Pamuk İpliği Sektör Araştırması - Türkiye Kalkınma Bankası

More documents

Recommendations

Info

1996 yılının ilk dokuz ayında ithal edilen eğirme makinelerinin ülke genelinde dağılımına bakıldığında; bu makinelerin % 50’sinden fazlasının Güneydoğu’ya, % 18.4’ünün Orta Anadolu’ya, % 15.7’sinin Marmara Bölgesi’ne, % 9.7’sinin Ege’ye ve geri kalanın da Akdeniz Bölgesi’ne sevk edildiği görülmektedir. ITMF verilerine göre, Türkiye’nin 1995 yılı itibariyle toplam 5,232 bin adet iğ ve 250 bin adet rotordan oluşan iplik eğirme kurulu kapasitesi, 1996 yılına gelindiğinde 5,287 bin adet iğ ve 350 bin adet rotor düzeyine yükselmiştir. Artış oranları ring sistemde % 1 ve open end rotor sistemde ise % 40’dır. Uzmanlaşma gerektiren ve daha çok sofistike ürün imalatında kullanılan ince ipliğin üretilebildiği ring sistemde yatırımlar, open end teknolojisine göre daha maliyetli olmaktadır. Bu itibarla, daha ucuz üretime imkân sağlayan ve ring sistemdeki bir iğin ürettiğinden 5-7 kat daha fazla iplik üretebilen open end yatırımlar, son yıllarda Türk tekstilcisine daha cazip gelmiştir. Bunun yanı sıra, open end sistemde telef ürün de yeniden üretimde kullanılabildiğinden, hammadde maliyeti daha düşük kalmaktadır. Open end rotor sisteminde daha düzgün iplik üretimi, daha az üretim aşamasıyla gerçekleştirilebildiği için olağanüstü yüksek bir verimlilik söz konusu olmaktadır (Küçüker, 1999: 78). Yatırımcıları open end teknolojisine yönelten diğer faktörler olarak, bu sistemin nispî basitliği, geçmişte yapılan uygulamalardan çok başarılı sonuçlar elde edilmiş olması, gümrük birliği sürecinin beraberinde getirdiği aşırı iyimserlik, GAP kapsamında sulu tarıma geçilmesinin pamuk üretiminde ve verimliliğinde sağlayacağı artış, ciddî bir sorgulama yapılmadan verilen teşvikler sayılabilir. Ne var ki, Türkiye’de, özellikle yüksek katma değere sahip ince iplik üretimine imkân sağlayan ring sistemleri yerine open end rotor teknolojisinin benimsenmesi, önemli bir strateji hatası olarak yorumlanmaktadır. Zira, bugün için bu sistemde üretilen ipliğin, bazı numaralar dışında, tatminkâr boyutlarda iç ve dış pazarının bulunduğundan söz etmek mümkün olmadığı gibi, bu miktarda iplik kapasitesini işleyebilecek bir konfeksiyon sektörü talebinin varlığı da şüphe götürmektedir. Yeterli talep bulunmaması, son yıllarda pamuk ipliği sektöründe kapasite kullanım oranlarının bir hayli aşağılara inmesi sonucunu doğurmuş, Türkiye open end ipliği dünyada en pahalı üreten ülke konumuna gelmiştir (Tarakçıoğlu, 1998: 8-12). Ayrıca, open end üretim sisteminin sermaye-yoğun bir teknoloji oluşu, istihdam arttırıcı yatırımlara ihtiyaç duyan Türk ekonomisinin gelişme planlarıyla da örtüşmemektedir. 33
Türkiye’nin mevcut pamuk ipliği üretim kapasitesi ton bazında Tablo 16’da verilmektedir. YILLAR TABLO 16 : TÜRKİYE PAMUK İPLİĞİ ÜRETİM KAPASİTESİ (1994-97) İĞ SAYISI (adet) ROTOR SAYISI (adet) ÜRETİM KAPASİTESİ (ton) KAPASİTE ARTIŞI 1994 4,219,000 209,000 911,034 8.4 1995 5,232,000 250,000 1,010,040 10.8 1996* 5,287,000 350,000 1,200,000 18.8 1997 5,581,991 409,332 1,415,393 17.9 * 1996 yılı için ton cinsinden üretim kapasitesi tahminidir. KAYNAK : Özer (1997) ve Anson (1999)’dan türetilmiştir. (%) ITMF verilerine göre, dünya iplik eğirme kurulu kapasitesi içinde Türkiye’nin payı, 1996 yılı itibariyle ring eğirme sisteminde % 7.2 ve open end sistemde ise % 4.6 dolaylarındadır. Pamuk ipliği sektöründe gerçekleştirilen yatırım atağının ardında çeşitli teşvik unsurları yatmaktadır (Bodgener, 1997: 23). Bunların en önemlisi, Türkiye’nin Avrupa Birliği ile gerçekleştirmiş olduğu gümrük birliği anlaşmasının ardından, kotaların kaldırılmasıyla ortaya çıkacağı tahmin edilen ihracat büyümesidir. Pamuk ipliği yatırımlarını teşvik eden bir başka faktör, AB dışındaki ülkelerden Türkiye’ye yapılacak ithalat üzerine konan kota kısıtlamalarıyla birlikte, yurtiçi iplik talebinin artacağı beklentisidir. Diğer bir faktör olarak, GAP bölgesinde pamuk ekiminin başlaması ve bölgenin pamuk üretimi için son derece elverişli koşullar arz etmesi gösterilmektedir. VIII.2. Türkiye’de Pamuk İpliği Üretimi ve Kapasite Kullanımı Devlet Planlama Teşkilatı’nca yapılan sektör sınıflandırmasında; İmalât Sanayii Dokuma ve Giyim Alt Sektöründe yer alan pamuk ipliği, pamuklu dokuma alt sektörüne hammadde temin eden bir başka alt sektör konumundadır . Avrupa Birliği Gümrük Tarifesi’ne uyum sağlamak amacıyla, Brussels Trade Nomenclature ve The Standart International Trade Classification baz alınarak hazırlanmış ve 1990 yılından itibaren yürürlüğe girmiş bulunan Harmonize Sistem Nomanklatörüne uygun olarak 34
Page 1 and 2: TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. SE
Page 3 and 4: TABLOLAR LİSTESİ TABLO 1 : DÜNYA
Page 5 and 6: ülkelerin ekonomik gelişme süre
Page 7 and 8: 1997/98’de farklı politikalar uy
Page 9 and 10: pamuk stoklarında, 1 Ağustos 1998
Page 11 and 12: TABLO 2 : PAMUK İHRACAT BAĞLANTIL
Page 13 and 14: Kahramanmaraş, Diyarbakır, Şanl
Page 15 and 16: 1997/98 sezonu Türkiye pamuk tüke
Page 17 and 18: IV. PAMUK FİYATLARI Tekstil sektö
Page 19 and 20: V.1. İplik Eğirme Sistemleri İpl
Page 21 and 22: konvansiyonel iğ sayısı, 1997 y
Page 23 and 24: dünya toplamının yarısından fa
Page 25 and 26: TABLO 9 : UZUN ELYAF İĞ MAKİNELE
Page 27 and 28: TABLO 10 : OPEN END ROTOR SEVKIYATI
Page 29 and 30: VII.2. Dünya Uzun Elyaf İğ Kurul
Page 31 and 32: TABLO 13 : BÖLGELER VE SEÇİLMİ
Page 33: yılındaki 911,034 tonluk seviyesi
Page 37 and 38: ilk dönemlerine kadar sürdürmü
Page 39 and 40: 1994 yılı başlarında alınan ik
Page 41 and 42: TABLO 20 : PAMUK İPLİĞİ YURTİ
Page 43 and 44: Büyük oranda dışa bağımlı se
Page 45 and 46: YARARLANILAN KAYNAKLAR Alpay H. R.
Page 47 and 48: Özer, A. (1997) Pamuklu Tekstil Se

Pamuk İpliği Sektör Araştırması - Türkiye Kalkınma Bankası

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?