Pamuk İpliği Sektör Araştırması - Türkiye Kalkınma Bankası

Kahramanmaraş, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Adıyaman, Mardin, Siirt, Batman, Şırnak,
Elazığ ve Iğdır illerini kapsayan Çukurova ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri en büyük üretim
merkezleridir. Aydın, Balıkesir, Denizli, İzmir, Manisa, Muğla, Çanakkale ve Bursa illerini
kapsayan Ege Bölgesi ikinci pamuk üretim alanını oluşturmaktadır. Antalya Bölgesi ise
Manavgat, Serik ve Finike’yi içine alan diğer üretim alanlarını oluşturmaktadır.
Türkiye pamuk ekim alanları bakımından, sırasıyla, Hindistan, A.B.D., Çin, Pakistan,
Özbekistan, Brezilya ve Arjantin’in ardından sekizinci sırada yer alırken, pamuk üreten
ülkeler arasında ise altıncı sırayı işgal etmektedir (Keleş, 1998: 20).
Pamuk üretiminde dünya ortalamasının üzerinde bir verime sahip olan Türkiye’nin;
verimlilikte dünya sıralamasındaki yeri, Avustralya’nın ardından Suriye ile birlikte ikinci ve
üçüncü sıralarda değişmektedir.
III.1. Türkiye Ham Pamuk Üretimi ve Tüketimi
Türkiye ham pamuk üretimi 1995/96 sezonunda 2 851,487 ton olarak gerçekleşmiştir. 1995
yılında Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) çerçevesinde Güneydoğu Anadolu’da sulu tarıma
geçilmesine kadar olan dönemde, pamuk ekimi yapılan bölgeler Çukurova (% 50), Ege
Bölgesi (% 40) ve Antalya (% 10) ile sınırlıydı.
Geçen on yıl zarfında pamuk tarımı yapılan toplam alan, hükümet politikalarına ve dönemin
teşviklerine bağlı olarak 500,000 ha ile 756,000 ha arasında değişmiştir. GAP bölgesinde
1995 yılında pamuk tarımının başlamasından sonra, toplam pamuk ekim alanı bir önceki yıla
göre % 30 artışla 581,000 ha’dan 756,000 ha’a çıkmıştır. GAP yatırım programının realize
edilmesinin öngörüldüğü 2005 yılıyla birlikte, pamuk ekimi yapılan toplam arazi
büyüklüğünün ikiye katlanarak 1,2 milyon ha civarına erişeceği tahmin edilmektedir.
Son yıllarda pamuk üretimi verimlilik oranlarında, daha kaliteli tohum kullanımı, hastalıklarla
mücadelede kazanılan başarı ve kullanılan teknolojideki iyileşmeler gibi etkenler sayesinde
12