"Dil gÃ¶lgesi"nde bir Åair - ElazÄ±Ä Ä°zzetpaÅa VakfÄ±

More documents

Recommendations

Info

Yani: Bin yıl ibadet etsen, ibadet içinde kalsan bile içinde Allah aşkı olmadıkça onu tanıyamazsın. Tespihin papaz kuşağı olur, seccaden murdar olur, herkes sana yabancı olur, eğer Allah ile aranda aşk yoksa. Ahmed Yesevî’nin takipçilerinden Hoca İshak b. İsmail Ata, insanın gönlünde Allah sevgisinin oluşup gelişebilmesi için, o gönülden dünya sevgisinin gitmesi gerektiğini şöyle ifade etmiştir: “Pes, bilgil, kul birle Mevlâ azze ve cellening arasında muhabbet-i dünyâ ve nefs hicâb turur. Her kim muhabbet-i dünyânı köngül közgüsidin kiterse hicâb aradın kiter. Andın keyin bu bende perverdigârnı körer, inşâallâhü teâlâ” [4] . Yesevî yolunun temsilcilerinden Şemseddin Özgendî [5] de Allah aşkını şöyle dile getirmiştir: “Yâ Rab özüng bilür-sen, sendin özge kimim bar, 4. Hoca İshak b. İsmail Ata, Hadîkatü’l-ârifîn, Özbekistan Fenler Akademisi Bîrûnî Şarkiyat Enstitüsü Ktp., nr. 11838, vr. 29b. 5. Silsilesi şöyledir: Ahmed Yesevî, Hakîm Ata, Zengi Ata, Sadr Ata, Elemîn Ata, Şeyh Ali Şeyh, Mevdûd Şeyh, Kemâl Şeyh Îkânî, Seyyid Ahmed Velî (Şeyh Aliâbâdî), Şemseddin Özgendî. Bir ü barım irür-sen, sendin özge kimim bar… Közüm seni közleyür, tilim seni sözleyür, Könglüm seni isteyür, sendin özge kimim bar” [6] . Ahmed Yesevî’de Peygamber sevgisi de ön plandadır. Hz. Peygamber 63 yaşında vefat ettiği için, 63 yaşına gelen Ahmed Yesevî, peygambere olan sevgisinden dolayı artık toprağın üzerinde yaşamak istememiş ve yer altında bir ibadet yeri kazıp kalan ömrünü onun içinde geçirmiştir. Yesevî, peygamber sevgisiyle söylediği şiirlerde şöyle diyor: “Başımga tüşüp na‘ra-i sevdâ-yı Muhammed, Men anı üçün kuyıda şeydâ-yı Muhammed” [7] . “On sekiz ming âlemge server bolgan Muhammed, Otuz üç ming ashâbga rehber bolgan Muhammed” [8] . Allah ve Resulüne karşı gönlünde derin bir sevgi besleyen Hoca Ahmed Yesevî, Allah’ın kelâmı olan Kur’an-ı Kerim’e son derece saygılı idi. Bir 6. Hakîm Süleyman Ata, Bakırgan Kitabı, s. 74. 7. Yesevî, age. s. 53. 8. Yesevî, age. s. 55. 24 eylül-ekim-kasım 2010
defasında Kur’ân öğrenmek için camiye giden çocukların mushaflarını boyunlarına asıp aşağı sarkıttıklarını, içlerinden bir tanesinin ise sevgi ve saygısından dolayı Kur’an’ı başının üzerinde taşıdığını görmüş, bu manzaradan çok memnun olup bu çocuğun zahiri ve bâtıni eğitimini üstlenmişti. Bu çocuk zamanla hem din ilimlerini hem de tasavvuf ve ahlâk konularını hakkıyla öğrenip Hoca Ahmed Yesevî’nin önde gelen talebelerinden biri olan Hakîm Ata lakaplı Süleyman Bakırgânî’den başkası değildir [9] . Yesevî şeyhlerinden Süksük Ata bir miktar çamaşır alıp çamaşır yıkayıcısına gitmişti. Yıkayıcı: “Adınız nedir, yazayım da diğer çamaşırlarla karışmasın.” dedi. Süksük Ata: “Adım Firavun’dur.” diye cevap verdi. Çamaşırcı: “Başka isim bulamadınız mı da böyle isim koydunuz.” diye sorunca, Süksük Ata: “Adım Muhammed’dir. Ama Allah Resulü’nün adı olan bu ismi yazıp kazana çer çöp ile birlikte atarsan bu isme hakaret olur diye düşündüm.” diye karşılık verdi. O gece Süksük Ata rüyasında Hz. Peygamber’i gördü. Hz. Peygamber ona: “Ey Süksük Hoca! Sen mademki benim ismine hürmet ettin, ben de sana, senin evladına ve sana tâbi olanlara ahrette şefaat edeceğim.” buyurdu [10] . Bu rivayetlerden, Ahmed Yesevî ve takipçilerinin duygu dünyasında Allah ve peygamber sevgisinin önemli bir yer tuttuğu anlaşılmaktadır. b) Mahlukata karşı sevgi ve merhamet Ahmed Yesevî, şiirlerinde mahlukata merhamet, fakir ve yetimlere yardımcı olmak gibi konulara sıkça temas etmiştir. Bu şiirlerden bazıları şunlardır: Kayda körseng köngli sınuk merhem bolgıl Andag mazlum yolda kalsa hemdem bolgıl Ruz-i mahşer dergahıga mahrem bolgıl Mâ vü menlik halayıkdın kaçtım mena. Garib, fakir, yetimlerni Resûl sordı Uşal tüni mi’râc çıkıp dîdâr kördi Kaytıp tüşüp fakirlerni halin sordı Gariblerni izin izlep tüştüm mena. [11] Yani: Nerde görsen gönlü kırık, merhem ol Öyle mazlum yolda kalsa, yoldaş ol Mahşer günü dergâhına yakın ol Ben-benlik güden (kibirli) kişilerden kaçtım ben işte. Garip, fakir, yetimleri Resul sordu O gece Miraca çıkıp Hakk cemalini gördü Geri gelip indiğinde fakirlerin hâlini sordu Gariplerin izini arayıp indim ben işte. Muhammed aydılar her kim yetîmdür Bilingiz ol meni hâs ümmetimdür Yetîmni körsengiz agrıtmangızlar Garibni körsengiz dag etmengizler. [12] Yani: Muhammed (a.s) dediler: “Her kim yetimdir, Biliniz, o benim has ümmetimdir.” Yetimi görseniz, incitmeyiniz; Garibi görseniz, dağ etmeyiniz (incitmeyiniz). Hoca Ahmed Yesevî’nin yolunu devam ettirenlerden İsmail Ata şöyle derdi: “Güneşli günde insanlara gölge ol, soğukta elbise ol, açlık zamanında ekmek ol!” [13] . Yesevî yolunun takipçilerinden Şemseddin Özgendî de yetimlere karşı sevgi ve merhamet konusunda şöyle der: “Bolsang Resûl’ga ümmet, kılıng yetîmge şefkat, Bolgay sanga köp rahmet, Rasûl andag tidi ya” [14] . Yani: Eğer Hz. Muhammed’e ümmet isen, yetime şefkat göster. Bu sayede sana çok rahmet olacaktır, peygamber böyle söyledi ya. 9. Anonim olan Hakîm Ata Kitabı’ndan naklen bk. Karl G. Zaleman, “Legenda Pro Hakim-Ata: Hakîm Ata Risâlesi”, Bulletin de l’Académie Impériale des Sciences de St. Pétersbourg (İzvestiya İmperatorskoy Akademii Nauk), cilt: IX, sayı: 2, (Septembre 1898), s. 107-108. 10. Hoca İshak, age. s. 74a. 11. Yesevî, age. s. 17. 12. Yesevî, age. s. 99. 13. Muhammed Şerîf Buhârî, Huccetü’z-zâkirîn lireddi’l-münkirîn, Süleymaniye Ktp., Reşid Efendi, nr. 372, vr. 100a. 14. Hakîm Süleyman Ata, age. s. 127. 25 eylül-ekim-kasım 2010
Page 2 and 3: Muhterem Okurlar, Bu sayımızın b
Page 4 and 5: ederler yaza. Yaz mevsimini biraz d
Page 6 and 7: HİLMİ YAVUZ ile edebiyat üzerine
Page 8 and 9: ARMIN BURKHARDT* ile dil üzerine
Page 10 and 11: çizerek söylüyorum yabancı keli
Page 12 and 13: elbette karşıyım. Fakat burada
Page 14 and 15: şerefiyle hayatiyetini sürdürmek
Page 16 and 17: “işk yolu”, “işk makamı”
Page 18 and 19: Hz. Pîr-i Türkistan Ahmed Yesevî
Page 20 and 21: Çok ağlatıp âşıkı aşk elind
Page 22 and 23: Aşksız insan hayvan cinsi, bunu d
Page 26 and 27: 2) Hoca Ahmed Yesevî’de ve tasav
Page 28 and 29: evlidir. Tasavvuf tarihinde sufîle
Page 30 and 31: Yesevi’nin İbrahim adlı bir oğ
Page 32 and 33: yaşayan göçebe halk kitlelerine
Page 34 and 35: MUSTAFA MİYASOĞLU Büyük devlet
Page 36 and 37: lı tarihçi haklı çıkarır: Kub
Page 38 and 39: BU ŞEHİR Bu şehir bir evliyalar
Page 40 and 41: kapı gıcırdayarak açıldı. Aya
Page 42 and 43: Dağlar var ara yerde ÜMİT FEHMİ
Page 44 and 45: GAZEL Budur senden niyâzım hâcet
Page 46 and 47: deniyet Taşkent, Semerkant, Buhara
Page 48 and 49: kışırsan siner. Yarışlarda kam
Page 50 and 51: min hazırlamıştır. Asya bozkır
Page 52 and 53: İHSAN YAŞA Türkülerin analizini
Page 54 and 55: Ağlamış gözyaşın silen olmam
Page 56 and 57: o yoksa her şey kötüdür. Bu tes
Page 58 and 59: Bazı sabahlar uykumuz kaçmış ve
Page 60 and 61: Leylâk kokulu bahçemiz İBRAHİM
Page 62 and 63: BÜKREŞ’TE EYLÜL Yine ünlem y
Page 64 and 65: “Sen süt iç dersen, kahve içer
Page 66 and 67: Turnadağı Savaşında mağlup ede
Page 68 and 69: Orhan Koloğlu ve "Oklu Kirpi"leri
Page 70 and 71: "Dil gölgesi"nde bir şair: Mehmet
Page 72 and 73: "Gel gitme gençliğim ömür bildi
Page 74 and 75:
Kırım'ın ebedi sesi Cengiz Dağc
Page 76 and 77:
kısa özgeçmişinden bahsetmek bi
Page 78 and 79:
KEMAL BATMAZ Şairlerin asıl yür
Page 80 and 81:
derinden etkilediğini dile getirdi
Page 82 and 83:
16.Uluslararası Bayburt Dede Korku
Page 84 and 85:
dikilmiş. Vali Bey’in tutuşturd
Page 86 and 87:
Yukarıda da yazdığımız gibi Ba
Page 88 and 89:
88 eylül-ekim-kasım 2010
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96:
show all

"Dil gÃ¶lgesi"nde bir Åair - ElazÄ±Ä Ä°zzetpaÅa VakfÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

"Dil gÃ¶lgesi"nde bir Åair - ElazÄ±Ä Ä°zzetpaÅa VakfÄ±