L‹K SÜRES‹N‹N DOLMASI ............................................................546 

IV- VAS‹N‹N GÖREV‹NDEN ÇEK‹LMES‹....................................................546 

V- VAS‹N‹N GÖREVDEN ALINMASI ..........................................................546 

A) ALINMA SEBEPLER‹........................................................................546 

1) Güveni Sars›c› Davran›fllarda Bulunma ........................................546 

2) Yetkileri Kötüye Kullanma..............................................................547 

3) Savsaklamada Bulunma..................................................................547 

4) Borç Ödemede Acze Düflme ............................................................547 

5) Görevi Yapmakta Yetersiz Olma ....................................................547

XL 

B) ALINMA USULÜ ................................................................................547 

1) ‹stem Üzerine veya Kendili¤inden ................................................547 

2) Araflt›rma ve Uyar›..........................................................................548 

3) Geçici Önlemler................................................................................548 

4) Di¤er Önlemler ................................................................................548 

5) ‹tiraz Hakk›......................................................................................548 


VESAYET‹N SONA ERMES‹N‹N SONUÇLARI 

§ 1. RAPOR VE KES‹N HESABIN VER‹LMES‹ ..................................................549 

§ 2. MALVARLI⁄ININ TESL‹M‹............................................................................549 

§ 3. RAPOR VE KES‹N HESABIN ‹NCELENMES‹ ............................................550 

§ 4. VAS‹N‹N GÖREV‹NE SON VER‹LMES‹ ......................................................550 

• KAVRAMLARA GÖRE ARAMA CETVEL‹ ..........................................................551 

• MADDELERE GÖRE ARAMA CETVEL‹ ............................................................559 

• PROF. DR. TURGUT AKINTÜRK’ÜN YAYINLARI ............................................577 

• YRD.DOÇ.DR. DERYA ATEfi KARAMAN’IN YAYINLARI..................................582

XLI 

B‹BL‹YOGRAFYA 

AKINTÜRK, Turgut 

AK‹PEK, Jale- 

AKINTÜRK, Turgut 

AK‹PEK, Jale 

: Medenî Hukuk, Bafllang›ç Hükümleri - fiahs›n 

Hukuku - Aile Hukuku, Ankara 1968. 

: Türk Medenî Hukuku, C. I Bafllang›ç Hükümleri 

- Kifliler Hukuku, B.7, ‹stanbul 2010. 

: Hükümsüzlük Nazariyeleri Karfl›s›nda Türk 

Medenî Kanununun Sistemi, Ankara 1953. 

ARSEBÜK, Esat : Medenî Hukuk, C. II Aile Hukuku, Ankara 1940. 

ATEfi, Derya 

: Borçlar Hukuku Sözleflmelerinde Genel Ahlaka 

Ayk›r›l›k, Ankara, 2007. 

BELGESAY, Mustafa Reflit : Türk Kanunu Medenîsi fierhi, Aile Hukuku, C. 

II H›s›mlar - Velâyet - Vesayet, B. 3, ‹stanbul 

1952. 

BERK, fiakir 

B‹RSEN, Kemaleddin 

DURAL, Mustafa - 

Ö⁄ÜZ, Tufan - GÜMÜfi, Alper 

: Medenî Hukuk, Umumî Esaslar - fiah›s ve Aile 

Hukuku, Aile 1961. 

: Medenî Hukuk Dersleri, Umumî Esaslar - fiahs›n 

Hukuku - Aile Hukuku, B. 4, ‹stanbul 1958. 

: Türk Özel Hukuku, Cilt III Aile Hukuku, ‹stanbul 

2005. 

FEYZ‹O⁄LU, Feyzi N. : Aile Hukuku, B. 3, ‹stanbul 1986. 

GÖKTÜRK, Hüseyin Avni : Türk Medenî Hukuku, Kt. II Aile Hukuku, B. 3, 

Ankara 1955. 

GÖNENSAY, Samim 

GÖNENSAY, Samim 

: Medenî Hukuk, C. II, Aile Hukuku, Ks. 1. Kar› 

Koca, ‹stanbul 1937. 

: Medenî Hukuk, C. II Aile Hukuku, Ks. 2 Nesep, 

Velâyet, Vesayet, ‹stanbul 1940.

XLII 

HATEM‹, Hüseyin- 

SEROZAN, Rona : Aile Hukuku, ‹stanbul 1993. 

KÖMÜRCÜO⁄LU, Halit - 

ERGÜNEY, Hilmi : fiah›s, Aile ve Miras Hukuku, Ankara 1951. 

KÖPRÜLÜ, Bülent- 

KANET‹, Selim : Aile Hukuku, B. 2, ‹stanbul 1989. 

KURU, Baki : Hukuk Muhakemeleri Usulü, B. 3, Ankara 1974. 

O⁄UZMAN, Kemal - 

DURAL, Mustafa : Aile Hukuku, B.2, ‹stanbul 1998. 

O⁄UZO⁄LU, Hüseyin Cahit 

OLGAÇ, Senaî 

OLGAÇ, Senaî 

ÖZTAN, Bilge 

POSTACIO⁄LU, ‹lhan 

: Medenî Hukuk, fiahs›n Hukuku, Aile Hukuku, 

B. 5, Ankara 1963. 

: Kazaî ve ‹lmî ‹çtihatlarla Türk Kanunu Medenisi, 

C. I, ‹stanbul 1956. 

: Ilmî ve Kazaî ‹çtihatlarla Türk Medenî Kanunu 

fierhi, ‹stanbul 1967. 

: Aile Hukuku, B. 2, Ankara 1983; B.5, Ankara 

2004. 

: Medenî Usul Hukuku Dersleri, B. 3, ‹stanbul 

1966. 

SAYMEN, Ferit Hakk›- 

ELB‹R, Halid Kemal : Türk Medenî Hukuku, C. III Aile Hukuku, B. 2, 

‹stanbul 1960. 

SCHWARZ, Andreas B. 

(Çev. Davran, Bülent) : Aile Hukuku, B. 2, ‹stanbul 1946. 

SCHWARZ, Andreas B. 

(Çev. Davran, Bülent) : Borçlar Hukuku Dersleri, C. I, ‹stanbul 1948. 

TANDO⁄AN, Halûk 

TEK‹NAY, Selâhattin Sulhi 

: Aile Hukuku Ders Notlar›, (Teksir) (Tasnif ve 

cüz’i ilâveler yapan: AY‹TER, Nûflin), Ankara 

1965. 

: Türk Aile Hukuku, B. 2, ‹stanbul 1971, B. 7, ‹stanbul 

1990. 

VEL‹DEDEO⁄LU, H. Veldet : Türk Medenî Hukuku, C. II Aile Hukuku, B. 5, 

‹stanbul 1965.

XLIII 

YALÇINKAYA, Nam›k- 

KALEL‹, fiakir : Yeni Boflanma Hukuku, B. 2, Ankara 1988 

YAVUZ, Nihat : Uygulamada Niflan Davalar›, Ankara 1995. 

YAZICI- Hilmi- 

ATASOY, Hasan 

: fiah›s, Aile ve Miras Hukuku ile ilgili Yarg›tay 

Tatbikat› 1952-1970, Ankara 1970. 

ZEVKL‹LER, Ayd›n- 

ACABEY, Beflir- 

GÖKYAYLA, Emre : Medenî Hukuk (Girifl - Bafllang›ç Hükümleri - 

Kifliler Hukuku - Aile Hukuku) B. 5, Ankara 

1997. 

Türk Medenî Kanunu, Türk Medenî Kanununun Yürürlü¤ü ve Uygulama fiekli Hakk›nda 

Kanun ve Gerekçeleri, Adalet Bakanl›¤› Yay›n›, Ankara 2002.

XLIV

XLV 

KISALTMALAR 

Ad. Der. : Adalet Dergisi. 

Aks. fik. : Aksi fikir 

Ank. Bar. Der. : Ankara Barosu Dergisi 

AMK. : Aile Mahkemelerinin Kurulufl, Görev ve Yarg›lama 

Usullerine Dair Kanun 

Art. : Artikel (madde) 

afla. : afla¤›da 

b. : bent 

BGB. : Bürgerliches Gesetzbuch (Alman Medenî Kanunu) 

BGE. : Bundesgerichtsentscheidungen (‹sviçre Federal 

Mahkemesi Kararlar›) 

bk. : bak›n›z 

BK. : Borçlar Kanunu 

c. : cümle 

C. : Cilt 

CMUK : Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu 

dn. : dipnot 

Evl. Yön. : Evlendirme Yönetmeli¤i 

Gerekçe : Türk Medenî Kanunu, Türk Medenî Kanununun 

Yürürlü¤ü ve Uygulama fiekli Hakk›nda 

Kanun ve Gerekçeleri, Adalet Bakanl›¤› Yay›n›, 

Ankara 2002. 

HD. : Yarg›tay Hukuk Dairesi 

HUMK. : Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu 

‹‹D. : Yarg›tay ‹cra ‹flas Dairesi 

‹‹K. : ‹cra ve ‹flâs Kanunu 

‹K‹D : ‹lmî ve Kazaî ‹çtihatlar Dergisi 

‹st. Bar. Der. : ‹stanbul Barosu Dergisi 

‹st. Huk. Fak. Mec. : ‹stanbul Hukuk Fakültesi Mecmuas›

XLVI 

karfl. : karfl›laflt›r›n›z. 

m. : madde 

MK. : 4721 say›l› Türk Medenî Kanunu 

MÖHUK. : Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku 

Hakk›nda Kanun 

NK. : Noterlik Kanun 

Nr. 

: Numara 

Olgaç 1967 : ‹lmî ve Kazaî ‹çtihatlarla Türk Medenî Kanunu 

fierhi, ‹stanbul 1967. 

ÖMK : 743 say›l› Önceki Türk Kanunu Medenisi 

RG. : Resmî Gazete 

RKD. : Resmî Kararlar Dergisi 

S. : Say› 

sh. : sahife 

Siy. Bil. Fak. Der. : Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 

Son. ‹çt. : Son ‹çtihatlar 

Tat. Yarg. Kar. : Tatbikatta Yarg›tay Kararlar› 

TBBD. : Türkiye Barolar Birli¤i Dergisi 

TCK. : Türk Ceza Kanunu 

T‹K. : Türk ‹çtihatlar Külliyat› 

TMK : Türk Medenî Kanunu 

TVK. : 5901 say›l› Türk Vatandafll›¤› Kanunu 

Um. Hfz. K. : Umumî H›fz›ss›hha Kanunu 

VVMT. : Türk Medenî Kanununun Velâyet, Vesayet ve Miras 

Hükümlerinin Uygulanmas›na Dair Tüzük. 

CGK. : Yarg›tay Ceza Genel Kurulu 

HGK. : Yarg›tay Hukuku Genel Kurulu 

YBK : 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlü¤e girecek 

olan 6098 say›l› Yeni Borçlar Kanunu 

Yeni Kanun : 4721 say›l› Türk Medenî Kanunu 

Yg. ‹çt. Bir. Kar. : Yarg›tay ‹çtihad› Birlefltirme Karar› 

YHMK : 1 Ekim 2011 tarihinde yürürlü¤e girecek olan 

6100 say›l› Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu 

YKD. : Yarg›tay Kararlar› Dergisi 

YTK : 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlü¤e girecek 

olan 6102 say›l› Yeni Türk Ticaret Kanunu 

yuk. : yukar›da 

ZGB. : Zivilgestezbuch (‹sviçre Medenî Kanunu)

00-turgut akinturk-aile hukuku - Hukuk Market

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?