Download

KENEDIYÊPÊŞlN, YÊ KO PÊ LI ERDÊ FRENSÊ KIRIYEHerweUI xwendevanên me dizanin ft diRewşa dinyayê de jl wè bixwinin ingiliz ùhevalbandan li 19è Tebaxè esker derêxistineerdè Frensê, mintiqa Diyêpê. Diyêp di Behira-Mansë de bendereke frensizî ye. Li vè seferèeskerên ingilizi, emêrikani, Ueiiedi ù frensizênşerevani pardarl kirine.Balaiirvaneki emêrikani lii niivê JozèfBarùland ji di v| serî de hazir hCiye. Barrtiandkeleheke Drolek lajot. Keleha tirolek lexlllekbalafireke bombavèj e. Ji ber xurll il mezina¬hiya wè ev nav Iê kirine ù je re keleha flrolekgotine.Barùland di heqê vè seferè de bendeknivisandiye ù lè de gotiye:Pêne kelehèn firolek pardariya vê seferèdikirin. Ji balafirgeheke Ingilleré ew bi niza¬meke welè rabûn ù bi rê kelin ko mirov Iêheşmetkar dima. Kelehèn lirolek di orlê debùn. Herçl spItTeyer ù nêçlrvanên frensizi,kenedi, polonî, belçlkl ù holendl dor li wangirti bûn. Ev refè leyrèn hesinin gelek ne borixwe gihande ser erdê Frensê. Herkesi ji berêde wezifa xwe nas kiri lui. Kelehèn firolekdi bin hefadiya nêçlrvanun de bi ser balafirgehênAbèvîlè de girtin û ew dan ber bombeyén xwe.Ji bona ko balafirèn elemanl nikarin bi firèbikevin û bi ser eskerên me yen ko dikirindakevin bejê de herin ù daketina wanbiwurqilinin.Gava me bi ser balafirgehên AbêvIIê degirt saet bù bù heşl ù nîv. Qederê bist deqiqanme bombeyén xwe barandine balafirgehêndijmin. Di vè navè de bèlelek, yanl telêgrefekelibatan ra rava dike. Bê guman e ko civat nebiwa parastina deslkiran ne diçû sert. Hertişlji wendabùii û mirinê ra heyirandi bû.Me ji van pirsên jor ev pêjor yani ne-. tice derxist ko civatên mirovan ù dehbeyanwan ji hev dur dixe ù warekl hêja û bilindji civanên mirovan "ra çêdike.1 Civat, ,havila raman ù armancê ye kobingeha wè ji.'heş û jlregiyè tè.2 Xweyi dIrok e ani civat bi tevgeraxwe jina xwe heman heman ji xwe ra dlrokekê,^çédike.3 Desfkirén libatên xwe diparéze û jixelkè ra awayé xebata wan' rava dike.( dûmaylk heye ) REŞlD KURDbétel, gihaşte me. Bêtêlè digot ko eskerên megibàstine peravê û balafirèn elemanl bi serwan de girtiye û sereki hewayi di navberafiulnflrên her du aliyan de desl pê kiriye. Mejl berê xwe da wê hindavè. Di ser peravênFrensê re qederê 900-lOOObalafir «ilia bftn hev,dirêii hev dikirin, pèsl ji liev distaiidin ù li hevdidan. Hew le dil balafirek wek teyreki baskşikestiber bi jêr dibù, xwe noql avê dikir;an di toza reşahiyê de dibù ewrekl ecacè ùwinda dibù. Lê herçl kelehèn flrolek lu tislbi wan ne hati bft. Ji ber ko ew qenc dihatinebemandin ù berikên ko ji dur ve dihalin ni¬kari bùn di zirhên wan re derbas bibinDi serê hewayi de reicnia ko xesarinemezin giliaşti bin hevalbendan jl ew serdestbùn. Lê divèt mirov mikur bêt ko balafirènelemanl tev de ne keti bùn vi seri. Birekiwan bi ser vapor ù filùqeyêii me de (;irti bùnù dikirin hendi daketina wan bibin. Dl dest¬pêkê de niiwcfeq bûne ji. Lê lopèn slolê bala¬firèn elemanl bêgav liiştin ko ew bilind biCrin.Bi vl awayl jl lesîra wan kêm kirin.Saet ijù bû iieli ù bisl, min dûvebinaxwe li qerain liehirê rasl kiri bû. Du bala¬firèn me ù didowên elemanl Ii hev diduii.Vaporeke piçùk di bin himayeta bist balafirènemêrikani, ji tlpê libêralor, nizingi Ii bejê kiribù. Balafirèn neyar dirêji vapor ù balafirandikir. Min bihina xwe di xwe de girt. Bombediketin dora vaporè ù slftnine avê ji behirêber bi ezmanan rndibùn. Di vê navê de, mindit ko gulokine res ji Vaporè Ii behirê gèr bûn.Ma ew ne eskerên me bùn. Min dùrebina xwedi çavén xwe re dikir; qey bi şidandina dùreblnêmine çêtir bidlta.Ez ne şaş bùm; ew eskerên me bùn.Belê eskereki kenedi bi desti ve lifliigekl tima¬tik, bi qayişa 'navtengà wl ve bombe, pê Iireşabiyê kiri bû ù qesla pês dikir. È kenediqederê du deqiqan bi tenu xwe bera dijminênko ji çeperan agir dikirin dan ajote ser wan.Dijmin dikir, ne dikir ne dihingafte wi. Dipey wi re rewleki kenedi dakete bejé û diréji çe¬pera dijmin kir. Min kenediyê xwe nema di¬dit; ew lekili hevalên xwe bû bû Lt pişlremin seh kir ko kenediyê min bi destbombekêdepoxaneke dijmin berhewa kiri bù. Li servé yekê dijmin terka çeperên xwe en pèslnda bû.Piştl ko em vegeriyan Ingiltere min Iikenediyê xwe pirsl. Kenediyê min bi birlninesivik birindar bû bû û-keli bû xestexané.CEMlLÊ TACDO-1061