I V‹TR‹NDEK‹LER

ya özel sahipli bir arsa üzerine inflaat
ruhsat› almadan ‘kaçak’ olarak infla
edilmifl bir binay›, devlet olarak dolayl›
bir flekilde tan›yoruz. Emlâk vergisi al›yor,
su, telefon, elektrik, do¤algaz, kanalizasyon,
cadde, sokak, ulafl›m gibi
tüm altyap› hizmetlerini kaçak binalar›n
aya¤›na kadar götürüyoruz da deprem
güvencesi taramas›nda veya deprem
güçlendirilmesi amac› ile müracaat
edildi¤inde, ‘Biz bu binay› tan›m›yoruz,
binan›za büyük onar›m ruhsat› veremeyiz’
denilebilir mi? Dolay›s›yla, Bay›nd›rl›k
ve ‹skân Bakanl›¤› bu büyük
paradoksu ortadan kald›racak mealen
afla¤›daki gibi bir genelge ç›karmal›d›r.
“‹nflaat ve/veya iskân ruhsat› bulunmayan
veya tasdikli projelerine uygun
olarak infla edilmemifl binalar, göçme
riski tayini amac› ile
yerel yönetimler taraf›ndan
inceleme ve
de¤erlendirmeye tâbi
tutulur, gerekiyorsa
depreme karfl›
güçlendirilmeleri
için ‘büyük onar›m’
izni verilir. Bu izin,
binan›n kaçak yap›lanma
niteli¤ini de-
¤ifltirecek imar aff›,
inflaat veya iskân izni
anlam›na gelmez.”
Baflaramad›¤›m›z ifllerden
en büyü¤ü,
mevcut bina stoku
içinde büyük bir ço-
¤unlu¤un deprem
güvencesine halâ kavuflamam›flolmas›d›r.
Evlerimiz, ifl
yerlerimiz, okul ve
hastanelerimiz, fabrikalar›m›z halâ
elden geçirilmeyi bekliyor. ‹stanbul’da
3 bin okul var. fiu ana kadar
sadece, 250’si güçlendirildi, 635 kamu
hastanesi var, sadece 10 tanesi
güçlendirildi, yüzü aflk›n ö¤renci
yurdu var, sadece 1’i (Fatih K›z
Yurdu) güçlendirildi. Tarihsel miras›m›z›n
korunmas› için rapor yaz›lmas›
ve önceliklerin tespiti ifli, ne
hikmetse, bir ‹talyan firmas›na verildi.
Güçlendirilen binalar›m›z çok azd›r.
Ancak, her güvensiz yap›y›
güçlendirmeye ne zaman›m›z, ne
de param›z yeter. Gerçekten, ülkemizdeki
20 milyon konutun güçlendirme
bedeli konut bafl›na ortalama
10 bin dolar hesab› ile 200
milyar dolar tutar. Mal güvenli¤ini
ve dolay›s› ile tüm güvensiz binalar›n
güçlendirilmesini esas alan gözü
kapal› böyle bir tutum hiç de
ak›lc› bir çözüm de¤ildir. Zaten bafla
ç›kmak mümkün de de¤ildir.
Onun için, deprem yönetmeli¤ine
göre ‘güvensiz’ bulunan tüm binalar›
güçlendirmek yerine, sadece göçme
riski tafl›yanlar› bulup güçlendirmek
veya y›kmak en ak›lc› bir
çözümdür. Bu ak›lc› çözüm, hem
özel hem kamu binalar› için geçerlidir.
3. GÖÇME R‹SKL‹ B‹NALAR
E¤er, fliddetli bir depremde bir bina
‘az’ veya ‘orta’ hasar görecek, yani
sadece mal kayb› do¤acak ve insanlar
depremden sonra binalar›ndan
yürüyerek d›flar› ç›kacaklar ve dolay›s›yla
hiçbir can kayb› olmayacaksa,
böyle bir binay› güçlendirmeye
ne gerek var ki? Gerçekten, mevcut
Evlerimiz, ifl yerlerimiz, okul ve
hastanelerimiz, fabrikalar›m›z halâ elden
geçirilmeyi bekliyor. ‹stanbul’da 3 bin
okul var. fiu ana kadar sadece, 250’si
güçlendirildi, 635 kamu hastanesi var,
sadece 10 tanesi güçlendirildi, yüzü aflk›n
ö¤renci yurdu var, sadece 1’i (Fatih K›z
Yurdu) güçlendirildi.
bina stokumuzun yüzde 96’s› böyle göçme
riski tafl›mayan ve ölüm ihtimali bulunmayan
binalard›r. Daha do¤rusu, istatistikler
göstermifltir ki en fliddetli depremde bile,
göçerek can kayb›na neden olabilecek bina
say›s›, mevcut bina stoku içinde sadece
yüzde 4 mertebesindedir [2]. Önemli olan,
“Binam y›k›lacak m›? Y›k›lmayacak m›? ”
sorusudur ki, buna cevap verebilmek için
güvenilir h›zl› de¤erlendirme yöntemlerinden
birini kullanmal›d›r. En güvenilir h›zl›
de¤erlendirme yöntemi de P25-metodudur
(www.gocergocmez.com).
4. ‹STANBUL’DA B‹NA TARAMASI
Meselâ, ‹stanbul’da bir milyon civar›ndaki
tüm binalar›n güçlendirilmesi 30 milyar
9/2009 ‹NfiAATDÜNYASI 191